T

Başbakanlık

Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğünce Yayımlanır

Kuruluş : 7 Ekim 1920

11 Temmuz 2004

PAZAR

Sayı : 25519

Å ÖNCEKİ
SONRAKİ

Æ

YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ

Yönetmelikler

— Tarım veya Orman Traktörlerini Tahrik Etmek Üzere Tasarlanan Motorlardan Çıkan Gaz Emisyonları ve Partikül Kirleticilere Karşı Alınacak Tedbirler ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2000/25/AT)

— Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliği

— Sosyal Sigortalar Kurumu Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 85 inci Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

— Kültür ve Turizm Bakanlığı Arşiv Yönetmeliği

Tebliğ

— Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Yakıt ve Atıklara İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ (Dış Ticarette Standardizasyon: 2004/36)

YARGI BÖLÜMÜ

Danıştay Kararları

— Danıştay 7. Dairesine Ait 3 Adet Karar

YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ

Yönetmelikler

Sanayi ve Ticaret Bakanlığından:

Tarım veya Orman Traktörlerini Tahrik Etmek Üzere Tasarlanan

Motorlardan Çıkan Gaz Emisyonları ve Partikül Kirleticilere

Karşı Alınacak Tedbirler ile İlgili Tip Onayı

Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına

Dair Yönetmelik

(2000/25/AT)

MADDE 1 — 29/12/2002 tarihli ve 24978 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarım veya Orman Traktörlerini Tahrik Etmek Üzere Tasarlanan Motorlardan Çıkan Gaz Emisyonları ve Partikül Kirleticilere Karşı Alınacak Tedbirler ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliğinin (2000/25/AT) geçici maddeleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Geçici Madde 1 — Kirletici emisyonlar bakımından bu Yönetmeliğe uygun motor yerleştirilmiş olan yeni traktörler için tip onayı belgesi alacak traktör imalatçıları, Faz I için bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten ve Faz II için 1/1/2007 tarihinden itibaren bu Yönetmeliğe göre AT tip onay belgesi almak zorundadır.

Geçici Madde 2 — Bu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce ulusal tip onayı belgesi almış traktör imalatçıları, Faz I için bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten ve Faz II için 1/7/2007 tarihinden itibaren bu Yönetmeliğe göre AT tip onay belgesi almak zorundadır. Aksi takdirde bu traktörlerin ulusal tip onay belgesi iptal edilir."

Yürürlük

MADDE 2 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 3 — Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.

—— • ——

Tarım ve Köyişleri Bakanlığından:

Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliği

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

Madde 1 — Bu Yönetmelik; bitki, bitkisel ürün, sanayi ve orman ürünlerinin ithalatında yabancı ülkelerden gelebilecek hastalık ve zararlı etmenlerin yurdumuza girişinin engellenmesi, ihracatta alıcı ülke karantina mevzuatının uygulanması, ithalat, ihracat, re-export ve transit geçişlerdeki kontrolü sağlayacak personelin belirlenmesi ve yetkili kılınması amacı ile hazırlanmıştır.

Kapsam

Madde 2 — Bu Yönetmelik; 1 inci maddede belirtilen amaçlar doğrultusunda görev yapacak personelin seçimini, eğitimini, İnspektör Kimlik Kartı verilmesini, çalışma şekillerini, görevlerini, yetki ve sorumlulukları ile sicil işlemlerini kapsar.

Dayanak

Madde 3 — Bu Yönetmelik; 15/5/1957 tarihli ve 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanunu ve 6/8/1964 tarihli ve 6/3346 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe giren Zirai Karantina Tüzüğüne dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;

Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,

Genel Müdürlük: Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünü,

Müdürlük: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarım İl Müdürlüğünü, (Zirai Karantina Müdürlüğü, Bitki Koruma Şube Müdürlüğü, İlçe Tarım Müdürlüğü)

İnspektör: İthal ve ihraç edilen ve transit geçen bitki ve bitkisel ürünlerin kontrollerini ve işlemlerini yaparak gerekli belgeleri düzenleyen teknik personeli,

Bitki : Her türlü bitkilerle bunların ürünleri olan tohum, fide, fidan, çelik, aşı kalemi, yumru, kök, soğan, meyve, çiçek, yaprak, doku ve diğer her türlü parçalarını,

Bitkisel Ürün: Tane dahil bitkisel orijinli işlenmemiş materyal ve işlendiği halde doğası ve işleme şekli nedeniyle zararlı organizmaların girişi ve yayılması açısından risk taşıyan işlenmiş ürünü,

Bitki Sağlık Sertifikası: Bir örneği 6/7/2003 tarihli ve 25160 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Zirai Karantina Yönetmeliğinin V No’lu ekinde yer alan ve 1951 Roma Uluslar Arası Bitki Koruma Anlaşmasında kabul edilen standart forma göre düzenlenen belgeyi,

Transit Geçiş: Bitki ve bitkisel ürünlerin bir ülkeden gelip, Türkiye topraklarını ve gümrüklerini kullanarak üçüncü ülkeye geçiş işlemini,

Re-export Bitki Sağlık Sertifikası: Bir örneği 6/7/2003 tarihli ve 25160 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Zirai Karantina Yönetmeliğinin VI No’lu ekinde yer alan, uluslar arası kabul edilmiş forma göre orijin ülkeden ithal edilen bitki ve bitkisel ürünleri tekrar ihraç eden ülke tarafından düzenlenen Bitki Sağlık Sertifikasını,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

İnspektörlerin Seçimi, Eğitimi ve Kimlik Kartı Verilmesi

Adayların Nitelikleri

Madde 5 — İnspektör adaylarında aranılan nitelikler şunlardır:

a) Tarım İl Müdürlüğüne bağlı Müdürlüklerden; Zirai Karantina Müdürlüğünün olduğu illerde Zirai Karantina Müdürlüğünde, olmadığı illerde ise Bitki Koruma Şube Müdürlüğünde ve İlçe Müdürlüklerinde görev yapıyor olmak,

b) Ziraat Fakültelerinin Bitki Koruma bölümünden mezun olan Ziraat Mühendisleri için; Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, bitki ve bitkisel ürünlerle ilgili araştırma yapan diğer Enstitüler, Tarım İl Müdürlüğü (Zirai Karantina Müdürlüğü, Bitki Koruma Şube Müdürlüğü ve İlçe Müdürlükleri) ile Köy Grubu Tarım Merkezlerinde toplam olarak en az bir yıl süreyle zirai mücadele ve zirai karantina hizmetlerinde çalışmış olmak,

c) Ziraat Fakültelerinin Bitki Koruma dersleri okutulan bölümlerinin birinden mezun olan Ziraat Mühendisleri için; Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, bitki ve bitkisel ürünlerle ilgili araştırma yapan diğer Enstitüler, Tarım İl Müdürlüğü (Zirai Karantina Müdürlüğü, Bitki Koruma Şube Müdürlüğü ve İlçe Müdürlükleri) ile Köy Grubu Tarım Merkezlerinde toplam olarak en az iki yıl süreyle zirai mücadele ve zirai karantina hizmetlerinde çalışmış olmak,

d) Ziraat Fakültelerinin Bitki Koruma veya Bitki Koruma dersleri okutulan bölümleri dışındaki bölümlerinden mezun olan Ziraat Mühendisleri için; Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü, bitki ve bitkisel ürünlerle ilgili araştırma yapan diğer Enstitüler, Tarım İl Müdürlüğü (Zirai Karantina Müdürlüğü, Bitki Koruma Şube Müdürlüğü ve İlçe Müdürlükleri) ile Köy Grubu Tarım Merkezlerinde toplam olarak en az üç yıl süreyle zirai mücadele ve zirai karantina hizmetlerinde çalışmış olmak,

e) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48/A-5 inci maddesinde yazılı genel şartları taşımak; sicillerinde şahsiyet değerlendirilmesinde, genel durum ve davranışları ile görevde gösterilen başarının değerlendirilmesinde, mesleki ehliyeti hakkındaki notları da gözetildiğinde son yıl sicili olumlu olmak kaydıyla, üç yıllık sicil not ortalamasının seksen ve üzerinde olması,

f) Tercihan İngilizce, Fransızca veya Almanca gibi yabancı dillerden birini yeterli düzeyde bilmek.

Adaylık

Madde 6 — Müdürlük, inspektör adaylarını tespit ederek Genel Müdürlüğe bildirir. Yapılan değerlendirme sonucunda uygun görülen adaylar, Zirai Karantina Müdürlüklerinde açılacak kurslara katılma hakkını kazanır.

Kurslar ve Kimlik Kartı Verilmesi

Madde 7 — Kurslar, her yılın Mart, Eylül ve Aralık aylarında olmak üzere, 3 kez ve ikişer hafta süreyle düzenlenir. Adaylara, Zirai Karantina Müdürlüklerindeki uzmanlarca içeriği Genel Müdürlükçe belirlenen bir program dahilinde teorik ve pratik bilgiler verilir.

Müdürlükçe oluşturulan en az 3 kişilik komisyon, teorik ve pratik bilgileri kapsayacak şekilde, kurs sonunda bir değerlendirme sınavı yapar.

Değerlendirmede, 100 üzerinden en az 70 puan alanlar "inspektör" olmaya hak kazanır.

Sınav sonuç tutanakları Genel Müdürlüğe gönderilir ve buna göre hak sahipleri için "İnspektör Kimlik Kartı" düzenlenir. Bu kart, inspektörün çalıştığı il için geçerlidir. Bir başka ile atanması ve inspektörlük görevine devam etmesi halinde kartı atandığı il için yeniden düzenlenir.

İnspektörler, her 5 yılda bir yeniden 5 günlük hizmet içi eğitime tabi tutulurlar.

Sicil Defteri

Madde 8 — Genel Müdürlükçe, inspektörlere ait göreve başlama, nakil, iptal, emeklilik, istifa gibi bilgileri içeren bir Sicil Defteri düzenlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İnspektörlerin Çalışma Şekilleri, Görev, Yetki ve Sorumlulukları

Çalışma Şekilleri

Madde 9 — İnspektörler, bu Yönetmelikte belirtilen görevleri yapmak üzere Müdürlükçe görevlendirilir.

İnspektörlerin muayene ve kontrol mahalline götürülmesi ve tekrar görev yerine getirilmeleri, muayene ve kontrolü yapılacak malın ilgilisi tarafından temin edilecek vasıta ile sağlanır.

