786 (10/8, 48) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonunun Görev Süresinin Uzatılmasına İlişkin Karar

— Milli Eğitim Bakanlığına, Devlet Bakanı Beşir ATALAY’ın Vekâlet Etmesine Dair Tezkere

— Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına, Adalet Bakanı Cemil ÇİÇEK’in Vekâlet Etmesine Dair Tezkere

2003/6334 Devlet Muhasebesi Genel Yönetmeliği

— Veteriner Biyolojik Ürünlerin Depolanması, Taşınması ve Uygulayıcılara Pazarlanması ile İlgili Tebliğ ( No: 2003/40)

— Anayasa Mahkemesinin E: 2001/34 (193 Sayılı Kanunda Değişiklik Yapan 4444 Sayılı Kanun ile İlgili), K: 2003/2 Sayılı Kararı

YASAMA BÖLÜMÜ

Kanun

Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri

Hakkında Kanun

(Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin

Değiştirilerek Kabulü ile Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde

Kararnamenin Eki Cetvellerde ve Devlet Memurları Kanununda

Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun)

 Kanun No. 5000                                                                                                               Kabul Tarihi : 6.11.2003 

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Kuruluş ve Amaç

Kuruluş ve amaç

MADDE 1. - Türkiye'nin teknolojik ilerlemesine katkıda bulunmak, ülke içinde serbest rekabet ortamını oluşturmak ve araştırma geliştirme faaliyetlerinin gelişmesini sağlamak üzere, çeşitli kanunlarla düzenlenmiş olan patent ve markalar ile diğer kanunlarla düzenlenen sınaî mülkiyet haklarının tesisi, bu konudaki korumanın sağlanması ve sınaî mülkiyet haklarına ilişkin yurt içi ve yurt dışında varolan bilgi ve dokümantasyonun kamunun istifadesine sunulabilmesi amacıyla tüzel kişiliğe sahip, bu Kanunda belirtilmeyen hallerde özel hukuk hükümlerine tabi, Sanayi ve Ticaret Bakanlığına bağlı, özel bütçeli Türk Patent Enstitüsü kurulmuştur. Türk Patent Enstitüsü, bir kamu kuruluşu olup kısa adı "TPE"dir.

TPE'nin merkezi Ankara'dadır.

Tanımlar

MADDE 2. - Bu Kanunda adı geçen deyimlerden;

a) Enstitü: Türk Patent Enstitüsünü,

b) Yönetim Kurulu: Türk Patent Enstitüsü Yönetim Kurulunu,

c) Danışma Kurulu: Türk Patent Enstitüsü Danışma Kurulunu,

d) Başkanlık: Türk Patent Enstitüsü Başkanlığını,

e) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,

İfade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Görevleri ve Organları

Görevleri

MADDE 3. - Enstitü, ülkenin teknolojik ve endüstriyel gelişmesine katkıda bulunmak amacıyla;

a) Patent, markalar ve endüstriyel tasarımlar ile diğer kanunlarla koruma altına alınmış olan sınaî mülkiyet haklarının ilgili mevzuat hükümleri uyarınca tescilini ve bu hakların korunması ile ilgili işlemleri yapar,

b) Zorunlu lisans işlemlerinde arabuluculuk faaliyetlerinde bulunur ve mahkemelerde bilirkişilik yapar,

c) Lisans ve devir anlaşmalarını tescil ve kayıt eder,

d) Buluşların kullanımını takip eder, yeni teknolojilerin değerlendirilmesi ile teknoloji transferinin yönlendirilmesi ve arşivlenmesi işlemlerini yapar,

e) Yurt dışında benzer kuruluşlar ve uluslararası kuruluşlarla işbirliğinde bulunur,

f) Türkiye'yi Bakanlığın onayı ile uluslararası kuruluşlar nezdinde temsil eder,

g) Sınaî mülkiyet hakları ile ilgili uluslararası anlaşmaların hazırlanmasına ülke çıkarlarını koruyarak katkıda bulunur ve bu anlaşmaların Türkiye'de uygulanmasını sağlar,

h) Yurt içi ve yurt dışında teknoloji ve araştırma- geliştirme ile ilgili kurum ve kuruluşlarla ve bilgi bankalarıyla işbirliği yapar, dokümantasyon merkezleri kurar, bu bilgileri kamunun istifadesine sunar,

i) Sınaî mülkiyet hakları ile ilgili olarak çeşitli yayınlar yapar ve Türk Sınaî Mülkiyet Gazetesini periyodik olarak yayınlar,

j) Sınaî mülkiyet hakları konularında yurt içinde kişi ve kuruluşların bilgilendirilmesi ve yönlendirilmesi için gerekli çalışmaları yapar,

k) Görev alanına giren konularla ilgili akademik çalışmaları destekler,

l) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapar.

Organ ve birimler

MADDE 4. - Enstitü aşağıdaki organ ve birimlerden oluşur:

a) Yönetim Kurulu.

b) Danışma Kurulu.

c) Başkanlık.

d) Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu.

e) Ana Hizmet Birimleri.

f) Yardımcı Hizmet Birimleri.

g) Danışma Birimleri.

Yönetim Kurulu

MADDE 5. - Yönetim Kurulu, Enstitünün en yüksek düzeyde yönetim ve karar organıdır.

Yönetim Kurulu; Adalet Bakanlığı ile Maliye Bakanlığından birer üye, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının belirleyeceği üç üye, Enstitü Başkanı ve bir Başkan Yardımcısı olmak üzere yedi üyeden oluşur.

Enstitünün Başkanı aynı zamanda Yönetim Kurulu Başkanıdır.

Enstitü Başkan ve Başkan Yardımcısı Sanayi ve Ticaret Bakanının önerisi üzerine, diğer Yönetim Kurulu üyeleri ise bağlı bulundukları Bakanlığın önerisi üzerine müşterek kararname ile atanırlar.

Yönetim Kurulu üyelerinin görev süreleri üç yıl olup, görev süresi dolan üyeler yeniden atanabilir.

Herhangi bir nedenle boşalan Yönetim Kurulu üyeliği için, aynı usulle en geç bir ay içinde atama yapılır, atanan üye önceki üyenin görev süresini tamamlar.

Başkanın olmadığı hallerde Başkana Başkan Yardımcısı vekalet eder.

Yönetim Kurulunun çalışma usul ve esasları Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri

MADDE 6. - Yönetim Kurulu, bu Kanun ve diğer mevzuatla Enstitüye verilen görevlerin yerine getirilmesini sağlar.

Bu amaçla;

a) Enstitünün idarî, malî ve teknik yönden düzenli, verimli ve etkin faaliyette bulunabilmesi için gerekli bütün tedbirleri alır. Enstitünün işleyişine etkinlik kazandırmak amacı ile hazırlayacağı yönetmeliklerin Bakanlığın onayı ile yürürlüğe girmesini sağlar,

b) Enstitü ile ilgili mevzuatın uygulanmasını sağlar,

c) Enstitünün bütçesini onaylar,

d) Hazırlanan faaliyet raporunu ve malî raporu görüşüp karara bağlar,

e) Sınaî mülkiyet hakları ve teknolojik ilerleme konusunda kalkınma planları ve yıllık programlar doğrultusunda kısa ve uzun vadeli çalışma programları hazırlar, araştırma konuları tespit eder ve uygulamaya koyar,

f) Enstitünün vereceği hizmetler karşılığında alınacak ücret tarifelerini hazırlar ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığının uygun görüşü üzerine uygulamaya koyar,

g) Başkan tarafından yapılacak atama önerilerini karara bağlar,

h) Gerektiğinde Danışma Kurulunu toplantıya çağırır,

i) Danışma Kurulunun tavsiye kararlarını görüşüp karara bağlar,

j) Enstitünün görev alanına giren konularda kamuoyunu aydınlatmak ve ilgililerin görüşlerini almak için ulusal ve uluslararası nitelikte seminer, sempozyum, açık oturum, konferans ve benzeri konuların düzenlenmesine karar verir,

k) Sınaî mülkiyet haklarıyla ilgili ihtiyaç görülen konularda görüş almak üzere bu alandaki uzmanlardan oluşan geçici veya sürekli ihtisas komisyonları oluşturur,

l) Enstitünün ihtiyaçları için bina inşa edilmesine, taşınır ve taşınmaz malların satın alınmasına veya kiralanmasına, bunların gerektiğinde satılmasına veya kiraya verilmesine karar verir.

Yönetim Kurulu, Başkan tarafından hazırlanacak gündem ve yapılacak davet üzerine ayda en az bir defa toplanır.

Yönetim Kurulu tarafından kabul edilen geçerli bir mazereti olmaksızın, bir yıl içinde dört toplantıya veya arka arkaya üç toplantıya katılmayanların üyelikleri, hiçbir işleme gerek kalmaksızın kendiliğinden düşer ve yerlerine aynı usulle yeni üyeler atanır.

Yönetim Kurulu en az dört üye ile toplanır, kararlar toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğunun oyu istikametinde alınır. Oyların eşit olması halinde Başkanın oyu çift sayılır.

Danışma Kurulu

MADDE 7. - Enstitünün Danışma Kurulu aşağıdaki üyelerden oluşur:

Adalet, Millî Savunma, Dışişleri, Maliye, Millî Eğitim, Sağlık, Tarım ve Köyişleri, Ulaştırma, Çevre ve Orman, Sanayi ve Ticaret, Kültür ve Turizm bakanlıklarından birer üye, Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Gümrük Müsteşarlığı, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumundan birer üye, üniversitelerden Yükseköğretim Kurulunca belirlenecek beş üye, en fazla üyeye sahip İşçi ve İşveren Sendikaları Konfederasyonlarından birer üye, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, Millî Prodüktivite Merkezi, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği,Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ve Türk Eczacıları Birliğinden birer üye.

Yönetim Kurulu ihtiyaca göre Danışma Kurulu toplantılarına uzman kişileri çağırabilir.

Danışma Kurulu üyeliklerinin süresi iki yıldır. Görev süresi dolan üyeler yeniden seçilebilir.

Danışma Kurulunun çalışma usul ve esasları Bakanlıkça hazırlanacak bir yönetmelikle düzenlenir.

Danışma Kurulu yılda en az bir kez toplanır. Toplantılara Sanayi ve Ticaret Bakanı veya görevlendireceği kişi başkanlık eder.

Danışma Kurulunun görevleri

MADDE 8. - Danışma Kurulu, Enstitünün faaliyetleri çerçevesinde ve Enstitüye yardımcı olmak maksadıyla; Türkiye'nin teknolojik gelişimine ve sınaî mülkiyet haklarının etkin biçimde korunmasına, rekabet ortamının yaratılmasına ilişkin olarak, Enstitünün çalışma ilkeleri, faaliyet raporu, bütçe ve çalışma programları hakkında düşünce bildirir ve tavsiyelerde bulunur.

Başkanlık

MADDE 9. - Başkan, Enstitünün en üst amiridir ve Enstitüyü temsil eder. Başkanlık; Başkan ve iki Başkan Yardımcısından oluşur.

Enstitü Başkanı ve Başkan Yardımcıları üç yıl süre için müşterek kararname ile atanırlar. Görev süresi dolanlar yeniden atanabilir. Herhangi bir nedenle boşalan Başkan veya Başkan Yardımcılığı kadrosu için, aynı usulle en geç bir ay içinde atama yapılır, atanan kişi öncekinin görev süresini tamamlar.

Yeniden atanamayan Başkan ve Başkan Yardımcıları kazanılmış hak aylıklarına göre durumlarına uygun başka kadrolara atanırlar.

Başkan, Enstitü hizmetlerinin mevzuata, Türkiye'nin taraf olduğu sınaî mülkiyet hakları ile ilgili uluslararası anlaşmalara, millî güvenlik siyasetine, kalkınma plan ve yıllık programlara, Yönetim Kurulunun kararlarına uygun yürütülmesi ve Enstitünün faaliyet alanına giren konularda ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla görevlidir. Başkan, Enstitünün bütçesi, faaliyet raporu ve malî raporunu hazırlar ve Yönetim Kurulunun onayına sunar. Başkan, Enstitüde çalışanların işlemlerinden sorumlu olup, Enstitünün faaliyetlerini ve hesaplarını denetlemekle görevli ve yetkilidir.

Başkan, sınırları açıkça yazılı olarak belirtilmek şartı ile yetkilerinin bir kısmını astlarına devredebilir. Ancak, yetki devri yetkiyi devredenin sorumluluğunu kaldırmaz.

Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu

MADDE 10. - Sınaî mülkiyet haklarının tescil işlemleri ile ilgili Enstitünün almış olduğu kararlara karşı başvuru sahipleri veya üçüncü kişiler tarafından yapılacak itirazların incelenmesi ve değerlendirilmesi işlemleri Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunca yürütülür.

Yeniden incelenmesi ve değerlendirilmesi talep edilen konuda kararlar, Enstitü Başkanı veya görevlendireceği Başkan Yardımcılarından biri başkanlığında, Başkanın Enstitü içinden seçeceği, yeniden incelenip değerlendirme yapılacak konuda uzman olan ve itiraz ile ilgili olarak alınmış olan kararlarda görevli bulunmayan en az iki uzman üyeden oluşan Kurul tarafından alınır.

Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunun kararları Enstitünün nihai kararıdır. Bu kararlara karşı ilgili mahkemede dava açılabilir.

Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulunun çalışma esasları ve işleyişi Enstitü tarafından hazırlanıp Bakanlığın onayı ile çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.

İKİNCİ KISIM

Hizmet Birimleri

BİRİNCİ BÖLÜM

Ana Hizmet Birimleri

Ana Hizmet Birimleri

MADDE 11. - Enstitünün ana hizmet birimleri şunlardır:

a) Patent Dairesi Başkanlığı.

b) Markalar Dairesi Başkanlığı.

c) Endüstriyel Tasarımlar Dairesi Başkanlığı.

d) Uluslararası İlişkiler Dairesi Başkanlığı.

Patent Dairesi Başkanlığı

MADDE 12. - Patent Dairesi Başkanlığı;

a) Patentlerin tescil başvurularının ilgili mevzuat hükümlerine göre kayıt, dosyalama, araştırma, inceleme, değerlendirme ve tescil işlemlerini yapar,

b) Patentlerin ve patent tescil başvurularının ilgili mevzuat hükümlerine göre lisans, devir, sair değişikliklerle ilgili işlemlerini yapar,

c) Patentlerin ilan, tasnif ve sicil işlemlerini yapar,

d) Başkanlıkça verilecek diğer işleri yapar.

Markalar Dairesi Başkanlığı

MADDE 13. - Markalar Dairesi Başkanlığı;

a) Markaların tescil başvurularının ilgili mevzuat hükümlerine göre kayıt, dosyalama, araştırma, inceleme, değerlendirme ve tescil işlemlerini yapar,

b) Markaların ve marka tescil başvurularının ilgili mevzuat hükümlerine göre lisans, devir, sair değişikliklerle ilgili işlemlerini yapar,

c) Markaların ilan, tasnif ve sicil işlemlerini yapar,

d) İlgili mevzuat hükümlerine göre, belirli nitelikleri haiz işaret ve ibarelerin koruma altına alınması, markaların tanınmışlık düzeyleri ile ilgili esasların belirlenmesi ve uygulamaya konulması işlemlerini yapar,

e) Coğrafi işaretlerle ilgili işlemleri yürütür,

f) Başkanlıkça verilecek diğer işleri yapar.

Endüstriyel Tasarımlar Dairesi Başkanlığı

MADDE 14.- Endüstriyel Tasarımlar Dairesi Başkanlığı;

a) Endüstriyel tasarımların tescil başvurularının ilgili mevzuat hükümlerine göre kayıt, dosyalama, araştırma, inceleme, değerlendirme ve tescil işlemleri ile lisans, devir ve sair değişikliklerle ilgili işlemlerini yapar,

b) Endüstriyel tasarımların ilan, tasnif ve sicil işlemlerini yapar,

c) Başkanlıkça verilecek diğer işleri yapar.

