Yönetmelik Millî Savunma
Bakanlığından: Uzman Erbaş Yönetmeliği BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde
1 — Bu Yönetmeliğin amacı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin
devamlılık arz eden teknik ve kritik uzmanlık görev yerlerine ait erbaş
kadrolarında uzman onbaşı ve uzman çavuş olarak istihdam edilecek personelde
aranacak nitelikleri, müracaat şeklini ve zamanını, müracaatın kabul
edilmesini, sözleşmenin yapılması ve feshedilmesi sebeplerini, atama,
verilecek sicilin şekil ve usullerini ve bunlara yapılacak işlem şeklini,
derece yükselmesi ve kademe ilerlemesi ile terfi esaslarını, sözleşmenin
feshi ve uzatılmasında uygulanacak esasları, ayırma
ve ayrılma esaslarını, astlık-üstlük münasebetlerini, tâbi oldukları statü ve
haklarını, astsubay sınıfına geçirilecekler için uygulanacak esaslar ile bu
hususlardaki işlem şeklini ve ilgili diğer hususları düzenlemektir. Kapsam Madde
2 — Bu Yönetmelik, Türk Silahlı Kuvvetlerinin erbaş
kadrolarında istihdam edilecek uzman erbaşlarla, bunları istihdam edecek ve
bunların istihdamı ile ilgili birlik, kurum ve kuruluşları kapsar. Dayanak Madde
3 — Bu Yönetmelik, 18/3/1986 tarihli ve 3269 sayılı Uzman
Erbaş Kanununun 19 uncu maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde
4 — Bu Yönetmelikte geçen; Uzman çavuş: En az lise veya
dengi okul mezunu çavuşlar veya en az ilköğretim okulu mezunu olup,
muvazzaflık hizmetini çavuş rütbesi ile tamamlayanlardan, muvazzaflık
hizmetini müteakip, Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık arz eden teknik ve
kritik görev yerlerinde veya çavuş kadro görev yerlerinde, 3269 sayılı Uzman
Erbaş Kanunu esaslarına göre istihdam edilenler ile bu Yönetmelikte
belirtilen esaslara göre uzman onbaşılıktan uzman çavuşluğa geçirilenleri, Uzman onbaşı: En az ilköğretim
okulu veya dengi okul mezunu olup, muvazzaflık hizmetini onbaşı veya er
olarak tamamlamayı müteakip, Türk Silahlı Kuvvetlerinin devamlılık arz eden
teknik ve kritik erbaş kadrolarında istihdam edilenleri, Uzman erbaş: 3269 sayılı Uzman
Erbaş Kanunu hükümlerine göre istihdam edilen uzman çavuş ve uzman
onbaşıları, Sicil yılı: Bir sicil yılını, o
yılın 2 Mayıs tarihinden başlayıp bir sonraki yılın 2 Mayıs tarihine kadar
olan süreyi, Sözleşme yılı: Sözleşme başlangıç
tarihinden sözleşme bitiş tarihine kadar birer yıllık süreleri, İzin yılı: 1 Ocak ilâ 31 Aralık
tarihleri arasını ihtiva eden süreyi, İzin süresi: Bir izin yılı
içerisinde, yol süresi hariç olmak üzere 30 günü, ifade eder. İKİNCİ
BÖLÜM Genel
Esaslar Duyuru Madde
5 — Devamlılık arz eden teknik ve kritik uzmanlık görevleri
için Genelkurmay Başkanlığınca gerekli görüldükçe yayımlanan prensipler
çerçevesinde kuvvet komutanlıkları ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil
Güvenlik Komutanlığınca; önceki yıl uygulamaları ve yeni ihtiyaçlar dikkate
alınarak uzman erbaş istihdamı ile ilgili direktif yayımlanır ve alım tarihleri uzman çavuş ve uzman onbaşı
olarak ast birlik ve kurumlar ile askerlik şubelerine yayımlanarak
ilgili personele duyurulur. Terhisten sonra uzman erbaş olmak
isteyenler için kuvvet komutanlıklarınca, Jandarma Genel Komutanlığınca ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca belirlenecek
tarihlerde basın organlarında, uzman erbaşlığı tanıtıcı, başvuru şekil
ve şartlarını açıklayan ilânlar verilir. Türk Silahlı Kuvvetlerinin
ihtiyaçları dikkate alınarak istihdamı plânlanan uzman erbaş kadroları
hakkında 18/5/1929 tarihli ve 1453 sayılı Zabitan
ve Askerî Memurların Maaşatı Hakkında Kanunun 2 nci maddesi hükmü uygulanır. Personelde
aranacak nitelikler Madde
6 — Uzman erbaş olarak alınacaklarda aşağıdaki şartlar
aranır: a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı
olmak, b) En az ilköğretim veya dengi
okul mezunu olmak (Genelkurmay Başkanlığı tarafından ihtiyaç duyulacak, özel
ihtisası gerektiren sınıf, branş ve ihtisaslarda, ilköğretim mezunlarından
çok üstün başarı belgesi alanlar, kuvvet komutanları veya Jandarma Genel
Komutanı yahut Sahil Güvenlik Komutanının kararları ile uzman erbaş olarak
alınabilirler. Bunların uzman çavuşluğa yükselmelerinde lise mezunu şartı
aranmaz.), c) Tespit edilen görev yerinde
ihtisas sahibi olmak, ç) Sağlık durumunun uzman
erbaşlığa elverişli olduğunu, askerî hastahanelerden alacağı
raporla kanıtlamış olmak, d) Askerlik hizmetini yapmakta
iken müracaat edenler için, uygun nitelik belgesi almış olmak, e) Muvazzaflık hizmeti sırasında
veya terhisinden itibaren üç yıl içinde ve müracaat tarihinde 26 yaşından gün
almamış olmak şartıyla, kuvvet komutanlıkları veya Jandarma Genel Komutanlığı
yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından alım için görevlendirilen
komutanlıklara müracaat etmek, f) İstekli olmak, g) Güvenlik soruşturması uygun
olmak, ğ) Askerî öğrencilik ile ilişiği
kesilmemiş olmak, h) Türk Silahlı Kuvvetlerinde daha önce subay, astsubay, uzman jandarma
veya uzman erbaş olarak istihdam edilmemiş olmak, ı) Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa veya zamanaşımına uğramış
yahut para cezasına çevrilmiş ya da ertelenmiş ve
adlî sicilden çıkarılmış olsa dahi, bir cürümden hükümlü bulunmamak, i) Askerlik hizmeti sırasında
üste hakaret, emre itaatsizlikte ısrar, mukavemet, amir veya üste fiilen taarruz, fesat ve isyan suçları
ile 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Askerî Ceza Kanununun 148 inci
maddesinde belirtilen suçlardan hükümlü bulunmamak. Uzman erbaş olmak için gerek
muvazzaflık görevini yaptığı sırada, gerekse terhislerini müteakip başvuruda
bulunan ve alınmaları uygun görülen personelin, güvenlik soruşturmaları;
kuvvet komutanlıkları veya Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik
Komutanlığı tarafından yaptırılır. Güvenlik soruşturması tamamlanmayan
personel, göreve başlatılmaz. Türk Silahlı Kuvvetlerinin manevî şahsiyetine
gölge düşüren veya askerliğin şeref ve haysiyeti ile bağdaşmayacak eylemlerde
bulunanlar ile tutum ve davranışları ile yasa dışı siyasî, yıkıcı, bölücü
ideolojik görüşü benimseyenler, uzman erbaş olarak istihdam edilmezler. Birlik
komutanlıkları tarafından uzman erbaş olmaya lâyık görülenler için, en az ilköğretim
okulu veya dengi okul mezunu erbaş ve erlerin terhis çizelgelerinin
"ihtisas kod numarası" kısmına, uzman erbaş olacaklar için nitelik
belgesindeki (EK-A) nitelikler dikkate alınarak, "Uzman erbaş olmaya
lâyıktır" ibaresi yazılır ve ilgililere terhislerinden önce bilgi
verilir. Bunlardan, kendi sınıf, branşının dışında başka bir görevde
çalıştırılanların ihtisas kod numaraları, muvazzaf askerliği fiilen yaptığı
görevin numarası olarak yazılır. Müracaat
zamanı ve müracaat Madde
7 — Yayımlanan duyurulara göre, uzman erbaş şartlarını haiz
ve istekli olanlar, terhislerine en geç altı ay kala, bir dilekçe ile şahsî
dosyalarının muhafaza edildiği ilk amirlerine müracaat ederler. Müracaatlar;
personelin bağlı olduğu alay (ve eşidi) veya
müstakil tabur (ve eşidi) komutanlıkları ile eşidi kurum amirliklerinde toplanır. Bu makamlardan daha
