Tebliğ Dış Ticaret Müsteşarlığından: İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin
Tebliğ (Tebliğ No:
2005/11) BİRİNCİ KISIM Genel Bilgi ve İşlemler
Soruşturma Madde 1 - Er-Bakır
Elektrolitik Bakır Mamulleri A.Ş. ve Sarkuysan
Elektrolitik Bakır Sanayii ve Tic. A.Ş. tarafından
yapılan başvuru üzerine, Rusya Federasyonu (Rusya) menşeli “bakır teller,
enine kesitinin en geniş yeri 6 mm’yi geçen, rafine
edilmiş bakırdan olanlar” (bakır filmaşin) için
04/02/2005 tarihli ve 25717 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İthalatta
Haksız Rekabetin Önlenmesine İlişkin 2005/1 sayılı Tebliğ ile başlatılan
damping soruşturmasında geçici karar aşamasına gelinmiştir. Soruşturma, Dış
Ticaret Müsteşarlığı İthalat Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Kapsam Madde 2 - Bu
Tebliğ, 4412 sayılı Kanunla Değişik 3577 Sayılı İthalatta Haksız Rekabetin
Önlenmesi Hakkında Kanun (Kanun), 30/10/1999 tarihli ve 23861 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar
(Karar) ve İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik
(Yönetmelik) ile 02/05/2002 tarihli ve 24743 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmeliğe Ek Madde
Eklenmesine Dair Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yürütülen damping soruşturması
sonucunda alınan karara esas teşkil edecek geçici bilgi ve bulguları
içermektedir. Bilgilerin toplanması ve değerlendirilmesi Madde 3
- Soruşturma açılmasını müteakip,
söz konusu ürünün yerli üreticilerine, Müsteşarlıkça tespit edilen
ithalatçılarına, Rusya’da ve İsviçre’deki bilinen ihracatçılarına ve ayrıca
tüm ihracatçılara erişilebilmesini teminen
Rusya’nın Ankara’daki temsilciliğine soru formları gönderilmiştir. Başvuruda
bulunan yerli üreticiler Sarkuysan ve Er-Bakır soru
formlarına usulüne uygun şekilde yanıt vermişlerdir. Söz konusu firmalar
ayrıca, soruşturma sırasında Müsteşarlığımız ile işbirliği içinde olmuşlar ve
gerektiğinde talep edilen ilave bilgileri temin etmişlerdir. Anılan yerli
üreticiler dışındaki iki yerli üretici de gönderilen soru formlarına cevap
olarak soruşturma konusu ürünü yurt içi satış amacıyla üretmediklerini,
dolayısıyla bu aşamada soru formuna cevap vermelerinin anlamlı olmayacağını
ifade ederek, soru formlarını tam olarak cevaplamamışlardır. Doğrudan soru formu gönderilen
Rusya’da yerleşik firmalardan sadece JSC “Kyshtym Copper Refinery” firmasından
cevap alınmıştır. Anılan firmanın cevabında esasa ilişkin bölümler itibariyle
önemli derecede eksiklik ve yetersizlikler görüldüğünden, dampinge ilişkin
değerlendirmelerde dikkate alınmamıştır. Durum firmaya yazı ile bildirilmiş
ve eksikliklerin nedenini açıklama imkanı tanınmıştır. Ancak firmadan süresi
içinde bir cevap alınamamıştır. Öte yandan, ihracatçı firmalardan, İsviçre’de
yerleşik Glencore Int. AG
firmasının talebi üzerine kendilerine ek süre tanınmıştır. Bu firma soru
formunun ilgili bölümlerine süresi içinde yanıt vermiştir. Soruşturma
sürecinde, Rusya menşeli bakır filmaşin ithal
ettiği belirlenen 9 ithalatçı firmaya "ithalatçı soru formu"
gönderilmiş, bunların 8’inden yanıt alınmıştır. Soruşturma ile ilgili bilgi
ve belge sunma talebinde bulunan ilgili taraflar ile muhtelif görüşmeler
yapılmıştır. Soru
formuna alınan yanıtlar ile ilgili taraflarca sunulan bilgi ve belgelere
ilişkin nesnel görüşlerin değerlendirilmesine devam edilmektedir. İlgili
tarafların bilgilendirilmesi Madde
4 - Soruşturma açılmasını müteakip,
soruşturma konusu ülkenin Ankara’daki temsilciliğine ve bilinen ihracatçı
firmalara şikayetin gizli olmayan metni gönderilmiştir. Soruşturma
dönemi Madde
5 - Damping belirlemesi için 01/01/2004-31/12/2004 tarihleri arası
soruşturma dönemi olarak kabul edilmiştir. Zarar belirlenmesinde ise veri
toplama ve analiz için 01/01/2001-31/12/2004 arasındaki dönem esas
alınmıştır. İKİNCİ KISIM Soruşturma Konusu Ürün ve Benzer
Ürün
Soruşturma
konusu ürün ve benzer ürün Madde
6 - Soruşturma konusu ürün, 7408.11
gümrük tarife pozisyonu (GTP) altında yer alan “bakır teller, enine kesitinin
en geniş yeri 6 mm’yi geçen, rafine edilmiş
bakırdan olanlar”dır. Soruşturmaya konu ürün, her türlü
elektrolitik bakır tel üretiminde kullanılan, ASTM B-115 standartına
uygun elektrolitik bakır katottan mamul ve min.
