Tebliğ

Basın İlân Kurumu Genel Müdürlüğünden:

Basın İlân Kurumu Teşkiline Dair 195 Sayılı Kanun Uyarınca Yayınlanacak

İlân ve Reklâmlar ile Bunları Yayınlayacak Mevkuteler

Hakkında 15/2/1977 Tarihli ve 67 Sayılı Genel Kurul

Kararı'nın Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine

Dair Genel Kurul Kararı

Karar No: 169                                                                                                                      27 Mayıs 2005

Madde 1 - Basın İlân Kurumu Teşkiline Dair 195 sayılı Kanun uyarınca yayınlanacak ilân ve reklâmlar ile bunları yayınlayacak mevkuteler hakkındaki 15 Şubat 1977 tarihli ve 67 sayılı Genel Kurul Kararı'nın değişik 6 ncı maddesine (e) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (f) bendi eklenmiştir.

"f) Büyükşehir Belediyesi olan illerde Büyükşehir Belediye sınırları içinde kalan, diğer illerde ise, Basın Kanunu uyarınca beyanname verilen yönetim yerinin bulunduğu yer için "yayın yeri"

Madde 2 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 14 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

"Mevzuat hükümlerinin ihlali sebebiyle gazetelere mahsup işlemi uygulanmış olması, aynı konuda, 195 sayılı Kanun'un 49 uncu maddesinin (a) bendi uyarınca cezai müeyyide tatbik edilmesine engel teşkil etmez."

Madde 3 - Aynı  Genel Kurul Kararı'nın değişik 17 nci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Yukarıda sözü geçen hazır kalıpların her sayıda değiştirilmesi asıldır. Ancak genel konulara ait başlık klişe veya filmleri, gazete hakkındaki bilgiler ve benzerlerinin sürekli ve basında yerleşmiş teammüllere uygun olarak kullanılması caizdir. Buna mukabil radyo ve televizyon programları, ekonomik tablolar, nöbetçi eczaneler, eğlence yerleri gibi konulara ilişkin diğer hazır kalıpların mahiyetlerinin gerektirdiği ölçüde aktüel olması şarttır."

"Asgari yüzölçümünden, hazır kalıplar için kullanılabilecek azami kısım çıktıktan sonra kalan yerler, gazetelerin nev'ilerine göre kendi zorunlu münderecatına ayrılır. Bu münderecatta kullanılacak resim, grafik ve benzeri dokümanlar, haber metinleri ile mütenasip orantıda olmalıdır. Gerek zorunlu münderecat, gerekse hazır kalıp, yazı, resim vs. içeriğin okunulabilir ve anlaşılabilir şekilde basılmaları, başlık ve spot harici haber, köşe yazısı, makale, röportaj ve benzeri yazı metinlerinin dizgisinde on puntodan büyük harfler kullanmamaları gerekir."

Madde 4 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 20 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Gazeteler, gazete yayınından beklenen amacı gerçekleştirecek sayıda ve fikir işçilerine ilişkin çalışma mevzuatı esasları ile Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine uygun olarak, kendileriyle sözleşmeler yapılıp tam gün ve tam ay üzerinden ücret ödenen, sigorta primleri ile vergileri ödenmiş veya üç ay içinde ödenmek şartı ile tahakkukları yaptırılmış olan ve fiilen çalışan fikir işçisi kadrosu bulundurmak zorundadırlar."

Madde 5 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 22 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Madde 22 - Gazete imtiyaz sahibi veya varsa Basın Kanunu hükümlerince tespit edilen tüzel kişi temsilcisi, kendi gazetesinin veya başka gazetelerin asgarî kadrosunda yer alamazlar."

Madde 6 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 26 ncı maddesinin sonuna aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

"Gazetelerin baskılarını ara vermeden bir defada ve aynı matbaada tamamlamaları lazımdır."