üst makamlara doğrudan bağlı birlik, karargâh ve kurumlarda görevli olanların
müracaatları; tugay, tümen, kolordu, ordu (ve eşidi)
komutanlıkları ile eşidi kurum amirliklerinde ve
jandarma bölge komutanlıklarında; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel
Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ile Millî
Savunma Bakanlığında ise personel başkanlıklarında toplanır. Terhis olduktan sonra uzman erbaş
olmak isteyenler; görev almak istedikleri bölgeyi de belirten bir dilekçeye,
kayıtlı bulundukları askerlik şubelerinden alacakları kendilerine ait terhis
çizelgesinin bir suretini de ekleyerek doğrudan kuvvet komutanlıkları veya
Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından alım
için görevlendirilen komutanlıklara müracaat eder. Değerlendirme
ve müracaatın kabulü Madde
8 — Değerlendirme ve müracaatın kabulü aşağıdaki sıraya
göre yapılır: a) Müracaat eden personelin
durumu, müracaatların toplandığı makamlarda teşkil edilecek üç kişilik heyet
tarafından incelemeye tabi tutulur. Bu heyetler: 1) Müstakil taburlarda; (ve eşidi) müracaat
eden personelin bağlı olduğu bölük (batarya) komutanı ile tabur
bağlısı diğer bir bölük (batarya) komutanı ve isteklinin bölüğünün bir
astsubayından (bulunmadığı takdirde ilişkili bir astsubay), 2) Alaylarda; (ve eşidi) müracaat eden personelin bağlı olduğu tabur ve
bölük (batarya) komutanı ile isteklinin
bölüğünün bir astsubayından (bulunmadığı takdirde ilişkili bir astsubay), 3) Askerî kurum amirliklerinde;
kurum amiri tarafından belirlenecek istekli ile ilişkili iki subay ve bir
astsubaydan, 4) Tugay eşidi
ve daha üst komutanlıklara doğrudan bağlı, müstakil bölük ve eşidi birlikler ile Askerî kurumlarda, kurmay başkanlarınca
veya kurmay başkanınca verilecek yetkiye göre kurum amirlerince belirlenecek
istekli ile ilişkili iki subay ve bir astsubaydan, 5) Terhislerinden sonra müracaat
edenlerin işlemlerini yürütmek üzere kuvvet komutanlıkları veya Jandarma
Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından alım için
görevlendirilen komutanlıklara müracaat eden aday adaylarının miktarlarına
bağlı olarak, biri o Kuvvet Komutanlığının temsilcisi olmak üzere, subay ve
astsubaylardan kurulacak yeteri kadar müracaat kabul ekibinden, teşekkül eder. b) Askerlik hizmetini yapmakta
iken müracaat edenler için, teşkil edilecek heyet tarafından yapılacak
incelemeyi müteakip her aday hakkında, "Uzman Erbaş Olacaklar İçin
Nitelik Belgesi (EK-A)", doldurma talimatına uygun olarak tanzim edilir.
Niteliklere verilen notların ortalamalarının toplamı, 100 tam notun 80
(dahil) ve daha yukarısı olanlar tespit edilir. Heyet tarafından olumlu
tespit edilen personele ait tüm belgeler, kuvvet komutanlıkları veya Jandarma
Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından uzman erbaş
alımı için görevlendirilen komutanlığa gönderilir. Terhis belgelerinde veya müracaat
belgelerinde "Uzman Erbaş Olur" kaydı olanlar, yapılacak
değerlendirmeler sonunda aldıkları puanları eşit olan adaylar arasından
tercih edilir. Terhisinden sonra müracaat
edenler ile gerekli görülmesi hâlinde askerlik hizmetini yapmakta iken
müracaat edenlerden başvurusu kabul edilenler, kuvvet komutanlıkları veya
Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından
görevlendirilecek komutanlıklarca fizikî kabiliyet, mülakat, nazarî
uygulamalı sınava tâbi tutulur. Sınavda başarılı olanlar, ilgili
komutanlıklar tarafından sağlık raporu için tam teşekküllü askerî hastahaneye sevk edilir. Müracaatların şekli, kabulü ve
sıralamasıyla ilgili esaslar ile sınavların zamanı ve şekliyle ilgili diğer
hususlar; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönergelerde belirtilir. c) Müracaatların toplandığı
müstakil tabur ve alay komutanlıkları ile eşidi
kurum amirlikleri, askerî hastahanelerden uygun
sağlık raporu alanların dilekçelerine, onaylanmış olan nitelik belgesi ile
sağlık raporu ve varsa diğer belgeleri ekleyerek terhislerine en geç beş ay
kala bağlı oldukları bağımsız tugay, tümen (ve eşidi)
komutanlıkları ile eşidi kurum amirliklerine
gönderirler. Bu makamlarca ve daha üst komutanlıklara doğrudan bağlı
birliklerde görev yapanların evrakları ise, 7 nci
maddedeki esaslara göre yapılacak incelemeyi müteakip, terhislerine en geç
dört ay kala ilgili kuvvet komutanlıklarına veya Jandarma Genel Komutanlığına
yahut Sahil Güvenlik Komutanlığına gönderilir. Terhislerinden sonra müracaat
ederek yapılan sınavda başarılı olup, sıralamaları ihtisaslarına göre
yapılmış olanların evrakları ise, sağlık raporları ile birlikte, eksiksiz
olarak, alımlar için görevli komutanlıklarca doğrudan ilgili kuvvet
komutanlığı veya Jandarma Genel Komutanlığı yahut Sahil Güvenlik
Komutanlığına gönderilir. ç) Kuvvet komutanlıkları,
Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı, ilgili makamlardan
intikal ettirilen başvuruları/sınav sonuçlarını inceler. Branş ve
ihtisaslardaki boş uzman erbaş kadrolarını da dikkate alarak, alınmaları
uygun görülenlerin görevlendirilmelerini (dağıtımını) ismen yapar. Sevkleri
için, görevlendirme emrini (dağıtım emrini) terhisten bir ay önce, isteği
yapan birlikte bulunacak şekilde gönderir. Ancak güvenlik soruşturması
tamamlanmayanların, soruşturma sonuçlarının alınmasını müteakip görevlendirilmeleri
(dağıtımları) yapılır. Bu durumda olanların görevlendirilmeleri terhis
olduktan sonra tamamlanır. Terhisten sonra müracaat eden ve
uzman erbaş olması uygun görülenlerin, görevlendirme emrinin bir sureti
kendisine tebliğ edilir ve emrin alındığı tarihten itibaren bir ay içinde
görev alacağı birliğe katılması istenir. Bunlara ait görevlendirme emrinin
bir sureti de görev yapacağı birliğe gönderilir. d) Askerlik hizmetini yapmakta
iken müracaat edenlerden, yayımlanan boş kadro görev yerlerine birden fazla
müracaat olması halinde seçim, nitelik belgesindeki not toplamı yüksek
olanlardan, eşit olması halinde seçim öncelikle 4, 5, 8 ve 10 uncu
niteliklerdeki notları yüksek olanlardan başlamak üzere yapılır. Terhisten sonra uzman erbaş olmak
üzere müracaat edenlerin öncelik sırası; bedenî ve zihnî sınavlarda alınan
not ortalamaları, er veya erbaş terhis çizelgesindeki öğrenim durumu, ceza
durumu, sivil hayattaki sanatı ve mesleği, bildiği yabancı dil durumu,
askerlikteki ehliyetinin kadro görev yerine uyumu ile "uzman erbaş
olur" kanaati, dikkate alınarak saptanır. e) Kuvvet komutanlıkları,
Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yapılan inceleme
ve dağıtımda personelin istek formunda belirtilen görev mahallerine tertip
edilmeleri öncelikle dikkatte bulundurularak uzman erbaşlık işlemleri
yukarıdaki komutanlıklarca (kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel
Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı) tekemmül ettirilir. Bu şekilde
göreve alınanların işlemleri terhis tarihinden sonra en geç bir ay içinde
tamamlanır. f) Uzman erbaş olarak alınanların
bundan sonraki bütün işlemleri (terfi, sözleşmenin uzatılması, sözleşmenin
