Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankasından: TÜRKİYE CUMHURİYET MERKEZ BANKASI DENETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasında Denetim Genel Müdürlüğünün teşkilatını, görevlerini ve
yetkilerini, denetim elemanlarının niteliklerini, atanmalarını,
yükselmelerini, çalışma usulünü ve esaslarını düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankasının denetim faaliyetini, denetim elemanları ile ilgili hususları ve
denetlenenlerin sorumluluklarını kapsar. Dayanak MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 14/1/1970
tarihli ve 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu ile Türkiye
Cumhuriyet Merkez Bankası Esas Mukavelesinin 31 ve 32 nci
maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a)
Banka: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını, b)
Başkan: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanını, c)
Birim: İdare Merkezinde Genel Müdürlükler ile Güvenlik ve Savunma
Sekreterliğini, ç)
BT Denetçisi: Bilişim Teknolojileri Denetçisini, d)
BT Denetçi Yardımcısı: Bilişim Teknolojileri Denetçi Yardımcısını, e)
CIA (Certified Internal Auditor) Sertifikası: İç Denetim Sertifikasını, f)
CISA (Certified Information
Systems Auditor)
Sertifikası: Bilgi Sistemleri Denetim Sertifikasını, g)
Denetim elemanı: Bu Yönetmelikte aksi belirtilmedikçe başmüfettişleri, başdenetçileri, müfettişleri, denetçileri, BT
denetçilerini, yetkili BT denetçi yardımcılarını, yetkili denetçi
yardımcılarını, BT denetçi yardımcılarını ve denetçi yardımcılarını, ğ)
Genel Müdür: Banka Denetim Genel Müdürünü, h)
Genel Müdürlük: Banka Denetim Genel Müdürlüğünü, ı)
IIA (The Institute of Internal Auditors): İç
Denetçiler Enstitüsünü, i)
Standartlar: IIA tarafından yayımlanan İç Denetim Mesleki Uygulama
Standartlarını, j)
Şube: Bankanın şubelerini, k)
Temsilcilik: Bankanın yurt dışı temsilciliklerini, l)
Yönetim Komitesi: Bankanın Yönetim Komitesini ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Denetim İşlevleri ve Faaliyeti Denetim işlevleri MADDE 5 – (1) Genel Müdürlüğün kurumsal yönetişim ilkelerine
uygun olarak Banka içinde ve yasal düzenlemeler gereği Banka dışında yerine
getirmesi gereken denetim işlevleri aşağıdaki hususları içerir: a)
Bankanın faaliyetinin etkinliğini ve verimliliğini değerlendirerek
iyileştirici önerilerde bulunmak ve Banka yönetimine Bankaya değer katma
amacı güden, bağımsız ve nesnel bir güvence vermek, danışmanlık yapmak. b)
Birimlerde, şubelerde ve temsilciliklerde yürütülen süreçlerde ortaya
çıkabilecek riskleri belirlemek, değerlendirmek ve alınması gerekli önlemler
hususunda önerilerde bulunmak. c)
Bankanın her türlü varlığının yeterli derecede korunduğu konusunda makul güvence
sağlamak. ç)
Birimlerin ve şubelerin yönetim ve kontrol süreçlerinin yeterliliği ile
etkinliğini değerlendirerek nesnel güvence sağlamak. d)
Bankada yapılan her türlü işin ve işlemin; 1211 sayılı Kanuna, Banka Esas
Mukavelesine, diğer ilgili mevzuata, talimatlara ve emirlere uygun yapıldığı
konusunda makul güvence oluşturmak. e)
Bankanın sahip olduğu veya kullandığı bütün yazılımların, donanımların ve
bilişim teknolojilerinin yeterliliği, etkinliği, bütünlüğü, sürekliliği,
verimli bir şekilde kullanıldığı, izinsiz erişimlere karşı güvenilirliği,
amaçlara ulaşmak için uygunluğu; bilişim sistemlerinde yer alan bütün
kayıtların ve bilginin gizliliği ve bunlara erişimlerin kontrol altında tutulduğu
hususlarında makul güvence sağlamak. f)
Banka personeli için suç veya kusur sayılan ve ceza gerektiren fiillerin veya
hareketlerin varit olup olmadığına dair araştırma, inceleme ve soruşturma
yaparak görüş oluşturmak. g)
1211 sayılı Kanun ve diğer mevzuat gereğince Banka dışında incelenmesi uygun
görülen hususları incelemek ve bunlarla ilgili görüş oluşturmak. ğ)
Denetim ve soruşturma faaliyeti dışında araştırılması istenilen konuları ya
da Genel Müdürlüğe aksettirilen hususları incelemek ve bunlar hakkında görüş
oluşturmak. Denetim faaliyeti MADDE 6 – (1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde tanımlanan
denetim işlevleri, aşağıda belirtilen dört tür faaliyetle yerine getirilir; a)
İç denetim faaliyeti, b)
Soruşturma faaliyeti, c)
İnceleme ve danışmanlık faaliyeti, ç)
Dış denetim faaliyeti. İKİNCİ KISIM Denetim Genel Müdürlüğüne İlişkin Esaslar BİRİNCİ BÖLÜM Görevler ve Yetkiler ile Teşkilat Görevler ve yetkiler MADDE 7 – (1) Genel Müdürlük, 1211 sayılı Kanun ve diğer
mevzuatın tanıdığı yetkiler ve görevler çerçevesinde Bankanın birimleri,
şubeleri ve temsilcilikleri ile Banka dışı kurumlar ve kuruluşlar nezdinde
denetim yapmak; inceleme ve araştırmalarda bulunmak; gerektiğinde soruşturma
yapmak ve danışmanlık faaliyetinde bulunmak görev ve yetkisini haizdir. (2)
Genel Müdürlük, doğrudan Başkana bağlı olarak görev yapar ve denetim
sonuçları hakkında, Başkana rapor sunar. Raporların Genel Müdürlükçe ilgili
birimlere ve şubelere gönderilmesi bu duruma aykırılık teşkil etmez. (3)
Genel Müdürlük, denetim kapsamının belirlenmesinde, denetim etkinliklerinin
gerçekleştirilmesinde ve sonuçlarının iletilmesinde bağımsız olarak görev
yapar. Teşkilat MADDE 8 – (1) Denetim faaliyeti, Denetim Genel Müdürünün
yönetiminde denetim elemanları tarafından yerine getirilir. (2)
Genel Müdürlük, Başkan adına Genel Müdür tarafından yönetilir. Genel Müdür,
denetim elemanlarının sahip olduğu bütün hakları ve yetkileri haizdir. (3)
Bankada denetim elemanı olarak en az yedi yıl görev yapmış olanlardan en
fazla üç denetim elemanı, Genel Müdürün teklifi ve Başkanın onayı ile üç yılı
aşmamak üzere Genel Müdüre görevlerinde yardımcı olur. (4)
Genel Müdürlük bünyesinde bir Danışma Kurulu ve İdari İşler Bürosu bulunur. Danışma kurulu MADDE 9 – (1) Danışma Kurulu, Genel Müdür ile Genel Müdürün
raporların konusuna göre görevlendireceği en az iki denetim elemanından
oluşur ve Genel Müdürün uygun göreceği zamanlarda toplanır. (2)
Danışma Kurulunun görevi, denetim elemanlarından Genel Müdürlüğe gönderilen