Uluslararası İlişkiler Dairesi Başkanlığı

MADDE 15. - Uluslararası İlişkiler Dairesi Başkanlığı;

a) Enstitünün görev alanına giren uluslararası anlaşmaları izler, inceler ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi için gereken çalışmaları yürütür,

b) Uluslararası anlaşmalardan katılınması gerekenlere katılmak için 5.5.1963 tarihli ve 1173 sayılı Kanun çerçevesinde işlemleri yürütür,

c) Gerekli hallerde mevzuatta düzenlemeler yapmak üzere Başkanlığa önerilerde bulunur,

d) Yabancı mevzuatı izler ve temin eder,

e) Başkanlıkça verilecek diğer işleri yapar.

İKİNCİ BÖLÜM

Yardımcı Hizmet Birimleri

Yardımcı Hizmet Birimleri

MADDE 16. - Enstitünün yardımcı hizmet birimleri şunlardır:

a) Personel Dairesi Başkanlığı.

b) İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı.

c) Enformasyon, Dokümantasyon ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı.

Personel Dairesi Başkanlığı

MADDE 17. - Personel Dairesi Başkanlığı;

a) Enstitü bünyesinde görev yapan personelin iş akitleri, kadro, terfi, görev, yolluk, sağlık, izin ve benzeri özlük işlemleri ile ilgili hizmetleri yürütür,

b) Sosyal hizmetler ve hizmet içi eğitim ile ilgili işleri yapar,

c) Başkanlıkça verilecek diğer işleri yapar.

İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı

MADDE 18. - İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı;

a) Enstitü tarafından yapılması gerekli harcamaların, toplanacak gelirlerin ve satın almaların ilgili kanun ve mevzuat çerçevesinde yürütülmesini sağlar,

b) Enstitünün temizlik, bakım ve onarım hizmetleri ile Enstitünün ihtiyaçları için taşınır ve taşınmaz malların satın alınması veya kiralanması, bunların gerektiğinde satılması veya kiraya verilmesi işlerini Yönetim Kuruluna sunar ve bu işleri Yönetim Kurulunun onayı ile yürütür,

c) Evrak giriş ve çıkışları ile arşiv hizmetlerinin düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlar,

d) Demirbaş ve diğer kayıtları tutar,

e) Başkanlıkça verilecek diğer işleri yapar.

Enformasyon, Dokümantasyon ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı

MADDE 19. - Enformasyon, Dokümantasyon ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı;

a) Enstitünün görevleri ile ilgili olarak eğitici ve bilgi verici kitap, broşür, dergi şeklinde yayın yapar,

b) Sınaî mülkiyet hakları ile ilgili yurt içine ve yurt dışına dokümanlar yayınlar, Sınaî Mülkiyet Kütüphanesi ile ilgili hizmetleri yürütür,

c) İlgili mevzuda yurt içinde ve yurt dışında tescil edilmiş patentler ve markalara ait bilgi ve belgeleri toplar, bunları Enstitünün ve kamunun istifadesine sunar,

d) Resmî Sınaî Mülkiyet Gazetesini yayınlar,

e) Sınaî mülkiyet hakları ile ilgili her türlü eğitim ve tanıtım faaliyetlerini yürütür,

f) Yönetim Kurulu kararı ile uygun görülen yerlerde enformasyon birimlerinin faaliyette bulunması için gerekli işbirliği çalışmalarını yürütür,

g) Enstitü bünyesinde bilgi işlem sisteminin kurulmasını, donanım ve yazılımının işletilmesini ve geliştirilmesini sağlar,

h) Sınaî mülkiyet hakları ile ilgili olarak bilgi ve belgelerin bilgisayar ortamına aktarılmasını ve saklanmasını sağlar,

i) Bilgisayar ortamındaki bilgilerin Enstitünün ilgili birimleri tarafından en hızlı biçimde kullanılabilmeleri için gerekli çalışmaları yapar,

j) Başkanlıkça verilecek diğer işleri yapar.

Danışma birimleri

MADDE 20. - Enstitünün danışma birimleri şunlardır:

a) Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı.

b) Hukuk Müşavirliği.

Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı

MADDE 21. - Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı;

a) Enstitünün ana hizmet politikasının ve planlarının hazırlanmasına yardımcı olur,

b) Hizmet faaliyetlerinin ekonomik ve etkin bir şekilde yerine getirilmesi için insan gücü, para ve malzeme gibi mevcut kaynakların en uygun ve verimli bir şekilde kullanılması için plan ve projeler geliştirir,

c) Enstitünün yıllık çalışma programını hazırlar, planlama ve koordinasyon konularında verilen diğer görevleri yerine getirir,

d) Yurt içi ve yurt dışında teknolojik gelişmeleri izler,

e) Yurt kalkınması için gerekli olan teknoloji değerlendirme çalışmalarını yapar, kamunun bu konudaki taleplerini karşılar,

f) Başkanlıkça verilecek diğer işleri yapar.

Hukuk Müşavirliği

MADDE 22. - Hukuk Müşavirliği;

a) Sınaî mülkiyet hakları ile ilgili mevzuatın günün koşullarına uygun hale getirilmesi için çalışmalar yapar,

b) Hukuki konularda Yönetim Kuruluna ve Başkanlığa danışmanlık yapar,

c) Sınaî mülkiyet haklarına ait ulusal ve uluslararası hukukla ilgili anlaşmalar, kanunlar, yönetmelikler, diğer mevzuat, rapor, makale ve benzeri düzenlemeleri hizmete hazır tutar,

d) Mahkemelerde Enstitüyü temsil eder,

e) Başkanlıkça verilecek diğer işleri yapar.

Enstitü Hukuk Müşavirliğinde görev yapan hukuk müşavirleri, avukatlar ve diğer elemanlar, mahkemelerde ve icra dairelerinde takdir edilen vekalet ücretinden, 2.2.1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat Ve Saireye Verilecek Ücreti Vekalet Hakkında Kanun hükümlerine göre faydalanırlar.

ÜÇÜNCÜ KISIM

Atanma Şartları, Bütçe ve Personel

BİRİNCİ BÖLÜM

Atanma Şartları

Atanma şartları

MADDE 23. - Enstitü Yönetim Kurulu üyeleri; hukuk, mühendislik, iktisat, işletme veya maliye dallarında yurt içi veya yurt dışında en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş, mesleki açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip bulunan kişiler arasından atanır. Adalet Bakanlığı ve Maliye Bakanlığı temsilcilerinin söz konusu bakanlıklarda on yıl süre ile çalışmış ve mesleki açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip olması, Sanayi ve Ticaret Bakanının belirleyeceği üyelerden bir tanesinin, sınaî mülkiyet hukuku konusunda ihtisas sahibi üniversite öğretim üyesi, diğerinin ise kamu ve/veya özel sektörde on yıl çalışmış Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği temsilcisi olması şarttır. Bu üyelerin ayrıca, 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) fıkrasının (3) numaralı bendi dışındaki şartları taşımaları zorunludur.

Yönetim Kurulu üyeleri ile Başkan ve Başkan Yardımcılarının görev süreleri dolmadan herhangi bir nedenle görevlerine son verilemez. Ancak atanmaları için gerekli şartları kaybettikleri veya kanunlarla verilen görevlerle ilgili olarak suç işledikleri mahkeme kararı ile sabit olanların görev süreleri sona erer.

Enstitü içinde daire başkanı ve müdür kadrolarına atamalarda, Devlet Memurları Kanununda aranan şartlara ilaveten atanacak personelin Enstitü içindeki hizmet süresi ve atanacağı konudaki yurt içi ve yurt dışındaki deneyimi öncelikle değerlendirilir.

Patent Dairesi, Uluslararası İlişkiler Dairesi ile Enformasyon, Dokümantasyon ve Bilgi İşlem Dairesi başkanlıklarındaki daire başkanı ve müdür kadrolarına atamalarda, İngilizce, Fransızca veya Almanca dillerinden en az birini bilenler öncelikle tercih edilir.

Enstitü personelinden müşterek kararname ile atananlar dışındakiler Başkanın teklifi ve Yönetim Kurulunun onayı ile atanırlar.

Enstitü bünyesinde;

a) Uzman yardımcısı olabilmek için, Devlet Memurları Kanununda aranan şartlara ilaveten,

1. En az dört yıllık yüksek öğretim kurumlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki yüksek öğretim kurumlarından mezun olmak,

2. Açılacak yarışma ve yeterlik sınavında başarı göstermek,

3. Sınavın yapıldığı yılın Ocak ayının ilk gününde otuzbeş yaşını doldurmamış olmak,

Şarttır.

b) Uzman yardımcılığında en az üç yıl çalışmak ve olumlu sicil almak kaydıyla açılacak yeterlik sınavında başarı gösterenler "uzman" kadrosuna atanırlar.

Üst üste iki defa yeterlik sınavında başarı gösteremeyenler durumlarına uygun başka kadrolara nakledilirler.

Uzman kadrosuna atanacakların Birleşmiş Milletlerce kabul edilen konuşma dillerinden en az birini Kamu Personeli Dil Sınavından "C" düzeyinde veya muadili bir seviyede bilmeleri zorunludur.

Uzman yardımcılığı ve uzmanlıkla ilgili usul ve esaslar ile bunların yurt içinde ve yurt dışında eğitime tâbi tutulmaları, seçilme esasları ve diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Denetim, Gelirler, Giderler ve Bütçe

Denetim

MADDE 24. - Enstitü, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun denetimine tâbidir.

Gelirler, giderler ve bütçe

MADDE 25. - Enstitünün gelirleri şunlardır:

a) Enstitünün yapacağı hizmetler karşılığında alınacak ücretler.

b) Genel Bütçeden yapılacak yardımlar.

c) Her türlü yardım ve bağışlar.

d) Enstitüye ait taşınmazların gelirleri.

e) Yukarıda sayılan gelirlerin nemalandırılması ile elde edilecek gelirler.

f) Diğer gelirler.

Enstitünün gelir-gider fazlası bir sonraki yıl bütçesine aktarılır.

Enstitünün gelirleri, işlemleri ve gayrimenkulleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır, davalarda teminat aranmaz.

Enstitünün giderleri ile eğiticilere ders ücreti ödemeleri Yönetim Kurulunca onaylanacak bütçeden karşılanır.

Marka ve patent başvuruları için 2.7.1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 8 sayılı tarifesinde belirtilen harç miktarları, Enstitünün yapacağı hizmetler karşılığında alınacak ücretlerle birlikte Enstitü tarafından tahsil edilir ve bu surette toplanan harçlar aylık olarak Maliye Bakanlığına aktarılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Personel

Personel

MADDE 26. - Enstitüde Başkan, Başkan Yardımcısı, Daire Başkanı, Hukuk Müşaviri, Müşavir, Şube Müdürü, Patent Uzmanı, Marka Uzmanı, Uzman, Patent Uzman Yardımcısı, Marka Uzman Yardımcısı, Mütercim, Çözümleyici, Programcı, Bilgisayar İşletmeni kadroları karşılık gösterilmek kaydıyla, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve diğer kanunların sözleşmeli personel çalıştırılması hakkındaki hükümlerine bağlı kalınmaksızın sözleşmeli personel istihdam edilebilir. Yabancı uzmanlar da sözleşmeli olarak istihdam edilebilir. Yabancı uzmanların istihdamı Enstitünün hazırlayıp Bakanlığın onaylayacağı yönetmeliğe göre yapılır.

Belli bir uzmanlık gerektiren nitelikteki iş ve hizmetler için Yönetim Kurulu kararı ile istisna akdi çerçevesinde işlem yapılır.

Enstitüde sağlık ve eğitim gibi işlerde çalıştırılmak üzere, ihtiyaca göre Yönetim Kurulunun onayı ile yurt içinden ve yurt dışından özel anlaşmalarla sözleşmeli olarak yerli ve yabancı kişiler çalıştırılabilir.

Bu suretle çalıştırılacakların sözleşme usul ve esasları ile ücret miktarı ve her çeşit ödemeler Bakanlar Kurulunca tespit edilir.

Sözleşmeli personel istekleri halinde Emekli Sandığı ile ilgilendirilirler.

Enstitü, marka ve patent işlemlerinin yürütülmesinde yurt içi ve yurt dışındaki kuruluşların hizmetlerinden yararlanabilir. Bu suretle yararlanılacak hizmetler için ücretler Enstitünün yapacağı hizmetlerin karşılığı ücretlerle birlikte Enstitü tarafından tahsil edilir ve ilgili kuruluşlara ödemeler Enstitü tarafından yapılır.

Enstitü Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerine, Kamu İktisadi Teşebbüsleri Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerine bu görevleri nedeniyle yapılan ücret ödemesi aynen uygulanır.

Enstitünün kadroları

MADDE 27. - 544 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameyle ihdas edilmiş bulunan kadrolar ile 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanun uyarınca Bakanlar Kurulunun 2002/4120 sayılı Kararı gereği Enstitüye tahsis edilen ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (III) sayılı cetvelin Türk Patent Enstitüsü Başkanlığı bölümünde yer alan kadrolara, bu Kanuna ekli (1) sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek eklenmiş ve ekli (2) sayılı listede yer alan kadrolar iptal edilmiştir.

Kadroların tespit, ihdas, kullanımı ve iptali ile kadrolara ilişkin diğer hususlar 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre düzenlenir.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Diğer Hükümler

Uygulanmayacak hükümler

MADDE 28. - Bu Kanun ile kurulan Enstitü tarafından yapılması öngörülen iş ve işlemlerde 26.5.1927 tarihli ve 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu hükümleri uygulanmaz. Enstitünün malları Devlet malı hükmündedir.

Yönetmelikler

MADDE 29. - Bu Kanun ile hazırlanması öngörülen yönetmelikler ve Enstitünün teşkilat yapısı ile ilgili düzenlemeler, Yönetim Kurulunun ilk toplantısını müteakip üç ay içinde hazırlanır.

Enstitü nezdinde vekillik yapma yetkisinde olanlar

MADDE 30. - Enstitü nezdinde başvuru sahipleri adına işlem yapma yetkisinde olan kişiler aşağıda nitelikleri belirtilen gerçek veya tüzel kişilerdir.

Gerçek kişi olan vekillerin aşağıdaki vasıflara sahip olması şarttır:

a -Türk vatandaşı olmak.

b- Fiil ehliyetine sahip bulunmak.

c- Türkiye'de ikamet etmek.

d- Yüz kızartıcı bir suçtan mahkûmiyeti bulunmamak.

e- En az dört yıllık yüksek öğrenim yapmış olmak.

f- Enstitü tarafından, yönetmelikte belirtilen esaslar çerçevesinde yapılan Vekillik Yeterlik Sınavında başarılı olmak.

g- Enstitü Yönetim Kurulu tarafından tespit edilen miktarda, Meslekî Sorumluluk Sigortası yaptırmış olmak.

Tüzel kişi olan vekillerin, vekil vasıflarını haiz, gerçek kişiler tarafından temsil edilmeleri şarttır.

Vekillik Yeterlik Sınavı, patent vekilleri ve marka vekilleri için ayrı ayrı iki yılda bir yapılır. Hem patent hem de marka vekilliği yapabilmek için her iki sınavda da başarılı olmak zorunludur.

Patent vekilleri ve marka vekilleri, Enstitü tarafından ayrı ayrı tutulacak sicillere kayıt edilir.

Vekiller, bu Kanun ve diğer sınaî haklarla ilgili konularda, ilgili kişileri Enstitü nezdinde temsil eder, danışmanlık yapar ve sınaî hakların korunması için Enstitü nezdinde gerekli girişimlerde bulunur ve işlemleri yürütürler.