feshi, ilişik kesme ve özlük haklarına ilişkin işlemler ile buna benzer diğer
işlemler) bağlı oldukları tugay, bağımsız tugay, tümen, jandarma bölge (ve eşidi) komutanları, eşidi
eğitim merkezi komutanlıkları ile eşidi kurum
amirlerince; kolordu ve ordu (ve eşidi) doğrudan
bağlı birlikleri ile eşidi kurum amirliklerinde
kurmay başkanlarınca; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve
Genelkurmay Başkanlığı ile Millî Savunma Bakanlığına doğrudan bağlı
birliklerinde personel başkanlarınca veya yetki verilen komutanlıklarca;
Sahil Güvenlik Komutanlığında ise Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından
yapılır. g) Temel askerlik eğitimini
yapmakta olan erlerden uzman erbaş olmak için müracaat eden ve birlik
değerlendirme heyeti tarafından müracaatı kabul edilenler; kuvvet
komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca
ihtiyaç duyulan sınıf ve branşlarda istihdam edilebilecekleri muhtemel kadro
görev yerleri dikkate alınarak yetiştirilirler ve kıt'alarda
takip edilirler. Bunlardan komutanlıklarınca uzman erbaşlığa layık
görülenler, gerekli işlemleri tamamladığında uzman erbaşlığa nasbedilirler. İşlemlerin
tamamlanması ve sözleşmenin yapılması Madde
9 — Muvazzaflık hizmetini yaparken müracaat edenlerin
dağıtım emrini alan ilk âmir, uzman erbaş olarak alınacak personele emri
tebliğ eder. Tebliğden sonra kendi birliğinde görev alacakların terhis
tarihinde taahhüt senedini imzalayarak uzman erbaş olarak göreve devamı
sağlanır. Görev almak istediği mahalden başka yerde bulunan birlik, karargâh
ve kurumlarda görev alacaklar ise, terhislerini müteakip görev alacakları
mahalle sevk edilir ve o birlikte taahhüt senedini imzalayarak göreve
başlarlar. Bu şekilde gerek kendi birliğinde, gerekse diğer birliklerde
göreve başlayanlara, bir aya kadar izin verilir. Bu izin yıllık izinden
mahsup edilir. Muvazzaflık hizmetini yapmakta olduğu mahalden başka bir yerde
bulunan birlikte görev alacakların sevk giderleri, erbaş ve erler gibi Devlet
tarafından karşılanır. Terhis tarihinde güvenlik soruşturması
tamamlanmayanlar, terhislerini müteakip bu soruşturmanın tamamlanması ile
birlikte göreve başlatılırlar. Bunlara, terhis olmuş personele uygulanan
işlemler uygulanır. Terhis olduktan sonra, müracaat edenler, görevlendirme
emrini (dağıtım emrini) aldıktan sonra bir ay içinde görev alacağı birliğe
katılır ve taahhüt senedi imzalayarak göreve başlarlar. Uzman erbaşlar için
göreve başlama tarihi, taahhüt senedinin imzalanarak verildiği tarihtir. İlk
taahhüt senedi; iki yıldan az, beş yıldan fazla olamaz. Taahhüt senedi,
(EK-B) de yer alan forma göre tanzim edilir. Kuvvet komutanlıkları, Jandarma
Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca uzman erbaşlara ait ilgili
makamlardan kendilerine intikal ettirilen başvuru dilekçesi, nitelik belgesi,
sağlık raporu ve varsa diğer belgeler, uzman erbaşların görev alacağı komutanlığa
gönderilir. Uzman erbaş olarak alınanların
muvazzaflık hizmetini yaptıkları birlikteki ilgili amirleri, muvazzaflık
hizmetini müteakip terhis işlemini yaptıktan sonra, askerlik yoklamasında
dikkate alınmak üzere dağıtım emrinin bir suretini de ilâve ederek
muvazzaflığa ait şahsî dosyasını (terhisten sonra müracaat edenler için
sadece dağıtım emrini) askerlik şubesine gönderir. Uzman erbaş istihdam eden
birlik ve kurumlarda "subay, astsubay kullanma yeri defteri"ne
benzer "uzman erbaş kullanma yeri defteri" tutulur. Uzman erbaş
istihdam eden ilgili amir, gönderilen belgeleri ihtiva edecek şekilde bir
dosya hazırlar. Uzman erbaşların herhangi bir şekilde Türk Silahlı
Kuvvetlerinden ilişiklerinin kesilmesini müteakip, ilgili amirdeki şahsi
dosyası, usulüne uygun olarak ilgili kuvvet komutanlığına veya Jandarma Genel
Komutanlığına yahut Sahil Güvenlik Komutanlığına gönderilir. Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği
kesilen uzman erbaşlar hakkında "Terhis Belgesi" ve son üç yıla ait
"Emekli Sandığı Kesenek Bordrosu" düzenlenerek, sözleşme yapmaya
yetkili komutanlıklar veya kurum amirlikleri tarafından Türkiye Cumhuriyeti
Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne gönderilir. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Sicil
İşlemleri, Kademe İlerlemesi ve Derece Yükselmesi ve Terfileri, Uzman Onbaşıların
Uzman Çavuşluğa Terfileri, Sözleşmenin Uzatılması, Görevde Başarısız
Olma ve Kendilerinden İstifade Edilememe Hâlleri ile Sözleşmenin
Fesh Edilmesi Sebepleri Sicil
işlemleri, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi Madde
10 — Uzman erbaşlar, aşağıda belirtilen esaslara göre
kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi yaparlar. a) Kademe ilerlemesi
yapılabilmesi için; 1) Bulunduğu kademede en az bir yıl
çalışmış olması, 2) O yıl içinde olumlu sicil
almış olması, 3) Bulunduğu derecede
ilerleyebileceği bir kademenin bulunması, şarttır. b) Derece yükselmesi
yapılabilmesi için; 1) Derecesi içinde en az üç yıl
ve bu derecenin üçüncü kademesinde bir yıl çalışmış olması, 2) Bulunduğu derecenin her
kademesinde olumlu sicil alması, 3) Yükselebileceği bir üst
derecenin bulunması, şarttır. Uzman
erbaş hakkında sözleşmenin imzalanıp göreve alınmalarını takip eden ilk "2
Mayıs" tarihi itibarıyla, (EK-C) de örneğine yer verilen sicil belgesi
tanzim edilir. Eğer göreve alınma tarihi ile takip eden "2 Mayıs"
tarihi arasında geçen süre üç aydan kısa ise, ilk sicil belgeleri üç ayın
doldurulduğu tarihte, müteakip sicil belgeleri her yılın "2 Mayıs"
tarihi itibarıyla düzenlenir. Sicil belgesinde her niteliğe on üzerinden not
verilir. Notlar tam sayı veya 1/2 kesirli olarak verilir. Sicil tam notu 100
dür. Sicil üstleri bütün niteliklere ayrı ayrı not
vermek zorundadır. Sicil üstlerinin verdikleri notların toplamının
ortalaması, o yılın sicil notunu teşkil eder. Bölüm sonucu tam sayı çıkmazsa
iki hane yürütülür. Uzman erbaşlar için sicil yazmaya
yetkili sicil üstleri ile ilgili olarak, 28/12/1998 tarihli ve 23567 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Astsubay Sicil Yönetmeliğinin
5 ilâ 18 inci madde hükümleri uygulanır. Uzman erbaşların birinci sicil
üstleri; en az tim, takım, karakol, bölük komutanı veya bunların eşidi görev yerlerinde komutan veya amir olan en az
astsubay kıdemli çavuş veya teğmen rütbesindeki kişilerdir. Sicilin olumlu olabilmesi için
sicil notunun, sicil tam notunun yüzde altmış (%60) ve daha yukarısı olması
gerekir. Kademe ilerlemesi işlemleri asgarî üçüncü sicil amirliği
seviyesinde, derece yükselmesi işlemleri sözleşme yapmaya yetkili komutanlık
veya kurum amirleri tarafından yapılır ve ilgili komutanlıklara bildirilir. Sicil dönemi içinde sicil üstünün
veya sicil alan personelin görevinden ayrılması hâlinde ayrılış sicili
düzenlenmesine ilişkin hususlar, 28/12/1998 tarihli ve 23567 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan Astsubay Sicil Yönetmeliğinde olduğu gibidir. Ayrıca
uzman erbaşların sicil belgeleri, ikinci sicil amirinde açılacak özel bir
