Yönetmelik Karar Sayısı : 2005/8844 Ekli
“Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği”nin yürürlüğe konulması; Maliye Bakanlığı’nın
29/3/2005 tarihli ve 6243 sayılı yazısı üzerine, 5018 sayılı Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 49, 50 ve geçici 3 üncü maddeleri ile 178
sayılı Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde
Kararnamenin 11 inci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 3/5/2005 tarihinde
kararlaştırılmıştır. Ahmet Necdet SEZER CUMHURBAŞKANI
Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği BİRİNCİ
BÖLÜM Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde
1 — Bu Yönetmeliğin amacı, genel yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinin, hesap ve kayıt düzeninde saydamlık, hesap verilebilirlik ve tekdüzenin
sağlanması, işlemlerinin kayıt dışında kalmasının önlenmesi, faaliyetlerinin
gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde
muhasebeleştirilmesi; mali tablolarının zamanında, doğru, muhasebenin temel
kavramları ve genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri çerçevesinde, uluslararası
standartlara uygun, yönetimin ve ilgili diğer kişilerin bilgi ihtiyaçlarını
karşılayacak ve kesin hesabın çıkarılmasına temel olacak; karar, kontrol ve
hesap verme süreçlerinin etkili çalışmasını sağlayacak şekilde hazırlanması
ve yayımlanmasına ilişkin esas, usul, ilke ve standartların belirlenmesidir. Kapsam Madde
2 — Bu Yönetmelik, merkezi yönetim kapsamındaki kamu
idareleri, sosyal güvenlik kurumları ve mahallî idarelerden oluşan genel
yönetim kapsamındaki kamu idarelerini kapsar. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve
Kontrol Kanununa tabi ve aynı zamanda kurumlar vergisi mükellefi olan kamu
idareleri, bu Yönetmeliğin sadece bütçe işlemlerinin muhasebeleştirilmesi,
raporlanması ve hesapların konsolidasyonuna ilişkin hükümlerine tabidir. Dayanak Madde
3 — Bu Yönetmelik, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve
Kontrol Kanununun 49, 50 ve geçici 3 üncü maddeleri ile 178 sayılı Maliye
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci
maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde
4 — Bu Yönetmelikte geçen; Bakanlık: Maliye Bakanlığını, Kurul: 5018 sayılı Kamu Mali
Yönetimi ve Kontrol Kanununun 49 uncu maddesinde tanımlanan kurulu, Yönetmelik: Bu Yönetmeliği, Genel yönetim kapsamındaki kamu
idareleri: Merkezî yönetim kapsamındaki kamu idareleri, sosyal güvenlik
kurumları ve mahallî idareleri, Merkezî yönetim kapsamındaki kamu
idareleri: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı
cetvelde sayılan genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerini, (II) sayılı
cetvelde sayılan özel bütçe kapsamındaki idareleri ve (III) sayılı cetvelde
sayılan düzenleyici ve denetleyici kurumları, Sosyal güvenlik kurumları: 5018
sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (IV) sayılı cetvelde yer
alan kamu idarelerini, Mahallî idare: Yetkileri belirli
bir coğrafi alan ve hizmetlerle sınırlı olarak kamusal faaliyet gösteren
belediye, il özel idaresi ve bunlara bağlı birlik ve idareyi, Muhasebe birimi: Kapsama dahil
kamu idarelerine ait, gelir ve alacakların tahsili, gider ve borçların hak
sahiplerine ödenmesi, para ve parayla ifade edilebilen değerler ile
emanetlerin alınması, saklanması, ilgililere verilmesi, gönderilmesi ve diğer
tüm mali işlemlerin kayıtlarının yapılması ve raporlanmasına ilişkin muhasebe
hizmetlerinin yapıldığı birimi, Muhasebe yetkilisi: Usulüne göre
atanmış, muhasebe biriminin yönetiminden ve yetkili mercilere hesap vermekten
sorumlu yöneticisini, Muhasebe sistemi: Mali işlemlerin
yürütülmesinde, kaydedilmesinde ve raporlanmasında kullanılan hesap planları,
defterler ve muhasebeleştirme süreçlerinin tamamını, Muhasebe politikaları: Muhasebe
işlemlerinin kaydedilmesi, mali raporların hazırlanması ve sunulmasında kabul
edilen ilke, kural, standart ve uygulamaları, Bütçe: Belirli bir dönemdeki
gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları
gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi, Öz kaynak: Yönetmelik kapsamına
dahil kamu idarelerinin varlıkları ile yabancı kaynakları arasındaki farkı, Gelir: İlk defa hesaplara
alınacak varlıklar ile yeniden değerleme farkları dışında, öz kaynakta artışa
neden olan her türlü işlemi, Gider: İlk defa hesaplara
alınacak varlıklar ile yeniden değerleme farkları dışında, öz kaynakta
azalışa neden olan her türlü işlemi, Ekonomik sınıflandırma: Kapsama
dahil kamu idarelerinin gelir ve giderlerinin türleri itibarıyla
sınıflandırılmasını, Bütçe geliri: Kapsama dahil kamu
idarelerinin bütçeleri ve diğer mevzuatla gelir olarak tanımlanan her türlü
işlemi, Bütçe gideri: Kapsama dahil kamu
idarelerinin bütçeleri ve diğer mevzuatla gider olarak tanımlanan her türlü
işlemi, İz bedeli: Ekonomik ömrünü
tamamladığı halde fiilen kullanılmasına devam edilen iktisadi kıymetler ile
gerçek değeri tespit edilemeyen veya edilmesi uygun görülmeyen ancak,
hesaplarda izlenmesi gereken iktisadi kıymetlerin muhasebeleştirilmesinde
kullanılan ve muhasebe kayıtlarında yer verilen en düşük tutarı, Maliyet bedeli: Bir varlığın satın
alınması, üretilmesi veya değerinin artırılması için yapılan harcamalar veya
verilen kıymetlerin toplamını, Rayiç
değer: Varlık veya kaynakların değerleme günündeki normal alım satım
değerini, İtibari değer: Her türlü
senetlerle, bono ve tahvillerin üzerinde yazılı olan değeri, Defter değeri: Varlık veya
kaynakların değerleme gününde muhasebe kayıtlarındaki değerini, Tahakkuk esası: Bir ekonomik
değerin yaratıldığında, başka bir şekle dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu
edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok olduğunda muhasebeleştirilmesini, Nakit esası: Gelirlerin nakden
veya mahsuben tahsil edildiğinde, giderlerin ise nakden veya mahsuben
ödendiğinde muhasebeleştirilmesini, Malî yıl: Takvim yılını, Faaliyet dönemi: Bakanlıkça aksi
kararlaştırılmadıkça mali yılı, Hesap dönemi: Bakanlıkça aksi
kararlaştırılmadıkça mali yılı, ifade eder. İKİNCİ
BÖLÜM Temel
Muhasebe Kavramları ve İlkeleri Temel kavramlar Madde
5 — Genel yönetim muhasebesi, muhasebe ilke ve kurallarının
dayanağını oluşturan ve aşağıda belirtilen kavramlara göre yürütülür: a) Süreklilik: Kamu idarelerinin
faaliyetleri, herhangi bir zaman sınırlamasına tabi olmaksızın sürdürülür. b) Dönemsellik: Kamu idarelerinin
faaliyetleri, belirli dönemlerde raporlanır ve her dönemin faaliyet sonuçları
diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanır. c) Parayla ölçülme: Parayla
ölçülebilen ekonomik olay ve işlemlere ilişkin muhasebe kayıtları, ortak ölçü
olarak ulusal para birimi ile yapılır. d) Maliyet esası: Para mevcudu,
alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan kalemler
hariç, kamu idareleri tarafından edinilen varlık ve hizmetler, bunların elde
edilme maliyet bedelleriyle muhasebeleştirilir. Maliyet bedeli tespit
edilemeyen varlık ve kaynakların değerlemesine ilişkin hükümler saklıdır. e) Belgelendirme: Muhasebe
kayıtları, gerçek durumu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş
belgelere dayandırılır. f) Tutarlılık: Muhasebe
uygulamalarının, faaliyet ve bütçe uygulama sonuçlarının ve bunlara ilişkin
yorumların birbirini izleyen dönemlerde tutarlı bir şekilde
karşılaştırılabilirliğinin sağlanması esastır. Uygulanan muhasebe
politikalarının değişmesi durumunda, değişikliklerin ve mali etkilerinin mali
tablo dipnotlarında açıklanması zorunludur. g) Tam açıklama: Mali tablolar,
bu tablolardan yararlanacak olanların doğru karar vermelerine yardımcı olacak
ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır şekilde düzenlenir. h) Önemlilik: Bir hesap kalemi
veya mali bir olayın nispi ağırlık ve değerinin, mali tablolarda yer
verilecek önemde olması esastır. i)
İhtiyatlılık: Muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu
Yönetmelikte belirtilen durumlarda karşılık ayrılır. Faaliyet sonucunu
değiştirmeye yönelik olarak gizli yedekler ya da gereğinden fazla karşılık
ayrılamaz. Faaliyet sonuçları tablosu ilkeleri Madde
6 — Genel yönetim muhasebesinde faaliyet sonuçları tablosu
ilkelerinin uygulaması aşağıda açıklanmıştır: a) Kamu idarelerinin
faaliyetlerine ilişkin gelir-gider işlemleri, tahakkuk esasına dayalı olarak gelir
ve gider hesaplarında izlenir. Gelir ve gider hesapları, bütçe ile ilgili
olsun veya olmasın, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri gereği tahakkuk eden
her türlü gelir ve giderin kaydına mahsustur. b) Gerçekleşmemiş gelir veya
giderler gerçekleşmiş gibi ya da gerçekleşenler gerçek tutarından farklı
gösterilemez. Belli bir dönem ya da dönemlerin gerçeğe uygun faaliyet
sonuçlarını göstermek için, dönem ya da dönemlerin başında ve sonunda hesap
kesimi işlemleri yapılır. c) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar
ile özel tükenmeye tabi varlıklar ve diğer duran varlıklar için amortisman ve
tükenme payı ayrılır. d) Arızi ve olağanüstü niteliğe
sahip gelir ve giderler meydana geldikleri dönemde tahakkuk ettirilir. Ancak,
normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gösterilir. e) Dönem sonuçlarının tespitiyle
ilgili olarak uygulanmakta olan değerleme esasları ve maliyet yöntemlerinde
bir değişiklik yapıldığı takdirde, bu değişikliğin etkileri açıkça
belirtilir. f) İhtiyatlılık ilkesi gereği
tahsili şüpheli hale gelen alacaklar için hesaplanan karşılıklar gider olarak
muhasebeleştirilir ve raporlanır. g) Bilanço tarihinde var olan ve
sonucu belirsiz bir ya da birkaç olayın gelecekte ortaya çıkıp çıkmamasına
bağlı durumları ifade eden, muhtemel olaylar ve yükümlülüklerden kaynaklanan,
gerçeğe yakın olarak tahmin ve hesap edilebilen giderler tahakkuk ettirilerek
faaliyet sonuçları tablosuna yansıtılır. Şarta bağlı gelirler için ise
gerçekleşme ihtimali yüksek olsa da herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz,
dipnotlarda açıklama yapılır. Bütçe uygulama sonuçları tablosu ilkeleri Madde
7 — Genel yönetim muhasebesinde bütçe uygulama sonuçları
tablosu ilkelerinin uygulaması aşağıda açıklanmıştır: a) Kamu idarelerinin bütçe gelir
ve bütçe gider hesapları, yılı bütçe düzenlemesi ve diğer mevzuatla bütçe
geliri ve bütçe gideri olarak tanımlanan ve kesin hesabın çıkarılmasına esas
teşkil eden işlemlerinin kaydına mahsustur. b) Kamu idareleri işlemlerinin,
nakit esasında kayıt ve raporlanmasında bütçe geliri ve bütçe gideri
hesaplarına kaydedilen tutarların, ilgisine göre faaliyet hesapları veya
bilanço hesaplarıyla ilişkilendirilmesinde yansıtma hesapları kullanılır. Bilanço
ilkeleri Madde
8 — Bilanço ilkelerinin amacı, kamu idaresinin
tasarrufundaki kaynaklar ile bunlarla elde edilen varlıkların muhasebe
kayıtlarının yapılması, mali tablolarının hazırlanması ve raporlanması
yoluyla, belli bir tarihte kamu idaresinin mali durumunun ilgililer için
saydam ve gerçeğe uygun olarak yansıtılmasıdır. Kapsama dahil kamu idareleri
bilançolarını Yönetmelikte belirtilen şekil ve esaslara göre hazırlayıp
sunar. Bilançolar hesap tipinde hazırlanır. Hesap tipi bilançonun sol
tarafında varlıklar, sağ tarafında ise yabancı kaynaklar ve öz kaynaklar yer
alır. Bütün varlıklar, yabancı kaynaklar
ve öz kaynaklar bilançoda gayrisafi değerleriyle gösterilir. Bu ilke,
bilançonun net değer esasına göre düzenlenmesine bir engel oluşturmaz. Bu
doğrultuda net değer bilanço düzenlenmesinin gereği olarak, indirim
kalemlerinin ilgili hesapların altında açıkça gösterilmesi esastır. Bu amaç doğrultusunda benimsenen
bilanço ilkeleri; varlıklar, yabancı kaynaklar ve öz kaynaklar itibarıyla
Yönetmeliğin 9, 10 ve 11 inci maddelerinde belirtilmiştir. Varlıklara ilişkin ilkeler Madde
9 — Varlıklara ilişkin ilkeler şunlardır: a) Varlıklar, likidite
durumlarına göre dönen ve duran varlıklar ana hesap gruplarına ayrılır. Dönen
varlıklar ana hesap grubu; hazır değerler, menkul kıymet ve varlıklar,
faaliyet alacakları, kurum alacakları, diğer alacaklar, stoklar, ön ödemeler,
yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri, gelecek aylara ait giderler ve
gelir tahakkukları ile diğer dönen varlıklar hesap gruplarına, duran
varlıklar ana hesap grubu ise; menkul kıymet ve varlıklar, faaliyet
alacakları, kurum alacakları, mali duran varlıklar, maddi duran varlıklar,
maddi olmayan duran varlıklar, özel tükenmeye tabi varlıklar, gelecek yıllara
ait giderler ve gelir tahakkukları ile diğer duran varlıklar hesap gruplarına
ayrılır. b) Faaliyet dönemi içinde paraya
dönüştürülebilecek veya kullanılarak tüketilecek varlık ve alacaklar
bilançoda dönen varlıklar ana hesap grubu içinde gösterilir. c) Faaliyet dönemi içinde paraya
dönüştürülmesi öngörülmeyen ve hizmetlerinden bir faaliyet döneminden daha
uzun süre yararlanılacak varlıklar ve vadesi faaliyet dönemini aşan alacaklar
bilançoda duran varlıklar ana hesap grubu içinde gösterilir. Dönem sonunda,
vadeleri bir yılın altında kalan alacaklar, bu grupta yer alan hesaplardan
dönen varlıklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılır. d) Bu Yönetmelikte belirtilen
durumlarda varlıkların, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleriyle
gösterilebilmesi için, varlıklardaki değer düşüklükleri gösterilerek
karşılıkları ayrılır. Dönen varlıklar ana hesap grubu içinde yer alan alacaklar,
stoklar ve diğer dönen varlıklar içindeki ilgili kalemler için yapılacak
değerlendirme sonucunda, gerekli durumlarda uygun karşılıklar ayrılır. e) Bilançoda duran varlıklar ana
hesap grubu içinde yer alan maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile diğer
duran varlıkların maliyetlerini, bunlardan yararlanılan dönemlere dağıtmak
amacıyla, her dönem ayrılan amortismanların birikmiş tutarları bilançoda
ayrıca gösterilir. f) Duran varlıklar ana hesap
grubu içinde yer alan özel tükenmeye tabi varlıkların maliyetini ilgili
dönemlere yüklemek amacıyla, her dönem ayrılan tükenme paylarının birikmiş
tutarları bilançoda ayrıca gösterilir. g) Maddi ve maddi olmayan duran
varlıklar ile diğer duran varlıkların, raporlama tarihinde gerçek
değerleriyle gösterilmesi amacıyla, bu Yönetmeliğin ilgili hükümleri uyarınca
yeniden değerlemeye tabi tutulması gerekir. Dönem sonu bilanço gününde varlık
hesaplarında kayıtlı olup yabancı para cinsinden takip edilen varlıklar da
değerlemeye tabi tutulur. h) Gelecek dönemlere ait olarak
önceden ödenen giderler ile cari dönemde tahakkuk eden ancak, gelecek
dönemlerde tahsil edilecek olan gelirler muhasebeleştirilir ve bilançoda
gösterilir. Varlıklar arasında yer alan alacaklara ilişkin olarak tahakkuk
eden ancak, tahsil zamanı gelmeyen faiz alacakları ilgili hesaplarda
gösterilir. i) Tutarları net olarak
hesaplanamayan alacaklar için herhangi bir tahakkuk kaydı yapılmaz. Bu tür
alacaklar bilanço dipnotlarında veya eklerinde gösterilir. j) Mal ve hizmet karşılığı teminat
veya depozito olarak verilen tutarlar, varlıklar içinde gösterilir. k) Stoklarını hesaplarında
izlemeye karar veren kamu idarelerince; satmak, üretimde veya tüketimde
kullanmak amacıyla edinilen ilk madde, malzeme, yarı mamul veya mamul mal,
ticari mal, yan ürün, artık ve hurda gibi stoklar maliyet bedelleriyle dönen
varlıklar içindeki ilgili hesaplara kaydedilir ve raporlanır. Bunlardan
yapılan satışlar, tüketimler veya kullanımlar stok hesaplarından düşülerek
karşılıkları duruma göre ilgili varlık veya gider hesaplarına kaydedilir. Yabancı
kaynaklara ilişkin ilkeler Madde
10 — Yabancı kaynaklara ilişkin ilkeler şunlardır: a) Yabancı kaynaklar vade
yapılarına göre kısa vadeli yabancı kaynaklar ve uzun vadeli yabancı
kaynaklar ana hesap gruplarına ayrılır. Kısa vadeli yabancı kaynaklar ana
hesap grubu; kısa vadeli iç mali borçlar, kısa vadeli dış mali borçlar,
faaliyet borçları, emanet yabancı kaynaklar, alınan avanslar, yıllara yaygın
inşaat ve onarım hakedişleri, ödenecek diğer yükümlülükler, borç ve gider
karşılıkları, gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları ve diğer kısa
vadeli yabancı kaynaklar hesap gruplarına, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana
hesap grubu ise; uzun vadeli iç mali borçlar, uzun vadeli dış mali borçlar,
faaliyet borçları, diğer borçlar, alınan avanslar, borç ve gider
karşılıkları, gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkukları ve diğer
uzun vadeli yabancı kaynaklar hesap gruplarına ayrılır. b) Kamu idarelerinin vadesi
faaliyet dönemiyle sınırlı olan yükümlülükleri, bilançoda kısa vadeli yabancı
kaynaklar ana hesap grubu içinde gösterilir. c) Kamu idarelerinin vadesi
faaliyet dönemini aşan yükümlülükleri bilançoda uzun vadeli yabancı kaynaklar
ana hesap grubu içinde gösterilir. Dönem sonu bilanço gününde bu grupta yer
alan yükümlülüklerden vadeleri bir yılın altına inenler, kısa vadeli yabancı
kaynaklar ana hesap grubundaki ilgili hesaplara aktarılır. d) Gelecek dönemlere ait olarak
önceden tahsil edilen gelirler ile cari dönemde tahakkuk eden ancak, gelecek
dönemlerde ödenecek olan giderler tahakkuk tarihinde muhasebeleştirilir ve
bilançoda gösterilir. Yabancı kaynaklar arasında yer alan borçlara ilişkin
olarak tahakkuk eden ancak, ödeme zamanı gelmeyen faiz borçları ilgili
hesaplarda gösterilir. e) Kamu idarelerinin bilinen ve
tutarları tahmin ve hesap edilebilen bütün yabancı kaynakları kaydedilir ve
bilançoda gösterilir. f) Dönem sonu bilanço gününde
yabancı kaynak hesaplarında kayıtlı olup, yabancı para cinsinden takip ve
ödemesi yapılan tutarlar değerlemeye tabi tutulur ve raporlama tarihindeki
değerleriyle mali raporlarda gösterilir. g) Mal ve hizmet karşılığı
teminat veya depozito olarak alınan tutarlar yabancı kaynaklar içinde
gösterilir. Öz
kaynaklara ilişkin ilkeler Madde
11 — Öz kaynaklara ilişkin ilkeler şunlardır: a) Öz kaynaklar ana hesap grubu;
net değer (sermaye), değer hareketleri, yeniden değerleme farkları, yedekler,
geçmiş yıllar olumlu faaliyet sonuçları ve geçmiş yıllar olumsuz faaliyet
sonuçları ile dönem faaliyet sonuçları hesap gruplarına ayrılır. Yedekler,
gelir unsuru olarak faaliyet sonuçları tablosuna aktarılmaz. Genel yönetim
kapsamında ticari esaslara göre faaliyet gösteren kamu idarelerinin varlık
hesaplarında net değer yerine, kendilerine tahsis edilen sermaye ile bunun
ödenmiş miktarı gösterilir. b) İlk açılış bilançosuna dahil
edilememiş bulunan varlık ve yabancı kaynakların envanteri yapıldıkça
belirlenen değeri ilgili varlık veya yabancı kaynak hesabına ve net değere
(sermayeye) ilave edilir. c) Dönem faaliyet sonucu ile önceki
yıl/yıllar faaliyet sonuçları bu grupta yer alır. d) Öz kaynakların bilançoda net
olarak gösterilmesi için öz kaynak kalemlerinden negatif değer taşıyanlar
indirim kalemleri olarak yer alır. Nazım hesaplara ilişkin ilkeler Madde
12 — Nazım hesaplara ilişkin ilkeler şunlardır: a) Kamu idarelerinin varlık,
kaynak, gelir ve gider hesaplarının dışında, muhasebenin bilgi verme ve
izleme görevi yüklediği işlemleri, muhasebe disiplini altında toplanması
istenen işlemleri ile gelecekte doğması muhtemel hak ve yükümlülüklerine
ilişkin işlemlerini izlemek üzere nazım hesaplar kullanılır. b) Nazım hesaplar, yalnızca
ilgili olduğu diğer nazım hesaplarla karşılıklı olarak borç ve alacak çalışan
hesaplardan oluşur. Bu hesaplar mizanda ve bilançonun dipnotunda gösterilir. ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM Genel
Yönetim Muhasebe Standartları, Kuralları ve Uygulanması Genel yönetim muhasebe standartlarının oluşturulması Madde
13 — Genel yönetim muhasebe ve raporlama standartları Kurul tarafından
oluşturulur. Bu Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen muhasebe ve
raporlama standartlarındaki değişiklikler ve iyileştirmeler de dahil, bu
konudaki uluslararası gelişmeler Kurulca izlenir ve uyarlanır. Muhasebe işlemi Madde
14 — Bir kamu idaresinin başka bir kamu idaresi veya diğer
üçüncü kişilerle olan karşılıklı ekonomik ilişkileri veya kamu idaresinin
kendi içinde muhasebe işlemi olarak değerlendirilmesi ve raporlanması gereken
ve para cinsinden ifade edilebilen her türlü işlemi muhasebe işlemidir.