Vekiller, Enstitü nezdinde ilgili kişilerin haklarının tesisi, korunması ve bunlarla ilgili olarak idare ile her türlü ilişkilerin temini, tesisi ve yürütülmesi ile yükümlüdür. Vekiller hakkında Borçlar Kanununun vekalet ile ilgili hükümleri uygulanır.

Neşredilmeyen mevkutede marka koruma süresi

MADDE 31. - 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesinde öngörülen beş yıllık süre, 15.7.1950 tarihli ve 5680 sayılı Basın Kanununa tâbi konularda üç yıla indirilmiştir.

Bu Kanunun yürürlük tarihinde 5680 sayılı Kanun gereği mevkute neşredenler, 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümleri gereği mevkute neşretmekten alıkonulamazlar.

MADDE 32. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin "I-Genel İdare Hizmetleri Sınıfı" bölümünün (d) kısmında geçen "Sigorta Denetleme Kurulu Başkanı" ibaresinden sonra gelmek üzere "Türk Patent Enstitüsü Başkanı" ibaresi, (h) kısmının sonuna "Marka Uzmanı", "Patent Uzmanı" ibareleri ile (II) sayılı ek gösterge cetvelinin "2-Yargı Kuruluşları, Bağlı ve İlgili Kuruluşlar ile Yüksek Öğretim Kuruluşları" bölümünde geçen "Devlet Personel Başkanlığı Başkan Yardımcısı" ibaresinden sonra gelmek üzere "Türk Patent Enstitüsü Başkan Yardımcısı" ibaresi eklenmiştir.

MADDE 33. - 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;

a) 36 ncı maddesinin "Ortak Hükümler" bölümünün (A) bendinin değişik (11) numaralı fıkrasına "Tüketici ve Rekabet Uzman Yardımcıları" ibaresinden sonra gelmek üzere "Marka Uzman Yardımcıları", "Patent Uzman Yardımcıları" ve "Tüketici ve Rekabet Uzmanlığına" ibaresinden sonra gelmek üzere "Marka Uzmanlığına", "Patent Uzmanlığına" ibareleri,

b) 152 nci maddesinin "II-Tazminatlar" bölümünün "A-Özel Hizmet Tazminatı" bendinin (i) alt bendine "Tüketici ve Rekabet Uzmanları" ibaresinden sonra gelmek üzere "Marka Uzmanları", "Patent Uzmanları" ibareleri,

Eklenmiştir.

GEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanuna göre kadro ve görev unvanları değişen yahut kaldırılan personel en geç bir yıl içinde durumlarına uygun boş kadrolara atanırlar. Atama işlemi yapılıncaya kadar Kurumca ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilebilirler. Bunlar, yeni bir kadroya atanıncaya kadar, eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve her türlü zam ve tazminatlar ile diğer malî haklarını almaya devam ederler. Söz konusu personelin, atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer malî hakları toplamının net tutarının eski kadrolarına bağlı olarak en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamı net tutarından az olması halinde, aradaki fark giderilinceye kadar atandıkları kadrolarda kaldıkları sürece her hangi bir kesintiye tâbi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir.

GEÇİCİ MADDE 2. – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Enstitü Başkanı, Başkan Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak atananların görev süreleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sona erer.

Yürürlük

MADDE 34. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 35. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

18/11/2003

(1) SAYILI LİSTE

                                         KURUMU      : TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ BAŞKANLIĞI

                                         TEŞKİLÂTI    : MERKEZ

İHDAS EDİLEN KADROLAR

(2) SAYILI LİSTE

                                         KURUMU      : TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜ BAŞKANLIĞI

                                         TEŞKİLÂTI    : MERKEZ

İPTAL EDİLEN KADROLAR

Sayfa Başı

Sayfa Başı

—————

Görüşmelerde bulunmak üzere, 19 Kasım 2003 tarihinde Portekiz’e gidecek olan Devlet Bakanı Mehmet AYDIN’ın dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali ŞAHİN’in vekâlet etmesi uygundur.

Ahmet Necdet SEZER

CUMHURBAŞKANI

—————

Ahmet Necdet SEZER

CUMHURBAŞKANI

Recep Tayyip ERDOĞAN

Başbakan          

—————

Ahmet Necdet SEZER

CUMHURBAŞKANI

Sayfa Başı

Ekli “Devlet Muhasebesi Genel Yönetmeliği”nin yürürlüğe konulması; Maliye Bakanlığı’nın 20/8/2003 tarihli ve 15558 sayılı yazısı üzerine; İl Özel İdaresi Kanununun 101 inci maddesi, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 139 uncu maddesi, 1580 sayılı Belediye Kanununun 129 uncu maddesi, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 26 ncı maddesi, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 3 üncü maddesi, 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci maddesi, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 14 üncü maddesi ve 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 24 üncü maddesi hükümlerine göre, Bakanlar Kurulu’nca 16/10/2003 tarihinde kararlaştırılmıştır.

Ahmet Necdet SEZER

CUMHURBAŞKANI

Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, kapsama dahil kamu idarelerinde; hesap ve kayıt düzeninde saydamlık ve tekdüzenin sağlanması, işlemlerin kayıt dışında kalmasının önlenmesi, faaliyetlerin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesi, mali tabloların zamanında, doğru, muhasebenin temel kavramları ve genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri çerçevesinde, uluslararası standartlara uygun, yönetimin ve ilgili diğer kişilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde hazırlanması, raporlanması ve yayımlanmasına ilişkin esas, usul ve ilkelerin belirlenmesidir.

Madde 2- Bu Yönetmelik; Maliye Bakanlığı’nın 20/8/2003 tarihli ve 15558 sayılı yazısı üzerine; İl Özel İdaresi Kanununun 101 inci maddesi, 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanununun 139 uncu maddesi, 1580 sayılı Belediye Kanununun 129 uncu maddesi, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun 26 ncı maddesi, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 3 üncü maddesi, 178 sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci maddesi, 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 14 üncü maddesi ile 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun 24 üncü maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Madde 3- Yönetmelik genel yönetim kapsamına dahil genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareleri, bütçenin transfer tertibinden aldıkları ödeneklerle ve/veya özel gelirleri ile faaliyetlerini sürdüren özel bütçesi olan kuruluşları, döner sermaye ve fonları, sosyal güvenlik kurumlarını ve yerel yönetimleri kapsar.

Madde 4- Bu Yönetmelikte geçen;

Bakanlık: Maliye Bakanlığını,

Saymanlık: Kapsama dahil kamu idarelerinin; gelirlerinin toplanması, giderlerinin hak sahiplerine ödenmesi, nakit ve diğer varlıklar ile emanet niteliğindeki değerlerin alınması, saklanması, gönderme ve iadesi, alacak ve borçların kaydı, takibi ve bunlarla ilgili bütün işlemlerin muhasebeleştirilmesinden sorumlu olan birimi,

Sayman: Saymanlık yöneticilerini,

Yönetmelik: Devlet Muhasebesi Genel Yönetmeliğini,

Genel yönetim: Ülkede yerleşik merkezi yönetim kapsamına dahil kamu idarelerini, yerel yönetimleri ve sosyal güvenlik kurumlarını,

Merkezi yönetim: Genel bütçeli daireler ve katma bütçeli idareler, döner sermaye ve fonlar ile bütçenin transfer tertibinden aldıkları ödeneklerle ve/veya kendi özel gelirleri ile faaliyetlerini sürdüren özel bütçesi olan kuruluşları,

Yerel yönetim: Belediyeler ve özel idareleri ile bunların kurdukları döner sermayeleri

Sosyal güvenlik kurumu: Devlet tarafından yasa ile ayrı bir yönetim birimi olarak kurulan, varlık edinebilen, yükümlülükler üstlenebilen, kendi hesaplarına mali işlemler gerçekleştirebilen ve üye olma ve prim ödemenin zorunlu kılındığı sosyal güvenlik kurumlarını,

Kamu idareleri: Yönetmelik kapsamındaki daire, idare, kurum ve kuruluşları,

Öz kaynak: Genel yönetime dahil kar amacı olmayan kamu idarelerinin varlıkları ile yükümlülükleri arasındaki farkı,

Gelir: Öz kaynağın artmasına neden olan her türlü işlemi,

Bütçe geliri: Kamu idarelerinin bütçelerinde gelir olarak tanımlanan her türlü işlemi,

Gider: Öz kaynağın azalmasına neden olan her türlü işlemi,

Bütçe gideri: Kamu idarelerinin bütçelerinde gider olarak tanımlanan her türlü işlemi,

Muhasebe sistemi: Mali işlemlerin yürütülmesinde, kaydedilmesinde ve raporlamasında kullanılan defterler, hesap planları, iç kontrol mekanizmaları ve muhasebeleştirme süreçlerinin tamamını,

Mali yükümlülük: Finansman için doğrudan veya mali araçlar kullanılarak yapılan iç ve dış borçlanmalar, bütçeden doğan borçlar, emanet yabancı kaynaklar, alınan avanslar, ödenecek vergi ve yükümlülükler gibi karşı tarafa devredilecek nakit ve varlıkları,

Rayiç değer: Varlık ve yükümlülüklerin değerleme günündeki normal alım satım değerini,

Defter değeri: Bir varlık veya yükümlülüğün değerleme gününde muhasebe kayıtlarındaki değerini,

Maliyet bedeli: Bir varlığın satın alınması, üretilmesi veya değerinin artırılması için yapılan harcamaların veya verilen kıymetlerin toplamını,

Muhasebe politikaları: Muhasebe işlemlerinin kaydı, mali raporların hazırlanması ve sunulmasında kabul edilen ilkeleri, kuralları ve uygulamaları,

Nakit esası: Gelirlerin nakden veya mahsuben tahsil edildiğinde, giderlerin de nakden veya mahsuben ödendiğinde muhasebeleştirilmesini,

 İKİNCİ BÖLÜM

Madde 5- Muhasebe ilke ve kurallarının dayanağını oluşturan kavramlar aşağıda açıklanmıştır. Devlet muhasebesi bu esaslara göre yürütülür.

b) Kişilik kavramı: Genel yönetim kapsamı içinde kendi adına ekonomik varlık edinebilen, yükümlülük üstlenebilen, diğer birimlerle ekonomik ilişkilere girebilen her kamu idaresi bir kişilik oluşturur. Her kamu idaresinin muhasebe işlemlerinden sorumlu birimi bu Yönetmeliğin uygulanmasında “muhasebe kişisi” sayılır. Devlet muhasebesi bu muhasebe birimlerince kurum kişiliği adına yürütülür. Muhasebe birimlerinde izlenen varlık ve kaynaklar ile gelir ve giderlerle ilgili işlemler muhasebe biriminin sorumluluğundadır. Muhasebe birimleri ilgili oldukları kamu idarelerinin mali işlemlerini rapor halinde sunar.

d) Dönemsellik kavramı: Dönemsellik ilkesi, süreklilik içeren devlet faaliyetlerinin, belirli dönemlerde raporlanması ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanması gereğini ifade eder.

Tutarlılık ilkesi benzer olay ve işlemlerde, kayıt düzenleri ile değerleme ölçülerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim ve içerik yönünden tekdüzeni öngörür. Geçerli nedenlerin bulunduğu durumlarda, uygulanan Devlet muhasebesi politikaları değiştirilebilir. Ancak bu değişikliklerin ve mali etkilerinin mali tablo dipnotlarında açıklanması zorunludur.

k) Önemlilik kavramı: Devlet muhasebesinde, bir hesap kalemi veya mali bir olayın nispi ağırlık ve değerinin, mali tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olması esastır.

l) İhtiyatlılık kavramı: Devlet muhasebesinde muhtemel risklere ve olaylara karşı ihtiyatlı olunur ve gerekli durumlarda karşılık ayrılır. Ancak, bu kavram gizli yedekler ya da gereğinden fazla karşılık ayrılmasına gerekçe oluşturmaz.

Madde 6- Devlet muhasebesinin uygulamasında bu Yönetmelikte belirlenen esaslar ile uluslararası genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uyulur.

Madde 7- Devlet muhasebesinde bütçe ve faaliyet tablosu ilkelerinin uygulaması aşağıda açıklanmıştır.

a) Kamu idarelerinin, faaliyetlerine ilişkin işlemleri tahakkuk esasına dayalı olarak gelir ve gider hesaplarında izlenir.

f) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ve özel tükenmeye tabi varlıklar için amortisman ve tükenme payı ayrılır.

g) Arızi ve olağanüstü niteliğe sahip gelir ve giderler meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilir, ancak normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gösterilir.

h) Dönem sonuçlarının tespiti ile ilgili olarak uygulana gelen değerleme esasları ve maliyet yöntemlerinde bir değişiklik yapıldığı takdirde, bu değişikliğin etkileri açıkça belirtilir.

i) İhtiyatlılık ilkesi gereği tahsili şüpheli hale gelen alacaklar için hesaplanan karşılıklar gider olarak muhasebeleştirilir ve raporlanır.

j) Bilanço tarihinde var olan ve sonucu belirsiz bir ya da birkaç olayın gelecekte ortaya çıkıp çıkmamasına bağlı durumları ifade eden, muhtemel olaylar ve yükümlülüklerden kaynaklanan, makul bir şekilde gerçeğe yakın olarak tahmin ve hesap edilebilen giderler tahakkuk ettirilerek faaliyet tablosuna yansıtılır. Şarta bağlı gelirler için ise gerçekleşme ihtimali yüksek de olsa herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz; dipnotlarda açıklama yapılır.

Madde 8- Kapsama dahil kamu idareleri bilançolarını bu Yönetmelikte belirtilen şekil ve esaslara göre hazırlayıp sunar. Bilançolar rapor tipinde veya hesap tipinde hazırlanabilir. Rapor tipi bilançoda en üstte varlıklar, sonra yükümlülükler ve daha sonra da öz varlıklar gösterilir. Hesap tipi bilançonun sol tarafında varlıklar, sağ tarafında ise yükümlülükler ve öz varlık hesapları yer alır.

Bilanço ilkelerinin amacı, kamu idaresinin tasarrufundaki kaynaklar ile bunlarla elde edilen varlıkların ve yapılan hizmetlerin muhasebe kayıtlarının yapılması, hesaplara aktarılması, mali tablolarının hazırlanması ve raporlanması yoluyla, belli bir tarihte kurumun mali durumunu saydam ve gerçeğe uygun olarak yansıtmaktır.

Madde 9- Bilanço varlıklarına ilişkin ilkeler şunlardır.

a) Varlıklar, likidite durumlarına göre dönen ve duran varlıklar ana hesap gruplarına ayrılır. Dönen varlıklar ana hesap grubu; hazır değerler, menkul kıymet ve varlıklar, bütçe alacakları, kurum alacakları, diğer alacaklar, stoklar, cari hesaplar ve değer hareketleri, iş ve personel avansları, gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları ve diğer dönen varlıklar alt hesap gruplarına; duran varlıklar ana hesap grubu ise; menkul varlıklar, bütçe alacakları, kurum alacakları, mali duran varlıklar, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar, özel tükenmeye tabi varlıklar, gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları ile diğer duran varlıklar alt hesap gruplarına ayrılır.

c) Bir yıl ya da normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüştürülmeyecek ve hizmetlerinden bir hesap döneminden daha uzun süre yararlanılacak varlık ve alacaklar bilançoda duran varlıklar grubu içinde gösterilir. Dönem sonunda, vadeleri bir yılın altında kalanlar bu grupta yer alan hesaplardan dönen varlıklar grubundaki ilgili hesaplara aktarılır.

g) Gelecek dönemlere ait olarak önceden ödenen giderler ile cari dönemde tahakkuk eden ancak gelecek dönemlerde tahsil edilecek olan gelirler muhasebeleştirilir ve bilançoda gösterilir.

i) Mal ve hizmet karşılığı teminat veya depozito olarak verilen ön ödemeler varlıklar içerisinde gösterilir.

j) Satmak, üretimde veya tüketimde kullanılmak amacıyla edinilen ilk madde, malzeme, yarı mamul veya mamul mal, ticari mal, yan ürün, artık ve hurda gibi stoklar mal oluş veya rayiç değerleri ile dönen varlıklar içinde ilgili hesaplara kaydedilir ve raporlanır. Bunlardan yapılan satışlar, tüketimler veya kullanımlar stok hesaplarından düşülerek karşılıkları duruma göre ilgili varlık veya gider hesaplarına kaydedilir.