soruşturma raporları dışındaki raporları inceleyip görüş bildirmek ve gerekli
görülen hallerde Genel Müdürün vereceği danışmanlık görevlerini ifa etmektir. İdari işler bürosu MADDE 10 – (1) Genel Müdürlükte; denetim elemanı olmayan yeteri
kadar personelden oluşan bir İdari İşler Bürosu bulunur. İdari İşler Bürosu,
Genel Müdürlüğün her türlü yazı işleri, dosyalama ve tasnif hizmetleri ile
Genel Müdürün vereceği diğer işleri yerine getirmekle görevlidir. (2)
Büroda çalışanlar, işleri dolayısıyla öğrendikleri bilgileri başkalarına
açıklayamazlar; büroda mevcut raporları, yazıları, bilgi ve belgeleri Başkan
dışında, hiçbir makam veya kişiye Genel Müdürün iznini almadan gösteremezler
ve veremezler. (3)
Üzerinde başkaca yapılacak bir işlem kalmamış raporlar Genel Müdürün onayı
ile muhafaza altına alınır. Soruşturma raporları ile “Gizlidir” kaydını
taşıyan diğer raporlar, kilitli ve ayrı bir dolapta saklanır. İKİNCİ BÖLÜM Genel Müdürün Atanması, Görevleri, Yetkileri ve
Sorumlulukları Genel müdürün atanması MADDE 11 – (1) Denetim Genel Müdürü, Bankada denetim elemanı
olarak en az yedi yıl görev yapmış olmaya ilaveten Genel Müdürlük dışında en
az üç yıl yöneticilik yapmış bulunanlar arasından, Bankanın ilgili
düzenlemelerine göre atanır. Genel müdürün görevleri, yetkileri ve
sorumlulukları MADDE 12 – (1) Genel Müdür, denetim elemanlarının yönetiminden
ve bu Yönetmelikte yazılı esaslar çerçevesinde çalıştırılmalarından Başkana
karşı sorumludur. (2)
Genel Müdürün başlıca görevleri ve yetkileri şunlardır: a)
Yıllık denetim planlarını hazırlayarak, Başkanın onayına sunmak ve
uygulanmasını sağlamak. b)
Yıllık denetim planları dışında, Başkan tarafından uygun görülmesi durumunda
denetim, inceleme, soruşturma ve danışmanlık faaliyetinde bulunmak için
denetim elemanı görevlendirmek. c)
Gerekirse kendi düşüncesini de belirtmek suretiyle, bu Yönetmeliğin 40 ıncı maddesi kapsamında gerçekleştirilen şube ve
temsilcilik denetimleri sonucunda düzenlenen denetim raporlarını ilgili
birimlere, diğer rapor ve önerileri ilgili birimlere ve Başkana göndermek. ç)
Süreleri içinde cevaplandırılmamış veya işlemleri tamamlanmamış raporlar
hakkında Başkana bilgi vermek. d)
Denetim faaliyetinin sonuçlarına ilişkin bu Yönetmeliğin 62 nci maddesi kapsamında altı ayda bir sırasıyla Yönetim
Komitesine, Banka Meclisine ve Denetleme Kuruluna bilgi sunmak. e)
Denetim faaliyetine ilişkin her konu ile denetim alanındaki gelişmeler ve
uluslararası uygulamalar konusunda Başkana bilgi vermek. f)
Denetim elemanlarının kadro tekliflerini hazırlamak, özlük hakları ile ilgili
hususları izlemek ve gerektiğinde bunlara ilişkin teklifte bulunmak. g)
Denetçi yardımcılığı ve BT denetçi yardımcılığı giriş sınavı açılması
hususunda Yönetim Komitesine teklifte bulunmak. ğ)
Denetim elemanlarının mesleki alanda yeterli bilgi, beceri ve deneyime sahip
olmasını sağlamak için gerekli çalışmaları yapmak. h)
Denetim faaliyetine tahsis edilen kaynakların etkin ve verimli bir şekilde
kullanılmasını sağlamak. ı)
Denetim faaliyetinin mesleki ahlak kurallarına ve Standartlara uygun olmasını
sağlamak için gerekli çalışmaları yapmak. i)
Danışma Kurulu üyelerini tespit etmek ve lüzum gördüğü zamanlarda Kurulu
toplantıya çağırmak. j)
İdari İşler Bürosunu sevk ve idare etmek. k)
Bağımsız dış denetçiler ile koordinasyon sağlamak. l)
Gerektiğinde denetim faaliyeti ve denetimle ilgili ulusal ve uluslararası
gelişmeler konusunda Banka içindeki veya dışındaki uzmanlardan yardım
alınmasını sağlamak için gerekli çalışmaları yapmak. m)
Başkan tarafından verilecek denetimle ilgili diğer görevleri yapmak. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Denetim Elemanları Bağımsızlık ve meslek güvencesi MADDE 13 – (1) Denetim elemanları, görevlerini Başkan adına ve
doğrudan Başkana karşı sorumlu olarak bağımsız bir şekilde yerine getirirler. (2)
Denetim elemanları, bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinin altıncı fıkrası, 28 ve
29 uncu maddelerinde yazılı haller hariç kendi istekleri dışında diğer
görevlere atanamazlar. Görev gerekleriyle bağdaşmayan sıhhi, mesleki
yetersizlikleri veya genel ahlak kurallarına aykırı davranışları tespit
edilmedikçe görevden alınamazlar. Bu hallerinin; sağlık kurulu raporu, yargı
kararı veya müfettiş raporu ile tevsiki esastır. Meslek kıdemi MADDE 14 – (1) Meslek kıdeminde esas, Genel Müdürlükte geçen
hizmet süresidir. Denetim elemanı iken Bankada idari bir göreve atanmış
olanlar tekrar Genel Müdürlüğe döndüklerinde, idari görevde geçen süreleri
Genel Müdürlükteki kıdemlerine sayılır. Denetim elemanlarının atanmaları ve
yükselmeleri MADDE 15 – (1) Denetim elemanlarının atanmaları, Bankanın ilgili
düzenlemeleri dahilinde gerçekleştirilir. (2)
Denetim elemanı olabilmek için mesleğin gerektirdiği niteliğe sahip bulunmak
ve Banka tarafından bu maksatla açılacak sınavlarda başarı sağlamış olmak
şarttır. Genel Müdürlüğe, Banka içinden ve dışından naklen denetim elemanı
atanamaz. (3)
Giriş sınavını kazananlar denetçi yardımcılığına veya BT denetçi
yardımcılığına atanırlar. (4)
Bu Yönetmeliğin 22 nci maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendinde belirtilen konulardaki sınavlarda başarılı olarak
denetçi yardımcılığına atananlardan IIA tarafından yapılan CIA sertifikası
sınavında başarılı olanlar, üç yılın sonunda Genel Müdürün teklifi üzerine
yetkili denetçi yardımcılığına yükseltilirler. (5)
Bu Yönetmeliğin 22 nci maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendinde belirtilen konulardaki sınavlarda başarılı olarak BT
denetçi yardımcılığına atananlardan Bilgi Sistemleri Denetim ve Kontrol
Birliği tarafından yapılan CISA sertifikası sınavında başarılı olanlar, üç
yılın sonunda Genel Müdürün teklifi üzerine yetkili BT denetçi yardımcılığına
yükseltilirler. (6)
Bu maddenin dördüncü ve beşinci fıkralarında öngörülen süre sonunda, CIA veya
CISA sertifikası sınavında başarılı olamayanlar, Yönetim Komitesince
durumlarına ve kadro derecelerine göre uygun görülecek diğer görevlere nakledilirler.