Madde 7 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 31 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"İcmal varakaları, ait olduğu aydaki kâğıt sarfiyatını, baskı miktarı ve saatini, satış ve iadeleri, abone miktarını, fikir işçisi kadrosunu ve bunlara ait ücret ödemelerini, vergi ve sigorta primleriyle ilgili tahakkuk ve tediye işlemlerine ait makbuz tarih ve numaraları ile bu Genel Kurul Kararı'nın öngördüğü sair hususların gerçekleştirildiğini gösterir bilgileri kapsayacak şekilde düzenlenir."

Madde 8 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 33 üncü maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"En az beş yıl süre ile resmî ilân yayınlamış olan siyasî ve ticarî gazeteler, nev'ilerini değiştirdikleri takdirde, üç aylık bekleme süresine tâbi tutulurlar. Şu kadar ki, değişiklik kontenjan yükseltilmesini gerektirecek ise, gazetenin son altı ay içerisinde ilân ve reklâm yayınlama hakkının düşmemiş olması gerekir. Üç aylık bekleme süresince eski kontenjanı aynen devam eder. Ancak, bu süre içerisinde talip olduğu nev'ine ait vasıfları taşımadığı ve ödevleri yerine getirmediğinin tespit edilmesi halinde, söz konusu şartların eksiksiz olarak yerine getirildiğinin tespit edildiği tarihe kadar resmî ilân yayınlama hakkı düşürülür."

Madde 9 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 36 ncı maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Mevkütelerin her nüshasında; tarihi, sayısı, imtiyaz sahibi, sorumlu müdürü (yazı işleri müdürü), varsa tüzel kişi temsilcisi, yayın türü, dizilip basıldığı matbaa veya matbaaların gösterilmesi, sayfaların her birinde tarih, sayfa numarası ve gazete adının yer alması zorunludur."

Madde 10 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 46 ncı maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve üçüncü fıkra eklenmiştir.

"Şu kadar ki, 24. maddenin ikinci fıkrasında öngörülen gazeteler, münderecat, yüzölçümü ve kontenjan durumları dışında 47/c maddesinde tarifi yapılan meslek gazeteleriyle aynı hükümlere tâbidir."

"Ekonomi ağırlıklı siyasi gazete nev'inin kaldırılması sebebiyle, bu nev'i de yayınlanan gazetelere, anılan Genel Kurul Kararı'nın siyasi gazeteler için geçerli olan ilgili madde hükümleri uygulanacaktır."

Madde 11 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 47 nci maddesinin (b) bendi yürürlükten kaldırılmış, (c) bendi (b), (d) bendi (c) ve (e) bendi (d) olarak teselsül ettirilmiş ve maddenin son fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"17 nci maddede sözü geçen zorunlu münderecatın en az yarısının, siyasi gazetelerde iç ve dış güncel aktüel olaylara, ticaret gazetelerinde ticari konulara ve meslek gazetelerinde o meslekle ilgili yazılara ayrılması lâzımdır."

Madde 12 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 48 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Madde 48 - Gazetelerin 47. maddenin (a), (b) ve (c) bendlerinde öngörülen nev'ilerden herhangi birini seçmeleri ve bu nev'ideki münderecatın, asgarî yüzölçümünün en az yarısını doldurması şarttır."

Madde 13 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 50 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Her sayısındaki sayfalarının yüzölçümü toplamı günlük siyasi ve ticari gazeteler için 1.60 metrekareden, meslek gazeteleri ile yabancı dilde yayınlanan gazeteler için 1.20 metrekareden daha az olamaz."

Madde 14 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 51 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Madde 51 - Gazeteler, nev'ilerine ve yayınlandıkları yerlere göre, fikir işçisi gazetecilere ilişkin çalışma mevzuatı gereğince, kendileriyle sözleşme yapılıp, 20 nci madde hükümlerine uygun çalıştırılan, en az aşağıdaki kadroyu bulundurmak zorundadırlar.