dosyada muhafaza edilir. Üçüncü sicil üstleri; not verme ve yazılı kanaat
yazma yetkisi hariç olmak üzere diğer yetkilerini, lüzum gördükleri takdirde
her sicil döneminde yazılı emirle ikinci sicil üstlerine devredebilirler. Uzman
onbaşıların uzman çavuşluğa terfileri Madde
11 — Uzman onbaşılardan bir yıllık hizmet süresini
tamamladıktan sonra, istekli oldukları ve görevdeki başarısı sicil belgesi
ile tespit edilen ve uzman çavuş olabileceğine dair haklarında olumlu kanaat
bulunanlar; tugay, bağımsız tugay, tümen, jandarma bölge (ve eşidi) komutanlarınca veya eşidi
kurum amirlerince; kolordu ve orduya (ve eşidi)
doğrudan bağlı birlikleri ile eşidi kurum
amirlikleri için kurmay başkanlarınca; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel
Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ile Millî Savunma Bakanlığına doğrudan
bağlı birlikleri için personel başkanlıklarınca veya yetki verilen
makamlarca; Sahil Güvenlik Komutanlığında ise Sahil Güvenlik Komutanlığı
tarafından uzman çavuşluğa terfi ettirilirler. Sözleşmenin
uzatılmasında uygulanacak esaslar Madde
12 — Uzman erbaşlar, sözleşme süresinin bitiminde terhis
edilirler. Bunlardan sözleşmelerinin yenilenmesini isteyenlerin istekleri,
müteakip sözleşme süreleri bir yıldan az, beş yıldan fazla olmamak kaydıyla,
aşağıdaki şartlar altında kabul edilir: a) Taahhüt ettiği sürenin
bitimine en az üç ay kala (yurt dışı geçici göreve gidecek uzman erbaşlar için altı ay kala) hizmet
süresini uzatmak istediğine dair bir dilekçe ile müracaat etmiş olmak, b) Almış oldukları son sicil notu, sicil tam notunun yüzde altmış (%60)
ve daha yukarısında olmak, c) Fiilî kadroda münhal bulunmak, ç) İstihdam edildikleri veya
edilecekleri kadronun görev özelliklerine göre sınıf ve branşları ile ilgili
8/10/1986 tarihli ve 86/11092 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe
giren Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinde belirtilen sağlık
niteliklerine sahip olmak. Bu suretle işlemleri tamamlanan
uzman erbaşların sözleşmelerinin uzatılması, istihdam edildikleri tugay,
bağımsız tugay, tümen, jandarma bölge (ve eşidi)
komutanlıklarınca veya eşidi kurum amirlerince, eşidi eğitim merkezi komutanlıklarınca; ordu ve kolordu
(ve eşidi) doğrudan bağlı birlikleri ile eşidi kurum amirlikleri için kurmay başkanlarınca; kuvvet
komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı ile
Millî Savunma Bakanlığına doğrudan bağlı birlikleri için personel
başkanlarınca veya yetki verilen komutanlıklarca; Sahil Güvenlik
Komutanlığında ise Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından tasdik edilir ve
ilgili kuvvet komutanlığına, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil Güvenlik
Komutanlığına bildirilir. Bu şekilde sözleşmelerin uzatılması tasdik
edilenler, yeni bir taahhütname imzalayarak göreve devam ederler. Uzman çavuş
ve uzman onbaşıların sözleşmeleri azamî 45 yaşına girdikleri yıla kadar
uzatılabilir. Görevde
başarısız olma, kendilerinden istifade edilmeme halleri ve sözleşmenin
feshedilmesi sebepleri Madde
13 — Sözleşmenin imzalanmasından sonra ilk beş aylık
intibak dönemi içerisinde göreve intibak edemeyenler ile ayrılmak
isteyenlerin sözleşmeleri feshedilerek, Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri
kesilir. Peşin olarak ödenen aylık ve aylık ile birlikte ödenen diğer tüm
özlük haklarının çalışılmayan günlere ait kısmı geri alınır. Görevde başarısız olanlar ile
kendisinden istifade edilemeyeceği (atış, spor, eğitim, operasyon ve istihdam
edildikleri kadro görev yerlerinde ve davranışlarında askerlik mesleği
değerlerini sergilemede, ikazlara rağmen istenen düzeye ulaşamayan ve aşırı
derecede borçlananlardan bu durumu rapor, tutanak ve her türlü belge ile
kanıtlananlar, mazeretsiz olarak bir sözleşme yılı içerisinde yedi gün ve
daha uzun süre ile göreve gelmeyenler) anlaşılan, atandıkları kadro görev
yerleri ile ilgili olarak üç ay ve daha uzun süreli bir kurs veya eğitime
gönderilenlerden kurs veya eğitimde başarısız olan uzman erbaşların, barışta sözleşme
sürelerine bakılmaksızın Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişikleri kesilir.
Bunlar yedekte er kaynağına alınır. Ayrıca; a) Almış oldukları sicile göre
kademe ilerlemesi yapamayanların, b) Verilen ceza, tecil edilse
veya para cezasına çevrilse dahi; 1) Devletin şahsiyetine karşı
işlenen suçlar ile basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, iftira, rüşvet,
hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, yalan yere
tanıklık, yalan yere yemin, cürüm tasnii, ırza geçmek,
sarkıntılık, kız, kadın veya erkek kaçırmak, fuhşiyata
tahrik, gayri tabiî mukarenet, dolanlı iflâs gibi
yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçlar ile istimal ve istihlâk
kaçakçılığı hariç kaçakçılık, resmî ihale ve alım ve satımlara fesat
karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, firar, amir veya üste fiilen
taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat, isyan
suçlarından dolayı mahkûm olanların, 2) 1632 sayılı Askerî Ceza
Kanununun 148 inci maddesinde yazılı suçlardan mahkûm olanların, c) 3269 sayılı Uzman Erbaş
Kanununun 10 uncu maddesinde belirtildiği şekilde sağlık nedeniyle
kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılanların, ç) Taksirli suçlar hariç olmak
üzere diğer suçlardan adlî veya askerî mahkemeler tarafından otuz günden daha
fazla süreli hürriyeti bağlayıcı bir ceza ile mahkûm olanların, d) Taksirli suçlar nedeniyle altı
ay veya daha fazla süre ile hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkûm olanların, e) Disiplin mahkemeleri veya en
az iki disiplin amirinden disiplin cezası aldığı tarihten geriye doğru son
bir yıl içerisinde toplam otuz günden daha fazla hürriyeti bağlayıcı disiplin
cezası alanların, f) Yabancı uyruklu kişilerle
evlenenlerden; bu evlilikleri, 12/3/1997 tarihli ve 22931 sayılı Resmî
Gazete'de yayımlanan Yabancı Uyruklu Kişilerle Evlenen Subay, Astsubay,
Sözleşmeli Subay, Sözleşmeli Astsubay, Uzman Jandarma ve Uzman Erbaşlar
Hakkında Yönetmelikte belirtilen esaslar dahilinde Genelkurmay Başkanlığı
tarafından uygun görülmeyenlerin, g) Çeşitli nedenlerle Türk
vatandaşlığını kaybedenlerin veya Türk vatandaşlığından çıkartılanların, Tugay, bağımsız tugay, tümen,
bölge (ve eşidi) komutanlarınca veya eşidi kurum amirlerince; ordu, kolorduya (ve eşidi) doğrudan bağlı birlikleri ile eşidi
kurum amirleri için kurmay başkanlarınca; kuvvet komutanlıkları, Jandarma
Genel Komutanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ile Millî Savunma Bakanlığına
doğrudan bağlı birlikler için personel başkanlarınca veya yetki verilen
komutanlıklarca; Sahil Güvenlik Komutanlığında ise Sahil Güvenlik
Komutanlığınca sözleşmeleri feshedilmek suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden
ilişikleri kesilir. Sözleşmenin feshedildiği, ilgili
kuvvet komutanlığına, Jandarma Genel Komutanlığına ve ilgili amirine, Sahil
Güvenlik Komutanlığı tarafından da ilgili birlik komutanlığına bildirilir.
