Maliye
Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
7103 SAYILI VERGİ KANUNLARI İLE BAZI KANUN VE KANUN
HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUNUN GEÇİCİ 1 İNCİ MADDESİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENEL TEBLİĞ
1.AMAÇ
Bu
Tebliğin amacı, 21/3/2018 tarihli ve 7103 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı
Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında
Kanunun geçici 1 inci maddesinde düzenlenen 16 ve daha büyük yaştaki bazı
araçların ihraç edilmesi ya da hurdaya çıkartılmasına bağlı olarak yeni
araç alımında özel tüketim vergisi (ÖTV) uygulamasına ilişkin usul ve
esasların belirlenmesidir.
2.YASAL
DÜZENLEME
7103
sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinde;
“(1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten
31/12/2019 tarihine kadar, 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim
Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listenin 8701.20, 87.02, 87.03,
87.04 G.T.İ.P. numaralarında yer alan, kayıt ve tescile tabi 16 ve daha
büyük yaştaki araçların adına kayıtlı gerçek veya tüzel kişiler tarafından,
ilgili mevzuat gereğince kayıt ve tescili silinerek, doğrudan veya
ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilmesi ya da bir daha kullanılmamak üzere
hurdaya çıkartılması halinde, her bir araç için aynı cins (87.03
G.T.İ.P. numarasında yer alan araçlardan sadece motor silindir hacmi 1600
cm3’ü geçmeyen) yeni bir aracın ilk iktisabında tahakkuk eden
özel tüketim vergisinin 10.000 Türk lirasını aşmamak üzere araçların
cinsleri ve özelliklerine (motor silindir hacmi, sınıfı, özel tüketim
vergisi oranına esas matrahı gibi) göre Bakanlar Kurulunca tespit edilecek
kısmı, terkin edilir.
(2) Birinci fıkra kapsamında yeni aracın ilk
iktisabında tahakkuk eden özel tüketim vergisinin, Bakanlar Kurulunca söz
konusu araç için tespit edilen tutarın altında olması halinde özel tüketim
vergisi tahsil edilmez, tahakkuk eden özel tüketim vergisini aşan tutar
iade edilmez ve başka bir araç alımında kullanılmaz.
(3) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu
Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi kamu idareleri ile kamu tüzel
kişiliğini haiz diğer kurum ve kuruluşlar (meslekî kuruluşlar ve vakıf
yükseköğretim kurumları hariç) bu madde hükümlerinden faydalanamaz.
(4) İhraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçların
yaşı, tescil işleminin yapıldığı yıl dikkate alınmaksızın, tescil
belgesinde yazılı model yılında aracın bir yaşında olduğu kabul edilmek
suretiyle tespit olunur.
(5) Bu madde kapsamında ihraç edilen
aracın, 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanununun 168
inci, 169 uncu ve 170 inci maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelmesi
halinde, yeni aracın ilk iktisabında terkin edilen özel tüketim vergisi
tutarı, terkin tarihinden tahsil tarihine kadar geçen süre için 21/7/1953
tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48
inci maddesine göre hesaplanan tecil faizi ile birlikte ilk iktisapla
ilgili işlemleri yapan vergi dairesine ödenmeden araç ithal edilemez.
(6) Bu madde hükümlerinden haksız olarak
faydalanılması halinde, zamanında ödenmeyen özel tüketim vergisi
faydalanandan, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu
hükümlerine göre vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile
birlikte tahsil edilir.
(7) Bakanlar Kurulu, birinci fıkrada yer alan
tutarı; sıfıra kadar indirmeye, aracın hurdaya çıkarılması veya ihraç
edilmesi durumuna göre farklılaştırmaya, hurdaya ayrılacak veya ihraç
edilecek araçların teslim edilmesi gereken yerleri veya kişileri ve
bunlarda aranılacak nitelikleri belirlemeye yetkilidir.
(8) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve
esaslar Ekonomi Bakanlığı ve Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenir.”
hükmü
yer almaktadır.
3.KAPSAM
7103
sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamına, aşağıda belirtilen
araçların, adına kayıt ve tescilli olduğu yine aşağıda belirtilen gerçek
veya tüzel kişiler tarafından doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç
edilmesi ya da hurdaya çıkartılmasına bağlı olarak ilk iktisap edilecek
aynı cins araçlar girmektedir.
3.1. Madde Hükmünden Yararlanılabilecek Araçlar
7103
sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrasına göre,
düzenlemenin kapsamına 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi
Kanununa ekli (II) sayılı listenin;
-8701.20
G.T.İ.P. numarasında yer alan yarı römorkler için çekiciler,
-87.02
G.T.İ.P. numarasında yer alan sürücü dâhil on veya daha fazla kişi taşımaya
mahsus minibüs, midibüs ve otobüsler,
-87.03
G.T.İ.P. numarasında yer alan binek otomobil, panelvan, pick-up, arazi
taşıtı, ATV, steyşın vagon vb. araçlar,
-87.04
G.T.İ.P. numarasında yer alan eşya taşımaya mahsus van, panelvan, pick-up,
kamyonet, kamyon vb. araçlar
girmektedir.
Bu
araçlardan, 16 ve daha büyük yaşta olanların, doğrudan veya ihracatçılar
vasıtasıyla ihraç edilmesi ya da hurdaya çıkartılması halinde, aynı cins yeni
bir aracın ilk iktisabında düzenlemeden yararlanılabilir. Dolayısıyla, Özel
Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı liste kapsamında yer almayan araçlar için
düzenlemeden yararlanılamayacağı gibi, söz konusu liste kapsamında yer
almakla birlikte kayıt ve tescile tabi olmayan veya maddede belirtilen
G.T.İ.P. numaraları dışında kalan araçlar (87.05 G.T.İ.P. numaralı özel
amaçlı motorlu taşıtlar, 87.09 G.T.İ.P. numaralı araçlar, 87.11 G.T.İ.P.
numaralı motosikletler ve mopedler, 88.02 G.T.İ.P. numaralı hava taşıtları,
8901.10.10.00.11, 8901.10.90.00.11 ve 89.03 G.T.İ.P. numaralı deniz
taşıtları, traktörler, iş makinaları vb.) için de düzenlemeden yararlanılması
mümkün değildir.
Öte
yandan, madde hükmünden yararlanılabilmesi için kapsama dâhil kayıt ve tescile
tabi 16 ve daha büyük yaştaki araçların doğrudan veya Bakanlar Kurulunca
nitelikleri belirlenen ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilmesi ya da yine
Bakanlar Kurulunca belirlenen hurda teslim yerlerine fiilen teslim edilmesi
şart olduğundan, mevcut bulunmayan (kayıp, çalıntı gibi) veya motorlu araç
vasfını kaybetmiş araçlar için düzenlemeden yararlanılması mümkün değildir.
