— Millî Savunma Bakanlığı Akaryakıt İkmal ve NATO POL Tesisleri İşletme Başkanlığı Ünitelerinde ve Boru Hattı İşletmelerinde Petrol Ürünlerine Uygulanacak Fire Yönetmeliği

—————

İLGİ : 29 Kasım 2002 gün ve B.02.0.PPG.0.12-305-20291 sayılı yazınız.

(ITU) Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’nin düzenlediği foruma katılmak üzere, 30 Kasım 2002 tarihinde Hong Kong’a (Çin Halk Cumhuriyeti) gidecek olan Ulaştırma Bakanı Binali YILDIRIM’ın dönüşüne kadar; Ulaştırma Bakanlığına, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Hilmi GÜLER’in vekâlet etmesi uygundur.

Bilgilerini rica ederim.

1) Kara ve deniz ulaşımı,

2) Yükleme ve boşaltma durumu,

3) Taşıma ve transfer mesafesinin artması,

4) Sarnıçlı vagon ve tanker taşımaları,

5) Tankların yer üstünde ve yer altında olması,

6) Araçların değişik kabiliyet ve kusursuzluğu,

7) Isının ve sıcaklığın artması,

8) Boru hattı transferi,

b) Zayiat: Boru ve conta patlaması, stok tanklarının sarnıçlı vagonların, tankerlerin, duba ve benzeri kapların çeşitli sebepler dolayısıyla delinmesi, hasara uğraması ve boru hatlarındaki hırsızlık olayları sonucunda meydana gelen fiili yakıt kaybına zayiat denir.

c)Fazlalık: Ölçü ve tartılarda kaçılamayan bazı hatalar yüzünden meydana gelen yakıt artımıdır.

Hukukî Dayanak

Sorumluluk

Esaslar

b) Ünite tanklarının kapanış ölçüleri ünitenin işletme durumuna göre; ya iş gününün sonunda veya ertesi sabah yapılır. (Ertesi sabah yapılırsa bu ölçü o gün için açılış bir evvelki gün için kapanış ölçüsü olur.) Bilgisayar kullanan ünitelerde sabah ölçüsü yapılır.

c)Fireler muhakkak surette fiilen alınacak tank ölçülerine göre tespit edilerek tank raporlarına ve günlük akaryakıt hareket cetvellerine kaydedilir. Firelerin kayıttan düşülmesi için aynı gün çıkış fişi tanzim edilir.

d)Tespit edilecek fire miktarları için tanzim edilecek çıkış fişlerinin üzerinde bu Yönetmelikte açıklanan fire çeşitleri ayrı ayrı belirtilmek suretiyle tek bir çıkış fişi tanzim edilir.

e)Bu Yönetmelikte tespit edilmiş olan fire oranları kontrol ve kayıttan silme maksadı ile kullanılır.

f) Ünitelerde meydana gelecek fazlalıklar da fiilen alınacak tank ölçülerine göre tespit edilerek tank raporlarına ve günlük akaryakıt hareket cetvellerine kaydedilir ve yakıtın kayda alınması için aynı gün bir giriş fişi tanzim edilir.

g) Bu Yönetmelikte zayiat olarak tarifi yapılan kayıplar için ayrı bir çıkış fişi tanzim edilir ve zayiatla ilgili tutanaklar çıkış fişlerine eklenir.Ayrıca durum ilgili makamlara bildirilir ve alınacak talimata göre hareket edilir.

ı) Tanzim edilecek akaryakıt giriş fişleri ile sevk irsaliyelerine malın cinsi, litresi, kilosu, kesafet ve harareti mutlaka yazılır.

a)Bekleme Firesi:

1)Tanklarda,

2)Boru hattında,

3)Gemide, dubada, sarnıçlı vagon ve tankerde,

4) Diğer kaplarda.

b) Yol Firesi (Nakil Firesi):

1) Boru ile,

2) Gemi, duba, tanker, sarnıçlı vagon ile,

3)Diğer kaplar ile.

c) Transfer Firesi:

d) Dolum Firesi: Gemi, duba, sarnıçlı vagon, tanker ve benzeri kaplarda.

e)Boru Hattı Karışım Firesi:

Boru hattında bulunan birden çok yakıtın karışımı.

Firelerin Tespiti ve Maksimum Fire Nispetleri

a)Bekleme Firesi: Petrol ürünlerinin, içinde bulunduğu tank ve muhtelif kapların cinsi, evsafı, kapasitesi, kısmen veya tamamen dolu olması, bulunduğu yerin sıcaklığı ve rakımı gibi faktörlerin etkisi ile yakıtın cinsi ve bekleme süresine tabi olarak meydana gelen firelerdir.Bu fireler yakıtın yoğunluğuna, uçucu madde içeriğine ve tankların yer altı ve yer üstü olması gibi nedenlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

1) Tanklarda Bekleme Firesi:

 2)Boruda Bekleme Firesi (senelik olarak):

Pipe-line sisteminde işletme yapılan borularda ayrıca boru bekleme firesi düşünülmemekle beraber bir yıl süreyle işletmenin dışında kalmış hareket görmeyen borularda senelik olarak uygulanır.

Yerüstü tanklarındaki bekleme oranları uygulanır.

4)Diğer Kaplarda Bekleme Firesi:

Tecrübe ile sağlam oldukları tespit edilmiş varillerde bekleme firesi, bir yıllık süre zarfında olabileceği kabul edilmiştir.

                                                                                                      Açık Arazide              Sundurmada

b)Bekleme Firelerinin Tespiti:

1)Hareket görmeyen tanklarda açılış ve kapanış ölçüleri arasındaki fark bekleme firesidir.

2)Yakıt alınan tanklarda bekleme firesi, nakil firesiyle birlikte mütalaa edilir.