İnspektörler gerektiğinde mesai saatleri dışında ve resmi tatil günlerinde de görevlendirilebilir.

Görev, Yetki ve Sorumlulukları

Madde 10 — İnspektörlerin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:

a) İnspektörler, ihracatta yaptıkları kontroller sonucunda ürün ilgili ülkenin zirai karantina şartlarına uygun olduğu takdirde Bitki Sağlık Sertifikası düzenler.

İnspektörler, gerek görülen hallerde ürünün fümigasyon, ayıklama, seçme gibi belirli işlemlerden geçirilmesini sağladıktan sonra Bitki Sağlık Sertifikası düzenler.

b) İnspektörler, ithalatta yaptıkları kontroller sonucunda ürün ülkemiz zirai karantina şartlarına uygun olduğu takdirde giriş işlemlerinin yapılabileceğini ilgili Gümrük Müdürlüğüne bildirir.

Kaliteyi bozmayacak ölçüde ve ithale mani teşkil etmeyecek miktarda zararlı etmenlerle bulaşık ürünler için, inspektörler gerekli görülen fümigasyon, ayıklama, seçme gibi işlemler tamamlandıktan sonra giriş işlemleri yapar.

Ürünün zirai karantina şartlarımıza uymaması veya ilgilinin fümigasyon, ayıklama, seçme gibi işlemlerin yapılmasını kabul etmemesi halinde durum, ürünün menşeine iadesi için giriş gümrük müdürlüğüne bildirir.

c) İnspektörler, transit geçişlerde; bitki ve bitkisel ürünlerdeki zararlı organizmaların ülkemize bulaşmasını önleyecek her türlü tedbiri alarak ambalaj ve nakil vasıtalarını kontrol eder, kapılarını mühürler ve geçişlerine izin verir.

d) İnspektörler, re-export kontrollerde; ürünün ülkemize giriş işlemlerini bu maddenin (b) bendinde, ihracı ile ilgili işlemleri ise (a) bendinde belirtilen esaslara göre yapar.

e) İnspektörler, ihraç edildikten sonra iade edilen ürünlerin girişini sakıncalı gördüğü takdirde, yakılarak veya gömülerek imhasına karar verir.

f) İnspektörler, ithal edilen, transit geçen ve re-export ürünün bulunduğu depo, ambar, silo, nakil vasıtaları gibi ortamların zararlı etmenlerle bulaşık olması ve talep edilmesi halinde kontrol işlemlerini yapar, tavsiyelerde bulunarak bir belge düzenler. Bu belgenin birer örneğini Müdürlüğe, Gümrük Müdürlüğüne ve ilgiliye verir.

g) İnspektörler, yaptıkları kontrol ve işlemlerden, düzenledikleri belgelerden bizzat sorumludurlar.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

İptal, Kazanılmış Haklar ve İstisna

İptal

Madde 11 — İnspektörlerin görev ve yetkilerini kötüye kullanmaları ve bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin (e) bendinde belirtilen şartları kaybetmeleri hallerinde, Müdürlüğün teklifi üzerine İnspektör Kimlik Kartları, Genel Müdürlükçe iptal edilir ve tekrar İnspektör olamazlar.

Emekli olanların kartları Müdürlükçe alınır ve Genel Müdürlüğe gönderilir.

Kartların Geçici Alımı

Madde 12 — Bakanlık İl Müdürlüğü Zirai Karantina Müdürlüğü, Bitki Koruma Şube Müdürlüğü ve İlçe Müdürlüğü dışındaki yönetici kadrolara atanan veya bu Müdürlükler dışında herhangi bir birimin teknik kadrolarına atanan veya görevlendirilen inspektörlerin kartları önceki Müdürlükçe alınır ve Genel Müdürlüğe gönderilir. Kartları alınanların, bir yıl içerisinde bu maddede ismi geçen birimlere atanmaları veya görevlendirilmeleri halinde, kartları Genel Müdürlükçe yeniden düzenlenir ve ilgiliye gönderilir.

Bu birimlere bir yıldan daha geç atanan veya görevlendirilen inspektörlerin kartları, bu Yönetmeliğin 7 nci maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen eğitime katılmalarından sonra yenilenir.

Kazanılmış Haklar

Madde 13 — Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce kimlik kartı alanların hakları saklıdır. Ancak, bunlardan bir yıldan fazla süreyle Bakanlık dışında çalışan ve yeniden Bakanlığa atanan eski inspektörler için de 12 nci maddenin ikinci fıkrası hükmü uygulanır.

İstisna

Madde 14 — İnspektör bulunmayan illere Müdür, Müdür Yardımcısı veya Şube Müdürü olarak atanan inspektörlerin kartları, Genel Müdürlükçe uygun görüldüğü takdirde yenilenebilir.

Ancak, bu işlemden sonra bu illerin 12 nci maddede ismi geçen birimlerine inspektör atanması halinde, istisnai olarak yenilenen bu inspektör kartları, Müdürlükçe alınarak Genel Müdürlüğe gönderilir.

Yürürlükten Kaldırılan Hükümler

Madde 15 — 28/2/1995 tarihli ve 28 sayılı Makam Olur’u ile yürürlüğe konulan Zirai Karantina İnspektör Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

Madde 16 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 17 — Bu Yönetmelik hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı yürütür.

—— • ——

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:

Sosyal Sigortalar Kurumu Sosyal Sigorta İşlemleri

Yönetmeliğinin 85 inci Maddesinde Değişiklik

Yapılmasına Dair Yönetmelik

MADDE 1 — 16/1/2004 tarihli ve 25348 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sosyal Sigortalar Kurumu Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 85 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Madde 85 — İş kazalarıyla meslek hastalıkları sigortasından sigortalı ve hak sahiplerine bağlanacak gelirlerle sigortalılara ödenecek sermayelerin hesabında, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim raporu ile ilk defa tespit edildiği tarihte; malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarında sigortalıların yürürlükten kaldırılmış 5417 sayılı İhtiyarlık Sigortası Kanunu ve 6900 sayılı Maluliyet, İhtiyarlık ve Ölüm Sigortaları Kanunu veya 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri esas alınır.

Sigortalıların yaş tashihi durumlarında, iş kazalarıyla meslek hastalığı ve malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortalarından gelir ve aylık tahsisleri ile sermaye değeri hesabında, iş kazasının olduğu veya meslek hastalığının hekim raporuyla ilk defa tespit edildiği veya sigortalıların 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihte nüfus kütüğünde kayıtlı bulunan doğum tarihleri esas alınır."

Yürürlük

MADDE 2 — Bu Yönetmelik 01/05/2004 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 3 — Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.

—— • ——

Kültür ve Turizm Bakanlığından:

Kültür ve Turizm Bakanlığı

Arşiv Yönetmeliği

BİRİNCİ KISIM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tarifler

Amaç

Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı, Kültür ve Turizm Bakanlığı merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatı birimlerinin elinde bulunan arşiv malzemesi ile ileride arşiv malzemesi haline gelecek arşivlik malzemenin tespit edilmesi, herhangi bir nedenle kayba uğramaması, gerekli şartlar altında korunmalarının sağlanması ve milli menfaatlere uygun olarak Devletin, Bakanlığın, gerçek ve tüzel kişilerin, ilmin hizmetinde değerlendirilmesi ile muhafazasına gerek görülmeyen malzemenin ayıklama ve imhasına ait usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2 — Bu Yönetmelik, Kültür ve Turizm Bakanlığı merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatını kapsar.

Hukuki Dayanak

Madde 3 — Bu Yönetmelik, 28/9/1988 tarihli ve 3473 sayılı Muhafazasına Lüzum Kalmayan Evrak ve Malzemenin Yok Edilmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun ile Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkındaki Yönetmeliğin 45 inci maddesine göre hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;

Arşiv malzemesi: Türk Devlet ve Millet hayatını ilgilendiren ve son işlem tarihi üzerinden 30 yıl geçmiş veya üzerinden 15 yıl geçtikten sonra kesin sonuca bağlanmış olup, Kültür ve Turizm Bakanlığının merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatının faaliyetleri sonucunda teşekkül eden ve muhafazası gereken, Türk Milletinin geleceğine tarihi, siyasi, sosyal, kültürel, hukuki ve teknik değer olarak intikal etmesi gereken belgeler ve Devlet hakları ile milletler arası hakları belgelemeye, korumaya, bunlarla ilgili işlem ve münasebetler bakımından tarihi, hukuki, idari, askeri, iktisadi, dini, ilmi, edebi, estetik, kültürel, biyografik, jeneolojik ve teknik herhangi konuyu aydınlatmaya, düzenlemeye, tespite yarayan, ayrıca ait olduğu devrin ahlak, örf ve adetlerini veya çeşitli sosyal özelliklerini belirten her türlü yazılı evrak, defter, resim, plan, harita, proje, mühür, damga, fotoğraf, film, ses ve görüntü bandı, baskı ve benzeri belgeleri ve malzemeyi,

Arşivlik malzeme : Yukarıdaki bentte sayılan her türlü belge ve malzemeden zaman bakımından henüz arşiv malzemesi vasfını kazanmayanlarla, son işlem tarihi üzerinden 101 yıl geçmemiş memuriyet sicil dosyaları, Bakanlığın gerçek ve tüzel kişilerle veya yabancı devlet ve milletlerarası, kuruluşlarla akdettiği ikili ve çok taraflı milletlerarası anlaşmalar, her türlü soruşturma ve dava dosyaları ile maaş bordroları gibi belgeleri,

Birim arşivi : Birimlerin faaliyetleri sonucu kendiliğinden oluşan, günlük iş akımı içinde aktif bir şekilde kullanılan arşivlik malzemenin belirli bir süre içinde saklandığı arşiv birimlerini,

Kurum arşivi : Bakanlık Merkez Teşkilatı içerisinde yer alan ve arşiv malzemesi ile arşivlik malzemenin, birim arşivlerine göre daha uzun süreli saklandığı merkezi arşivi,

Bakanlık : Kültür ve Turizm Bakanlığını,

Taşra Teşkilatı : İl Kültür ve Turizm Müdürlüklerini.

ifade eder.