Buna göre, ihraç edilecek veya hurdaya çıkartılacak aracın araç
bütünlüğünün korunuyor olması, motor ve şanzıman gibi önemli aksamlarının
mevcut bulunması gerekir.
Kayıt ve
tescili silinerek ihraç edilecek veya hurdaya çıkartılacak araçların yaşı,
tescil işleminin yapıldığı yıl dikkate alınmaksızın, tescil belgesinde
yazılı model yılında aracın bir yaşında olduğu kabul edilmek suretiyle
tespit olunur. Örneğin, tescil belgesinde 1994 model olduğu belirtilen bir
aracın 2018 yılındaki yaşı, 1994 yılında bir yaşında kabul edilmek
suretiyle 25 olarak hesaplanır. Bu durumda 2018 yılında 2003 model ve daha
eski model araçların, 2019 yılında ise 2004 model ve daha eski model
araçların ihraç edilmesi veya hurdaya çıkartılması halinde düzenlemeden
yararlanılabilir.
Diğer
taraftan, trafiğe çıktıkları yıldan daha sonraki yılın model yılını haiz
olan araçların yaşının hesaplanmasında da tescil belgesinde yazılı model
yılı dikkate alınır. Örneğin, 2004 model aracın tescil işlemi 2003 yılında
yapılmış olsa dahi bu araç 2018 yılında 15 yaşında kabul edilir ve bu yıl
ihraç edilmesi veya hurdaya çıkartılması halinde, bu araç için düzenlemeden
yararlanılamaz. Ancak, söz konusu araç için 2019 yılında düzenlemeden
yararlanılabileceği tabiidir.
Madde
kapsamında yeni alınacak aracın, ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan
araçla aynı cins olması gerekir. Aynı cinsten kasıt, esas itibarıyla ÖTV
Kanununa ekli (II) sayılı listenin aynı tarife pozisyonu sırasında yer alan
ve trafik tescil kuruluşlarınca (Türkiye Noterler Birliği veya
noterliklerce) aynı cinste kayıt ve tescil edilen araçlardır. Örneğin,
ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan aracın kamyonet cinsi bir araç olması
halinde, düzenlemeden sadece kamyonet cinsi yeni bir aracın ilk iktisabında
yararlanılabilir; başka cins bir aracın, örneğin otomobilin ilk iktisabında
düzenlemeden yararlanılamaz.
İhraç
edilen veya hurdaya çıkartılan aracın, ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı
listedeki 87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan bir araç olması halinde, yeni
alınacak aracın motor silindir hacminin 1600 cm³ ve altında olması gerekir.
Ancak, madde kapsamında yeni alınacak aynı cins aracın sadece elektrik
motorlu olması durumunda, motor gücü sınırlaması olmaksızın düzenlemeden
yararlanılabilir.
İhraç
edilen veya hurdaya çıkartılan araçta herhangi bir motor silindir hacmi
sınırlaması bulunmamaktadır. Örneğin, 87.03 G.T.İ.P. numarasındaki 2000
model, motor silindir hacmi 1900 cm³ olan otomobilin ihraç edilmesi veya
hurdaya çıkartılması halinde, motor silindir hacmi 1600 cm³ ve altında olan
otomobilin ilk iktisabında, madde hükmünden yararlanılabilir.
Ayrıca,
madde kapsamındaki 8701.20, 87.02 ve 87.04 G.T.İ.P. numarasındaki araçların
ihraç edilmesi veya hurdaya çıkartılması halinde, aynı cins yeni bir aracın
ilk iktisabında motor silindir hacmine bakılmaksızın madde hükmünden
yararlanılabilir.
3.2. Madde Hükmünden Yararlanabilecek Kişiler
Madde hükmünden,
ilgili trafik sicilinde adlarına kayıtlı bu Tebliğin (3.1.) bölümünde
belirtilen araçlarını bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde,
doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç eden ya da hurdaya çıkartan
gerçek ve tüzel kişiler ile bunların mirası reddetmemiş mirasçıları
yararlanabilir.
Düzenlemeden
yararlanma hakkı, trafik sicilinde adlarına araç kayıtlı olan kişilere ait
olup, bir başkasına devredilemez.
İhraç
edilen veya hurdaya çıkartılan aracın birden fazla gerçek veya tüzel kişi
adına tescilli olması halinde, sadece tek bir aracın ilk iktisabında
düzenlemeden yararlanılabilir. Bu kapsamda yeni araç, ihraç edilen veya
hurdaya çıkartılan aracın tüm malikleri tarafından adlarına müştereken
kayıt ve tescil edilmek üzere iktisap edilebileceği gibi diğer maliklerin,
araç üzerindeki mülkiyet hakkından bir kişi lehine feragat etmesi
suretiyle, maliklerden biri tarafından da bu malik adına kayıt ve tescil
edilmek üzere iktisap edilebilir.
5018
sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa tabi kamu idareleri ile kamu
tüzel kişiliğini haiz diğer kurum ve kuruluşlar (meslekî kuruluşlar ve
vakıf yükseköğretim kuruluşları hariç) madde hükümlerinden yararlanamaz.
3.3. Yeni Araç Alımında Terkin Edilecek ÖTV Tutarı
18/5/2018
tarihli 30425 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 14/5/2018 tarihli ve
2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki Kararın 5 inci maddesinin
birinci fıkrasında, madde kapsamında ihraç edilecek veya hurdaya
çıkartılacak araçla aynı cins yeni bir aracın ilk iktisabında tahakkuk eden
özel tüketim vergisinin terkin edilecek kısmı,
a) Özel
Tüketim Vergisi Kanununa ekli (II) sayılı listenin 87.03 G.T.İ.P.
numarasında yer alan otomobil ve arazi taşıtı cinsi araçlar için özel
tüketim vergisi matrahı esas alınarak aşağıdaki tablodaki gibi,
Yeni
Aracın ÖTV Matrahı (TL)
|
Terkin
Edilecek
ÖTV
Tutarı (TL)
|
Matrahı 46.000 TL’yi aşmayanlar için
|
10.000
|
Matrahı 46.000 TL’yi aşıp 80.000 TL’yi aşmayanlar
için
|
8.000
|
Matrahı 80.000 TL’yi aşanlar için
|
3.000
|
b) Diğer
araç cinsleri için 10.000 TL olarak,
tespit
edilmiştir.
Buna
göre, yeni araç alımında tahakkuk eden özel tüketim vergisinden; otomobil
ve arazi taşıtı cinsi araçlar için özel tüketim vergisi matrahı esas
alınarak anılan Kararnamede belirlenen tutarlar, bunların dışında kalan
kamyon, kamyonet, tır çekicileri, van, panelvan, minibüs, otobüs gibi
araçlar için ise özel tüketim vergisi matrahına bakılmaksızın 10.000 TL,
terkin edilir.