%99,9 Cu içeren, yaklaşık 8 mm. çapında, kimyasal
olarak %0,01 (100 ppm) ile %0,035 (350 ppm) arasında oksijen ihtiva eden elektrolitik bakır tel
malzemedir. Bakır filmaşin, elektrik iletiminin söz
konusu olduğu tüm enerji nakil, telekomünikasyon, otomotiv ve elektronik
sanayilerinde kullanılmaktadır. Yönetmelik’in 4 üncü maddesi
çerçevesinde, yerli üreticiler tarafından üretilen bakır filmaşinler
ile soruşturma konusu ülkeden ithal edilen bakır filmaşinler
arasında işlevsel özellikler, fiziksel özellikler, kullanım amaçları, dağıtım
kanalları, tüketicilerin algılaması ve birbirini ikame edebilmeleri açısından
bir fark bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda, Rusya’dan ithal edilen
soruşturma konusu bakır filmaşinler ile yerli
üretim dalı tarafından üretilen bakır filmaşinlerin
benzer ürün olarak kabul edilebileceği anlaşılmıştır. Soruşturma
konusu ürünle ilgili bu maddede belirtilen açıklamalar genel içerikli olup,
uygulamaya esas olan GTP ve karşılığı eşya tanımıdır. ÜÇÜNCÜ KISIM Dampinge
İlişkin Belirlemeler
Normal değerin belirlenmesi Madde
7 - Rusya’da yerleşik
üretici/ihracatçılar işbirliğinde bulunmamış olduğundan, normal değer
Yönetmeliğin 26 ncı maddesi hükümlerine göre eldeki
mevcut verilere göre hesaplanmıştır. Bu çerçevede, normal değer Türkiye’de
benzer malın birim imalat maliyetine genel, idari ve satış giderleri ile
makul bir kârın eklenmesiyle oluşturulan değer esasında belirlenmiştir. Öte
yandan, dünyada ve ülkemizde bakır filmaşin satış
fiyatları, Londra Metal Borsasında (LME-London
Metal Exchange) her gün belirlenen katot bakır fiyatı üzerine prim eklenerek
oluşturulmaktadır. Bu amaçla kullanılacak olan prim, katottan filmaşine geçmek için gerekli
toplam geçiş maliyetine katot primi ve kâr
eklenmesi sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu bilgiler ışığında bakır filmaşin için oluşturulmuş normal değer hesaplanırken,
yıllık ortalama LME fiyatlarına yerli üretici firmaların soruşturma
dönemindeki maliyetleri ve makul bir kâr eklenmiştir. İhraç
fiyatı Madde
8 - İhraç fiyatı hesaplamasında
işbirliğinde bulunan ihracatçı firmanın göndermiş olduğu ihraç faturaları
dikkate alınmıştır. Fiyat
karşılaştırması ve damping marjı Madde 9
- CIF bazdaki ihraç faturalarından,
fatura üzerindeki navlun ve sigorta giderleri düşülmek suretiyle ayarlama
yapılarak fatura değerleri FOB baza indirgenmiş ayrıca fabrika çıkış
aşamasına getirmek için başka bir ayarlama yapılmamıştır. Normal değer için
ise fabrika çıkış aşamasında oluşan fiyat esas alınmıştır. Böylece, damping
marjı hesaplaması için ağırlıklı ortalama normal değer ile ağırlıklı ortalama
ihraç fiyatı karşılaştırılmış ve karşılaştırmanın aynı aşamada yapıldığı
kabul edilmiştir. Buna göre,
damping marjı CIF değerin %3,8’i olarak belirlenmiştir. DÖRDÜNCÜ KISIM
Zarar ve
Nedenselliğe İlişkin Belirlemeler
BİRİNCİ BÖLÜM Dampingli İthalatın Gelişimi Maddenin genel