İKİNCİ KISIM

Arşiv Malzemesi ile Arşivlik Malzemenin Korunması, Birim ve

Kurum Arşivlerinde Saklanması, Gizliliği ve Yararlanma

Koruma Yükümlülüğü

Madde 5 — Bakanlık merkez , taşra ve yurt dışı teşkilatı birimleri ellerinde bulunan ve Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne teslim etmedikleri arşiv malzemesi ile arşivlik malzemeyi her türlü, zararlı tesir ve unsurlardan korumak, mevcut asli düzenleri içinde tasnif edip saklamakla yükümlüdür.

Bakanlık, arşiv malzemesi ile arşivlik malzemenin korunması ile ilgili olarak;

a) Yangın, hırsızlık, rutubet, su baskını, toza ve her türlü hayvan ve haşaratın tahriplerine karşı gerekli tedbirlerin alınmasından,

b) Yangına karşı yangın söndürme cihazlarının yangın talimatı çerçevesinde daimi çalışır durumda bulundurulmasından,

c) Arşivin her bölümünde uygun yerlerde higrometre bulundurmak suretiyle rutubetin % 50- % 60 arasında tutulmasından,

d) Fazla rutubeti önlemek için rutubet emici cihaz veya kimyevi maddelerin kullanılmasından,

e) Yılda en az bir defa mikroorganizmalara karşı koruyucu tedbir olarak arşiv depolarının dezenfekte edilmesinden,

f) Işık ve havalandırma tertibatının elverişli bir şekilde düzenlenmesinden,

g) Isının mümkün olduğu kadar sabit (kağıt malzeme için 12-15 derece arasında) tutulmasından,

sorumludur.

Birim ve Kurum Arşivi

Madde 6 — Bakanlık, merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatında belirli bir süre saklanacak arşivlik malzeme için "Birim Arşivleri" daha uzun bir süre saklanacak arşiv malzemesi veya arşivlik malzemenin muhafazası için de "Kurum Arşivi"ni oluşturur.

Arşivlik Malzemenin Saklanma Süresi

Madde 7 — Bakanlık birim arşivlerinde arşivlik malzeme 1-5 yıl süre ile, Kurum arşivinde ise arşiv malzemesi 10-14 yıl süre ile saklanır.

Arşiv Malzemesinin Gizliliği

Madde 8 — Birimler elinde bulunan ve cari olduğu dönemde gizli kabul edilmiş ve halen bu özelliklerini koruyan arşiv malzemesi arşivlere geçtikten sonra da gizli kalır. Bu özelliğini kaybeden arşiv malzemesinin gizlilik derecesi ilgili birimin görüşü aldıktan sonra Bakanlıkça kaldırılabilir.

Arşivlerden Yararlanma

Madde 9 — Bakanlığın birim ve kurum arşivinde bulunan arşiv malzemesinin aslı hiç bir sebep ve suretle arşivlerden dışarıya verilmez.

Ancak, Devlete, gerçek ve tüzel kişilere ait bir hizmetin görülmesi, bir hakkın korunması ve ispatı gerektiğinde, usulüne göre örnekler verilebilir. Yahut mahkemelerce tayin edilecek bilirkişiler veya ilgili dairelerince görevlendirilecek yetkililerce yerinde incelenebilir.

Yararlanma Usul ve Esasları

Madde 10 — Bakanlık elindeki araştırmaya açık arşiv malzemesinden yerli ve yabancı hakiki ve hükmi şahısların yararlanması, yükümlülükleri arşiv malzemesinin örneklerinin verilmesi hususunda 31.01.2002 tarihli ve 2002/3681 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilen Esaslar uygulanır.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Birim Arşivi İşlemleri

Birim Arşivine Verilecek Malzemenin Ayırımı ve Hazırlanması

Madde 11 — Her yılın Ocak ayı içerisinde, önceki aya ait arşivlik malzeme, birimlerce gözden geçirilir. İşlemi tamamlananlar, işlemi devam edenler ve işlemi tamamlanmış olmasına karşılık elde bulundurulması gerekli olanlar şeklinde bir ayırıma tabi tutulur.

Ayırım işlemlerini müteakip, arşive devredilecek malzeme, ilgili birimlerde işin ve malzemenin özelliklerine göre;

a) Birimi,

b) İşlem yılı, (teşekkül ettiği yıl),

c) Konu ve işlem itibariyle aidiyeti,

d) Aidiyet içerisindeki tarih (Aidiyet içerisindeki kronolojik sıralama, küçük tarihten büyük tarihe doğru yapılır. Ekler için de, aynı usul uygulanır.) ve sıra numarası esas alınmak suretiyle hazırlanır.

Ancak, istisnai bir kaide olarak, sicil dosyaları, sicil numarası (Kurum sicil numarasına ilaveten, emekli sicil numarası da belirtilmelidir.) veya isim esas alınmak suretiyle hazırlanır ve arşivde de, buna göre bir yerleştirme yapılır.

İçerisinde tamamen veya kısmen gizlilik derecesi taşıyan Bakanlık evrakının bulunduğu dosya gömleğinin, sağ üst köşesine kırmızı ıstampa mürekkebi ile "GİZLİ" damgası vurulur. Gizlilik dereceli malzeme, arşivde tasnif ve yerleştirme sırasında normal malzeme gibi işleme tabi tutulur.

Gizlilik dereceli kamu evrakı, ait olduğu dairesinde gizliliği kaldırılmadıkça bu hüviyetini muhafaza eder.

Gizliliği kaldırılan malzemeye "Gizliliği Kaldırıldı" damgası vurularak, gizlilik damgası iptal edilir.

Uygunluk Kontrolü

Madde 12 — Ayırım sonucu işlemi tamamlanmış ve birim arşivine devredilecek malzeme, uygunluk kontrolünden geçirilir. Bu kontrolde;

a) Arşive devredilecek malzemenin işlem yılı itibariyle, aidiyetine göre kaydına mahsus "Kayıt Defteri" veya "Föyleri" gözden geçirilerek, sıra numaralarında atlama, tekerrür veya eksiklik olup olmadığına,

b) Bir aidiyet içerisinde, aynı mahiyette birden fazla malzeme birimi varsa, kayıt defterleri veya föylerdeki kayıtların düzeltilmek sureti ile birleştirilip birleştirilmediğine,

c) Dosya içerisinde bulunan evrakın, gerektiği biçimde dosyalanıp dosyalanmadığına,

d) Klasörler veya dosyalar üzerine, devirden önce klasör ve dosyalara verilmiş numaraların, birim adının, ait olduğu işlem yılının yazılıp yazılmadığına,

e) Ciltli olarak saklanması düşünülmüş olanların, ciltlenip ciltlenmediğine,

f) Zarflanması gerekenlerin, zarflanıp zarflanılmadığına,

g) Defterlerle, ciltlenmiş, veya zarflanmış olanların üzerine, devirden önce verilmiş numaraların, birim adının, ait olduğu işlem yılının yazılıp yazılmadığına,

h) İşlem yılı esasına göre düzenlenen kayıt defterlerinin veya bu maksatla kullanılan föy cilt kapaklarının etiketlenip etiketlenmediğine,

ı) Sayfaların ve eklerin yırtık, kopuk veya eksik olup olmadığına bakılır, eksikler varsa tamamlanır.

Uygunluk kontrolü, ilgili birim personeli ile birim arşivi yetkili personelince müştereken yapılır.

Malzemenin Birim Arşivine Devri

Madde 13 — İlgili birimlerce, her türlü işlemi tamamlanmış ve uygunluk kontrolü yapılarak eksikleri giderilmiş arşivlik malzeme, müteakip takvim yılının ilk üç ayı içerisinde arşive devredilir. Malzemenin belirtilen süre içerisinde devrinde, belirli bir sıra uygulanır. Bu sıranın tespitinde birim arşivince ilgili üniteler arasında mutabakat sağlanır.

Teslim işlemleri ise, birim arşiv personeli tarafından yerine getirilir. Arşivlik malzeme, birim arşivine, uygunluk kontrolü yapılmış olan kayıt defterleri veya föyleri ile yapılır.

Birim Arşivine Devredilmesi Gerekmeyen Malzeme

Madde 14 — Resmî Gazete, kitap, broşür ve benzerleri, ilgili birimlerde muhafaza edilir.

Malzemenin Birim Arşivinde Tasnifi ve Yerleştirilmesi

Madde 15 — Arşiv ve arşivlik malzeme birim arşivlerinde işlem gördüğü tarihlerdeki asli düzenleri bozulmadan saklanır. Bekleme süresini müteakip kurum arşivine aynı düzende teslim edilir.

Taşra ve yurt dışı birim arşivlerinde yapılacak ayıklama ve imha işlemlerinden sonra, arşivdeki malzemenin tasnif ve yerleştirilmesi 24 üncü madde hükümlerine göre yapılır.

Malzemenin Birim Arşivinde Saklanma Süresi

Madde 16 — Bakanlık birimlerinde bulunan arşivlik malzemenin, birim arşivlerinde bekletilme ve saklanma süreleri 1-5 yıldır.

Birim Arşivinden Yararlanma

Madde 17 — Birimlerce, gerektiğinde, yerinde görülmek veya incelenmek üzere dışarıya çıkarılmamak kaydıyla, birim arşivinden dosya alınabilir.

Birim arşivinden alınan dosya inceleme sonucunda iade edilir.

Birim Arşivinde Ayıklama ve İmha

Madde 18 — Birim arşivlerinde ayıklama ve imha işlemi yapılmaz. Ayıklama ve imha işlemleri kurum arşivinde yapılır. Ancak, Bakanlık taşra ve yurt dışı kuruluşlarında ayıklama ve imha işlemleri bu Yönetmeliğin 22 nci maddesi hükümleri çerçevesinde yapılır.

Kurum Arşivine Devredilecek Malzemenin Ayrılması

Madde 19 — Birim arşivinde saklanma süresini tamamlayan arşivlik malzeme "Kurum Arşivine Devredilecek" olanlar şeklinde ayrılır.

Kurum Arşivine Devretme

Madde 20 — Birim arşivinde saklanma süresini tamamlayan arşivlik malzeme, kayıt defterleri veya föyleri ile kurum arşivine devredilir.

Kurum Arşivi İşlemleri

Uygunluk Kontrolü

Madde 21 — Kurum arşivine devredilecek arşivlik malzeme, uygunluk kontrolünden geçirilir. Eksikleri varsa 12 nci maddede gösterilen biçimde tamamlanır.