Yeni
aracın ilk iktisabında tahakkuk eden özel tüketim vergisinin, araç cinsleri
itibarıyla yukarıda belirtilen tutarın altında olması halinde özel tüketim
vergisi tahsil edilmez. Tahakkuk eden özel tüketim vergisini aşan tutar
iade edilmez ve başka bir araç alımında kullanılamaz.
3.4. Madde Hükmünden Yararlanma Süresi
Bu düzenlemenin
yürürlüğe girdiği 27/3/2018 tarihinden 31/12/2019 tarihine (bu tarihler
dâhil) kadar kayıt ve tescili silinerek doğrudan veya ihracatçılar
vasıtasıyla ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçlar yerine 31/12/2019
tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilk iktisabı yapılacak araçlar için
tahakkuk eden özel tüketim vergisinin Bakanlar Kurulunca belirlenen kısmı
terkin edilir.
27/3/2018
tarihinden önce tescil kaydı silinen, ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan
araçlar yerine ilk iktisap edilen araçlar için düzenlemeden
yararlanılamayacağı gibi, 31/12/2019 tarihinden sonra tescil kaydı silinen,
ihraç edilen veya hurdaya çıkartılan araçlar yerine ilk iktisap edilen
araçlar için de düzenlemeden yararlanılamaz.
27/3/2018
ilâ 31/12/2019 tarihleri (bu tarihler dâhil) arasında eski araç ihraç
edilmek veya hurdaya çıkarılmakla birlikte, 31/12/2019 tarihine kadar
düzenleme kapsamında yeni araç alınmamış olması halinde, bu tarihten sonra
alınacak yeni araçlar için düzenlemeden yararlanılamaz.
4.MADDENİN
UYGULAMASI
7103
sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi hükümlerinden yararlanılabilmesi için
aşağıda belirtildiği şekilde işlem yapılması gerekir.
Bu
uygulamada “tescil kuruluşu” tabiri, ilgili mevzuatına göre, trafik tescil
kuruluşlarını ve tescile yetkili birimleri ifade eder.
4.1. Araçların Doğrudan veya İhracatçılar
Vasıtasıyla İhraç Edilmesi
Tebliğin
(3.1.) bölümünde belirtilen araçların (3.2.) bölümünde belirtilen gerçek
veya tüzel kişiler tarafından, doğrudan veya 2018/11750 sayılı Bakanlar
Kurulu Kararnamesi eki Kararın 5 inci maddesinin beşinci fıkrasında
nitelikleri belirlenen ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilmesi halinde,
aynı cins (87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan araçlardan sadece motor
silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen) yeni bir aracın ilk iktisabında
tahakkuk eden özel tüketim vergisinin, söz konusu araç için aynı Kararın
aynı maddesinin birinci fıkrasında tespit edilen kısmı terkin edilir.
Bu
düzenlemeden yararlanabilmesi için eski aracın yurt dışındaki müşteriye
teslim edilmek üzere T.C. Gümrük Bölgesinden çıkmış olması şarttır. Yurt
dışındaki müşteri tabiri, ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezleri yurt
dışında olan alıcılar ile yurt içindeki bir işletmenin, yurt dışında
faaliyet gösteren şubelerini ifade eder. Aracın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki
alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya yurt içinde teslimi,
ihracat sayılmaz. Düzenlemeden yararlanılabilmesi için ihracatın
gerçekleştirildiğinin gümrük beyannamesi ile tevsik edilmesi zorunludur.
Ayrıca,
düzenleme kapsamında ihraç edilmek istenen aracın geçerli muayenesinin
bulunması şarttır.
4.1.1. Araçların Doğrudan İhraç
Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar
Düzenleme
kapsamında, adına kayıtlı aracını doğrudan ihraç edecek kişi, aracın 16 ve
daha büyük yaşta ancak 1997 modelden yeni olması halinde bir örneği Tebliğ
ekinde (EK:1A) yer alan dilekçeyle, aracın 1997 model veya daha eski olması
halinde ise bir örneği Tebliğ ekinde (EK:1B) yer alan dilekçeyle herhangi
bir tescil kuruluşuna başvurarak aracın ihraç edilmesinde bir sakınca
olmadığına dair yazı verilmesini talep eder.
Başvuru
üzerine, tescil kuruluşunca aracın düzenleme kapsamındaki araç cinslerinden
olup olmadığı ve geçerli muayenesinin bulunup bulunmadığı kontrol edilir ve
tescil kaydında yazılı model yılında aracın bir yaşında olduğu kabul
edilmek suretiyle başvuruya konu aracın yaşı tespit edilir. Aracın,
düzenleme kapsamındaki araç cinslerinden olmaması veya geçerli muayenesinin
bulunmaması ya da 16 yaşından daha küçük yaşta olduğunun tespiti halinde,
söz konusu başvuru, işlem yapılmaksızın reddolunur.
İhraç
edilmek istenen aracın 16 ve daha büyük yaşta ancak 1997 modelden yeni
olması halinde, bu araçlar için 18/5/2017 tarihli ve 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması
ile Bazı Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesinden yararlanma imkanı
bulunmadığı dikkate alınarak, tescil kaydında mülkiyeti muhafaza, rehin,
haciz ve benzeri şerhler ile mükellefin motorlu taşıtlar vergisi, bu
vergiye bağlı gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve tescil
plakasına kesilen idari para cezası bulunmaması kaydıyla, tescil
kuruluşunca 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında ihraç
edilmesinde sakınca bulunmadığına dair bir örneği Tebliğ ekinde (EK:2A) yer
alan yazı verilir. 16 ve daha büyük yaşta ancak 1997 modelden yeni
araçların üzerinde ihraç edilmesine engel belirtilen şekilde herhangi bir
takyidatın veya borcun bulunması halinde, takyidat kaldırılmadıkça ve
borçlar ödenmedikçe söz konusu yazının verilmeyeceği tabiidir.
Model
yılı 1997 veya daha eski olan araçlar için aynı zamanda 7020 sayılı Kanunun
geçici 1 inci maddesinin birinci fıkrası hükmünden yararlanılması da mümkün
olduğundan, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun
hükümlerine göre tatbik edilmiş olan hacizler dışında, üçüncü şahıslar
tarafından konulmuş mülkiyeti
muhafaza, rehin, haciz ve benzeri şerhlerin bulunmaması kaydıyla, tescil
kuruluşunca 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi ile 7103 sayılı
Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında ihraç edilmesinde sakınca
bulunmadığına dair bir örneği Tebliğ ekinde (EK:2B) yer alan yazı verilir.
Tescil
kuruluşunca verilen yazı, araca ilişkin Motorlu Araç Tescil Belgesinin
noter onaylı bir örneğiyle birlikte aracın ihracında gümrük idaresine ibraz
edilir. Aracın ihracatına ilişkin gümrük beyannamesinde, madde hükmünden
yararlanmak üzere ihraç edilen aracın marka, model, şasi ve motor numarası
ile en son tescil plakasının yazılması zorunludur.