Madde 10- Bilanço yükümlülüklerine ilişkin ilkeler şunlardır.

a) Yükümlülükler vade yapılarına göre kısa vadeli yabancı kaynaklar ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap gruplarına ayrılır. Kısa vadeli yükümlülükler ana hesap grubu; iç borçlar, dış borçlar, bütçeden doğan borçlar, emanet yabancı kaynaklar, alınan avanslar, cari hesaplar ve değer hareketleri, ödenecek vergi ve diğer yükümlülükler, gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları ve diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar alt hesap gruplarına; uzun vadeli yükümlülükler; iç borçlar, dış borçlar, diğer borçlar, alınan avanslar, borç ve gider karşılıkları, gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkukları ve diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar alt hesap gruplarına ayrılır.

b) Kamu idarelerinin bir yıl ya da normal faaliyet dönemi içinde vadesi gelecek olan yükümlülükleri, bilançoda kısa vadeli yükümlülükler hesap grubu içinde gösterilir.

d) Gelecek dönemlere ait olarak önceden tahsil edilen hasılat ile cari dönemde tahakkuk eden ancak gelecek dönemlerde ödenecek olan giderler tahakkuk tarihinde kaydedilir ve bilançoda gösterilir.

Madde 11- Bilanço öz kaynaklarına ilişkin ilkeler şunlardır.

a) Öz kaynaklar grubu, net değer (sermaye), yedekler, yasal yedekler, geçmiş yıllar faaliyet sonuçları ve dönem faaliyet sonuçları alt hesap gruplarına ayrılır. Yedekler gelir unsuru olarak faaliyet tablosuna aktarılmaz. Kamu kesiminde ticari esaslara göre faaliyet gösteren kuruluşların varlık hesaplarında net değer yerine, kendilerine tahsis edilen sermaye ile bunun ödenmiş miktarı gösterilir. Öz kaynak, kar amacı olmayan kurumlar için varlıklar ile yükümlülükler arasındaki farktır.

Madde 12- Nazım hesaplara ilişkin ilkeler şunlardır.

c) Verilen garantiler ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatlar bilanço dipnotlarında ve eklerinde gösterilir.

Madde 13- Mali raporlar, Yönetmelikte belirlenen ilkelere ve standartlara uygun olarak hazırlanır ve belirlenen sürelerde ilgililerin bilgisine sunulur.

Mali raporlar, uluslararası standartlara uygun olarak bütünlük, güvenirlilik, kullanışlılık, yöntemsel geçerlilik ve ulaşılabilirlik ilkeleri çerçevesinde; yetkili, bağımsız ve uzman personel tarafından muhasebe kayıtlarındaki verilere dayanılarak ve istatistiksel yöntemler kullanılarak hazırlanır. Dipnotların ve açıklamaların, belirli bir olayın veya işlemin devletin mali durumu ve faaliyetleri üzerindeki etkisinin değerlendirilmesinde yetersiz kalması halinde ilave açıklamalara yer verilir.

Mali raporlamanın amaçları

Madde 14- Mali raporlar genel olarak kaynakların dağıtımı, mali politikaların etkileri ve ileriye yönelik politika oluşturulması ve karar verilmesinde kullanıcılara kamu idaresinin mali durumu, performansı ve nakit akımları hakkında kapsamlı bilgi sağlar. Mali tablolar;

Mali tablolar, bu amaçların gerçekleştirilebilmesi için; varlıklar, yükümlülükler, öz kaynaklar, gelirler, giderler ve nakit akımları hakkında bilgi sağlar. Mali tabloların, kullanıcıların karşılaştırma yapabilmelerini mümkün kılmak için en az bir önceki yılın verilerini de içermeleri ve herkes tarafından anlaşılmalarını sağlayacak şekilde ve açıklamaları ile birlikte hazırlanması esastır.

Madde 15- Genel ve katma bütçeli idarelerin mali raporları ve tabloları Bakanlıkça hazırlanır. Kapsama dahil diğer kamu idarelerinin muhasebe işlerinden sorumlu birimlerinin başında bulunan görevliler mali tabloların belirlenen standartlara uygun olarak hazırlanmasından ve belirlenen süreler içinde Bakanlığa gönderilmesinden; kurumların yöneticileri de bu hususları gözetmekten sorumludur. Kapsama dahil kamu idareleri ayrıca, kendi yönetsel ihtiyaçları veya başka nedenlerle mali tablolar hazırlayıp kamu oyuna sunabilirler.

Madde 16- Kapsama dahil kamu idarelerinin hazırladıkları mali tablolar Bakanlıkça konsolide edilir ve 37 nci maddede belirtilen süreler içinde kamu oyuna sunulur. Birleştirme işlemi önce merkezi yönetim, yerel yönetimler ve sosyal güvenlik kurumları alt sektörleri bazında; daha sonra da genel yönetim sektörü düzeyinde yapılır. Birleştirme sonucunda ortaya çıkan mali raporlar, kapsama dahil kamu idareleri arasındaki işlemlerden kaynaklanan karşılıklı borç ve alacak doğuran işlemler arındırıldıktan sonra ilgili alt sektörlerin veya genel yönetimin mali durumunu gösterir.

Madde 17- Yönetmelik kapsamına dahil kamu idarelerince aşağıda sayılan mali raporlar hazırlanır ve kamuoyunun bilgisine sunulur.

e) Gelirlerin ekonomik sınıflandırılması tablosu,

f) Giderlerin ekonomik sınıflandırılması tablosu,

g) Giderlerin fonksiyonel sınıflandırılması tablosu,

k) Dış borç değişim tablosu,

ö) Fonksiyonel ayrıma göre bütçe giderleri uygulama sonuçları tablosu,

Madde 18- Bilanço, genel yönetimin ve kapsama dahil her bir kamu idaresinin belli bir tarihte varlıklarını, yükümlülüklerini ve öz kaynaklarını gösteren tablodur. Kesin mizanda yer alan hesapların borç kalanları bilançonun varlık hesaplarını, alacak kalanları da bilançonun yükümlülük hesaplarını verir. Varlık ve yükümlülükleri düzenleyici hesaplar bulundukları grupta eksi değer olarak gösterilir. Bilançolar faaliyet dönemlerinin sonunda girdiler ve çıktılar ile dönem sonu dengelerini özetleyecek şekilde ve bu Yönetmeliğin 8, 9, 10, 11 ve 12 nci maddelerinde belirlenen ilkelere uygun olarak hazırlanır ve sunulur. Bilançolar, faaliyet dönemleri arasında karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 19- Faaliyet raporu, genel yönetimin ve kapsama dahil her bir kamu idaresinin faaliyetlerini yürütürken elde ettiği gelirleri, yaptığı giderleri, mali ve mali olmayan varlıkların yönetimi ile yükümlülüklerine ilişkin işlemlerinden kaynaklanan gelir ve giderleri gösteren ve bunlar hakkında detaylı bilgi sağlayan mali rapordur. Bütün gelir ve giderler, tahakkuk tarihleri itibariyle kayda alınır ve tahakkuk ettikleri dönemin faaliyet tablosunda gösterilir. Rapor, dönemler arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 20- Bütçe uygulama sonuçları raporu, kapsama dahil her bir kamu idaresinin bütçe uygulamaları sonucunda elde ettikleri gelirler ve yaptığı giderleri, gösteren ve bunlar hakkında detaylı bilgi sağlayan mali rapordur. Rapor, dönemler arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 21- Nakit akım tablosu, genel yönetimin ve kapsama dahil her bir kamu idaresinin belirli dönemler itibariyle nakit ve nakit benzeri varlıklarının akışını gösteren tablodur. Nakit benzeri varlıklar, hemen paraya dönüştürülebilen ve değer değişikliği oluşma ihtimali ihmal edilebilir ölçüde önemsiz olan varlıklardır. Nakit akım tablosu genel yönetim ve kapsama dahil her bir kamu idaresi için direkt yönteme göre hazırlanır ve dönem nakit tahsilatları ve ödemeleri, mali ve mali olmayan varlıkları ile yükümlülüklerine ilişkin işlemlerden kaynaklanan nakit akımlarını gösterir.

Nakit akım tablosu belirli bir faaliyet dönemi içerisinde nakit giriş ve çıkışlarını ihtiyaca göre sınıflandırılmış olarak raporlar. Yabancı para cinsinden olan nakit giriş ve çıkışları o günkü Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru ile ulusal paraya çevrilip nakit akım tablosuna dahil edilir. Yabancı para cinsinden tutulan varlıkların döviz kurundaki değişikliklerden dolayı yeniden değerlemesinden kaynaklanan kazanç ve kayıplar nakit akım tablosuna dahil edilmezler.

Olağan dışı faaliyetlerden kaynaklanan nakit akımları; faaliyet, yatırım ve finansman bölümlerinden ayrı olarak gösterilir. Nakit ve nakit eşdeğeri kaynakların kullanılmasını gerektirmeyen işlemler nakit akım tablosuna dahil edilmezler. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Gelirlerin ekonomik sınıflandırılması tablosu

Madde 22- Gelirler, tahakkuk esasına göre kaydedilirler ve gelirlerin ekonomik sınıflandırılması tablosunda; 1- Vergiler, 2- Sosyal güvenlik primleri, 3- Alınan bağış ve yardımlar ve 4- Diğer gelirler ana hesap gruplarına ayrılarak raporlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 23- Giderler, tahakkuk esasına göre kaydedilirler ve giderlerin ekonomik sınıflandırılması tablosunda, 1- Personel giderleri, 2- Mal ve hizmet alımları, 3- Sabit sermaye tüketimleri, 4- Faizler, 5- Sübvansiyonlar, 6- Bağış ve yardımlar, 7- Sosyal yardımlar ve 8- Diğer giderler ana gruplarına ayrılarak raporlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 24- Giderlerin fonksiyonel sınıflandırılması tablosu Devletin temel fonksiyonları esas alınarak hazırlanır. Giderlerin fonksiyonel sınıflandırması tablosunda giderler 1- Genel kamu hizmetleri, 2- Savunma hizmetleri, 3- Kamu düzeni ve güvenlik hizmetleri, 4- Ekonomik işler ve hizmetler, 5- Çevre koruma hizmetleri, 6- Konut ve toplum refahı hizmetleri, 7- Sağlık hizmetleri, 8- Eğlence, kültür ve din hizmetleri, 9-Eğitim hizmetleri ve 10- Sosyal yardım hizmetleri olmak üzere on ana gruba ayrılır. Tabloya tahakkuk etmiş fakat henüz ödenmemiş giderler de dahil edilir. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 25- Giderlerin kurumsal sınıflandırılması tablosu; giderlerin kurumsal düzeyde ekonomik dağılımını gösteren mali tablodur. Bu tablo ile kurumların Devlet kaynaklarından kullandıkları fonlar raporlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 26- Mali varlıklar ve yükümlülüklerdeki değişim tablosu, faaliyet dönemi süresince mali varlıklardaki ve yükümlülüklerdeki değişmeyi gösterir ve raporlama tarihi itibariyle net mali değeri ölçer. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Finansman tablosu

Madde 27- Finansman tablosu; genel yönetimin ve kapsama dahil her bir kamu idaresinin belli bir raporlama dönemi sonunda o döneme ait faaliyet sonucu ortaya çıkan açık veya fazlayı ölçer ve faaliyet açığının hangi mali araçlarda ve nereden finanse edildiğini gösterir. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 28- İç borç değişim tablosu; belli raporlama dönemleri arasında iç borç komposizyonundaki değişimler ile ödeme dönemlerini gösterir. İç borç değişim tablosu, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 29- Dış borç değişim tablosu; belli raporlama dönemleri arasında dış borç komposizyonundaki değişimler ile ödeme dönemlerini gösterir. Dış borç değişim tablosu, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 30- Borçların kurumsal dağılımı tablosu; belli raporlama dönemleri itibariyle iç ve dış borçların hangi kurumlar tarafından kullanıldığını ve bunlardaki değişimi gösterir. Borçların kurumsal dağılımı, tablosu karşılaştırmayı mümkün kılacak ve değişimi gösterecek şekilde en az üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 31- Şarta bağlı bir varlık, geçmişteki bir olay dolayısıyla gelecekte belli koşulların gerçekleşmesi halinde kamu idaresi lehine doğması muhtemel olan varlıktır. Şarta bağlı bir yükümlülük ise geçmişteki bir olay dolayısıyla gelecekte belli koşulların gerçekleşmesi halinde kamu idaresi aleyhine doğması muhtemel olan yükümlülüktür. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 32- Bütçe gelirleri, nakit esasına göre kaydedilir ve bütçe gelirlerinin ekonomik sınıflandırılması tablosunda bütçe metnindeki sınıflandırmaya uygun olarak raporlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 33- Bütçe giderlerin kurumsal düzeyde ekonomik dağılımını gösteren mali tablodur. Bu tablo ile kurumların bütçe kaynaklarından kullandıkları fonlar raporlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 34- Bütçe giderlerinin fonksiyonel sınıflandırılması tablosu kamu idarelerinin temel fonksiyonları esas alınarak hazırlanır. Bütçe giderlerinin fonksiyonel sınıflandırılması tablosunda bütçe giderleri 1- Genel kamu hizmetleri, 2- Savunma hizmetleri, 3- Kamu düzeni ve güvenlik hizmetleri, 4- Ekonomik işler ve hizmetler, 5- Çevre koruma hizmetleri, 6- Konut ve toplum refahı hizmetleri, 7- Sağlık hizmetleri, 8- Eğlence, kültür ve din hizmetleri, 9-Eğitim hizmetleri ve 10- Sosyal yardım hizmetleri olmak üzere on ana gruba ayrılır. Tabloya nakit esasına dayalı bütçe uygulamasına göre bütçeye gider yazılan tutarlar dahil edilir. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde35- Genel yönetime dahil kamu idarelerinin bütçe giderlerinin hangi kaynaklardan finanse edildiği, finansman ayrımına göre bütçe uygulama sonuçları tablosunda gösterilir. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 36- Bütçe giderleri, nakit esasına göre kaydedilirler ve giderlerin ekonomik sınıflandırılması tablosunda, bütçe metnindeki sınıflandırmaya uygun olarak raporlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırmayı mümkün kılabilmesi için en az son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır.

Madde 37- Mali raporlar; bu raporlarda yer alan bilgiler gelecekteki olaylar ve sonuçları hakkında tahminlerin oluşturulması, doğrulanması veya değiştirilmesine olanak sağlayacak şekilde ihtiyaca göre aylık, üç aylık ve yıllık olarak hazırlanır.

Maliye Bakanı, genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin ilk altı aylık uygulama sonuçları ile genel faaliyet sonuçlarını Temmuz ayı içinde kamuoyunun bilgisine sunar ve yılın ikinci yarısına ilişkin tahminler ve muhtemel gelişmeler ve sapmalar hakkında kamuoyunu bilgilendirir.

Madde 38- Kurumsal kullanıcıların mali raporlara ait ayrıntılı bilgi talepleri Bakanlık ve ilgili kamu idaresince imkanlar ölçüsünde karşılanır. Bu talepler ayrıca değerlendirilerek yeni mali raporların düzenlenmesinde dikkate alınır.