(7)
Bu maddenin dördüncü veya beşinci fıkralarına göre yetkili denetçi yardımcısı
veya yetkili BT denetçi yardımcısı olanlar, yetkili oldukları tarihten
itibaren iki yıl sonra düzenlenen yeterlik sınavına girerler. Yazılı ve sözlü
yeterlik sınavlarında başarılı olan yetkili denetçi yardımcıları müfettişliğe,
yetkili BT denetçi yardımcıları BT denetçiliğine atanırlar. (8)
Mesleki inceleme veya yüksek lisans yapmak amacıyla yurt dışında geçen
süreler dışında Bankada en az yedi yıl BT denetçisi olarak görev yapanlar,
Genel Müdürün teklifi üzerine başdenetçiliğe
yükseltilebilirler. (9)
Mesleki inceleme veya yüksek lisans yapmak amacıyla yurt dışında geçen
süreler dışında Bankada en az yedi yıl müfettiş olarak görev yapanlar, Genel
Müdürün teklifi üzerine başmüfettişliğe yükseltilebilirler. Denetim elemanlarının görevleri ve
yetkileri MADDE 16 – (1) Denetim elemanları, çalıştıkları konularla ilgili
olmak şartıyla, Bankanın bütün işlemlerine ve sistemlerine, bütün
kayıtlarına, belgelerine ve defterlerine herhangi bir kısıtlama olmaksızın
erişebilirler. (2)
Görev ve yetki bakımından başmüfettiş ve müfettiş arasında fark bulunmayıp,
başlıca görevleri ve yetkileri şunlardır: a)
Bankanın bütün birimlerinde, şubelerinde ve temsilciliklerinde iç denetim,
inceleme ve gerektiğinde soruşturma yapmak, bu Yönetmelikte belirlenen
esaslar çerçevesinde ve gereken hallerde personeli görevden uzaklaştırmak. b)
1211 sayılı Kanun ile diğer mevzuatın tanıdığı yetkiler ve görevler
çerçevesinde Banka dışı kurumlar ve kuruluşlar nezdinde denetim yapmak. c)
Gerekli görülen hallerde, idari ve icrai
sorumluluğu bulunmaksızın danışmanlık faaliyetinde bulunmak. ç)
Başkanın onayıyla ve gerekli görülen konularda, Banka içinde ve dışında
inceleme ve araştırmalarda bulunmak. d)
Bu Yönetmelikte belirlenen esaslar çerçevesinde ve gerekli görülen hususlarda
rapor düzenlemek. (3)
Görev ve yetki bakımından başdenetçi, denetçi, BT
denetçisi, yetkili denetçi yardımcısı veya yetkili BT denetçi yardımcısı
arasında fark bulunmayıp, başlıca görevleri ve yetkileri şunlardır: a)
Bankanın bütün birimlerinde, şubelerinde ve temsilciliklerinde iç denetim
yapmak. b)
Gerekli görülen hallerde, idari ve icrai
sorumluluğu bulunmaksızın danışmanlık faaliyetinde bulunmak. c)
Başkanın onayıyla ve gerekli görülen konularda, Banka içinde ve dışında
inceleme ve araştırmalarda bulunmak. ç)
Başkan tarafından talep edilen özel görev, proje ve diğer görevleri
gerçekleştirmek. Denetim elemanlarınca uyulması gereken
hususlar MADDE 17 – (1) Denetim elemanları, görevleri dolayısıyla
öğrendikleri sırları saklamakla yükümlüdürler. (2)
Denetim elemanları, mesleki ahlak kurallarına uymakla ve mesleğin
gerektirdiği vakar ve ciddiyeti muhafaza ile yükümlü olup; görevlerini
dikkatli ve adil olarak yerine getirirler. (3)
Denetim elemanları mesleki gelişimlerinin devamlılığına özen gösterirler. (4)
Denetim elemanı olarak çalışmakta iken diğer birimlere atanan veya geçici
olarak görevlendirilenler Genel Müdürlükte tekrar göreve başladıktan sonra,
idari görevdeyken sorumlu oldukları faaliyeti üç yıl süreyle denetleyemezler,
ancak idari görevdeyken sorumlu oldukları faaliyete ilişkin danışmanlık
faaliyetinde bulunabilirler. (5)
Denetim elemanları herhangi bir idari ve icrai
görev alamazlar, idari ve icrai işlere müdahale
edemezler. Ancak acil ve önemli görülen durumlarda keyfiyeti derhal yazı ile
denetledikleri birime bildirirler. Buna rağmen yöneticiler, kendi
sorumlulukları altında hareket serbestisine
sahiptirler. Bu gibi hallerde, denetim elemanı görüşünde ısrar ederse durumu
Genel Müdürlüğe yazılı olarak bildirir. (6)
Denetim elemanlarının idare ile temaslarında muhatapları İdare Merkezinde
birim başkanları, şubelerde müdürler ve temsilciliklerde temsilciler veya
bunların vekilleridir. (7)
Denetim elemanları, denetledikleri birimlerin, şubelerin veya
temsilciliklerin günlük çalışmalarının aksamamasına denetim boyunca özen
gösterirler. (8)
Denetim elemanları, denetledikleri kişilerden ve kuruluşlardan görevleriyle
bağdaşmayan hizmetleri kabul edemezler, ödünç para alamazlar, şahsi hediye
kabul edemezler. (9)
Denetim yetkisi devredilemez. Denetim etkinlikleri denetimle görevlendirilen
denetim elemanları tarafından yapılır. Bununla birlikte, denetim elemanları
gerekli görülen hallerde Başkanın onayıyla, Banka içindeki veya dışındaki
uzmanlardan yardım alabilirler. (10)
Denetim elemanları, görevlerini yerine getirirken tarafsız davranırlar.