Kurum Arşivinde Ayıklama ve İmha

Madde 22 — Kurum arşivinde yapılacak ayıklama ve imha işlemleri bu Yönetmeliğin dört ve beşinci kısmındaki hükümlere göre yapılır.

24 üncü maddede açıklandığı üzere, kurum arşivinde yapılacak kesin tasnif, dosya ve kutu gruplarının hazırlanması, Kurum arşivinde muhafazasına gerek görülmeyen ve ayıklama işlemine tabi tutulacak evrak ve malzemenin ayrılmasından sonra yapılır.

Damgalama

Madde 23 — Ayıklama ve imha işlemini müteakip, kurum arşivine devredilen malzeme, siyah ıstampa mürekkebi ve lastik damga kullanılmak kaydıyla "Kültür ve Turizm Bakanlığı Arşivi" damgası ile damgalanır. Damga, evrakın, önyüz sol üst köşesine, defterlerin ise, iç kapağının ön yüz sol üst köşesine ve defterlerdeki belgelerin aynı şekilde sol üst köşesine basılır. Bunlar dışında kalan diğer tür arşiv malzemesine ise, yapıştırıcı etiket üzerine basılmış damga tatbik edilir.

Malzemenin Kurum Arşivinde Tasnif ve Yerleştirilmesi

Madde 24 — Arşivlik malzeme (ve arşiv malzemesi), işlem gördüğü tarihte meydana gelen teşekkül ve münasebet biçimlerine uymak suretiyle düzenleme esasına dayanan organik metotla (Provenance Sistemi) tasnif edilir. Bu tasnif işleminin esası, arşivlere devredilen fonların, bütünlüklerini bozmadan asli düzeni ile bırakmaktır.

Arşivlik malzemenin işlem gördüğü tarihlerdeki ait olduğu kurum, daire ve alt birimleri, hiyerarşik bütünlük içerisinde tespit edilir. Birimlerin kendine ait olan evrakı bir araya getirilir.

Tasnif işlemleri şu sırayı takip eder.

a) Önce, her daire ve alt birimlere ait evrak, tek tek elden geçirilerek ayırma işlemi yapılır. Birimlerin evrakı, işlem gördükleri tarihlerdeki teşekkül ve münasebet biçimlerine uygun şekilde bir araya getirilir.

Ayırma işlemi, Bakanlığın genel idari yapı şeması tespit edildikten sonra yapılır.

Kesin tasnif, muhafazasına lüzum görülmeyen malzemenin ayıklama ve imhasından sonra yapılır.

b) Teşkilat kodlarının tespiti, uygulanması veya yeni kurulan daire ve alt birimler için kod ihdası Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü ile koordineli yapılır.

c) Ayrımı yapılan evrak ve belgelerden, konu ve işlemi itibariyle aidiyeti aynı olanlar ekleri ile birlikte bir araya getirilir.

Evraka ekli olan harita, plan, proje ve benzerleri, asıl evrak ve belgelerden ayrılmaz, bu tür evrak asıl evrak ve belge ile birlikte ele alınır.

Birden fazla yaprak ve sayfadan ibaret olan evrakın, dağılmasına mani olmak, yerlerinin kaybolmasını önlemek ve aidiyetlerini sağlamak, dolayısıyla kullanımlarını kolaylaştırmak için yaprak ve sayfalar numaralandırılır. Her dosyada evraklar birden başlamak üzere sıra numarası alır. Evrakın ekleri kendi içerisinde sayıldıktan sonra, asıl evrakın ön yüzünün sol alt köşesine, adet olarak kurşun kalemle yazılır.

d) Daha sonra birimleri tespit edilmiş olan evrak ve belge, kendi içerisinde (gün, ay ve yıl) sırasına göre kronolojik sıraya konur. Bu işlem yapılırken aşağıdaki hususlar göz önüne alınır:

1) Kronolojik sıralama işlemi, küçük tarihten büyük tarihe doğru yapılır. Birden fazla eki bulunan evrak ve belgenin, kronolojik sıralamasında da aynı usul uygulanır.

2) Üzerinde yalnızca "ay" ı olup, günü belli olmayan evraklar sıralamada, evrakın sayısı gibi ipucu olacak bir unsura sahip değilse, bunlar bulundukları ayın en sonuna toplu olarak konur.

3) Eski harfli belgelerdeki Hicri ve Rumi tarihler, Miladi tarihe çevrilerek alınır.

4) Üzerinde yazılı bir tarih olmadığı halde tahmini tarihlemesi yapılan evraklarda ait oldukları yılın, ay’ı ve günü belli olmayan evrakları arasına konulur.Tahmini tarihleme kaydı köşeli parantez içerisinde gösterilir.

e) Ayırma neticesinde arşiv malzemesinin ait olduğu Daire Başkanlığına kadar daha önceden belirlenmiş kodlarını ihtiva eden lastikten yapılmış "Arşiv Yer Damgası" (Ek:1), evrakın ön yüz alt bölümüne siyah ıstampa mürekkebi kullanılmak suretiyle basılır. Arşiv yer damgasında "Alt Birim Kodu"na kadar olan kısımlar değişmeyeceğinden, bunların belirlenmiş kodları lastik damganın yapılması sırasında damgada yer alır. Aynı damganın "Kutu veya Klasör Numarası", "Dosya Numarası" veya "Evrak Sıra Numarası" bölümleri ise kurşun kalem ile doldurulur.

"Kutu Numarası" bölümünde, evrak ve belgenin dosyalar içerisinde konacağı kutuya verilecek müteselsil numara yazılır.

"Dosya Numarası" bölümüne, bir kutuda yer alan dosyalara verilecek müteselsil numara yazılır.

"Evrak Sıra Numarası" bölümüne ise, her bir dosyaya yerleştirilecek evraklara verilecek sıra numarası yazılır. Her bir dosya içerisinde yer alacak evraklar 1’den başlamak üzere sıra numarası alır."Arşiv Yer Damgası", aidiyet ve bütünlüğün sağlanması bakımından evrakın eklerine de basılır.

Kodlamada, "Kutu Numarası", "Dosya Numarası" ve "Evrak Sıra Numarası" bölümleri, kurşun kalemle doldurulur. Boyalı, sabit, tükenmez veya mürekkepli kalemle evrak üzerine yazı yazılmaz.

f) Her bir dosya gömleği içerisine o dosyada yer alacak evrakın dökümünü verecek bir "Dosya Muhteviyatı Döküm Formu" (Ek :2) konacaktır.

g) İstenen belgelere süratli bir şekilde ulaşmayı sağlamak için, belgelerin dosyalar içerisine yerleştirileceği kutuların veya klasörlerin, sırtlarında bulunan etiketler üzerine yukarıda belirtilen kodlanmanın "Evrak sıra numarası" hanesine kadar olan bilgiler kaydedilir. Bu etiketlerde (Ek :3), "Dosya numarası" hanesine, bir kutuda yer alacak dosyaların ilk ve son numaralarıyla, ayrıca "İşlem yılı" yazılır. Aynı şekilde dosya gömleklerinin ön yüzlerine de kodlanmanın "Dosya sıra numarası" dahil, "İşlem yılı " kaydedilir.

Ayrıca, hizmetlerin hususiyeti ve aidiyeti itibariyle kendi arasında müteselsil numara almış olan evrak ve belge için, kutu etiketleri ile dosya gömleklerinin ön yüzlerinde "İşlem yılı" hanesinin altına, dosya ve dolayısıyla kutu içerisinde yer almış olan bu tür evrak ve belgenin almış olduğu müteselsil numaranın başlangıç ve bitiş numaraları aramada bir kolaylık unsuru olması bakımından kaydedilir. Bunun için "İşlem yılı" hanesinin altında bu numaraların yer alacağı bir boş kısım bırakılır.

h) Kutulara verilecek sıra numaraları, seriler halinde müteselsil olarak devam ettirilir. Dosya sıra numaraları ise, yıl veya yıl gruplarına göre yeniden başlatılır.

ı) Bu tasnif sisteminde, ayırma ve tarihleme işlemi tamamlanan evrakın, envanteri hazırlanır. Bunun için her evrakın veya ekleriyle birlikte evrak bütünlüğünün mahiyeti hakkında özeti çıkartılıp fişlenir.

i) Bütün bu işlemler, daha sonra kataloglara geçirilir.

j) Tasnifi tamamlanmış olan evrak, standart dosya gömlekleri içerisinde kutulara (Ek: 4) (veya Klasörlere) konmuş olarak, gerekli şartlara haiz arşiv depolarında ve madeni raflarda, tasnif planına uygun olarak, bir yerleştirme planı dahilinde düzenlenir.

Bu düzenleme, raflarda, çift taraflı ranzalar da dahil soldan sağa, gözler de ise yukarıdan aşağı doğru teselsül eden bir süre dahilinde hareket edilir.

Yerleştirme işlemi, arşiv deposuna girildiğinde, sol taraftaki ilk rafın sol üst köşesinden başlamak üzere yapılır. Bu işlem, her raf grubu için aynen tekrarlanır.

Arşiv deposunun yerleşim şeması çıkarılır ve depo girişinin uygun bir yerine asılır.

Bu tasnif sistemi, yalnızca klasik tip arşiv belgesi denilen evrak için söz konusudur. Değişik tür ve çeşitteki malzemenin (film, fotoğraf, plak, ses ve görüntü bandı ve benzeri) tasnifi, değişik sistem ve işlemlere göre yapılır.

Elektronik Ortamlarda Kaydedilen Arşiv Malzemesi

Madde 25 — Elektronik ortamlarda teşekkül eden bilgi ve belgelerden arşiv malzemesi özelliği taşıyanların kaybını önlemek ve devamlılığını sağlamak amacıyla bir kopyası CD, disket veya benzeri kayıt ortamlarına aktarılmak suretiyle muhafaza edilir.

Bu tür malzemelerin muhafaza, tasnif, devir ve benzeri arşiv işlemlerinde diğer tür malzemeler için uygulanan hükümler uygulanır.

Malzemenin Kurum Arşivinde Saklanma Süresi

Madde 26 — Kurum elinde bulunan arşiv malzemesinin Kurum arşivinde bekletilme ve saklanma süresi, birim arşivlerindeki saklanma sürelerine göre 10-14 yıl arasındadır.