a) İstanbul, Ankara ve İzmir'de yayınlanan günlük siyasi gazeteler: 1 Sorumlu Müdür,  (Yazı İşleri Müdürü),  1  Sayfa  Sekreteri,  1  Haber  Müdürü  (İstihbarat Şefi),  7 Muhabir, ikisi diğer iki şehirde  bulunabilir, 2 Yazar veya Düzeltmen,

b) İstanbul, Ankara ve İzmir'de yayınlanan günlük ticaret gazeteleri: 1 Sorumlu Müdür, (Yazı İşleri Müdürü), 1 Sayfa Sekreteri, 4 Muhabir (biri, diğer iki şehirden birinde bulunabilir), 1 Yazar veya Düzeltmen,

c) Meslek  gazeteleri  ve  yabancı  dilde  yayınlanan  gazeteler: 1  Sorumlu  Müdür  (Yazı  İşleri  Müdürü),  2 Muhabir, 1 Yazar veya Düzeltmen,

d) Kurum'un şubesi bulunan diğer yerlerde yayınlanan günlük gazeteler: 1 Sorumlu Müdür, (Yazı İşleri Müdürü), 1 Sayfa Sekreteri, 4 Muhabir, 1 Yazar veya Düzeltmen."

Madde 15 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 55 inci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi ve bu bendin (a), (b) ve (c) alt bendleri yürürlükten kaldırılmış, (C) bendi (B) ve (D) bendi (C) olarak teselsül ettirilmiştir.

Madde 16 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 57 nci maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları ile üçüncü fıkranın (d) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"İstanbul, Ankara ve İzmir illerinin büyükşehir belediye sınırları içinde yayınlanan gazetelerin bekleme süresi yirmidört ay, öteki şubelerin bulunduğu iller için yirmi aydır."

"Ancak, resmî ilân yayınlama isteğinde bulunduğu tarihten itibaren geriye doğru en az altı ay süre ile ara vermeden yayınlanmış olan siyasi gazetelerin, bu süre içinde:

d) Yurt genelinde bayilik teşkilâtı bulunan ve süreli yayın dağıtım amacıyla kurulmuş bir müessese tarafından, günü gününe her coğrafi bölgede en az bir ilde olmak üzere, ülkenin en az yüzde yetmişinde dağıtıma sunulup, satıldığını ve (b) fıkrasında belirtilen asgari satış miktarının tamamını bu yolla gerçekleştirdiğini"

Madde 17 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 58 inci maddesinin birinci fıkrasının (B) bendi, (D) bendinin (a) alt bendi ile (E) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"B. Abone Sevk Zamanı: Siyasi, ticaret, meslek ve yabancı dilde yayınlanan gazetelerin tarihini taşıdığı gün saat 09.00'a kadar, akşam gazeteleri ise tarihini taşıdığı gün saat 17.00'ye kadar abonelere sevk edilmek üzere, tek tek veya toplu olarak irsaliyeleri düzenlenmek suretiyle, abone dağıtım servislerine veya postaya verilmeleri şarttır."

"D. Abone bedeli:

a) Siyasi, mesleki ve yabancı dilde yayınlanan gazetelerin abone bedelleri, 54. maddede öngörülen asgari satış fiyatının altına düşmemek ve indirim oranı % 40'ı geçmemek üzere, kendi günlük satış fiyatı ile abone süresinin çarpımı sonucu bulunacak meblağdan,"

"E. Abone Komisyonu: Ticaret gazeteleri dışındaki gazetelere abone sağlayanlara hiçbir komisyon verilemez. Anılan gazetelere abone sağlayanlara verilecek komisyon ise, abone bedelinin % 25'inden fazla olamaz."

Madde 18 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 61 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Madde 61 - Gazetelerin aylık resmî ilân kontenjanı, kendilerine ait "gösterge"nin, her ay sonunda hesaplanacak "resmî ilân katsayısı" ile çarpılması suretiyle bulunur.

Resmî ilân katsayısı, bir mahalde bir ay boyunca yayınlatılan resmî ilânlar tutarının, o mahalde çıkan ve yayınlama hakkına sahip olan gazetelerin gösterge sayıları toplamına bölünerek elde edilir.

