25 Ocak 2014 CUMARTESİ	Resmî Gazete	Sayı : 28893
YÖNETMELİK
Başbakanlık (Diyanet İşleri Başkanlığı)’tan: 633 SAYILI DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUNUN EK 4 ÜNCÜ MADDESİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve kapsam MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; a) Mazbut ve mülhak vakıflar ile Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olanlar hariç olmak üzere, mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların üzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarından ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılan cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen ve ilgili dernek veya vakfın tasarrufuna bırakılan kısımlarının ilgili dernek veya vakıflar, b) Mülkiyeti mazbut ve mülhak vakıflar ile Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olanlar dışında kalanlar ile mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların üzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarıyla ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılanların dışında kalan cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen kısımların Diyanet İşleri Başkanlığı, tarafından işletilmesine, işlettirilmesine, kiralanmasına, elde edilen gelirlerin dağıtılmasına, harcanmasına ve denetimine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Dayanak MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 22/6/1965 tarihli ve 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun ek 4 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Başkan: Diyanet İşleri Başkanını, b) Başkanlık: Diyanet İşleri Başkanlığını, c) Dernek/vakıf: Cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının dernek veya vakıflarını, ç) Kamu kurum ve kuruluşları: Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler ve bunlara bağlı kuruluşlar, il özel idareleri ve belediyeler, bunların birlikleri ve bunlara bağlı iktisadi müesseseler, işletmeler, iktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştiraklerini, d) Müftü: İl veya ilçe müftüsünü, e) Müftülük: İl veya ilçe müftülüğünü, f) Sözleşme: Bu Yönetmelik kapsamında kalan taşınmazların üzerinde bulunan cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmında, eklentisinde ya da bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen kısımlarla ilgili yapılan her tür sözleşmeyi, g) Taşınmaz: Bu Yönetmeliğin uygulanması bakımından; mazbut ve mülhak vakıflar ile Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olanlar hariç olmak üzere, mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların üzerinde bulunan cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmında, eklentisinde ya da bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen kısımlarını, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Taşınmazlarla İlgili Esaslar, Taşınmaz Tipleri, Komisyon ve Görevleri Taşınmazlarla ilgili genel esaslar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelik kapsamında kalan ve mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların üzerinde bulunan cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmında, eklentisinde ya da bütünleyici parçasında bulunan kısımların ticari veya dini faaliyetlerde kullanılmasını belirleme ve bu kısımları zorunlu hallerde Başkanlık hizmetlerine tahsis etme yetkisi müftülüklerde kurulacak komisyonlara aittir. (2) Birinci fıkra kapsamında kalan taşınmazların ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen kısımlarının işlettirilmesi ve kiralanması ile ilgili yapılacak sözleşmelere bu Yönetmeliğe aykırı hükümler konulamaz. (3) Yapılan denetimler sonucunda birinci fıkra kapsamında kalan taşınmazların ticari faaliyetlerde kullanılan kısımlarının cemaati rahatsız edici, ibadetin huzur ve huşuunu bozucu, ibadethanenin ruhuna aykırı olarak kullanımının tespiti halinde sözleşme feshedilir. Taşınmaz tipleri MADDE 5 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki taşınmazlar aşağıdaki şekilde tasnif edilmiştir: a) Birinci grup taşınmaz; Mülkiyeti mazbut ve mülhak vakıflar ile Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olanlar hariç olmak üzere, mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazlar üzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarından ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılan cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen ve ilgili dernek veya vakfın tasarrufuna bırakılan kısımlar. b) İkinci grup taşınmaz; Mülkiyeti mazbut ve mülhak vakıflar ile Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait olanlar dışında kalanlar ile mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazlar üzerinde dernek veya vakıflarca kendi kaynaklarından ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptırılanların dışında kalan cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmında veya eklentisi ya da bütünleyici parçasında bulunan ve ticari faaliyetlerde kullandırılması öngörülen kısımlar. Birinci grup taşınmazlarla ilgili esaslar MADDE 6 – (1) Birinci grup taşınmazlar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır. a) Birinci grup taşınmazlar, irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla, komisyon kararı doğrultusunda yetkili dernek veya vakıflarca işletilebilir veya yazılı sözleşme yapılarak işlettirilebilir ya da kiraya verilebilir. b) Bu taşınmazların işletilmesinden, işlettirilmesinden veya kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerin yüzde onu Başkanlık payı olarak Başkanlığa aktarılır. Kalan kısmın en az üçte ikisi öncelikle gelirlerin elde edildiği cami, mescit ve Kur’an kurslarının münhasıran yapımı, bakımı, onarımı ve işletilmesine (ısınma ve aydınlatma gibi) ilişkin giderlerde, kalanı ise tüzüklerinde veya vakfiye ya da vakıf senedinde belirtilen amaçlarda kullanılmak şartıyla ilgili dernek veya vakfa bırakılır. İlgili dernek veya vakfa bırakılacak