İlgili
gümrük idaresince araç, araca ilişkin belgeler ile beyanname kontrol edilir
ve uyumlu olması halinde aracın ihracına izin verilir.
Aracın
ihracatının gerçekleştirilmesi halinde, aracını doğrudan ihraç eden kişi
tarafından ilgisine göre Tebliğ ekinde (EK:3A) veya (EK:3B) yer alan
dilekçe ve gümrük beyannamesinin aslı ya da gümrük idaresi veya noter
onaylı bir örneği ile aracın ihraç edilmesinde sakınca bulunmadığına dair
yazıyı veren tescil kuruluşuna başvurularak, aracın tescil kaydının
silinmesi talep edilir. Bunun üzerine, tescil kuruluşunca aracın tescil
kaydı silinir ve “İhraç Nedeniyle Kayıt ve Tescili Silinmiştir” şerhi
düşülen “Motorlu Araç Tescil Belgesi” araç malikine verilir.
4.1.2. Araçların İhracatçılar Vasıtasıyla İhraç
Edilmesine İlişkin Usul ve Esaslar
Düzenleme
kapsamında adlarına kayıtlı 16 ve daha büyük yaştaki araçlarını,
ihracatçılar vasıtasıyla ihraç etmek isteyen gerçek veya tüzel kişilerin,
bu araçlarını 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki Kararın 5
inci maddesinin beşinci fıkrasında belirlenen ihracatçılara teslim etmeleri
ve bu kişiler tarafından araçların fiilen ihraç edilmesi halinde,
düzenlemeden yararlanmaları mümkündür.
Araçların
ihracatına, anılan Karara göre, İhracatçı Birliğine üye, vergi kimlik
numarasına sahip gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişilik statüsüne
sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki
tasarruf yapma yetkisi tanınan ortaklıklar aracılık edebilir.
İhracatçılara
yapılan teslimin, aracın adına kayıtlı olduğu kişi ile ihracatçı arasında düzenlenen
ve karşılıklı yükümlülükleri içeren, imzaları noterce onaylanmış bir
“İhracat Amacıyla Araç Teslim Sözleşmesi” ile tevsik edilmesi gerekir.
Bu
uygulamada, adına araç kayıtlı olan kişi, aracın zilyetliğini devretmek ve
aracın ihraç edilmesinde sakınca bulunmadığına dair yazıyı ihracatçıya
teslim etmekle, ihracatçı da teslim aldığı aracı ihraç etmek ve ihracata
ilişkin tevsik edici belgeleri, aracın adına kayıtlı olduğu kişiye teslim
etmekle yükümlüdür.
Bu
kapsamda, söz konusu sözleşmede asgari;
-Adına
araç kayıtlı olan kişi tarafından, ihraç edilmek üzere ihracatçıya aracın,
araca ilişkin Motorlu Araç Tescil Belgesinin noter onaylı bir örneğinin ve
aracın ihraç edilmesinde sakınca bulunmadığına dair yazının teslim edileceğinin,
-İhracatçı tarafından, teslim alınan aracın, aracın
ihraç edilmesinde sakınca bulunmadığına dair yazının düzenlendiği tarihten
itibaren üç ay içinde ihraç edileceğinin ve buna ilişkin gümrük
beyannamesinin gümrük idaresince veya noter onaylı örneğinin araç malikine
teslim edileceğinin,
-Araç
malikinin kusurundan kaynaklı durumlar hariç olmak üzere, ihracatın
belirlenen sürede gerçekleşmemesi veya buna ilişkin gümrük beyannamesi
örneğinin araç malikine teslim edilmemesi halinde, ihracatçının, araç malikinin
bu sürede oluşabilecek devlete karşı mükellefiyetleri ve 7103 sayılı
Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamındaki ÖTV düzenlemesine yönelik hak
kayıplarından araç malikine karşı özel hukuk hükümleri çerçevesinde sorumlu
olacağının
karşılıklı
olarak beyan ve taahhüt edilmesi gerekir.
Düzenleme
kapsamında, adına kayıtlı aracını ihracatçı vasıtasıyla ihraç edecek kişi,
aracın 16 ve daha büyük yaşta ancak 1997 modelden yeni olması halinde bir
örneği Tebliğ ekinde (EK:1A) yer alan dilekçeyle, 1997 model veya daha eski
olması halinde ise bir örneği Tebliğ ekinde (EK:1B) yer alan dilekçe ile
herhangi bir tescil kuruluşuna başvurarak aracın ihraç edilmesinde bir
sakınca olmadığına dair bir yazı verilmesini talep eder.
Başvuru
üzerine, tescil kuruluşunca, aracın yaşına göre 7020 sayılı Kanunun geçici
1 inci maddesinden yararlanıp yararlanamayacağı hususu da dikkate alınmak
suretiyle, bu Tebliğin (4.1.1.) bölümünde belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde, aracın; cins, yaş, geçerli muayene, borç ve takyidat
bakımından gerekli kontrolleri yapılarak, ihraç edilmesinde sakınca
bulunmadığına dair ilgisine göre birer örneği Tebliğ ekinde yer alan
(EK:2A) veya (EK:2B) yazı verilir.
Tescil
kuruluşunca verilen yazı, araca ilişkin Motorlu Araç Tescil Belgesinin
noter onaylı bir örneğiyle birlikte ihracatçı tarafından aracın ihracında
gümrük idaresine ibraz edilir. İhracatçı tarafından, aracın ihracatına
ilişkin gümrük beyannamesinde, madde hükmünden yararlanmak üzere ihraç
edilen aracın marka, model, şasi ve motor numarası ile en son tescil
plakası ve adına kayıtlı kişinin adı-soyadı/unvanı ile gerçek kişilerin
T.C. kimlik numarası/tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının yazılması
zorunludur.
İlgili
gümrük idaresince araç, araca ilişkin belgeler ile beyanname kontrol edilir
ve uyumlu olması halinde aracın ihracına izin verilir.
Aracın
ihracatının gerçekleştirilmesi halinde, aracını ihracatçı vasıtasıyla ihraç
eden kişi tarafından ilgisine göre Tebliğ ekinde (EK:3A) veya (EK:3B) yer
alan dilekçe ve gümrük beyannamesinin aslı ya da gümrük idaresi veya noter
onaylı bir örneği ile aracın ihraç edilmesinde sakınca bulunmadığına dair
yazıyı veren tescil kuruluşuna başvurularak, aracın tescil kaydının
silinmesi talep edilir. Bunun üzerine, tescil kuruluşunca aracın tescil
kaydı silinir ve “İhraç Nedeniyle Kayıt ve Tescili Silinmiştir” şerhi
düşülen “Motorlu Araç Tescil Belgesi” araç malikine verilir.