Malzemenin Envanterlerinin Çıkarılması, Kataloglarının Hazırlanması

Madde 27 — Kurum arşivindeki arşivlik malzemesinin veya arşiv malzemesinin kullanılmasını kolaylaştırmak ve üzerinde tasarrufta bulunabilmek için envanterleri çıkarılır ve katalogları hazırlanır.

Kurum Arşivinden Yararlanma

Madde 28 — Kurum arşivinden yararlanmada, bu Yönetmeliğin 9,10 ve 17 nci madde hükümleri saklıdır.

Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne Devredilecek Malzemenin Ayrılması ve Teslimi

Madde 29 — Kurum arşivi ile taşra ve yurt dışı arşivlerinde saklama süresini tamamlayan arşiv malzemesi "Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne Devredilecekler" şeklinde ayrılarak, hazırlanacak "Arşiv Malzemesi Devir-Teslim ve Envanter Formu" (Ek:5), varsa kayıt defterleri ile birlikte en geç bir yıl içinde Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne devredilir.

Elektronik ortamlarda kayıtlı arşiv malzemesinin devir işlemlerinde Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü tarafından belirlenecek formatlara riayet edilir.

Arşiv Malzemesi Devir-Teslim ve Envanter Formunun Düzenlenmesi

Madde 30 — Aynı tür arşiv malzemesi, aynı forma kaydedilir. Değişik türde arşiv malzemesi bulunması halinde, her biri için ayrı bir form düzenlenir.

Form üzerindeki, teslim edilen arşiv malzemesinin;

a) "Birimi" bölümüne, arşiv malzemesini devreden birimin adı,

b) "Türü" bölümüne, dosya, defter, form, plan, program, model, fotoğraf, resim, film, plak, görüntü bandı, ses bandı, damga vb. olduğu,

c) "İşlem yılı" bölümüne, arşiv malzemesinin teşekkül ettiği yıl,

d) "Teşkilat kodu" bölümüne, her dikdörtgen içine sırayla kurum, birim, alt birim ve hizmet kodları yanındaki "kutu" ve "dosya" bölümüne de, kutu ve dosya numarası,

e) "Envanter sıra numarası" bölümüne, ekleri dışında, evraka teslim dönemi ile ilgili olarak, envanter dökümünde verilen müteselsil sıra numarası,

f) "İşlem tarihi" bölümüne, evrakın gün/ay/yıl olarak aldığı tarih,

g) "Sayı" bölümüne, evraka verilen sayı,

h) "Gizlilik derecesi" bölümüne, evrakın gizli olup olmadığı (gizli evrak "G" kısaltması ile gösterilir.),

ı) " Konusu" bölümüne, evrakın konusunu ifade edecek kısa açıklama,

i) "Adedi" bölümüne, dosyalar için toplam yazı sayısı, defterler için toplam sayfa sayısı, diğer tür belgeler için de toplam adedi,

j) "Açıklama" bölümüne, yıpranma, eksiklik ve benzeri gibi devredilecek arşiv malzemesi ile ilgili olarak yapılması gerekli açıklamalar,

k) "Evrak sıra numarası" bölümüne, evrakın dosya içindeki sıra numarası yazılır.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Muhafazasına Lüzum Kalmayan ve İmha Edilecek Malzeme,

Ayıklama ve İmha Komisyonları

İmha İşlemine Tabi Tutulmayacak Malzeme

Madde 31 — Cari işlemlerde fiilen rolü bulunan saklanmaları belli sürelerde kanun ve diğer mevzuatla tayin olunanlar (özel mevzuat hükümlerine göre lüzumlu görülenler) ile her hangi bir davaya konu olan malzeme, 32 nci maddede sayılan malzeme içerisinde yer almış olsalar dahi, malzemelerde belirtilen süre ve mevzuatın tayin ettiği zaman sınırı içerisinde ve/veya davanın sonuçlanmasına kadar ayıklama ve imha işlemine tabi tutulamazlar.

İmha Edilecek Malzeme

Madde 32 — İmha edilecek malzeme aşağıda gösterilmiştir;

a) Şekli ne olursa olsun, her çeşit tekit yazıları,

b) Elle, daktilo ile veya bir başka teknikle yazılmış her çeşit müsveddeler,

c) Resmi veya özel her çeşit zarflar (tarihi değeri olanlar hariç),

d) Adli ve idari yargı organları ile PTT ve diğer resmi kuruluşlardan gelen, genellikle bir ihbar mahiyetinde bulunan alındı, tebliğ ve benzeri her çeşit kağıtlar, PTT’ye zimmet karşılığında verilen evrakın (koli, tel, adi ve taahhütlü zarf ve benzeri ) kayıt edildiği zimmet defterleri ve havale fişleri,

e) Bilgi toplamak amacı ile yapılan ve kesin sonucu alınan yazışmalardan geriye kalanlar (anket soru kağıtları, istatistik formları, çeşitli cetvel ve listeler, bunlara ait yazışmalar ve benzeri gibi hazırlık dokümanları),

f) Aynı konuda bir defa yazılan yazıların her çeşit kopyaları ve çoğaltılmış örnekleri,

g) Esasa taalluk etmeyip sadece daha önce belirlenmiş bir sonucun alınmasına yarayan her türlü ara yazışmaları,

h) Bir örneği takip veya saklanılmak üzere ilgili ünite, daire, kurum ve kuruluşlara verilmiş her çeşit rapor ve benzerlerinin fazla kopyaları,

ı) Ünite, daire, kurum ve kuruluşlar arasında yapılan yazışmalardan ilgili ünite, daire, kurum ve kuruluşta bulunan asılları dışındakilerin tamamı,

i) Bir ünite, daire, kurum ve kuruluş tarafından yazılan ve diğer ünite, daire, kurum ve kuruluşlara sadece bilgi maksadıyla gönderilen tamim, genelge ve benzerlerinin fazla kopyaları, aslı ilgili ünite, daire ve kuruluşlarda bulunan raporlar ile ilgili mütalaaların, diğer ünite ve kuruluşlarda bulunan kopya ve benzerleri,

j) Dış kuruluşlardan bilgi için gelen rapor, bülten, sirküler, broşür, kitap ve benzeri basılı evrak ve malzeme ile her türlü süreli yayından ve basılı olmayan malzemeden, kütüphane ve dokümantasyon ünitelerine mal edilenler dışında kalanlar, kullanılmasına ve muhafazasına lüzum görülmeyen kitap ve broşür, sirküler, form ve benzerleri ile mevzuat veya form değişikliği sebebiyle kullanılmayan basılı evrak ve defterlerden elde tutulacak örnekler dışındakilerin tamamı,

k) Demirbaş, mefruşat ve benzeri talepler ile ilgili olarak yapılan yazışmalardan sonucu alınan ve işlemi tamamlanmış yazışmaların fazla kopyaları,

l) İşlemi tamamlanmış bütçe teklif yazışmalarının fazla kopyaları,

m) Çalışma raporlarının fazla kopyaları,

n) Yanlış havale ve sevk sebebiyle, ilgili evrak için yapılan her türlü yazışmalar,

o) Kanun, tüzük ve yönetmelik icabı, belli bir süre sonra imhası gereken şifre, gizli emir, yazı ve benzerleri, ilgili mevzuat hükümlerine göre belli saklama sürelerini doldurmuş bulunan yazışmalar,

ö) İsimsiz, imzasız ve adresi bulunmayan dilekçe, ihbar ve şikayetler,

p) Bilgi için gönderilmiş yazılar, müteferrik işler meyanında kesin bir sonuç doğurmayan her türlü yazışmalar,

r) Personel devam defter ve çizelgeler, izin onayları, izin dönüşü bilgi verme yazıları ve hasta sevk formları,

s) İmtihan duyuruları, başvurular, imtihan tutanakları ve imtihan kağıtları, imtihan sonuç yazıları ve duyuru cetvelleri,

ş) Görev talepleri ve cevap yazıları, işleme konmamış (hıfz edilmiş) başvurular ve yazılar,

t) Daireler arası müteferrik yazışmalar, vatandaşlarla olan müteferrik yazışmalar,

u) Vatandaşlardan gelen istek, teklif, teşekkür yazıları ve cevapları,

ü) Davetiyeler, bayram tebrikleri ve benzerleri,

v) İstifade edilmesi, onarılması ve yeniden yerine konması mümkün olmayan evrak ve benzerleri,

y) Her türlü cari işlemlerde aktüalitesini kaybetmiş olup, değersiz oldukları takdir edilenler ile,

z) Yukarıda, genel tarifler içerisinde sayılanlar dışında kalıp da, bürokratik gelişmeler sonucunda zamanla kendiliğinden yeniden teşekkül eden evrak ve belge ile benzerlerinden delil olma vasfı taşımayan, hukuki ve ilmi kıymeti bulunmayan, muhafazasına lüzum görülmeyenlerin,

İmhasına, Bakanlık bünyesinde kurulacak "Ayıklama İmha Komisyonları"nca karar verilir. Gerektiğinde bir örnek saklanmak suretiyle yukarıda sayılan malzemeler tür ve yıllarını gösteren imha listeleriyle imhaya tabi tutulabilir.

Kurum Arşivinde Yapılacak Ayıklama ve İmha

Madde 33 — Bakanlık elinde bulunan, kullanılmasına ve muhafazasına lüzum görülmeyen her türlü malzemenin ayıklama ve imhası, Kurum Arşivince yapılır. Bu hizmet yerine getirilirken, eski yıllara ait malzemelerin ayıklanmasına öncelik verilir.

Kurum Arşivi ayıklama ve imha komisyonları çeşitli sebeplerle, zamanında kurum arşivine intikal ettirilmemiş olup, muhafazasına lüzum kalmamış malzemeyi ilgili birim arşivinde ayıklama ve imha işlemine tabi tutup, arşivlik malzemeyi Kurum Arşivine intikal ettirirler.

Ayıklama ve İmha Komisyonlarının Teşkili

Madde 34 — Kurum Arşivinde yapılacak ayıklama ve imha işlemleri için arşiv hizmet ve faaliyetlerinin düzenlenmesi ve yürütülmesinden sorumlu birim amiri veya kurum arşiv sorumlusunun başkanlığında, kurum arşivinden görevlendirilecek iki memur ile, malzemeleri ayıklanacak ve imha edilecek ilgili daire veya ünitenin amiri tarafından görevlendirilecek kamu idaresi, evrak yönetimi ve aynı zamanda bağlı olduğu daire ve ünitenin verdiği hizmetlerde bilgi ve tecrübe sahibi iki temsilciden teşkil olunacak beş kişilik bir "Kurum Arşivi Ayıklama ve İmha Komisyonu" kurulur. Bakanlık bünyesinde kütüphane ve dokümantasyon hizmetleri yer almışsa, bu hizmetlerin sorumlusu veya sorumlularıda bu komisyona tabi üye olarak katılırlar.