Madde 39- Başka bir düzenleme ile aksi kararlaştırılmadıkça, raporlama dönemi içinde ortaya çıkan bütün gelir ve giderler dönem net fazlası veya açığının belirlenmesinde hesaplamaya dahil edilir.

Tahminlerdeki değişiklikler

Madde 40- Tahminlerdeki değişiklikler, net fazla veya net açığın belirlenmesinde, sadece içinde bulunulan dönemi etkiliyorsa o dönemdeki, izleyen dönemleri de etkiliyorsa ilgili oldukları dönemlerdeki veya gelecek dönemlerdeki net açık veya fazlanın belirlenmesinde dikkate alınır.

Madde 41- Temel yanlışlık, içinde bulunulan dönemde fark edilen ve faaliyet sonuçları üzerindeki önemli etkisi dolayısıyla geçmiş dönemlerde yayımlanmış olan mali tabloların güvenilirliğini etkileyen yanlışlıklardır.

a) Temel yanlışlıkların niteliği,

Madde 42- Muhasebe politikaları, dönemden döneme tutarlı bir şekilde uygulanır ve sadece düzenlemelerin gerektirmesi veya değişikliğin, işlemlerin ve olayların daha sağlıklı bir şekilde sunulmasını sağlayacak olması hallerinde değiştirilir.

Daha önceki dönemlerde gerçekleşen olay veya işlemlerden farklı olay veya işlemler ile önceki dönemlerde gerçekleşmemiş veya önemsiz olarak kabul edilen olay veya işlemlerin muhasebeleştirilmesi bakımından yeni bir muhasebe politikası benimsenmesi, muhasebe politikasında değişiklik olarak kabul edilmez.

Devlet muhasebesinin uygulanmasına ilişkin ilkeler, esaslar, kurallar ve raporlamaya ilişkin yeni politikalar uygulamaya konulacağı zaman, bunlar önceden uygulayıcılara ve kullanıcılara duyurulur ve değişikliklerin mevcut muhasebe politikaları ve raporlarını nasıl etkileyeceği açıklanır.

Madde 43- Geliştirilen uluslararası devlet muhasebesi standartları ilk defa uygulanacak veya mevcut bir standart değiştirilerek uygulanacaksa; bunların ne zaman uygulamaya konulacağı, gerekli hazırlıkların yapılabilmesi için önceden duyurulur ve gerekli görülmesi halinde bir geçiş dönemi belirlenir.

Madde 44- Kapsama dahil kamu idarelerinde uygulanacak muhasebe planları 45’inci maddede belirlenen çerçeveye uygun olarak, muhasebe birliğinin sağlanabilmesi için, ilgili idareler ve Bakanlıkça birlikte hazırlanır. Muhasebe planlarında yapılacak değişikliklerde Bakanlığın uygun görüşü alınır.

Hesap planlarının genel yapısı

Madde 45- Muhasebe planı bilanço hesapları, faaliyet hesapları ve nazım hesaplar ana bölümlerine ayrılır. Bilanço hesapları bölümü 1’den 5’e kadar olan ana hesap gruplarından; faaliyet hesapları bölümü 6 ve 7 numaralı ana hesap gruplarından; nazım hesaplar bölümü de 9 numaralı ana hesap grubundan oluşur. 8 numaralı grup kurumların iç ihtiyaçlarında kullanılmak üzere boş bırakılmıştır. Bölümler aşağıda gösterildiği gibi isimlendirilir.

1) Dönen Varlıklar,

4) Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar,

Faaliyet hesaplarının alt hesaplara ayrılması, gelir ve giderlerin ekonomik ayrımına uygun olarak Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen bilgileri verecek şekilde yapılır.

Nazım hesaplar kurumların iç ihtiyaçlarına göre sınıflandırılır. Bu bölümde kurumlar için ileride yükümlülük doğurması muhtemel taahhütler ve garantiler özel olarak takip edilir ve ilgili mali raporların dipnotlarında bunlarla ilgili gerekli ve yeterli açıklamalar yapılır.

Madde 46- Hesap planları üç haneli bilanço, bütçe ve faaliyet tablosu hesapları ile nazım hesaplara ve bunlar da raporlama ve kurumların ihtiyaçlarına uygun olarak alt hesaplara ayrılır. İstatistiksel amaçlı ayrıntılı bilgiler elde etmeye ve rapor hazırlamaya ihtiyaç duyulduğunda, kullanılacak hesaplar ve bunların nasıl alt hesaplara ayrılacağı Bakanlıkça ayrıca belirlenir. Hesap gruplarına ve bilanço hesaplarına ilişkin açıklamalar aşağıdaki maddelerde yapılmıştır.

1-Dönen varlıklar

Madde 47- Bu ana hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada tutulan değerler ile normal koşullarda en fazla bir yıl veya faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi, tüketilmesi veya tahsil edilmesi öngörülen varlık ve alacak unsurlarını kapsar.

Madde 48- Bu hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada tutulan değerler ile istenildiği zaman değer kaybına uğramadan paraya çevrilme imkanı bulunan varlıkları kapsar. Hazır değerler niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 49- Bu hesap grubu, kamu idarelerince geçici olarak elde tutulan kamu ve özel kesim tahvil, senet ve bonoları yatırım fonları, altın, gümüş vb. kıymetli madenler ile antika niteliğindeki eşya, para ve pul gibi diğer çeşitli menkul kıymetlerin izlenmesi amacıyla kullanılır. Menkul kıymetler ve varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 50- Bu hesap grubu, kamu idarelerinin bütçe geliri olarak tahakkuk ettirilen ve bir yıl içinde tahsili öngörülen her türlü vergi, resim, harç, prim ve benzeri gelirleri ile fiyatlandırılabilir mal veya hizmet satış gelirlerinden kaynaklanan alacaklarının izlenmesi için kullanılır. Bütçe alacakları niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 51- Bu hesap grubu, kamu idarelerinin diğer kamu idarelerine, yabancı devlet veya uluslar arası kuruluşlara verdiği borçlar ile diğer kamu idarelerine ait borçların üstlenilmesinden ve benzeri işlemlerden kaynaklanan ve bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde tahsili öngörülen alacaklarının izlenmesi amacıyla kullanılır. Kurum alacakları niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 52- Bu hesap grubu, bütçe alacakları ve kurum alacakları dışında kalan alacaklar ile verilen depozito ve teminatların izlenmesi için kullanılır. Diğer alacaklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 53- Bu hesap grubu, üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak veya tüketilmek üzere edinilen ilk madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, artık ve hurda gibi bir yıldan az bir sürede kullanılacak veya paraya çevrilebilecek varlıkların izlenmesi için kullanılır. Stoklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 54- Bu hesap grubu, borç karakterli cari hesaplara ilişkin işlemler ile aynı bütçeli kamu idaresi saymanlıkları arasındaki nakit ve nakit dışı değer hareketlerinin izlenmesi için kullanılır. Cari hesaplar ve değer hareketleri niteliklerine göre ve 36- Cari Hesaplar ve Değer Hareketleri hesap grubundaki hesaplara paralel olarak bu grup içinde açılacak hesaplara kaydedilir.

Madde 55- Bu hesap grubu, kamu idarelerince bütçe içi veya bütçe dışı olarak veyahut emanet niteliğindeki hesaplardan yatırım avansları dışında verilen her türlü avans, kredi ve akreditiflerin izlenmesi için kullanılır. Avans, kredi ve akreditifler niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 56- Bu hesap grubu, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak gelecek dönemlere ait olan giderler ile faaliyet dönemine ait olup da, kesin borç kaydı hesap döneminden sonra yapılacak gelirlerin izlenmesi için oluşur. Bu grupta yer alan hesaplar dönemsellik kavramı gereğince gelirlerin ve giderlerin ilgili dönemle ilgilendirilmesini sağlayan kısa vadeli dönem ayırıcı hesaplardır. Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 57- Bu hesap grubu, dönen varlık niteliği taşıyan, fakat yukarıdaki hesap gruplarına girmeyen diğer dönen varlıkların izlenmesi için kullanılır. Diğer dönen varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

2- Duran varlıklar

Madde 58- Bu ana hesap grubu, bir yıldan veya normal faaliyet döneminden daha uzun sürelerle kullanılmak amacıyla edinilen ve bir yılda paraya çevrilmesi veya tüketilmesi öngörülmeyen varlık unsurlarını kapsar.

Madde 59- Bu hesap grubu, kamu idarelerince elde tutulan altın, gümüş vb. kıymetli madenler ile antika niteliğindeki eşya, para ve pul gibi diğer çeşitli menkul varlıkların izlenmesi amacıyla kullanılır. Menkul varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 60- Bu hesap grubu, bütçe geliri olarak tahakkuk eden tutarlardan kaynaklanan alacaklardan bir yıl veya normal faaliyet döneminden daha uzun bir sürede tahsili öngörülen alacaklar ile bir yıldan uzun süreyle tecil veya tehir edilen veya takside bağlanan alacakların izlenmesi için kullanılır.

Madde 61- Bu hesap grubu, kamu idarelerinin diğer kamu idarelerine, yabancı devlet veya uluslar arası kuruluşlara verdiği borçlar ile diğer kamu idarelerine ait borçların üstlenilmesinden ve benzeri işlemlerden kaynaklanan ve bir yıl veya normal faaliyet döneminden daha uzun bir sürede tahsili öngörülen alacaklarının izlenmesi amacıyla kullanılır.

Madde 62- Bu hesap grubu, uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklar nedeniyle elde tutulan menkul kıymetler ve diğer bir kurum veya işletmeye konulan her türlü sermayenin izlenmesi için kullanılır. Mali duran varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 63- Bu hesap grubu, tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan arsa, arazi, yer altı ve yerüstü düzenleri, binalar, taşıtlar, makine, cihaz ve aletler, demirbaşlar, yapılmakta olan yatırımlar ile bunlara ilişkin olarak verilen avanslar ve hesaplanan birikmiş amortismanların izlenmesi için kullanılır.

Madde 64- Bu hesap grubu, herhangi bir fiziksel varlığı bulunmayan ve genel yönetim kapsamına dahil kamu idarelerinin belli bir şekilde yararlandığı veya yararlanmayı beklediği, haklar, özel maliyet bedelleri gibi varlıklar ile bunlar için hesaplanan birikmiş amortismanların kaydı için kullanılır. Maddi olmayan duran varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 65- Bu hesap grubu, belirli bir maddi varlıkla çok yakından ilgili bulunan veya tamamen tüketime tabi varlıklar için yapılan, üretim çalışmalarının zaman ve yoğunluğu ile sınırlı bir ömre sahip olan arama giderleri, hazırlık ve geliştirme giderleri gibi varlıklar ile bunların tükenme paylarının kaydı için kullanılır. Özel tükenmeye tabi varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 66- Bu hesap grubu, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan ancak gelecek yıllara ait olan giderler ile faaliyet dönemine ait olup da gelecek yıllarda tahsil edilebilecek gelirlerin izlenmesi amacıyla kullanılır.

Madde 67- Bundan önceki bölümlerde sayılan duran varlık kalemlerine girmeyen özellikle kendi bölümlerinde tanımlanmamış olan gelecek yıllar ihtiyacı stoklar, elden çıkarılacak stoklar gibi diğer duran varlık kalemleri bu grupta yer alır. Diğer duran varlıklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 68- Bu ana hesap grubu, bir yıl içinde geri ödenmesi gereken yabancı kaynakları kapsar.

Madde 69- Bu hesap grubu, genel yönetim kapsamına dahil kamu idarelerinin kredi kurumlarına olan kısa vadeli borçları, kısa vadeli para ve sermaye piyasası araçları ile sağlanan iç borçları, kısa vadeli diğer iç borçları ve uzun vadeli iç borçların vadesine bir yıldan az süre kalan anapara taksitlerinin izlenmesi amacıyla kullanılır. İç borçlar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 70- Bu hesap grubu, genel yönetim kapsamına dahil kamu idarelerinin kısa vadeli dış borçları ile uzun vadeli dış borç hesaplarında kayıtlı tutarlarının cari yılda ödenecek anapara taksitleri ile anaparaya eklenen kur farklarının izlenmesi amacıyla kullanılır. Dış borçlar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

32- Bütçeden doğan borçlar

Madde 71- Bu hesap grubu, kamu idarelerinin, ödeme süreci tamamlandığı halde henüz hak sahiplerine ödenemeyen bütçe emanetleri ile mal alınıp, hizmet gördürülerek gider tahakkuku gerçekleştirilmiş olmakla birlikte ödeneği bulunmadığı için ödenemeyen bütçeleştirilecek borçlarının izlenmesi amacıyla kullanılır. Ayrıca, kamu idarelerinin ticari ilişkileri dolayısıyla ortaya çıkan borçları da bu hesap grubunda izlenir. Bütçeden doğan borçlar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Bütçeleştirilecek borçların tespiti, kayda alınma zamanı ve şekli ile bu hesapta bulunan tutarların ödenekle bağlantısının kurulmasına ilişkin esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Madde 72- Bu hesap grubu, kamu idarelerince yürütülen herhangi bir iş dolayısıyla veya mevzuat gereğince depozito, teminat veya emanet olarak yapılan tahsilatlar ile okul pansiyonları işlemlerinin izlenmesi için kullanılır. Emanet yabancı kaynaklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 73- Bu hesap grubu, iş, sözleşme ve diğer nedenlerle üçüncü kişilerden alınan avansların izlenmesi için kullanılır. Alınan avanslar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 74- Bu hesap grubu, mevzuat gereğince belirlenen esaslar çerçevesinde ayrılacak her türlü karşılığın izlenmesi için kullanılır.

Madde 75- Bu hesap grubu, alacak karakterli cari hesaplara ilişkin işlemler ile aynı bütçeli idare saymanlıkları arasındaki nakit ve nakit dışı değer hareketlerinin izlenmesi için kullanılan ve 16- Cari Hesaplar ve Değer Hareketleri hesap grubundaki hesaplara paralel olarak açılan alacaklı cari hesaplar ve değer hareketlerine ait işlemlerin izlenmesi için kullanılır. Cari hesaplar ve değer hareketleri niteliklerine göre bu grup içinde açılacak hesaplara kaydedilir.

Madde 76- Bu hesap grubu, kamu idarelerince sorumlu veya mükellef sıfatıyla ödenecek her türlü vergi, resim, harç ve benzeri borçlar ile sosyal güvenlik kesintileri, fonlar adına tahsil edilen tutarlar ve mevzuatı gereğince merkezde bütçe gelirlerinden diğer kamu idareleri adına ayrılan paylar ve giderler için ayrılan her türlü karşılıkların izlenmesi için kullanılır. Ödenecek vergi ve yükümlülükler niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 77- Bu hesap grubu, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan gelecek aylara ait gelirler ile faaliyet dönemine ait olup ödemesi gelecek aylarda yapılacak giderlerin izlenmesi amacıyla kullanılır. Gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 78- Bu hesap grubu, kısa vadeli yabancı kaynak olup yukarıdaki gruplara dahil edilemeyen hesaplanan katma değer vergisi, ertelenen borç ve yükümlülükler ve sayım fazlaları gibi tutarların izlenmesi için kullanılır. Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 79- Bu ana hesap grubu, bir yıldan uzun vadeli yabancı kaynakları kapsar.

40- İç borçlar

Madde 80- Bu hesap grubu, kredi kurumlarına olan uzun vadeli borçlar, uzun vadeli para ve sermaye piyasası araçları ile sağlanan iç borçlar ve uzun vadeli diğer iç borçların anapara taksitlerinin izlenmesi amacıyla kullanılır.

