Yönetmelik Karar Sayısı : 2005/9617 Ekli “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı,
Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik”in yürürlüğe konulması;
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın 28/7/2005 tarihli ve 5674 sayılı yazısı
üzerine, 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri
Hakkında Kanunun ek 1 inci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 19/10/2005
tarihinde kararlaştırılmıştır. Ahmet Necdet SEZER CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip
ERDOĞAN Başbakan A. GÜL A.
ŞENER M.
A. ŞAHİN B. ATALAY Dışişleri Bak. ve Başb.
Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet
Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bakanı A. BABACAN M. AYDIN N. ÇUBUKÇU K. TÜZMEN Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı C. ÇİÇEK M. V.GÖNÜL M. V. GÖNÜL K. UNAKITAN Adalet Bakanı Milli Savunma
Bakanı İçişleri
Bakanı V. Maliye Bakanı H. ÇELİK F.
N.ÖZAK R.AKDAĞ K. UNAKITAN Milli Eğitim Bakanı Bayındırlık ve İskan Bakanı Sağlık Bakanı Ulaştırma Bakanı V. M. M. EKER C.
ÇİÇEK A.
COŞKUN Tarım ve Köyişleri
Bakanı Çalışma ve
Sos. Güv. Bakanı V. Sanayi
ve Ticaret Bakanı O. PEPE N.
ÇUBUKÇU O.
PEPE Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı V. Kültür ve Turizm Bakanı V. Çevre ve Orman Bakanı KÜÇÜK VE ORTA BÜYÜKLÜKTEKİ
İŞLETMELERİN TANIMI, NİTELİKLERİ VE SINIFLANDIRILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Amaç Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı;
küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin tanımına, niteliklerine ve sınıflandırılmasına ilişkin esasların belirlenmesi
ve bu tanım ve esasların tüm kurum ve kuruluşların uygulamalarında
esas alınmasını sağlamaktır. Kapsam Madde 2 - Bu Yönetmelik; küçük ve
orta büyüklükteki işletmeler ile bu işletmelerin tanımlarına, niteliklerine
ve sınıflandırılmasına ilişkin uygulama usul ve esaslarının belirlenmesini
kapsar. Küçük ve orta büyüklükteki
işletmeleri ilgilendiren mevzuatın uygulanmasında bu Yönetmelik hükümleri
esas alınır. Ancak; KOBİ'lere yönelik destek
sağlayan kuruluşlar, bu Yönetmelikte belirtilen sınırları aşmamak kaydıyla,
kendi sektör ve büyüklük önceliklerini belirleyebilirler. Devlet yardımları dışındaki uygulamalar için sadece
çalışan sayıları dikkate alınabilir. Dayanak Madde 3 - Bu Yönetmelik; 8/1/1985
tarihli ve 3143 sayılı Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun ek 1 inci maddesine
dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar Madde
4 - Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; a)
İşletme: Yasal statüsü ne olursa
olsun, bir veya birden çok gerçek veya tüzel kişiye ait olup, bir
ekonomik faaliyette bulunan birimleri, b)
Küçük ve orta büyüklükte işletme (KOBİ): İkiyüzelli kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu yirmibeş
milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan ve bu Yönetmelikte mikro işletme,
küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ve kısaca
"KOBİ" olarak adlandırılan ekonomik birimleri, c)
Mali bilanço: Bir işletmenin belirli bir tarihte sahip
olduğu varlıklar ile bu varlıkların sağlandığı kaynakları gösteren mali tabloyu, d)
Net satış hasılatı: Bir işletmenin brüt satışlarından
satış iskontoları ve iadeleri ile diğer
indirimlerin düşülmesi sonucu bulunan tutarı, e)
Yıllık iş birimi (YİB): Bir yıl boyunca tam zamanlı
olarak işletmede veya işletme adına çalışan bir kişiyi, f)