Taşra ve yurt dışı arşivlerinde yapılacak ayıklama ve imha işlemi için arşiv hizmetlerinin düzenlenmesi ve yürütülmesinden sorumlu ünite amirinin başkanlığında, varsa birim arşiv sorumlusu ve birim arşivinden görevlendirilecek bir memur, yoksa bu işlerde görevlendirilmiş sorumlu kişi ile malzemeleri ayıklanacak ve imha edilecek ilgili daire veya ünitenin amiri tarafından görevlendirilecek evrak yönetimi konusunda bilgi ve tecrübe sahibi iki temsilciden teşkil olunacak beş veya dört kişilik bir "Ayıklama ve İmha Komisyonu" kurulur. Yeterli personelin olmaması halinde bu komisyon en az üç kişiden teşkil olunur.

Ayıklama ve İmha Komisyonlarının Yetki ve Sorumlulukları

Madde 35 — Kullanılmasına ve muhafazasına lüzum görülmeyen her türlü malzemenin imhası, ayıklama ve imha komisyonlarının nihai kararı ile yapılır. Ancak bu Yönetmeliğin 39 uncu madde hükümleri saklıdır.

Ayıklama ve İmha Komisyonlarının Çalışma Esasları

Madde 36 — Ayıklama ve imha komisyonları her yılın Mart ayı başında çalışmaya başlar.

Komisyonlar kullanılmasına ve muhafazasına lüzum görülmeyen malzemelerle ayıklanması o yıla devredilmiş malzemeleri ayıklamaya tabi tutarlar.

Komisyonlar üye tam sayısı ile toplanır ve kararlarını oy çokluğu ile alır. Oyların eşit çıkması halinde, söz konusu malzemenin muhafazasına karar verilmiş sayılır.

İmhası reddedilen malzeme sonraki yıllarda ilgili Komisyonlarca yenide gözden geçirilebilir.

BEŞİNCİ KISIM

İmha İşlemleri

Ayıklama ve Tasnif

Madde 37 — Ayıklama ve imha komisyonlarınca ayıklanan ve imhasına karar verilen malzeme özelliklerine göre, birimi, yılı, mahiyeti, aidiyeti, içerisindeki tarih ve sıra numarası, imha edileceği yıl, dosya planı esas olmak üzere ayrılır ve tasnif edilir.

İmha Listesinin Düzenlenmesi

Madde 38 — İmha edilecek malzeme için bunların özelliğine göre, teşekkül ettiği birimi, yılı, mahiyeti, aidiyeti, aidiyet içerisindeki tarih ve sıra numarası ve dosya planı esas alınmak üzere iki nüsha olarak imha listesi hazırlanır. İmha listeleri, ayıklama ve imha komisyonunun başkan ve üyeleri tarafından imzalanır.

İmha Listelerinin Kesinlik Kazanması

Madde 39 — Kurum arşivinde hazırlanan imha listeleri, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünün uygun görüşü alındıktan sonra, Bakanın onayını müteakip kesinlik kazanır.

Taşra ve yurt dışı arşivlerinde ise, hazırlanan imha listeleri, kurum arşivinin uygun görüşü alındıktan sonra, ilgili birimin en üst amirinin onayını müteakip kesinlik kazanır.

İmha Şekilleri

Madde 40 — İmha aşağıdaki esaslara göre yapılır.

İmha edilecek malzeme, başkaları tarafından görülüp okunması mümkün olmayacak şekilde özel makinelerle kıyılarak, kağıt hammaddesi olarak kullanmak üzere değerlendirilir.

Özelliği gereği imha şekli kendi mevzuatında belirlenmiş malzemenin imhası hakkında ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

İmha Edilecek Malzemenin Ayıklanması

Madde 41 — İmha edilecek malzemeden iğne, raptiye, tel gibi madeni kısımlar ve karbon kağıtları ayıklanır. Kullanma imkanı bulunan klasör ve dosyalar ayrılır.

İmha Tutanağı

Madde 42 — İmha işlemi, düzenlenecek iki nüsha tutanakla tespit edilir. Bu tutanak, ayıklama ve imha komisyonlarının başkan ve üyeleri tarafından imzalanır.

İmha Listeleri ve Tutanaklarının Saklanması ve Denetleme

Madde 43 — İkişer nüsha olarak hazırlanan imha listeleri ve tutanakları, bunlarla ilgili yazışma ve onaylar, aidiyetleri göz önünde bulundurularak gruplandırılır. Bu nüshalardan birincisi birim, ikincisi kurum arşivinde muhafaza edilir. Listeler denetime hazır vaziyette 10 yıl süreyle saklanır.

Eski Harfli Türkçe (Osmanlıca) Arşiv Malzemesi

Madde 44 — Bakanlık elinde bulunan eski harfli Türkçe (Osmanlıca) belgeler, ayıklama ve tasnif işlemlerine tabi tutulmaksızın, mevcut düzeni içerisinde Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne teslim edilir.

Faaliyet Raporu

Madde 45 — Bakanlık, yıl içindeki arşiv faaliyetleri ile ilgili bilgileri, 8/8/2001 tarihli ve 24487 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan "Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik "ekinde yer alan "Arşiv Hizmetleri Faaliyet Raporu" ile müteakip takvim yılının Ocak ayında Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğüne gönderir.

Yürürlükten Kaldırma

Madde 46 — 29.07.1989 tarihli ve 20236 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kültür Bakanlığı Arşiv Hizmetleri Yönetmeliği ile 14.05.1990 tarihli ve 20518 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Turizm Bakanlığı Arşiv Hizmetleri Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.

Yürürlük

Madde 47 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 48 — Bu Yönetmelik hükümlerini Kültür ve Turizm Bakanı yürütür.

Sayfa Başı

Tebliğ

Dış Ticaret Müsteşarlığından:

Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Yakıt ve

Atıklara İlişkin Tebliğde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ

(Dış Ticarette Standardizasyon: 2004/36)

MADDE 1 — 31/12/2003 tarih ve 25333 (3. Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan (2004/3) sayılı Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Yakıt ve Atıklara İlişkin Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği'nin 2 nci maddesinin (d) bendine 18/06/2004 tarih ve 25496 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Dış Ticarette Standardizasyon: (2004/34) sayılı Tebliğin 3 üncü maddesi ile eklenen paragraf aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Ek II/A sayılı listede yer alan 4012.20.90.00.00 GTİP'li maddenin ithaline sadece Dahilde İşleme İzni Hakkında Tebliğ (İhracat: 2001/7) kapsamında Gümrük İdarelerince müsaade edilir. Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan lisans almış işletmeler tarafından ithal edilebilecek olan 4012.20.90.00.00 GTİP'li maddenin ithalatında ayrıca, menşe veya ihracatçı ülkede analizi yapan resmi kurum veya uluslararası kabul görmüş bir akreditasyon konseyi tarafından akredite edilmiş gözetim şirketinin ürünün karkas olduğuna dair belgesi ve tercümesi (noter tasdikli),"

MADDE 2 — Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE 3 — Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.

Sayfa Başı

YARGI BÖLÜMÜ

Danıştay Kararları

Danıştay Yedinci Dairesinden :

Esas No : 2004/349

Karar No : 2004/584

Kanun Yararına Temyiz Eden: Danıştay Başsavcılığı

Davacı : Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı

Vekili : Av. Ayşe Apaydın

Sosyal Sigortalar Kurumu İl Müdürlüğü UŞAK

Davalı : Uşak Vergi Dairesi Müdürlüğü UŞAK

İstemin Özeti : Sosyal Sigortalar Kurumu Uşak İl Müdürlüğüne ait araçlara ilişkin olarak 1998, 1999 ve 2000 yılları için motorlu taşıtlar vergisi ve ek motorlu taşıtlar vergisi tahakkuk ettirilmesi yolundaki işlemi; 1998 ve 1999 yılları için tarh edilen vergiler için, bu tarihlerde yürürlükte bulunan 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun, 2868 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle değişik 24'üncü maddesinde, kuruma ait taşınır, taşınmaz mallar ile bunlardan elde edilen hak ve gelirlerin her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna olduğunun hükme bağlandığı; bu sebeple, sözü edilen dönemlerde Kurumdan dava konusu vergilerin istenilemeyeceği; 2000 yılında yürürlükte bulunan 616 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 66'ncı maddesinde de aynı muafiyet hükmünün yer aldığı; her ne kadar, 616 sayılı Kanun Hükmünde Kararname, Anayasa Mahkemesinin 31.10.2000 gün ve E:2000/65; K:2000/38 sayılı kararı ile iptal edilmişse de, iptal kararında, bu kararın bir yıl sonra yürürlüğe gireceğinin hükme bağlanması, ayrıca Anayasa Mahkemesi kararlarının geriye yürümezliği ilkesi nedeniyle, anılan dönem için vergi salınması işleminde de isabet görülmediği gerekçesiyle iptal eden Manisa Vergi Mahkemesinin tek hakimle verdiği 27.6.2003 gün ve E:2003/108; K:2003/714 sayılı kararının itirazen incelenmesi sonucu; 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 4'üncü maddesine 3418 sayılı Kanunun 12'nci maddesi ile eklenen, motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili muaflık ve istisna hükümlerinin, bu kanuna hüküm eklenmek veya bu kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenebileceği, bu kanunda yer almayan istisna ve muaflıkların hükümsüz olacağı yolundaki düzenleme karşısında, davacı Kurum adına yapılan tarh işleminde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle bozan ve davayı reddeden Manisa Bölge İdare Mahkemesinin 8.10.2003 gün ve E:2003/5004; K:2003/5139 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi uyarınca, Kanun yararına bozulması istenilmektedir.