Tarafsızlıklarını etkileyebilecek konuların varlığı halinde, bu durumu Genel
Müdürün görüşüne sunmakla yükümlüdürler. (11)
Denetim elemanları, görevlerini yerine getirirken gerekli mesleki özen ve
dikkati gösterirler. Bu amaçla her türlü hataya ve ihmale, israfa,
verimsizliğe ve denetim elemanlarının tarafsızlığını engelleyici duruma karşı
incelemelerini özenle yaparlar. (12)
Denetim elemanları, denetim kapsamına giren benzeri konularda ilgili verileri
değerlendiren bütün denetim elemanlarının benzer sonuçlara varmalarını
sağlayacak bir nesnellik içinde ve sağlıklı değerlendirme yapabilecek düzeyde
tatmin edici, güvenilir, açıklayıcı ve denetimin sonuca erişebilmesi için
yeterli ve gerekli bilgiyi toplarlar. ÜÇÜNCÜ KISIM Mesleğe Giriş ve Yetişme Şekli BİRİNCİ BÖLÜM Sınavlara İlişkin Genel Esaslar Sınav kurulları MADDE 18 – (1) Giriş ve yeterlik sınavları; Başkan tarafından
görevlendirilecek bir Başkan Yardımcısının başkanlığında, Genel Müdürün de
katıldığı en az üç kişilik bir kurul tarafından yapılır. Başkan Yardımcısı
bulunmadığı zaman Genel Müdür sınav kurulunun başkanlığını yapar. Diğer
üyeler, giriş sınavlarında en az doktora yapmış öğretim elemanlarından,
yeterlik sınavlarında ise Genel Müdürlükte görev yapan denetim elemanları
veya Bankada denetim elemanı olarak görev yapmış Genel Müdürler veya
yardımcıları arasından Başkan tarafından seçilir. Gerek görülmesi halinde,
yeterlik sınavlarında da ilgili konularda en az doktora yapmış öğretim
elemanlarından sınav kuruluna üye dahil edilebilir. Sınav sırası ve sonuçları MADDE 19 – (1) Giriş ve yeterlik sınavları önce yazılı, sonra
sözlü olarak yapılır. Yazılı sınavı kazanamayanlar sözlü sınava alınmazlar. (2)
Sınav sonuçları Sınav Kurulu tarafından tutanakla tespit edilir. Sınavı
kazananlara gerekli duyuru yapılır. İKİNCİ BÖLÜM Giriş Sınavı Giriş sınavı ve ilan MADDE 20 – (1) Giriş sınavının şartları, başvuruların hangi
tarihe kadar ve nereye yapılacağı ile diğer hususlar Yönetim Komitesince
belirlenecek usul ve esaslar dahilinde yürütülür ve
ilan olunur. Giriş sınavı koşulları MADDE 21 – (1) Giriş sınavına alınacak adaylarda aşağıdaki
koşullar aranır: a) En az dört yıllık eğitim veren Türkiye’deki veya yurt
dışındaki, denkliği Yüksek Öğretim Kurulunca tanınmış yüksek öğrenim
kurumlarının; iktisat, işletme, hukuk, siyasal bilgiler, iktisadi ve idari
bilimler fakülteleri ile bankacılık, finans, iktisat, işletme, muhasebe,
uluslararası ticaret, işletme mühendisliği, endüstri mühendisliği, bilgisayar
mühendisliği, elektronik mühendisliği, elektrik elektronik mühendisliği,
elektronik ve haberleşme mühendisliği, kontrol ve sistem mühendisliği,
yönetim ve bilişim sistemleri bölümlerinde lisans veya yüksek lisans eğitimi
almış olmak. b)
Yönetim Komitesince uygun görülecek ulusal veya uluslararası seviyede düzenli
olarak yapılan sınavlarda veya Banka tarafından yapılacak sınavlarda ilanda
belirtilen puanı almış olmak. c)
İngilizce, Almanca veya Fransızca dillerinden birinde, Yönetim Komitesince
uygun görülecek ulusal veya uluslararası seviyede düzenli olarak yapılan veya
Banka tarafından yapılacak sınavlarda ilanda belirtilen puanı almış olmak. ç)
Bankanın ilgili düzenlemelerine göre Bankaya alınacak kişilerde aranan diğer
koşulları taşımak. Yazılı giriş sınavının konuları MADDE 22 – (1) Yazılı giriş sınavı denetçi yardımcılığı ve BT
denetçi yardımcılığı için aşağıda belirtilen konulardan yapılır. a)
Denetçi yardımcılığı: Ekonomi, maliye, hukuk, muhasebe ve denetim, para ve
banka, b) BT
denetçi yardımcılığı: Bilgi sistemleri ve bilişim teknolojileri. (2)
Konuların ayrıntıları yapılacak sınav ilanında ayrıca belirtilebilir. Yazılı giriş sınavı notları MADDE 23 – (1) Yazılı giriş sınavında başarılı sayılabilmek
için, her bir konudan alınan notun yüz üzerinden elliden az olmaması
kaydıyla, bütün yazılı sınav konularından alınan notların ortalamasının yüz
üzerinden en az altmış olması gerekir. Bu not ortalaması Yönetim Komitesince
değiştirilebilir. Sözlü sınav ve giriş sınavı sonucunun
tespiti MADDE 24 – (1) Yazılı giriş sınavını kazananlar sözlü sınava
davet edilirler. Sözlü sınav da, adayın yazılı sınav konularından yapılır. (2)
Sözlü sınavda, adayların zekâ ve kavrayış derecesi, temsil ve ifade
kabiliyeti, davranışları gibi vasıfları da ayrıca göz önünde bulundurulur. (3)
Sözlü sınav sonucunda adaya tek not verilir. Bu notun yüz üzerinden en az
altmış olması gerekir. (4)
Yazılı sınav notu ile sözlü sınav notunun ortalaması alınarak başarı notu
belirlenir. Girilen sınav için başarı notu en yüksek adaydan başlamak
suretiyle bir sıralama yapılır. Bunlar arasından belirlenen sayıda aday
sınavı kazanmış sayılır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Yeterlik Sınavı Sınav konuları MADDE 25 – (1) Yazılı ve sözlü yeterlik sınav konuları aşağıda
belirtilmiştir; a)
1211 sayılı Kanun ve Banka Esas Mukavelesi, Bankanın görevleri ile ilgili
diğer mevzuat, Bankacılık Kanunu ve ilgili mevzuat, b)
Bankanın faaliyeti, ilgili süreçler ve işlemler, c)
Muhasebe: Bankalar Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi,
mali tablolar analizi, Banka Hesap Planı ve finansal tabloları, merkez
bankaları ile ilgili muhasebe ve finansal raporlama standartları, Banka
işlemlerinin muhasebeleştirilmesi, ç)
Hukuk: İdare Hukuku, Ticaret Hukuku, Borçlar Hukuku, İcra ve İflas Hukuku,
Ceza Hukuku ve Medeni Hukuk, d)
Denetim: İç ve dış denetim standartları, iç kontrol, denetimlerde
istatistiksel yöntemler. BT denetçisi yeterlik sınavı konuları MADDE 26 – (1) Yetkili BT denetçi yardımcılarının yeterlik
yazılı ve sözlü sınavları, diğerlerinden ayrı olarak, aşağıdaki konulardan
yapılır; a)
Faaliyet Alanı: 1211 sayılı Kanun ve Banka Esas Mukavelesi, Bankanın
görevleri ile ilgili diğer mevzuat, hukukun ve ekonominin temel kavramları, b)
Bilişim: Banka bilişim teknolojileri altyapısı ve işletimi ile ilgili olarak;
bilişim teknolojileri genel kontrolleri, uygulama kontrolleri, sistem
geliştirme yaşam döngüsü, veri tabanı sistemleri, ağ güvenliği ve iş
sürekliliği konuları, proje yönetimi, bilişim stratejileri, bilişim
teknolojileri yönetişimi, c)
Muhasebe: Temel muhasebe, Banka Hesap Planı ve finansal tabloları, Bankalar
Tekdüzen Hesap Planı ve İzahnamesi, ç)
Denetim: İç ve dış denetim standartları, iç kontrol, denetimlerde
istatistiksel yöntemler. Sınav notları MADDE 27 – (1) Yeterlik sınavına girecek adaya, Genel Müdürlükte
göreve başlamasından sınav tarihine kadar geçen süredeki durumu göz önüne
alınarak, Genel Müdür tarafından her yıl bir “Genel Yetişme Notu” verilir. (2)
Adayın, yazılı sınavda her konudan yüz üzerinden en az elli almış olması gerekir.