Muhasebe işlemi; a) Karşılıklı yükümlülük doğuran
mübadele ilişkisi, b) Bir mal veya hizmetin
karşılıksız olarak başka bir kuruma veya diğer üçüncü kişilere devri, c) Kamu idaresinin kendi içinde
muhasebe işlemi olarak değerlendirilmesi gereken ve para cinsinden ifade
edilebilen amortisman hesaplanması, yeniden değerleme yapılması, stokların
kullanılması, ve benzeri şekillerde
gerçekleşir. İşlemlerin
belgeye dayanması ve belge düzeni Madde
15 — Bütün muhasebeleştirme işlemlerinin kanıtlayıcı
belgelere dayandırılması zorunludur. Kanıtlayıcı belgeler, muhasebeleştirme
belgesinin hazırlanmasını gerektiren ve ilgili mevzuatında belirtilen
belgelerden oluşur. Merkezi yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinde, bu Yönetmelik ve bu Yönetmeliğe uygun olarak hazırlanacak diğer
düzenlemelerin uygulanmasında kullanılmak üzere; kayıt, denetim, kontrol ve
takip açısından standart bir belge düzeninin oluşturulmasına Bakanlık
yetkilidir. Kullanılacak belgelerle ilgili yönetmelikler, mahalli idareler için
İçişleri Bakanlığı, sosyal güvenlik kurumları için bağlı veya ilgili
oldukları bakanlıklar tarafından, Bakanlığın uygun görüşü alınmak suretiyle
hazırlanır ve uygulanır. Merkezi yönetim kapsamındaki kamu
idarelerinde muhasebeleştirme belgesi olarak Yönetmelik eki Ödeme Emri
Belgesi (Örnek: 1) ve Muhasebe İşlem Fişi (Örnek: 2) kullanılır. Bu kamu
idareleri, asgari bu belgelerde yer alan bilgileri taşıması kaydıyla,
muhasebeleştirme belgelerini kendi düzenleyici metinlerinde farklı içerik ve
şekilde ayrıca belirleyebilirler. Mahalli idareler ve sosyal güvenlik
kurumlarında kullanılacak muhasebeleştirme belgeleri ise, bu Yönetmeliğe göre
Bakanlığın uygun görüşü alınmak suretiyle hazırlanacak kendi düzenlemelerinde
belirlenir. Kayıt zamanı, kamu gelir ve giderleri ile bütçe gelir ve giderlerinin
yılı Madde
16 — Bir ekonomik değer; yaratıldığında, başka bir şekle
dönüştürüldüğünde, mübadeleye konu edildiğinde, el değiştirdiğinde veya yok
olduğunda muhasebeleştirilir. Kamu hesapları mali yıl esasına
göre tutulur. Kamu gelir ve giderleri tahakkuk
ettirildikleri mali yılın hesaplarında gösterilir. Bütçe gelirleri tahsil edildiği,
bütçe giderleri ise ödendiği yılda muhasebeleştirilir. Çift taraflı kayıt sistemi Madde
17 — Yönetmelik kapsamına dahil kamu idarelerinin her türlü
muhasebe işlemi çift taraflı kayıt sistemine göre kaydedilir. Bir hesaba borç
veya alacak kaydedilen tutar, başka hesap ya da hesaplara alacak veya borç
kaydedilir. Kayıt düzeni ve kayıt düzeltmesi Madde
18 — Kamu idarelerinin muhasebe birimleri, muhasebe
işlemlerini, gerçekleşme sırasına göre düzenli bir şekilde hesap dönemi
başında "1" den başlamak üzere hesap döneminin sonuna kadar
numaralandırarak kaydederler. Muhasebe kayıtları ancak yeni bir muhasebe
kaydı ile düzeltilir. Muhasebe belgesinde düzeltme işleminin gerekçesine yer
verilir. Yabancı para cinsinden yapılan işlemler ve kur değişiklikleri Madde
19 — Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, fiyatı yabancı
para cinsinden belirlenen mal ve hizmetlerin alım ve satımları, yabancı para
cinsinden borç temin edilmesi ve borç verilmesi, yabancı para birimine dayalı
bir anlaşmaya taraf olunması, yabancı para cinsinden bir varlığın elde
edilmesi veya elden çıkarılması ve yabancı para cinsinden bir yükümlülüğün
oluşması veya yerine getirilmesi gibi işlemlerdir. Yabancı para cinsinden yapılan
işlemler ve faaliyetler ulusal para birimi cinsinden kaydedilir. Ulusal para
dışında yabancı bir para cinsinden raporlama yapılması halinde yabancı
paranın cinsi ve yabancı para cinsinden raporlama yapılmasının nedenlerinin
dipnotlarda belirtilmesi gerekir. Yabancı para cinsinden yapılan bir işlem ve
faaliyet, işlem ve faaliyetin gerçekleştiği tarihteki kur üzerinden
kaydedilir. Yabancı paralar ve yabancı para cinsinden
izlenen varlıklar ve yabancı kaynaklar, raporlama tarihinde T.C. Merkez
Bankasınca belirlenen ilgili döviz kuru üzerinden değerlemeye tabi tutulur ve
değerleme günündeki kur üzerinden muhasebe kayıtlarında gösterilir. Yabancı para cinsinden yapılan
parasal bir işlemin ilk kayda alındığı gün ile değerleme günü ya da ödeme
günü veya tahsilat yoluyla kayıtlardan çıkarıldığı gün arasındaki kurlarda
değişme olduğunda ortaya çıkan kur farkları oluştukları dönemlerde gelir,
gider veya emanet olarak kaydedilir. Öz kaynaklarda meydana gelen değişmenin
ne kadarının kur farklarından kaynaklandığı ve kur farklılıklarının raporlara
etkileri raporların dipnotlarında belirtilir. İç imkanlarla üretilen maddi duran varlıklar Madde
20 — Kamu idarelerinin bizzat kendi imkanlarıyla ürettikleri
maddi duran varlıkların üretimi için yapılan giderler, işlem tarihindeki
maliyet bedeli üzerinden ilgili varlık hesaplarına kaydedilir. Yatırım amaçlı varlık edinimleri Madde
21 — Kira veya sermaye geliri veya bunların her ikisini elde
etmek amacıyla edinilen ve kısa dönemde satış veya diğer işlemlere konu
edilmesi düşünülmeyen yatırım amaçlı varlıklar, maliyet bedeliyle kaydedilir.
Mali varlıklar ve sınıflandırılması Madde
22 — Mali varlıklar; kasadaki nakit, banka hesaplarındaki
mevcutlar, verilen borçlardan doğan alacaklar, senet, tahvil ve benzeri
menkul varlıklar, sermaye payları, mali türevler, bir sözleşmeden doğan
alacağı ifade eden haklar ve hesaplarda kayıtlı alacaklar gibi maddi ve maddi
olmayan varlıklar dışındaki her türlü değerleri kapsar. Mali varlıklar,
kaynaklarına ve türlerine göre sınıflara ayrılarak kaydedilir ve raporlanır. Mali olmayan varlıklar ve sınıflandırılması Madde
23 — Mali olmayan varlıklar; bir üretim süreci sonunda
ortaya çıkan ve zaman içinde tekrarlanarak bir yıldan fazla kullanılabilen
binalar ve yapılar, yeraltı ve yerüstü düzenleri, makine ve teçhizatlar,
taşıtlar, demirbaşlar ve diğer maddi duran varlıkları kapsayan maddi duran
varlıkları; üretim veya yönetim hizmetlerinde kullanılmak veya satış amacıyla
edinilen stoklar ile madde ve malzemeler, üretim aşamasında veya üretim
aşamaları tamamlanmış olan ve satılmak veya tüketilmek üzere elde
bulundurulan mallar gibi diğer varlıkları kapsayan stokları; değerli taşlar
ve metaller, sanat eserleri, antikalar ve mücevherat gibi öncelikli amacı
üretim sürecinde kullanılmak veya tüketilmek olmayan taşınır varlıkları;
arsa, arazi, yeraltı varlıkları, diğer doğal olarak ortaya çıkan üretilmemiş
maddi duran varlıklar ile patent hakkı gibi üretilmemiş maddi olmayan duran
varlıkları ifade eder. Stoklar, maliyet bedeliyle ilgili
stok hesaplarına kaydedilir. Maliyet bedeli, stokların depolanacağı yere
kadar getirilmesi için yapılan bütün giderleri kapsar. Kullanıldıklarında
veya tüketildiklerinde gider hesabına, satıldıklarında ise ilgili varlık
hesaplarına kaydedilerek stok hesaplarından düşülür. Milli savunma ihtiyaçları için
alınacak her türlü silahlar ve ekipman doğrudan mal ve hizmet satın alma
gideri olarak kaydedilir. Milli savunma bütçesinden sivil amaçlarda
kullanılmak üzere alınan varlıklar ilgili varlık hesaplarına kaydedilir. Maddi duran varlıkların kayıt değerleri Madde
24 — Gerek yatırım ve gerekse kullanım amacıyla edinilen
maddi duran varlıklar maliyet bedeliyle muhasebeleştirilir. Maddi duran
varlıkların maliyet bedeli, alış bedeline, vergi, resim ve harçlar ile diğer
doğrudan giderlerin ilave edilmesi suretiyle bulunur. Ancak, katma değer
vergisi mükellefi olan kamu idarelerinin, edindikleri maddi duran varlıklar
için ödedikleri katma değer vergisi tutarları, maliyet bedeline dahil
edilmez. Alım işlemlerinde yapılan indirimler veya herhangi bir nedenle alış
bedeli üzerinden yapılan iadeler, alış bedelinden düşülür. Genel yönetim
giderleri ve varlığın elde edilmesi veya kullanılabilir duruma getirilmesiyle
doğrudan ilişkilendirilmeyen giderler, maliyet bedeline ilave edilmez. Maddi duran varlıkların
bütünleyici parçaları ve eklentileri, ilgili maddi duran varlıkla birlikte
değerlendirilir. Herhangi bir maliyet
yüklenilmeksizin edinilen maddi duran varlıklar, rayiç değeriyle
muhasebeleştirilir. Varlığın rayiç değeri bilinemiyorsa idarece tespit edilen
değeri esas alınır. Sanat eserlerinden hesaplara
alınmasına karar verilenler, sigorta değerleri veya takdir edilen
değerleriyle, sigortalanmamaları veya değer takdir edilememesi durumunda ise
iz bedeliyle muhasebeleştirilir. Kullanım değeri kalmayan ve
kullanımı veya satışından herhangi bir ekonomik fayda beklenilmeyen maddi
duran varlıklar, kayıtlı bulundukları maddi duran varlık hesabından
çıkarılarak, elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabına
alınır. Maddi duran varlıklar için yapılan değer artırıcı harcamalar Madde
25 — Maddi duran varlıklar için sonradan yapılan ve o
varlığın değerini, kullanım süresini, ürün ve hizmet kalitesini, sağlanan
faydayı artıran veya üretilen mal veya hizmetlerin üretim maliyetini azaltan
her türlü maliyet, ilgili maddi duran varlığın kayıtlı değerine ilave edilir
ve amortisman hesaplamasında dikkate alınır. Bunların dışında maddi duran varlıklar
için yapılan her türlü normal bakım ve onarım harcamaları gider olarak
kaydedilir. Maddi olmayan duran varlıklar ve kayıt değerleri Madde
26 — Maddi olmayan duran varlık, mal veya hizmet üretiminde
veya ediniminde kullanılmak, üçüncü kişilere kiraya verilmek veya idari
amaçlar için kullanılmak üzere elde tutulan marka, isim, bilgisayar yazılımı,
telif, patent, sınai ve işletme hakları gibi kalemlerdir. Maddi olmayan bir
duran varlığın maliyeti, o varlığın satın alındığı veya üretildiği sırada yapılan
nakit veya nakit benzeri harcama veya varlığın elde edilmesi için verilen
kıymetlerin rayiç değeridir. Maddi olmayan bir duran varlık elden
çıkarıldığı, kullanımı veya satışından hiçbir ekonomik fayda beklenmediği
zaman hesaplardan çıkarılır. Amortisman ve tükenme payı uygulaması Madde
27 — Yönetmelik kapsamına dahil kamu idarelerince muhasebe
sistemine dahil edilen duran varlıklardan; arazi ve arsalar, yapım
aşamasındaki sabit varlıklar, varlıkların elde edilmesi için verilen avans ve
krediler ile sanat eserleri dışındakilerden hangilerinin amortisman ve
tükenme payına tabi tutulacağı ve bunlara ilişkin esas ve usuller ile
uygulanacak amortisman ve tükenme payının süre, yöntem ve oranları duran
varlık çeşitlerine göre Bakanlıkça belirlenir. Bir duran varlığın amortisman ve
tükenme payına tabi değeri, varlığın yararlanma ya da itfa süresine sistemli
bir biçimde dağıtılır. Amortisman ve tükenme payı tutarı gider olarak
muhasebeleştirilir. Duran varlıkların ilk defa amortisman ve tükenme payı ile
yeniden değerlemeye esas alınacak değeri maliyet bedelidir. Ancak, yeniden
değerlemeye tabi tutulmuş olan varlıklar için amortisman ve tükenme payı
hesaplamasına esas alınacak değer, yeniden değerleme sonucu ortaya çıkan
değerdir. Bir varlık için yapılan harcamaların, varlığın iyileştirilmesi,
ömrünün uzatılması veya veriminin arttırılması sonucunu doğurması durumunda,
amortisman ve tükenme payı hesaplaması varlığın yeni değeri üzerinden
yapılır. Bir varlığın kullanımından elde
edilebilecek ekonomik fayda tüketildikçe, bu tüketimi yansıtabilmek amacıyla
ayrılan amortismanların birikmiş tutarı ile tükenme paylarının birikmiş
tutarı, varlığın defter değeri altında eksi değer olarak gösterilir. Yeniden değerleme uygulaması Madde
28 — Kapsama dahil kamu idareleri, bilançolarına dahil
amortismana tabi varlıkları ve bu varlıklar üzerinden ayrılmış olup
bilançolarında gösterilen amortismanları, son üç yıllık fiyatlar genel
düzeyindeki değişim toplamı Kurul tarafından belirlenen oranı geçerse, her
hesap dönemi sonu itibarıyla Bakanlıkça belirlenecek esas ve usullere göre
aşağıdaki şekilde yeniden değerlemeye tabi tutarlar. a) Bilanço varlıkları ve bu
varlıklar için geçmiş yıllarda ayrılmış olan amortismanlar, yeniden
değerlemenin yapılacağı yıla ait oran ile çarpılmak suretiyle yeniden
değerlenir. b) Yeniden değerleme neticesinde
doğacak değer artış ve azalışları, ilgili maddi duran varlık hesabına
kaydedilirken, karşılıkları da yeniden değerleme farkları hesabına
kaydedilir. Değer artış veya azalışı, amortismana tabi varlıkların yeniden
değerlemesinden önceki net bilanço varlık değerlerinin, bu kıymetlere yeniden
değerleme oranının tatbikinden sonra bulunacak net bilanço varlık
değerlerinden indirilmesi suretiyle bulunur. Net bilanço varlık değeri,
varlıkların bilanço varlıklarında yazılı değerlerinden, birikmiş amortismanın
düşülmesi suretiyle bulunan miktarı ifade eder. c) Bir hesap dönemi sonu
itibarıyla yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı,
Bakanlıkça belirlenir. d) Hesap dönemi içinde edinilen
amortismana tabi varlıklar için edinildiği dönem için yeniden değerleme
yapılmaz. e) Değerleme, mali yıl sonu
itibarıyla yapılır. f) Bir varlığın yeniden
değerlemesi sonucunda ortaya çıkan artış tutarı, öz kaynaklar ana hesap grubu
içindeki yeniden değerleme farkları hesabına ilave edilir. Bir varlık
herhangi bir nedenle elden çıkarılmışsa yeniden değerleme artışı da
hesaplardan çıkarılır. Yeniden değerleme farkları hesabına kaydedilmiş
tutarlar ilgili varlık tamamen amorti edildikten sonra net değer hesabına
aktarılabilir. Amortismana tabi varlıkların kullanım sürelerinin değişmesi Madde
29 — Amortismana tabi varlıkların ekonomik ömürleri belli
aralıklarla yeniden gözden geçirilir ve eğer kullanım süreleri başlangıçta yapılan
tahminden kayda değer şekilde farklı ise, amortisman hesaplama süresi mevcut
ve gelecek dönemleri içerecek şekilde yeniden belirlenir. Ödenemeyen giderler ve emanet hesapları Madde
30 — Kamu idarelerinin nakit mevcudunun tüm ödemeleri
karşılayamaması halinde giderler, muhasebe kayıtlarına alınma sırasına göre
ödenir. Ancak, kanunları gereğince diğer kamu idarelerine ödenmesi gereken
vergi, resim, harç, prim, fon kesintisi, pay ve benzeri tutarlara, tarifeye
bağlı ödemelere ve ödenmesi talep edilen emanet hesaplarındaki tutarlara
sırasıyla öncelik verilir. Malî yıl içinde ödeme emri
belgesine bağlandığı halde, hak sahibinin talep etmemesi veya başka
nedenlerle ödenemeyen tutarlar, bütçeye gider yazılarak emanet hesaplarına
alınır ve buradan ödenir. Ancak, hesaba alındığı malî yılı izleyen beşinci
yıl sonuna kadar talep edilmeyen emanet hesaplarındaki tutarlar bütçeye gelir
kaydedilir. Gelir kaydedilen tutarlar, mahkeme kararı üzerine ödenir. İlgili olduğu malî yılın sonundan
başlayarak beş yıl içinde alacaklıları tarafından geçerli bir mazerete
dayanmaksızın, yazılı talep edilmediğinden veya belgeleri verilmediğinden
dolayı ödenemeyen borçlar zamanaşımına uğrayarak kamu idareleri lehine düşer. Değer ve miktar değişimleri Madde
31 — Varlık ve yabancı kaynakların değerlemeye tabi
tutulmaları sonucunda, fiyat değişmelerinden dolayı ortaya çıkan artış ve
azalışlar değer değişimi; borçların, alacakların veya varlıkların hacim, sayı
gibi miktarlarında meydana gelen ve kamu idarelerinin inisiyatifi dışında
ortaya çıkan artış ve azalışlar ise miktar değişimidir. Bu şekilde ortaya
çıkan kazanç ve kayıplar ilgisine göre öz kaynaklar ana hesap grubunda açılan
hesaplara veya gelir ve gider hesaplarına kaydedilir. Bu şekillerde ortaya
çıkan kazanç ve kayıpların öz kaynakları nasıl etkilediği bilançonun
dipnotlarında açıklanır. Mübadele işlemlerinden sağlanan gelirler Madde
32 — Mal ve hizmetlerin takas yoluyla satışı işlemlerinden
sağlanan tutarlar, işlem günündeki rayiç değerleriyle kaydedilir. Bu işlemler
sırasında mübadeleye konu mal ve hizmetler arasında parayla ölçülebilen
farklılıklardan doğan kazanç ve kayıplar da işlem günündeki rayiç
değerleriyle kaydedilir. Borçlanma
ve borçlanma maliyetleri Madde
33 — Kamu idarelerine ait borçlar muhasebe sistemi içinde
izlenir. Borçlanma maliyetleri ilgili oldukları dönemde gider, nakden veya
mahsuben ödendikleri zaman bütçe gideri olarak kaydedilir. Borçlanmanın
direkt olarak bir varlığın satın alınması karşılığı yapılması ve borçlanma
suretiyle alınan varlığın bedelinin düzenli taksitler halinde ödenmesi
durumunda, tahakkuk ettirilen faizler ilgili döneme faiz gideri olarak
kaydedilir. Bu halde alınan varlık, taksit faizlerinden arındırılmış olarak
kayda alınma tarihindeki gerçek maliyet değeriyle varlık hesaplarına
kaydedilir. Borçlanma sözleşmelerinde yapılan
değişiklikler, borçların vadelerinin değiştirilmesi, başka bir alacaklıya
devri gibi değişikliklerin ekonomik sonuçları da kaydedilir. Borçlara ilişkin
yükümlülüğün, alacaklıların alacağından vazgeçmesi gibi tek yanlı
tasarruflarla ortadan kalkmasına veya azalmasına neden olan işlemlerden
kaynaklanan kazanç ve kayıplar miktar değişimleri olarak hesaplara
yansıtılır. Borçlanma araçlarının üzerlerinde
yazılı değerden daha düşük veya yüksek bir değer ile satılması durumunda;
satış değeri ile üzerlerinde yazılı değer arasındaki fark bütçe geliri veya
bütçe gideri, ilgili oldukları faaliyet dönemlerinde de tahakkuk ettirilerek
faiz gideri veya faiz geliri olarak kaydedilir. Borçlanma araçlarının elde
edilmesi veya elden çıkarılması için yapılan her türlü ücret, komisyon,
servis ücreti, vergi ve benzeri giderler, borç hesaplarıyla
ilişkilendirilmeksizin gider ve bütçe gideri olarak kaydedilir. Faiz giderleri ve faiz gelirleri Madde
34 — Kamu idarelerinin başka kamu idarelerinden, yurt
içindeki veya yurt dışındaki mali kuruluşlardan veya devletlerden yaptıkları
borçlanmalar dolayısıyla tahakkuk eden faizler, ilgili oldukları dönemlere
gider yazılır. Kamu idarelerinin başka kamu idarelerine, yurt içinde veya
yurt dışındaki mali kuruluşlara veya devletlere verdikleri borçlar
dolayısıyla tahakkuk eden faizler, ilgili oldukları dönemlere gelir
kaydedilir. Sübvansiyonlar ve transferler Madde
35 — Sübvansiyon, kamu idareleri tarafından mal ve hizmet
üreten işletmelere üretim miktarı, birimi veya mal ve hizmetin değeri esas
alınarak yapılan karşılıksız cari ödemelerdir. Transfer ise kamu idarelerince
diğer kamu idarelerine veya diğer kişilere nakit, mal, hizmet veya diğer bir
varlık şeklinde karşılıksız olarak yapılan ödemelerdir. Kamu idarelerince mal ve hizmet
üreten işletmelere üretim, satış, ithalat, ihracat veya üretim aşamalarında
yapılan sübvansiyonlar ile bir kamu idaresinden doğrudan hane halkına veya
kar amacı olmayan kuruluşlara, diğer kamu idarelerine, başka devletlere veya
uluslararası kuruluşlara yapılan cari transfer veya sermaye transferleri, bu
transferlerden yararlanan kişi veya kuruluşları gösterecek şekilde faaliyet
hesapları içinde bu amaçla açılacak hesaplara kaydedilir ve raporlanır. Sosyal
yardımlar Madde
36 — Kamu idareleri tarafından nüfusun tamamını veya belli
bir kesimini sosyal risklerden korumak amacıyla yapılan sağlık hizmetleri
ödemesi, işsizlik ödeneği, hastalık ve malullük yardımları, aile ve çocuk yardımı,
emeklilik aylığı veya ölüm yardımı gibi belli bir sosyal güvenlik şemsiyesi
altında veya dışında yapılan nakdi ve ayni yardımlar faaliyet hesaplarına
kaydedilir ve raporlanır. Gayri safilik ilkesi Madde
37 — Gelir ve giderler, herhangi bir düzenleme veya standart
ile aksi kararlaştırılmadıkça netleştirilmeden kaydedilir. Taahhütler ile garantilerin kaydı ve değerlemesi Madde
38 — Kapsama dahil kamu idarelerinin taahhütleri ile kamu
idaresi adına verilen garantiler nazım hesaplarda izlenir ve bunlara ilişkin
kayıt sistemi oluşturulur. Kamu idarelerince verilen
garantiler, raporlama dönemlerinde değerlemeye tabi tutulur ve bilanço
dipnotlarında gösterilir. Taahhütlerden hangilerinin kayda
alınacağı ve bunların raporlanmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça
belirlenir. Şartlı
bağış ve yardımlar Madde
39 — Şartlı bağış ve yardımlar alındıklarında, tahsis
amacına uygun olarak kullanılmak üzere ilgili hesaplara kaydedilir. Bunların
kullanılması sonucu kamu idaresi adına kaydı gereken bir varlık üretilmiş ise
söz konusu varlık maliyet bedeliyle muhasebeleştirilir. Bağış ve yardımlar,
kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenildiği takdirde,
bütçeye gider kaydıyla ilgisine geri verilir. Diğer
idare, kurum ve kuruluşlara verilecek paylar Madde
40 — Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin topladığı
vergi, resim, harç ve benzeri gelirlerden diğer idare, kurum ve kuruluşlara
verilecek payların, geliri toplayan kamu idaresi bütçesine bu amaçla
konulacak ödeneklerden karşılanması zorunludur. Malî yıl içinde kullanılabilecek
ödenek, ilgili kanun hükümleri uyarınca tahsil edilen tutar dikkate alınarak
hesaplanacak pay tutarını geçemez. Hesaplanan pay tutarının, bu amaçla tahsis
edilen ödenek tutarını aşması halinde, aradaki farkı geçmemek kaydıyla ödenek
eklemesi yapmaya genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Maliye Bakanı,
diğer idarelerde üst yöneticiler yetkilidir. Bütçe
ödenek işlemleri Madde
41 — Kapsama dahil kamu idarelerinin bütçe ödeneklerine
ilişkin her türlü muhasebe işlemi, bütçelerindeki sınıflandırmaya uygun
olarak muhasebe sisteminde nazım hesaplar ana hesap grubu içindeki hesaplarda
izlenir. Kesin hesap Madde
42 — Kapsama dahil kamu idarelerinin bütçe uygulama
sonuçlarını gösteren kesin hesapları, bütçelerindeki sınıflandırmaya uygun
olarak muhasebe kayıtlarından çıkarılır. Kamu idarelerinin kesin hesapları
ilgili mevzuatında belirlenen esas ve usullere uygun olarak yetkili
organların denetim ve bilgisine sunulur. Hesap
verme sorumluluğu Madde
43 — Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve
kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik,
verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından,
muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için
gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere
hesap vermek zorundadır. DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM Çerçeve
Hesap Planı Çerçeve hesap planının genel yapısı Madde
44 — Çerçeve hesap planı; bilanço hesapları, faaliyet
hesapları, bütçe hesapları ve nazım hesaplar ana bölümlerine ayrılır. Bilanço
