|
Milletlerarası Andlaşma Karar
Sayısı : 2005/9011 5 Kasım 2004 tarihinde Ankara’da
imzalanan ekli “Türk-Irak Ekonomik ve Teknik İşbirliği Ortak Komitesi 15.
Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı”nın onaylanması; Dışişleri Bakanlığı’nın
4/5/2005 tarihli ve EİGY/177574 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve
244 sayılı Kanunun 3 üncü ve 5 inci maddelerine göre, Bakanlar Kurulu’nca
13/6/2005 tarihinde kararlaştırılmıştır. Ahmet Necdet SEZER CUMHURBAŞKANI
Türk-Irak Ekonomik ve Teknik İşbirliği Ortak
Komitesi 15. Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile
Irak Cumhuriyeti Hükümeti arasında Ekonomik ve
Teknik İşbirliği Anlaşması'nın 9 uncu maddesi uyarınca kurulan Türkiye-Irak Ortak
Komitesi 15. Dönem Toplantısını, 2-5 Kasım 2004 tarihlerinde Ankara'da
yapmıştır. Türk heyeti başkanlığı Türkiye
Cumhuriyeti Devlet Bakanı Sayın Kürşad Tüzmen, Irak heyeti başkanlığı Irak Cumhuriyeti Petrol
Bakanı Sayın Thamir Ghadhban
tarafından deruhte edilmiştir. İki heyetin üyelerinin listeleri
Ek-I ve II’de
yer almaktadır. Irak Cumhuriyeti Petrol Bakanı
Sayın Thamir Ghadhban
Ankara'da bulunduğu süre zarfında Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Sayın
Hilmi Güler ve Ulaştırma Bakanı Sayın Binali Yıldırım
ile görüşmelerde bulunmuştur. Ortak
Komite müzakereleri, iki ülke arasındaki geleneksel yakınlıkta, kardeşçe ve
samimi ilişkileri yansıtan karşılıklı anlayış ve işbirliği atmosferinde
gerçekleştirilmiştir. Taraflar, detaylı görüşmelerin ve
iki ülke arasında mevcut ticari ve ekonomik ilişkilerin daha da
geliştirilmesine yönelik görüş alışverişinin ardından aşağıdaki hususlarda
mutabakata varmışlardır; I — TİCARET VE EKONOMİK İŞBİRLİĞİ 1. Taraflar iki ülke arasındaki
ticarî ilişkilerin, ekonomilerinin ihtiyaçları temelinde daha da
geliştirilmesinin önemini vurgulamışlar ve ticaret hacminin artırılması ve
yapısının çeşitlendirilmesine yönelik her türlü çabayı göstermeyi
kararlaştırmışlardır. 2. Taraflar ikili ticari ve ekonomik ilişkilerinin çerçevesini yeniden
düzenlemek hususunda mutabakata varmışlardır. Bu amaçla, taraflar, Ticaret
Anlaşması, Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması ve Yatırımların
Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının müzakerelerini mümkün olan en
kısa zamanda tamamlamayı kararlaştırmışlardır. Bu çerçevede, Türk tarafı
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması ve Ticaret Anlaşması
taslak metinlerini Irak tarafına tevdi etmiştir. Taraflar, Ticaret Anlaşmasının
ilk tur müzakerelerini 2005 yılı Şubat ayında Ankara'da yapmayı
kararlaştırmışlardır. Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması ve
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmalarının müzakereleri en
uygun zamanda başlayacaktır. 3. Türk tarafı Irak'ın Dünya
Ticaret Örgütü'ne katılım sürecine verdiği desteği ifade etmiş ve Iraklı
uzmanlara Türkiye'de eğitim programları düzenlemeyi kabul etmiştir. 4. Türk tarafı önceliklendirilmiş BM Petrol Karşılığı Gıda Programı
(OFF) sözleşmelerinin uygulanmasında ve bu sistem çerçevesindeki