(3)
Sözlü sınav sonucunda adaya tek not verilir. (4)
Yeterlik sınavında yazılı sınav not ortalamasının ağırlığı % 50, sözlü sınav
notunun ağırlığı % 20, genel yetişme notlarının ortalamasının ağırlığı % 30
oranındadır. (5)
Adayın, yeterlik sınavında başarılı olmuş sayılabilmesi için, yazılı sınavlar
not ortalaması ile sözlü sınav ve genel yetişme notları ortalamasının en az
altmış olması gerekir. Yeterlik sınavını başaramayanlar MADDE 28 – (1) Yönetmeliğin 15 inci maddesinin yedinci
fıkrasında belirtilen şekilde yeterlik sınavına girme hakkını kazanan yetkili
denetçi yardımcıları ile yetkili BT denetçi yardımcılarından, yeterlik
sınavında başarılı olamayanlar ya da yeterlik sınavına girmeyenler, Yönetim
Komitesince durumlarına ve kadro derecelerine göre uygun görülecek başka
görevlere nakledilirler. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Denetçi Yardımcılarının Yetiştirilmeleri Mesleki gelişim ve yetiştirilme MADDE 29 – (1) Denetçi yardımcılığına ve BT denetçi
yardımcılığına atananlar için, süresi ve içeriği Genel Müdürlük tarafından
belirlenecek mesleki eğitim programları düzenlenir. (2)
Denetçi yardımcıları ve BT denetçi yardımcıları; başmüfettiş, başdenetçi, müfettiş, denetçi veya BT denetçisi
refakatinde ve Genel Müdürlük tarafından düzenlenecek esaslar ve verilecek
talimatlar dahilinde bütün denetim faaliyetinde
yetiştirilirler. BT denetçi yardımcılarının bilişim teknolojileri alanında
ağırlıklı olarak yetiştirilmesi sağlanır. (3)
Denetçi yardımcıları ve BT denetçi yardımcıları, refakatinde
görevlendirildikleri başmüfettiş, başdenetçi, müfettiş,
denetçi veya BT denetçisine tabi olarak çalışır ve onların göstereceği işleri
yaparlar. (4)
Denetçi yardımcıları ve BT denetçi yardımcılarının yetişmelerinde kendi çaba
ve çalışmaları esastır. Bu hususta Genel Müdürlük tarafından düzenlenecek
eğitim programları yardımcı ve yol gösterici mahiyettedir. (5)
Denetim elemanları; a)
Görevlerini başarıyla yerine getirmek için gerekli olan mesleki ahlak
kurallarını ve Standartları, iç denetim usulünü ve tekniklerini herhangi bir
yardım veya yönlendirmeye ihtiyaç duymaksızın uygulama, b)
Finansal kayıtları ve işlemleri yeterli bir şekilde denetleyebilmek için
muhasebe prensipleri ve teknikleri, c)
Banka hedeflerinden önemli sapmaları ve bunların sonuçlarını değerlendirecek
düzeyde yönetim ilkeleri, ç)
Muhasebe, ekonomi, hukuk, vergi mevzuatı, finans ve bilişim teknolojileri, d)
Denetim yaptıkları birimlerdeki, şubelerdeki veya temsilciliklerdeki
personelle ve işleri gereği ilişkide bulundukları şahıslarla etkili iletişim
kurma, e)
Denetimin amacını, değerlendirmelerini, denetim sonuçlarını ve önerilerini
açık ve anlaşılır bir biçimde aktarabilecek düzeyde yazılı ve sözlü iletişim, f)
Denetim görevi sırasında edindikleri bilgilerden ve yaptıkları incelemelerde
karşılaştıkları belirtilerden hangilerinin bir inceleme veya soruşturmayı
gerektirdiği, konularında yeterli bilgi ve deneyime sahip olacak şekilde
kendilerini yetiştirirler. (6)
Denetim elemanlarının mesleki gelişimiyle ilgili sertifika sınavı giriş
ücretleri, sınavı geçmeleri halinde Bankaca ödenir. (7)
Yetkili olarak çalıştıkları süreler de dahil denetçi
yardımcılığı veya BT denetçi yardımcılığı döneminde, meslekle bağdaşmayan
tutum ve davranışları tespit edilenler, beş yıllık süre beklenmeksizin,
Yönetim Komitesince durumlarına ve kadro derecelerine göre Genel Müdürlük
dışında uygun görülecek başka görevlere nakledilirler. Tezkiye MADDE 30 – (1) Denetçi yardımcıları ve BT denetçi yardımcıları
için, refakatinde bulunduğu denetim elemanlarınca gizli bir Tezkiye Belgesi
düzenlenerek, Genel Müdürlüğe gönderilir. Yurt dışında mesleki inceleme ve
araştırma MADDE 31 – (1) Asgari altı yıl denetim elemanı olarak
çalışanlar; kıdemleri esas alınmak kaydıyla, Genel Müdürlükçe uygun görülen
program veya konularda mesleki inceleme ve araştırma yapmak üzere, ilgili
Banka düzenlemeleri çerçevesinde yurt dışına gönderilebilirler. DÖRDÜNCÜ KISIM Çalışma Usul ve Esasları BİRİNCİ BÖLÜM Çalışmanın Düzenlenmesi Denetim rehberi MADDE 32 – (1) Genel Müdürlük iç denetim faaliyetine yol
gösterici olacak ve iç denetim uygulamalarında tekdüzelik sağlayacak usul ve
esaslar ile iç denetimin nasıl gerçekleştirileceğini, raporların yazım
yöntemini açıklayan bir denetim rehberi hazırlar ve uygulanmasını sağlar. Çalışma merkezleri MADDE 33 – (1) Denetim elemanlarının çalışma merkezleri Ankara
ve İstanbul’dur. (2)
Denetim elemanlarının hangi çalışma merkezinde görev yapacağı Genel Müdür
tarafından tespit edilir ve gerekli görülen hallerde değiştirilebilir. Grup halinde ve diğer banka personeli ile
birlikte çalışma MADDE 34 – (1) Denetim elemanlarına gerektiğinde grup halinde de
görev verilebilir. Grup işleri, o gruptaki en kıdemli denetim elemanı
tarafından yönetilir. (2)
Başkanlık talimatı ile Banka personelinin, denetim elemanlarıyla belirli bir
iş için müştereken görevlendirilmeleri mümkündür. İKİNCİ BÖLÜM Denetim Planları Yıllık denetim planı MADDE 35 – (1) Yıllık denetim planı; denetlenecek birimlerin,
şubelerin veya temsilciliklerin yönetim ve kontrol süreçlerinin risk odaklı
bir yaklaşımla değerlendirilmesi sonucunda oluşan risk hiyerarşisine dayalı
bir biçimde hazırlanır. (2)
Genel Müdür, yıllık risk odaklı iç denetim planını; a)