hesapları bölümü, 1 numaradan 5 numaraya kadar olan ana hesap gruplarından;
faaliyet hesapları bölümü, 6 numaralı ana hesap grubundan; bütçe hesapları
bölümü, 8 numaralı ana hesap grubundan; nazım hesaplar bölümü ise, 9 numaralı
ana hesap grubundan oluşur. 7 numaralı ana hesap grubu Yönetmelikte yer alan
muhasebe ilke ve standartlarına aykırı olmamak şartıyla, kamu idarelerinin
yönetim ve maliyet muhasebesi ihtiyaçları için kullanılır. Ana hesap grupları
aşağıda gösterildiği gibi isimlendirilir. 1) Dönen Varlıklar 2) Duran Varlıklar 3) Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 4) Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 5) Öz Kaynaklar 6) Faaliyet Hesapları 7) Maliyet Hesapları 8) Bütçe Hesapları 9) Nazım Hesaplar Ana hesap gruplarından 1-5
numaralı gruplar bilanço hesapları olup, kendi içinde aşağıdaki maddelerde
gösterildiği gibi hesap gruplarına ayrılır ve her bir ana hesap grubunu
ilgilendiren işlemler ait oldukları hesap grubu içinde açılacak ilgili
bilanço hesaplarına kaydedilir. Her bilanço hesabı ayrıca ihtiyaca göre
yeteri kadar yardımcı hesaplara ayrılabilir. Faaliyet hesapları ana hesap
grubunun hesap gruplarına, hesap gruplarının hesaplara ve hesapların yardımcı
hesaplara ayrılması, gelir ve giderlerin ekonomik ayrımına uygun olarak
Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen bilgileri verecek şekilde
yapılır. Bütçe hesapları ana hesap
grubunun hesap gruplarına, hesap gruplarının hesaplara ve hesapların yardımcı
hesaplara ayrılması, bütçe gelir ve giderlerinin ekonomik ayrımına uygun
olarak Yönetmeliğin ilgili maddelerinde belirtilen bilgileri verecek şekilde
yapılır. Nazım hesaplar ana hesap grubu,
kurumların ihtiyaçlarına göre sınıflandırılır. Genel yönetim muhasebesi çerçeve
hesap planı aşağıdaki ana hesap grupları, hesap grupları ve hesaplardan
oluşur: Aktif Hesaplar 1
Dönen Varlıklar 10
Hazır Değerler 100 Kasa Hesabı 101 Alınan Çekler Hesabı 102 Banka Hesabı 103 Verilen Çekler ve Gönderme
Emirleri Hesabı (-) 104 Proje Özel Hesabı 105 Döviz Hesabı 106 Döviz Gönderme Emirleri
Hesabı (-) 107 Elçilik ve Konsolosluk
Nezdindeki Paralar Hesabı 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı 109 Banka Kredi Kartlarından
Alacaklar Hesabı 11 Menkul Kıymet ve Varlıklar 110 Hisse Senetleri Hesabı 111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve
Bonoları Hesabı 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve
Bonolar Hesabı 117 Menkul Varlıklar Hesabı 118 Diğer Menkul Kıymet ve
Varlıklar Hesabı 12 Faaliyet Alacakları 120 Gelirlerden
Alacaklar/Alıcılar Hesabı 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar
Hesabı 122 Gelirlerden Tecilli ve
Tehirli Alacaklar Hesabı 126 Verilen Depozito ve
Teminatlar Hesabı 127 Diğer Faaliyet Alacakları
Hesabı 128 Şüpheli Alacaklar Hesabı 129 Şüpheli Alacaklar Karşılığı
Hesabı (-) 13 Kurum Alacakları 130 Dış Borcun İkrazından Doğan
Alacaklar Hesabı 131 Para Piyasası Nakit İşlemleri
Alacakları Hesabı 132 Kurumca Verilen Borçlardan
Alacaklar Hesabı 137 Takipteki Kurum Alacakları
Hesabı 138 Takipteki Kurum Alacakları
Karşılığı Hesabı (-) 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabı 14 Diğer Alacaklar 140 Kişilerden Alacaklar Hesabı 15 Stoklar 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı 151 Yarı Mamuller-Üretim Hesabı 152 Mamuller Hesabı 153 Ticari Mallar Hesabı 157 Diğer Stoklar Hesabı 158 Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı
Hesabı (-) 16 Ön Ödemeler 160 İş Avans ve Kredileri Hesabı 161 Personel Avansları Hesabı 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler
Hesabı 164 Akreditifler Hesabı 165 Mahsup Dönemine Aktarılan
Avans ve Krediler Hesabı 166 Proje Özel Hesabından Verilen
Avans ve Akreditifler Hesabı 167 Doğrudan Dış Proje Kredi
Kullanımları Avans ve Akreditifleri Hesabı 17 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri 170
Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Maliyetleri Hesabı 18 Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 180 Gelecek Aylara Ait Giderler
Hesabı 181 Gelir Tahakkukları Hesabı 19 Diğer Dönen Varlıklar 190 Devreden Katma Değer Vergisi
Hesabı 191 İndirilecek Katma Değer
Vergisi Hesabı 194 Teyitsiz Doğrudan Dış Proje
Kredi Kullanımları Hesabı 197 Sayım Noksanları Hesabı 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar
Hesabı 2 Duran Varlıklar 21
Menkul Kıymet ve Varlıklar 217 Menkul Varlıklar Hesabı 218 Diğer Menkul Kıymet ve
Varlıklar Hesabı 22
Faaliyet Alacakları 220 Gelirlerden Alacaklar
/Alıcılar Hesabı 222 Gelirlerden Tecilli ve
Tehirli Alacaklar Hesabı 227 Diğer Faaliyet Alacakları
Hesabı 23 Kurum Alacakları 230 Dış Borcun İkrazından Doğan
Alacaklar Hesabı 232 Kurumca Verilen Borçlardan
Alacaklar Hesabı 239 Diğer Kurum Alacakları Hesabı 24 Mali Duran Varlıklar 240 Mali Kuruluşlara Yatırılan
Sermayeler Hesabı 241 Mal ve Hizmet Üreten
Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 242 Döner Sermayeli Kuruluşlara
Yatırılan Sermayeler Hesabı 248 Diğer Mali Duran Varlıklar
Hesabı 25 Maddi Duran Varlıklar 250 Arazi ve Arsalar Hesabı 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri
Hesabı 252 Binalar Hesabı 253 Tesis, Makine ve Cihazlar
Hesabı 254 Taşıtlar Hesabı 255 Demirbaşlar Hesabı 256 Diğer Maddi Duran Varlıklar
Hesabı 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
(-) 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar
Hesabı 259 Yatırım Avansları Hesabı 26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 260 Haklar Hesabı 263 Araştırma ve Geliştirme
Giderleri Hesabı 264 Özel Maliyetler Hesabı 267 Diğer Maddi Olmayan Duran
Varlıklar Hesabı 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
(-) 27 Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 271 Arama Giderleri Hesabı 277 Diğer Özel Tükenmeye Tabi
Varlıklar Hesabı 278 Birikmiş Tükenme Payları
Hesabı (-) 28 Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler
Hesabı 281 Gelir Tahakkukları Hesabı 29 Diğer Duran Varlıklar 293 Gelecek Yıllar İhtiyacı
Stoklar Hesabı 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve
Maddi Duran Varlıklar Hesabı 297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar
Hesabı 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
(-) Pasif Hesaplar 3
Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 30
Kısa Vadeli İç Mali Borçlar 300 Banka Kredileri Hesabı 302 Para Piyasası Nakit İşlemleri
Borçları Hesabı 303 Kamu İdarelerine Mali Borçlar
Hesabı 304 Cari Yılda Ödenecek Tahviller
Hesabı 305 Bonolar Hesabı 306 Çıkarılmış Diğer Menkul
Kıymetler Hesabı 309 Kısa Vadeli Diğer İç Mali
Borçlar Hesabı 31 Kısa Vadeli Dış Mali Borçlar 310 Cari Yılda Ödenecek Dış Mali
Borçlar Hesabı 32 Faaliyet Borçları 320 Bütçe Emanetleri Hesabı 322 Bütçeleştirilecek Borçlar
Hesabı 329 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı 33 Emanet Yabancı Kaynaklar 330 Alınan Depozito ve Teminatlar
Hesabı 332 Okul Pansiyonları Hesabı 333 Emanetler Hesabı 337 Mutemetlikler Cari Hesabı 338 Konsolosluk Cari Hesabı 339 Risk Hesabı 34 Alınan Avanslar 340 Alınan Sipariş Avansları
Hesabı 349 Alınan Diğer Avanslar Hesabı 35 Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri 350 Yıllara Yaygın İnşaat ve
Onarım Hakedişleri Hesabı 36 Ödenecek Diğer Yükümlülükler 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar
Hesabı 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik
Kesintileri Hesabı 362 Fonlar veya Diğer Kamu
İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı 363 Kamu İdareleri Payları Hesabı
368 Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş
veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı 37 Borç ve Gider Karşılıkları 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı
Hesabı 379 Diğer Borç ve Gider
Karşılıkları Hesabı 38 Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler
Hesabı 381 Gider Tahakkukları Hesabı 39 Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 391 Hesaplanan Katma Değer
Vergisi Hesabı 397 Sayım Fazlaları Hesabı 399 Diğer Çeşitli Kısa Vadeli
Yabancı Kaynaklar Hesabı 4 Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 40 Uzun Vadeli İç Mali Borçlar 400 Banka Kredileri Hesabı 403 Kamu İdarelerine Mali Borçlar
Hesabı 404 Tahviller Hesabı 407 Çıkarılmış Diğer Menkul
Kıymetler Hesabı 409 Uzun Vadeli Diğer İç Mali
Borçlar Hesabı 41 Uzun Vadeli Dış Mali Borçlar 410 Dış Mali Borçlar Hesabı 42 Faaliyet Borçları 429 Diğer Faaliyet Borçları
Hesabı 43 Diğer Borçlar 430 Alınan Depozito ve Teminatlar
Hesabı 438 Kamuya Olan Ertelenmiş veya
Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı 439 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı 44 Alınan Avanslar 440 Alınan Sipariş Avansları
Hesabı 449 Alınan Diğer Avanslar Hesabı 47 Borç ve Gider Karşılıkları 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı
Hesabı 479 Diğer Borç ve Gider
Karşılıkları Hesabı 48 Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler
Hesabı 481 Gider Tahakkukları Hesabı 49 Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 499 Diğer Uzun Vadeli Yabancı
Kaynaklar Hesabı 5 Öz Kaynaklar 50 Net Değer 500 Net Değer / Sermaye Hesabı 51 Değer Hareketleri 510 Nakit Hareketleri Hesabı 511 Muhasebe Birimleri Arası
İşlemler Hesabı 512 Proje Özel Hesabından
Kullanımlar Hesabı 513 Doğrudan Dış Proje Kredi
Kullanımları Bildirim Hesabı 519 Değer Hareketleri Sonuç
Hesabı 52 Yeniden Değerleme Farkları 522 Yeniden Değerleme Farkları
Hesabı 54 Yedekler 540 Yasal Yedekler Hesabı 541 Statü Yedekleri Hesabı 542 Olağanüstü Yedekler Hesabı 548 Diğer Yedekler Hesabı 549 Özel Fonlar Hesabı 57 Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet Sonuçları 570 Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet
Sonuçları Hesabı 58 Geçmiş Yıllar Olumsuz Faaliyet Sonuçları 580 Geçmiş Yıllar Olumsuz
Faaliyet Sonuçları Hesabı (-) 59 Dönem Faaliyet Sonuçları 590 Dönem Olumlu Faaliyet Sonucu
Hesabı 591 Dönem Olumsuz Faaliyet Sonucu
Hesabı (-) 6 Faaliyet Hesapları 60 Gelir Hesapları 600 Gelirler Hesabı 61 İndirim, İade ve İskonto Hesapları 610 İndirim, İade ve İskontolar
Hesabı 63 Gider Hesapları 630 Giderler Hesabı 69 Faaliyet Sonuçları 690 Faaliyet Sonuçları Hesabı 7 Maliyet Hesapları 8 Bütçe Hesapları 80
Bütçe Gelir Hesapları 800 Bütçe Gelirleri Hesabı 805 Gelir Yansıtma Hesabı 1 Bütçe Gelirlerinden Ret ve İade Hesapları 810 Bütçe Gelirlerinden Ret ve
İadeler Hesabı 83 Bütçe Gider Hesapları 830 Bütçe Giderleri Hesabı 833 Bütçeden Mahsup Edilecek
Ödemeler Hesabı 834 Geçen Yıl Bütçe Mahsupları
Hesabı 835 Gider Yansıtma Hesabı 89 Bütçe Uygulama Sonuçları 895 Bütçe Uygulama Sonuçları
Hesabı 9 Nazım Hesaplar 90 Ödenek Hesapları 900 Gönderilecek Bütçe Ödenekleri
Hesabı 901 Bütçe Ödenekleri Hesabı 902 Bütçe Ödenek Hareketleri
Hesabı 903 Kullanılacak Ödenekler Hesabı 904 Ödenekler Hesabı 905 Ödenekli Giderler Hesabı 906 Mahsup Dönemine Aktarılan
Kullanılacak Ödenekler Hesabı 907 Mahsup Dönemine Aktarılan
Ödenekler Hesabı 91 Nakit Dışı Teminat ve Kişilere Ait Menkul Kıymet Hesapları 910 Teminat Mektupları Hesabı 911 Teminat Mektupları Emanetleri
Hesabı 912 Kişilere Ait Menkul Kıymetler
Hesabı 913 Kişilere Ait Menkul Kıymet
Emanetleri Hesabı 92 Taahhüt Hesapları 920 Gider Taahhütleri Hesabı 921 Gider Taahhütleri Karşılığı
Hesabı 93 Verilen Garanti Hesapları 930 Verilen Garantiler Hesabı 931 Verilen Garantiler Karşılığı
Hesabı İhtiyaç duyulduğunda yeni
hesaplar açmaya, hesapların adlarını ve kodlarını belirlemeye Bakanlık
yetkilidir. Ana
hesap grupları, hesap grupları ve hesaplara ilişkin açıklamalar Yönetmeliğin
45 ila 109 uncu maddelerinde yapılmıştır. 1 Dönen varlıklar Madde
45 — Bu ana hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada
tutulan değerler ile normal koşullarda en fazla faaliyet dönemi içinde paraya
çevrilmesi, tüketilmesi veya tahsil edilmesi öngörülen varlık ve alacak
unsurlarını kapsar. Dönen varlıklar ana hesap grubu;
hazır değerler, menkul kıymet ve varlıklar, faaliyet alacakları, kurum
alacakları, diğer alacaklar, stoklar, ön ödemeler, yıllara yaygın inşaat ve
onarım maliyetleri ve gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları ile
diğer dönen varlıklar hesap grupları şeklinde bölümlenir. 10 Hazır değerler Madde
46 — Bu hesap grubu, nakit olarak veznede veya bankada
tutulan değerler ile istenildiği zaman değer kaybına uğramadan paraya
çevrilme imkanı bulunan varlıkları kapsar. Hazır değerler, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 100 Kasa Hesabı 101 Alınan Çekler Hesabı 102 Banka Hesabı 103 Verilen Çekler ve Gönderme
Emirleri Hesabı (-) 104 Proje Özel Hesabı 105 Döviz Hesabı 106 Döviz Gönderme Emirleri
Hesabı (-) 107 Elçilik ve Konsolosluk
Nezdindeki Paralar Hesabı 108 Diğer Hazır Değerler Hesabı 109 Banka Kredi Kartlarından
Alacaklar Hesabı 100 Kasa hesabı Bu hesap, muhasebe birimleri
veznelerince, kanuni dolaşım niteliğine sahip ulusal paraların alınması,
verilmesi ve saklanmasına ilişkin işlemlerin izlenmesi için kullanılır. Muhasebe birimlerine döviz olarak
her ne şekilde olursa olsun intikal eden tutarlar bu hesapla
ilişkilendirilmez. 101 Alınan çekler hesabı Bu hesap, muhasebe birimlerinin
yapacakları her türlü tahsilat karşılığında muhasebe birimine hitaben
düzenlenerek teslim edilen banka çekleri ve özel finans kurumlarının çekleri
ile muhasebe yetkilisi mutemetleri tarafından muhasebe birimine teslim edilen
aynı nitelikteki çeklerin izlenmesi için kullanılır. 102 Banka hesabı Bu hesap, muhasebe birimleri
adına bankaya yatırılan paralar ve bankaya takas için verilen çeklerden takas
işlemi tamamlananlar ile muhasebe birimlerince düzenlenen çek ve gönderme
emirlerinden, bankaca ödendiği veya gönderildiği bildirilen çek ve gönderme
emri tutarlarının izlenmesi için kullanılır. 103 Verilen çekler ve gönderme emirleri hesabı (-) Bu hesap, muhasebe birimlerinin,
hesaplarının bulunduğu bankalardan çekle veya gönderme emri düzenlemek
suretiyle yaptıracakları ödeme ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır. 104 Proje özel hesabı Bu hesap, dış finansman
kaynağından dış proje kredisi olarak kamu idareleri adına T.C. Merkez Bankası
veya uygun görülen diğer bankalar nezdindeki özel hesaplara aktarılan paralar
ve bunlardan kesin veya ön ödeme şeklinde yapılan kullanımlar ile nakden geri
alınan tutarlar ve hesap bakiyesinin değerlemesi sonucunda ortaya çıkan kur
farklarının izlenmesi için kullanılır. 105 Döviz hesabı Bu hesap, muhasebe birimi
veznelerince tahsil edilen veya her ne şekilde olursa olsun muhasebe
birimlerinin banka hesaplarına intikal eden konvertibl döviz tutarları ile
bunlardan yapılan ödeme, iade ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır. 106 Döviz gönderme emirleri hesabı (-) Bu hesap, muhasebe birimlerinin,
nezdinde döviz hesabı bulunan bankalardaki döviz hesaplarından, döviz
cinsinden yapacakları ödeme ve göndermeler için düzenledikleri döviz gönderme
emirleri ile bunlardan bankaca ödendiği veya gönderildiği bildirilen
tutarların izlenmesi için kullanılır. 107 Elçilik ve konsolosluk nezdindeki paralar hesabı Bu hesap, muhasebe biriminin
elçilik ve konsolosluklar nezdindeki paraları ile bu paralardan yapılan ödeme
ve göndermelerin izlenmesi için kullanılır. 108 Diğer hazır değerler hesabı Bu hesap, hazır değerler hesap
grubunda sayılan hesaplar içerisinde tanımlanmayan ve niteliği itibarıyla bu
grupta izlenmesi gereken diğer değerlerin izlenmesi için kullanılır. 109 Banka kredi kartlarından alacaklar hesabı Bu hesap, muhasebe birimlerince
banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilat ve bunlara ilişkin olarak yapılan
mahsup ve iade işlemlerinin izlenmesi için kullanılır. 11 Menkul kıymet ve varlıklar Madde
47 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince geçici olarak elde
tutulan kamu ve özel kesim tahvil, senet ve bonoları, yatırım fonları, altın,
gümüş ve benzeri kıymetli madenler ile antika niteliğindeki eşya, para ve pul
gibi diğer çeşitli menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için kullanılır. Menkul kıymet ve varlıklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 110 Hisse Senetleri Hesabı 111 Özel Kesim Tahvil, Senet ve
Bonoları Hesabı 112 Kamu Kesimi Tahvil, Senet ve
Bonolar Hesabı 117 Menkul Varlıklar Hesabı 118 Diğer Menkul Kıymet ve
Varlıklar Hesabı 110 Hisse senetleri hesabı Bu hesap, geçici olarak elde
tutulan hisse senetlerinin izlenmesi için kullanılır. 111 Özel kesim tahvil, senet ve bonoları hesabı Bu hesap, özel sektör tarafından
çıkarılan ve muhasebe birimine intikal eden tahvil, senet ve bonoların
izlenmesi için kullanılır. 112 Kamu kesimi tahvil, senet ve bonoları hesabı Bu hesap, diğer kamu idarelerince
çıkarılan ve muhasebe birimine intikal eden tahvil, senet ve bonoların
izlenmesi için kullanılır. Borçlanma amacıyla çıkarılan
tahvil, senet ve bonolar ile bunlardan geri ödenenler bu hesapla
ilişkilendirilmez. 117 Menkul varlıklar hesabı Bu hesap, her ne şekilde olursa
olsun kamu idaresine ait olarak muhasebe birimlerine intikal eden altın,
gümüş, pırlanta ve benzeri kıymetli madenler ile antika niteliğindeki eşya, para,
pul gibi menkul varlıklar ve konvertibl olmayan yabancı paraların izlenmesi
için kullanılır. 118 Diğer menkul kıymet ve varlıklar hesabı Bu hesap, kamu idaresine ait
olarak muhasebe birimlerine intikal eden ve yukarıdaki hesaplarda
tanımlanmayan kamu ve özel sektör tarafından çıkarılmış bulunan tahvil, senet
ve bonolar ile diğer menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için kullanılır. 12 Faaliyet alacakları Madde
48 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince gelir olarak
tahakkuk ettirilen ve faaliyet dönemi içinde tahsili öngörülen her türlü
vergi, resim, harç, prim ve benzeri gelirleri ile mal veya hizmet satış
gelirlerinden kaynaklanan senetli ve senetsiz alacakların izlenmesi için
kullanılır. Faaliyet alacakları,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 120 Gelirlerden Alacaklar /
Alıcılar Hesabı 121 Gelirlerden Takipli Alacaklar
Hesabı 122 Gelirlerden Tecilli ve
Tehirli Alacaklar Hesabı 126 Verilen Depozito ve
Teminatlar Hesabı 127 Diğer Faaliyet Alacakları Hesabı 128 Şüpheli Alacaklar Hesabı 129 Şüpheli Alacaklar Karşılığı
Hesabı (-) 120 Gelirlerden alacaklar / Alıcılar hesabı Bu hesap, mevzuatı gereğince
gelir olarak tahakkuk ettirilen; vergi gelirleri, vergi dışı gelirler,
sermaye gelirleri, prim ve benzeri gelirler, bağış ve yardım alacakları, mal
veya hizmet satış faaliyetleri sonucu ortaya çıkan alacaklar ve duran
varlıklar ana hesap grubu içindeki gelirlerden alacaklar hesabında kayıtlı
tutarlardan dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenler ile bunlardan
yapılan tahsilat, tecil ve terkinlerin izlenmesi için kullanılır. 121 Gelirlerden takipli alacaklar hesabı Bu hesap, mevzuatı gereğince
tahakkuk ettirilen vergi ve vergi dışı gelirler ile sermaye geliri, prim ve
benzeri gelir alacaklarından takibe alınan tutarlar ile bunlardan yapılan
tahsilat, tecil ve terkinlerin izlenmesi için kullanılır. 122 Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabı Bu hesap, mevzuatı gereğince
gelirlerden alacaklar hesabı veya gelirlerden takipli alacaklar hesabında
kayıtlı tutarlardan içinde bulunulan faaliyet döneminin sonunu geçmeyen bir
süreyle tecil veya tehir edilen tutarlar ve duran varlıklar ana hesap grubu
içindeki gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabında kayıtlı
tutarlardan dönem sonunda tecil veya tehir süresi bir yılın altına inen
tutarlar ile bunlardan tahsil edilen veya tecil veya tehiri kaldırılan
tutarların izlenmesi için kullanılır. 126 Verilen depozito ve teminatlar hesabı Bu hesap, kamu idarelerince, bir
işin yapılmasının üstlenilmesi veya bir sözleşmenin ya da diğer işlemlerin
karşılığı olarak diğer kamu idareleri veya kişilere verilen depozito ve
teminat niteliğindeki değerlerin izlenmesi için kullanılır. 127 Diğer faaliyet alacakları hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin,
yukarıdaki hesapların kapsamına girmeyen diğer çeşitli faaliyet alacaklarının
izlenmesi için kullanılır. 128 Şüpheli alacaklar hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin mal
ve hizmet satış faaliyetleri sonucu ortaya çıkan ve ödeme süresi geçmiş bu
nedenle vadesi bir kaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden
fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz
alacaklarının izlenmesi için kullanılır. 129 Şüpheli alacaklar karşılığı hesabı (-) Bu hesap, şüpheli alacaklar için
ayrılan karşılıkların izlenmesi için kullanılır. 13 Kurum alacakları Madde 49 — Bu hesap grubu, kamu idarelerine, hane halklarına,
yabancı devlet veya uluslararası kuruluşlara verilen borçlardan, diğer kamu
idarelerine ait borçların üstlenilmesinden ve benzeri işlemlerden kaynaklanan
ve faaliyet dönemi içinde tahsili öngörülen alacakların izlenmesi için
kullanılır. Kurum alacakları, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 130 Dış Borcun İkrazından Doğan
Alacaklar Hesabı 131 Para Piyasası Nakit İşlemleri
Alacakları Hesabı 132 Kurumca Verilen Borçlardan
Alacaklar Hesabı 137 Takipteki Kurum Alacakları
Hesabı 138 Takipteki Kurum Alacakları
Karşılığı Hesabı (-) 139 Diğer Kurum Alacakları Hesabı 130 Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabı Bu hesap, vadesi faaliyet
dönemiyle sınırlı olmak üzere, kurum nam ve hesabına dış finansman
kaynaklarından sağlanıp, dış borcun ikrazı suretiyle diğer kamu idarelerine
kullandırılan tutarlardan doğan alacaklar, anaparaya eklenen faiz, masraf ve kur farkları,
alacağın borçlusu ve döviz cinsi değiştirilen tutarlar, alacağı etkileyen
diğer işlemler sonucu oluşan tutarlar ve duran varlıklar ana hesap grubu
içindeki dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan
vadesi bir yılın altına inenler ile bunlardan tahsil, tecil ve terkin edilen
veya tecil ve terkinin iptalinden doğan tutarların izlenmesi için kullanılır.