Yakın piyasa: İlgili piyasanın akış zincirinin
başlangıç veya bitiminde yer alan ürün veya hizmet piyasasını, ifade eder. Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin
sınıflandırılması Madde
5 - KOBİ'ler
aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır. a)
Mikro işletme: On kişiden az yıllık çalışan istihdam
eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali
bilançosu bir milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan çok küçük ölçekli işletmeler, b)
Küçük işletme: Elli kişiden az yıllık çalışan istihdam
eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali
bilançosu beş milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan işletmeler, c) Orta büyüklükteki işletme: İkiyüzelli
kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı ya da mali bilançosu yirmibeş
milyon Yeni Türk Lirasını aşmayan işletmeler. Sınıf değiştirme ve vasfın kaybı Madde 6 - Hesaplarının kapanış tarihinde, işletme sınıfları ve
KOBİ vasfı belirlenirken dikkate alınan kriterlerden
herhangi birini, birbirini takip eden iki hesap döneminde de kaybeden veya
aşan işletmeler sınıf değiştirir veya KOBİ vasfını kaybeder. İşletme türleri Madde 7 - KOBİ'ler,
çalışan sayıları veya mali bilgilerinin tespitine yönelik olarak; diğer
işletmeler ile olan sermaye veya oy hakkı ilişkilerine göre bağımsız
işletmeler, ortak işletmeler ve bağlı işletmeler olmak üzere üçe ayrılır. Bağımsız işletme Madde 8 - Gerçek veya tüzel
kişilerin sahip olduğu ve bu Yönetmeliğe göre ortak veya bağlı işletme
sayılmayan bir işletme; a)
Başka bir işletmenin % 25 veya daha fazlasına sahip
değilse, b)
Herhangi bir tüzel kişi veya kamu kurum ve kuruluşu
veya birkaç bağlı işletme tek başına veya müştereken bu işletmenin % 25 veya
daha fazla hissesine sahip değilse, c) Konsolide edilmiş hesaplar düzenlemiyorsa
ve konsolide hesaplar düzenleyen başka bir işletmenin hesaplarında yer almıyorsa ve bu nedenle
bağlı bir işletme değilse, bağımsız işletme kabul edilir. Ortak işletme Madde 9 - Bir işletmenin tek başına veya bağlı işletmeleriyle
birlikte hakim etki yaratmayacak şekilde, başka bir işletmenin
oy hakları veya sermayesinin % 25'inden fazlasına ve % 50'sinden azına sahip
olması, yahut kendisinin oy hakları veya sermayesinin % 25'inden fazlasına ve
% 50'sinden azına başka bir işletmenin hakim etki yaratmayacak şekilde sahip
olması durumunda bunlar ortak işletme sayılır. Sermaye ve oy hakları payından
yüksek olan esas alınır. Birinci fıkrada belirtilen % 25 oranı; a)
Kamu yatırım şirketleri, girişim sermayesi yatırım ortaklıkları
ve bir işletmedeki toplam yatırımları iki milyon YTL'yi
aşmamak şartıyla kendi fonlarını borsaya kote
edilmemiş işletmelere yatıran ve düzenli olarak risk sermayesi yatırımlarında
bulunan gerçek kişiler veya kişi grupları, b)
Üniversiteler, üniversitelerin kurduğu vakıflar ve kâr
amacı gütmeyen araştırma merkezleri, c)
Bölgesel kalkınma fonları da dahil kurumsal
yatırımcılar, d)
Yıllık bütçesi onsekiz milyon
YTL'den az olan veya nüfusu beşbinden
az olan yerlerdeki; belde belediyeleri dahil belediyeler ve köy tüzel
kişilikleri, tarafından aşılsa bile bu işletme bağlı işletme
ilişkilerine sahip olmaması şartıyla bağımsız işletme sayılır. Bağlı işletme Madde 10 - Bir
işletme; a)
Başka bir işletmenin sermaye veya oy haklarının
çoğunluğuna sahip olma, b)
Başka bir işletmenin yönetim, yürütme veya denetim