I. Resmî ilân kontenjanına esas teşkil eden gösterge sayıları aşağıdadır.

A. Siyasi Gazeteler:

a) Aylık ortalama yüzölçümü 2.40 metrekareden ve günlük fiili net satışı İstanbul, Ankara ve İzmir'de (10.000)'den, diğer şubelerin bulunduğu yerlerde ise (5.000)'den az olmayan gazeteler için: (180)

b) Diğerleri için (150)

B. Ticaret Gazeteleri:

a) Abone miktarı (3000)'den az olmayanlar için (150)

b) Diğerleri için (120)

C. Meslek Gazeteleri ile Yabancı Dilde Yayınlanan Gazeteler için (30)

II. En az oniki ay süreyle kesintisiz olarak resmi ilân yayınlayan gazetelere, aşağıda belirtilen şartların yerine getirilmesi halinde her farklı özellik için resmi ilan kontenjanlarına esas teşkil eden ve yukarıda belirtilen esas gösterge sayısının 1/3'ü oranında ek gösterge uygulanır.

A. 52 nci madde de nitelikleri belirtilen ve kendi nev'ileri için gerekli olan, 51 inci maddede öngörülen asgari fikir işçileri sayısı ve görevleri ile orantılı olmak üzere üç katı fikir işçisi personeli, yalnız kendi kadrosunda bulundurmak,

B. Yukarıdaki II.A bendinden yararlanan gazeteler, resmi ilan kontenjanına esas teşkil eden gösterge sayısının öngördüğü asgari yüzölçümünün iki katından az olmamak ve rulo (bobin) kağıt işleyen baskı makinalarında basılmak,

C. Yayınlandığı yerin dışında da mevkute dağıtım amacıyla kurulmuş, yurt genelinde bayilik teşkilâtı bulunan bir müessese tarafından esas gösterge sayısının gerektirdiği günlük asgari fiili satış miktarının yarısının yayınlandığı yerin dışında ve her coğrafi bölgede en az bir ilde olmak üzere, ülkenin en az yüzde yetmişinde, günü gününe, dağıtıma sunularak satılmak, ayrıca istenmesi durumunda bu hususu belgelendirmek,

D. Resmi ilan kontenjanına esas teşkil eden gösterge sayısına göre tespit edilmiş günlük asgari fiili net satış miktarından az olmamak şartıyla, yayınlandığı yerin dışında en az bir yerde daha basılmak."

Madde 19 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın Üçüncü Bölüm başlığı "Resmi İlânlara Valiliklerin Aracılık Ettiği Yerlerde Yayınlanan Gazeteler" olarak değiştirilmiştir.

Madde 20 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 70 inci maddesinde geçen "0.80" ibaresi "1.20", "0.60" ibaresi "0.90" ve "0.40" ibaresi "0.60" olarak değiştirilmiştir.

Madde 21 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın 72 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Madde 72 - Bu bölümün kapsamına dahil gazetelerin bekleme süresi onsekiz aydır."

Madde 22 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın 73 üncü maddesinin (a), (b) ve (c) bendleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"a) Birinci kategoride olanlar: (1) Sorumlu Müdür (Yazı İşleri Müdürü), (4) Muhabir,

b) İkinci kategoride olanlar: (1) Sorumlu Müdür (Yazı İşleri Müdürü), (3) Muhabir,

c) Üçüncü  kategoride olanlar: (1) Sorumlu Müdür  (Yazı İşleri Müdürü) (2) Muhabir",

Madde 23 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 75 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (d) bendleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"a) Yüzölçümü 1.20 metrekareden az olmayan gazeteler arasında eşit olarak, 0.90 metrekareden az olmayan gazetelere yukarıdaki gazetelerin her birine düşen payın yarısı ve 0.60 metrekareden az olmayan gazetelere üçte biri.

b) Yüzölçümü 1.20 metrekarelik gazete çıkmayan yerlerde, 0.90 metrekareden az olmayan gazetelere eşit olarak, 0.60 metrekareden az olmayan gazetelere ise 0.90 metrekareliklere düşen payın yarısı.