131 Para piyasası nakit işlemleri alacakları hesabı Bu
hesap, kamu idarelerince, kısa vadeli nakit fazlasını değerlendirmek üzere
yapılan azami otuz gün vadeli borç vermelerden doğan alacaklar ile bunlardan
yapılan tahsilatların izlenmesi için kullanılır. 132 Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabı Bu hesap, ilgili mevzuatına
dayanılarak vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı olmak üzere, nakit olarak veya
özel tertip iç borçlanma senedi ihracı suretiyle verilen borçlardan
kaynaklanan alacaklar, anaparaya eklenen faiz, masraf ve kur farkları,
alacağın borçlusu ve döviz cinsi değiştirilen tutarlar, alacağı etkileyen
diğer işlemler sonucu oluşan tutarlar ve duran varlıklar ana hesap grubu
içindeki kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan
vadesi bir yılın altına inenler ile bunlardan tahsil, tecil ve terkin edilen
veya tecil ve terkinin iptalinden doğan tutarların izlenmesi için kullanılır.
137 Takipteki kurum alacakları hesabı Bu hesap, dönen varlıklar ana
hesap grubu içinde yer alan kurum alacakları hesap grubundaki dış borcun
ikrazından doğan alacaklar hesabı, para piyasası nakit işlemleri alacakları
hesabı, kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabı ve diğer kurum alacakları
hesaplarında kayıtlı tutarlardan vadesinde tahsil edilemeyenler ile bunlara
ilişkin olarak hesaplanan faiz alacaklarından anaparaya ilave edilmemiş
olanların takibe alınarak izlenmesi için kullanılır. 138 Takipteki kurum alacakları karşılığı hesabı (-) Bu hesap, takipteki kurum
alacakları için ayrılan karşılıkların izlenmesi için kullanılır. 139 Diğer kurum alacakları hesabı Bu hesap, yukarıdaki hesaplar
kapsamına girmeyen diğer kurum alacaklarının izlenmesi için kullanılır. 14 Diğer alacaklar Madde 50 — Bu hesap grubu, faaliyet alacakları ve kurum
alacakları hesap gruplarında izlenmeyen alacakların izlenmesi için
kullanılır. Diğer alacaklar, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur: 140 Kişilerden Alacaklar Hesabı 140
Kişilerden alacaklar hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
faaliyet alacakları ve kurum alacakları dışında kalan diğer alacaklarının
izlenmesi için kullanılır. 15 Stoklar Madde
51 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince satılmak, üretimde
veya diğer faaliyetlerde kullanılmak ya da tüketilmek üzere edinilen ilk
madde ve malzeme, yarı mamul, mamul, ticari mal, artık ve hurda gibi faaliyet
dönemi içinde kullanılacak veya paraya çevrilebilecek varlıkların izlenmesi
için kullanılır. Stoklar, niteliklerine göre bu
grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 150 İlk Madde ve Malzeme Hesabı 151 Yarı Mamuller-Üretim Hesabı 152 Mamuller Hesabı 153 Ticari Mallar Hesabı 157 Diğer Stoklar Hesabı 158 Stok Değer Düşüklüğü
Karşılığı Hesabı (-) 150 İlk madde ve malzeme hesabı Bu hesap, kamu idarelerince
üretimde veya diğer faaliyetlerde kullanılmak üzere edinilen tüketim mal ve
malzemesi ile hammadde, yardımcı madde, ambalaj malzemesi ve diğer
malzemelerin izlenmesi için kullanılır. 151 Yarı mamuller-üretim hesabı Bu hesap, henüz tam mamul haline
gelmemiş ancak ilk madde ve malzeme ile işçilik ve genel üretim giderlerinden
belli oranlarda pay almış üretim aşamasındaki mamullerin izlenmesi için
kullanılır. 152 Mamuller hesabı Bu hesap, üretim çalışmaları
sonunda elde edilen ve satışa hazır hale gelmiş bulunan mamullerin izlenmesi
için kullanılır. 153 Ticari mallar hesabı Bu hesap, kamu idarelerince
herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacıyla alınan ticari mallar
(emtia) ve benzeri kalemlerin izlenmesi için kullanılır. 157 Diğer stoklar hesabı Bu hesap, yukarıdaki stok
hesaplarının hiç birinin kapsamına alınmayan ürün, artık ve hurda gibi
kalemlerin izlenmesi için kullanılır. 158 Stok değer düşüklüğü karşılığı hesabı (-) Bu hesap, yangın, deprem, su
basması gibi doğal afetler ile bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak,
paslanmak, teknolojik gelişmeler ve benzeri değişiklikler nedeniyle stokların
fiziki ve ekonomik değerlerinde önemli azalışların ortaya çıkması veya
bunların dışında diğer nedenlerle stokların piyasa fiyatlarında düşmelerin
meydana gelmesi dolayısıyla, kayıpları karşılamak üzere ayrılan karşılıkların
izlenmesi için kullanılır. 16 Ön ödemeler Madde
52 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince bütçe içi veya bütçe
dışı olarak veyahut emanet niteliğindeki hesaplardan verilen her türlü avans,
kredi ve akreditiflerin izlenmesi için kullanılır. Ön ödemeler, niteliklerine göre
bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 160 İş Avans ve Kredileri Hesabı 161 Personel Avansları Hesabı 162 Bütçe Dışı Avans ve Krediler
Hesabı 164 Akreditifler Hesabı 165 Mahsup Dönemine Aktarılan
Avans ve Krediler Hesabı 166 Proje Özel Hesabından Verilen
Avans ve Akreditifler Hesabı 167 Doğrudan Dış Proje Kredi
Kullanımları Avans ve Akreditifleri Hesabı 160 İş avans ve kredileri hesabı Bu hesap, kamu idarelerince
mevzuatı gereğince bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilen iş avans ve
kredilerinin izlenmesi için kullanılır. 161 Personel avansları hesabı Bu hesap, kamu idarelerince
mevzuatı gereğince bütçedeki ödeneğine dayanılarak verilen personel
avanslarının izlenmesi için kullanılır. 162 Bütçe dışı avans ve krediler hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
bütçeleriyle ilişkilendirilmeyen veya özel kanunlarındaki hükümler uyarınca
verilen bütçe dışı avans ve krediler ile mal ve hizmet alımı karşılığı olmak
üzere, maddi duran varlık hesaplarıyla ilgilendirilmeksizin yüklenicilere
verilen avansların izlenmesi için kullanılır. 164 Akreditifler hesabı Bu hesap, kamu idarelerince
yabancı ülkelerden yapılacak satın almalar için açılan akreditiflerin
izlenmesi için kullanılır. 165 Mahsup dönemine aktarılan avans ve krediler hesabı Bu hesap, bütçedeki ödeneğine
dayanılarak verilen avans ve kredilerden mahsup dönemine aktarılan tutarların
izlenmesi için kullanılır. 166 Proje özel hesabından verilen avans ve akreditifler hesabı Bu hesap, kamu idarelerince proje
özel hesabından verilen avanslar ve açtırılan akreditifler ile bunlardan
yapılan mahsuplar ve nakden iade edilen tutarların izlenmesi için kullanılır. 167 Doğrudan dış proje kredi kullanımları avans ve akreditifleri hesabı Bu hesap, kamu idarelerince mal
ve hizmet teslim alınmadan önce avans verilmesi veya akreditif açılması
suretiyle yapılan doğrudan dış proje kredi kullanımları ile bunlardan yapılan
mahsuplar ve nakden iade edilen tutarların izlenmesi için kullanılır. 17 Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri Madde
53 — Bu hesap grubu, yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri
yapan kamu idarelerinin, bu işleri dolayısıyla yaptıkları harcamaların
izlenmesi için kullanılır. Yıllara yaygın inşaat ve onarım
maliyetleri, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan
oluşur. 170 Yıllara Yaygın İnşaat ve
Onarım Maliyetleri Hesabı 170 Yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
üstlendikleri yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinin maliyetlerinin
projeler bazında izlenmesi için kullanılır. 18 Gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları Madde
54 — Bu hesap grubu, içinde bulunulan dönemde veya daha
önceki dönemlerde ortaya çıkan ancak, gelecek aylara ait olan giderler ile
faaliyet dönemine ait olup, kesin borç kaydı hesap döneminden sonra yapılacak
gelirlerin izlenmesi için kullanılır. Bu grupta yer alan hesaplar,
dönemsellik kavramı gereğince gelirlerin ve giderlerin ilgili dönemle
ilgilendirilmesini sağlayan kısa vadeli dönem ayırıcı hesaplardır. Gelecek aylara ait giderler ve
gelir tahakkukları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki
hesaplardan oluşur: 180 Gelecek Aylara Ait Giderler
Hesabı 181 Gelir Tahakkukları Hesabı 180 Gelecek aylara ait giderler hesabı Bu hesap, içinde bulunulan
dönemde ortaya çıkan ancak, gelecek aylara ait olan peşin ödenmiş giderler
ile duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelecek yıllara ait giderler
hesabında kayıtlı tutarlardan tahakkuk zamanına bir yıldan az süre kalanların
izlenmesi için kullanılır. 181 Gelir tahakkukları hesabı Bu hesap, faaliyet alacakları,
kurum alacakları ve diğer alacaklar hesap gruplarında izlenmeyen ve tahakkuk
etmiş gelirlerden kaynaklanan ancak, gelecek aylarda istenebilir duruma
gelecek olan alacaklar ile duran varlıklar ana hesap grubu içindeki gelir
tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin
izlenmesi için kullanılır. 19
Diğer dönen varlıklar Madde
55 — Bu hesap grubu, dönen varlık niteliği taşıyan, fakat
yukarıdaki hesap gruplarına girmeyen diğer dönen varlıkların izlenmesi için
kullanılır. Diğer dönen varlıklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 190 Devreden Katma Değer Vergisi
Hesabı 191 İndirilecek Katma Değer
Vergisi Hesabı 194 Teyitsiz Doğrudan Dış Proje
Kredi Kullanımları Hesabı 197 Sayım Noksanları Hesabı 198 Diğer Çeşitli Dönen Varlıklar
Hesabı 190 Devreden katma değer vergisi hesabı Bu hesap, katma değer vergisi
mükellefi kamu idarelerince, bir dönemde indirilemeyen ve izleyen döneme
devreden katma değer vergisinin izlenmesi için kullanılır. 191 İndirilecek katma değer vergisi hesabı Bu hesap, katma değer vergisi
mükellefi kamu idarelerince, her türlü mal ve hizmetin satın alınması
sırasında ilgililere ödenen katma değer vergisinin izlenmesi için kullanılır.
194 Teyitsiz doğrudan dış proje kredi kullanımları hesabı Bu hesap, dış finansman
kaynağından, genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri tarafından yapılan
doğrudan dış proje kredi kullanımlarına ait kullanım bilgisi geldiği halde,
kullanıcı kuruluş muhasebe biriminden kullanıma ilişkin teyit bilgisi
gelmeyen kullanımlar ile bu kullanımlardan ilgili muhasebe birimince teyit
edildiği bildirilen tutarların Devlet borçları muhasebe birimince izlenmesi
için kullanılır. 197 Sayım noksanları hesabı Bu hesap, yapılan sayımlar
sonucunda tespit edilen kasa, döviz, alınan çek, menkul kıymet ve benzeri
noksanlıklarının, nedenleri belirleninceye kadar geçici olarak kaydedilip
izlenmesi için kullanılır. 98 Diğer çeşitli dönen varlıklar hesabı Bu hesap, yukarıda sayılan
hesaplarda izlenemeyen diğer çeşitli dönen varlıkların kaydedilip izlenmesi
için kullanılır. 2 Duran varlıklar Madde
56 — Bu ana hesap grubu, faaliyet döneminden daha uzun
sürelerle, kamu idaresi faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için kullanılmak
amacıyla edinilen ve ilke olarak faaliyet dönemi içinde paraya çevrilmesi
veya tüketilmesi öngörülmeyen varlık ve alacak unsurlarını kapsar. Duran varlıklar ana hesap grubu;
menkul kıymet ve varlıklar, faaliyet alacakları, kurum alacakları, mali duran
varlıklar, maddi duran varlıklar, maddi olmayan duran varlıklar, özel
tükenmeye tabi varlıklar, gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları
ile diğer duran varlıklar hesap grupları şeklinde bölümlenir. 21
Menkul kıymet ve varlıklar Madde
57 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince faaliyet dönemini
aşan bir süreyle elde tutulacak altın, gümüş ve benzeri kıymetli madenler,
antika niteliğindeki eşya, para ve pul gibi menkul varlıklar, kamu ve özel
sektör tarafından çıkarılmış tahvil, senet ve bonolar ile diğer çeşitli
menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için kullanılır. Menkul kıymet ve varlıklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 217 Menkul Varlıklar Hesabı 218 Diğer Menkul Kıymet ve
Varlıklar Hesabı 217 Menkul varlıklar hesabı Bu hesap, her ne şekilde olursa
olsun kamu idarelerine ait olarak muhasebe birimlerine intikal eden altın,
gümüş, pırlanta ve benzeri kıymetli madenler ile antika niteliğindeki eşya,
para, pul gibi menkul varlıklar ve konvertibl olmayan yabancı paralardan
faaliyet dönemini aşan bir süreyle elde tutulacak olanların izlenmesi için
kullanılır. 218 Diğer menkul kıymet ve varlıklar hesabı Bu hesap, kamu idarelerine ait
olarak muhasebe birimlerine intikal eden kamu ve özel sektör tarafından
çıkarılmış bulunan tahvil, bono ve senetler ile menkul varlıklar dışındaki
diğer menkul kıymet ve varlıklardan faaliyet dönemini aşan bir süreyle elde
tutulacak olanların izlenmesi için kullanılır. 22
Faaliyet alacakları Madde
58 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince gelir olarak tahakkuk
ettirilen ve faaliyet döneminden daha uzun bir sürede tahsili öngörülen her türlü
vergi, resim, harç, prim ve benzeri gelirler, mal veya hizmet satış
gelirlerinden kaynaklanan senetli ve senetsiz alacaklar ile mevzuatı
gereğince faaliyet dönemini aşan bir süreyle tecil veya tehir edilen
alacakların izlenmesi için kullanılır. Bu grupta yer alan tutarlardan
dönem sonunda süresi bir yılın altına inenler, dönen varlıklar ana hesap
grubu içerisindeki ilgili hesaplara aktarılır. Faaliyet alacakları,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 220 Gelirlerden Alacaklar Hesabı 222 Gelirlerden Tecilli ve
Tehirli Alacaklar Hesabı 227 Diğer Faaliyet Alacakları
Hesabı 220 Gelirlerden alacaklar hesabı Bu hesap, mevzuatı gereğince
tahakkuk ettirilen ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden
dönemlerde tahsili gereken, gelirlerden alacakların izlenmesi için
kullanılır. 222
Gelirlerden tecilli ve tehirli alacaklar hesabı Bu hesap, gelirlerden alacaklar
hesabı veya gelirlerden takipli alacaklar hesabında kayıtlı tutarlardan
mevzuatı gereğince faaliyet dönemini aşan bir süreyle tecil veya tehir edilen
tutarların izlenmesi için kullanılır. 227 Diğer faaliyet alacakları hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin,
yukarıdaki hesapların kapsamına girmeyen diğer çeşitli faaliyet alacaklarının
izlenmesi için kullanılır. 23 Kurum alacakları Madde
59 — Bu hesap grubu, vadesi faaliyet dönemini aşan bir
süreyle kamu idarelerine, hane halklarına, yabancı devlet veya uluslararası
kuruluşlara verilen borçlardan, diğer kamu idarelerine ait borçların
üstlenilmesinden ve benzeri işlemlerden kaynaklanan alacakların izlenmesi
için kullanılır. Bu grupta yer alan tutarlardan
süresi bir yılın altına inenler, dönem sonunda dönen varlıklar ana hesap
grubu içerisindeki ilgili hesaplara aktarılır. Kurum alacakları, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 230 Dış Borcun İkrazından Doğan
Alacaklar Hesabı 232 Kurumca Verilen Borçlardan
Alacaklar Hesabı 239 Diğer Kurum Alacakları Hesabı 230 Dış borcun ikrazından doğan alacaklar hesabı Bu hesap, vadesi faaliyet
dönemini aşan bir süreyle, kurum nam ve hesabına dış finansman kaynaklarından
sağlanıp, dış borcun ikrazı suretiyle diğer kamu idarelerine kullandırılan
tutarlardan doğan alacaklar, anaparaya eklenen faiz, masraf ve kur farkları,
alacağın borçlusu ve döviz cinsi değiştirilen tutarlar, alacağı etkileyen
diğer işlemler sonucu oluşan tutarlar ile bunlardan tahsil, tecil ve terkin
edilen veya tecil ve terkinin iptalinden doğan tutarların izlenmesi için
kullanılır. 232 Kurumca verilen borçlardan alacaklar hesabı Bu hesap, yılı bütçe kanunu veya
ilgili mevzuatına dayanılarak vadesi faaliyet dönemini aşan bir süreyle nakit
olarak veya özel tertip iç borçlanma senedi ihracı suretiyle ikrazen verilen
borçlardan kaynaklanan alacaklar, anaparaya eklenen faiz, masraf ve kur
farkları, alacağın borçlusu ve döviz cinsi değiştirilen tutarlar, alacağı
etkileyen diğer işlemler sonucu oluşan tutarlar ile bunlardan tahsil, tecil
ve terkin edilen veya tecil ve terkinin iptalinden doğan tutarların izlenmesi
için kullanılır. 239 Diğer kurum alacakları hesabı Bu hesap, yukarıdaki hesaplar
kapsamına girmeyen diğer kurum alacaklarının izlenmesi için kullanılır. 24 Mali duran varlıklar Madde
60 — Bu hesap grubu, uzun vadeli amaçlarla veya yasal zorunluluklar
nedeniyle diğer bir kurum veya işletmeye konulan her türlü sermayenin
izlenmesi için kullanılır. Mali duran varlıklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 240 Mali Kuruluşlara Yatırılan
Sermayeler Hesabı 241 Mal ve Hizmet Üreten
Kuruluşlara Yatırılan Sermayeler Hesabı 242 Döner Sermayeli Kuruluşlara
Yatırılan Sermayeler Hesabı 248 Diğer Mali Duran Varlıklar
Hesabı 240 Mali kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabı Bu hesap, kanuni yetkilere
dayanılarak mali kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye
tutarları ile bunların işletilmesinden doğan kar ve zararlar, bütçeye iade
olunan sermaye tutarları ve bu kurumlara ikrazen verilen özel tertip iç
borçlanma senetleri bedelinden bu kurumların ödenmemiş sermayelerine mahsup
edilen tutarların izlenmesi için kullanılır. 241 Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabı Bu hesap, kanuni yetkilere
dayanılarak mal ve hizmet üreten kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen
sermaye tutarları ile bunların işletilmesinden doğan kar ve zararlar, bütçeye
iade olunan sermaye tutarları ve bu kurumlara ikrazen verilen özel tertip iç
borçlanma senetleri bedelinden bu kurumların ödenmemiş sermayelerine mahsup
edilenlerin izlenmesi için kullanılır. 242 Döner sermayeli kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabı Bu hesap, ilgili kamu
idarelerinin, bütçelerine konulan ödeneklere dayanarak, döner sermayeli
kuruluşlara nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarlarının izlenmesi
için kullanılır. 248 Diğer mali duran varlıklar hesabı Bu hesap, yukarıdaki hesaplar
kapsamına girmeyen diğer mali duran varlıkların izlenmesi için kullanılır. 25 Maddi duran varlıklar Madde
61 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince faaliyetlerinde
kullanılmak üzere edinilen ve tahmini yararlanma süresi bir yıldan fazla olan
fiziki varlıklar ve bunlara ait birikmiş amortismanların izlenmesi için
kullanılır. Maddi duran varlıklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 250 Arazi ve Arsalar Hesabı 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri
Hesabı 252 Binalar Hesabı 253 Tesis, Makine ve Cihazlar
Hesabı 254 Taşıtlar Hesabı 255 Demirbaşlar Hesabı 256 Diğer Maddi Duran Varlıklar
Hesabı 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
(-) 258 Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı 259 Yatırım Avansları Hesabı 250 Arazi ve arsalar hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin her
türlü arazi ve arsalarının izlenmesi için kullanılır. 251 Yeraltı ve yerüstü düzenleri hesabı Bu hesap, herhangi bir işin gerçekleşmesini
sağlamak veya kolaylaştırmak için, yeraltında veya yerüstünde inşa edilmiş
kamu idarelerine ait her türlü yol, köprü, baraj, tünel, bölme, sarnıç,
iskele, hark ve benzeri yapıların izlenmesi için kullanılır. 252 Binalar hesabı Bu hesap, kamu idarelerine ait
her türlü binalar ile bunların bütünleyici parçaları ve eklentilerinin
izlenmesi için kullanılır. 253 Tesis, makine ve cihazlar hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan, büro makine ve cihazları hariç her