alacaklarının tahsil edilmesinde güçlükleri bulunan Türk firmalarının bir
listesini iletmiştir. Türk tarafı, Türk firmalarının
2004 yılının Haziran ayı öncesinde imzaladıkları sözleşmelerin listesini de
tevdi etmiş ve Irak tarafından sözkonusu
sözleşmelere ilişkin akreditif mektuplarının açılmasını talep etmiştir. Irak tarafı tüm bu ihtilafları
olumlu bir yaklaşımla ele almayı ve cevabını 2004 yılı Aralık ayının sonuna
kadar iletmeyi taahhüt etmiştir. 5. Taraflar ticaret fuarlarının ve
sergilerinin ikili ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesindeki
öneminin altını çizerek, kamu ve özel sektör kuruluşlarını Türkiye ve Irak'ta
ticaret fuarları ve sergileri düzenlemeleri ve firmalarını her iki ülkede
düzenlenecek uluslararası fuarlara katılmaları konusunda teşvik etmeyi
kararlaştırmışlardır. 6. Taraflar her iki ülkede kurulu
serbest bölgelerin etkin kullanılması amacıyla karşılıklı ticaret heyeti
ziyaretleri düzenlemek konusunda mutabık kalmışlardır. 7. Taraflar 2 Aralık 2003 tarihinden
sonra faaliyete geçirilen Sınır Ticareti Düzenlemesi (BTA) sözleşmelerinin
başarılı bir şekilde uygulanmasını memnuniyetle kaydetmişlerdir. Taraflar
kalan sözleşmelerin sorunsuz bir şekilde uygulanması için her türlü çabayı
sarf etmeyi kararlaştırmışlardır. Bu çerçevede, Irak tarafı ilgili
kuruluşlarına 11 Mart 2004 tarihli Belge'nin 5/d ve 5/e maddeleri uyarınca,
kalan kayıtlı ve fon tahsisatı yapılmış BTA sözleşmelerine yönelik işlemlerin
hızlandırılması yönünde tavsiyede bulunmayı kabul etmiştir. Türk tarafı, sözkonusu
Belge uyarınca, BTA Hesabı'nda bulunan mevduat ve yapılan çekimler ile Irak'a
sevk edilen mallar için Türk firmalarına yapılan ödemelere ilişkin beyanların
iletildiğini belirterek, Irak tarafının bu ödemeleri en kısa zamanda teyid etmesini talep etmiştir. Bu
amaçla, Türk tarafı bu ödemelere ilişkin tüm dokümanları 2004 yılının Kasım
ayının ilk yarısı içerisinde SOMO'ya
ulaştırmayı taahhüt etmiştir. Irak tarafı bu dokümanları incelemeyi
ve 3 ay içerisinde yanıt vermeyi kabul etmiştir. Türk tarafı Türk firmalarının
alacaklarına ilişkin bir listeyi tevdi ederek, Irak tarafının ödeme
talimatlarını acil olarak vermesini talep etmiştir. Özel Sektörler Arasındaki İşbirliği 8. Taraflar, ülkelerinin ekonomik
kalkınmasında özel sektör girişimlerinin önemli rolünü vurgulayarak, Irak
sanayi tesislerinin rehabilitasyonuna ve modernizasyonuna yönelik ortak
girişimler kurulması amacıyla Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Dış
Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Irak
Sanayileri Federasyonu ve Irak Ticaret Odaları arasındaki işbirliğini
geliştirmeyi kararlaştırmışlardır. Türk tarafı Irak Sanayileri
Federasyonu tarafından Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)/Dış Ekonomik
İlişkiler Kuruluna (DEİK) tevdi edilen taslak anlaşmaya atıfta bulunarak, bu
anlaşmayı incelemeyi ve 2004 yılı Aralık ayının sonuna kadar yanıt vermeyi
kabul etmiştir. Taraflar Dış Ekonomik İlişkiler
Kurulu (DEİK) ve Irak İşadamları Derneği (IBA) arasında 6 Mayıs 2004
tarihinde İstanbul'da imzalanan İkili İş Konseyi Kurulmasına ilişkin