Kendisine tebliği müteakip, yapılacak devir-teslim ve diğer işlemlerin
sonunda ilişik kesme ile fesih tamamlanır. Her ne sebeple olursa olsun,
sözleşmesi feshedilerek Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiği kesilen uzman
erbaşlar, tekrar Türk Silahlı Kuvvetlerine alınmazlar. Uzman erbaş olarak göreve
başlamış olup da, daha sonra bu Yönetmelikte belirtilen şartlara sahip
olmadığı anlaşılanlar hakkında da fesih işlemi yapılır. DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM Uzman
Erbaşların Tâbi Oldukları Statü ve Haklar Hizmet
şartları ve astlık, üstlük münasebetleri Madde
14 — Uzman erbaşlar, onbaşı ve çavuş rütbesini taşıyan
asker kişi sayılırlar. Muvazzaflık hizmetinde ve yedeklik döneminde iken
hizmete çağrıldıklarında er ve emsali rütbedeki erbaşların üstü olup; cezaî
müeyyideler ile yargılama usulü bakımından er ve erbaşların tâbi olduğu
hükümlere tâbi olurlar. Disiplin suçları açısından, 22/5/1930 tarihli ve 1632
sayılı Askerî Ceza Kanununun 171 inci maddesi esas alınır. Uzman erbaşların,
aynı rütbedeki diğer bir uzman erbaşla astlık üstlük ilişkisi yoktur. Askerî
öğrenciler ile astlık üstlük münasebetleri yoktur. Uzman erbaşlar hakkında
rütbenin geri alınması fer'î cezası uygulanmaz. Hizmete çağrılan yedeğe ayrılmış
uzman erbaşlara muvazzaf emsalleri gibi özlük hakları verilir. Terhis kaydı, yedeklik yoklaması,
hizmete celp, eğitim ve tatbikat gibi yedeklik dönemine ilişkin olarak, 3269
sayılı Uzman Erbaş Kanununun ilgili hükümleri uygulanır. Bu Kanunda
düzenlenmeyen hususlarda 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanununun
ilgili hükümleri uygulanır. Görev Madde
15 — Uzman erbaşlar, istihdam edildikleri kadro görevleri
ile beraber 4/1/1961 tarihli ve 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet
Kanununda erbaşlar için belirtilen görevleri de yaparlar. Giyecek,
bakım ve barınmaları Madde
16 — Uzman erbaşların giyecek, bakım ve barınmaları er ve
erbaşlar gibi Devlet tarafından sağlanır. Uzman erbaşların giyim, kuşam
istihkakları Millî Savunma ve İçişleri Bakanlıklarınca düzenlenecek istihkak
ve tahsis listelerinde gösterilir. Tedavi
Madde
17 — Uzman erbaşlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu
aile fertlerinin tüm sağlık işlemleri hakkında, 4/1/1961 tarihli ve 211
sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu hükümleri uygulanır. Ancak,
uzman erbaşların hava değişimi ve istirahat süresinin toplamı, tedavi süresi
hariç olmak üzere bir sözleşme yılı içinde üç ayı geçemez.
Hava değişimi ve istirahat süresi üç ayı geçenlerin, Türk Silahlı Kuvvetleri
ile ilişikleri kesilir. Bir yıl içerisinde alınan hava değişimi ve istirahat
süresi; bir sözleşme yılı içerisinde alınan toplam hava değişimi ve istirahat
süresini ifade eder. Bunlardan barışta ve savaşta görev esnasında veya görev
dışında görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan veya bir
meslek hastalığına yakalananlar hakkında kesin işlem kararlı sağlık kurulu
raporu onaylanıncaya kadar ilişikleri kesilmez, izinli sayılırlar. Sıhhî
arızası devam edenler ve kendisinden istifade edilemeyeceği anlaşılanlar
hakkında, 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
Kanunu hükümleri uygulanır, Uzman erbaş emeklileri ile harp
malûllüğü, vazife malûllüğü veya adî malûllük aylığı bağlanarak, Türk Silahlı
Kuvvetlerinden ayrılan uzman erbaşlar, bunların bakmakla yükümlü olduğu aile
fertleri ile harp ve vazife malûllüğünü gerektiren nedenlerden dolayı vefat
edenlerin maaşa müstahak dul ve yetimleri, 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri
İç Hizmet Kanununun 66 ncı maddesinin (a) ve (b)
fıkraları ile 67 nci ve 70 inci maddeleri
hükümlerinden aynen istifade ederler. Uzman erbaşlardan; a) Kendi kusurları olmaksızın
idare tarafından sözleşmeleri yenilenmeyenler ile; sözleşme süresi içinde
vefat, bir sözleşme yılı içerisinde 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununda
belirtilen süreden daha fazla hava değişimi ve istirahat süresini geçirme,
bulunduğu kadronun kaldırılması, istihdam edildiği kadronun sağlık niteliğini
kaybetme nedenleriyle sözleşmeleri sona erenler ve bunların bakmakla yükümlü
oldukları aile fertlerinin, Türk Silahlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak
hizmet edilen süre kadar ve on yılı geçmemek üzere, b) Sözleşme süresi sonunda kendi
istekleriyle sözleşmeleri yenilenmeyenler ile istihdam edildiği kuvvetinin
değiştirilmesi veya sınıfının kaldırılması sebebiyle kendi istekleri üzerine
sözleşmesi feshedilenler ve bunların bakmakla yükümlü oldukları aile
fertlerinin ise Türk Silahlı Kuvvetlerinde uzman erbaş olarak hizmet edilen
sürenin yarısı kadar ve beş yılı geçmemek üzere, Muayene ve tedavi hizmetleri,
askerî hastahanelerde ücretsiz olarak verilmeye
devam edilir. Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarının ve sosyal güvenlik
kurumlarının sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı doğanlar, bu hakları
mevcut olduğu sürece bu fıkraya göre askerî hastahanelerden
yararlanamazlar. Sözleşmeleri sağlık nedeniyle fesh edilip de, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli
Sandığı Kanununa göre malûllük aylığına hak kazanamayan uzman erbaşlardan,
sözleşmelerinin feshine neden olan sıhhî arızalarının tedavisine devam
edilenlere (bu haktan yararlanacak uzman erbaş tarafından sözleşmenin feshine
neden olan tedavisinin devam ettiğinin askerî hastanelerden alacağı ve
onaylatacağı raporla belgelendirdiği sürece), sözleşme fesih tarihini takip
eden aybaşından itibaren on iki ayı geçmemek üzere
tedavi süresince, görevdeki emsallerinin almış oldukları net maaşların
(27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci
maddesinde belirtilen ek tazminatlar ile 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı
Kanuna göre ödenen tazminat ve lojman tazminatı ile yabancı dil tazminatı
hariç) üçte iki (2/3)si, her ay, sağlık yardımı olarak kurumlarınca ödenir.