türlü makine, tesis ve cihazları ile bunların eklentileri ve yükleme,
boşaltma, aktarma makine ve gereçlerinin izlenmesi için kullanılır. 254 Taşıtlar hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin her
türlü taşıtlarının izlenmesi için kullanılır. 255 Demirbaşlar hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
faaliyetlerinin yürütülmesinde kullanılan her türlü büro makine ve cihazları
ile döşeme, masa, koltuk, dolap, mobilya gibi uzun süre kullanılabilen
varlıkların izlenmesi için kullanılır. 256 Diğer maddi duran varlıklar hesabı Bu hesap, özellikle kendi
bölümlerinde tanımlanamayan ve yukarıda belirtilen hesapların hiçbirinin
kapsamına girmeyen diğer maddi duran varlıkların izlenmesi için kullanılır. 257 Birikmiş amortismanlar hesabı (-) Bu hesap, maddi duran varlık
bedellerinin yararlanma süresi içerisinde giderleştirilmesi ve hesaben yok
edilmesini izlemek için kullanılır. 258 Yapılmakta olan yatırımlar hesabı Bu hesap, yapımı süren maddi
duran varlıklar için yapılan her türlü madde ve malzeme ile işçilik ve genel
giderlerin; geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabulün
yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarihte, diğer hallerde
işin fiilen tamamlandığını gösteren belgenin düzenlendiği tarihte, ilgili
maddi duran varlık hesabına aktarılıncaya kadar izlenmesi için kullanılır. 259 Yatırım avansları hesabı Bu hesap, yurt içi veya dışından
sözleşmeye dayanılarak edinilen maddi duran varlıklarla ilgili olarak verilen
yatırım avanslarının izlenmesi için kullanılır. 26 Maddi olmayan duran varlıklar Madde
62 — Bu hesap grubu, herhangi bir fiziksel varlığı
bulunmayan, kamu idarelerinin belli bir şekilde yararlandığı veya
yararlanmayı beklediği aktifleştirilen giderler ve belli koşullar altında
hukuken himaye gören haklar gibi varlıklar ile bunlar için hesaplanan
birikmiş amortismanların kaydı için kullanılır. Maddi olmayan duran varlıklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 260 Haklar Hesabı 263 Araştırma ve Geliştirme
Giderleri Hesabı 264 Özel Maliyetler Hesabı 267 Diğer Maddi Olmayan Duran
Varlıklar Hesabı 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
(-) 260
Haklar hesabı Bu hesap, bedeli karşılığı
edinilen hukuki tasarruflar ile belirli alanlarda tanınan kullanma ve
yararlanma gibi hak ve yetkiler dolayısıyla yapılan ve ekonomik değer taşıyan
harcamaların izlenmesi için kullanılır. 263 Araştırma ve geliştirme giderleri hesabı Bu hesap, kamu idaresinde yeni
ürün ve teknolojiler oluşturulması, mevcutların geliştirilmesi ve benzeri amaçlarla
yapılan her türlü giderlerden aktifleştirilen kısımların izlenmesi için
kullanılır. 264 Özel maliyetler hesabı Bu hesap, kiralanan
gayrimenkullerin geliştirilmesi veya ekonomik değerinin kalıcı olarak
artırılması amacıyla yapılan giderler ile bu gayrimenkullerin kullanılması
için yapılıp, kira süresinin sonunda mal sahibine bırakılacak olan
varlıkların izlenmesi için kullanılır. 267 Diğer maddi olmayan duran varlıklar hesabı Bu hesap, yukarıda sayılanlar
dışında kalan diğer maddi olmayan duran varlık kalemlerinin izlenmesi için
kullanılır. 268 Birikmiş amortismanlar hesabı (-) Bu hesap, maddi olmayan duran
varlık bedellerinin, yararlanma süresi içerisinde giderleştirilmesi ve
hesaben yok edilmesini izlemek için kullanılır. 27 Özel tükenmeye tabi varlıklar Madde
63 — Bu hesap grubu, belirli bir maddi varlıkla çok yakından
ilgili bulunan veya tamamen tüketime tabi varlıklar için yapılan, üretim
çalışmalarının zaman ve yoğunluğu ile sınırlı bir ömre sahip olan arama
giderlerinin izlenmesi için kullanılır. Özel tükenmeye tabi varlıklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 271 Arama Giderleri Hesabı 277 Diğer Özel Tükenmeye Tabi
Varlıklar Hesabı 278 Birikmiş Tükenme Payları
Hesabı (-) 271 Arama giderleri hesabı Bu hesap, arama amacıyla yapılan
giderlerin izlenmesi için kullanılır. 277 Diğer özel tükenmeye tabi varlıklar hesabı Bu hesap, yukarıda sayılanlar
dışında kalan diğer özel tükenmeye tabi varlık kalemlerinin izlenmesi için
kullanılır. 278 Birikmiş tükenme payları hesabı (-) Bu hesap, özel tükenmeye tabi
varlıklar grubuna giren kalemler için ayrılacak tükenme paylarının izlenmesi
için kullanılır. 28
Gelecek yıllara ait giderler ve gelir tahakkukları Madde
64 — Bu hesap grubu, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan
ancak, gelecek yıllara ait olan giderler ile faaliyet dönemine ait olup,
gelecek yıllarda tahsil edilebilecek gelirlerin izlenmesi için kullanılır. Bu grupta yer alan tutarlardan
süresi bir yılın altına inenler, dönen varlıklar ana hesap grubu içerisindeki
gelecek aylara ait giderler ve gelir tahakkukları hesap grubunun ilgili
hesaplarına aktarılır. Gelecek yıllara ait giderler ve
gelir tahakkukları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki
hesaplardan oluşur. 280 Gelecek Yıllara Ait Giderler
Hesabı 281 Gelir Tahakkukları Hesabı 280 Gelecek yıllara ait giderler hesabı Bu hesap, dönem içinde ödenen
ancak, gelecek yılların faaliyet hesaplarına dahil edilecek olan giderlerin
izlenmesi için kullanılır. 281 Gelir tahakkukları hesabı Bu hesap, faaliyet alacakları ve
kurum alacakları hesap gruplarında izlenmeyen ve tahakkuk etmiş gelirlerden
kaynaklanan ancak, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde
istenebilir duruma gelecek olan alacakların izlenmesi için kullanılır. 29 Diğer duran varlıklar Madde 65 — Bu hesap grubu, duran varlık niteliği taşıyan ve duran
varlık hesap gruplarına girmeyen diğer duran varlıklar ile ilgili duran
varlık hesaplarından, bu gruptaki hesaplara aktarılan amortismana tabi
varlıkların birikmiş amortismanlarının izlenmesi için kullanılır. Diğer duran varlıklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur. 293 Gelecek Yıllar İhtiyacı
Stoklar Hesabı 294 Elden Çıkarılacak Stoklar ve
Maddi Duran Varlıklar Hesabı 297 Diğer Çeşitli Duran Varlıklar
Hesabı 299 Birikmiş Amortismanlar Hesabı
(-) 293 Gelecek yıllar ihtiyacı stoklar hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
tedbirli satın alma ve üretme politikası gereği ve stok dönüş hızı düşüklüğü
nedeniyle bulundurdukları ve içinde bulunulan faaliyet döneminden sonra
kullanacakları stokların izlenmesi için kullanılır. 294 Elden çıkarılacak stoklar ve maddi duran varlıklar hesabı Bu hesap, çeşitli nedenlerle kamu
idarelerinde kullanılma ve satış olanaklarını yitiren stoklar ve maddi duran
varlıkların izlenmesi için kullanılır. 297 Diğer çeşitli duran varlıklar hesabı Bu hesap, yukarıdaki hesaplar
kapsamına girmeyen diğer çeşitli duran varlıkların izlenmesi için kullanılır. 299 Birikmiş amortismanlar hesabı (-) Bu hesap, diğer duran varlıklar
hesap grubunda yer alan hesaplarda kayıtlı amortismana tabi duran varlıklar
için ayrılmış olan amortisman tutarlarını izlemek için kullanılır. 3 Kısa vadeli yabancı kaynaklar Madde
66 — Bu ana hesap grubu, faaliyet dönemi içinde geri
ödenmesi gereken yabancı kaynakları kapsar. Kısa vadeli yabancı kaynaklar ana
hesap grubu; kısa vadeli iç mali borçlar, kısa vadeli dış mali borçlar,
faaliyet borçları, emanet yabancı kaynaklar, alınan avanslar, yıllara yaygın
inşaat ve onarım hakedişleri, ödenecek diğer yükümlülükler, borç ve gider
karşılıkları, gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları ve diğer kısa
vadeli yabancı kaynaklar hesap grupları şeklinde bölümlenir. 30 Kısa vadeli iç mali borçlar Madde
67 — Bu hesap grubu, kamu idarelerinin vadesi faaliyet
dönemiyle sınırlı; kredi kurumlarına olan borçları, para ve sermaye piyasası
araçlarıyla sağlanan iç mali borçları, kısa vadeli diğer iç mali borçları ile
vadesine bir yıldan az süre kalan uzun vadeli iç mali borçlarına ait anapara
tutarları ve kur farklarının izlenmesi için kullanılır. Kısa vadeli iç mali borçlar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur. 300 Banka Kredileri Hesabı 302 Para Piyasası Nakit İşlemleri
Borçları Hesabı 303 Kamu İdarelerine Mali Borçlar
Hesabı 304 Cari Yılda Ödenecek Tahviller
Hesabı 305 Bonolar Hesabı 306 Çıkarılmış Diğer Menkul
Kıymetler Hesabı 309 Kısa Vadeli Diğer İç Mali
Borçlar Hesabı 300 Banka kredileri hesabı Bu hesap, kamu idarelerince banka
ve diğer finans kuruluşlarından vadesi faaliyet dönemiyle sınırlı olarak
sağlanan ulusal para birimi veya döviz cinsi kısa vadeli kredilere ilişkin
tutarlar ve döviz cinsi tutarlara ait kur farkları ile uzun vadeli yabancı
kaynaklar ana hesap grubu içindeki banka kredileri hesabında kayıtlı
tutarlardan vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır. 302 Para piyasası nakit işlemleri borçları hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin kısa
vadeli nakit ihtiyacını karşılamak üzere iç borçlanma senedi ihraç etmeksizin
yapılan azami otuz gün vadeli, borçlanmaların izlenmesi için kullanılır. 303
Kamu idarelerine mali borçlar hesabı Bu hesap, diğer kamu idarelerine
olan kısa vadeli mali borçlar ile uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap
grubu içindeki kamu idarelerine mali borçlar hesabında kayıtlı tutarlardan
vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır. 304 Cari yılda ödenecek tahviller hesabı Bu hesap, kanunların verdiği
yetkiye dayanılarak kurum nam ve hesabına ulusal para birimi veya döviz cinsi
ve dövize endeksli olarak ihraç edilmiş olan ve karşılığında nakit imkanı
sağlayan tahviller ve özel tertip tahvillerden vadesi bir yılın altına inmiş
olanlar ile bunlardan döviz cinsi ve dövize endeksli olanların kur
farklarının izlenmesi için kullanılır. 305 Bonolar hesabı Bu hesap, kanunların verdiği
yetkiye dayanılarak kurum nam ve hesabına ulusal para birimi veya döviz cinsi
ve dövize endeksli olarak ihraç edilen ve karşılığında nakit imkanı sağlayan
bonolar ve özel tertip bonolar ile bunlardan döviz cinsi ve dövize endeksli
olanların anapara tutarları ve kur farklarının izlenmesi için kullanılır. 306 Çıkarılmış diğer menkul kıymetler hesabı Bu hesap, çıkarılmış bonolar ve
tahviller kapsamına alınamayan diğer menkul kıymetlerin izlenmesi için
kullanılır. 309 Kısa vadeli diğer iç mali borçlar hesabı Bu hesap, kurumca devralınmış
olan kısa vadeli iç mali borçlar ile yukarıdaki hesaplarda tanımlanmamış olan
kısa vadeli diğer iç mali borçlar ve uzun vadeli diğer iç mali borçlardan
dönem sonunda vadesi bir yılın altına inenlerin izlenmesi için kullanılır. 31 Kısa vadeli dış mali borçlar Madde
68 — Bu hesap grubu, kamu idarelerinin vadesi faaliyet
dönemiyle sınırlı dış mali borçları ile dönem sonunda vadesine bir yıldan az
süre kalan uzun vadeli dış mali borçlarına ait anapara tutarları ve kur
farklarının izlenmesi için kullanılır. Kısa vadeli dış mali borçlar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur: 310 Cari Yılda Ödenecek Dış Mali
Borçlar Hesabı 310 Cari yılda ödenecek dış mali borçlar hesabı Bu hesap, kanunların verdiği
yetkiye dayanılarak herhangi bir dış finansman kaynağından, belirli bir geri
ödeme planına göre geri ödenmek üzere sağlanan dış borçlardan cari yılda
ödenecek olanların anapara tutarları ve kur farklarının izlenmesi için
kullanılır. 32 Faaliyet borçları Madde
69 — Bu hesap grubu, kamu idarelerinin, ödeme emri belgesine
bağlandığı halde henüz hak sahiplerine ödenemeyen bütçe emanetleri ve mal
alınıp, hizmet gördürülerek gider gerçekleşmiş olmakla birlikte ödeneği
bulunmadığı için ödenemeyen borçları ile kamu idarelerinin mal ve hizmet alış
faaliyetleri dolayısıyla ortaya çıkan diğer borçlarının izlenmesi için
kullanılır. Faaliyet
borçları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan
oluşur: 320 Bütçe Emanetleri Hesabı 322 Bütçeleştirilecek Borçlar
Hesabı 329 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı 320 Bütçe emanetleri hesabı Bu hesap, mali yıl içinde ödeme
emri belgesine bağlandığı halde, nakit yetersizliği veya hak sahibinin
müracaat etmemesi nedeniyle ilgililerine ödenemeyen tutarların izlenmesi için
kullanılır. 322 Bütçeleştirilecek borçlar hesabı Bu hesap, mevzuatı gereğince
yapılması öngörülen bir hizmet veya husus karşılığı olmak üzere gerçekleştiği
halde; ödeneği bulunmaması veya kanunen ödenek üstü sarfiyata izin
verilmemesi gibi nedenlerle bütçeye gider kaydedilemeyen borçların izlenmesi
için kullanılır. 329 Diğer çeşitli borçlar hesabı Bu hesap, bu grup içindeki hesap
kalemlerinin hiçbirinin kapsamına alınamayan borçların izlenmesi için
kullanılır. 33 Emanet yabancı kaynaklar Madde
70 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince yürütülen herhangi bir
iş dolayısıyla veya mevzuat gereğince depozito, teminat veya emanet olarak
yapılan tahsilatlar, okul pansiyonları işlemleri, muhasebe birimlerinin adına
işlem yapan mutemetliklerle olan nakit ilişkileri ve konsolosluk tahsilatları
ile risk yönetimi kapsamında oluşturulan risk hesabı işlemlerinin izlenmesi
için kullanılır. Emanet yabancı kaynaklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur. 330 Alınan Depozito ve Teminatlar
Hesabı 332 Okul Pansiyonları Hesabı 333 Emanetler Hesabı 337 Mutemetlikler Cari Hesabı 338 Konsolosluk Cari Hesabı 339 Risk Hesabı 330 Alınan depozito ve teminatlar hesabı Bu hesap, mevzuatları gereği
nakden veya mahsuben tahsil edilen depozito ve teminatların izlenmesi için
kullanılır. 332 Okul pansiyonları hesabı Bu hesap, okul pansiyonları ile
ilgili işlemlerin izlenmesi için kullanılır. 333 Emanetler hesabı Bu hesap, muhasebe birimlerince
emanet olarak nakden veya mahsuben tahsil edilen tutarların izlenmesi için
kullanılır. 337 Mutemetlikler cari hesabı Bu hesap, muhasebe birimlerinin
kendilerine bağlı muhasebe yetkilisi mutemetlikleriyle olan nakit
ilişkilerinin izlenmesi için kullanılır. 338 Konsolosluk cari hesabı Bu hesap, muhasebe birimince
elçilik veya konsolosluk nezdindeki paralardan ödenmesi talimatı verilen
bütçe giderleri ile avans ve kredilerin izlenmesi için kullanılır. 339 Risk hesabı Bu hesap, hazinece verilen
garantiler kapsamında risk hesabından ödenecek bütün tutarlar ile risk
yönetimi kapsamında, öngörülmesi mümkün bulunmayan ödemelerin karşılanması
amacıyla T.C. Merkez Bankası nezdinde oluşturulan hesaba ilişkin tahsilat ve
ödemelerin izlenmesi için kullanılır. 34 Alınan avanslar Madde
71 — Bu hesap grubu, iş, sözleşme ve diğer nedenlerle üçüncü
kişilerden alınan avansların izlenmesi için kullanılır. Alınan avanslar, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 340 Alınan Sipariş Avansları
Hesabı 349 Alınan Diğer Avanslar Hesabı 340 Alınan sipariş avansları hesabı Bu hesap, mal ve hizmet satış
faaliyeti olan kamu idarelerinin satış amacıyla gelecekte yapacağı mal ve
hizmet teslimleriyle ilgili olarak peşin tahsil ettiği avans tutarlarının
izlenmesi için kullanılır. 349 Alınan diğer avanslar hesabı Bu hesap, alınan diğer kısa
vadeli avansların izlenmesi için kullanılır. 35 Yıllara yaygın inşaat ve onarım hakedişleri Madde
72 — Bu hesap grubu; yıllara yaygın taahhüt işleri yapan
kamu idarelerinin üstlendikleri işlerden gerçekleştirdikleri kısım
karşılığında aldıkları hakedişlerin izlenmesi için kullanılır. Yıllara yaygın inşaat ve onarım
hakedişleri, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan
oluşur: 350 Yıllara Yaygın İnşaat ve
Onarım Hakedişleri Hesabı 350 Yıllara yaygın inşaat ve onarım hakedişleri hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
üstlendiği yıllara yaygın inşaat ve onarım işlerinden tamamlanan kısımlar
için düzenlenen hakediş bedellerinin izlenmesi için kullanılır. 36 Ödenecek diğer yükümlülükler Madde
73 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince sorumlu veya mükellef
sıfatıyla ödenecek her türlü vergi, resim, harç ve benzeri borçlar, sosyal
güvenlik kesintileri, fonlar veya diğer kamu idareleri adına tahsil edilen
tutarlar ve mevzuatı gereğince bütçe gelirlerinden diğer kamu idareleri adına
ayrılan paylar ile ertelenen borç ve yükümlülüklerin izlenmesi için
kullanılır. Ödenecek diğer yükümlülükler,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur. 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar
Hesabı 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik
Kesintileri Hesabı 362 Fonlar veya Diğer Kamu
İdareleri Adına Yapılan Tahsilat Hesabı 363 Kamu İdareleri Payları Hesabı 368 Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş
veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabı 360 Ödenecek vergi ve fonlar hesabı Bu hesap, mevzuatı gereği nakden
veya mahsuben tahsil edilip ilgili vergi dairesine ödenmesi gereken
tutarların izlenmesi için kullanılır. 361 Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri hesabı Bu hesap, sosyal güvenlik
mevzuatı hükümlerine göre sosyal güvenlik kurumları adına nakden veya
mahsuben tahsil edilen tutarların izlenmesi için kullanılır. 362 Fonlar veya diğer kamu idareleri adına yapılan tahsilat hesabı Bu hesap, mevzuatları gereği,
bütçe dışı fonlar veya diğer kamu idareleri adına tahakkuklu veya tahakkuksuz
olarak yapılan tahsilatın izlenmesi için kullanılır. 363 Kamu idareleri payları hesabı Bu hesap, nakden veya mahsuben
tahsil edilip, özel kanunları gereğince, mahalli idareler ve fonlar ile diğer
kamu idarelerine aktarılmak üzere hesaplanan tutarların izlenmesi için
kullanılır. 368 Vadesi geçmiş, ertelenmiş veya taksitlendirilmiş vergi ve diğer
yükümlülükler hesabı Bu hesap, kanuni süresi
içerisinde ödenmeyen vergi ve diğer yükümlülükler ile ertelenen veya
taksitlendirilen vergi ve diğer yükümlülüklerin izlenmesi için kullanılır. 37 Borç ve gider karşılıkları Madde
74 — Bu hesap grubu, mevzuatı gereğince belirlenen esaslar
çerçevesinde ayrılacak her türlü borç ve gider karşılığının izlenmesi için
kullanılır. Borç ve gider karşılıkları,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı
Hesabı 379 Diğer Borç ve Gider
Karşılıkları Hesabı 372 Kıdem tazminatı karşılığı hesabı Bu hesap, belirlenecek esaslar
çerçevesinde ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem
tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılır. 379
Diğer borç ve gider karşılıkları hesabı Bu hesap, kısa vadeli diğer borç
ve gider karşılıklarının izlenmesi için kullanılır. 38 Gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları Madde
75 — Bu hesap grubu, içinde bulunulan dönemde veya daha
önceki dönemlerde ortaya çıkan gelecek aylara ait gelirler ile faaliyet
dönemine ait olup ödemesi gelecek aylarda yapılacak giderlerin izlenmesi için
kullanılır. Gelecek aylara ait gelirler ve
gider tahakkukları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki
hesaplardan oluşur. 380 Gelecek Aylara Ait Gelirler
Hesabı 381 Gider Tahakkukları Hesabı 380 Gelecek aylara ait gelirler hesabı Bu hesap, içinde bulunulan
dönemde veya daha önceki dönemlerde tahsil edilen ancak, takip eden aylara
ait olan gelirlerin izlenmesi için kullanılır. 381 Gider tahakkukları hesabı Bu hesap, kısa vadeli iç ve dış
mali borçlar hesap gruplarında izlenmeyen; tahakkuk etmiş giderlerden
kaynaklanan ancak, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde
ödenebilir duruma gelecek olan tutarların izlenmesi için kullanılır. 39 Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar Madde
76 — Bu hesap grubu, kısa vadeli yabancı kaynak niteliğinde
olup yukarıdaki gruplara dahil edilemeyen hesaplanan katma değer vergisi,
sayım fazlaları ve diğer çeşitli yabancı kaynaklar gibi tutarların izlenmesi
için kullanılır. Diğer kısa vadeli yabancı kaynaklar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 391 Hesaplanan Katma Değer
Vergisi Hesabı 397 Sayım Fazlaları Hesabı 399 Diğer Çeşitli Kısa Vadeli
Yabancı Kaynaklar Hesabı 391 Hesaplanan katma değer vergisi hesabı Bu hesap, katma değer vergisi
mükellefi kamu idarelerince teslim edilen mal veya ifa edilen hizmetler
üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile işlemi gerçekleşmeyen ya da
işlemden vazgeçilen mal ve hizmetlere ilişkin katma değer vergilerinin
izlenmesi için kullanılır. 397 Sayım fazlaları hesabı Bu hesap, yapılan sayımlar
sonucunda tespit edilen kasa, döviz, alınan çek, menkul kıymet ve benzeri
fazlalıklarının nedenleri belirleninceye kadar geçici olarak kaydedilip
izlenmesi için kullanılır. 399 Diğer çeşitli kısa vadeli yabancı kaynaklar hesabı Bu hesap, bu grup içinde
sayılanların dışında kalan diğer çeşitli kısa vadeli yabancı kaynakların
izlenmesi için kullanılır. 4 Uzun vadeli yabancı kaynaklar Madde
77 — Bu ana hesap grubu, vadesi faaliyet dönemini aşan uzun
vadeli yabancı kaynakları kapsar. Uzun vadeli yabancı kaynaklar;
uzun vadeli iç mali borçlar, uzun vadeli dış mali borçlar, faaliyet borçları,
diğer borçlar, alınan avanslar, borç ve gider karşılıkları, gelecek yıllara
ait gelirler ve gider tahakkukları ile diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar
hesap grupları şeklinde bölümlenir. 40 Uzun vadeli iç mali borçlar Madde
78 — Bu hesap grubu, kamu idarelerinin vadesi faaliyet
dönemini aşan; kredi kurumlarına olan borçları, para ve sermaye piyasası araçlarıyla
sağlanan iç mali borçları ve uzun vadeli diğer iç mali borçların anapara
tutarları ve kur farklarının izlenmesi için kullanılır. Bu grupta yer alan tutarlardan
vadesi bir yılın altına inenler, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap
grubu içerisindeki kısa vadeli iç mali borçlar hesap grubundaki ilgili
hesaplara aktarılır. Uzun vadeli iç mali borçlar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 400 Banka Kredileri Hesabı 403 Kamu İdarelerine Mali Borçlar
Hesabı 404 Tahviller Hesabı 407 Çıkarılmış Diğer Menkul
Kıymetler Hesabı 409 Uzun Vadeli Diğer İç Mali
Borçlar Hesabı 400 Banka kredileri hesabı Bu hesap, kamu idarelerince banka
ve diğer finans kuruluşlarından sağlanan ve vadesi faaliyet dönemini aşan kredilere
ilişkin tutarlar ile kur farklarının izlenmesi için kullanılır. 403 Kamu idarelerine mali borçlar hesabı Bu hesap, diğer kamu idarelerine
olan ve vadesi faaliyet dönemini aşan mali borçların izlenmesi için
kullanılır. 404 Tahviller hesabı Bu hesap, kanunların verdiği
yetkiye dayanılarak kurum nam ve hesabına ulusal para birimi veya döviz cinsi
ve dövize endeksli olarak ihraç edilen ve karşılığında nakit imkanı sağlayan
tahviller ve özel tertip tahviller ile bunlardan döviz cinsi ve dövize endeksli
olanların kur farklarının izlenmesi için kullanılır. 407 Çıkarılmış diğer menkul kıymetler hesabı Bu
hesap, bu grupta tanımlanmış menkul kıymetler dışında kalan çıkarılmış diğer
menkul kıymetlerin izlenmesi için kullanılır. 409 Uzun vadeli diğer iç mali borçlar hesabı Bu hesap, madeni para basımından
doğan borçlar ile karşılığında kağıt verilmeyen ve diğer hesaplarda
izlenemeyen uzun vadeli diğer iç mali borçların izlenmesi için kullanılır. 41 Uzun vadeli dış mali borçlar Madde
79 — Bu hesap grubu, kamu idareleri adına vadesi faaliyet
dönemini aşan bir süreyle; yabancı para üzerinden yapılan dış borçlanma,
program ve dış proje kredi kullanımlarına ait anapara tutarları (mal, hizmet
ve eğitim bedeli olarak kullanılan krediler dahil), garantili borçlardan
devir alınanların anapara tutarları ile kur farklarının izlenmesi için
kullanılır. Bu grupta yer alan tutarlardan
vadesi bir yılın altına inenler, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap
grubu içerisindeki kısa vadeli dış mali borçlar hesap grubunda yer alan
ilgili hesaplara aktarılır. Uzun vadeli dış mali borçlar,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur: 410 Dış Mali Borçlar Hesabı 410 Dış mali borçlar hesabı Bu hesap, kanunların verdiği
yetkiye dayanılarak, kamu idareleri adına herhangi bir dış finansman
kaynağından, belirli bir geri ödeme planına göre geri ödenmek üzere sağlanan
dış borçların anapara tutarları ve kur farklarının izlenmesi için kullanılır. 42 Faaliyet borçları Madde
80 — Bu hesap grubu, kamu idarelerinin mal ve hizmet
alımları nedeniyle ya da diğer nedenlerle ortaya çıkan ve vadesi faaliyet
dönemini aşan borçlarının izlenmesi için kullanılır. Bu grupta yer alan tutarlardan
vadesi bir yılın altına inenler, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap
grubu içerisindeki ilgili hesaplara aktarılır. Faaliyet borçları, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur: 429 Diğer Faaliyet Borçları
Hesabı 429 Diğer faaliyet borçları hesabı Bu hesap, bu grup içindeki hesap
kalemlerinin hiç birinin kapsamına alınamayan ve vadesi faaliyet dönemini
aşan borçların izlenmesi için kullanılır. 43 Diğer borçlar Madde
81 — Bu hesap grubu, bu ana hesap grubundaki başka bir
grupta yer almayan ve vadesi faaliyet dönemini aşan diğer borçların izlenmesi
için kullanılır. Bu grupta yer alan tutarlardan
vadesi bir yılın altına inenler kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu
içerisindeki ilgili hesaplara aktarılır. Diğer borçlar, niteliklerine göre
bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 430 Alınan Depozito ve Teminatlar
Hesabı 438 Kamuya Olan Ertelenmiş veya
Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı 439 Diğer Çeşitli Borçlar Hesabı 430 Alınan depozito ve teminatlar hesabı Bu hesap, mevzuatları gereği
nakden veya mahsuben tahsil edilen ve faaliyet dönemini takip eden dönemlerde
iade edilecek olan depozito ve teminatların izlenmesi için kullanılır. 438 Kamuya olan ertelenmiş veya taksitlendirilmiş borçlar hesabı Bu hesap, kamuya olan vergi ve
benzeri borçlardan vadesinde ödenmeyip ertelenmiş veya takside bağlanmış
olup, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemlerde ödenecek olan
kısmının izlenmesi için kullanılır. 439 Diğer çeşitli borçlar hesabı Bu hesap, bu grup içindeki hesap
kalemlerinin hiç birinin kapsamına alınamayan borçların izlenmesi için
kullanılır. 44 Alınan avanslar Madde
82 — Bu hesap grubu, iş, sözleşme ve diğer nedenlerle üçüncü
kişilerden alınan uzun vadeli avansların izlenmesi için kullanılır. Bu grupta yer alan tutarlardan
vadesi bir yılın altına inenler, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap
grubu içerisindeki alınan avanslar hesap grubunun ilgili hesaplarına
aktarılır. Alınan avanslar, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 440 Alınan Sipariş Avansları
Hesabı 449 Alınan Diğer Avanslar Hesabı 440 Alınan sipariş avansları hesabı Bu hesap, mal ve hizmet satış
faaliyeti olan kamu idarelerinin gelecekte yapacağı mal ve hizmet
teslimleriyle ilgili olarak peşin tahsil ettiği ve içinde bulunulan faaliyet
dönemini aşan bir süreyle alınan avans tutarlarının izlenmesi için
kullanılır. 449 Alınan diğer avanslar hesabı Bu hesap, alınan diğer uzun
vadeli avansların izlenmesi için kullanılır. 47 Borç ve gider karşılıkları Madde
83 — Bu hesap grubu, mevzuatı gereğince belirlenen esaslar
çerçevesinde ayrılacak uzun vadeli her türlü borç ve gider karşılığının
izlenmesi için kullanılır. Borç ve gider karşılıkları,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı
Hesabı 479 Diğer Borç ve Gider
Karşılıkları Hesabı 472 Kıdem tazminatı karşılığı hesabı Bu hesap, belirlenecek esaslar
çerçevesinde ayrılan uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi
için kullanılır. 479 Diğer borç ve gider karşılıkları hesabı Bu hesap, uzun vadeli diğer borç
ve gider karşılıklarının izlenmesi için kullanılır. 48 Gelecek yıllara ait gelirler ve gider tahakkukları Madde
84 — Bu hesap grubu, içinde bulunulan dönemde ortaya çıkan
gelecek yıllara ait gelirler ile faaliyet dönemine ait olup, ödemesi gelecek
yıllarda yapılacak giderlerin izlenmesi için kullanılır. Bu grupta yer alan tutarlardan
süresi bir yılın altına inenler, kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap
grubu içerisindeki gelecek aylara ait gelirler ve gider tahakkukları hesap
grubunun ilgili hesaplarına aktarılır. Gelecek yıllara ait gelirler ve
gider tahakkukları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki
hesaplardan oluşur: 480 Gelecek Yıllara Ait Gelirler
Hesabı 481 Gider Tahakkukları Hesabı 80 Gelecek yıllara ait gelirler hesabı Bu hesap, dönem içinde tahsil
edilen ancak, gelecek yılların faaliyet hesaplarına ait olan gelirlerin
izlenmesi için kullanılır. 481 Gider tahakkukları hesabı Bu hesap, uzun vadeli iç ve dış
mali borçlar hesap gruplarında izlenmeyen, tahakkuk etmiş giderlerden
kaynaklanan ancak, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden yıllarda
ödenebilir duruma gelecek olan borçların izlenmesi için kullanılır. 49 Diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar Madde
85 — Bu hesap grubu, yukarıdaki hesap gruplarında
tanımlanmamış olan diğer uzun vadeli yabancı kaynakların izlenmesi için
kullanılır. Diğer uzun vadeli yabancı
kaynaklar, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan
oluşur: 499 Diğer Uzun Vadeli Yabancı
Kaynaklar Hesabı 499 Diğer uzun vadeli yabancı kaynaklar hesabı Bu hesap, yukarıdaki hesaplarda
tanımlanmamış olan diğer uzun vadeli yabancı kaynakların izlenmesi için
kullanılır. 5 Öz kaynaklar Madde
86 — Bu ana hesap grubu, varlıklar toplamı ile yabancı
kaynaklar toplamı arasındaki farkın izlenmesi için kullanılır. Öz kaynaklar ana hesap grubu; net
değer/sermaye, değer hareketleri, yeniden değerleme farkları, yedekler,
geçmiş yıllar olumlu faaliyet sonuçları ve geçmiş yıllar olumsuz faaliyet
sonuçları ile dönem faaliyet sonuçları hesap grupları şeklinde bölümlenir. 50 Net değer Madde
87 — Bu hesap grubu varlıklar toplamı ile yabancı
kaynaklar, değer hareketleri, yeniden değerleme farkları, yedekler, geçmiş
yıllar olumlu-olumsuz faaliyet sonuçları ve dönem faaliyet sonuçları toplamı
arasındaki farkı ifade eden net değerin/sermayenin izlenmesi için kullanılır.
Net değer/Sermaye, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 500 Net Değer/Sermaye Hesabı 500 Net değer/Sermaye hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
hesaplarında kayıtlı varlıklar toplamı ile yabancı kaynaklar, değer
hareketleri, yeniden değerleme farkları, yedekler, geçmiş yıllar
olumlu-olumsuz faaliyet sonuçları ve dönem faaliyet sonuçları toplamı
arasındaki fark; ilk kuruluşta verilen varlık karşılıkları; hesaplarında
kayıtlı olmayan varlık ve yabancı kaynaklarından kaydi envanteri yapılarak
hesaplara alınanlar ile öz kaynaklar ana hesap grubundaki diğer hesaplarda
kayıtlı tutarlardan bu hesaba aktarılmasına karar verilenlerin izlenmesi için
kullanılır. 51 Değer hareketleri Madde
88 — Bu hesap grubu, aynı bütçeli muhasebe birimleri
arasındaki nakit ve nakit dışı değer hareketlerine ait işlemlerin izlenmesi
için kullanılır. Değer hareketleri, niteliklerine göre bu grup içinde
açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 510 Nakit Hareketleri Hesabı 511 Muhasebe Birimleri Arası
İşlemler Hesabı 512 Proje Özel Hesabından
Kullanımlar Hesabı 513 Doğrudan Dış Proje Kredi Kullanımları
Bildirim Hesabı 519 Değer Hareketleri Sonuç
Hesabı 510 Nakit hareketleri hesabı Bu hesap, gerek tek hazine hesabı
sistemine dahil gerekse tek hazine hesabı sistemi dışında kalan muhasebe
birimlerince; nakit fazlası olarak veya diğer muhasebe birimlerine nakit
ihtiyacı olarak gönderilen paraların izlenmesi için kullanılır. 511 Muhasebe birimleri arası işlemler hesabı Bu hesap, aynı bütçeli kamu
idaresi muhasebe birimlerinin birbirlerine gönderdikleri para ve kıymetler
ile birbirleri adına nakden veya mahsuben yaptıkları tahsilat ve ödemelerin
izlenmesi için kullanılır. 512 Proje özel hesabından kullanımlar hesabı Bu hesap, dış finansman kaynağı
tarafından proje özel hesabına aktarılan dış proje kredilerine ilişkin
kullanım bilgilerinin Devlet Borçları Muhasebe Birimi ve ilgili kurum
muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır. 513 Doğrudan dış proje kredi kullanımları bildirim hesabı Bu hesap, genel bütçe
kapsamındaki kamu idarelerince, hazine hesaplarına intikal ettirilmeksizin,
dış finansman kaynağından doğrudan kullanılan dış proje kredilerinden, ilgili
kurum muhasebe birimlerince teyit edildiği bildirilen tutarların, Devlet
Borçları Muhasebe Birimi ve ilgili kurum muhasebe birimlerince izlenmesi için
kullanılır. 519 Değer hareketleri sonuç hesabı Bu hesap, bu grup içindeki
hesapların yıl sonunda kalan bakiyelerinin izlenmesi için kullanılır. 52 Yeniden değerleme farkları Madde
89 — Bu hesap grubu, bilançonun aktifinde kayıtlı maddi ve
maddi olmayan duran varlıklar ile diğer duran varlıkların yeniden
değerlemesinde oluşan farkların izlenmesi için kullanılır. Yeniden değerleme farkları,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur: 522 Yeniden Değerleme Farkları
Hesabı 522 Yeniden değerleme farkları hesabı Bu hesap, bilançonun aktifinde
kayıtlı maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile diğer duran varlıklardan
yeniden değerlemeye tabi tutulanların yeniden değerlemesinde oluşan farkların
izlenmesi için kullanılır. 54 Yedekler Madde
90 — Bu hesap grubu, yasal zorunluluk veya diğer nedenlerle
alınan kararlar uyarınca ayrılan yedeklerin izlenmesi için kullanılır. Yedekler, niteliklerine göre bu
grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 540 Yasal Yedekler Hesabı 541 Statü Yedekleri Hesabı 542 Olağanüstü Yedekler Hesabı 548 Diğer Yedekler Hesabı 549 Özel Fonlar Hesabı 540 Yasal yedekler hesabı Bu hesap, mevzuatı uyarınca
ayrılmış bulunan yedeklerin izlenmesi için kullanılır. 541 Statü yedekleri hesabı Bu hesap, ana sözleşme hükümleri
çerçevesinde ayrılan yedeklerin izlenmesi için kullanılır. 542 Olağanüstü yedekler hesabı Bu hesap, ayrılmasına karar
verilen olağanüstü yedek akçeler ile dağıtım dışı kalan kârların izlenmesi
için kullanılır. 548 Diğer yedekler hesabı Bu hesap, özellikle kendi
bölümlerinde tanımlanmamış olan olumlu faaliyet sonuçlarından ayrılan diğer
yedeklerin izlenmesi için kullanılır. 549 Özel fonlar hesabı Bu hesap, tasarrufu zorunlu yasal
fonlar ile diğer maksatlarla ayrılan fonların izlenmesi için kullanılır. 57 Geçmiş yıllar olumlu faaliyet sonuçları Madde
91 — Bu hesap grubu, geçmiş yıllar olumlu faaliyet
sonuçlarının izlenmesi için kullanılır. Geçmiş yıllar olumlu faaliyet
sonuçları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan
oluşur: 570 Geçmiş Yıllar Olumlu Faaliyet
Sonuçları Hesabı 570 Geçmiş yıllar olumlu faaliyet sonuçları hesabı Bu hesap, geçmiş faaliyet
dönemlerinde ortaya çıkan olumlu faaliyet sonuçlarının izlenmesi için
kullanılır. 58 Geçmiş yıllar olumsuz faaliyet sonuçları (-) Madde
92 — Bu hesap grubu, geçmiş yıllar olumsuz faaliyet
sonuçlarının izlenmesi için kullanılır. Geçmiş yıllar olumsuz faaliyet
sonuçları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan
oluşur: 580 Geçmiş Yıllar Olumsuz
Faaliyet Sonuçları Hesabı (-) 580 Geçmiş yıllar olumsuz faaliyet sonuçları hesabı (-) Bu hesap, geçmiş faaliyet
dönemlerinde ortaya çıkan olumsuz faaliyet sonuçlarının izlenmesi için
kullanılır. 59 Dönem faaliyet sonuçları Madde
93 — Bu hesap grubu, dönem olumlu veya olumsuz faaliyet
sonucunun izlenmesi için kullanılır. Dönem faaliyet sonuçları, sonucun
olumlu veya olumsuz olmasına göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki
hesaplardan oluşur: 590 Dönem Olumlu Faaliyet
Sonuçları Hesabı 591 Dönem Olumsuz Faaliyet
Sonuçları Hesabı (-) 590
Dönem olumlu faaliyet sonuçları hesabı Bu hesap, faaliyet döneminde
ortaya çıkan olumlu faaliyet sonucunun izlenmesi için kullanılır. 591 Dönem olumsuz faaliyet sonuçları hesabı (-) Bu hesap, faaliyet döneminde
ortaya çıkan olumsuz faaliyet sonucunun izlenmesi için kullanılır. 6 Faaliyet hesapları Madde
94 — Bu ana hesap grubu, kamu idarelerinin faaliyet
dönemine ilişkin olarak tahakkuk eden her türlü gelir ve giderlerinin
ekonomik sınıflandırmaya uygun olarak izlenmesi ve faaliyet sonuçlarının
üretilmesi için kullanılır. Faaliyet hesapları ana hesap
grubu; gelir hesapları, indirim, iade ve iskonto hesapları, gider hesapları
ve faaliyet sonuçları hesap grupları şeklinde bölümlenir. 60 Gelir Hesapları Madde
95 — Bu hesap grubu, faaliyet dönemine ilişkin olarak
tahakkuk eden her türlü gelirin, ekonomik sınıflandırmaya uygun olarak
izlenmesi için kullanılır. Gelir hesapları, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur: 600 Gelirler Hesabı 600 Gelirler hesabı Bu hesap, bütçe ile ilgili olsun
veya olmasın genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre tahakkuk eden her
türlü gelirin izlenmesi için kullanılır. 61 İndirim, iade ve iskonto hesapları Madde
96 — Bu hesap grubu, gelir olarak tahakkuk eden tutarlardan
yapılan indirim, iade ve iskontoların izlenmesi için kullanılır. İndirim, iade ve iskonto
hesapları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan
oluşur: 610 İndirim, İade ve İskontolar
Hesabı 610 İndirim, iade ve iskontolar hesabı Bu hesap, gelir olarak tahakkuk
eden tutarlardan yapılan indirim, iade ve iskontoların izlenmesi için
kullanılır. 63 Gider hesapları Madde
97 — Bu hesap grubu, faaliyet dönemine ilişkin olarak
tahakkuk ettirilen her türlü giderin, ekonomik sınıflandırmaya uygun olarak
izlenmesi için kullanılır. Gider hesapları, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur: 630 Giderler Hesabı 630 Giderler hesabı Bu hesap, bütçe ile ilgili olsun
veya olmasın genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre tahakkuk ettirilen
her türlü giderin izlenmesi için kullanılır. 69 Faaliyet sonuçları Madde
98 — Bu hesap grubu, faaliyet dönemine ait gelir ve gider
hesapları hesap grupları ile indirim, iade ve iskonto hesapları hesap
grubunda yer alan hesaplardan dönem faaliyet sonucunun üretilmesi için
kullanılır. Faaliyet sonuçları, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur: 690 Faaliyet Sonuçları Hesabı 690 Faaliyet sonuçları hesabı Bu hesap, faaliyet dönemine ait
gelir ve gider hesapları hesap grupları ile indirim, iade ve iskonto
hesapları hesap grubunda yer alan hesaplarda kayıtlı tutarlardan dönem
faaliyet sonucunun elde edilmesi için kullanılır. 7 Maliyet hesapları Madde
99 — Kapsama dahil kamu idarelerinden maliyet muhasebesi
uygulayanlar, maliyet işlemleri için bu ana hesap grubunu Bakanlıkça
yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerine uygun olarak kullanırlar.