Mutabakat Zaptı çerçevesinde 2005 yılının ilk yarısı içerisinde Irak'a bir
işadamları heyeti ziyareti düzenlemek hususunda mutabık kalmışlardır. II — BANKACILIK 9. Türk tarafı Türk Bankaları
(T.C. Ziraat Bankası ve Türkiye Vakıflar Bankası) tarafından yapılan
başvurulara atıfta bulunarak, Irak Merkez Bankası'ndan Irak'ta şube
açılmasına ilişkin prosedürü hızlandırmasını talep etmiştir. Irak tarafı bu
konuya bir ay içerisinde yanıt vermeyi taahhüt etmiştir. 10. Taraflar Türk Eximbank, Irak Ticaret Bankası (TBI) ve Irak Maliye
Bakanlığı arasında, TBI tarafından açılan 180 günlük akreditiflere Eximbank tarafından ihracat kredi sigortası sağlanması
amacıyla bir Çerçeve Anlaşması imzalanması imkanlarını görüşmüşlerdir. III — ULAŞTIRMA VE GÜMRÜKLER 11. Taraflar ulaştırma sektörünün
ikili ticari ve ekonomik ilişkilerin daha da geliştirilmesindeki önemini
vurgulamışlardır. Karayolu Ulaştırması 12. Taraflar Ovaköy
bölgesinde kurulacak Türk-Irak ikinci sınır kapısının açılmasına yönelik
süren müzakere sürecinin devam ettirilmesi konusunda mutabık kalmışlardır. 13. Taraflar özellikle Musul'u
Bağdat'a bağlayan yol bölümünde Irak'a yük taşıyan Türk kamyonlarının
güvenliğinin sağlanmasının önemini vurgulamışlardır. Irak tarafı, bu bölümde
güvenliği sağlamak üzere Irak yetkilileri tarafından alınan önlemler
konusunda Türk tarafına bilgi vererek, daha da artırılması yönündeki
kararlılığını ifade etmiştir. 14. Türk tarafı kayıtlı Irak karayolu
nakliye firmalarının isim ve adreslerini sağlamasını Irak tarafından talep
etmiştir. Irak tarafı bu listeyi en yakın
fırsatta iletmeyi kabul etmiştir. Demiryolu Ulaştırması 15. Taraflar
Nusaybin-Kamışlı-Musul demiryolunun yük ve yolcu taşımacılığında etkin bir
şekilde kullanılması amacıyla gerekli tedbirleri almayı kararlaştırmışlardır. Bu amaçla, taraflar TCDD ile IRR
arasında aşağıda yer alan görevleri yerine getirecek teknik bir komite kurmak
konusunda mutabık kalmışlardır; - Nusaybin-Kamışlı-Musul
demiryolu altyapısının geliştirilmesi, kapasitesinin günde 6 trene
çıkartılması, - Gaziantep ve Bağdat arasında
yük treni seferleri düzenlenmesi, - İstanbul ve Bağdat arasında
düzenli yolcu treni seferleri düzenlenmesi, - Irak demiryolları ağının
rehabilitasyonu için IRR tarafından ihtiyaç duyulan ekipman ve malzemenin
temini Hava Ulaştırması 16. Taraflar ulusal havayolu
şirketleri ve özel havayolu şirketlerini iki ülke arasında düzenli seferlere
başlatmaları konusunda teşvik etmeyi kararlaştırmışlardır. IV
— SANAYİ 17. Irak tarafı, Irak sanayiinin, özellikle petrokimyasallar,
metalürji, mühendislik, kimyasal ürünler, inşaat, gıda ve tekstil
sanayilerinde gelişimi için Türk şirketleri ve Irak kamu şirketleri arasında
işbirliği imkanlarına işaret ederek, projelerin detaylı bilgilerini içeren
bir listeyi incelenmek üzere iletmiştir. Türk tarafı bu bilgiyi, sanayi
tesislerinin rehabilitasyon ve modernizasyonuna katılımlarını teşvik etmek
üzere, ilgili özel sektör firmalarına iletmeyi kabul etmiştir. Türk tarafı ayrıca, Iraklı
mühendis ve teknisyenler için Türkiye'de kısa süreli eğitim programları