Bankanın çalışma yöntemlerinde, operasyonlarında, kullanılan sistemlerde ve
kontrol süreçlerinde meydana gelen önemli değişiklikler ile Banka
Meclisinden, Denetleme Kurulundan veya Yönetim Komitesinden gelen talepler,
risk değerlendirme sonuçları, son denetim tarihleri ve sonuçları göz önüne
alınarak belirlenen denetime konu süreçler, b)
Denetlenecek birimler, şubeler ve temsilcilikler, c)
Gerekli görülen diğer hususlar yer alacak şekilde hazırlar ve Başkanın onayına sunar. (3)
Genel Müdür, bu Yönetmeliğin 53 üncü maddesi kapsamında denetlenecek Banka
dışı kurumlara ve kuruluşlara ilişkin yıllık dış denetim planını ilgili
birimler ile eşgüdüm içinde hazırlar ve Başkanın onayına sunar. (4)
Herhangi bir birim, şube veya temsilcilik; mutat ve makul süreler haricinde
ve kabul edilebilir bir gerekçe olmaksızın denetim dışı bırakılamaz. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İç Denetim Faaliyeti Mahiyeti MADDE 36 – (1) Bankanın her türlü etkinliğini denetlemek,
geliştirmek, iyileştirmek ve Bankaya değer katmak amacıyla bağımsız ve
tarafsız bir şekilde güvence ve danışmanlık hizmeti vermeyi amaçlayan iç
denetim faaliyeti; Bankanın risk yönetiminin, iç kontrol ve yönetişim
süreçlerinin etkinliğinin ve verimliliğinin değerlendirilmesi ve
geliştirilmesi için sistematik yaklaşımlar geliştirerek Bankanın hedeflerine
ulaşmasına yardımcı olur. (2)
Bankanın risk yönetimi süreçlerinin etkinliğini değerlendiren iç denetim
faaliyeti; Bankadaki olası risklerin saptanması, değerlendirilmesi ve
azaltılması için öneriler getirmeyi ve bu yolla Bankanın risk yönetimi
sürecine katkıda bulunmayı amaçlar. Bu doğrultuda Bankanın amaçlarına
ulaşmasını tehdit eden riskler tanımlanır, kabul edilebilir düzeyde
tutulabilmesi için alınması gereken önlemler belirlenir ve risklere yönelik
risk yönetim stratejileri ile risk gözetimini de içeren risk yönetim
sisteminin etkinliği değerlendirilir. (3) İç kontrollerin etkinliğini değerlendiren iç denetim
faaliyeti ile Bankanın finansal ve operasyonel
raporlamalarının doğru ve tam olduğu; Banka operasyonlarının etkin, verimli
ve Bankanın stratejik plan ve programları doğrultusunda yürütüldüğü; Banka
operasyonlarının mevzuata uygunluğu; Banka varlıklarının yeterli düzeyde
korunduğu konularında güvence oluşturmak üzere, icrai
birimlerde mevcut olan iç kontrollerin yeterliliği ve etkinliğine ilişkin
değerlendirmeler yapılır. (4) Yönetişim süreçlerinin etkinliği konusundaki iç denetim
faaliyeti ile Bankada etik değerlerin geliştirilmesi, etkin bir kurumsal
performans yönetimi ve hesap verebilirliğin sağlanması, risk ve kontrollere
ilişkin bilgilerin uygun yerlere iletilmesi ve Banka yönetimi ile iç denetim
ve bağımsız dış denetim arasında bilgi akışının etkin bir şekilde yürütülmesi
hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla Banka yönetişim süreçleri
değerlendirilir. (5)
Denetim elemanlarının, denetimlerini risk odaklı iç denetim planları ile
gerçekleştirmeleri esastır. (6)
İç denetim faaliyeti, Standartlara ve mesleki ahlak kurallarına uygun olarak
yerine getirilir. İç denetim türleri MADDE 37 – (1) Bankanın bütün birimlerinde, şubelerinde ve
temsilciliklerinde aşağıda belirtilen iç denetim türlerinden biri ya da
birden fazlası bir arada yapılır: a) Operasyonel denetim. b)
Finansal denetim. c)
Uygunluk denetimi. ç)
Bilişim teknolojileri denetimi. Operasyonel denetim MADDE 38 – (1) Operasyonel denetimler,
Bankanın risk odaklı iç denetim planı dahilinde belirlenen
iş süreçlerinin etkinliğinin ve verimliliğinin, yönetsel performansının ve
süreçlerdeki iç kontrollerinin değerlendirilmesi amacı ile yapılır. (2)
Örgütsel yapı, iç kontrol sistemi, iş akışları, mevzuat ve yönetim
performansı incelenmek suretiyle, süreçlerin, Bankanın stratejik planları
doğrultusunda amaç ve hedeflerine ne derecede ulaşmış olduğu değerlendirilir. Finansal denetim MADDE 39 – (1) Finansal denetimler, Bankanın finansal
tablolarının, Bankanın mali durumunu ve faaliyet sonuçlarını doğru ve gerçeğe
uygun bir biçimde, genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine, muhasebe
standartlarına ve mevzuata uygun olarak yansıtıp yansıtmadığı hakkında makul
düzeyde güvence sağlamak amacıyla yapılır. (2)
Finansal denetim ile finansal raporlama sürecindeki kontrollerin etkin olup
olmadığı konusunda makul güvence verilir. Finansal raporların
hazırlanmasındaki süreçlere ilişkin risk yönetimi ve kontrol süreçleri
değerlendirilir. Uygunluk denetimi MADDE 40 – (1) Uygunluk denetimi kapsamında Bankanın bütün birimlerinde,
şubelerinde veya temsilciliklerinde gerçekleştirilen her türlü işlemin ve
faaliyetin, 1211 sayılı Kanun ve Banka Esas Mukavelesi ile diğer kanunlara,
kararlara, yönetmeliklere, tebliğlere, talimatlara ve emirlere uygun olarak
yapılıp yapılmadığı incelenir. (2)
Birimlerin, şubelerin veya temsilciliklerin denetimi kural olarak, bir önceki
denetimin kaldığı yerden başlamak üzere örnekleme yöntemiyle yapılır. Denetim
sırasında gerek görüldüğünde, önceki dönemler de incelenebilir. (3)
Birimlerin, şubelerin ve temsilciliklerin denetimine, mevcut kıymetlerin
miktar ve tutarlarının kayıtlara uygun olup olmadığının tespitiyle başlanır. Şubelerde yerinde yapılacak denetim
bölgeleri ve süresi MADDE 41 – (1) Denetimler açısından şubeler beş bölgede toplanmıştır.