4.1.3. İhraç Edilen Araç Yerine Yeni Araç Alımına
İlişkin Usul ve Esaslar
Aracını
doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç ederek ihraç ettiği araçla
aynı cins bir aracı madde hükmünden yararlanmak suretiyle ilk iktisap etmek
isteyen kişi, “İhraç Nedeniyle Kayıt ve Tescili Silinmiştir” şerhi düşülen
“Motorlu Araç Tescil Belgesi”nin aslı ya da ilgili tescil kuruluşu veya
noter onaylı bir örneği ile ihracata ilişkin gümrük beyannamesinin aslı ya
da gümrük idaresi veya noter onaylı bir örneğini motorlu araç ticareti
yapan ÖTV mükellefine ibraz ederek ilk iktisap edeceği yeni araç için
tahakkuk edecek olan ÖTV’nin, Bakanlar Kurulunca belirlenen kısmının,
kendisinden tahsil edilmemesini ister. Aracını ihracatçılar vasıtasıyla
ihraç ederek düzenlemeden yararlanmak isteyen kişilerce, söz konusu
belgelere ek olarak ihracatçı ile yapılan sözleşme de ÖTV mükellefine ibraz
edilir.
İhraç
edilen aracın birden fazla gerçek veya tüzel kişi adına tescilli olması ve
diğer maliklerin yeni araç alımında doğacak terkin hakkından tek bir kişi
lehine feragat etmesi durumunda, buna ilişkin noter nezdinde düzenlenmiş
feragat beyanının da ÖTV mükellefine ibrazı gerekir. Aksi halde, düzenlemeden
yararlanılabilmesi için ilk iktisap edilecek yeni aracın tüm malikler
tarafından müştereken iktisap edilmesi gerekir.
ÖTV
mükelleflerince, düzenleme kapsamında araç tesliminde hesaplanan ÖTV
tutarının faturada tam olarak (terkine konu edilecek kısım dâhil)
gösterilmesi ve katma değer vergisi ile diğer fatura bilgilerinin buna göre
hesaplanması/düzenlenmesi gerekir. Ancak tahakkuk edecek özel tüketim
vergisinin, iktisap edilecek araç için bu Tebliğin (3.3.) bölümünde
belirtilen terkin edilecek kısmı alıcıdan tahsil edilmez ve bu tutar
faturada “…….. model, ……. cinsi, ………….şasi numaralı ve ….... plakalı
aracınızı ihraç etmeniz nedeniyle,
7103
sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında, fatura toplamına dâhil
edilmekle birlikte, ……… TL ÖTV tarafınızdan tahsil
edilmeyecektir/edilmemiştir. Bu tutar, anılan madde gereği, araca ilişkin
tahakkuk eden ÖTV’den terkin edilecek ve Hazine tarafından tahsil
edilmeyecektir.” şerhi ile gösterilir.
ÖTV
mükelleflerince, ilk iktisap edilen araç için hesaplanan ÖTV, (2A) numaralı
ÖTV Beyannamesinde tam olarak beyan edilir. Beyannamedeki “7103 sayılı
Kanunun geçici 1 inci maddesinden yararlanma talebi vardır.” kutucuğu
işaretlenir ve beyannamenin ilgili kısmında ihraç edilen araca ait
bilgilere yer verilir. Beyannamenin verildiği günü takip eden günün mesai
saati bitimine kadar bir dilekçe ekinde;
-Aracın
ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilmesi halinde, ihracatçı ile yapılan
sözleşme,
-İhraç
edilen araca ait “İhraç Nedeniyle Kayıt ve Tescili Silinmiştir” şerhli
“Motorlu Araç Tescil Belgesi”nin aslı ya da ilgili tescil kuruluşu veya
noter onaylı bir örneği,
-İhraç
edilen araca ait gümrük beyannamesinin aslı ya da gümrük idaresi veya noter
onaylı bir örneği,
-Gerektiği
takdirde Feragat Beyanı Belgesi,
-Alıcının/Alıcıların Nüfus Cüzdanı fotokopisi,
-Satış faturasının, aslının aynı olduğu işletme
yetkililerince imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış fotokopisi
ÖTV mükellefi tarafından, beyannamenin verildiği vergi
dairesine verilir. Aksi halde, ÖTV mükellefi adına 213 sayılı Vergi Usul
Kanununun ilgili hükümleri gereği ikinci derece usulsüzlük cezası kesilir
ve gerekli belgeler ibraz edilmediği müddetçe ÖTV Ödeme Belgesi
düzenlenmez.
Vergi
dairesince, beyanname ve söz konusu belgeler incelenerek tahakkuk eden özel
tüketim vergisinin Bakanlar Kurulunca belirlenen kısmının terkin edildiğini
de gösteren “ÖTV Ödeme Belgesi” mükellefe verilir.
Vergi dairelerince, aylık dönemler itibarıyla toplu
olarak takip eden ayın beşine kadar, ihraç edilen araçlara istinaden
düzenleme kapsamında yeni araç iktisap edildiği hususu ilgili gümrük
idarelerine yazıyla bildirilir ve eski araçların ihracatının
gerçekleştirildiğinin doğrulanması istenir.
4.1.4.
İhraç Edilen Araçların Geri Gelmesi Halinde Yapılacak İşlemler
Düzenleme
kapsamında ihraç edilen aracın, 4458 sayılı Kanunun 168, 169 ve 170 inci
maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelmesi halinde, yeni aracın ilk
iktisabında terkin edilen özel tüketim vergisi tutarı, terkin tarihinden
tahsil tarihine kadar geçen süre için 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine
göre hesaplanan tecil faizi ile birlikte, ilk iktisapla ilgili işlemleri
yapan vergi dairesine ödenmeden araç ithal edilemez.
Doğrudan
veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilen aracın geri gelmesi halinde,
ilgili gümrük idaresince, ihraç edilen aracın yerine düzenleme kapsamında
yeni bir aracın iktisap edilip edilmediği, gümrük idaresinin bulunduğu
yerdeki motorlu taşıtlar vergisi ile görevli vergi dairesinden yazı ile sorulur.
Sorgulama sonucunda, henüz düzenlemeden yararlanılmamış olması halinde,
ilgili gümrük idaresince, durum iki iş günü içinde Gelir İdaresi Başkanlığı
(Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Başkanlığı)’na bildirilir. İhraç edilen
aracın yerine yeni bir aracın ilk iktisap edilmiş olması halinde ise aracın
ilk iktisabında terkin edilen özel tüketim vergisi tutarı ve tecil faizi,
ihracatçı tarafından ödenmeden ithalat işlemleri yapılmaz.