Tetkik Hakimi Çağlar Işık'ın Düşüncesi: 4792 sayılı Kanunun değişik 24'üncü maddesinin ilk düzenlenişinden, Kanun koyucunun, vergi, resim ve harçlarla ilgili kanunlarda adı ve kuruluş kanununun tarih ve sayısı yazılı olmasa dahi davacı kurumu ithalde alınan vergi ve resimler dahil her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutmayı amaçladığı sonucuna varıldığından, davacı kurum adına tesis edilen işlemi iptal eden vergi mahkemesi kararını bozan ve davayı reddeden Manisa Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Başsavcısı Harun Çetintemel'in Düşüncesi: Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı adına kayıt ve tescilli araçların motorlu taşıtlar vergisi ve ek motorlu taşıtlar vergisinden muaf olduğu gerekçesiyle davayı kabul ederek dava konusu edilen 1998-1999 ve 2000 yıllarına ait vergileri terkin eden Manisa Vergi Mahkemesinin tek hakimle verilen 27.6.2003 günlü ve E:2003/108 sayılı kararını bozan Manisa Bölge İdare Mahkemesinin 8.10.2003 günlü ve E:2003/5004, K:2003/5139 sayılı kararının hukuka aykırı olduğu belirtilerek Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığınca kanun yararına bozulması istemi üzerine 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi hükmü çerçevesinde konu incelendi:

Olay tarihinde yürürlükte bulunan 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 26.7.1983 gün ve 2868 sayılı Kanunla değişik 24'üncü maddesinin (a) fıkrasında, Kuruma ait taşınır taşınmaz mallar ile bunlardan elde edilen hak ve gelirlerinin ithalde alınan vergi ve resimler dahil her türlü vergi resim ve harçtan muaf olduğu hükme bağlanmış, 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 4'üncü maddesinin 24.3.1988 günlü ve 3418 sayılı Kanunla eklenen ikinci fıkrasında; motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili muaflık ve istisna hükümlerinin, bu kanuna hüküm eklenmek veya bu kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenleneceği, bu kanunda yer almayan istisna ve muaflıkların hükümsüz olduğu belirtilmiştir.

Davalı idarece, 1983 yılında yürürlüğe giren Sosyal Sigortalar Kanununun muaflık ve istisna ile ilgili 24'üncü maddesine karşılık, 24.3.1988 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan 3418 sayılı Kanunla 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununa eklenen fıkrada, Kurumun adı yazılı olmadığından, anılan Kurumun kendi özel kanunundaki muafiyet hükmünün bu kanun için geçerli olmadığı gerekçesi ile Kurum adına kayıt ve tescilli araçlar için muafiyet hükmü uygulanmamak suretiyle 1998, 1999 ve 2000 yılları için tarhiyat yapılmıştır.

Yüksek Dairenizin konuya ilişkin yerleşik kararları, Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 4'üncü maddesine 3418 sayılı Kanunla eklenen ikinci fıkranın yürürlüğe girmesinden sonra da Sosyal Sigortalar Kurumuna ait taşıtların motorlu taşıtlar vergisinden muaf olduğu yolunda bulunduğundan, Kuruma ait taşıtların 1998 ve 1999 yılları için motorlu taşıtlar ve ek motorlu taşıtlar vergisinden muaf tutulması gerekmektedir.

2000 yılı vergisine gelince; 24.8.2000 günlü ve 616 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı kurulmuş ve 4792 sayılı Kanunun 7,21, ve 24'üncü maddeleri hariç diğer hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır.

Bu kez anılan 616 sayılı Kanun Hükmünde Kararname Anayasa Mahkemesinin 31.10.2000 günlü, E:2000/65, K.2000/38 sayılı kararı ile iptal edilmiş ve kararın yürürlüğe girdiği 10.11.2001 tarihine kadar gerekli düzenleme yapılmamıştır.

Bu durumda, iptal edilen kanun hükmündeki kararnamenin yürürlükten kaldırdığı hükümler artık kendiliğinden yürürlüğe girmeyeceğinden, motorlu taşıtlar vergisi istisnasından yararlanacak kurumun varlığının hukuken kalmadığı dönemle ilgili olarak motorlu taşıtlar vergisinin mükellefi olarak kabulü de mümkün olmayacaktır.

Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun özel bir kanun olma niteliği sebebiyle iptal edilen 616 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamedeki 4792 sayılı Kanunun muafiyetle ilgili 24'üncü maddesinin yürürlükten kaldırılmaması ve ülke genelinde 616 sayılı Kararnamenin iptalinden sonra da kurumun faaliyetine devam etmiş olması karşısında, 2000 yılında da istisna hükmünden yararlandırılmasına karar verilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşılan Manisa Bölge İdare Mahkemesinin 8.10.2003 günlü ve E:2003/5004 K:2003/5139 sayılı kararının 2575 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi uyarınca kanun yarına bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Konuyu temyizen Yüksek Dairenizin takdir ve kararına saygı ile sunarım.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

1318 sayılı Finansman Kanununun olay tarihinde yürürlükte bulunan 3'üncü maddesine 29.11.1984 gün ve 3089 sayılı Kanunla eklenen fıkrada, taşıt alım vergisi ile ilgili muaflık ve istisna hükümlerinin bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenleneceği; bu Kanunda yer almayan istisna ve muaflıkların hükümsüz olduğu belirtilmiş; 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 26.7.1983 gün ve 2868 sayılı Kanunla değişik 24'üncü maddesinin (a) fıkrasında ise, Kuruma ait taşınır, taşınmaz mallar ile bunlardan elde edilen hak ve gelirlerinin ithalde alınan vergi ve resimler dahil her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu hükmü yer almış iken, 4.10.2000 gün ve 24190 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 616 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 4792 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmış, ancak, muafiyete ilişkin 24'üncü madde bundan hariç tutulmuştur. Sözü edilen Kanun Hükmünde Kararname, Anayasa Mahkemesinin, 10.11.2001 tarihinde yürürlüğe giren, 31.10.2000 gün ve E:2000/65; K:2000/38 sayılı kararı ile iptal edilmiş; 6.8.2003 gün ve 25191 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 23'üncü maddesinde, eski Kanunun 24'üncü maddesinde öngörülen muafiyet hükmüne yer verilmiştir.

Olay tarihinde yürürlükte bulunan, yukarıda anılan 24'üncü maddenin son fıkrası, gerek hükümet tasarısında, gerek Bütçe-Plan Komisyonunun ve Sağlık ve Sosyal İşler Komisyonunun kabul ettiği metinde, "vergi, resim ve harçlarla ilgili kanunlarda kurumun adı ve kuruluş kanununun tarih ve sayısı yazılı olmasa dahi ithalde alınan vergi ve resimler dahil her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır" şeklindedir. Maddenin bu son fıkrası, Danışma Meclisince aynen kabul edilmiş, üzerinde söz alan üye olmamıştır. Fıkranın, "vergi, resim ve harçlarla ilgili kanunlarda kurumun adı ve kuruluş kanununun tarih ve sayısı yazılı olmasa dahi" ifadesi, Milli Güvenlik Konseyi Sosyal Güvenlik İş ve İşçi İlişkileri Komisyonu tarafından, "madde metninde yer almasına gerek olmadığı ve bu ifadenin metinden çıkarılmasının tasarı ile öngörülen muafiyet kapsamını etkilemediği düşünüldüğünden, madde, söz konusu ifade metinden çıkarılmak suretiyle yeniden düzenlenmiştir." denilmek suretiyle çıkarılmış ve tasarıdaki fıkra, Konseyce "İthalde alınan vergi ve resimler dahil her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır." şeklinde kabul edilmiştir.

Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun bu konuyla ilgili 11.2.1988 gün ve E:1987/3; K:1988/1 sayılı kararı ile; 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun değişik 24'üncü maddesiyle, Kanun koyucu'nun, iradesini; "Kuruma ait taşınır, taşınmaz mallar ile bunlardan elde edilen hak ve gelirlerinin kurumun adı ve kuruluş kanununun tarih ve sayısı vergi kanunlarında, dolayısıyla Emlak Vergisi Kanununda yazılı olmasa dahi, emlak vergisi dahil her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulması gerektiği" şeklinde ortaya koyduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle, Danıştay Dokuzuncu Daire kararları arasındaki içtihat aykırılığı; Dokuzuncu Dairenin, Sosyal Sigortalar Kurumunun emlak vergisi, temizleme ve aydınlatma harcından muaf olduğu yolundaki kararı doğrultusunda birleştirilmiş bulunmaktadır.

Bu durumda, mülga 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun değişik 24'üncü maddesinde yer almasına gerek duyulmayan, "vergi, resim ve harçlarla ilgili kanunlarda kurumun adı ve kuruluş kanununun tarih ve sayısı yazılı olmasa dahi" şeklindeki ifade karşısında, Finansman Kanununda muafiyet kapsamına alınmayan Sosyal Sigortalar Kurumuna ait taşıtların, taşıt alım vergisinden muaf tutulması gerektiği sonucuna varılmaktadır.

Öte yandan, Finansman Kanununun olay tarihinde yürürlükte bulunan 3'üncü maddesinin son fıkrasında yer alan, "Bu kanunda yer almayan istisna ve muaflıklar hükümsüzdür." şeklindeki düzenlemenin, Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu ile getirilen muafiyet hükmünü etkileyeceği tarzındaki bir düşünceyi benimsemek de mümkün değildir. Gerek muafiyet hükmünün düzenleniş biçimi, gerekse Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun özel bir kanun olma niteliği, böyle bir yoruma müsait bulunmamakta, Kanun koyucu'nun, 24'üncü maddede, sözü edilen kuruma muafiyet tanıma iradesi taşıdığını ortaya koymaktadır.

Açıklanan nedenle, Danıştay Başsavcılığının kanun yararına temyiz isteminin kabulüne; Manisa Bölge İdare Mahkemesinin 8.10.2003 gün ve E:2003/5004; K:2003/5139 sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi uyarınca, hükmün sonuçlarına etkili olmamak üzere kanun yararına bozulmasına; kararın bir suretinin Maliye Bakanlığı ile Danıştay Başsavcılığına gönderilmesine ve bu kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasına, 4.3.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.