kurulu üyelerinin çoğunluğunu atama veya azletme yetkisine sahip olma, c) Başka bir işletmenin hissedarı veya ortağı olup, bu
işletmenin diğer hissedarları veya ortaklarıyla yaptığı anlaşma ile bunların
oy haklarının çoğunluğunu tek başına kontrol etme hakkına sahip olma, şartlarından en az birini taşıması halinde bağlı
işletme sayılır. 9 uncu maddenin ikinci fıkrasında sayılan yatırımcıların;
hissedarlık hakları saklı kalmak kaydıyla, söz konusu şirketlerin yönetiminde
doğrudan veya dolaylı olarak yer almaması halinde, hiçbir hakim etkinin olmadığı kabul edilir ve bu işletmeler bağımsız
işletme sayılır. Ancak söz konusu yatırımcıların bir veya birden fazla
işletme ile bağlı işletme ilişkilerinden herhangi birine sahip olması
durumunda bunlar bağlı işletme sayılır. Müşterek hareket eden gerçek kişi
veya gerçek kişi grupları yoluyla bağlı işletme ilişkilerinden bir
veya birkaçına sahip olan işletmeler, faaliyetlerinin bir kısmını veya
tamamını aynı piyasa veya yakın piyasalarda gerçekleştiriyorlarsa bağlı
işletme sayılırlar. Kamu
kontrolündeki işletmeler Madde 11 - Bir işletmenin,
sermayesinin veya oy haklarının % 25'inden fazlasının doğrudan veya dolaylı
olarak, müştereken veya tek başına, 9 uncu maddenin ikinci fıkrasında sayılan
yatırımcılar dışında bir veya birden fazla kamu kurum veya kuruluşunun
kontrolünde olması halinde bu işletme KOBİ sayılmaz. İşletme
türünün beyanı Madde 12 - Herhangi bir destek
programına başvuran işletmeler, bağımsız işletme, ortak işletme ve bağlı
işletme olarak 5 inci maddede belirtilen eşik değerlerle ilgili verileri
içeren statü beyanında bulunabilirler (Ek 1). Sermayenin kime ait olduğunun tam olarak
belirlenemeyecek şekilde dağılmış olduğu ve bu işletmede, bir işletme veya
birbirine bağlı işletmeler tarafından müştereken % 25 veya daha fazla sermaye
hissesine sahip olunmadığının beyan edilebildiği durumlarda, işletme statü
beyanında bulunabilir. Bu beyanlar, kanunların izin
verdiği kontrol ve incelemeler saklı kalmak kaydıyla ilgili kuruma yapılır. Çalışan sayısı, finansman tutarı ve referans dönemi
için kullanılan veriler Madde 13 - 5 inci
maddeye göre işletmelerin mali
durumları ve çalışan
sayılarının belirlenmesinde yıllık olarak hesaplanan en son veriler
esas alınır. Yeni kurulan ve ilk yıl hesapları henüz onaylanmamış
işletmelerde sadece çalışan sayısı dikkate alınır. Çalışan sayısı ve yıllık iş birimleri Madde 14 - Bir işletmede çalışanların toplam sayısı, o işletmedeki
yıllık iş birimlerinin toplam sayısına göre belirlenir. Hangi süre
ile olursa olsun, yılın veya günün belirli bölümlerinde veya mevsimlik
işlerde çalışan kişiler yıllık iş biriminin kesirlerini oluştururlar. Doğum
izni ve birinci dereceden yakınların ölümü veya hastalık sebebiyle kullanılan
izinler hesaba katılmaz. Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; a)
İlgili işletmede çalışan işçi, işveren vekilleri ve
işverenler ile işletme sahipleri, b)
İşletmede düzenli olarak bir iş
gören ve bunun karşılığında bir ücret alan ortaklar, çalışan
olarak dikate alınırlar. Çıraklık ve mesleki eğitim sözleşmesi kapsamında
işletmede mesleki eğitim gören çıraklar ve staj yapan öğrenciler çalışan
sayısına dahil edilmez. İşletme
verilerinin bulunması Madde 15 - Bağımsız işletmelerin
çalışan sayılarını da kapsayan verileri, sadece o işletmenin hesaplarına göre
belirlenir. Bağlı veya ortak işletme ilişkisine sahip bir
işletmenin başvurusunda kullanacağı veriler; işletmenin hesapları ve varsa