Bu grupta oluşan sonuçlar, faaliyet hesapları ana hesap grubuna aktarılır. 8 Bütçe hesapları Madde
100 — Bu ana hesap grubu, kamu idarelerinin bütçe gelir ve
bütçe giderlerinin bütçelerinde yer alan ekonomik sınıflandırmaya uygun
olarak izlenmesi ve bütçe uygulama sonuçlarının üretilmesi için kullanılır. Bütçe hesapları ana hesap grubu;
bütçe gelir hesapları, bütçe gelirlerinden ret ve iade hesapları, bütçe gider
hesapları ve bütçe uygulama sonuçları hesap grupları şeklinde bölümlenir. 80 Bütçe gelir hesapları Madde
101 — Bu hesap grubu, kamu idarelerince nakden veya mahsuben
tahsil edilen bütçe gelirlerinin izlenmesi için kullanılır. Bütçe gelir hesapları,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 800 Bütçe Gelirleri Hesabı 805 Gelir Yansıtma Hesabı 800 Bütçe gelirleri hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
bütçeleri veya özel kanunları gereğince bütçe geliri olarak tanımlanan nakden
veya mahsuben yapılan her türlü tahsilatın izlenmesi için kullanılır. 805 Gelir yansıtma hesabı Bu hesap, kamu idarelerince bütçe
gelirleri hesabı veya bütçe gelirlerinden ret ve iadeler hesabına kaydedilen
tutarların ilgisine göre faaliyet hesapları veya ilgili bilanço hesaplarına
yansıtılması için kullanılır. 81 Bütçe gelirlerinden ret ve iade hesapları Madde
102 — Bu hesap grubu, bütçe geliri olarak nakden veya
mahsuben yapılan tahsilattan mevzuatı gereğince yapılan ret ve iadelerin
izlenmesi için kullanılır. Bütçe gelirlerinden ret ve iade
hesapları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan
oluşur: 810 Bütçe Gelirlerinden Ret ve
İadeler Hesabı 810 Bütçe gelirlerinden ret ve iadeler hesabı Bu hesap, bütçe geliri olarak
nakden veya mahsuben yapılan tahsilattan mevzuatı gereğince yapılan ret ve
iadelerin izlenmesi için kullanılır. 83
Bütçe gider hesapları Madde
103 — Bu hesap grubu, nakden veya mahsuben ödenen bütçe
giderlerinin izlenmesi için kullanılır. Bütçe gider hesapları,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 830 Bütçe Giderleri Hesabı 833 Bütçeden Mahsup Edilecek
Ödemeler Hesabı 834 Geçen Yıl Bütçe Mahsupları
Hesabı 835 Gider Yansıtma Hesabı 830 Bütçe giderleri hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
bütçeleri ile ilgili olup; ödeneğine dayanılarak veya bütçe mevzuatı ve diğer
mevzuatın verdiği yetkilerle ödenek üstü olarak nakden veya mahsuben yapılan
bütçe giderlerinin izlenmesi için kullanılır. 833 Bütçeden mahsup edilecek ödemeler hesabı Bu hesap, herhangi bir dış
finansman anlaşmasının yürürlüğe girmesini sağlayacak kanuni düzenlemelerin
tamamlanmasına kadar, anlaşma gereğince peşin ödenmesi gereken komisyon,
ücret, garanti ücreti ve benzeri giderler, vadesinde ödenmediği takdirde
gecikme faizi doğuracak iç ve dış mali borçlar ile ilgili faiz giderleri,
ödeneğinin yılı bütçesinde bulunmasına rağmen tahakkuk işlemlerinin
tamamlanamadığı durumlar ile bütçelerinde bu hesaba kaydedilmesi öngörülen
işlemlerin muhasebeleştirilmesi için kullanılır. 834 Geçen yıl bütçe mahsupları hesabı Bu hesap, mahsup dönemine
aktarılan avans ve kredilerden bütçe giderine dönüşenlerin izlenmesi için
kullanılır. 835 Gider yansıtma hesabı Bu hesap, bütçe giderleri hesabı,
bütçeden mahsup edilecek ödemeler hesabı ve geçen yıl bütçe mahsupları
hesabına kaydedilen tutarların, giderler hesabı veya ilgili bilanço hesabına
yansıtılması için kullanılır. 89 Bütçe uygulama sonuçları Madde
104 — Bu hesap grubu, bütçe gelir ve bütçe gider hesapları
hesap grupları ile bütçe gelirlerinden ret ve iade hesapları hesap grubunda
yer alan hesaplardan bütçe uygulama sonuçlarının üretilmesi için kullanılır. Bütçe uygulama sonuçları,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaptan oluşur: 895 Bütçe Uygulama Sonuçları
Hesabı 895 Bütçe uygulama sonuçları hesabı Bu hesap, bütçe yılına ait bütçe
gelir ve bütçe gider hesapları hesap grupları ile bütçe gelirlerinden ret ve
iade hesapları hesap grubunda yer alan hesaplarda kayıtlı tutarlardan bütçe
uygulama sonuçlarının elde edilmesi için kullanılır. 9 Nazım hesaplar Madde
105 — Bu ana hesap grubu, varlık, kaynak, gelir ve gider
hesaplarında izlenmeyen ve muhasebenin sadece bilgi verme görevi yüklediği
işlemler ile kamu idarelerinin muhasebe disiplini altında toplanması istenen
işlemleri ve gelecekte doğması muhtemel hak ve yükümlülükleri kapsar. İleride
yükümlülük doğurabilecek işlemler ile kamu idarelerinin her türlü garantileri
ve taahhütleri bu grupta açılacak hesaplara kaydedilir ve raporlanır. Nazım hesaplar ana hesap grubu;
niteliklerine göre kullanılması zorunlu olan ödenek hesapları, nakit dışı
teminat ve kişilere ait menkul kıymet hesapları, taahhüt hesapları ve verilen
garanti hesapları hesap grupları yanında kamu idarelerinin kendi yönetim ve
bilgi ihtiyaçlarına uygun olarak açılacak hesap grupları şeklinde bölümlenir.
Kamu idareleri yönetim ve bilgi ihtiyaçlarına göre kendi nazım hesaplarını
oluşturabilir. 90 Ödenek hesapları Madde
106 — Bu hesap grubu, bütçe ödeneklerinin, muhasebe
birimlerine gelen ödeneklerin, bunlardan yapılan kullanım ve tenkisler ile
mahsup dönemine aktarılan tutarların izlenmesi için kullanılır. Ödenek hesapları, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 900 Gönderilecek Bütçe Ödenekleri
Hesabı 901 Bütçe Ödenekleri Hesabı 902 Bütçe Ödenek Hareketleri
Hesabı 903 Kullanılacak Ödenekler Hesabı 904 Ödenekler Hesabı 905 Ödenekli Giderler Hesabı 906 Mahsup Dönemine Aktarılan
Kullanılacak Ödenekler Hesabı 907 Mahsup Dönemine Aktarılan
Ödenekler Hesabı 900 Gönderilecek bütçe ödenekleri hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
bütçelerinde öngörülen ödenekler ve bunlardan yapılan kesintiler, geçen
yıldan devreden ödenekler, mali yıl içinde eklenen ödenekler ve ödenek
kalemleri arasında yapılan aktarmalar ile bu ödeneklerden, merkezde veya
merkez dışında kullanılmak üzere gönderilenlerin, gönderilen ödeneklerden
tenkis edildiği için iade alınanların ve iptal edilenlerin merkez muhasebe
birimlerince izlenmesi için kullanılır. 901 Bütçe ödenekleri hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
bütçelerinde öngörülen ödenekler ve bunlardan yapılan kesintiler, geçen
yıldan devreden ödenekler, mali yıl içinde eklenen ödenekler ve ödenek
kalemleri arasında yapılan aktarmalar ile bu ödeneklerden iptal edilenlerin
merkez muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır. 902 Bütçe ödenek hareketleri hesabı Bu hesap, kamu idarelerinin
bütçelerinde öngörülen ödeneklerden merkezde veya merkez dışında kullanılmak
üzere gönderilenlerin ve gönderilen ödeneklerden tenkis edildiği için iade
alınanların merkez muhasebe birimlerince izlenmesi için kullanılır. 903 Kullanılacak ödenekler hesabı Bu hesap, muhasebe birimlerine
gelen ödenekler ile bunlardan kullanılanlar veya tenkis edilenlerin izlenmesi
için kullanılır. 904 Ödenekler hesabı Bu hesap, muhasebe birimlerine
gelen ödenekler ile bunlardan yapılan tenkislerin izlenmesi için kullanılır. 905 Ödenekli giderler hesabı Bu hesap, ödeneğine dayanılarak
tahakkuk ettirilip nakden veya mahsuben ödenen bütçe giderleri ile ödeneğine
iade edilmesi bildirilen tutarların izlenmesi için kullanılır. 906 Mahsup dönemine aktarılan kullanılacak ödenekler hesabı Bu hesap, mali yılın sonuna kadar
hizmet yerine getirildiği veya mal teslim alındığı halde mahsubu
yapılamadığından mahsup dönemine aktarılan ön ödemeler için saklanan
ödenekler ile bunlardan mahsup dönemi sonuna kadar kullanılanlar veya tenkis
edilenlerin izlenmesi için kullanılır. 907 Mahsup dönemine aktarılan ödenekler hesabı Bu hesap, mali yılın sonuna kadar
hizmet yerine getirildiği veya mal teslim alındığı halde mahsubu
yapılamadığından mahsup dönemine aktarılan ön ödemeler için saklanan
ödenekler ile bunlardan mahsup dönemi sonuna kadar kullanılanlar veya tenkis
edilenlerin izlenmesi için kullanılır. 91 Nakit dışı teminat ve kişilere ait menkul kıymet hesapları Madde 107 — Bu hesap grubu, teminat veya depozito olarak alınan
teminat mektupları ve menkul kıymetler ile kişi malı olarak muhasebe
birimlerine teslim edilen menkul kıymet ve varlıkların izlenmesi için
kullanılır. Nakit dışı teminat ve kişilere
ait menkul kıymet hesapları, niteliklerine göre bu grup içinde açılacak
aşağıdaki hesaplardan oluşur: 910 Teminat Mektupları Hesabı 911 Teminat Mektupları Emanetleri
Hesabı 912 Kişilere Ait Menkul Kıymetler
Hesabı 913 Kişilere Ait Menkul Kıymet
Emanetleri Hesabı 910 Teminat mektupları hesabı Bu hesap, muhasebe birimlerine
teminat ve depozito olarak teslim edilen teminat ve garanti mektupları ile
şahsi ve garantiye ilişkin belgeler ve bunlardan ilgililerine geri verilenler
veya paraya çevrilenlerin izlenmesi için kullanılır. 911 Teminat mektupları emanetleri hesabı Bu hesaba, teminat mektupları
hesabına yazılan tutarlar kaydedilir. 912 Kişilere ait menkul kıymetler hesabı Bu hesap, muhasebe birimlerine
kişi malı olarak teslim edilen menkul kıymetler ile bunlardan paraya
çevrilenler, başka muhasebe birimlerine gönderilenler ve ilgililerine geri
verilenlerin izlenmesi için kullanılır. 913 Kişilere ait menkul kıymet emanetleri hesabı Bu hesaba, kişilere ait menkul
kıymetler hesabına yazılan tutarlar kaydedilir. 92 Taahhüt hesapları Madde
108 — Bu hesap grubu, yılı için geçerli sözleşmeler ile
ertesi mali yıl veya yıllara geçerli olmak üzere yapılan sözleşmelere
dayanılarak girişilen taahhütler, mevzuatı gereğince bu tutarlara ilave
edilen taahhütler ile bunlardan yerine getirilenler veya feshedilenlerin
sözleşme fiyatlarıyla izlenmesi için kullanılır. Taahhüt hesapları, niteliklerine
göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 920 Gider Taahhütleri Hesabı 921 Gider Taahhütleri Karşılığı
Hesabı 920 Gider taahhütleri hesabı Bu hesap, yılı için geçerli
sözleşmeler ile ertesi mali yıl veya yıllara geçerli olmak üzere yapılan
sözleşmelere dayanılarak girişilen ve mevzuatı gereğince bunlara ilave edilen
taahhüt tutarları ile bunlardan yerine getirilenler veya feshedilenlerin
sözleşme fiyatlarıyla izlenmesi için kullanılır. 921 Gider taahhütleri karşılığı hesabı Bu hesaba, gider taahhütleri
hesabına yazılan tutarlar kaydedilir. 93 Verilen garanti hesapları Madde
109 — Bu hesap grubu, kanunların verdiği yetkiye dayanılarak
kamu idarelerince diğer kamu idareleri lehine verilen garanti tutarları ile
bunlardan iptal olunan, ilgili kurumca ödemesi yapılan veya ikraza dönüştürülenlerin
izlenmesi için kullanılır. Verilen garanti hesapları,
niteliklerine göre bu grup içinde açılacak aşağıdaki hesaplardan oluşur: 930 Verilen Garantiler Hesabı 931 Verilen Garantiler Karşılığı
Hesabı 930 Verilen garantiler hesabı Bu hesap, kamu idarelerince diğer
kamu idareleri lehine verilen garanti tutarları ile bunlardan ilgili kurumca
ödemesi yapılan, iptal olunan, ikraza dönüştürülen veya kamu idaresince
üstlenilenlerin izlenmesi için kullanılır. 931 Verilen garantiler karşılığı hesabı Bu hesaba, verilen garantiler
hesabına yazılan tutarlar kaydedilir. Hesap planları ve detaylı hesap planlarının hazırlanması Madde
110 — Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin hesap planı
ve detaylı hesap planı Bakanlıkça; özel bütçe kapsamındaki idareler ile
düzenleyici ve denetleyici kurumların hesap planları ve detaylı hesap
planları Bakanlığın uygun görüşü üzerine ilgili kamu idareleri tarafından;
merkezi yönetim kapsamı dışındaki kamu idarelerinin uygulayacakları hesap
planları ise Bakanlığın uygun görüşü üzerine ilgili kamu idareleri tarafından
bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak hazırlanır. BEŞİNCİ
BÖLÜM Mali
Raporlama Mali raporlama Madde
111 — Mali tablolar, Yönetmelikte belirlenen ilkelere ve
standartlara uygun olarak hazırlanır ve belirlenen sürelerde ilgililerin
bilgisine sunulur. Mali tablolar, bütünlük,
güvenilirlik, kullanışlılık, yöntemsel geçerlilik ve ulaşılabilirlik ilkeleri
çerçevesinde; yeterli mesleki eğitimi almış personel tarafından muhasebe
kayıtlarındaki verilere dayanılarak ve istatistiksel yöntemler kullanılarak
hazırlanır. Dipnotların ve açıklamaların, belirli bir olayın veya işlemin
kamu idaresinin mali durumu ve faaliyetleri üzerindeki etkisinin
değerlendirilmesinde yetersiz kalması halinde ilave açıklamalara yer verilir.
Mali raporlamanın amaçları Madde
112 — Mali raporlama ile genel olarak kaynakların dağıtımı,
uygulanan mali politikaların etkileri ile ileriye yönelik politika
oluşturulması ve karar verilmesinde, kamu idaresinin mali durumu, performansı
ve nakit akımları hakkında kullanıcılara kapsamlı bilgi sağlanır. Mali
tablolar kamu idarelerinin; a) Kaynaklarının dağılımı ve
kullanımını, b) Faaliyetlerinin nasıl finanse
edildiği ve nakit ihtiyacının nasıl karşılandığını, c) Faaliyetlerini finanse
edebilme ve sorumlulukları ile taahhütlerini yerine getirebilme yeteneğini, d) Mali durumu ve mali
durumundaki değişiklikleri, e) Faaliyetlerindeki performans,
etkinlik ve başarısını, f) Kendilerine sağlanan
kaynakları bütçelerine uygun ve yasal şekilde kullanıp kullanmadıklarını, g) Mali işlemlerinde saydam olup
olmadıklarını ve hesap verilebilirliğini, gösterir. Mali tablolar, bu amaçların
gerçekleştirilebilmesi için; kamu idarelerinin varlıkları, yabancı
kaynakları, öz kaynakları, gelirleri, giderleri ve nakit akımları hakkında
bilgi verir. Mali tabloların, kullanıcıların karşılaştırma yapabilmelerini
mümkün kılmak için son üç dönemin verilerini de içermeleri ve herkes
tarafından anlaşılmalarını sağlayacak şekilde ve açıklamaları ile birlikte hazırlanmaları
esastır. Raporlama birimi Madde
113 — Kendi adına ekonomik varlık edinebilen, yükümlülük
üstlenebilen, diğer kamu idareleri veya üçüncü şahıslarla ekonomik ilişkilere
girebilen kapsama dahil her kamu idaresi bir kurumsal birimdir. Kapsama dahil her kurumsal birim
bir raporlama birimidir. Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri bu
Yönetmeliğin uygulanmasında tek bir raporlama birimi sayılır. Ancak, bu durum
genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin her biri için ayrı raporlar veya il
ve muhasebe birimi düzeyinde raporlar hazırlanmasına engel değildir. Mali tabloların hazırlanmasından sorumlu olanlar Madde
114 — Merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin mali
tabloları Bakanlıkça üretilir. Kapsama dahil diğer kamu idarelerinin muhasebe
yetkilileri, mali tabloların belirlenen standartlara uygun olarak
hazırlanmasından ve belirlenen süreler içinde Bakanlığa gönderilmesinden;
kurumların yöneticileri de bu hususları gözetmekten sorumludur. Kapsama dahil
kamu idareleri kendi ihtiyaçları için ayrıca mali tablolar hazırlayabilirler. Mali tabloların konsolide edilmesi Madde
115 — Kapsama dahil kamu idarelerinin hazırladıkları mali
tablolar Bakanlıkça konsolide edilir ve bu Yönetmeliğin 136 ncı maddesinde
belirtilen süreler içinde kamuoyuna sunulur. Konsolidasyon işlemi önce
merkezi yönetim, yerel yönetimler ve sosyal güvenlik kurumları alt grupları
bazında, daha sonra da genel yönetim düzeyinde yapılır. Konsolidasyon
sonucunda ortaya çıkan mali tablolar, kapsama dahil kamu idareleri arasındaki
işlemlerden kaynaklanan karşılıklı borç ve alacak doğuran işlemler
arındırıldıktan sonra ilgili alt grupların veya genel yönetimin mali durumunu
gösterir. Mizanlar Madde
116 — Kamu idarelerince, detaylı hesap planlarında yer alan
hesaplardan aylık mizan ve yıllık olarak geçici ve kesin mizanlar düzenlenir
(Örnek:3). Mizan cetveli, yevmiye defteri
ile yardımcı defterlerden yararlanılarak ayrıntılı olarak ve ana hesap
bazında her ayın sonu itibarıyla düzenlenir. Cetvelde; her hesabın borç ve
alacak sütunlarındaki tutarların, yevmiye ve yardımcı defterlerindeki borç ve
alacak toplamlarına ve borç sütunu toplamı ile alacak sütunu toplamının
birbirine eşit olması gerekir. Dönem sonu işlemleri yapılmadan
önce geçici mizan düzenlenir ve bunu takiben dönem sonu işlemleri yapılır.
