Tebliğ

Maliye Bakanlığı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığından:

Tarım ve Köyişleri Bakanlığına Tahsisli Arazi ve İşletmelerin Tarımsal

Faaliyetlerde Kullanılması Amacıyla Yatırımcılara Tahsisinde ve

Değerlendirilmesinde Uygulanacak Esas ve

Usullere İlişkin Tebliğ

Amaç

Madde 1 — Bu Tebliğin amacı; Hazinenin özel mülkiyetinde olan veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki Tarım ve Köyişleri Bakanlığına tahsisli, veya başka bir kamu kuruluşuna tahsisli olduğu halde fiilen Tarım ve Köyişleri Bakanlığının kullanımında bulunan tarım arazileri, üretme istasyonları, araştırma enstitüleri ve laboratuarlar gibi işletmelerin projeye dayalı olarak tarımsal yatırım yapmak ve/veya işletmek isteyen T.C. uyruklu gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerinin proje hazırlamasına, bu kişilere bedeli karşılığında ön izin verilmesine, kiralama yapılmasına, kullanma izni verilmesine ve irtifak hakkı tesisine ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir.

Kapsam

Madde 2 — Hazinenin özel mülkiyetinde olan veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki Tarım ve Köyişleri Bakanlığına tahsisli veya başka bir kamu kuruluşuna tahsisli olduğu halde fiilen Tarım ve Köyişleri Bakanlığının kullanımında bulunan tarım arazileri, üretme istasyonları, araştırma enstitüleri ve laboratuarlar gibi işletmelerin kalkınma planlarının hedef ve ilkelerine uygun, projeye dayalı olarak yapılacak tarımsal yatırımlara tahsisi ile bu yatırımlarla ilgili proje hazırlanması bu Tebliğ esaslarına göre yapılır.

Dayanak

Madde 3 — Bu Tebliğ; 7/8/1991 tarihli ve 441 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 74 üncü maddesi uyarınca çıkarılan ve 16/12/1984 tarihli ve 18607 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliğinin 65 ve 72 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

Madde 4 — Bu Tebliğde geçen;

Bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığını,

Tarımsal yatırım: Tarımsal üretim ile ilgili her türlü üretim, işleme, paketleme, pazarlama, değerlendirme, depolama, tarımsal eğitim, yayım, araştırma, geliştirme ve laboratuar yatırımlarını,

Yatırımcı: Bu Tebliğ kapsamında tarım arazilerini veya işletmelerini (hayvancılık dahil) kiralamak, kullanma izni almak veya irtifak hakkı tesis edilmek üzere talep eden ve bu amaçla yatırım ve proje teklifinde bulunan gerçek veya tüzel kişiyi,

Avan Proje: Tarımsal yatırıma ilişkin teknik ve mali unsurları içeren ayrıntılı taslak çalışmayı,

ifade eder.

Başvuru ve İnceleme

Madde 5 — Hazinenin özel mülkiyetinde olan veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki Tarım ve Köyişleri Bakanlığına tahsisli veya başka bir kamu kuruluşuna tahsisli olduğu halde fiilen Tarım ve Köyişleri Bakanlığının kullanımında bulunan tarım arazileri, üretme istasyonları, araştırma enstitüleri ve laboratuarlar gibi işletmeler üzerinde tarımsal yatırım yapmak ve/veya işletmek isteyen yatırımcılar bu yerler üzerinde yapılacak tarımsal yatırım hakkında hazırlanan varsa avan proje ile birlikte yatırımın yapılacağı taşınmaza ait bilgileri içeren bir dilekçe ile Bakanlığa başvurarak, bu yerlerin kiralama yapılması, kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı tesisi suretiyle kendilerine tahsisini isteyebilirler.

Bakanlık, talep edilen veya tarımsal yatırım yapılmasında yarar gördüğü taşınmazın kira, kullanma izni veya irtifak hakkı yollarından hangisiyle değerlendirilmesinin uygun olacağı konusundaki görüşüyle birlikte söz konusu taşınmaz üzerinde tarımsal yatırım yapılması amacıyla, yatırımcıların avan projelerini sunmaları için ilana çıkılmadan önce taşınmaz tahsisli olsun veya olmasın konu hakkında Maliye Bakanlığının mutabakatını ister. Maliye Bakanlığı söz konusu taşınmazın kira, kullanma izni veya irtifak hakkı tesisi yollarından hangisiyle değerlendirilmesinin uygun görüldüğünü ve ilanda yer almasını istediği genel ve özel şartları söz konusu mutabakat ile birlikte bildirir.