Bu grupta yer alan tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler, kısa vadeli yabancı kaynaklar içerisindeki iç borçlar hesap grubunun ilgili hesaplarına aktarılır. İç borçlar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 81- Bu hesap grubu, kamu idareleri adına yabancı para üzerinden yapılan dış borçlanma, program ve dış proje kredi kullanımlarına ait anapara tutarları (mal, hizmet ve eğitim bedeli olarak kullanılan krediler dahil), garantili borçlardan devralınanların anapara tutarları ile dış borç bakiyesinin yıl sonu döviz kurları ile değerlenmesi sonucu ortaya çıkan farkların kaydedilmesi için kullanılır.

Madde 82- Bu hesap grubu, kamu idarelerinin ticari ilişkileri nedeniyle ya da diğer nedenlerle ortaya çıkan bir yıldan uzun vadeli borçlarının izlenmesi için kullanılır.

Madde 83- Bu hesap grubu, iş, sözleşme ve diğer nedenlerle üçüncü kişilerden alınan uzun vadeli avansların izlenmesi için kullanılır.

Bu grupta yer alan tutarlardan vadesi bir yılın altına inenler, kısa vadeli yabancı kaynaklar içerisindeki alınan avanslar hesap grubunun ilgili hesaplarına aktarılır. Alınan avanslar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 84- Bu hesap grubu, mevzuat gereğince belirlenen esaslar çerçevesinde ayrılacak uzun vadeli her türlü karşılığın izlenmesi için kullanılır.

Madde 85- Bu hesap grubu, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan gelecek yıllara ait gelirler ile faaliyet dönemine ait olup ödemesi gelecek yıllarda yapılacak giderlerin izlenmesi amacıyla kullanılır.

Madde 86 Özellikle kendi bölümlerinde tanımlanmamış olan diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar bu grupta izlenir. Diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 87- Bu hesap grubu, net değer, yedekler, yasal yedekler, geçmiş yıllar faaliyet sonuçları ve dönem faaliyet sonucu hesap gruplarından oluşur.

Madde 88- Bu hesap grubu, varlıklar ile yükümlülükler, yedekler ve faaliyet sonuçları arasındaki farkı ifade eden bilanço hesaplarından oluşur.

Madde 89- Bu hesap grubu, bilançonun aktifinde kayıtlı maddi ve maddi olmayan duran varlıkların yeniden değerlemesinden oluşan değer artışları ve diğer yedeklerin izlenmesi için kullanılır. Yedekler niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 90- Yasal zorunluluk veya diğer nedenlerle alınan kararlar uyarınca ayrılan fonlar bu grup hesaplarda izlenir. Yasal yedekler niteliklerine göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 91- Bu hesap grubu, geçmiş yıllar olumlu ve olumsuz faaliyet sonuçlarının izlenmesi için kullanılır. Geçmiş yıllar faaliyet sonuçları sonucun olumlu veya olumsuz olmasına göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

59- Dönem faaliyet sonuçları

Madde 92- Bu hesap grubu, dönem olumlu veya olumsuz faaliyet sonucunun izlenmesi için kullanılır. Dönem faaliyet sonuçları sonucun olumlu veya olumsuz olmasına göre bu grup içinde açılacak bilanço hesaplarına kaydedilir.

Madde 93- Faaliyet dönemine ilişkin olarak tahakkuk eden her türlü gelir, ekonomik sınıflandırmaya uygun olarak bu hesap grubunda izlenir.

Genel yönetim kapsamına dahil kamu idarelerinden bütçe hesaplarını nakit esasına göre çıkarmak durumunda olan idarelerin bütçe gelirleri nakit esasına göre ve ekonomik ayrıma uygun olarak bu grup içinde açılacak bütçe gelirleri hesabına kaydedilir ve yansıtma hesabı kullanılarak ilgili faaliyet ya da varlık hesabına yansıtılır.

Madde 94- Faaliyet dönemine ilişkin olarak tahakkuk eden her türlü gider, ekonomik ayrıma uygun olarak bu hesap grubundaki giderler hesabına kaydedilir.

Madde 95- Bu ana hesap grubu, varlık, kaynak, gelir ve gider hesaplarının dışında, muhasebenin sadece bilgi verme görevi yüklediği işlemler, Devletin muhasebe disiplini altında toplanması istenen işlemleri ile gelecekte doğması muhtemel hak ve yükümlülükleri kapsar. İleride yükümlülük doğurabilecek işlemler ile kamu idarelerinin her türlü garantileri ve taahhütleri bu grupta açılacak hesaplara kaydedilir ve raporlanır. Kamu idareleri yönetim ve bilgi ihtiyaçlarına göre kendi nazım hesaplarını oluşturur.

Madde 96- Bu Yönetmeliğe dahil kamu idarelerinde muhasebe dönemi takvim yılıdır. Mahsup dönemi, bütçe uygulamasında ödemesi fiilen yapılmış harcamalardan belgesi sağlanamamış veya kontrol süreci tamamlanmamış olanlar için, gerekli ödenek aktarması işlemlerinin yapılmış olması kaydıyla, bütçe yılının sonundan itibaren Bakanlıkça aksi belirtilmediği takdirde tanınan bir aylık muhasebeleştirme süresidir. Bu süre içerisinde eksik kalan işlemler ve belgeler tamamlanarak ödemeler bütçeleştirilir.

Madde 97- Geçici mizanın çıkarılmasının ardından, yeniden değerlemeye tabi tutulacak varlıklar, yükümlülükler ile taahhüt ve garantilerin değerlemeye tabi tutulması; amortismana tabi varlıklar için amortisman hesaplanması; kullanılmayan ödeneklerin iptal edilmesi veya mahsup dönemine aktarılması; muhasebe birimlerinin kontrolü altındaki varlıkların sayılması ve gerekli tutanakların düzenlenmesi; gelir ve gider hesaplarının faaliyet sonuçları hesapları ile karşılaştırılıp faaliyet sonucunun belirlenmesi gibi işlemler dönem sonu işlemleridir.

Madde 98- Her muhasebe döneminin sonunda, muhasebe birimlerinin yöneticileri, o muhasebe dönemine ait işlemlerin dönem sonu işlemlerini yaparak yeni muhasebe döneminin açılış kaydına esas alınacak kesin mizanı çıkarır. Faaliyet hesaplarında kayıtlı gelir ve giderler dönem faaliyet sonucu hesabı ile karşılaştırılarak faaliyet sonucu tespit edilir. Faaliyet sonucu da öz kaynaklar hesap grubundaki ilgili hesaba aktarılarak faaliyet hesapları kapatılır. Hazırlanan kesin mizanda borç ve alacak kalanı veren hesaplar yeni muhasebe döneminin açılış kaydına esas teşkil eder.

Madde 99- Yönetim dönemi, bir muhasebe döneminin başından sonuna kadar yapılan bütün işlemler ile muhasebe dönemi geçtikten sonra mahsup dönemi içerisinde yapılan mahsup dönemi işlemlerini kapsar. Kapsama dahil kamu idarelerinde muhasebe birimlerinin yöneticileri yönetim dönemi hesaplarını belirlenen süreler içerisinde hazırlayıp ilgili yerlere gönderirler ve/veya istenildiğinde teslim edilmek üzere hazır bulundurur. Muhasebe dönemi içinde görev yeri değiştirilen veya görevden alınan muhasebe birimlerinin yöneticileri görev dönemlerine ait işlemlere ilişkin hesaplarını yerine gelenlere devreder. Bu durumda yönetim dönemi hesabının çıkarılması, ilgili yerlere gönderilmesi veya istenildiğinde teslim edilmesinden devir alan yöneticiler sorumludur.

Madde 100- Bu Yönetmeliğin diğer maddelerinde belirtilen devlet muhasebesi standartları ve kurallarındaki değişiklikler ve iyileştirmeler de dahil bu konudaki uluslararası gelişmeler Bakanlıkça izlenir ve uyarlanarak duyurulur. Yeni geliştirilen standartların uygulanmasına ilişkin usul ve yöntemler de Bakanlıkça belirlenir.

Madde 101- Yabancı para cinsinden yapılan işlemler ve faaliyetler ulusal para birimi cinsinden kaydedilir. Ulusal para dışında yabancı bir para cinsinden raporlama yapılması halinde yabancı paranın cinsi ve neden yabancı para cinsinden raporlama yapıldığının dip notlarda belirtilmesi gerekir. Yabancı para cinsinden yapılan bir işlem ve faaliyet o tarihteki kur üzerinden kaydedilir. Yabancı paralar ve yabancı para cinsinden izlenen varlıklar ve yükümlülükler raporlama tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden değerlemeye tabi tutulurlar ve değerleme günündeki kur üzerinden muhasebe kayıtlarında gösterilir.

Ayrıca, ulusal veya uluslar arası ihtiyaçların gerektirdiği durumlarda, yabancı paralar ve yabancı para cinsinden izlenen varlıklar, ilgili yabancı paranın dönem başı ve dönem sonu kurlarının toplanıp ikiye bölünmesi ile bulunacak orta değeri ile raporlanır. Raporların dip notlarında bu husus ayrıca belirtilir.

Madde 102- Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, fiyatı yabancı para cinsinden belirlenen mal ve hizmetlerin alım ve satımları, yabancı para cinsinden borç temin edilmesi ve borç verilmesi, yabancı para birimine dayalı bir anlaşmaya taraf olunması veya yabancı para cinsinden bir varlığın elde edilmesi veya elden çıkarılması veya döviz cinsinden bir yükümlülüğün oluşması veya yerine getirilmesi gibi işlemlerdir.

Dönem net fazla veya açığının ne kadarının kur farklarından kaynaklandığı ve kur farklılıklarının raporlara etkileri raporların dip notlarında belirtilir.

Madde 103- Devlet borçları muhasebe sistemi içinde izlenir. Borçlanma maliyetleri ilgili oldukları dönemde gider olarak kaydedilir. Borçlanma direkt olarak bir varlığın satın alınması karşılığı yapılıyorsa, bu durumda da, borçlanma maliyetleri ilgili olduğu döneme gider olarak kaydedilir. Eğer borçlanma sureti ile alınan varlığın bedeli düzenli taksitler halinde ödenecek ise tahakkuk ettirilen faizler ilgili döneme faiz gideri olarak kaydedilir. Bu halde alınan varlık taksit faizlerinden arındırılmış olarak kayda alınma tarihindeki gerçek mal oluş değeri ile kaydedilir.

Borç sözleşmelerinde yapılan değişiklikler, borçların vadelerinin değiştirilmesi, başka bir alacaklıya devir gibi değişikliklerin ekonomik sonuçları da kaydedilir. Borçlara ilişkin yükümlülüğün, alacaklıların alacağından vazgeçmesi gibi tek yanlı tasarruflarla ortadan kalkmasına veya azalmasına neden olan işlemlerden kaynaklanan kazanç ve kayıplar miktar değişimleri olarak hesaplara yansıtılır.

Borçlanma araçlarının üzerlerinde yazılı değerden daha düşük veya yüksek bir değer ile satılması durumunda, satış hasılatı ilgili varlık hesabına, borçlanma enstrümanında kayıtlı değer ise ilgili yükümlülük hesabına kaydedilir. Borçlanma aracının satış değeri ile üzerlerinde yazılı değer arasındaki fark ilgili dönemlerde tahakkuk ettirilerek faiz gideri veya faiz geliri olarak kaydedilir. Borçlanma araçlarının elde edilmesi veya elden çıkarılması için yapılan her türlü ücret, komisyon, servis ücreti, vergi ve benzeri giderler borç hesaplarıyla ilişkilendirilmeksizin gider olarak kaydedilir.

Madde 104- Kamu idarelerinin başka kamu idarelerinden, yurt içindeki veya yurt dışındaki mali kuruluşlardan veya devletlerden yaptıkları borçlanmalar dolayısıyla tahakkuk eden faizler ilgili oldukları dönemlere gider yazılır. Kamu idarelerinin başka kamu idarelerine, yurt içinde veya yurt dışındaki mali kuruluşlara veya devletlere verecekleri borçlar dolayısıyla tahakkuk eden faiz gelirleri ilgili oldukları dönemlere gelir kaydedilir.

Madde 105- Sübvansiyon Devlet tarafından işletmelere üretim miktarı, birimi veya mal veya hizmetin değeri esas alınarak yapılan karşılıksız cari ödemelerdir. Transfer ise kamu idarelerince diğer kamu idarelerine veya bireylere nakit, mal, hizmet veya diğer bir varlık şeklinde karşılıksız olarak yapılan giderlerdir.

Kamu idarelerince mal ve hizmet üreten işletmelere üretim, satış, ithalat, ihracat veya üretim aşamalarında yapılan sübvansiyonlar faaliyet hesapları içinde açılacak ilgili hesaplara; bir kamu idaresinden doğrudan hane halkına veya kar amacı olmayan kuruluşlara, diğer kamu idarelerine, başka devletlere veya uluslararası kuruluşlara yapılan karşılıksız cari veya sermaye transferleri, bu transferlerden yararlanan kişi veya kuruluşlar gösterilecek şekilde faaliyet hesapları içinde bu amaçla oluşturulacak hesaplara kaydedilir ve raporlanır.

Madde 106- Devlet tarafından nüfusun tamamını veya belli bir kesimini sosyal risklerden korumak amacıyla yapılan, sağlık hizmetleri ödemesi, işsizlik ödeneği, hastalık ve malullük yardımları, aile ve çocuk yardımı, emeklilik aylığı veya ölüm yardımı gibi belli bir sosyal güvenlik şemsiyesi altında veya dışında yapılan nakdi ve ayni yardımlar faaliyet hesapları içinde bu amaçla oluşturulacak hesaplara kaydedilir ve raporlanır.

Madde 107- Malların takas yoluyla satışı, karşılık olarak hizmet gördürülmesi ve başka kamu idarelerine ait varlıkların kullanımı gibi faaliyet ve işlemlerden sağlanan gelirler işlem günündeki rayiç değerleri ile kaydedilir. Bu işlemler sırasında mübadeleye konu mal ve hizmetler arasında para ile ölçülebilen farklılıklardan doğan kazanç ve kayıplar da işlem günündeki rayiç değerleri ile kaydedilir.

Madde 108- Kamu idarelerinin bizzat kendi imkanları ile ürettikleri ve ekonomik bakımdan değer ifade eden varlıklar ve bunların üretimi için yapılan giderler işlem tarihindeki maliyet bedeli üzerinden ilgili varlık ve gider hesaplarına kaydedilir. Kamu idarelerinin kendi tüketimleri için ürettikleri ve uzun süreli kullanıma veya ticarete konu olmayacak varlıklar da rayiç değerleri ile muhasebeleştirilir.

Madde 109- Kira veya sermaye geliri veya bunların her ikisini elde etmek amacıyla edinilen ve kısa dönemde satış veya diğer işlemlere konu edilmesi düşünülmeyen yatırım amaçlı varlıklar maliyet bedeli ile kaydedilir. Yatırım amaçlı edinilen duran varlıklar da benzer diğer varlıklar gibi işlem görür.

Madde 110- Mali varlıklar kasadaki nakit, banka hesaplarındaki mevcutlar, verilen borçlardan dolayı alacaklar, senet, tahvil ve benzeri menkul varlıklar, mali türevler, bir sözleşmeden doğan alacağı ifade eden haklar ve hesaplarda kayıtlı alacaklar gibi maddi varlıkların dışındaki her türlü değerleri kapsar. Mali varlıklar kaynaklarına ve türlerine göre sınıflara ayrılarak kaydedilir ve raporlanır.