Bu ödemeden hiçbir kesinti yapılmaz. Ödemeler uzman erbaşın son görev
yaptığı birlik tarafından (birlikleri lağv edilen
uzman erbaşlara bir üst birlik tarafından) hastahanelerden
alınan raporlara göre, hak edildikten sonra malûllük aylığına hak
kazanamadığının Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Genel Müdürlüğü tarafından
belgelendirilmesi üzerine, sözleşmenin feshedildiği tarihi takip eden ay
başından itibaren, belgelerin tanzimi sırasında geçen süreler için hak edilen
sağlık yardımı da dikkate alınarak bütçenin, "Sağlık Amaçlı
Transferler" ekonomik kodundan ödenir. Geçmiş süreler için yapılacak
ödemelerde; ait olduğu aydaki katsayılar dikkate alınır, faiz ödemesi
yapılmaz. İzin Madde
18 — Her uzman erbaşın bir izin yılında, yol süresi hariç
otuz gün izin hakkı vardır. Uzman erbaşların bu izinlerini yurt dışında
geçirmek istemeleri durumunda, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel
Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından talepleri değerlendirilerek,
bu konuda karar verilir. İlk sözleşme yılı ve sözleşmenin sona erdiği yıl
için izin süresi, bu yıllar içerisinde yapılan görev süresine göre
belirlenir. İzinler; 6, 7 ve 8/9/1961 tarihli ve 10899, 10900 ve 10901 sayılı
Resmî Gazete’lerde yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği
esaslarına göre düzenlenir. Uzman erbaşlara yıllık izinlerin
dışında ayrıca, 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanununun 78 inci
maddesinde belirtilen esaslara göre izin verilir. Verilen bu izinler yıllık
izinden sayılmaz. Özlük
hakları Madde
19 — Uzman erbaşlara, göreve başlamış olmak kaydıyla
sözleşmenin onaylandığı tarihten geçerli olarak 3269 sayılı Uzman Erbaş
Kanununa Ek'li "1 Sayılı Aylık Gösterge Tablosu" üzerinden aylık
ödenir. Uzman çavuşlar, 10 uncu derecenin birinci kademesinden; uzman
onbaşılar ise, 11 inci derecenin birinci kademesinden giriş yaparlar. Uzman
onbaşılıktan uzman çavuşluğa terfi edenlerin intibakları, bulundukları derece
ve kademenin bir üst derecesinin aynı kademesine yapılır. Bu şekilde bir üst
dereceye yükselenlerin takip eden ilk derece yükselmesi için bu Yönetmeliğin
10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi ile
(b) bendinin (1) numaralı alt bendi hükümleri uygulanmaz. Bütün derece ve
kademe ilerlemelerinde, sözleşme tarihine göre yıl hesabı dikkate alınır.
Uzman erbaşlara; yan ödemeleri, Silahlı Kuvvetler hizmet tazminatı, aile
yardımı ödeneği, doğum yardımı ödeneği, ölüm yardımı ödeneği ve yakacak
yardımı, 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel
Kanunu esaslarına göre; tayın bedeli 22/6/1978 tarihli ve 2155 sayılı Bazı
Kamu Personeline Tayin Bedeli Verilmesi Hakkında Kanun esaslarına göre
ödenir. Uzman erbaşlardan uçuş, paraşüt, denizaltı, dalgıç ve kurbağa adam
hizmetlerinde görevlendirilenlere Silahlı Kuvvetler hizmet tazminatına ilâve
olarak, bu hizmetlerde görevlendirilen ve aynı uçuş, dalış ve atlayış hizmet
süresinde bulunan astsubaylara 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Uçuş,
Paraşüt, Denizaltı, Dalgıç ve Kurbağa Adam Hizmetleri Tazminat Kanunu ve 926
sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununda Değişiklik Yapılması
Hakkında Kanun esaslarına göre hizmet yılları itibarıyla ödenen uçuş, dalış
ve atlayış hizmet tazminatlarının yüzde otuz (%30) u tutarında aylık uçuş,
dalış ve atlayış tazminatı ayrıca ödenir. Uzman erbaşlar mevcut hükümler
dahilinde, Millî Savunma Bakanlığına, Jandarma Genel Komutanlığına ve Sahil
Güvenlik Komutanlığına ait konutlardan, kiralama sisteminden ve lojman
tazminatından da istifade ederler. Tutuklanan, firar veya izin tecavüzünde
bulunan ve cezası infaz edilmekte olan uzman erbaşların aylık ödenek ve
tazminatları hakkında, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun
65 inci maddesi hükümleri uygulanır. Kendi kusurları olmaksızın hizmet
sürelerinin uzatılmaması sebebiyle veya sözleşme süresini bitirip
ayrılanlardan; hizmet süresi beş yılı geçmeyenlere,
ayrıldıkları tarihte almakta oldukları net maaşları tutarının (27/6/1989
tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesinde
belirtilen ek tazminatlar ile 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı Kanuna göre
ödenen tazminat ve lojman tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç) iki
katının toplam hizmet yılı ile çarpımından bulunacak miktarda ikramiye
verilir. Hizmet süresi beş yılı geçenlere ise, beş yıllık hizmetleri için
yukarıdaki esasa göre hesaplânacak tutara; ayrıldıkları tarihte almakta
oldukları net maaşları tutarının (375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28
inci maddesinde belirtilen ek tazminatlar ile 500 sayılı Kanuna göre ödenen
tazminat ve lojman tazminatı ile yabancı dil tazminatı hariç), beş yıldan
fazla olan hizmet yılı toplamı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarın ayrıca
ilâve edilmesi suretiyle tespit edilecek miktarda ikramiye verilir. Ancak, uzman
erbaşlara ödenecek ikramiye, hiçbir suretle ayrıldıkları tarihte almakta
oldukları ikramiye ödenmesine esas net maaşlarının yirmi katını geçemez. İkramiyelerden; damga vergisi hariç, vergi
kesilmez. Emeklilik hakkı kazanan uzman erbaşlara, bu ikramiye ödenmez ve
bunlar hakkında 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli
Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. Sözleşmesinin sona ermesinden itibaren,
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Genel Müdürlüğünün, personelin malûllüğü
hakkında karar vermesine kadar geçecek süre için
verilecek ikramiyeye ilişkin faiz ödemesi yapılmaz. Yabancı uyruklu kişilerle
evlenenlerden; bu evlilikleri, 12/3/1997 tarihli ve 22931 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Yabancı Uyruklu Kişilerle Evlenen Subay ve Astsubaylar
Hakkında Yönetmelikte belirtilen esaslar dahilinde, Genelkurmay Başkanlığı
tarafından uygun görülmeyenlerin, çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını
kaybedenlerin veya Türk vatandaşlığından çıkartılanların veya disiplinsizlik
ve ahlâkî nedenlerle sonradan Türk Silahlı Kuvvetlerinde kalması uygun
görülmeyenlerin sözleşmeleri fesh edilir ve bunlara
ikramiye ödenmez. Astsubay nasbedilenlere de
ikramiye verilmez. Sağlık, vefat, istihdam edildiği kuvvet komutanlığının
veya sınıfının değiştirilmesi yahut bulunduğu kadronun kaldırılması durumunda
bir yılı tamamlamadan ayrılanlara, bir yıl içinde alması gereken ikramiye
tutarı, on iki aya eşit olarak bölünmek suretiyle hizmet ettiği her aya
isabet eden miktarda ödeme yapılır. Uzman erbaşların istihdam
edildiği kadro görev yerinin herhangi bir nedenle kaldırılması veya bu
kadrolarda uzman erbaş istihdam edilmesine gerek kalmaması durumlarında uzman
erbaşlar; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil
Güvenlik Komutanlığı tarafından, ihtisas sahibi olduğu diğer birliklerdeki
boş olan uzman erbaş kadro görev yerlerine atanabilirler veya başka bir
sınıfta istihdam edilebilirler. Bu durumda olan uzman erbaşların ilgili
kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik
Komutanlığının görüşleri alındıktan sonra Genelkurmay Başkanlığı tarafından
kuvvetleri değiştirilebilir. Bu fıkra uyarınca atanan, kuvvet veya sınıf
değişikliği işlemine tâbi tutulan uzman erbaşlar, sözleşmenin feshini
isteyebilirler. Bu şekilde sözleşmenin feshini isteyen uzman erbaşların
istekleri kabul edilir ve bunlara, bu Yönetmelik esaslarına göre tahakkuk
edecek ikramiye ödenir. Uzman erbaşlıktan ayrılanlardan
kamu kurum ve kuruluşlarına memur veya sözleşmeli personel olarak atananlar
ile iş kanunlarına tâbi olarak çalışanların emekli olmaları durumunda; 5434
sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun ek 20 nci
maddesi uyarınca ödenecek emekli ikramiyesi veya iş kanunlarına göre ödenecek
kıdem tazminatının hesabında, bu maddeye göre ödenen ikramiyede esas alınan
hizmet süreleri dikkate alınmaz. Vefat eden uzman erbaşların dul
ve yetimlerine Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı tarafından aylık
bağlanamaması durumunda, bu Yönetmelik esaslarına göre hesaplânacak ikramiye
kanunî mirasçılarına aynen ödenir. İstekli olanlar, Ordu Yardımlaşma
Kurumuna daimî üye olabilirler. Uzman erbaşların herhangi bir
şekilde Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiklerinin kesilmesi durumunda,
sözleşme feshetmeye yetkili komutanlıkça sözleşme fesih onayı, terhis
belgesi, hizmet belgesi ve son üç yıla ait emekli keseneği icmal bordrosunun
Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Genel Müdürlüğüne, üye ise Ordu
Yardımlaşma Kurumu ve Türk Silahlı Kuvvetleri Dayanışma Vakfının istediği
belgeler ilgili kurumlara gönderilir. Kıt'a özlük dosyaları; askerlik şubesi
başkanlıklarına gönderilmek üzere ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma
Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığına gönderilir. Fesihli uzman
erbaşlar ile ilgili müracaat ve yazışmalar, askerlik şubesi başkanlıkları
tarafından yürütülür. Emeklilik hakkını kazanan uzman erbaşların özlük
dosyaları, kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil
Güvenlik Komutanlığı tarafından muhafaza edilir. BEŞİNCİ
BÖLÜM Mesai
Saatleri ve İkamet, Kıyafet, Atama ve Geçici Görev, Kimlik
Kartı ve Astsubay Sınıfına Geçirilme Mesai
saatleri ve ikamet Madde
20 — Nöbetçi olanlar hariç olmak üzere uzman erbaşlardan
isteyenler, 211 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununun bu
konudaki hükümleri saklı kalmak şartıyla, gece evlerine gidebilirler. Gece
kışlada veya gemide kalmayı kabul edenler, yetkili amirin izni olmadan
kışladan veya gemiden ayrılamazlar. Bunlar, mümkün olduğu kadar erbaş ve
erlerden ayrı olarak tahsis edilecek yerlerde yatırılırlar. Evlerine
gidenler, subay ve astsubay servislerinden istifade edebilirler. Mesai
başlangıcında görevleri başında bulunurlar. Kıyafet
ve zatî tabanca Madde
21 — Uzman erbaşların
kıyafetlerinde, Türk Silahlı Kuvvetleri Kıyafet Yönetmeliği hükümleri
uygulanır. Buna göre; a) Rütbe işareti olarak, uzman
onbaşı ve uzman çavuş rütbe işaretini ve bulundukları rütbede her üç hizmet
yılını müteakip de bir kıdem işaretini takarlar. Kıdem işareti, sözleşme
onaylamaya yetkili makamın onayına müteakip takılır. b) Şapkaları astsubay şapkasının
aynısıdır, kokartları kırmızıdır. c) Kışlık ve yazlık olarak haricî
kıyafetleri, astsubay günlük elbisesinin; eğitim kıyafetleri ise, yaka ve
rütbe işaretleri hariç astsubay eğitim elbisesinin aynısıdır. Uzman erbaşlar, ilk
sözleşmelerini müteakip bedeli karşılığında zatî tabanca edinebilirler ve
görevli olmadıkları zamanlarda da resmî veya sivil elbise ile zatî
tabancalarını göze görünmeyecek şekilde taşıyabilirler. En az on yıl görev
yapıp Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılanlara, istifa veya istifa etmiş sayılmak
suretiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ayrılan subay ve astsubaylar gibi;
emeklilik durumunda ise, emekli subay ve astsubaylar gibi silah taşıma
ruhsatı verilir. Atama,
geçici görev ve harcırah Madde
22 — Uzman erbaşlar, sözleşme süreleri içinde değişik bölge
ve garnizonlara, Türk Silahlı Kuvvetlerinin hizmet ihtiyacı esas alınmak
suretiyle atanma ve yer değiştirme işlemlerine tâbi tutulurlar, kurs dahil
geçici görevle görevlendirilirler. Bu şekilde atanan veya geçici görevle
görevlendirilenlere ve ayrıca, terhislerinden sonra uzman erbaş olarak
atananlar ile kendi kusurları olmaksızın hizmet sürelerinin bitiminde
ayrılanlara, 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu ve Bütçe Kanunu
esaslarına göre harcırah verilir. Uzman erbaşlar ilk atamalarında,
atama emrinde belirtilen tarihte birliğine katılırlar. Müteakip atamalarda
ise, garnizon dışına yapılan atamalarda personel ilişik kesme tarihinden
itibaren en geç on beş gün içerisinde yeni birliğine katılır. Bu süre
içerisinde geçerli bir mazereti olmaksızın birliğine katılmayan uzman
erbaşın, kendisinden faydalanılamayacağı anlaşıldığında, bu personelin
sözleşmeye yetkili eski birliği tarafından, Türk Silahlı Kuvvetleri ile
ilişiği kesilir. Uzman erbaşların garnizon dışındaki yeni birliğine katılması
için öngörülen bu süre, yıllık izin süresinden düşülmez. Aynı garnizon içinde
yapılan atamalarda ise personel, müteakip mesai günü başlangıcında yeni
birliğine katılır. Malûliyet raporu alıp henüz aylık bağlanmamış olanlara,
Kanunun 16 ncı maddesinde düzenlenen ikramiye
ödenmez. Kimlik
kartı Madde
23 — Uzman erbaşlara Türk Silahlı Kuvvetleri Kimlik Kartı
Yönergesinde gösterilen esaslara göre kimlik kartı verilir. Astsubay
sınıfına geçirilme Madde
24 — Uzman erbaşların astsubaylığa geçirilmesiyle ilgili
usul ve esaslar ile diğer hususlar aşağıda belirtilmiştir: a) Bu bentteki şartları sağlayan
uzman erbaşlardan kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil
Güvenlik Komutanlığının ihtiyaç duyacağı miktar kadarı, astsubay çavuşluğa nasbedilirler. 1) Kendi nam ve hesabına
Genelkurmay Başkanlığı tarafından tespit edilecek fakülte, yüksek okul veya
meslek yüksek okullarından mezun olmak, 2) Muvazzaf astsubay olmaya
istekli olmak ve en az bir yıl hizmeti bulunmak, 3) Başvuru tarihinde 28 yaşından
gün almamış olmak, 4) Yapılacak sınavlarda başarılı
olmak, 5) Astsubaylık için sınava
müracaat tarihinde uzman erbaşlığa alındığı tarihten itibaren en az bir yıl
sicil almış ve almış olduğu mevcut sicil notlarının ortalaması, sicil tam
notunun yüzde seksen (%80) ve daha yukarısında olmak, 6) Genel kültür, meslekî bilgi,
karakter ve ahlâk bakımından astsubaylığa lâyık olduğuna ilişkin olarak,
sıralı sicil üstlerince hakkında örneğine (EK-Ç) de yer verilen nitelik