d) Kadro, yüzölçümü, bekleme süresi ve sair bakımlardan aranan vasıflarda gazete çıkmayan yerlerde, kadrosunda (1) sorumlu müdür (yazı işleri müdürü) ile nitelikleri 73. maddede belirtilen en az (2) fikir işçisi bulunan, yüzölçümü 0.40 metrekareden az olmayan ve kendi yüzölçümünün en az yarısını mahalli haber ve diğer yazılara ayıran ve bunları mutad dışı boşluk bırakmadan, alışılmış sütun genişliğinin her beş santimetrelik kısmında, 10-12 satır yazı bulunacak şekilde ve her sayfası yeniden dizilip tertiplenmiş olarak yayın yerindeki Matbaalar Kanunu gereğince beyanname vermiş olan matbaalarda basılan günlük gazeteler arasında eşit olarak, ancak günlük gazetelerle birlikte günlük olmayan veya sadece aralıklı sürelerle çıkan gazetelerin bulunduğu yerlerde, basın kanunu hükümlerince verdikleri beyannamede tasrih edilen zamanlarda en az üç ay yayınlandığının tespit edilmesi şartıyla, her ayın birinci ile sonuncu günü arasındaki çıkış sayıları gözönüne alınarak belirlenecek oran dahilinde."

Madde 24 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 76 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Madde 76 - Vasıflı gazetelere, aşağıda belirtilen şartların yerine getirilmesi halinde her farklı özellik için ayrı ayrı olmak üzere, kendi kontenjanlarının yüzde otuzu oranında, ek kontenjan olarak resmi ilân verilir.

a) Yüzölçümleri, 70 inci maddede belirtilen "Birinci Kategori" için tespit edilmiş asgari yüzölçümünün iki katından az olmamak,

b) 73 üncü maddenin (a) bendinde öngörülen asgari fikir işçileri sayısının en az iki katı fikir işçisi personelini yalnız ilgili gazetenin kadrosunda bulundurmak,

c) Yayınlandığı yerin dışında da mevkute dağıtım amacıyla kurulmuş yurt genelinde bayilik teşkilatı bulunan bir müessese tarafından, yayınlandığı yerden başka en az üç komşu ilde veya bulunduğu coğrafi bölgede, günü gününe dağıtıma sunularak satılmak ve istenmesi durumunda bu hususu belgelendirmek."

Madde 25 - Aynı Genel Kurul Kararı'nın değişik 79 uncu maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

"Madde 79 - Gazeteleri denetleyecek kontrol ve ihtiyaç halinde geçici kontrol kurulları, Valiliğin görevlendireceği İl Basın ve/veya Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğünden

(1) memur (aynı zamanda kurulun başkanı) ve muhasebe konularında ihtisas sahibi (1) memur ile 39. maddenin birinci fıkrasına göre tespit edilen üye adayları arasından yine Valilikçe görevlendirilecek (1) gazeteci üyeden oluşur.

İl sınırları içerisinde gazete sahipleri ve varsa tüzel kişi temsilcileri dışındaki, sarı basın kartı taşıyan fikir işçileri; yeterli sayıda sarı basın kartlı fikir işçisi yoksa, gazeteci sıfatı taşıyanlar arasından ad çekmek suretiyle yeterli sayıda belirlenen gazeteci üye adayları, kurullarda ad çekmedeki sıraya göre görevlendirilir ve 41 inci madde hükmü göz önünde tutulur. Bu suretle kontrol kurulu teşkili mümkün olmayan hallerde, başka yerlere ait gazeteci üyelerden yararlanılır. Gazetecinin emekli veya sürekli basın kartı sahibi olması, Kontrol Kurulu üyeliği adaylığına mani değildir. Gazete sahipleri ile varsa tüzel kişi temsilcileri, hiçbir durumda Kontrol Kurulu üyesi olamaz."

Madde 26 - Bu Genel Kurul Kararı'nın 16 ncı ve 21 inci maddeleri Resmî Gazete'de yayımı tarihinde diğer maddeleri 1 Temmuz 2005 tarihinde yürürlüğe girer.