ithalatı
Madde
10 - Bakır filmaşin
ithalatının yıllar itibariyle gelişimi incelendiğinde genel ithalatın
2001-2003 arası dönemde 9.943 Ton’dan 8.086 Ton’a gerilediği ancak 2004
yılında büyük bir artış kaydederek 27.460 Ton’a çıktığı görülmektedir. Maddenin
soruşturma konusu ülkeden ithalatı Madde
11 - Rusya menşeli bakır filmaşin ithalatı 2001 yılından itibaren önemli
miktarlarda büyüme kaydetmiştir. 2001 yılında 36 Ton olan ithalat, 2004
yılında 17.549 Ton’a ulaşmış ve Rusya’nın toplam ithalat içindeki payı %64’e
çıkmıştır. Rusya, bu ithalat miktarıyla soruşturma konusu ürünün en büyük
tedarikçisi olmuştur. Dampingli
ithalatın pazar payındaki değişim Madde 12 - Şikayet konusu maddenin ülkemizdeki tüketimi toplam
yurtiçi satış rakamlarına toplam ithalatın eklenmesiyle hesaplanmıştır. Bu
kapsamda, yerli üreticilerin 2001 yılında %87,6 olan pazar payının düşüş
kaydederek 2004 yılında %69’a gerilediği görülmektedir. Buna karşılık,
Rusya’nın 2001 yılında %0,05 olan pazar payı artarak 2004 yılında %19,7’ye
çıkmıştır. Dampingli
ithalatın fiyatlarının gelişimi Madde
13 - Soruşturma konusu ürünün
fiyatları, LME’de her gün belirlenen katot bakır
fiyatı üzerinden oluşturulduğundan fiyatlar hammadde fiyatlarındaki
dalgalanmalar esasında gelişmekte ve değişim firmaların belirlediği primler
çerçevesinde oluşmaktadır. Soruşturma
konusu ülke menşeli ithalatın fiyatları, 2001 yılında 1.580 $/Ton, 2002
yılında 1.721 $/Ton, 2003 yılında 2.172 $/Ton ve 2004 yılında 3.072 $/Ton
olmuştur. Dampingli ithalatın yerli üretim dalının
fiyatları üzerindeki etkisi Madde 14 - Yerli üretimin fiyatlarının maliyetler oranında
artmadığı dikkate alınarak fiyat kırılmasının yerli üretim dalının
durumunu tam olarak yansıtmayacağı
düşünülmüştür. Dolayısıyla, ortalama ticari maliyete makul kâr eklenerek
hesaplanan yerli üretim satış fiyatı, ağırlıklı ortalama ithal fiyatlarına
gümrük vergisi ve diğer ithalat masraflarının eklenmesi suretiyle ortaya
çıkan gümrüklü fiyat ile karşılaştırılarak fiyat baskısı hesaplanmıştır. Bu
çerçevede, soruşturma dönemi için hesaplanmış olan fiyat baskısı %9 olarak
gerçekleşmiştir. İKİNCİ BÖLÜM Yerli
Üretim Dalının Durumu
Dampingli
ithalatın yerli üretim dalı üzerindeki etkisi Madde
15 - Yerli üretim dalının ekonomik
göstergeleri başvuru sahibi firmaların sağlamış olduğu ekonomik göstergeler
temelinde değerlendirilmiştir. Mevcut enflasyonun göstergeler üzerindeki
etkisinin bertaraf edilebilmesi amacıyla veriler enflasyondan arındırılarak
değerlendirmeye alınmışlardır. a) Üretim Yerli
üretim dalının bakır filmaşin üretim miktar endeksi
2001 yılı 100 alındığında, 2002 yılında 110’a, 2003 yılında 119’a ve 2004
yılında 130’a yükselmiştir. b)
İç piyasa satışları Yerli
üretim dalının 2001 yılında 100 olan yurtiçi satış miktar endeksi, 2002
yılında 126’ya çıkmış, 2003 yılında 96’ya, 2004 yılında da 91’e gerilemiştir.