sağlamayı ve bu amaçla seminerler, toplantılar ve çalıştaylar
düzenlemeyi kabul etmiştir. 18. Irak tarafı Türk firmalarını
ve Türk yatırımcılarını ham madde ve yedek parça temini için Sanayi ve
Madenler Bakanlığı tarafından açılan ihalelere katılmaya davet etmiştir. 19. Irak tarafı, yabancı
yatırımcılar tarafından kiralanacak, rehabilite
edilecek ve işletilecek sanayi tesislerinin bir listesini Türk tarafına
iletmiş ve Türk firmalarının bu ihalelerin yanısıra
gelecekte açılacak olan ihalelere aktif katılımını talep etmiştir. Türk tarafı bu bilgiyi ilgili
Türk şirketlerine ve yatırımcılarına iletmeye hazır olduğunu belirtmiş ve
onları rekabetçi ortamda bu ihalelere katılmaya teşvik etmeyi kabul etmiştir. V — ENERJİ 20. Taraflar iki ülke arasında
enerji alanındaki işbirliğinin daha da geliştirilmesi hususunda mutabık
kalmışlardır. 21. Türk tarafı, Türk
firmalarının Irak'taki petrol ve doğal gaz alanlarının geliştirilmesine aktif
bir biçimde katılması ve Irak'taki petrol sektörü için malzeme ve teçhizat
tedarik etmesi yönündeki isteğini ifade etmiştir. 22. Taraflar Türk Petrolleri
Anonim Ortaklığı'nın (TPAO) Gharraf Petrol Alanı
Geliştirme Projesinde yer alması yönündeki ilgilerini ifade etmişlerdir. 23. Taraflar Kerkük-Yumurtalık
Ham Petrol Boru Hattının (ITP) Irak ham petrolünün ihracatındaki öneminin
altını çizmişlerdir. Bu çerçevede, Irak tarafı, bu Boru Hattının Irak
toprakları içerisinde kalan bölümünün düzgün çalışması ve korunması için
gerekli bütün önlemlerin alınması hususunda kararlıdır. Türk tarafı, ITP'nin
işletimi için BOTAŞ'ın gerekli teknik desteği
sağlamaya hazır olduğunu ifade etmiştir. 24. Irak tarafı, TÜPRAŞ’ın isteği üzerine, gelecek yıllarda Ceyhan
Terminali'nden ham petrol sağlanması hususunda hazır olduğunu belirtmiştir. 25. Irak tarafı, TPIC'in Irak'ın ilave ihtiyaçları doğrultusunda SOMO ile
imzalayacağı uzun vadeli kontrat çerçevesinde, petrol ürünleri tedarik etmek
isteğini not etmiştir. 26. Taraflar petrol alanı
hizmetleri konusunda işbirliği yapmak için mutabık kalmışlardır. 27. Irak tarafı, Birleşmiş
Milletler Petrol Karşılığı Gıda Programı (OFF) kapsamında Türk firmalarının
Petrol Bakanlığına bağlı Irak devlet
şirketleri ile imzaladığı kontratların listesini Türk tarafına tevdi etmiş ve
kısmen uygulanan sözkonusu kontratların acilen
yerine getirilmesi konusunda Türk tarafının yardımını talep etmiştir. 28. Irak tarafı, Irak Elektrik
Bakanlığının ihtiyaç listesini tevdi etmiştir. Türk tarafı, bu ihtiyaçlara
ilişkin daha detaylı bilgi talep etmiş ve bütün bu bilgileri Türkiye'deki
ilgili firma ve kuruluşlara iletmeyi taahhüt etmiştir. Türk tarafı, 2005
yılının ilk çeyreğinde Irak'a bu sektörde bir ihtisas ticaret heyeti ziyareti
düzenlemeyi kabul etmiştir. VI — MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ 29. Taraflar, müteahhitlik ve
müşavirlik hizmetleri alanındaki işbirliği imkanlarının daha da araştırılması
için iki ülkenin ilgili kuruluşları, özel ve kamu şirketlerinin
temsilcilerinden oluşan bir alt komite kurmayı kararlaştırmışlardır. 30. Türk tarafı Türk müşavirlik