4.2. Araçların Hurdaya Çıkartılması Halinde
Maddenin Uygulaması
Tebliğin
(3.1.) bölümünde belirtilen araçların (3.2.) bölümünde belirtilen gerçek
veya tüzel kişiler tarafından, 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararnamesi eki Kararın 5 inci maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen
yerlere teslim edilmek suretiyle bu Tebliğde belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde bir daha kullanılmamak üzere hurdaya çıkartılması halinde,
aynı cins (87.03 G.T.İ.P. numarasında yer alan araçlardan sadece motor
silindir hacmi 1600 cm³’ü geçmeyen) yeni bir aracın ilk iktisabında
tahakkuk eden özel tüketim vergisinin, söz konusu araç için aynı Kararın
aynı maddesinin birinci fıkrasında tespit edilen kısmı terkin edilir.
Anılan
Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, düzenleme kapsamında adlarına kayıt ve
tescil edilmiş 16 ve daha büyük yaştaki araçlarını, hurdaya çıkartmak
isteyen gerçek veya tüzel kişiler, bu araçlarını il özel idarelerine, büyükşehir
belediyelerine veya Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Hurda
İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlüklerinden herhangi birine ya da
30/12/2009 tarihli ve 27448 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ömrünü
Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik kapsamında faaliyette
bulunan ömrünü tamamlamış araç (ÖTA) teslim yerlerine veya geçici depolama
alanlarına teslim edebilir.
İl özel idarelerine, büyükşehir belediyelerine veya
MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlüklerine madde
kapsamındaki tüm araç cinslerinin teslimi mümkündür.
ÖTA teslim yerlerine veya geçici depolama
alanlarına ise sadece Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında
Yönetmelik kapsamına giren araçların teslimi mümkündür. Buna göre, anılan
Yönetmeliğin 2 nci maddesi uyarınca, ÖTA teslim yerlerine veya geçici
depolama alanlarına, 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamındaki
araçlardan, 18/7/1997 tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (d) bendinin 2.1 ve 3.1. numaralı alt bentlerinde belirtilen M1
ve N1 kategorisindeki araçlar, diğer bir ifade ile yolcu taşımasında
kullanılan ve sürücü dâhil en fazla dokuz oturma yeri olan motorlu araçlar
ile yük taşımasında kullanılan ve azami ağırlığı 3,5 tonu aşmayan motorlu
araçlar teslim edilebilir. Dolayısıyla bu araçlar dışında kalan minibüs,
otobüs, kamyon ve tır çekicileri gibi araçların ÖTA teslim yerlerine veya
geçici depolama alanlarına teslim edilmesi mümkün değildir.
Teslim yerleri, motorlu araç vasfını kaybetmiş,
bütünlüğünü korumayan araçları bu düzenleme kapsamında teslim alamaz.
2018/11750
sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki Kararın 5 inci maddesinin dördüncü
fıkrasında belirtildiği üzere, 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi
kapsamındaki araçlardan model yılı 1997 veya daha eski olanlar için bu
madde hükümlerinin yanı sıra 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinde
düzenlenen hükümlerden de faydalanılmak istenmesi halinde, hurdaya
çıkartılacak aracın 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin birinci
fıkrasında belirtilen yerlere teslim edilmesi şarttır. Dolayısıyla, 1997
veya daha eski model araçların MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda
müdürlükleri dışındaki ÖTA teslim yerleri veya geçici depolama alanlarına
teslim edilmesi halinde, yeni araç alımında Bakanlar Kurulunca araç
cinsleri itibarıyla belirlenen ÖTV terkini uygulamasından faydalanılmaya
hak kazanılmakla birlikte, 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi
hükümlerinden faydalanılamaz.
Aracın
1997 model veya daha eski olması ve 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci
maddesinin birinci fıkrasından yararlanılmak istenmesi halinde, hurdaya
çıkartılacak aracın 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında
olup olmadığına bakılmaksızın bu Tebliğin; (4.2.1) bölümünde belirtilen ve
ekinde yer alan dilekçe, yazı, başvuru ve tutanak örnekleri kullanılır.
Ancak, bu durumun, 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında
bulunmayan araçlar için yeni araç alımında ÖTV terkini uygulamasından
faydalanma hakkı doğurmayacağı tabiidir.
4.2.1. Araçların Hurdaya Çıkartılmasına İlişkin
Usul ve Esaslar
Düzenleme
kapsamında, adına kayıtlı aracını hurdaya çıkartmak isteyen kişi, aracın
teslim edileceği yere göre, aracın 16 ve daha büyük yaşta ancak 1997
modelden yeni olması halinde birer örneği Tebliğ ekinde (EK:4A), (EK:4C) ya
da (EK:4D) yer alan dilekçeyle, aracın 1997 model veya daha eski olması
halinde ise birer örneği Tebliğ ekinde (EK:4B), (EK:4Ç) ya da (EK:4D) yer
alan dilekçe ile herhangi bir tescil kuruluşuna başvurarak aracın hurdaya
çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair yazı verilmesini talep eder.
Başvuru
üzerine, tescil kuruluşunca aracın düzenleme kapsamındaki araç cinslerinden
olup olmadığı kontrol edilir ve tescil kaydında yazılı model yılında aracın
bir yaşında olduğu kabul edilmek suretiyle başvuruya konu aracın yaşı
tespit edilir. Aracın, düzenleme kapsamındaki araç cinslerinden olmaması
veya 16 yaşından daha küçük yaşta olduğunun tespiti halinde, söz konusu
başvuru, işlem yapılmaksızın reddolunur.
Hurdaya
çıkartılmak istenen aracın 16 ve daha büyük yaşta ancak 1997 modelden yeni
olması halinde, bu araçlar için 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinden
yararlanma imkânı bulunmadığı da dikkate alınarak, tescil kaydında
mülkiyeti muhafaza, rehin, haciz ve benzeri şerhler ile mükellefin motorlu
taşıtlar vergisi, bu vergiye bağlı gecikme faizi, gecikme zammı, vergi
cezası ve tescil plakasına kesilen idari para cezası bulunmaması kaydıyla,
tescil kuruluşunca, 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında
hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair teslim yerine göre bir
örneği Tebliğ ekinde (EK:5A) veya (EK:5C) yer alan yazı verilir. 16 ve daha büyük
yaşta ancak 1997 modelden yeni araçların üzerinde hurdaya çıkartılmasına
engel, herhangi bir takyidatın veya borcun bulunması halinde, takyidat
kaldırılmadıkça ve borçlar ödenmedikçe söz konusu yazının verilmeyeceği
tabiidir.
Model
yılı 1997 veya daha eski olmakla birlikte MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğüne
ait hurda müdürlükleri dışındaki ÖTA teslim yerleri veya geçici depolama
alanlarına teslim edilerek hurdaya çıkartılacak araçlar için de 7020 sayılı
Kanunun geçici 1 inci maddesinden yararlanma imkânı bulunmadığı dikkate
alınarak, tescil kaydında mülkiyeti muhafaza, rehin, haciz ve benzeri
şerhler ile mükellefin motorlu taşıtlar vergisi, bu vergiye bağlı gecikme
faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve tescil plakasına kesilen idari para
cezası bulunmaması kaydıyla, 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi
kapsamında hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair bir örneği
Tebliğ ekinde (EK:5C) yer alan yazı verilir.