—— • ——

Danıştay Yedinci Dairesinden :

Esas No : 2004/478

Karar No : 2004/797

Kanun Yararına Temyiz Eden: Danıştay Başsavcılığı

Davacı : Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı

Vekili : Av. S.Handan Beden

Atatürk Bulvarı 1.Blok 7/B Fatih/İSTANBUL

Karşı Taraf : Yeğenbey Vergi Dairesi Müdürlüğü ANKARA

İstemin Özeti : Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığına ait araçlar nedeniyle 1997-2001 yılları arasında ödenen motorlu taşıtlar vergisinin iadesi istemiyle açılan davada; dava dilekçesinin, idari merci tecavüzü nedeniyle Maliye Bakanlığına tevdiine ilişkin Ankara Birinci Vergi Mahkemesinin tek hakimle verdiği 9.6.2003 gün ve E:2003/366; K:2003/564 sayılı kararı onayan ve davacı kurumdan 7.880.000.- lira karar harcı alınmasına hükmeden Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 6.11.2003 gün ve E:2003/3123; K:2003/3920 sayılı kararının karar harcına ilişkin hüküm fıkrasının; anılan Kurumun her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu belirtilerek kanun yararına bozulması istenilmektedir.

Tetkik Hakimi Bülent Seyitdanlıoğlu'nun Düşüncesi : 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 23'üncü maddesinin (c) fıkrasında kurum tarafından açılan ve Kurumun taraf olduğu davalar ve icra kovuşturmaları ile ilamlarının her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu hükme bağlandığından, Bölge İdare Mahkemesi kararının davacı kurumdan karar harcı alınmasına ilişkin hüküm fıkrasının kanun yararına bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Danıştay Başsavcısı Harun Çetintemel'in Düşüncesi: Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığınca adlarına kayıtlı araçlar nedeniyle 1997-2001 yılları için ödenen motorlu taşıtlar vergisinin iadesi istemi ile açılan davada; dava dilekçesinin idari merci tecavüzü nedeniyle Maliye Bakanlığına tevdiine ilişkin Ankara Birinci Vergi Mahkemesinin tek hakimle verilen 9.6.2003 günlü ve E:2003/366, K:2003/564 sayılı kararını yapılan itiraz üzerine onayan ve ayrıca 7.880.000 lira karar harcı alınmasına hükmeden Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 6.11.2003 günlü ve E:2003/3123, K:2003/3920 sayılı kararının, Kurumun her türlü vergi,resim ve harçtan muaf olduğu belirtilerek, karar harcı yönünden kanun yararına bozulması istemi üzerine 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi hükmü çerçevesinde konu incelendi:

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun "Vergi yargısı harçları" ile ilgili üçüncü kısmında yer alan "Mevzu" başlıklı 52'nci maddesinde, vergi yargısı işlemlerinden bu Kanuna ekli (3) sayılı tarifede yazılı olanların vergi yargısı harçlarına tabi olduğu, 53'üncü maddesinde de, vergi yargısı harçlarının harca mevzu olan işlemlerden dolayı Vergi Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştaya başvuranlar tarafından ödeneceği belirtilmiş, 125'inci maddesinde ise, bu kanunun ilgili kısımlarında mükellefiyet hakkında konulmuş hükümlerin aksine, özel kanunlarda hüküm bulunduğu takdirde özel kanun hükmünün uygulanacağı açıklanmıştır

Diğer yandan, olay tarihinde yürürlükte bulunan 4958 Sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 23üncü maddesinin (c) fıkrasında, "Kurum tarafından açılan ve Kurumun taraf olduğu davalar ve icra kovuşturmaları ile ilanlarının" ithalde alınan vergi ve resimler dahil her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

Yukarıda değinilen yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde; Sosyal Sigortalar Kurumu"nun bizzat açtığı ve tarafı olduğu davalarda yargı harçlarından muaf olduğu sonucuna ulaşıldığından, Ankara Bölge İdare Mahkemesince verilen söz konusu kararda aleyhine karar harcına hükmedilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 6.11.2003 günlü ve E:2003/3123, K:2003/3920 sayılı kararının karar harcı yönünden 2575 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi uyarınca kanun yararına bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Konuyu temyizen Yüksek Dairenizin takdir ve kararına saygı ile sunarım.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

492 sayılı Harçlar Kanununun "Vergi yargısı harçları" başlıklı üçüncü kısmında yer alan Mevzu başlıklı 52'nci maddesinde, vergi yargısı işlemlerinden bu Kanuna ekli (3) sayılı tarifede yazılı olanların, vergi yargısı harçlarına tabi olduğu; 53'üncü maddesinde, vergi yargısı harçlarının, harca mevzu olan işlemlerden dolayı vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştaya başvuranlar tarafından ödeneceği hükümleri yer almış; aynı Kanunun 125'inci maddesinde ise, bu Kanunun ilgili kısımlarında mükellefiyet hakkında konulmuş hükümlerin aksine, özel kanunlarda hüküm bulunduğu takdirde özel kanun hükmünün uygulanacağı belirtilmiştir.

Öte yandan; temyiz konusu bölge idare mahkemesi kararının verildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 23'üncü maddesinin (c) fıkrasında ise, Kurum tarafından açılan ve Kurumun taraf olduğu davalar ve icra kovuşturmaları ile ilamlarının her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

Yukarıda yer alan kanun hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığının, vergi yargısı harçlarından muaf olduğu anlaşıldığından; Ankara Bölge İdare Mahkemesi kararının, anılan Kurum aleyhine karar harcına hükmedilmesine ilişkin temyize konu hüküm fıkrasında isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenle, Danıştay Başsavcılığının kanun yararına temyiz isteminin kabulüne; Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 6.11.2003 gün ve E:2003/3123; K:2003/3920 sayılı kararının karar harcına ilişkin hüküm fıkrasının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi uyarınca, hükmü sonuçlarına etkili olmamak üzere bozulmasına; kararın birer suretinin Maliye Bakanlığı ile Danıştay Başsavcılığına gönderilmesine ve bu kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasına, 31.3.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.

—— • ——

Danıştay Yedinci Dairesinden :

Esas No : 2004/1054

Karar No : 2004/1099

Kanun Yararına Temyiz Eden: Danıştay Başsavcılığı

Davacı : Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı

Vekili : Av. S.Handan Beden

Atatürk Bulvarı 1.Blok 7/B Fatih/İSTANBUL

Karşı Taraf : Yeğenbey Vergi Dairesi Müdürlüğü ANKARA

İstemin Özeti : Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığına ait araçlar nedeniyle 1997-2001 yılları arasında ödenen motorlu taşıtlar vergisinin iadesi istemiyle açılan davada; dava dilekçesinin, idari merci tecavüzü nedeniyle Maliye Bakanlığına tevdiine ilişkin Ankara İkinci Vergi Mahkemesinin tek hakimle verdiği 16.9.2003 gün ve E:2003/734; K:2003/758 sayılı kararı onayan ve davacı Kurumdan 7.880.000.- lira karar harcı alınmasına hükmeden Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 25.12.2003 gün ve E:2003/3692; K:2003/4452 sayılı kararının karar harcına ilişkin hüküm fıkrasının; anılan Kurumun her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu belirtilerek kanun yararına bozulması istenilmektedir.

Tetkik Hakimi Nazlı Yanıkdemir'in Düşüncesi: 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 23'üncü maddesinin (c) fıkrasında, Kurum tarafından açılan ve Kurumun taraf olduğu davalar ve icra kovuşturmaları ile ilamlarının her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu hükme bağlandığından, Bölge İdare Mahkemesi kararının, davacı Kurumdan karar harcı alınmasına ilişkin hüküm fıkrasının kanun yararına bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Danıştay Başsavcısı Harun Çetintemel'in Düşüncesi: Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığınca adlarına kayıtlı araçlar nedeniyle 1997-2000 yılları için ödenen motorlu taşıtlar vergisinin iadesi istemi ile açılan davada; dava dilekçesinin idari merci tecavüzü nedeniyle Maliye Bakanlığına tevdiine ilişkin Ankara İkinci Vergi Mahkemesinin tek hakimle verilen 16.9.2003 günlü ve E:2003/734, K:2003/758 sayılı kararını yapılan itiraz üzerine onayan ve ayrıca 7.880.000 lira karar harcı alınmasına hükmeden Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 25.12.2003 günlü ve E:2003/3692; K:2003/4452 sayılı kararının, Kurumun her türlü vergi,resim ve harçtan muaf olduğu belirtilerek, karar harcı yönünden kanun yararına bozulması istemi üzerine 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi hükmü çerçevesinde konu incelendi:

492 sayılı Harçlar Kanununun "Vergi yargısı harçları" ile ilgili üçüncü kısmında yer alan "Mevzuu" başlıklı 52’nci maddesinde, vergi yargısı işlemlerinden, bu Kanuna ekli (3) sayılı tarifede yazılı olanların vergi yargısı harçlarına tabi olduğu, 53’üncü maddesinde de, vergi yargısı harçlarının, harca mevzu olan işlemlerden dolayı vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştaya başvuranlar tarafından ödeneceği belirtilmiş, 125’inci maddesinde ise, bu kanunun ilgili kısımlarında mükellefiyet hakkında konulmuş hükümlerin aksine, özel kanunlarda hüküm bulunduğu takdirde, özel kanun hükmünün uygulanacağı açıklanmıştır

Diğer yandan, olay tarihinde yürürlükte bulunan 4792 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 26.7.1983 gün ve 2868 sayılı Kanunun 2'nci maddesiyle değişik 24'üncü maddesinin (c) fıkrasında, "Kurum tarafından açılan ve Kurumun taraf olduğu davalar ve icra kovuşturmaları ile ilanlarının" ithalde alınan vergi ve resimler dahil her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

Yukarıda değinilen yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde; Sosyal Sigortalar Kurumunun bizzat açtığı ve tarafı olduğu davalarda yargı harçlarından muaf olduğu sonucuna ulaşıldığından, Ankara Bölge İdare Mahkemesince verilen söz konusu kararda aleyhine karar harcına hükmedilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 25.12.2003 günlü ve E:2003/3692 K:2003/4452 sayılı kararının, karar harcı yönünden, 2575 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi uyarınca kanun yararına bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Konuyu temyizen Yüksek Dairenizin takdir ve kararına saygı ile sunarım.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Yedinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Açıklanan nedenle, Danıştay Başsavcılığının kanun yararına temyiz isteminin kabulüne; Ankara Bölge İdare Mahkemesinin 25.12.2003 günlü ve E:2003/3692, K:2003/4452 sayılı kararının karar harcına ilişkin hüküm fıkrasının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 51'inci maddesi uyarınca, hükmü sonuçlarına etkili olmamak üzere bozulmasına; kararın birer suretinin Maliye Bakanlığı ile Danıştay Başsavcılığına gönderilmesine ve bu kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasına, 20.4.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.

Sayfa Başı