3) Satış ve sevk yapılan tanklarda bekleme firesi, dolum firesi içinde mütalaa edilir.

4) Hem yakıt alınan hem de yakıt satışı yapılan tanklarda, depolarda tank kifayetsizliği yüzünden, zaruri olarak bir tanka yakıt kabul edilirken aynı zamanda satış yapmak mecburiyeti olursa, bu takdirde bekleme firesi; nakil ve dolum firesiyle birlikte mütalaa edilir.

c)Yol Firesi (Nakil Firesi):

Petrol ürünlerinin bir üniteden çıkıp diğer bir üniteye taşınmaları halinde fireye tesir eden faktörler sebebiyle sevk edilen miktar ile diğer üniteye giren miktar arasında meydana gelen farka yol firesi denir.

1) Boru ile Nakil Firesi:

Borunun çapına göre değişik değerler arz eder. Buna göre tespit edilen miktarlar en çok şu şekildedir:

2)Sarnıçlı Vagon ve Tankerlerle Nakliye YolFiresi:

Bu fireye taşıma süresi ile taşıma aracının boşaltma kayıpları dahil edilerek aşağıdaki brüt değerler tespit edilmiştir:

Bu fireye dolum, taşıma süresince bekleme ile boşlatma kayıpları dahildir.Buna göre tespit edilen fire hadleri en çok şu şekildedir:

(a) Uluslar Arası Taşımacılıkta:

Tüm yakıtlar için yol firesi 0.005 (Bindebeş) olarak uygulanır.

(b) Yurt İçi Taşımacılığında:

 d) Transfer Firesi:

Aynı ünite dahilinde petrol ürünlerinin bir tanktan diğer tanka yapılan transferleri nedeniyle meydana gelen kayıplardır. Bu kayıplar için kabul edilen değerler:

Transfer Firesinin Tespiti: Terminallerde, tank çiftliklerinde, depolarda, meydanlarda yeni gelecek yakıt için yer hazırlamak, arızalı bir tankı boşaltmak temizlik, vs. sebeplerle yakıtların bir tanktan diğer bir tanka transferi gerekebilir. Ancak, transfer esnasında bir fire meydana geleceğinden plansız ve maksatsız transferlerden daima kaçınılmalıdır.

Bir tanktan diğer bir tanka transfere geçilmeden önce her iki tankın ölçüleri alınarak içlerindeki yakıt miktarı tespit edilir.

Transfer işlemi bittikten ve ölçü alma süresi beklenildikten sonra her iki tankın ölçüleri alınır. Boşaltılan tanktan çıkan miktar ile doldurulan tanka giren miktar arasındaki fire (var ise) transfer firesi olup, bunun için bir çıkış fişi tanzim edilir.

Transferin yapılma sebepleri ve bu hususta varsa Başkanlıktan,Bölgeden veya İşletme Müdürlüğünden alınan emrin tarihi ve numarası veya transfer emrini veren şahsın görevi, adı ve soyadı çıkış fişine veya ölçü defterine yazılır. Zaruret halinde emir beklemeksizin transfer yapılır, zaruret üst makamlara rapor edilir.

e) Dolum Firesi:

1)Gemi Duba, Sarnıçlı Vagon, Tanker ve Benzeri Kaplarda Dolum Fire Nispetleri:

                                                        Kara Dolum                                                        Gemi Dolum

 2)Dolum Firesinin Tespiti:

Bu firenin asgariye indirilmesi için gereken tedbirler alınmalıdır. Bilhasa; sarnıçlı vagon ve tankerlerin doldurulmasında boru ve hortumların kabın dibine kadar uzatılması sağlanmalıdır.

Sayaçtan geçirilmek suretiyle yapılan dolumlarda, ölçü işlemi firenin meydana gelmesinden evvel yapıldığından, meydana gelen dolum firesi alıcıya aittir.

f)Pipe-Line (Boru Hattı)Karışım Firesi:

Aynı borudan ayrı cins petrol ürünlerinin nakli sırasında iki yakıtın birbirine temas ettiği yerde karışım meydana gelir ve bu iki cins yakıtın özelliğinden farklı bir özellik gösteren yakıta karışım yakıt, miktarına ise karışım firesi denir.

Bu fire yakıtların nakledildiği boruların çapı ile doğru orantılı olup, pompaj sonucunda tespit edilebilir. Karışım yakıtlar toplama veya karışım tanklarına alınarak, verilecek talimat doğrultusunda hareket edilir.

Herhangi bir sebeple meydana gelen akaryakıt zayiinde işletme personelince olaya anında müdahale edilerek, zayiatın artmaması için gerekli tedbirler alınır.Bu durum ilgili makamlara şifahen bildirildikten sonra, oluşturulacak bir komisyon marifetiyle olayda kişi kusuru bulunup bulunmadığı, zayiatın sebep ve sonuçları tutanağa bağlanarak; üst makamlara intikal ettirilir. Daha sonra ilgililerce verilecek karar doğrultusunda işlem yapılır.

Boru hattı ve gemilerle ünitelere alınan yakıt girişleri sonucunda meydana gelen aşırı firelerin yükleme yerinden mi, kesafet farkından mı, kalibrasyon, ölçü, hesaplama ve gemi hatasından mı kaynaklandığı araştırılır.

Aşırı firenin sebep ve sonuçları işletme personelince aynı gün bir tutanak ile ilgili makamlara intikal ettirilir.

Tanklarda meydana gelen aşırı fazlalıklarda ise, önce herhangi bir yakıt karışımı olup olmadığı kontrol edilir. Daha sonra söz konusu fazlalığın sebep ve sonuçları işletme personelince bir tutanak ile üst makamlara intikal ettirilir.

Yürürlük

Yürütme