Satış hasılası da, 2001 yılında 100 iken, 2002 yılında 102’ye çıkmış daha
sonra gerileyerek 2003 yılında 66’ya ve 2004 yılında 89’a düşmüştür. c)
İhracat Yerli
üretim dalının 2001 yılında 100 olarak alınan ihracat miktar endeksi 2002 yılında
73’e düşmüş ancak 2003’te bir miktar artarak 79’a çıkmış 2004’te de 87 olarak
gerçekleşmiştir. Yerli
üretim dalının ihracat hasılatı ise 2001 yılında 100 olarak kabul edildiğinde
2002 yılında 54’e ve 2003 yılında 52’ye düşmüş, 2004 yılında ise 82 olmuştur. d)
Pazar payı Yerli
üretim dalının yurtiçi pazar payı 2001 yılında %87,6 iken 2002 yılında %91’e
çıkmış, ancak 2003 yılında %90’a, 2004 yılında da %69’a kadar gerilemiştir.
Aynı dönemde Rusya’nın pazar payı sırasıyla %0,05, %0,42 ve %0,51 iken 2004
yılında %19,7’ye yükselmiştir. e)
Stoklar 2001
yılı 100 kabul edildiğinde, stoklar 2002 yılında miktar olarak 677’e ve değer
olarak 516’ya çıkmış, 2003 yılında miktar olarak 418’e değer olarak da 318’e
gerilemiş ancak 2004 yılında yeniden artarak miktar olarak 648’e, değer
olarak da 642’ye çıkmıştır. f)
Kapasite ve kapasite kullanım oranı (KKO) Yerli
üretim dalının 2001 yılında 100 olan kapasite miktar endeksi 2002 yılında
116’ya yükselmiş ve 2003-2004 yıllarında da 116 olarak gerçekleşmiştir. Yerli
üretim dalının KKO’su ise 2001 yılında %52 iken
2002 yılında %49’a düşmüş, 2003 yılında yeniden yükselişe geçerek
%54’e ve 2004 yılında %59’a yükselmiştir. g)
İstihdam Toplam
işçi sayısı 2001 yılı miktar endeksi 100 olarak alındığında 2002 yılında 98’e
düşmüş, 2003-2004 yıllarında ise yeniden 100 olarak gerçekleşmiştir. h)
Ücretler Üretimde
çalışan işçilerin aylık ücretleri 2001 yılında reel
olarak 100 iken, 2002 yılında 97, 2003 yılında 105 ve 2004 yılında 125
olmuştur. i)
Verimlilik Üretimde çalışan
işçi başına verimlilik 2001 yılında 100 iken 2002 yılında 111, ve 2003 yılında 119 olmuş, 2004 yılında da
üretimde görülen artışa paralel olarak artmış ve 130 olmuştur. j)
Maliyetler Yerli
üretim dalının ağırlıklı ortalama birim ticari maliyeti 2001 yılı 100 kabul
edildiğinde, 2002 yılında 76’ya, 2003 yılında da 66’ya gerilemiş ancak 2004
yılında yeniden artışa geçerek 95 olmuştur. k)
Kârlılık Yerli
üretim dalının kârlılığının 2001’de -100 olan endeksinin, 2002’de –3’e
düştüğü ancak sonrasında zararın arttığı ve endeksin 2003 yılında –31, 2004
yılında da –37 olduğu görülmüştür. l)
Nakit akışı Soruşturma
konusu ürünün 2001 yılında -100 olan nakit akış değeri 2002 yılında 68’e
yükselmiş, 2003 yılında 7 olarak gerçekleşmiş ancak 2004 yılında yeniden
düşerek –53 olmuştur. m)
Yatırım hasılatı Yatırımların
geri dönüş oranı endeksi 2001 yılında –100 iken, 2002 yılında –2’ye çıkmış,
2003 yılında –18’e gerilemiş, 2004 yılında ise –13 olarak gerçekleşmiştir.
