|
TEBLİĞ Maliye Bakanlığından: VERGİ USUL KANUNU
GENEL TEBLİĞİ (Sıra No: 356) A. Şehirler Arasında Karayoluyla Yapılan Yolcu Taşıma İşlerinde
Belge Düzeni 173 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliğinin[1] (C/5) bölümünde,
şehirler arası yolcu taşıma işiyle uğraşan otobüs işletmecilerinin; kendi
otobüsleri ile yaptıkları veya acenteler (komisyoncular) ya
da bağımsız otobüs firmalarına yaptırdıkları yolcu taşıma hizmeti
karşılığında düzenlenecek belgeler ile bu belgelerin nasıl ve kimler
tarafından düzenlenmesi gerektiği hususları açıklanmıştır. Diğer yandan, Karayolu Taşıma Kanunu[2] ve
Karayolu Taşıma Yönetmeliği[3]
uyarınca taşımacılık ve acentelik faaliyetlerinde bulunan gerçek ve tüzel
kişilerce Ulaştırma Bakanlığından yetki belgesi alınması zorunlu
bulunmaktadır. Yetki belgesi almış otobüs işletmecileri ile
acentelerin, 173 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan
düzenlemelere ilaveten, Vergi Usul Kanununun Mükerrer 257 nci maddesi ile Bakanlığımıza tanınan yetkiye istinaden
bu Tebliğde açıklanan
doğrultuda da belge düzenleyebilmeleri uygun görülmüştür. 1.
Şehirler Arası Yolcu Taşıma İşiyle Uğraşan Otobüs İşletmecilerinin Kendi Biletlerini Kullandırmak Suretiyle Yolcu
Taşıttırmaları Şehirler arası yolcu taşıma işiyle uğraşan
otobüs işletmecileri, kendi otobüslerinde taşıyacakları yolcular için
acentelere kendi biletlerini kullandırabileceklerdir. Acente, otobüs
işletmecisi tarafından kendisine verilen yolcu taşıma biletini, her
nüshasına kendi unvanını, adresini,
vergi dairesini ve vergi kimlik numarasını içerir kaşeyi basmak suretiyle
düzenleyecek ve bunları yolculara, yolcu listelerini de otobüs işletmesine
bağlı otobüs yetkilisine verecek ve acentelik hizmet bedeli üzerinden otobüs
işletmecisi firma adına fatura düzenleyecektir. 2. Yolcu
Taşıma Biletlerinin Düzenlenmesinde Ödeme Kaydedici Cihazların Kullanılması Şehirler arası yolcu taşıma işiyle uğraşan
otobüs işletmecilerinin yaptıkları yolcu taşıma hizmeti karşılığında,
aşağıdaki esaslar çerçevesinde 31 seri no.lu Ödeme Kaydedici
Cihaz Genel Tebliğinin[4] I.
bölümünde belirtilen bilgisayar bağlantılı ödeme kaydedici cihazlar
kullanılabilecek ve bu cihazlar vasıtasıyla merkez, şube veya acenteler
tarafından düzenlenen fişler, Vergi Usul Kanununda yer alan yolcu taşıma
bileti olarak kabul edilecektir. Yolcu taşıma bileti düzenlemede kullanılacak
bilgisayar bağlantılı ödeme kaydedici cihazların, 3100 sayılı Kanunun 5 inci
maddesine göre Bakanlığımızca onaylanmış bulunması şarttır. Bilgisayar bağlantılı ödeme kaydedici cihazlar
kullanılmak suretiyle düzenlenecek yolcu taşıma biletleri “EK”teki şekil ve muhtevaya uygun olacaktır. Faaliyetlerinde bilgisayar bağlantılı ödeme
kaydedici cihazları kullanan ve müşterilerine “EK”teki
örneğe uygun yolcu taşıma bileti veren mükellefler, başka bir yolcu taşıma
bileti düzenlemeyecektir. Düzenlenen yolcu taşıma biletlerinin aslı
müşteriye verilecek, nüshası ise Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz
mecburiyetine ilişkin hükümleri uyarınca mükellefçe saklanacaktır. Ödeme kaydedici cihaz kullanılarak yolcu
taşıma bileti düzenlenmesinde ayrıca aşağıdaki esaslara da uyulması
gerekmektedir. a) Yolcu taşıma biletlerinin bizzat otobüs
işletmecilerinin merkezi veya bunların şubeleri tarafından düzenlenmesi
halinde bilet, otobüs işletmecisi mükellefe ait ödeme kaydedici cihazdan
verilecek ve dolayısıyla biletin mükellef bilgileri bölümünde otobüs
işletmecisine ait bilgiler yer alacaktır. b) Yolcu taşıma biletinin acenteler tarafından
düzenlenmesi halinde bilet, acentelere ait ödeme kaydedici cihazdan verilecek
ve biletin baş tarafında bileti düzenleyen acenteye, mükellef bilgileri
bölümünde ise ilgili otobüs işletmesine ait bilgiler yer alacaktır. c) Acenteler, sahibi oldukları ödeme kaydedici
cihazlarla birden fazla otobüs işletmecisinin biletlerini de
düzenleyebileceklerdir. Bu şekilde düzenlenen yolcu taşıma biletlerinde,
bilet hangi otobüs işletmecisi adına düzenlenmişse belgenin üzerinde
(acentenin yanısıra) o otobüs işletmecisine ait
mükellef bilgileri olacaktır. Bu takdirde adına bilet düzenlenen otobüs
işletmelerine ait mükellef bilgileri ödeme kaydedici cihaza programlanacak ve
mali bilgiler bilet sayıları da belirtilmek suretiyle cihaz hafızasında ve
raporlarda (X, Z, mali hafıza) her bir otobüs işletmesi itibariyle ayrı ayrı gösterilecektir.