Mali olmayan varlıklar ve sınıflandırılması

Madde 111- Mali olmayan varlıklar, bir üretim süreci sonunda ortaya çıkan ve zaman içinde tekrarlanarak bir yıldan fazla kullanılabilen binalar ve yapılar, makine ve ekipman ve diğer maddi duran varlıkları kapsayan maddi duran varlıkları; üretim veya yönetim hizmetlerinde kullanılmak veya satış amacıyla edinilen stratejik stoklar ile madde ve malzemeler, üretim aşamasında olan veya üretim aşamaları tamamlanmış ve satış veya tüketilmek üzere elde bulundurulan mallar gibi diğer varlıkları kapsayan stok hesaplarını; değerli taşlar ve metaller, sanat eserleri, antikalar ve mücevherat gibi öncelikli amaç üretim sürecinde kullanılmak veya tüketilmek olmayan taşınır varlıkları; arsa, arazi, yer altı varlıkları, diğer doğal olarak ortaya çıkan varlıklar ile patent, yazılım ve şerefiye gibi hakları kapsayan üretilmemiş maddi olmayan varlıklardır.

Stoklar maliyet bedeli ile ilgili stok hesaplarına kaydedilirler. Kullanıldıklarında veya tüketildiklerinde gider hesabına, satıldıklarında ise ilgili varlık hesaplarına kaydedilerek stok hesaplarından düşülür. Maliyet bedeli stokların depolanacağı yere getirilmesi için yapılan bütün giderleri kapsar. Stoklar, değerli taşlar ve metaller, sanat eserleri ve antikalar gibi taşınır varlıklar ve üretilmemiş maddi olmayan varlıklar rayiç değerleri ile değerlenir ve raporlanır.

Mali olmayan varlıklar, maddi duran varlıklar, stoklar, taşınır değerli varlıklar ve üretim dışı elde edilen varlıklar olarak sınıflandırılır. Maddi duran varlıklar, konut, konut dışı yapılar gibi binalar ve yapıları; stoklar, stratejik amaçlarla tutulan stoklar ile madde ve malzemeler, üretim sürecindeki mallar, mamul mallar, satış amacıyla alınan mallar gibi diğer stokları; taşınır değerli varlıklar, öncelikli amaç olarak üretim sürecinde veya tüketim için kullanılmak üzere elde edilmeyen ve stok değer olarak elde bulundurulan değerli taşlar ve metaller, antikalar ve mücevherat gibi varlıkları; üretim dışı elde edilen varlıklar, arsa ve araziler, petrol, doğal gaz ve kömür gibi yer altı rezervleri ile patent, kiralama, satın alınan şerefiye gibi maddi olmayan üretilmemiş duran varlıkları kapsar.

Maddi duran varlıklar ve kayıt değerleri

Madde 112- Maddi bir duran varlık, kamu idaresi lehine ekonomik fayda yaratacak olması ve maliyetinin güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumunda muhasebeleştirilir. Gerek yatırım ve gerekse kullanım amacıyla edinilen maddi duran varlıklar maliyet bedeli ile muhasebeleştirilir. Maddi duran varlıkların maliyet bedeli alış bedeline, vergi, resim ve harçlar ile diğer doğrudan giderlerin ilave edilmesi suretiyle bulunur. Alım ve satım işlemlerinde yapılan indirimler veya herhangi bir nedenle alış bedeli üzerinden yapılan iadeler, alış bedelinden düşülür. Genel yönetim giderleri ve varlığın elde edilmesi veya kullanılabilir duruma getirilmesi ile doğrudan ilişkilendirilmeyen giderler maliyet bedeline ilave edilmez.

Maddi duran varlıkların ayrılmaz parçaları ve teferruatı ilgili maddi duran varlıkla birlikte değerlendirilir.

Madde 113- Maddi duran varlıklar için sonradan yapılan ve o varlığın değerini, kullanım süresini, ürün ve hizmet kalitesini, sağlanan faydayı arttıran veya üretilen mal veya hizmetlerin üretim maliyetini azaltan her türlü maliyet ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edilir ve amortisman hesaplamasında dikkate alınır. Bunların dışında maddi duran varlıklar için hesaplanan normal bakım ve onarım harcamaları gibi her türlü maliyet gider olarak kaydedilir.

Madde 114- Maddi olmayan duran varlık, mal veya hizmet üretiminde veya ediniminde kullanılmak veya üçüncü kişilere kiraya verilmek veya idari amaçlar için kullanılmak üzere elde tutulan, fiziki özü bulunmayan ve parasal kalem olmayan marka, isim, bilgisayar yazılımı, telif, patent, sınai ve işletme hakları gibi kalemlerdir. Maddi olmayan bir duran varlığın maliyeti o varlığın satın alındığı veya üretildiği sırada yapılan nakit veya nakit benzeri harcama veya varlığın elde edilmesi için verilen kıymetlerin rayiç değeridir.

Maddi olmayan bir duran varlık elden çıkarıldığı, kullanımı veya satışından hiçbir ekonomik fayda beklenilmediği zaman hesaplardan çıkarılır.

Madde 115- Bu Yönetmelik kapsamına dahil kamu idarelerince muhasebe sistemine dahil edilen varlıklardan amortismana ve yeniden değerlemeye tabi olanlar Bakanlıkça belirlenen esas ve usullere göre amortismana ve yeniden değerlemeye tabi tutulur. Varlıkların amortisman ve yeniden değerlemeye esas alınacak değeri maliyet bedelidir. Ancak, yeniden değerlemeye tabi tutulmuş olan varlıklar için amortisman hesaplamasına esas alınacak değer yeniden değerleme sonucu ortaya çıkan değerdir. Bir varlık için yapılan harcamaların, varlığın iyileştirilmesi, ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılması sonucunu doğurması dolayısıyla o varlığın değerinde de artış ortaya çıkarsa amortisman hesaplaması varlığın yeni değeri üzerinden yapılır.

Arazi, yapım aşamasındaki sabit varlıklar, varlıkların elde edilmesi için verilen avans ve krediler ve sanat eserleri dışında kalan varlıklar amortisman uygulamasına tabidir. Bir varlığın amortismana tabi değeri, faydalanılacak ömrüne sistemli bir biçimde dağıtılır. Amortisman tutarı gider olarak muhasebeleştirilir. Bir varlığın kullanımından elde edilebilecek ekonomik fayda tüketildikçe, bu tüketimi yansıtabilmek amacıyla varlığın defter değeri amortisman gideri uygulanarak azaltılır.

Madde 116- Amortismana tabi varlıkların kullanım süreleri belli aralıklarla yeniden gözden geçirilir ve eğer kullanım süreleri başlangıçta yapılan tahminden kayda değer şekilde farklı ise, amortisman hesaplama süresi mevcut ve gelecek dönemleri içerecek şekilde yeniden belirlenir.

Madde 117- Mali ve mali olmayan varlıkların raporlama dönemlerinde değerlemeye tabi tutulmaları sonucunda; fiyat değişmelerinden dolayı ortaya çıkan artış ve azalışlar değer değişimi, borçların ve alacakların silinmesi veya azaltılması (sermaye transferi sayılanlar hariç), varlıkların hacim, sayı gibi miktarlarında meydana gelen artış ve azalışlar miktar değişimidir. Bu şekilde ortaya çıkan kazanç ve kayıplar faaliyet hesapları grubunda açılacak hesaplara kaydedilir. Bu şekillerde ortaya çıkan kazanç ve kayıpların öz kaynakları nasıl etkilediği bilançonun dip notlarında açıklanır.

Madde 118- Ekonomik değer yaratıldığında, dönüşüme uğradığında, takasa konu edildiğinde, el değiştirildiğinde veya yok edildiğinde muhasebeleştirilir. Bir ekonomik değerin kaydı karşılıklı iki veya daha fazla birimi ilgilendiriyorsa gerekli muhasebe kayıtları ilgili birimlerce karşılıklı olarak ve aynı raporlama döneminde yapılır.

Madde 119- Gelir ve giderler, herhangi bir düzenleme veya standart ile aksi kararlaştırılmadıkça, netleştirilmeden kaydedilir. Ancak, gelir ve giderlere ilişkin olarak hatalı işlemlerden dolayı iade veya tahsili gereken miktarlar toplam gelir ve giderlerden düşülerek ilgili hesaplara kaydedilir.

Madde 120- Bu Yönetmelik kapsamındaki kamu idarelerinin muhasebe sistemleri çift giriş sistemine dayanır. Genel yönetime dahil iki kamu idaresi ile kamu idareleri ile diğer birimler arasındaki işlemler her iki tarafı da kapsayacak şekilde muhasebeleştirilir. Bir taraf için öz kaynakta azalış veya artışa neden olan bir işlem diğer taraf için öz kaynakta artış veya azalışa neden olur.

Madde 121- Bir kamu idaresinin başka bir kamu idaresi veya diğer üçüncü kişilerle olan karşılıklı ekonomik ilişkileri veya kamu idaresinin kendi içinde muhasebe işlemi olarak değerlendirilmesi ve raporlanması gereken ve para cinsinden ifade edilebilen her türlü işlem muhasebe işlemidir.

Muhasebe işlemi ya karşılıklı yükümlülük doğuran mübadele ilişkisi, bir mal veya hizmetin karşılıksız olarak başka bir kuruma veya diğer üçüncü kişilere devri anlamına gelen transfer şeklinde ya da kamu idaresinin kendi içinde muhasebe işlemi olarak değerlendirilmesi gereken ve para cinsinden ifade edilebilen amortisman hesaplanması, yeniden değerleme yapılması, stratejik stokların kullanılması ve benzeri şekillerde gerçekleşir.

Madde 122- Kamu idarelerinin muhasebe işlemlerinden sorumlu birimleri muhasebe işlemlerini oluş sırasına göre düzenli olarak ve numaralandırarak kaydeder. Her muhasebe kaydı bir muhasebe belgesine dayanır. Muhasebe belgesinde muhasebe kaydının niye yapıldığını açıklayan yeteri kadar bilgi bulunur. Eğer yapılmış bir kaydın düzeltilmesi gerekiyorsa düzeltme belgesinde düzeltmenin kim tarafından ve ne zaman yapıldığı gösterilir. Eğer düzeltme yeni bir muhasebe kaydı şeklinde yapılıyorsa düzeltmeye ilişkin nedenler belgeyi inceleyenlerin kolayca anlayacağı şekilde belgelendirilir.

Madde 123- Şartlı bağış ve yardımlar alındıklarında, kullanılacakları amaçlarda harcanmak üzere ilgili hesaplara kaydedilir ve faaliyet hesapları ile ilgilendirilmez. Bunların kullanılması sonucu Devlet adına tescil edilmesi gereken bir varlık yaratılmış ise söz konusu varlık o günkü rayiç değeri ile muhasebeleştirilir.

Madde 124- Kamu idarelerinin tüm taahhütleri ile Devlet adına verilen garantiler nazım hesaplarda izlenir ve bunlara ilişkin kayıt sistemi oluşturulur.

Madde 125- Bir yönetsel birimin genel yönetim kapsamında sayılabilmesi için o birimin esas olarak pazar dışı mal ve hizmet üretiyor olması, yönetim ve fiyat politikalarının Devlet tarafından belirlenmesi ve esas olarak Devlet tarafından finanse ediliyor olması gerekir.

Eğer bir kuruluş esas olarak pazar için mal ve hizmet üretmek üzere kurulmuş ise, bu kuruluşa zarar veya görev zararı, bir alacaktan kısmen veya tamamen vazgeçilmesi gibi adlar altında yapılan karşılıksız yardımlar sermaye transferidir. Esas olarak pazar dışı mal ve hizmet üretmek ve sunmak üzere oluşturulan bir kuruluş faaliyet giderlerinin yüzde elli veya fazlasını vergiler hariç kendi satış gelirleri ile karşılıyor ise bu kuruluş kar elde etmek amacıyla kurulmuş bir kamu şirketi sayılır ve genel yönetim kapsamının dışında sınıflandırılır. Pazar dışı mal ve hizmet üretmek üzere oluşturulan bir kuruluş, faaliyet giderlerinin en az yüzde elli veya fazlasını bağlı veya ilgili olduğu kamu idaresinden aldığı fonlarla karşılıyorsa bu kuruluş pazar dışı mal ve hizmet üreten ve kar amacı olmayan bir kamu şirketi sayılır ve genel yönetim kapsamının içinde yer alır.

Mal ve hizmet üreten bir kamu kuruluşunun yüzde elli kriterine göre genel yönetim kapsamına dahil edilmesi veya çıkarılması en az üç yıllık faaliyet sonuçları dikkate alınarak belirlenir. Bir faaliyet döneminden diğerine, satış hasılatlarının maliyetlerin yüzde ellisi ve fazlasını karşılaması veya yüzde ellinin altına düşmesinde ortaya çıkan küçük ölçekli değişiklikler bir kuruluşun yeniden sınıflandırılmasını gerektirmez.

Madde 126- Ülkede yerleşik her kamu idaresi bir raporlama birimidir. Kamu idareleri yasama, yürütme ve yargı alanlarında belli kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi konusunda yetki ve sorumluluk verilen ve bunun için kendilerine belli bir kamu kaynağı tahsis edilen yönetim birimleridir. Genel bütçeye dahil kamu idareleri bu Yönetmeliğin uygulanmasında tek bir raporlama birimi sayılır. Ancak bu genel bütçeye dahil kamu idareleri için ayrı raporlar hazırlanmasına engel değildir.

Madde 127– Kamu idarelerine doğrudan bağlı ve kamu idarelerinin denetimi altında bulunan ve bağlı oldukları kamu idarelerine ekonomik fayda sağlayan genel yönetim kapsamına dahil edilmesi gereken kuruluşlar da bu Yönetmelikte belirlenen muhasebe standartlarını ve kurallarını uygular. Bağlı kuruluşların mali raporları ilgili idarelerin mali raporlarına dahil edilerek raporlanır. Raporların birleştirilmesinde, ilgili kamu idaresi ile bağlı kuruluş arasındaki karşılıklı borç ve alacak doğuran mali işlemler arındırılır. Bu raporlara kamu idarelerinin kontrolü altında bulunmayan gelirler, giderler, varlıklar ve yükümlülükler dahil edilmez.

Madde 128- Türkiye’nin ekonomik ve siyasi sınırları içinde bulunan bütün kamu idareleri ile fiziksel olarak başka ülkelerin sınırları içinde yerleşmiş olsalar bile Türkiye’deki kamu idarelerinin yabancı ülkelerle ilişkilerini sürdürmek, ülkeyi temsil etmek veya barış sağlamak gibi amaçlarla yabancı ülke sınırları içinde kurulmuş veya geçici olarak görevlendirilmiş temsilcilikler, birlikler ve misyonlar Yönetmeliğin uygulanmasında Türkiye’de yerleşik sayılır.

Madde 129- Yönetsel ve raporlama amaçlarına uygun ve etkin bir muhasebe sisteminin oluşturulmasını sağlamak üzere muhasebe birimlerinin ve kamu idarelerinin yöneticileri;

2) Bütün gider ve gelir işlemlerinin hesaplara aynı metodoloji ile kaydedilmesi,

Madde 130- Kamu idarelerinde mali işlemlerin kaydı, mali raporların hazırlanması ve birleştirilmesi görevlerini yürütecek memurların muhasebe ve mali istatistiklerin oluşturulması konularında bilgili olması ve her türlü müdahaleden bağımsız çalışması esastır. Bu görevleri yürütecek olan memurlar muhasebe kayıtlarının belirlenen standartlara ve yöntemlere uygun olarak ve zamanında yapılmasından sorumludur.

Yönetmelikte belirlenen görevleri kamu idarelerinde yürütecek memurlara, bilgi ve becerilerinin arttırılması ve yaptıkları işlerden sorumlu tutulabilmeleri için, gerekli ve yeterli ön eğitim verilir. Bu eğitimler belirli aralıklarla tekrarlanarak memurların bilgi ve becerilerinin güncel kalması sağlanır.

Madde 131- Bütün muhasebeleştirme işlemlerinin kanıtlayıcı belgelere dayandırılması zorunludur. Kanıtlayıcı belgeler muhasebe kaydının yapıldığı muhasebe fişi ile muhasebe fişinin hazırlanmasını gerektiren diğer belgelerden oluşur.