Model
yılı 1997 veya daha eski olup, il özel idareleri veya büyükşehir
belediyelerine ya da MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda
müdürlüklerine teslim edilmek suretiyle hurdaya çıkartılacak araçlar için
aynı zamanda 7020 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi hükmünden
yararlanılması da mümkün olduğundan, 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre
tatbik edilmiş olan hacizler dışında, üçüncü şahıslar tarafından konulmuş
bulunan mülkiyeti muhafaza, rehin,
haciz ve benzeri şerhlerin bulunmaması kaydıyla, 7020 sayılı Kanunun
geçici 1 inci maddesi ile 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi
kapsamında hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair bir örneği
Tebliğ ekinde (EK:5B) yer alan yazı verilir.
Tescil
kuruluşundan aracın hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair
yazıyı alan başvuru sahibi, söz konusu yazı ve Motorlu Araç Tescil
Belgesiyle birlikte, teslim yerlerine ve araçların yaşlarına göre, birer
örneği Tebliğ ekinde (EK:6A), (EK:6B), (EK:6C), (EK:6Ç) ya da (EK:6D) yer
alan bir dilekçe ile ilgisine göre il özel idaresine, büyükşehir
belediyesine veya MKEK hurda müdürlüğüne ya da ÖTA teslim yerleri veya
geçici depolama alanlarına aracını fiilen teslim eder.
Aracın,
il özel idaresine, büyükşehir belediyesine veya MKEK hurda müdürlüklerine
teslim edilmesi halinde, anılan Kurum yetkililerince Gelir İdaresi
Başkanlığının internet vergi dairesi üzerinden aracın yaşına göre birer
örneği Tebliğ ekinde yer alan (EK:7A) veya (EK:7B) “Taşıt Teslim Tutanağı”
hazırlanır ve sistemden onaylanarak dört nüsha olarak üretilir. Daha sonra
adına araç kayıtlı olan kişi ile aracı teslim alan il özel idaresi,
büyükşehir belediyesi veya MKEK hurda müdürlüğü yetkililerince imzalanır.
Tutanağın üç nüshası araç sahibine verilir, kalan nüsha aracı teslim alan
il özel idaresi, büyükşehir belediyesi veya MKEK hurda müdürlüğünde
muhafaza edilir. İnternet vergi dairesi üzerinden oluşturulmayan
tutanaklara istinaden bu uygulama kapsamında işlem tesis edilmez.
İl özel
idareleri ve büyükşehir belediyeleri düzenleme kapsamında teslim aldıkları
araçları 19/3/2001 tarihli ve 2001/15 sayılı Başbakanlık Genelgesi uyarınca
yalnızca MKEK hurda müdürlüklerine satacaklardır.
Hurdaya
çıkartılmak istenen aracın ÖTA teslim yeri veya geçici depolama alanlarına
teslim edilmesi halinde, bu merkezler tarafından Ömrünü Tamamlamış
Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmeliğe uygun olarak, teslim alınan araca
ilişkin “Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu” düzenlenir.
İlgili
mevzuatına göre M1 ve N1 kategorisindeki araçlar için Araç Kayıttan Düşme
ve Bertaraf Formu düzenleme zorunluluğu saklı kalmak kaydıyla, MKEK hurda
müdürlüklerine teslim edilen araçlar için bu uygulamada Taşıt Teslim
Tutanağına göre işlem tesis edilir.
Adına
tescilli aracını düzenleme kapsamında belirlenen yerlere teslim eden kişi,
bu teslime ilişkin ilgisine göre Taşıt Teslim Tutanağı veya Araç Kayıttan
Düşme ve Bertaraf Formunu, Tebliğ ekinde (EK:8A), (EK:8B) veya (EK:8C) yer
alan dilekçeye eklemek suretiyle hurdaya çıkarma işleminin tamamlanmasını
teminen, aracın hurdaya çıkartılmasında sakınca bulunmadığına dair yazıyı
veren tescil kuruluşuna başvurur.
Yapılan
başvuru üzerine ilgili tescil kuruluşunca gerekli kontroller yapılmak
suretiyle, söz konusu araç, bir daha tescil edilmemek üzere hurdaya
çıkarılır ve araca ait “Motorlu Araç Tescil Belgesi”ne “Hurdaya
Çıkarılmıştır” şerhi düşülerek araç sahibine verilir, tescil plakaları geri
alınarak iptal edilir.
Hurdaya
çıkarma işleminin tamamlanmasından sonra, aracın kayıt ve tescilinin
silindiği hususu elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına, bunun
mümkün olmaması halinde üç iş günü içerisinde aracın motorlu taşıtlar vergisi
bakımından kayıtlı bulunduğu vergi dairesine yazılı olarak bildirilir.
4.2.2. Hurdaya Çıkartılan Araç Yerine
Yeni Araç Alımına İlişkin Usul ve Esaslar
Aracını,
Tebliğin (4.2.1.) bölümünde belirlenen şekilde hurdaya çıkartarak, hurdaya
çıkartılan araçla aynı cins bir aracı madde hükmünden yararlanmak suretiyle
ilk iktisap etmek isteyen kişi, aracın teslim edildiği yere göre düzenlenen
“Taşıt Teslim Tutanağı” veya “Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formu” ile
“Hurdaya Çıkarılmıştır” şerhi düşülmüş “Motorlu Araç Tescil Belgesi”nin
aslı veya onaylı birer örneğini ÖTV mükellefine ibraz ederek ilk iktisap
edeceği yeni araç için tahakkuk edecek olan ÖTV’nin, Bakanlar Kurulunca belirlenen
kısmının, kendisinden tahsil edilmemesini ister.
Hurdaya
çıkartılan aracın birden fazla gerçek veya tüzel kişi adına tescilli olması
ve diğer maliklerin araç üzerindeki mülkiyet hakkından tek bir kişi lehine
feragat etmesi durumunda, buna ilişkin noter nezdinde düzenlenmiş feragat
beyanının da ÖTV mükellefine ibrazı gerekir. Aksi halde, düzenlemeden
yararlanılabilmesi için ilk iktisap edilecek yeni aracın tüm malikler
tarafından müştereken iktisap edilmesi gerekir.
ÖTV
mükelleflerince, düzenleme kapsamında araç tesliminde hesaplanan ÖTV
tutarının faturada tam olarak (terkine konu edilecek kısım dâhil)
gösterilmesi ve katma değer vergisi ile diğer fatura bilgilerinin buna göre
hesaplanması/düzenlenmesi gerekir. Ancak tahakkuk edecek özel tüketim
vergisinin, iktisap edilecek araç için Tebliğin (3.3.) bölümünde belirtilen
terkin edilecek kısmı alıcıdan tahsil edilmez ve bu tutar faturada “……..
model, ……. cinsi, ……. şasi numaralı ve ….... plakalı aracınızı hurdaya
çıkartmanız nedeniyle, 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi
kapsamında, fatura toplamına dâhil edilmekle birlikte, ……… TL ÖTV
tarafınızdan tahsil edilmeyecektir/edilmemiştir. Bu tutar, anılan madde
gereği, araca ilişkin tahakkuk eden ÖTV’den terkin edilecek ve Hazine tarafından
tahsil edilmeyecektir.” şerhi ile gösterilir.