Maliye Bakanlığı bu Tebliğ kapsamında değerlendirilmesinde ve üzerinde tarımsal yatırım yapılmasında sakınca bulmadığı yerleri tahsisli değil ise Bakanlığa tahsisini yaparak, uygun görüşünü ve mutabakatını Bakanlığa bildirir.

İlan

Madde 6 — Bu Tebliğin 5 inci maddesi uyarınca belirlenen yerlerde tarımsal yatırım yapılması için Maliye Bakanlığınca ön izin verilmesine, kiralama yapılmasına, kullanma izni verilmesine veya irtifak hakkı tesisine esas olmak üzere, Bakanlık tarafından, avan projelerini sunmaları yatırımcılara ilan yolu ile duyurulur. İlan, Resmî Gazete’de veya Türkiye genelinde dağıtımı yapılan ve günlük tirajı 100.000’in üzerinde olan gazetelerde 5 gün ara ile iki kez yapılır.

İlanda;

a) Taşınmazın veya işletmenin bulunduğu il, ilçe, mahalle, köy ile mevkii, pafta, ada, parsel numarası ve yüzölçümü,

b) Yatırım yapılacak arazi veya işletmeye ilişkin bilgiler,

c) Kira, kullanma izni veya irtifak hakkının süresi,

d) 7 nci maddede belirtilen hususlar ile ilgili istenilecek bilgi ve belgelerin neler olduğu,

e) Başvuruların son ilan tarihini müteakip 45 günü geçmemek üzere hangi tarih ve saate kadar nereye yapılacağı,

f) Maliye Bakanlığınca bildirilen genel ve özel şartlar ile Bakanlıkça ilavesi uygun görülen özel şartlar,

yer alır.

Başvuruda İstenilecek Bilgi ve Belgeler

Madde 7 — Başvurularda aşağıdaki bilgi ve belgelerin bulundurulması zorunludur.

I- Yatırımcıya Ait Bilgiler:

Bakanlık tarafından hazırlanan teknik şartnameye uygun olarak;

a) Adı, soyadı veya unvanı ve faaliyet konusunu içeren başvuru dilekçesi,

b) Tarımsal yatırımları ve yetiştiricilik gibi faaliyetleri ile ticari ilişkileri hakkında bilgi ve belgeler,

c) Varsa, son üç yıllık onaylı bilanço ve kar zarar cetveli,

d) Yatırımcının taşınır ve taşınmaz malvarlığı,

e) Mali durumunu açıklayabilecek banka mevduatları ile diğer bilgi ve belgeler,

f) Tüzel kişilerde ana sözleşme ve değişikliklerinin yayımlandığı Ticaret Sicil Gazetesinin aslı veya noter tasdikli örneği,

II- Yatırım Hakkındaki Bilgiler:

a) Yapılacak yatırıma ilişkin teknik bilgiler,

b) Projedeki yatırımların hangi sürede bitirileceği, varsa aşamaları ve öngörülen maliyeti ve kapasitesi,

c) Detaylı fizibilite raporu,

d) Yatırım için planlanan finansman kaynağı (öz kaynak veya kredi).

Tüzel kişi yatırımcılara ait kuruluş veya değişiklikleri gösteren Ticaret Sicil Gazetelerinde, yatırımcının teklif ettiği projeye uygun faaliyet konusunun yer almaması durumunda başvuru kabul edilmez. Ancak, başvurunun son kabul tarihine kadar, yatırımcı tarafından teklif edilen projeye uygun olarak şirket faaliyetlerinde değişiklik yapılmak üzere ilgili mercilere müracaatta bulunulmuş ise, bu müracaatın yapıldığına dair belgenin başvuru dosyasında bulunması halinde başvuru kabul edilir.