Madde 132- Bu Yönetmeliğin ve bu Yönetmeliğe uygun olarak hazırlanacak özel yönetmeliklerin uygulanması sırasında kayıt, denetim, kontrol ve takip açısından standart bir belge düzeninin oluşturulması için gerekli defterler, belgeler ve muhasebeleştirme fişleri ilgili kamu idarelerinin görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir. Kamu idareleri, bunların dışında kendi iç ihtiyaçları doğrultusunda ilave belgeler oluşturup kullanabilirler.

Madde 133- Kapsama dahil tüm kamu idarelerinin muhasebe işlemlerinin ve hazırlanan raporların bu Yönetmelikte belirtilen esaslar ile genel kabul görmüş uluslararası muhasebe ilkelerine uygun olarak yapılıp yapılmadığı Bakanlık tarafından denetlenebilir.

Madde 134- Kapsama dahil kamu idarelerinin bir bütçe ve muhasebe döneminin uygulama sonuçlarını gösteren kesin hesapları bütçelerindeki sınıflandırmaya uygun olarak muhasebe sistemindeki kayıtlardan çıkarılır. Kamu idarelerinin kesin hesapları ilgili mevzuatında belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yetkili organların denetim ve bilgisine sunulur.

Madde 135- Bu Yönetmeliğin uygulanması sırasında doğacak tereddütler Bakanlıkça giderilir.

Geçici Madde 1- Kamu idarelerince, Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce elde edilmiş olan duran varlıklar 2007 yılı başına kadar değerlemesi yapılarak kayıtlara dahil edilir.

Bu varlıkların değerleme ve kayıtlara dahil edilme yöntemlerine ilişkin esaslar Bakanlıkça belirlenir.

Madde 136- Sayıştay’ca incelenen bu Yönetmelik, genel yönetim tanımına dahil genel ve katma bütçeli idarelerde 1/1/2004 tarihinden, kapsama dahil diğer kamu idarelerinde 1/1/2005 tarihinden itibaren yürürlüğe girer.

Madde 137- Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

—— • ——

MADDE 1 — 8/12/1987 tarihli ve 19658 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Spor Kulüpleri Yardım Yönetmeliğinin değişik 4 üncü maddesine aşağıdaki tanım eklenmiştir.

MADDE 2 — Aynı Yönetmeliğin değişik 8 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 8 — Yardımlarda eşitlik ilkesi esastır. Ancak; kulüplere yapılacak yardımın şekli, miktarı ile hangi spor dallarına öncelik verileceği her yıl Konfederasyon ile Genel Müdürlükçe belirlenecek usul ve esaslara göre tespit edilir. Yardım Konfederasyon aracılığıyla yapılabilir.”

MADDE 3 — Aynı Yönetmeliğe aşağıdaki Ek Madde -2 eklenmiştir.

“Ek Madde 2 — Tüm spor kulüplerinin ortaklaşa yararlanabileceği ortak tesis ve lokallerin yapım ve kullanımına ilişkin esas ve usuller Genel Müdür ile Konfederasyon Genel Başkanı arasında imzalanacak protokolle belirlenir. Bu tesis ve lokallerden, o ilde spor kulüplerinin oluşturdukları üst kuruluşlar, Federasyon ve Konfederasyon da yararlanır.”

MADDE 4 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

MADDE5 — Bu Yönetmelik hükümlerini Gençlik ve Spor Genel Müdürü yürütür.

Sayfa Başı

Tarım ve Köyişleri Bakanlığından:

Madde 1 — Bu Tebliğ, hayvan hastalıklarına karşı koruyucu ve tedavi edici olarak kullanılan aşı, serum gibi veteriner biyolojik ürünlerin; üretim veya ithalatından sonra ülke içerisinde pazarlanması ve uygulayıcılara kadar geçen aşamalarda özelliklerinin korunmasını sağlamak, ürün satışını yapan yerlerin ruhsatlandırılması amacıyla hazırlanmıştır.

Madde 2 — Bu Tebliğ, veteriner biyolojik ürünlerin soğuk zincir ortamında muhafaza ve taşınması amacıyla üretici, ithalatçı, dağıtımı yapan ve kullanan gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarının ürünün biyolojik aktivitesini korumak için almak zorunda oldukları önlem, yaptırım ve satış noktalarının uyması gereken teknik ve hijyenik şartları kapsar.

Madde 3 — Bu Tebliğ, 8/5/1986 tarihli 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu’nu, 9/3/1954 tarihli 6343 sayılı Veteriner Hekimliği Mesleğinin İcrasına, Türk Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun ile 9/8/1991 tarihli 441 sayılı Tarım ve Köyişleri Bakanlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 — Bu Tebliğde geçen;

Madde 5 — Veteriner biyolojik ürünler, bu Tebliğde belirtilen koşullara uyulmak kaydıyla aşağıdaki hallerde depolanıp pazarlanabilir;

İzin Zorunluluğu

Madde 6 — Bakanlığın izni olmaksızın üretilmiş veya yurda kaçak sokulmuş her türlü veteriner biyolojik ürünün bulundurulması, depolanması, taşınması, pazarlanması ve kullanılması yasaktır. Veteriner biyolojik ürünlerin bulundurulması, depolanması, taşınması, pazarlanması ve kullanılabilmesi için; öncelikle Bakanlıktan izin alınması zorunludur.

c) Genel dağıtıcı veya bayi olduğunu belirtir belge veya sözleşme (Sorumluluk alanına giren iller belirtilecektir.),

Yukarıda belirtilen belge ve bilgileri ibraz eden gerçek ve tüzel kişilere çalışma izinleri; faaliyet gösterdikleri il sınırı içerisinde pazarlama yapacaklarsa, İl Müdürlüğünce oluşturulacak en az iki veteriner hekimden oluşan bir komisyon marifetiyle Tebliğ hükümlerine ve beyannameye uyup uymadığı kontrol edilerek tutanak düzenlenir . Şartları uygun olanlara çalışma izni verilir ve bir yazı ile Bakanlığa bildirilir. ( Bir örneği Tebliğ’in Ek-2’sinde yer almaktadır.) Eğer diğer İllere de pazarlama söz konusu ise; faaliyet gösterilen il Müdürlüğünce şartlara uygunluğu incelenir ve istenilen evraklar tamamlatılarak bir yazı ile Genel Müdürlüğe gönderilir. Çalışma izni Genel Müdürlükçe verilir. Tebliğ’in Ek- 3’te bulunan izin formu düzenlenir. Gerek görülürse söz konusu depo Genel Müdürlük, Enstitü ve diğer İl Müdürlüklerince de kontrol edilir.

Personel ve Donanım

Madde 7 — Veteriner biyolojik ürünleri üreten, ithal eden, depolayan ve pazarlayan gerçek veya tüzel kişilerin, pazarlama ile ilgili, tam zamanlı, en az bir Veteriner Hekim’i sorumlu Veteriner Hekim olarak istihdam etmesi, eğitilmiş yardımcı personele ve hizmetin gereğine uygun ve yeterli kapasitede depoya, araçlara ve her çeşit soğuk zincir donanımına sahip olması, bütün kayıtlarını ve tesislerini her an Bakanlık denetimine açık bulundurması zorunludur.

Madde 8 — Sorumlu veteriner hekimin sorumlulukları ve yetkileri ile ilgili hususlar aşağıda çıkarılmıştır:

Depolama Koşulları

Madde 9 — Veteriner biyolojik ürünleri üreten, ithal eden, depolayan ve pazarlayan firmalar bu ürünleri sevkiyata kadar tutacakları bir soğuk hava deposuna sahip olmalıdırlar. Aksi belirtilmedikçe, veteriner biyolojik ürünler +2 ile +7 0C’de bulundurulmalı ve soğuk zinciri bozmayacak şekilde ve ambalaj kolisi içerisine ısı değişimlerini ölçen indikatör kağıdı konularak sevk edilmelidirler. Uygun depolama koşullarının sağlanabilmesi için aşağıdaki şartlara uyulmalıdır.

b) Veteriner biyolojik ürünleri boşaltma ve yükleme esnasında, soğuk hava depo içerisindeki ürünlerin depolama şartlarında bir bozukluk oluşmayacağı garanti altına alınmalıdır. Depo içerisinde yeterli bir havalandırma bulundurulmalı, ışık kaynağı ve nem oranı depolanan ürüne zarar vermeyecek düzeyde olmalıdır. Soğuk hava deposu devamlı kapalı tutulmalıdır ve kapısına bu Tebliğin öngördüğü koşulları kapsayan yazılı bir çalışma talimatı asılmalıdır.

d) Optimal depo ısısını (+2 oC ile + 7 oC arası) sürekli olarak devam ettirebilecek kapasitede soğutma donanımına (izoleli soğuk oda ve/veya soğutuculu konteyner, buzdolabı, buz sandığı, kullanılmaya hazır yedek buz kalıp ve paketleri) sahip olunmalıdır. Soğuk hava deposu içinde yeterli sayıda nem ve sıcaklık ölçer digital ve hafızalı cihazlar bulundurulmalıdır. Sıcaklık ve nem sürekli olarak izlenmeli ve kaydedilmelidir. Kayıtlar istenildiğinde gösterilmek üzere saklanmalıdır.

f) Veteriner biyolojik ürünlerin muhafaza edildiği soğuk hava deposu, soğutuculu konteyner, buzdolabı ve buz sandığının içine başka hiçbir madde konulmamalıdır. Depolama alanları, temiz ve zararlılardan arındırılmış olmalıdır. Kırılmayı, dökülmeyi, mikroorganizmalar ile direkt ve çapraz bulaşmayı önleyecek, yeterli ve etkili metodlar uygulanmalıdır.

Depolarda Olması Gerekli Bölümler, Asgari Teknik ve Hijyenik Şartlar

Madde 10 — Depolarda; aşağıdaki adı geçen bölümler ile birlikte, asgari teknik ve hijyenik şartların bulunması zorunludur:

f) Tavan, düzgün ve kolay temizlenebilir yapıda olacaktır.

Ayrı Bulundurma Zorunluluğu

Madde 11 — Sulandırıcılar da dahil olmak üzere, hayvan sağlığında kullanılan bütün veteriner biyolojik ürünler, soğuk zincire tabi olsun veya olmasın, diğer sağlık ürünleri ve başka maddelerle karışık şekilde depolanamaz, ambalajlanamaz ve taşınamaz. Ayrı yerlerde ve ambalajlarda tutulmaları zorunludur.

Madde 12 — Veteriner biyolojik ürünleri üreten, ithal eden, depolayan ve pazarlayan firmaların soğuk hava depolarının yukarıdaki şartlara uygunluğu Enstitü Müdürlüğü ve/veya İl Müdürlüğü ‘ne bağlı veteriner hekimler tarafından kontrol edilerek " Depo Uygunluk Belgesi" verilir. Bu belgenin geçerlilik süresi bir yıldır. Veteriner biyolojik ürünlerin depolandığı soğuk hava depoları gerektiğinde Enstitü Müdürlüğü ve / veya İl Müdürlüğü’ne bağlı veteriner hekimler tarafından kontrol edilebilir.

Kayıtlar

Madde 13 — Soğuk hava deposuna giren, stokta bulunan, sevk edilen, iade alınan ve imha edilen her ürünün ticari ismi, seri numarası, son kullanma tarihi, miktarı, alıcının isim ve açık adresini içeren bir kayıt defteri tutulmalıdır. Bu defter İl Müdürlüğünce tasdik edilecektir. Kayıtların tutulmasını sorumlu Veteriner Hekim sağlar. Kayıtlar, okunaklı, açık ve gerektiğinde kolay ulaşılabilir durumda olmalıdır. Denetimlerde bu defter kayıtları kontrol edilecektir. Kayıtlar bilgisayar ortamında tutuluyorsa, yedeklerinin alınması ve en az 3 sene süreyle saklanması zorunludur.

Dağıtım

Madde 14 — Soğuk Zincirle ilgili hususlar aşağıdaki şekilde uygulanacaktır.

Dağıtıcı Firma

Madde 15 — Dağıtıcı firma kendi servis aracı ile dağıtım yapıyor ise dikkat edilecek hususlar;

Nakliye Şirketleri

Madde 16 — Kargo (Nakliye şirketleri) vasıtasıyla dağıtım yapılıyor ise dikkat edilecek hususlar;

a) Posta kolilerini hazırlamada çift katlı oluklu mukavva ve/veya strafor kutu kullanılır. Mukavva kutunun bütün iç yüzeyleri en az 2.5 cm kalınlıkta köpük maddesi (strafor) ile kaplanarak izolasyon sağlandıktan sonra alta ve üste buz aküleri ve izolasyona uygun dolgu maddeleri konmak suretiyle ürünler yerleştirilir. Kutu hava almayacak şekilde bantlanır.

Kullanım Yetkisi

Madde 17 — Veteriner biyolojik ürünlerin saha uygulamaları sadece Veteriner Hekimlerce veya Veteriner Hekimlerin kontrolünde Veteriner Sağlık Teknisyenlerince yapılır.

İade

Madde 18 — Ürünlerin iadesi söz konusu olursa depolama ve dağıtım şartlarına aynen uyulur. Depolama ve dağıtım şartlarının güvenirliliğinden şüphe edilirse iade kabul edilmez.

İmha

Madde 19 — Raf ömrü sona ermiş, depolama esnasında ambalajları bozulmuş, uygun olmayan depolama şartlarında tutulmuş ve ne koşullarda tutulduğu bilinmeyen veteriner biyolojik ürünlerin iadeleri halinde; halk sağlığına ve çevreye zarar vermemek için uygun prosedürler ile yetkili makamların gözetiminde Bakanlığımıza ait Enstitü Müdürlüklerinin yakma fırınlarında imha edilir.

İade edilen ve imha edilmesi gerekli olan ürünler hakkında bir karar verilinceye kadar, soğuk hava deposunun dışında saklama şartlarını yerine getirebilecek dolapta veya bölümde ve imha dolabı ibaresi bulunan yerde muhafaza edilmelidir. İmhasına karar verilen ürünlerin kayıtları tutulur ve istenildiğinde yetkili makamlara gösterilir.

İnaktivasyon

Madde 20 — Canlı aşılar ve kontamine olduğu düşünülen materyalin inaktivasyonu için aşağıda yöntemlerden bir veya birkaç tanesi hükümet veteriner hekimi kontrolünde uygulanır.

a) Canlı materyalin yok edildiği süreye kadar yakılarak inaktive edilir.

d) Kimyasal inaktivasyon; formalin, fenol, krezol, beta-propiyolakton, fenilmerküri nitrat yada eş değer inaktive edici ajanların uygun konsantrasyonlarda, yeterli sürede ve uygun koşullar altında uygulanması ile inaktivasyon, detoksifikasyon ve sterilizasyon yapılır.

Cezai İşlemler

Madde 21 — Bu Tebliğde belirtilen hususların aksine hareket edenler hakkında 3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanunu ile cezai ve hukuki sorumlulukları bakımından ilgili kanun ve yönetmelik hükümleri uygulanır.

Madde 22 — Hayvan sağlığında kullanılan koruyucu ve tedavi amaçlı veteriner biyolojik ürünlerin her aşamada depolanması, dağıtımı, taşınması, pazarlanması ve kullanımı İl Müdürlüklerine bağlı veteriner hekimler tarafından yılda en az iki kez denetlenir. Denetimler gerekli durumlarda Bakanlık ve Enstitü tarafından da yapılır.

Geçici Madde 1 — Çalışmakta olan işyerlerine aşağıdaki hususlar uygulanır:

Madde 23 — Bu Tebliğ yayımından bir ay sonra yürürlüğe girer.

Madde 24 — Bu Tebliğ hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı yürütür. 

—— • ——

Sayfa Başı

 Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:

Sayfa Başı