mühendislik firmaları aracılığıyla Irak'taki proje geliştirme sürecini
desteklemek konusundaki ilgisini belirtmiş ve bu desteğin şartlarını
özetleyen bir programı Irak tarafına Aralık 2004'ten sonra olmamak kaydıyla
iletmeyi taahhüt etmiştir, 31. Taraflar bu komitenin ilk
toplantısını 2005 yılının ilk çeyreğinde yapmayı kararlaştırmışlardır. VII — TEKNİK İŞBİRLİĞİ 32. Taraflar ülkeleri arasında
sağlık, tarım, sulama, petrol sanayi, bilişim teknolojileri, sanayi, bilimsel
araştırmalar ve Ar-Ge faaliyetleri alanında teknik
ve bilimsel işbirliği ile mesleki eğitimini geliştirmeyi
kararlaştırmışlardır. Taraflar Türkiye-Irak Ortak
Komitesi 16. Dönem Toplantısının 2005 yılında, diplomatik kanallardan tespit
edilecek bir tarihte Bağdat'ta yapılmasını kararlaştırmışlardır. Ankara'da, 5 Kasım 2004
tarihinde, İngilizce dilinde iki orijinal nüsha olarak yapılmış ve
imzalanmıştır. TÜRKİYE
CUMHURİYETİ IRAK
CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ
ADINA HÜKÜMETİ
ADINA Kürşad TÜZMEN Thamir GHADHBAN Devlet
Bakanı Petrol
Bakanı EK I TÜRK HEYETİ LİSTESİ Kürşad TÜZMEN Devlet
Bakanı, Heyet
Başkanı Tevfik MENGÜ Anlaşmalar
Genel Müdürü, DTM Teknik Heyet Başkanı Şevket ILGAÇ Anlaşmalar
Genel Müdür Yardımcısı, DTM Akif AYHAN Daire
Başkanı, Dışişleri Bakanlığı Hüsamettin KILIÇKAYA Daire Başkanı, DTM Ali İrfan SAKALLIOĞLU Daire Başkanı, DTM Erol BERKTAŞ Yönetim
Kurulu Murahhas Üyesi, T.C. Ziraat Bankası Fatma UĞUR Genel
Müdür Yardımcısı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Atilla ÇETİNER Genel
Müdür Yardımcısı, T.C. Ziraat Bankası Osman Saim
DİNÇ Genel
Müdür, TPAO Hacı Duran GÖKKAYA Genel Müdür, TETAŞ Şakir ARIKAN Genel
Müdür Yardımcısı, BOTAŞ Mete GÜREL Genel
Müdür Yardımcısı, TPAO M. Feyzullah
TOPRAK Genel
Müdür Yardımcısı, TPAO Erkan HATİPOĞLU Genel Müdür
Yardımcısı, TÜPRAŞ Ahmet F. KARAMUSTAFAOĞLU Genel Müdür Yardımcısı, TEMSAN Kemal USLU Daire
Başkanı, TETAŞ Galip ÖZBEK TPIC
Başkanı EK II IRAK HEYETİ LİSTESİ Thamir GHADHBAN Petrol Bakanı,
Heyet Başkanı Sabah J. OMRAN Irak
Ankara Büyükelçisi Muhanad Ahmed
SALEH Genel
Müdür, Ticaret Bakanlığı Teknik Heyet Başkanı Taha AL-ABASSI Büyükelçi,
Dışişleri Bakanlığı Waleed A. HAMEED Danışman, Su
Kaynakları Bakanlığı Hameed A. AL-ANBARI Genel Müdür, Sanayi
ve Mineraller Bakanlığı Sameer IBRAHIM BASHQAH Genel Müdür, İskan ve İnşaat
Bakanlığı Salahaldin H. AL-HADITHI Genel Müdür, Maliye
Bakanlığı Ali Hasan MOHAWISH Al-Mustansiriyah Üniversitesi Dekanı, Yüksek Eğitim
Bakanlığı Munther N. ABDULLAH Elçi, Irak Ankara
Büyükelçiliği Riyadh A. HEMOOD Uzman, Petrol
Bakanlığı Samira Hadi JABIR Müdür,
Ticaret Bakanlığı Adil ALTAIE Daire
Başkanı, SOMO Rashed M.M. Awad
AL-AWSY Ataşe,
Dışişleri Bakanlığı Bahaa N. Abdullah AL SAMARAI Petrol Bakanı, Özel Kalem Müdürü Emad El-Din IBRAHIM Ticaret Müşaviri,
Irak Cumhuriyeti Büyükelçiliği Basim J. ANTON Irak
Sanayiciler Federasyonu Temsilcisi Thamer R. SHEIKLY Irak İşadamları
Birliği Başkanı Bu andlaşmanın
İngilizce dillerdeki
metinleri 5/7/2005 tarihli
Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||