Projelerin Değerlendirilmesi

Madde 8 — Bu Tebliğin 6 ncı maddesi uyarınca yapılan ilan sonucunda yatırımcılar tarafından verilen avan projeler Bakanlık tarafından belirlenecek kriterlere göre değerlendirilir. Bakanlıkça yapılacak değerlendirme sonucunda uygun bulunan projeler; bu projelerin uygulanacağı taşınmazların kiralanması, bu taşınmazlar için ön izin ve kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı tesis edilmesi için konuya ilişkin Bakanlık görüşü ile birlikte Maliye Bakanlığına gönderilir.

Ön İzin, İrtifak Hakkı ve Kullanma İzni

Madde 9 — İrtifak hakkı veya kullanma izni verilmesi suretiyle değerlendirilmesi öngörülen ve ilana çıkarılan taşınmazlara ilişkin avan projesi uygun görülen yatırımcı/yatırımcıların Maliye Bakanlığına bildirilmesini müteakip, yatırım yapılacak tarım arazilerinin onaylı imar planı ve bu yer üzerinde yapılacak tesislere ilişkin uygulama projelerinin hazırlanması ve benzeri işlemlerin yerine getirilmesi amacıyla, Maliye Bakanlığınca belirlenen koşullarla ve bedeli karşılığında, bu yatırımcılar arasında 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51 inci maddesinin (g) fıkrası uyarınca bir yıl süreli ön izin ihalesi yapılır. Gerekli hallerde bu süre Maliye Bakanlığınca bedeli karşılığında uzatılabilir.

Ön izin bedeli iade veya mahsup edilmez. Ancak, ön izin süresi bitmeden önce ön izin sözleşmesinde öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmiş olduğunun Maliye Bakanlığınca tespiti halinde, ön izin süresinin kalan kısmına ilişkin bedel kira, kullanma izni veya irtifak hakkı bedelinden mahsup edilir. Yatırımcı tarafından, ön izin süresi içinde yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya yatırım yapmaktan vazgeçilmesi halinde sözleşme feshedilerek, geçici teminatı Hazineye irat kaydedilir. Ön izin bedeli iade edilmez.

Yatırımcı ön izin süresi içinde yükümlülüklerini yerine getirdiği takdirde en geç 15 (On beş) gün içinde Maliye Bakanlığından kullanma izni verilmesi veya irtifak hakkı tesis edilmesi talebinde bulunur.

Kiralama

Madde 10 — Kiralama yoluyla değerlendirilmesi öngörülen ve ilana çıkarılan taşınmazlara ilişkin avan projeleri uygun görülen yatırımcı/yatırımcıların Maliye Bakanlığına bildirilmesini müteakip, Maliye Bakanlığınca söz konusu taşınmaz tespit edilecek tahmini bedel üzerinden projesi uygun görülen yatırımcı/yatırımcılara 2886 sayılı Kanunun 51 inci maddesinin (g) bendine göre pazarlık usulü ile yapılacak ihale sonucu kiraya verilir.

Bedel

Madde 11 — Yatırım yapılacak taşınmazın ön izin, kira, kullanma izni veya irtifak hakkı bedeli; taşınmazın üzerindeki muhdesatlar da dahil olmak üzere 2886 sayılı Kanunun 74 üncü maddesine istinaden çıkarılan Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Ayni Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği hükümlerine göre tespit edilir.

Yatırımcı tarafından, kiralamaya, kullanma iznine veya irtifak hakkına konu taşınmazın üzerinde gerçekleştirilecek tesisin işletmeye geçmesinden sonra tesislerin işletilmesinden elde edilecek yıllık toplam hasılatın % 1 (Yüzdebir)’i oranında pay ayrıca Hazineye ödenir. Ancak kalkınmada öncelikli yörelerde bu oran % 50 (Yüzdeelli) indirimli uygulanır.

Müteakip yıllar kira, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri, bir önceki yıl kullanım bedelinin Devlet İstatistik Enstitüsünce ilan edilen Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) oranında artırılması suretiyle hesaplanır.

Kira, Kullanma İzni ve İrtifak Hakkı Süresi

Madde 12 — Bu Tebliğ kapsamında kalan yerler ile ilgili olarak; yatırımcı ile yapılacak olan kira sözleşmesinin süresi on yıldan; kullanma izni ve irtifak hakkı sözleşmelerinin süresi ise yirmidokuz yıldan fazla olamaz.