pay, dernek veya vakıf tarafından açılarak müftülüğe bildirilecek ayrı bir banka hesabında toplanır. c) Başkanlığa aktarılacak payın hesabında; taşınmazların üçüncü kişilere işlettirilmesi veya kiralanması suretiyle elde edilen brüt hasılat tutarının, ilgili dernek veya vakıf tarafından iktisadi işletme oluşturulmak suretiyle işletilmesi halinde ise elde edilen kurum kazancının yüzde onu esas alınır. ç) Başkanlığa aktarılacak olan pay, ilgili dernek veya vakıf tarafından; taşınmazların üçüncü kişilere işlettirilmesi veya kiraya verilmesi hâlinde payın hesaplanmasına esas gelirin tahsilini takip eden ayın sonuna kadar, taşınmazın ilgili dernek veya vakıf tarafından iktisadi işletme oluşturmak suretiyle işletilmesi hâlinde ise geçici vergi beyannamesinin verildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar ilgili müftülüklere bildirilir ve müftülüklerce yapılan tahakkuk üzerine aynı süre içinde özel gelir kaydedilmek üzere genel bütçe muhasebe birimlerine ödenerek Başkanlığın bağlı bulunduğu Merkez Saymanlık Müdürlüğüne mal edilir. İkinci grup taşınmazlarla ilgili esaslar MADDE 7 – (1) İkinci grup taşınmazlar hakkında aşağıdaki hükümler uygulanır. a) İkinci grup taşınmazlar, irtifak hakkı tesisine konu edilmemek şartıyla, Başkanlık tarafından işletilebilir veya 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca pazarlık usulüyle yapılacak ihaleyle ve yazılı sözleşme yapılarak işlettirilebilir ya da kiraya verilebilir. b) Bu taşınmazların işletilmesinden, işlettirilmesinden veya kiraya verilmesinden elde edilen gelirler, özel gelir kaydedilmek üzere Başkanlığın bağlı bulunduğu Merkez Saymanlık Müdürlüğüne yatırılır. Komisyonun kurulması ve görevleri MADDE 8 – (1) Bu Yönetmelikte belirtilen görevleri yapmak üzere; Başkanlık taşra teşkilatındaki il ve ilçelerde mülki amirin onayı ile; müftünün başkanlığında, bir vaiz, bir murakıp, bir imam-hatip ve bir dernek başkanı veya vakıf temsilcisinden oluşan beş kişilik bir komisyon kurulur. Komisyonda görev alacak vaiz veya murakıp olmaması halinde, bunların yerine geçecek üye din görevlileri arasından belirlenir. (2) Komisyon, aşağıdaki görevleri yapar. a) Bu Yönetmelik kapsamında kalan ve mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların üzerinde bulunan cami ve mescitler ile Kur’an kurslarının bir kısmının, eklentisinin ya da bütünleyici parçasının ticari faaliyetlerde veya dini faaliyetlerde kullanılmasını belirlemek. b) Bu kısımları zorunlu hallerde Başkanlık hizmetlerine tahsis etmek, bu kısımların hangi amaçlarla ve hangi usul ve esaslara göre işletileceğine, işlettirileceğine ya da kiraya verileceğine karar vermek. (3) Komisyon, salt çoğunlukla toplanır ve kararlarını üye sayının oy çokluğu ile alır. (4) Komisyonun sekretarya hizmetleri müftülükçe yürütülür. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Pay ve gelirlerin tahsili MADDE 9 – (1) Birinci grup taşınmazların ilgili dernek veya vakıf tarafından işletilmesinden, işlettirilmesinden veya kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerden süresi içinde bildirildiği halde ödenmeyen veya eksik ödenen Başkanlık payı müftülüklerce, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre gecikme zammı ile birlikte takip ve tahsil edilmek üzere ilgili vergi dairelerine bildirilir. (2) Süresi içinde bildirilmediği veya eksik bildirildiği tespit edilen paylara, bildirimin yapılması gereken son günden tahakkuk ettirildiği güne kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre hesaplanacak gecikme zammı oranında zam uygulanır ve bir ay içinde ödenmesi için ilgili müftülükçe bir yazı tebliğ edilir. Bu süre içinde de ödenmeyen paylar müftülüğün bildirimi üzerine ilgili vergi dairesi tarafından 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. Gelirlerin kaydı ve kullanılması MADDE 10 – (1) Başkanlığa aktarılacak olan paylar ile Başkanlık tarafından işletilen, işlettirilen veya kiraya verilen yerlerden elde edilen gelirleri; bir yandan genel bütçenin (B) işaretli cetveline özel gelir, diğer yandan Başkanlık bütçesinin mevcut veya yeni açılacak tertiplerine özel ödenek kaydetmeye ve bu suretle ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları ertesi yıl bütçesine devren özel gelir ve özel ödenek kaydetmeye, Başkanlığın bağlı bulunduğu Bakan yetkilidir. (2) Birinci fıkraya göre kaydedilen ödenekler; cami, mescit ve Kur’an kursları ile bunların eklentisi ve bütünleyici parçalarının yapımı, bakımı, onarımı ve işletilmesine ilişkin giderler ile 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesi çerçevesinde aynı amaçlarla kullanılmak üzere dernek ve vakıflara yardım yapılmasına ilişkin giderlerin karşılanmasında kullanılır. Denetim MADDE 11 – (1) Birinci grup taşınmazların ilgili dernek veya vakıf tarafından işletilmesine, işlettirilmesine veya kiraya verilmesine ilişkin iş ve işlemler, bu yerlerden elde edilen gelirler ve yapılan harcamalar ile müftülüklere yapılan bildirimlerin ve tahakkuk ettirilen paylara ilişkin ödemelerin zamanında yapılıp yapılmadığı, elde edilen gelirlerin amacına uygun olarak harcanıp harcanmadığı Başkanlıkça denetlenir ve takip edilir. Geçiş hükümleri GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 2/8/2013 tarihinden önce bu Yönetmelik kapsamındaki taşınmazlardan Başkanlıkça elde edilen ve banka hesaplarında tutulan gelirler, 10 uncu madde çerçevesinde Başkanlığın bütçesi ile ilişkilendirilerek kullanılır. (2) 2/8/2013 tarihinden önce mülkiyeti kamu kurum ve kuruluşları ile hazineye ait taşınmazların üzerinde yer alan cami, mescit ve Kur’an kurslarını kendi kaynaklarından ve/veya toplanan bağış ve yardımlarla yaptıran dernek veya vakıflar komisyonca belirlenir. Yürürlük MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 13 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Diyanet İşleri Başkanlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.