d) Düzenlenen biletlere ilişkin bilgiler,
bilgisayar bağlantılı ödeme kaydedici cihaz sistemlerinin özellikleri gereği,
aynı anda (online olarak) otobüs işletmecilerine
ait bilgisayar sistemlerine gönderilecektir. e) Yukarıda açıklandığı şekilde ödeme
kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle yapılacak bilet satışlarından elde
edilecek gelir, vergi uygulamaları bakımından adına bilet düzenlenen otobüs
işletmecisi mükellefin geliri olarak addedilecektir. 3. Diğer
Hususlar Yolcu taşıma bileti uygulamasında, 173 sıra
numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen veya bu Tebliğ ile
getirilen usullerden herhangi birinin kısmen veya tamamen seçimi mümkün
bulunmaktadır. Bu bölümün 1 ve 2 numaralı maddelerinde yazılı
usullerden birini seçenler, otobüsün seyri sırasında yoldan yolcu almaları
halinde, otobüs işletmecisi firma tarafından bastırılan yolcu taşıma biletini
kullanacaklardır. 4. Ceza Yukarıda belirlenip açıklanan usul ve esaslara
uymadıkları tespit edilenler adına, işledikleri fiile göre 213 Sayılı Vergi
Usul Kanunu ile 3100 Sayılı Kanunda yazılı cezalar kesilecektir. B. İcra Dairelerince Alacaklı Taraf Avukatına Ödenmesine
Karar Verilen Vekalet Ücretlerinin
Belgelendirilmesi Bakanlığımıza intikal
eden olaylardan, icra dairelerince borçludan alınarak,
müvekkili adına takibat yapan alacaklı taraf avukatına ödenmesine karar
verilen avukatlık (vekalet) ücretlerinin belgelendirilmesi hususunda
tereddüde düşüldüğü anlaşılmıştır. Vergi Usul Kanununun Mükerrer 257 nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak
bundan böyle söz konusu avukatlık ücretlerinin belgelendirilmesinde aşağıdaki
hususlara uyulması zorunluluğu getirilmiştir. İcra dairelerince
borçludan alınarak müvekkili adına takibat yapan alacaklı taraf avukatına ödenmesine
karar verilen avukatlık (vekalet) ücretinin avukata ödendiği anda, avukat
tarafından borçlu adına en az 2 nüsha serbest meslek makbuzu düzenlenecek ve
makbuzun avukatta kalan nüshasına da icra dairesince ödemenin yapılmış
olduğuna dair bir şerh düşülerek, ödemeyi yapan memur tarafından (sicil
numarası da yazılarak) imzalanacaktır. Yukarıda belirtilen
şekilde yetkili memura imzalattırılmadığı tespit edilen her bir serbest
meslek makbuzu için ayrı ayrı Vergi Usul Kanununun
352-II/7 nci maddesine göre söz konusu avukat adına
usulsüzlük cezası kesilecektir . C.
Uzlaşma Komisyonlarının Yetkisi Uzlaşma komisyonlarının uzlaşma konusu
yapabilecekleri vergi miktarı 352 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel
Tebliği[5] ile
tespit edilmiş olup, bu komisyonlardan il merkezlerinde bulunan Vergi Dairesi
Uzlaşma Komisyonlarının yetki sınırları aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir. İl merkezlerinde (büyükşehir belediyesi bulunan illerde büyükşehir
mücavir alan sınırları içinde) yer alan vergi dairelerince yapılan tarhiyatlara ilişkin uzlaşma talepleri, aşağıda
belirtilen limitlerin aşılması halinde, ilgili vergi dairesi başkanlığı veya
defterdarlık bünyesinde oluşturulacak uzlaşma komisyonunca incelenip
sonuçlandırılacaktır.
İstanbul
ilinin tamamı ile diğer illerin il merkezi dışındaki vergi daireleri (bağlı
vergi daireleri dahil) için 352 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği
ile belirlenen tutarlar uyarınca işlem yapılmaya devam olunacaktır. Bu
tebliğin yayımı tarihine kadar uzlaşma günü tayin edilmemiş uzlaşma talepleri
hakkında da bu Tebliğ hükümleri uygulanacaktır. Tebliğ
olunur. EK: ÖDEME
KAYDEDİCİ CİHAZLARLA DÜZENLENECEK
YOLCU TAŞIMA BİLETİ ÖRNEĞİ
(*) Biletin, otobüs
işletmecilerinin merkezince veya şubelerince düzenlenmesi halinde acenteye
ait bilgiler olmayacaktır. (**) Bu bölümde yer
alan bilgilerin bilette aynen yer alması zorunlu olmayıp, işletmeler ihtiyaçları doğrultusunda
gerek gördükleri bilgilere yer verebileceklerdir. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[1] 03/04/1986 gün ve 19067 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
[2] 19/07/2003 gün ve 25173 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanmıştır.
[3] 25/02/2004 gün ve 25384 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
[4] 10/05/1991 gün ve 20867 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
[5] 15/11/2005 gün ve 25994 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.