a)
Diyarbakır, Erzurum, Van. b)
Denizli, Gaziantep, Kayseri, Malatya. c)
Adana, Mersin, İskenderun, Trabzon. ç)
Antalya, İzmir, Konya, Samsun. d)
Bursa, Edirne, Eskişehir, İzmit. (2)
Denetim elemanlarının her denetim döneminde farklı bölgelerde şube denetimi
yapmaları esastır. Ancak, Genel Müdürlük tarafından gerekli görülecek
hallerde bu kural dışına çıkılabilir veya gerektiğinde çalışma merkezleri de
bu kapsama alınabilir. (3)
Şubelerde yerinde yapılacak denetim dönemleri ve şubelerin iş hacmine göre
belirlenecek çalışma süreleri, yıllık denetim planları ile belirlenir. Bilişim teknolojileri denetimi MADDE 42 – (1) Bilişim teknolojileri denetimi; Bankanın
bilişim teknolojileri altyapısına ilişkin kontrollerin incelenmesi, bilişim teknolojilerinin
alımı, kurulumu, işletimi, kullanımı ve hizmet sunumuna ilişkin faaliyeti
hakkında bilgi toplayarak bilişim teknolojilerinin; Banka varlıklarının
korunması, veri bütünlüğünün ve güvenliğinin sağlanması, kurumsal hedeflere
etkin bir şekilde ulaşılması ve kaynakların verimli bir şekilde
kullanılmasındaki katkılarının değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilir. (2)
Bilişim teknolojileri denetimi Bankanın görev ve faaliyetinin yerine
getirilmesi sırasında kullanılan uygulama kontrolleri dahil
her türlü bilgisayar destekli kontrolün denetimini kapsar. (3)
Bilişim teknolojileri denetiminde, Control Objectives for Information and Related Technology (COBIT) Bilişim
Teknolojilerine İlişkin Kontrol Hedefleri çerçevesi esas alınmakla birlikte,
gerektiğinde diğer standartlardan da yararlanılarak Bankada yer alan bilişim
teknolojileri süreçleri ve kontrolleri denetlenir. Merkezi denetim ekibi MADDE 43 – (1) Denetim elemanlarınca gerçekleştirilen her türlü
denetim faaliyetinin etkinliğinin ve verimliliğinin artırılması amacı ile
bilgisayar destekli denetim tekniklerinden faydalanılır. Bu amaçla, her bir
denetim elemanının bu teknikleri kullanmasına ilaveten ağırlıklı olarak
bilgisayar destekli denetim teknikleri ile çalışan yeterli sayıda denetim
elemanından oluşan ayrı bir merkezi denetim ekibi kurulabilir. (2)
Merkezi denetim ekibi, büyük ölçekli veri setlerini yarı veya tam otomatize bir şekilde, tekrarlanabilir ve algoritmik yöntemlerle inceleyip, denetimi yapılan
süreçteki kontrol zafiyetlerinin ve olağan dışı hareketlerin tespit edilmesi
için veri analizi çalışmaları gerçekleştirir. Denetimler sonucunda düzenlenecek
raporlar MADDE 44 – (1) Denetim elemanları, denetimleri sonucunda aşağıda
belirtilen usulle düzenledikleri denetim raporlarını cevaplandırılmak üzere
ilgili birime, şubeye veya temsilciliğe verirler: a)
Denetim raporlarında, bütün konular tam, anlaşılır, tarafsız ve yapıcı bir
şekilde yer alır. Gereksiz tekrarlardan kaçınılır, denetimde saptanan
hususların çok iyi anlaşılması sağlanır, öznel değerlendirmelere yer
verilmez. b)
Raporlarda yer alan iyileştirme önerileri, Bankaya değer katan,
uygulanabilir, olumlu, yapıcı ve Bankanın hedeflerine ulaşmasına yardımcı
olacak şekilde düzenlenir. c)
Raporlar; denetimde saptanan bütün hususlar, varsa riskler, risk
değerlendirmeleri ve diğer bulgular için yapılan öneriler; denetlenen
birimlerin, şubelerin veya temsilciliklerin saptanan hususlara ilişkin
cevapları ve denetim elemanının son görüşlerini içeren bölümlerden oluşur.
Raporlarda Başkanlık Makamı için, denetimin kapsamı, varsa denetimde saptanan
riskler ve bunların olası etkileri, denetim sonuçlarına ilişkin genel bir
değerlendirme ve risklerin azaltılması için uygun önerilerin bulunduğu bir
yönetici özeti bulunabilir. ç)
Denetim raporlarında; denetlenen Banka birimlerinde, şubelerinde veya
temsilciliklerinde yürütülen süreçlerde kontrol sisteminin yeterliliği
konusunda genel bir değerlendirme de bulunur. (2)
Denetim sırasında saptanan ve acil önlem alınması gereken konularla ilgili olarak,
gerekli görülen hallerde denetimin bitmesi beklenmeden ayrıca bir yazı veya
rapor düzenlenir. (3)
Birimler, şubeler veya temsilcilikler, tevdi edilen kendi denetimleriyle
ilgili raporları otuz gün içinde cevaplandırırlar ve bir nüshasını
alıkoyarak, diğer nüshalarını ilgili denetim elemanına gönderirler.
Denetlenen birimin, şubenin veya temsilciliğin talebi üzerine ya da gerekli
görülen hallerde, bu süre ilgili denetim elemanı tarafından uzatılabilir. (4)
Raporlara verilecek cevaplar açık, doğru ve tatminkâr olmalıdır. (5)
Denetlenen birimin, şubenin veya temsilciliğin cevapları alındıktan sonra,
denetim elemanının son görüşü ile birlikte denetim raporu tamamlanır ve en az
iki nüshası Genel Müdürlüğe iletilir. Denetim raporlarının tabi olacağı işlemler MADDE 45 – (1) Genel Müdür, denetim raporlarını Danışma
Kurulundan geçirerek, gerekli görülen hallerde kendi düşüncesini de belirtmek
suretiyle, bu Yönetmeliğin 40 ıncı maddesi
kapsamında gerçekleştirilen şube veya temsilcilik denetimleri sonucunda
düzenlenen raporları ilgili birimlere, diğer denetim raporlarını ise Başkana
ve ilgili birimlere intikal ettirir. (2)
Birimler, kendilerine intikal eden şube veya temsilcilik denetim raporlarını
en geç üç ay içinde sonuçlandırırlar. Süresi içinde sonuçlandırılmayan
denetim raporlarına ilişkin, ilgili birimlerce Genel Müdürlüğe bilgi verilir. (3) Bu Yönetmeliğin 40 ıncı maddesi
kapsamında gerçekleştirilen şube veya temsilcilik denetimleri sonucunda
düzenlenen raporlarda yer alan hususlara ilişkin birimlerin görüşünün denetim
elemanının görüşü ile uyumlu olması halinde, konuya ilişkin talimat amiri
birim tarafından, denetlenen şube veya temsilcilik bir yazıyla uyarılır ve
söz konusu yazının bir nüshası da Genel Müdürlüğe gönderilir. Birim
görüşünün denetim elemanının görüşünden farklı olması durumunda ise,
keyfiyet; tam, açık, tatmin edici ve rapordaki hususları bir sonuca bağlayan
gerekçesi ile birlikte Genel Müdürlüğe bildirilir. Genel Müdürlük, Danışma
Kurulunun da mütalaasını alarak, keyfiyetten ilgili denetim elemanını
haberdar eder. (4)
Bu Yönetmeliğin 38, 39, 40 ve 42 nci maddeleri
kapsamında yapılan birim denetimleri sonucu düzenlenen raporlardaki