ÖTV
mükelleflerince, ilk iktisap edilen araç için hesaplanan ÖTV, (2A) numaralı
ÖTV Beyannamesinde tam olarak beyan edilir. Beyannamedeki “7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci
maddesinden yararlanma talebi vardır.” kutucuğu işaretlenir ve beyannamenin
ilgili kısmında hurdaya çıkartılan araca ait bilgilere yer verilir.
Beyannamenin verildiği günü takip eden günün mesai saati bitimine kadar bir
dilekçe ekinde;
-Teslim
Tutanağı veya Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formunun aslı veya noter
onaylı örneği,
-Araca
ait “Hurdaya Çıkarılmıştır” şerhli “Motorlu Araç Tescil Belgesi”nin aslı ya
da ilgili tescil kuruluşu veya noter onaylı bir örneği,
-Gerektirdiği
takdirde Feragat Beyanı Belgesi,
-Alıcının/Alıcıların Nüfus Cüzdanı fotokopisi,
-Satış faturasının, aslının aynı olduğu işletme
yetkililerince imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış fotokopisi
ÖTV mükellefi tarafından, beyannamenin verildiği
vergi dairesine verilir. Aksi halde, ÖTV mükellefi adına 213 sayılı Vergi
Usul Kanununun ilgili hükümleri gereği ikinci derece usulsüzlük cezası
kesilir ve gerekli belgeler ibraz edilmediği müddetçe ÖTV Ödeme Belgesi
düzenlenmez.
Vergi dairesince, beyanname ve söz konusu belgeler
incelenerek tahakkuk eden özel tüketim vergisinin Bakanlar Kurulunca
belirlenen kısmının terkin edildiğini de gösteren “ÖTV Ödeme Belgesi”
mükellefe verilir.
4.3. Yeni Araçla
İlgili Düzeltme İşlemleri
Doğrudan
veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilen ya da hurdaya çıkartılan araçlar
yerine ilk iktisap edilen aynı cins araçlarla ilgili fazla veya yersiz
vergi hesaplanması, satıştan vazgeçilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, aracın
iade edilmesi gibi hallerde düzeltme işlemleri, 18/4/2015 tarihli ve 29330
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste
Uygulama Genel Tebliğinin (IV/F) bölümünde belirlenen usul ve esaslara göre
yapılır.
4.4. Sorumluluk
Bu madde
hükümlerinden haksız olarak faydalanılması halinde, zamanında ödenmeyen özel
tüketim vergisi, faydalanandan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine
göre vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil
edilir.
İhracatçılar
vasıtasıyla ihraç edilen araçlar için ihracatın gerçekleştiğinin ilgili
gümrük idaresince teyit edilmemesi halinde, zamanında ödenmeyen özel
tüketim vergisi, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte
ihracatçıdan tahsil edilir.
Bu uygulamada, belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde işlem tesis edilmemesi suretiyle ilk iktisap kapsamında araç
teslim edilmesi halinde, zamanında ödenmeyen özel tüketim vergisi, vergi
ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte, düzenlemeden
faydalananın ve ihracatçının sorumlu tutulduğu yukarıdaki haller dışında,
motorlu araç ticareti yapanlardan aranır.
5. DİĞER HÜKÜMLER
İl özel idareleri, büyükşehir belediyeleri ve MKEK
hurda müdürlükleri, 7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesi kapsamında
teslim aldıkları araçlara ilişkin olarak Gelir İdaresi Başkanlığının
internet vergi dairesi üzerinden “Taşıt Teslim Tutanağı” düzenleyebilmek
için bulundukları ildeki motorlu taşıtlar vergisi ile görevli vergi
dairesinden yazıyla kullanıcı kodu, parola ve şifre talep ederler. Söz
konusu yazıda ayrıca kullanıcı kodu, parola ve şifrenin tahsis edileceği görevlinin
T.C. kimlik numarası ve adı-soyadını belirtirler. Müracaat anında sistemden
üretilecek kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf
anılan kurumların temsilcisine imza ve mühür karşılığı teslim edilir ve
talep yazısında belirtilen kişinin işlem yapabilmesi için sisteme
tanımlanması sağlanır. Anılan kurumların talebi üzerine, işlem hacmi ile
mütenasip olmak ve başka görevlilere tahsis edilmek üzere birden fazla
kullanıcı kodu, parola ve şifre verilebilir.
Kendisine kullanıcı kodu, parola ve şifre tahsis
edilen görevliler söz konusu kullanıcı kodu, parola ve şifrenin
kullanımından sorumludur. Bu nedenle kullanıcı kodu, parola ve şifrelerini
başka amaçlarla kullanamazlar, herhangi bir üçüncü kişiye açıklayamazlar ve
kullanımına izin veremezler. Anılan kurumların veya görevlilerinin,
kullanıcı kodu, parola ve şifrelerin yetkisiz kişilerce kullanıldığını
öğrenmeleri halinde (kullanıcı kodu, parola ve şifrenin kaybedilmesi,
çalınması vb. durumlar dâhil) Gelir İdaresi Başkanlığının 444 0 435 telefon
numarasından Çağrı Merkezine veya ilgili vergi dairesine derhal bilgi
verilmesi zorunludur.
7103 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin
yürürlüğe girdiği 27/3/2018 tarihinden bu Tebliğin yayımlandığı tarihe
kadar, adına kayıt ve tescilli kişiler tarafından bu Tebliğ hükümlerine
uygun olarak doğrudan ihraç edilen araçlar ile hurdaya çıkartılan araçlar
için de işlemin bu Tebliğin ilgili bölümlerinde belirtilen belgelerle
tevsikine bağlı olarak, 2018/11750 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki Kararın
Resmi Gazete’de yayımlandığı 18/5/2018 tarihinden itibaren iktisap edilecek
araçlar bakımından mezkur madde hükmünden faydalanılması mümkündür.
Gelir İdaresi Başkanlığı, Tebliğ ekinde yer alan
dilekçe, yazı, başvuru ve tutanak örneklerinde değişiklik yapmaya
yetkilidir.
6. YÜRÜRLÜK
Ekonomi
Bakanlığı ve Maliye Bakanlığınca müştereken belirlenen bu Tebliğ, yayımı
tarihinde yürürlüğe girer.
7. YÜRÜTME
Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı yürütür.
Ekleri için tıklayınız.
|