işletmenin konsolide hesapları veya işletmenin konsolidasyon
yoluyla dahil olduğu başka konsolide hesaplar ile ek-2'de belirtilen diğer
verilere göre belirlenir. İkinci fıkrada belirtilen verilere, varsa ilgili
işletmenin ürettiği ürün veya hizmet piyasasının akış zincirinin başında veya sonunda yer alan herhangi bir ortak
işletmesinin verisi eklenir. Eklenecek oran oy hakkı veya sermayedeki
hisselerin (hangisi büyükse) oranıdır. İki veya daha çok şirketin karşılıklı
katılma durumlarında her birinin yapacağı başvuruda büyük olan katılma oranı
uygulanır. Bağlı veya ortak işletme
ilişkisine sahip bir işletme ile doğrudan veya dolaylı olarak bağlı olan herhangi
bir başka işletmenin verilerinin tamamı, bu verilerin daha önce konsolidasyon yoluyla hesaplara dahil edilmediği
durumlarda ikinci ve üçüncü fıkrada atıf yapılan veriye eklenir. Bu madde kapsamında hesaplamalar yapılırken, başvuran
işletmelerin bağlı veya ortak işletmelerinin başka işletmelerle sahip olduğu
bağlılık veya ortaklık ilişkileri de göz önüne alınır. Başvuran işletmenin ortak
işletmelerine bağlı olan işletmelerin verileri, konsolidasyon
yoluyla daha önceden dahil edilmemişse, ortak işletmenin
verilerine % 100 olarak eklenir. Başvuran işletmenin ortak işletmelerine
ortak olan işletmelerin verileri, eğer bu işletmeler başvuran işletmenin
piyasa akış zincirinin hemen önünde veya arkasında yer alıyorsa ve konsolidasyon yoluyla daha önceden dahil edilmemişse
ortak işletmenin verilerine büyük olan ortaklık yüzdesi ile eklenir. Başvuran işletmenin bağlı işletmelerine ortak olan
işletmelerin verileri, eğer bu işletmeler başvuran işletmenin piyasa akış
zincirinin hemen önünde veya arkasında yer alıyorsa ve konsolidasyon yoluyla daha önceden dahil edilmemişse bağlı
işletmenin verilerine büyük olan ortaklık yüzdesi ile eklenir.
Başvuran işletmenin bağlı işletmelerine bağlı olan işletmelerin verileri,
eğer konsolidasyon yoluyla daha önceden dahil
edilmemişse bağlı işletmelerin verilerine % 100 olarak eklenir. Bir işletmenin konsolide hesaplarında çalışanlara
ilişkin verilerin bulunmadığı durumlarda çalışan sayıları; ortak işletmelerin
çalışan sayıları ortaklık oranında, bağlı işletmelerin çalışan sayıları % 100
olarak eklenerek hesaplanır. İstatistik çalışmaları Madde 16 - Devlet İstatistik
Enstitüsü, işletmelerde yıllık çalışan sayılarının belirlenmesinde aşağıda
belirtilen gruplandırma ve sayıları esas alır. a)
Yıllık çalışan sayısı 0'dan büyük -1 kişi, b)
Yıllık çalışan sayısı 2-9 kişi, c)
Yıllık çalışan sayısı 10-19 kişi, d)
Yıllık çalışan sayısı 20-49 kişi, e)
Yıllık çalışan sayısı 50- 249 kişi, f)
Yıllık çalışan sayısı 249'dan fazla. Beyan Madde 17 - Bu Yönetmelik ekinde yer
alan formlar ilgili işletme tarafından beyan esasına göre doldurulur. Bu Yönetmelik
kapsamında yapılacak işlemlerde esas alınan belge ve formların içerdiği her
türlü bilgiden başvuran işletme sorumludur. Yanlış ve yanıltıcı bilgilere ve
belgelere dayanılarak yapılan işlemlerle elde edilen menfaatler kazanılmış
hak sayılmaz. Yetki Madde 18 - Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı, bu Yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin esasları belirlemeye ve
tebliğ çıkarmaya yetkilidir. Yürürlük Madde
19 - Bu Yönetmelik yayımı tarihinden altı ay sonra yürürlüğe
girer. Yürütme Madde
20 - Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. Eki İçin Tıklayınız |