Dönem sonu işlemleri tamamlandıktan sonra kesin mizan düzenlenir. Kesin
mizanda faaliyet ve bütçe hesapları bakiye vermez. Düzenlenecek
temel mali tablolar Madde
117 — Yönetmelik kapsamına dahil kamu idarelerince aşağıda
sayılan mali tablolar hazırlanır ve kamuoyunun bilgisine sunulur. a) Bilanço (Örnek: 4) b) Faaliyet Sonuçları Tablosu
(Örnek: 5) c) Bütçe Uygulama Sonuçları
Tablosu (Örnek: 6) d) Nakit Akım Tablosu (Örnek: 7) e) Mali Varlık ve Yükümlülükler
Değişim Tablosu (Örnek: 8) f) İç Borç Değişim Tablosu
(Örnek: 9) g) Dış Borç Değişim Tablosu
(Örnek: 10) h) Şarta Bağlı Varlık ve
Yükümlülükler Tablosu (Örnek: 11) i) Gelirlerin Ekonomik
Sınıflandırılması Tablosu (Örnek: 12) j) Giderlerin Kurumsal
Sınıflandırılması Tablosu (Örnek: 13) k) Giderlerin Fonksiyonel
Sınıflandırılması Tablosu (Örnek: 14) l) Giderlerin Ekonomik
Sınıflandırılması Tablosu (Örnek: 15) m) Bütçe Gelirlerinin Ekonomik
Sınıflandırılması Tablosu (Örnek: 16) n) Bütçe Giderlerinin Kurumsal
Sınıflandırılması Tablosu (Örnek: 17) o) Bütçe Giderlerinin Fonksiyonel
Sınıflandırılması Tablosu (Örnek: 18) p) Bütçe Giderlerinin Finansal
Sınıflandırılması Tablosu (Örnek: 19) r) Bütçe Giderlerinin Ekonomik
Sınıflandırılması Tablosu (Örnek: 20) s) Bütçe Giderleri ve Ödenekler
Tablosu (Örnek: 21) Kamu idarelerince üretilen
mizanlar, yukarıda sayılan mali tablolarla birlikte belirlenen sürelerde
Bakanlığa gönderilir. Yukarıda belirtilen ve şekilleri
bu Yönetmelik ekinde yer alan mali tabloların şekilleri üzerinde değişiklik
yapmaya, kamu idareleri itibarıyla türlerini belirlemeye veya ihtiyaç
duyulması halinde yeni mali tablolar oluşturmaya ve elektronik ortamda
alınmasıyla ilgili düzenlemeler yapmaya Bakanlık yetkilidir. Bilanço Madde
118 — Bilanço, genel yönetimin ve kapsama dahil her bir kamu
idaresinin belli bir tarihteki varlıklarını, yabancı kaynaklarını ve öz
kaynaklarını gösteren tablodur. Kesin mizanda yer alan hesapların borç
kalanları bilançonun aktif hesaplarını, alacak kalanları da bilançonun pasif
hesaplarını oluşturur. Aktif ve pasifi düzenleyici hesaplar bulundukları
grupta eksi değer olarak gösterilir. Bilançolar, bu Yönetmeliğin 8, 9,
10 ve 11 inci maddelerinde belirlenen ilkelere uygun olarak hazırlanır ve
sunulur. Bilançolar, dönemler arasında karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak
üzere son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde
hazırlanır. Faaliyet
sonuçları tablosu Madde
119 — Faaliyet sonuçları tablosu, genel yönetimin ve kapsama
dahil her bir kamu idaresinin bir faaliyet döneminde elde ettiği gelirleri,
yaptığı giderleri, mali ve mali olmayan varlıkların yönetimi ile
yükümlülüklerine ilişkin işlemlerinden kaynaklanan gelir ve giderleri
gösteren ve bunlar hakkında detaylı bilgi sağlayan mali tablodur. Faaliyet sonuçları tablosu,
faaliyet dönemine ait gelir ve gider hesapları hesap grupları ile indirim,
iade ve iskonto hesapları hesap grubundaki hesaplardan üretilir. Dönem net fazla veya açığının ne
kadarının kur ve değer değişimleri farklarından kaynaklandığı ve bunların
faaliyet sonucunu nasıl etkilediği tablonun dipnotunda belirtilir. Bütün gelir ve giderler, tahakkuk
ettikleri dönemin faaliyet sonuçları tablosunda gösterilir. Tablo, dönemler
arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere son üç faaliyet dönemine
ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. Bütçe uygulama sonuçları tablosu Madde
120 — Bütçe uygulama sonuçları tablosu, kapsama dahil her bir
kamu idaresinin bütçe uygulamaları sonucunda belirli raporlama dönemlerinde
elde ettiği bütçe gelirleri ve yaptığı bütçe giderlerini gösteren ve bunlar
hakkında detaylı bilgi sağlayan mali tablodur. Bütçe uygulama sonuçları tablosu,
bütçe gelir ve bütçe gider hesapları hesap grupları ile bütçe gelirlerinden
ret ve iade hesapları hesap grubundaki hesaplardan üretilir. Bütçe yılının
tamamına ilişkin olarak düzenlenen tabloya mahsup dönemi işlemleri de dahil
edilir. Tablo, dönemler arası
karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere son üç mali yıla ilişkin
verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. Nakit akım tablosu Madde
121 — Nakit akım tablosu, genel yönetimin ve kapsama dahil
her bir kamu idaresinin belirli raporlama dönemleri itibarıyla nakit ve nakit
benzeri varlıklarının akışını gösteren tablodur. Nakit benzeri varlıklar,
hemen paraya dönüştürülebilen ve değer değişikliği oluşma ihtimali ihmal
edilebilir ölçüde olan varlıklardır. Nakit akım tablosu genel yönetimin ve
kapsama dahil her bir kamu idaresinin dönem nakit tahsilatları ve ödemeleri,
mali ve mali olmayan varlıkları ile yükümlülüklerine ilişkin işlemlerden
kaynaklanan nakit akımlarını gösterir. Nakit akım tablosunda, belirli
bir dönem içinde nakit giriş ve çıkışları ihtiyaca göre sınıflandırılmış
olarak yer alır. Yabancı para cinsinden olan nakit giriş ve çıkışları ilgili
döviz kuru üzerinden ulusal para birimine çevrilip nakit akım tablosuna dahil
edilir. Nakit ve nakit benzeri
varlıkların kullanımını gerektirmeyen kazanç ve kayıplar, nakit dışı bağış ve
yardımlar, takas ve trampa gibi işlemler ile gelecekte nakit akımı yaratacak
işlemler nakit akım tablosuna dahil edilmez. Nakit ve nakit benzeri varlıkları
oluşturan unsurların dönem başı ve dönem sonu mevcudu ile dönem içi değişim
tutarı tablonun dipnotlarında ayrıca gösterilir. Söz konusu değişim
tutarının, nakit akım tablosunun düzenlenmesi sonucu ortaya çıkan "Nakit
Stokundaki Net Değişim" tutarına eşit olması gerekir. Nakit akım tablosu;
faaliyetlerden sağlanan nakit akımları, yatırımlardan sağlanan nakit akımları
ve finansman faaliyetlerinden sağlanan nakit akımları şeklinde bölümlenir. a)
Faaliyetlerden sağlanan nakit akımları Faaliyetlerden sağlanan nakit
akımları; faaliyet gelir ve giderlerinden kaynaklanan nakit giriş ve
çıkışlarından oluşur. Ancak, maddi duran varlıkların edinilmesi ve elden
çıkarılması gibi işlemler sonucunda ortaya çıkan nakit akımları bu bölüme
dahil edilmez. b) Yatırımlardan sağlanan nakit akımları Yatırımlardan sağlanan nakit
akımları; varlık hesaplarına yansıtılan maddi duran varlık yatırımlarının
üretim ve inşasına ilişkin ödemeleri de kapsamak üzere, maddi ve maddi
olmayan duran varlıkların elde edilmesinden kaynaklanan nakit çıkışları ile
maddi ve maddi olmayan duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit
girişlerinden oluşur. c)
Finansman faaliyetlerinden sağlanan nakit akımları Finansman faaliyetlerine ilişkin
nakit akımları; 1) Tahvil ve bono gibi kısa veya
uzun vadeli borçlanma araçları ihracı yoluyla veya diğer surette yapılan
borçlanmalar karşılığı sağlanan nakit girişleri, 2) Borç ödemelerinden kaynaklanan
nakit çıkışları, 3) Nakde eşdeğer varlık olarak
nitelendirilenler ve alım-satım amacıyla elde tutulanlar hariç olmak üzere;
diğer kuruluşların borçlanma senetlerini veya hisse senedi gibi öz kaynak
araçlarını veya ortak girişimlerdeki ticari hakları elde etmek için yapılan
nakdi ödemeler ve bunların satılmasından kaynaklanan nakit çıkış ve
girişleri, 4) Üçüncü kişilere verilen nakdi
borçlar ve nakit ön ödemeler ile bunlardan yapılan tahsilatlardan kaynaklanan
nakit çıkış ve girişlerinden, oluşur. Tablo, dönemler arası
karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere son üç raporlama dönemine
ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. Mali varlık ve yükümlülükler değişim tablosu Madde
122 — Mali varlık ve yükümlülükler değişim tablosu, genel
yönetimin ve kapsama dahil her bir kamu idaresinin belirli raporlama
dönemleri arasında mali varlıkları ve yükümlülüklerindeki değişmeyi gösterir
ve raporlama tarihi itibarıyla toplam mali varlıklar ile toplam mali
yükümlükler arasındaki farkı ifade eden net mali değeri ölçer. Tablo,
dönemler arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere son üç faaliyet
dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. İç borç değişim tablosu Madde
123 — İç borç değişim tablosu, genel yönetimin ve kapsama
dahil her bir kamu idaresinin belirli raporlama dönemleri arasında iç borç
tutar ve bileşimindeki değişimleri vade yapısına göre gösterir. İç borç
değişim tablosu, dönemler arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere
son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. Dış borç değişim tablosu Madde
124 — Dış borç değişim tablosu, genel yönetimin ve kapsama
dahil her bir kamu idaresinin belirli raporlama dönemleri arasında dış borç
tutar ve bileşimindeki değişimleri vade yapısına göre gösterir. Dış borç değişim
tablosu, dönemler arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere son üç
faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. Şarta bağlı varlık ve yükümlülükler tablosu Madde
125 — Şarta bağlı varlık ve yükümlülükler tablosu, genel
yönetimin ve kapsama dahil her bir kamu idaresinin, geçmişteki bir olay
dolayısıyla gelecekte belirli koşulların gerçekleşmesi halinde kamu idaresi
lehine veya aleyhine doğması muhtemel olan varlık veya yükümlülükleri
gösterir. Tablo, dönemler arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere
son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. Gelirlerin ekonomik sınıflandırılması tablosu Madde
126 — Kamu idarelerinin faaliyet gelirleri, gelirlerin
ekonomik sınıflandırılması tablosunda, detaylı hesap planlarındaki
sınıflamaya uygun olarak raporlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırma
yapılabilmesini sağlamak üzere son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri
kapsayacak şekilde hazırlanır. Giderlerin kurumsal sınıflandırılması tablosu Madde
127 — Giderlerin kurumsal sınıflandırılması tablosu,
giderlerin kurumsal düzeyde ekonomik dağılımını gösteren mali tablodur.
Tablo, dönemler arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere son üç
faaliyet dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. Giderlerin fonksiyonel sınıflandırılması tablosu Madde
128 — Giderlerin fonksiyonel sınıflandırılması tablosu, genel
yönetimin temel fonksiyonları esas alınarak hazırlanır. Giderlerin
fonksiyonel sınıflandırılması tablosunda giderler; genel kamu hizmetleri,
savunma hizmetleri, kamu düzeni ve güvenlik hizmetleri, ekonomik işler ve
hizmetler, çevre koruma hizmetleri, konut ve toplum refahı hizmetleri, sağlık
hizmetleri, eğlence, kültür ve din hizmetleri, eğitim hizmetleri ve sosyal
yardım hizmetleri alt sınıflarına ayrılır. Mali olmayan duran varlık
edinimleri karşılığı yapılan ödemeler tabloda ayrıca gösterilir. Tablo,
dönemler arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere son üç faaliyet
dönemine ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. Giderlerin ekonomik sınıflandırılması tablosu Madde
129 — Kamu idarelerinin faaliyet giderleri, giderlerin
ekonomik sınıflandırılması tablosunda, detaylı hesap planlarındaki
sınıflamaya uygun olarak raporlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırma
yapılabilmesini sağlamak üzere son üç faaliyet dönemine ilişkin verileri
kapsayacak şekilde hazırlanır. Bütçe gelirlerinin ekonomik sınıflandırılması tablosu Madde
130 — Kamu idarelerine ait bütçe gelirleri, bütçelerindeki
sınıflandırmaya uygun olarak raporlanır. Bütçe gelirlerinin ekonomik
sınıflandırılması tablosu, bütçe gelir hesapları hesap grubundaki hesaplardan
yararlanılarak hazırlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırma
yapılabilmesini sağlamak üzere son üç mali yıla ilişkin verileri kapsayacak
şekilde hazırlanır. Bütçe giderlerinin kurumsal sınıflandırılması tablosu Madde
131 — Kamu idarelerine ait bütçe giderlerinin kurumsal
düzeyde ekonomik dağılımını gösteren mali tablodur. Bütçe giderlerinin
kurumsal sınıflandırılması tablosu, bütçe gider hesapları hesap grubundaki
hesaplardan yararlanılarak hazırlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırma
yapılabilmesini sağlamak üzere son üç mali yıla ilişkin verileri kapsayacak
şekilde hazırlanır. Bütçe
giderlerinin fonksiyonel sınıflandırılması tablosu Madde
132 — Bütçe giderlerinin fonksiyonel sınıflandırılması
tablosu, kamu idarelerinin temel fonksiyonları esas alınarak hazırlanır.
Bütçe giderlerinin fonksiyonel sınıflandırılması tablosunda bütçe giderleri;
genel kamu hizmetleri, savunma hizmetleri, kamu düzeni ve güvenlik
hizmetleri, ekonomik işler ve hizmetler, çevre koruma hizmetleri, konut ve
toplum refahı hizmetleri, sağlık hizmetleri, eğlence, kültür ve din
hizmetleri, eğitim hizmetleri ve sosyal yardım hizmetleri alt sınıflarına
ayrılır. Bütçe giderlerinin fonksiyonel sınıflandırılması tablosu, bütçe
gider hesapları hesap grubundaki hesaplardan yararlanılarak hazırlanır.
Tablo, dönemler arası karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak üzere son üç mali
yıla ilişkin verileri kapsayacak şekilde hazırlanır. Bütçe giderlerinin finansal sınıflandırılması tablosu Madde
133 — Genel yönetime dahil kamu idarelerinin bütçe
giderlerinin hangi kaynaklardan finanse edildiği, bütçe giderlerinin finansal
sınıflandırılması tablosunda gösterilir. Bütçe giderlerinin finansal
sınıflandırılması tablosu, bütçe gider hesapları hesap grubundaki hesaplardan
yararlanılarak hazırlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırma
yapılabilmesini sağlamak üzere son üç mali yıla ilişkin verileri kapsayacak
şekilde hazırlanır. Bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırılması tablosu Madde
134 — Kamu idarelerine ait bütçe giderleri, bütçelerindeki
ekonomik sınıflandırmaya uygun olarak raporlanır. Bütçe giderlerinin ekonomik
sınıflandırılması tablosu, bütçe gider hesapları hesap grubundaki hesaplardan
yararlanılarak hazırlanır. Tablo, dönemler arası karşılaştırma
yapılabilmesini sağlamak üzere son üç mali yıla ilişkin verileri kapsayacak
şekilde hazırlanır. Bütçe giderleri ve ödenekler tablosu Madde
135 — Bütçe giderleri ve ödenekler tablosu, yapılan bütçe
giderleri ile gelen ödenekler, ödeneklerden kullanılanlar ve tenkis edilenler
ile ödenek üstü harcamayı gösterecek şekilde bütçe hesapları ana hesap
grubundaki bütçe gider hesaplarından ve nazım hesaplar ana hesap grubundaki
ödenek hesaplarından yararlanılarak hazırlanır. Raporlama süreleri Madde
136 — Mali tablolar; bu tablolarda yer alan bilgilerin,
gelecekteki olaylar ve sonuçları hakkında tahminlerin oluşturulması,
doğrulanması veya değiştirilmesine olanak sağlayacak şekilde ihtiyaca göre
aylık, üç aylık ve yıllık olarak hazırlanır. Merkezi yönetim kapsamındaki kamu
idarelerine ait mali istatistikler, kamu idarelerince bu Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak hazırlanan mali tablolardan Bakanlıkça üretilir ve
aylık olarak yayımlanır. Sosyal güvenlik kurumları ve mahalli idarelere ait
mali tablolardan üretilen mali istatistikler ile merkezi yönetim kapsamındaki
kamu idarelerine ait mali istatistikler Bakanlıkça konsolide edilerek, genel
yönetime ait mali istatistikler elde edilir ve üçer aylık dönemler itibarıyla
hem elektronik ortamda ve hem de basılı olarak yayımlanır. Kamu idarelerine ait olarak bu
Yönetmelik hükümleri uyarınca üretilen mali tablolar ile mizanlar ayrıca,
altı aylık ve yıllık dönemler itibarıyla ilgili olduğu dönemi izleyen üç ay
içerisinde Resmî Gazete’de yayımlanır. Mali tabloların Bakanlığa gönderilmesi Madde
137 — Genel yönetimin tüm gelir ve giderleri ile borç ve malî
imkânlarının tespitinin ve takibinin yapılabilmesi amacıyla, genel yönetim
kapsamındaki kamu idareleri, gelir ve gider tahminlerini, malî tablolarını,
birbirleriyle olan borç ve alacak durumlarını, personel giderlerine ilişkin
her türlü bilgi ve belgeleri, istenilmesi halinde belirlenen sürede Bakanlığa
vermek zorundadır. ALTINCI
BÖLÜM Muhasebe
Politikalarında Değişiklikler ve Temel Yanlışlıklar Muhasebe politikalarındaki değişiklikler Madde
138 — Muhasebe politikaları, dönemden döneme tutarlı bir
şekilde uygulanır. Ancak bu politikalar, yeni düzenlemelerin gerektirmesi
veya işlemlerin ve olayların daha sağlıklı sunulmasını sağlamak amacıyla
değiştirilebilir. Genel yönetim muhasebesinin
uygulanmasına ilişkin ilkeler, esaslar, kurallar ve raporlamaya ilişkin yeni
uygulamaya konulacak politikalar önceden uygulayıcılara ve kullanıcılara
duyurulur ve değişikliklerin mevcut muhasebe politikaları ve raporlarını
nasıl etkileyeceği açıklanır. Muhasebe politikalarındaki
değişiklikler Kurulca duyurulur. Temel yanlışlıklar Madde
139 — Temel yanlışlık, içinde bulunulan faaliyet döneminde
fark edilen ve faaliyet sonuçları üzerindeki önemli etkisi dolayısıyla geçmiş
dönemlerde yayımlanmış olan mali tabloların güvenilirliğini etkileyen
yanlışlıklardır. Önceki dönemlerle ilgili süregelen herhangi bir temel yanlışlık,
faaliyet sonuçlarının yeni dönem açılış kayıtlarında düzeltilir.
Karşılaştırmalı bilgiler, eğer yanlışlık açıklamaya değecek kadar önemli
görülürse düzeltilir ve aşağıdaki hususlar ayrıca açıklanır: a) Temel yanlışlıkların niteliği, b) İçinde bulunulan faaliyet
dönemi ve geçmiş faaliyet dönemleri için yapılan düzeltmeler, c) Karşılaştırmalı mali
tablolarda yer alan önceki faaliyet dönemlerine ilişkin düzeltilmiş tutarlar, d) Düzeltmenin karşılaştırmalı bilgiyi
içerecek şekilde yapıldığına ilişkin hususlar. Uluslararası genel yönetim muhasebesi standartlarının uyarlanması Madde
140 — Geliştirilen uluslararası genel yönetim muhasebesi
standartlarının ilk defa uygulanacak olması veya mevcut bir standardın
değiştirilerek uygulanacak olması durumunda; gerekli hazırlıkların
yapılabilmesi için, uygulamaya ne zaman başlanılacağı önceden Kurulca
duyurulur ve gerekli görülmesi halinde bir geçiş dönemi belirlenir. YEDİNCİ
BÖLÜM Muhasebe
Dönemi ve Dönem Sonu İşlemleri Muhasebe dönemi ve mahsup dönemi Madde
141 — Kamu idarelerine ait gelir ve giderler tahakkuk
ettirildikleri mali yılın hesaplarında gösterilir. Bütçe gelirleri tahsil
edildiği, bütçe giderleri ise ödendiği yılda muhasebeleştirilir. Hesaplar
mali yıl esasına göre tutulur. Mali yılın bitimine kadar fiilen yapılmış olan
ödemelerden mahsup edilememiş olanların mahsup işlemleri, ödenekleri saklı
tutulmak suretiyle, mali yılın bitimini izleyen bir ay içinde yapılabilir.
Zorunlu hallerde bu süre, Bakanlık tarafından bütçe giderleri için bir ay,
diğer işlemlerde ise beş ayı geçmemek üzere uzatılabilir. Dönem sonu işlemleri Madde
142 — Geçici mizanın çıkarılmasından sonra dönem sonu
işlemleri yapılır. Dönem sonu işlemleri; a) Bütçe gelir ve bütçe gider
hesapları hesap grupları ile bütçe gelirlerinden ret ve iade hesapları hesap
grubunda yer alan hesapların bütçe uygulama sonuçları hesabıyla
karşılaştırılıp bütçe uygulama sonucunun belirlenmesi, b) Kullanılmayan ödeneklerin
iptal edilmesi veya mahsup dönemine aktarılması, c) Yeniden değerlemeye tabi
tutulacak varlıkların değerlemeye tabi tutulması, d) Amortismana tabi varlıklar
için amortisman hesaplanması, e) Muhasebe birimlerince izlenen
varlıkların sayılması ve gerekli tutanakların düzenlenmesi, f) Gelir ve gider hesapları hesap
grupları ile indirim, iade ve iskonto hesapları hesap grubunda yer alan
hesapların faaliyet sonuçları hesabıyla karşılaştırılıp faaliyet sonucunun
belirlenmesi, ve benzeri işlemlerdir. Muhasebe döneminin kapatılması Madde
143 — Her faaliyet döneminin sonunda, muhasebe yetkilileri,
dönem sonu işlemlerini yaparak yeni faaliyet döneminin açılış kaydına esas
alınacak kesin mizanı çıkarır. Faaliyet hesaplarında kayıtlı gelir ve
giderler karşılaştırılarak faaliyet sonucu tespit edilir. Faaliyet sonucu da
öz kaynaklar hesap grubundaki dönem faaliyet sonuçları hesaplarından ilgili
olanına aktarılarak faaliyet hesapları kapatılır. Hazırlanan kesin mizanda
borç ve alacak kalanı veren hesaplar yeni muhasebe döneminin açılış kaydına esas
teşkil eder. SEKİZİNCİ
BÖLÜM Yöneticilerin
Sorumluluğu, Görevlilerin Nitelikleri, Muhasebe Sisteminin Denetlenmesi Yöneticilerin sorumluluğu Madde
144 — Yönetim ve raporlama amaçlarına uygun ve etkin bir
muhasebe sisteminin oluşturulmasını sağlamak üzere muhasebe birimlerinin ve
kamu idarelerinin yöneticileri; a) İşlemlerin sistemli olarak ve
zamanında muhasebeleştirilmesini sağlayan etkin bir kayıt sisteminin
oluşturulması, b) Bütün gider ve gelir
işlemlerinin hesaplara aynı yöntemle kaydedilmesi, c) Net olarak tanımlanmış
kavramlar ve belgelere dayalı bir muhasebeleştirme sürecinin kurulması, d) Mali raporlar ve tabloların
düzenli olarak hazırlanması, e) Bütçe ödeneklerinin her
aşamada kaydı ve kullanımını izleyecek bir sistemin oluşturulması, f) Mali raporların dipnotlarında
muhasebe politikalarının belirtilmesi ve bilgilerin doğru yorumlanmasını
sağlayacak yeterli detayda açıklamaların yer alması, g) Borçlar ve diğer mali
yükümlülükler ile ileride yükümlülük doğurabilecek taahhüt ve garantilerin
kaydı, izlenmesi ve kamuoyuna açıklanması, konularında gerekli tedbirleri
alır. Muhasebe memurlarının nitelikleri, sorumlulukları ve eğitimleri Madde
145 — Kamu idarelerinde mali işlemlerin kaydı, mali
raporların hazırlanması ve birleştirilmesi görevlerini yürütecek memurların
muhasebe ve mali raporlama konularında bilgili olması ve her türlü
müdahaleden bağımsız çalışması esastır. Bu görevleri yürütecek olan memurlar
muhasebe kayıtlarının belirlenen standartlara ve yöntemlere uygun olarak ve
zamanında yapılmasından sorumludur. Yönetmelikte belirlenen görevleri
kamu idarelerinde yürütecek memurlara, bilgi ve becerilerinin arttırılması
için, gerekli ve yeterli eğitim verilir. Bu eğitimler belirli aralıklarla
tekrarlanarak memurların bilgi ve becerilerinin güncel kalması sağlanır. Muhasebe sistemleri ve raporların standartlara uygunluğunun
denetlenmesi Madde
146 — Kapsama dahil tüm kamu idarelerinin muhasebe
işlemlerinin ve hazırlanan raporların bu Yönetmelikte belirtilen esaslar ile genel
kabul görmüş uluslararası muhasebe ilkelerine uygun olarak yapılıp
yapılmadığı Bakanlık tarafından denetlenebilir. DOKUZUNCU
BÖLÜM Diğer
Hükümler Tereddütlerin giderilmesi Madde
147 — Bu Yönetmeliğin uygulanması sırasında doğacak
tereddütleri gidermeye Bakanlık yetkilidir. Yürürlükten kaldırılan mevzuat Madde
148 — 16/10/2003 tarihli ve 2003/6334 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile yürürlüğe konulan Devlet Muhasebesi Genel Yönetmeliği yürürlükten
kaldırılmıştır. Geçici Madde 1 — Bu Yönetmeliğin yürürlük tarihinden önce kapsama
dahil kamu idarelerine ait olan varlıklar ve yabancı kaynaklardan envanter ve
değerlemesi yapılamadığından muhasebe kayıtlarına alınamamış olanların
kayıtlara alınmasına ilişkin esas, usul ve süreler Bakanlıkça belirlenir. Geçici
Madde 2 — 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
kapsamındaki kamu idarelerinde kurulmuş döner sermaye işletmeleri, tasfiye
edilinceye kadar bu Yönetmeliğin sadece bütçe işlemlerinin
muhasebeleştirilmesi, raporlanması ve hesapların konsolidasyonuna ilişkin
hükümlerine tabidir. Yürürlük Madde
149 — Sayıştayın da görüşü alınarak hazırlanan bu Yönetmelik,
1/1/2006 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde
150 — Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. Ekler İçin Tıklayınız |