belgesi olumlu düzenlenmiş olmak, 7) Dış kaynaktan muvazzaf
astsubay olarak temin edilecekler için 8/10/1986 tarihli ve 11092 sayılı
Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği
Yönetmeliğinde aranan sağlık niteliklerine haiz olmak, 8) Tâbi tutulacakları temel
askerlik ve astsubaylık anlayışı kazandırma eğitiminde başarılı olmak. b) Aşağıdaki şartları haiz olan
uzman erbaşlardan; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil
Güvenlik Komutanlığının ihtiyaç duyacağı miktar kadarı, astsubay meslek
yüksek okullarında verilecek öğrenim ve eğitimi müteakip astsubay çavuş nasbedilirler. 1) Astsubay meslek yüksek
okullarının bağlı olduğu kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve
Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenen ve Genelkurmay Başkanlığı
tarafından onaylanan sivil lise veya dengi okullardan mezun olmak, 2) Muvazzaf astsubay olmaya
istekli olmak, 3) Uzman erbaş olarak en az bir
yıl hizmet etmek, 4) Sözleşme süresi içinde
müracaatta bulunmak, 5) Astsubay meslek yüksek okulu
giriş sınavına başvuru tarihinde 26 yaşından gün almamış olmak, 6) 16/10/2003 tarihli ve 25261
sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Astsubay Meslek Yüksek Okulları Yönetmeliği
ile usul ve esasları yürürlüğe konulacak yönergede belirlenen astsubay meslek
yüksek okuluna girmek için tâbi olacağı sınavda ve gerek görülmesi hâlinde
yapılacak mülakat sınavında başarılı olmak, 7) Astsubay meslek yüksek okulu
giriş sınavına müracaat tarihinde, uzman erbaşlığa alındığı tarihten itibaren
almış olduğu mevcut sicil notlarının ortalaması, sicil tam notunun yüzde
seksen (%80) ve daha yukarısında olmak, 8) Genel kültür, meslekî bilgi,
karakter ve ahlâk bakımından astsubaylığa lâyık olduğuna ilişkin olarak,
sıralı sicil üstlerince hakkında örneğine EK-Ç'de
yer verilen nitelik belgesi olumlu düzenlenmiş olmak, 9) Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık
Yeteneği Yönetmeliğine göre askerî öğrenci adaylarında aranan sağlık
niteliklerini haiz olmak, c) Uzman erbaş statüsünü sona
erdirecek suçlardan gözetim altına alınanlar veya tutuklananlar veya taksirli
suçlar hariç olmak üzere haklarında kamu davası açılanlar, bu durumlarının
devamı süresince astsubaylığa geçirilmek için sınava alınmazlar. Ancak,
bunlar hakkında hazırlık soruşturması sonunda "Kovuşturmaya Yer Olmadığı
Kararı" verilmesi veya yargılama neticesine göre "Beraat"
etmeleri hâlinde, diğer şartları da haiz olmak kaydıyla sınava kabul
edilirler. ç) Astsubaylığa geçirilecek uzman
erbaşların eğitimi, özlük hakları ve diğer hususlar: 1) Uzman erbaşların astsubay
meslek yüksek okullarındaki öğrenim ile eğitim süre ve şekilleri, Astsubay
Meslek Yüksek Okulları Kanununa göre yürütülür. Kendi nam ve hesabına fakülte
ve yüksek okul bitirenlerden astsubay nasbedilecekler,
en az üç aylık temel askerlik ve astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimine
tâbi tutulurlar. 2) Uzman erbaşların astsubay
meslek yüksek okullarında ve temel askerlik ve astsubaylık anlayışı
kazandırma eğitimi esnasında, özlük hakları yönünden uzman erbaşlık statüleri
devam eder. Astsubay meslek yüksek okullarında öğrenim gören uzman
erbaşlarda, evli ve nişanlı olmama durumu ile öğrenime ara vermeme şartı
aranmaz. Bunların astsubay meslek yüksek okulunda yatılı olarak kalma ve kalmaması
ile ilgili usul ve esaslar; kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı
ve Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından yürürlüğe konulacak yönergeler ile
düzenlenir. Bunlara, okul ve temel askerlik eğitimi süresince 926 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 143 üncü maddesinde belirtilen öğrenci
harçlıkları ödenmez. Bu süre içinde Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı
iştirakçilikleri; rütbe, derece ve kademelerine göre emsalleri gibi devam
eder. 3) Çeşitli sebeplerle temel
askerlik ve astsubaylık anlayışı kazandırma eğitiminin ders veya eğitim
yapılan toplam gün sayısının üçte birine katılmayanlar, başarısız sayılırlar.
Sağlık sebebiyle temel askerlik ve astsubaylık anlayışı kazandırma eğitiminin
ders veya eğitim yapılan gün sayısının üçte birine katılmayanlar, müteakip
eğitim döneminde eğitime katılırlar, aynı sebepten başarısız olmaları hâlinde
başarısız sayılırlar. Astsubay meslek yüksek
okullarından veya temel askerlik ve astsubaylık anlayışı kazandırma
eğitiminden, başarısızlık nedeniyle veya kendi isteği ile ayrılanlardan
istekli olan ve uzman erbaş olmak için gerekli şartları taşıyanlar, uzman
erbaş olarak göreve devam ettirilirler. d) Astsubay olmaya istekli uzman
erbaşların, müracaat esasları ve tâbi tutulacakları sınavlar; kuvvet
komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı
tarafından yürürlüğe konulacak yönergelerde belirlenir. Astsubaylığa
geçirilecek uzman erbaşların değerlendirilmesi; yapılan yazılı sınavlar
sonucu aldıkları notlarına veya puanlarına sicil not ortalamasının yüzde
yirmi beş (%25)i, bedenî yeterlilik ve yapılması hâlinde mülakat notunun her
birinin yüzde on(%10)u ile örneğine EK-D'de yer
verilen mükâfat puanlarının ilâvesi ve örneğine EK-E'de
yer verilen ceza puanlarının düşülmesi ile yapılır. Astsubay adayı, uzman
erbaşların tâbi tutulacağı tüm sınavlarda 100 tam puan üzerinden değerlendirilir.
Değerlendirme notlarının eşit olması hâlinde, adayların sıralamasında
sınavlarda alınan notlar, bunun da eşit olması hâlinde hizmet süreleri göz
önünde bulundurulur. Bu madde hükümlerine göre uzman
erbaşlardan astsubaylığa geçirilenler, 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk
Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine tâbi olurlar. Uzman
erbaşlardan astsubaylığa geçirilenlerin mecburî hizmet süresi, ilk
sözleşmelerinin onaylandığı tarihten itibaren on beş yıldır. Bu personelin
uzman erbaşlıkta geçen hizmet süreleri, astsubay rütbe bekleme süresinden
sayılmaz. Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik Madde
25 — 12/9/1986 tarihli ve19219 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Uzman Erbaş Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Geçici
Madde 1 — 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 16 ncı maddesinde 5085 sayılı Kanunla yapılan değişikliğin
yayımlandığı 17/2/2004 tarihi itibarıyla görevde olan ve 28/2/1982 tarihli ve
2629 sayılı Kanun kapsamına giren uzman erbaşların uçuş, dalış ve atlayış
hizmet süreleri; ilk dalış, uçuş ve atlayış yaptıkları tarih esas alınarak
belirlenir; "1/9/2004" tarihi itibarıyla ve takip eden yıllar için
tanzim edilecek hizmet ve tazminat listelerinde yer alacak sürelere dahil
edilir. Yürürlük Madde
26 — Sayıştayın görüşü alınarak
hazırlanan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde
27 — Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Savunma ve İçişleri
Bakanları yürütür. Ekleri İçin Tıklayınız |