Yatırım hasılatı hesaplamasına temel oluşturan özkaynak
firma geneline ilişkin bilgiler içermektedir. n)
Büyüme Yerli
üretim dalının aktif büyüklüğü endeksi 2001 yılı 100 olarak kabul
edildiğinde, 2002 yılında 82’ye 2003 yılında da 68’e düşmüş, 2004 yılında reel olarak artarak 123’e çıktığı görülmektedir. Aktif
büyüklük firma geneline ilişkindir. o)
Sermaye artışı Yerli
üretim dalının 2001 yılında 100 olan öz kaynakları 2002 yılında 93’e, 2003
yılında da 91’e gerilemiş, 2004 yılında ise reel
bazda artmış ve 136 olarak gerçekleşmiştir. Söz konusu öz kaynak değeri yerli
üretim dalının ürettiği diğer ürünleri de içermektedir. p)
Yatırımlardaki artış Yerli
üreticilerin yatırımları 2001-2004 yılları arasında sabit kalmıştır. r)
Damping marjının büyüklüğü Damping
marjının ihmal edilebilir oranın üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Yerli
üretim dalının ekonomik göstergelerinin değerlendirilmesi Madde
16 - Yerli üretim dalının
2001-2004 yılları arasında yukarıda bahsedilen ekonomik göstergelerinin
incelenmesi sonucunda, iç piyasa satışlarının miktar ve değer bazında
gerilediği, yurtiçi satışlardaki gerilemeye paralel şekilde toplam ve birim
kârlılığının olumsuz etkilendiği ayrıca, nakit akışı ve yatırımların geri
dönüşü gibi göstergelerinin ciddi şekilde bozulduğu tespit edilmiştir. Ekonomik göstergelerinde yaşanan söz konusu
olumsuz gelişmeler ışığında, yerli üretim dalının soruşturmaya konu ürün ile
ilgili faaliyetlerinde sorunlarla karşı karşıya olduğu anlaşılmaktadır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Dampingli
İthalat ile Nedenselliğe İlişkin Belirlemeler
Dampingli
ithalatın etkisi Madde
17 - Soruşturma konusu ürün
ithalatının, mutlak anlamda ve yurt içi tüketime göre çok büyük ölçüde artış
gösterdiği, aynı dönemde yerli üretim dalının fiyatları üzerinde de fiyat
baskısı yarattığı tespit edilmiştir. Yerli üretim dalının ekonomik göstergelerinde
ortaya çıkan olumsuz gelişmelerin soruşturma konusu ülkeden yapılan
ithalattaki eğilim ile eş zamanlı olarak ortaya çıkması nedeniyle, Rusya
menşeli dampingli ithalat ile yerli üretim dalının zararı arasında illiyet
bağı olduğu sonucuna varılmıştır. Maddenin
üçüncü ülkelerden ithalatı Madde
18 - Üçüncü ülkelerden yapılan
ithalat 2001, 2002 ve 2003 yıllarında sırasıyla, miktar bazında 9.328 Ton,
7.549 Ton ile 7.675 Ton iken 2004 yılında 9.911 Tona çıkmıştır. Üçüncü ülkelerin
tüketim içindeki oranı da 2001 yılında %12,38 iken, 2002 ve 2003 yıllarında
sırasıyla %8,3 ve %9,5’e gerilemiş, 2004 yılında ise %11,1’e çıkmıştır.
Üçüncü ülkelerden yapılan ithalatta son dönemde görülen artışın Ukrayna
menşeli ithalattaki artıştan kaynaklandığı görülmüştür. Ukrayna’dan ithalat
ayrıca incelenmektedir. Üçüncü ülkeler menşeli ithalat, Rusya menşeli ithalat
ile yerli üretim dalındaki zarar arasında oluşan illiyet bağını ortadan
kaldırmamaktadır. Diğer
unsurların etkisi Madde
19 - Bu aşamada, yerli üretim
dalında oluşan zarar ile Rusya menşeli dampingli ithalat arasındaki illiyet
bağını zayıflatacak herhangi başka bir unsura rastlanılmamıştır. BEŞİNCİ KISIM Sonuç Karar Madde
20- Ön belirlemeler sonucunda
dampingin, yerli üretim dalında zararın ve her ikisi arasında illiyet bağının
mevcut olduğu tespit edildiğinden, İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme
Kurulu’nun kararı ve Bakan’ın onayı ile, aşağıda tanımı ve menşe ülkesi
belirtilen eşyanın Türkiye’ye ithalatında CIF bedelin %3’ü oranında teminat
şeklinde geçici önlem yürürlüğe konulmuştur.
Süre Madde
21 - Karar maddesinde belirtilen
geçici önlem, Kanun’un 12 nci maddesi çerçevesinde,
zararın önlenmesi için damping marjından daha düşük oranda bir kesin önlemin
yeterli olup olmadığının incelenecek olması nedeniyle, soruşturma ile ilgili
kesin kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasına kadar, azami 6 ay süreyle
yürürlükte kalır. Uygulama Madde
22 - Gümrük İdareleri, Karar
maddesinde gümrük tarife pozisyon numarası, tanımı ve menşe ülkesi belirtilen
eşyanın ithalatında karşısında gösterilen oranda teminat alırlar. Yürürlük Madde
23 - Bu Tebliğ yayımı tarihinde
yürürlüğe girer. Yürütme Madde
24 - Bu Tebliğ hükümlerini Dış
Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan yürütür. |