Kira ve kullanma izni süresi, sözleşmenin taraflarca imzalanarak noterde tasdik ettirildiği tarihte, irtifak hakkı süresi ise, hakkın tapuya tescil edildiği tarihte başlar.

Kiraya verilen, kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen taşınmazların sözleşme hükümlerine uygun olarak kullanıldığının tespiti halinde, sözleşme yeniden uzatılabilir.

Yatırıma Başlama ve Bitirme Süreleri

Madde 13 — Yatırımcı, mücbir sebepler hariç olmak üzere kiralamanın yapıldığı, kullanma izninin verildiği veya irtifak hakkının tesis edildiği tarihten itibaren proje termin planında ve sözleşmede belirtilen süre içerisinde yatırıma başlamak ve bitirmek zorundadır. Aksi takdirde sözleşmesinde belirtilen cezai şart (geçen her gün için, taşınmazın emlak vergisi asgari metrekare vergi değerinin on binde üçü) uygulanır.

Kontrol

Madde 14 — Bu Tebliğ kapsamında kiralanan, kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen yerlerin kontrolü Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun olarak yapılır. Yapılan kontroller sonucunda tespit edilen hususlar bir rapor halinde Bakanlığa sunulur.

Yapılacak kontroller sonucunda; yatırımcı tarafından sözleşmeye ve projeye uygun olmayan faaliyetlerin ve aykırılıkların tespit edilmesi halinde, durum Maliye Bakanlığına bildirilir.

Diğer yandan, kiralanan, kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen Hazineye ait taşınmazların sözleşme hükümlerine uygun olarak kullanılıp kullanılmadığı hususunda Maliye Bakanlığının denetim yapma hakkı saklıdır.

Yatırımcının Yükümlülükleri

Madde 15 — Bakanlığa tahsisli tarım arazilerini ve işletmeleri bu Tebliğ kapsamında kiralayan, kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen yatırımcılar, teklif ettikleri projeye uygun olarak sözleşme şartları çerçevesinde faaliyette bulunmak ve yatırım yapmak zorundadır.

Uygulanacak Hükümler

Madde 16 — Yatırımcı proje gereğince yapacağı yapı ve tesislerle ilgili her türlü izinleri yetkili mercilerden almak ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine uymak zorundadır.

Bu Tebliğde hüküm bulunmayan hallerde, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu, bu Kanunun 74 üncü maddesine dayanılarak çıkarılan Yönetmelik ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile diğer ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

Sözleşme Süresinin Sona Ermesi ve Sözleşmenin İptali

Madde 17 — Kira/kullanma izni/irtifak hakkı tanınan süre sonunda bitecektir. Bu durumda taşınmaz ile üzerindeki tüm yapı ve tesisler Hazineye intikal eder ve yatırımcı yaptığı yatırımdan dolayı her hangi bir hak, tazminat veya talepte bulunamaz.

Yatırımcı tarafından, kira/kullanma izni/irtifak hakkı sözleşmesinde belirtilen hükümlere aykırı davranılması veya yatırımcının kendi isteğiyle yatırımdan vazgeçmesi halinde, Maliye Bakanlığınca sözleşmenin iptaline karar verilerek, alınan teminatlar Hazineye irat kaydedilir ve son bir yıl kira/kullanma izni/irtifak hakkı bedeli tazminat olarak tahsil edilir.

Bu durumda, taşınmaz ile üzerindeki tüm yapı ve tesisler sözleşmesinde öngörülen şekilde mevcut haliyle Hazineye intikal eder ve yatırımcı yaptığı yatırımdan dolayı her hangi bir hak, tazminat veya talepte bulunamaz.

Projede Değişiklik Yapılması

Madde 18 — Yatırımcılar kiralanan, kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen arazi ve işletme üzerinde uygulanacak/uygulanan projede zorunlu nedenlerle değişiklik yapılmasının gerekmesi halinde, Bakanlığa yazılı olarak başvurmak suretiyle projede değişiklik talebinde bulunabilirler. Bu durumda Bakanlığın uygun görüşü ve Maliye Bakanlığının yazılı onayı ile projede değişiklik yapılabilir. Ancak, bitkisel üretimin gerekliliği olan üretim çeşitliliği ile münavebe uygulaması ve yetiştiricilik planında yapılan değişiklikler için izin alınması gerekmez.

Üretilmesi projelendirilen ve proje safhasında öngörülmediği halde ürünün, teknik olarak veya insan, hayvan ve bitki sağlığı açısından üretilmesine imkan bulunmadığının Bakanlıkça belirlenmesi halinde proje değişikliğine gidilir. Bu aşamada geçecek süreler sözleşme Proje değişikliğinin kabul edilmemesi halinde sözleşme tazminatsız olarak feshedilerek teminat iade edilir. Sözleşme konusu alanda yatırımcı tarafından gerçekleştirilen yatırımlar herhangi bir hak talep edilmeksizin Hazineye bedelsiz olarak intikal eder.

Sözleşmenin Devri

Madde 19 — Kira/kullanma izni/irtifak hakkı sözleşmesinin üçüncü kişilere devredilmesinin Maliye Bakanlığından talep edilmesi halinde; varsa ödenmeyen geçmiş yıllar kira, kullanma izni ve irtifak hakkı bedellerinin gecikme zamları ile birlikte ödenmesi, sözleşmelerinde belirtilen hükümlere ilişkin olarak her hangi bir başka aykırılık var ise bu aykırılıkların giderilmesi ve bu yatırımcılar tarafından, kiradan, kullanma izninden veya irtifak hakkından dolayı Maliye Bakanlığı aleyhine açılmış dava var ise, bu davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız feragat edilerek, buna ilişkin belgenin aslının Maliye Bakanlığına ibraz edilmesi kaydıyla, kira, kullanma izni veya irtifak hakkı sözleşmesinin üçüncü kişilere devredilmesine Bakanlığın görüşüne göre Maliye Bakanlığınca izin verilebilir.

Mücbir Sebepler

Madde 20 — Bu tebliğ çerçevesinde bir olayın mücbir sebep sayılabilmesi için, olaydan etkilenen tarafın gerekli özen ve dikkati göstermiş ve önlemleri almış olmasına karşın önlenemeyecek, kaçınılamayacak veya giderilemeyecek olması ve bu durumun sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerin yerine getirilmesini zaman ve/veya maliyet açısından önemli ölçüde veya tamamen olumsuz yönde etkilemesi gerekir.

Belirtilen bu genel esaslar çerçevesinde, mücbir sebep sayılacak olaylar aşağıdaki hallerle sınırlı olmak veya ulusal veya uluslararası kuruluşlarca belgelendirilmek koşuluyla şunlardır:

a) Kısmi veya genel seferberlik ilanı,

b) Grev,

c) Sabotaj, nükleer patlama veya sızıntıların meydana getirdiği sonuçlar,

d) Yangın, sel, deprem veya diğer doğal afetler ve salgın hastalıklar,

e) Ağır ekonomik bunalım nedeni ile olağanüstü hal ilanı,

f) Yatırım ve tesis işletmeciliğini veya bitki ve hayvan sağlığını önemli ölçüde etkileyecek nitelikte salgın hastalığın meydana gelmesi.

Yürürlükten Kaldırılan Tebliğ

Madde 21 — 18/5/2002 tarihli ve 24759 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Tarım ve Köyişleri Bakanlığına Tahsisli Olan Bazı Yerler ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Müteşebbislere Tahsisinde ve Değerlendirilmesinde Uygulanacak Esas ve Usullere İlişkin Tebliğ" yürürlükten kaldırılmıştır.

Geçici Madde — Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce Tarım ve Köyişleri Bakanlığına Tahsisli Olan Bazı Yerler ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Müteşebbislere Tahsisinde ve Değerlendirilmesinde Uygulanacak Esas ve Usullere İlişkin Tebliğ hükümlerine göre kiraya verilen, kullanma izni verilen veya irtifak hakkı tesis edilen arazi ve işletmeler ile ilgili olarak yatırımcıların önceki hakları saklıdır.

Yürürlük

Madde 22 — Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Madde 23 — Bu Tebliğ hükümlerini Maliye Bakanı ile Tarım ve Köyişleri Bakanı birlikte yürütür.

Tebliğ olunur.