hususlarda, birimlerin görüşünün denetim elemanının görüşünden farklı olması
halinde, bu Yönetmeliğin 62 nci maddesinde
belirtilen denetim raporlarının sonuçlarının izlenmesi kapsamında, durum
Yönetim Komitesince değerlendirilerek karara bağlanır. (5)
İlgili birimler, şubeler ve temsilcilikler, işlemleri tamamlanmış denetim
raporlarını muhafaza ederler. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Soruşturma Faaliyeti Soruşturma faaliyetinin mahiyeti MADDE 46 – (1) Soruşturma; başmüfettişlerin veya müfettişlerin,
1211 sayılı Kanun ile Banka Esas Mukavelesine, diğer kanunlara, kararlara,
yönetmeliklere, tebliğlere, talimatlara ve emirlere göre Banka personeli için
suç veya kusur sayılan ve disiplin cezası ya da ilgililerin mali
sorumluluklarını gerektiren fiillerin veya hareketlerin varit olup olmadığına
dair yaptıkları araştırmalardır. Soruşturmaya başlama şartları MADDE 47 – (1) Soruşturmaya başlanabilmesi için aşağıdaki
hususlardan en az birinin olması gerekir: a)
Genel Müdürlük tarafından yazılı talimat verilmesi. b)
Suç delillerinin ortadan kaldırılma ihtimalinin bulunması halinde veya acil
durumlarda; keyfiyetin derhal Genel Müdürlüğe bildirilmesi ve en kısa zamanda
yazılı olarak teyit edilmesi koşuluyla, Genel Müdürlük tarafından sözlü
talimat verilmesi. c)
Soyut ve genel nitelikte olmayan, kişi veya olay belirtilen, iddiaları ciddi
olan, doğru ad, soyad ve imza ile adres içeren
yazılı bir ihbar yapılması veya dilekçe ile şikâyette bulunulması. ç)
Görev sırasında suç mahiyetinde bir fiile muttali olunması. (2)
Birinci fıkranın (a) ve (b) bendleri dışındaki
hallerde, durum derhal Genel Müdürlüğe bildirilir ve Genel Müdürlükten
gelecek talimata göre hareket edilir. (3)
Birinci fıkranın (c) bendindeki şartları taşımayan ihbarlar ve şikâyetler
işleme konulmaz. Ancak, inandırıcı mahiyette bilgiler ve belgeler eklenmiş
ihbarlar, şikayetler veya somut nitelikte bilgilere,
bulgulara ya da olaylara dayanan iddialar üzerinden işlem yapılabilir. Soruşturmada usul MADDE 48 – (1) Soruşturmada yazılı delillerin toplanarak
muhafazası esastır. (2)
Banka personelinden soruşturma kapsamında bulunanlar ile bilgisine ihtiyaç
duyulanlar bizzat dinlenerek, ifade veya açıklamaları bir tutanakla tespit
edilir. Bu tutanak ilgililer tarafından okunarak ileride herhangi bir itiraza
yer verilmeyecek şekilde imzalanır. (3)
Soruşturma konusuna ilişkin ifade veya açıklamaların alınma usulü; işin mahiyeti,
icabı ve ilgilinin memuriyet unvanı göz önünde tutularak tespit edilir. (4)
Soruşturma sırasında ihtiyaç duyulması halinde; başmüfettişin veya müfettişin
talebi üzerine Banka dışından hizmet alınabilir veya Başkan tarafından Banka
içinden veya dışından tayin edilecek bilirkişilerden yararlanılabilir. Bu
konularda yapılacak her türlü masraf Banka tarafından karşılanır. İfade ve bilgi vermekten kaçınma MADDE 49 – (1) Soruşturma kapsamında bulunan veya bilgisine
ihtiyaç duyulan Banka personeli özürsüz olarak ifade veya bilgi vermekten
kaçınamaz. İfade veya bilgi vermekten kaçındıkları takdirde, keyfiyet Genel
Müdürlüğe bildirilir. (2)
İfade veya bilgi vermekten kaçınan Banka personeline Başkan tarafından
gerekli uyarı yapılır ve personel sorulan sorulara cevap vermeye davet
edilir. (3)
Buna rağmen cevap vermemekte ısrar edenler, ilgili Banka düzenlemelerine göre
görevden uzaklaştırılırlar ve bu Banka personeli hakkında, emirlere
riayetsizlik ve soruşturmayı zorlaştırma sebebiyle, Disiplin Kurulunca uygun
görülen disiplin cezası uygulanır. (4)
Banka personeli dışındaki kişilerin davete rağmen ifade veya bilgi vermekten
kaçınmaları halinde keyfiyet Genel Müdürlüğe bildirilmekle beraber, bu husus
raporda ayrıca belirtilir. Soruşturma raporları ve tabi olacağı
işlemler MADDE 50 – (1) Soruşturma sonucunda gizli bir rapor düzenlenerek
iki nüshası Genel Müdürlüğe gönderilir. (2)
Genel olarak soruşturma raporlarında; soruşturmanın konusuna, olayın
gerçekleşme şekline, soruşturma kapsamında olanların durumuna değinilerek;
alınan ifadelere ve maddi delillere istinaden olayın tahlili yapılır, suçun
veya kusurun sabit olup olmadığı belirtilir. Suç veya kusur sabit ise,
kanuni, idari ve mali sorumluluklar ortaya konularak, suçu veya kusuru
ağırlaştırıcı veya hafifletici sebepler gösterilmek suretiyle; maddi
delillere, bunlar bulunmadığı takdirde ise oluşan kanaate göre önerilerde
bulunulur. (3)
Soruşturma raporlarına; açıklama ve ifade tutanakları, mümkün olduğu takdirde
kanuni deliller veya bunların fotokopileri veya suretleri de eklenir. (4)
Soruşturma raporlarının bir nüshası Genel Müdürlük aracılığı ile Başkana
intikal ettirilir. (5)
Soruşturma raporu ile ilgili olarak yapılan işlemler, ilgili birim tarafından
Genel Müdürlüğe bildirilir. Görevden uzaklaştırma MADDE 51 – (1) Banka personelinin yapılan denetim faaliyeti
ile ilgili belgeleri ibraz etmekten veya bunlara ilişkin bilgi vermekten
kaçınması; 1211 sayılı Kanun, Banka Esas Mukavelesi, diğer kanunlar ve ilgili
mevzuat ile Banka düzenlemelerine göre Banka personelinin tabi olacakları
hükümlere aykırı fiillerde ve hareketlerde bulunması; delillerin kaybolması;
ilgili personelin görevi başında kalmasının sakıncalı görülmesi gibi haller,
görevden uzaklaştırmayı gerektirir. Banka personeline görevden uzaklaştırmayı
uygulama MADDE 52 – (1) Soruşturma yapmaya yetkili denetim elemanlarınca
Banka personelinin görevden uzaklaştırılmasına gerek görüldüğünde, keyfiyet
önceden Genel Müdürlük vasıtasıyla Başkana bildirilir ve alınacak talimata
göre hareket edilir. (2)
Görevden uzaklaştırma sonucunda meydana gelebilecek boşluğu doldurmak için
alınması gerekli tedbirler hakkındaki görüş ve düşünceler Genel Müdürlüğe en
kısa zamanda bildirilir. (3)
Soruşturmayı yapan denetim elemanları, görevden uzaklaştırılanların görevlerini
deruhte edemezler. BEŞİNCİ BÖLÜM Dış Denetim Faaliyeti Mahiyeti MADDE 53 – (1) 1211 sayılı Kanun ve diğer mevzuat ile Bankaya
verilen görev ve yetkiler kapsamında, ilgili birimlerin görüşleri ve
önerileri dikkate alınarak hazırlanacak yıllık denetim planı çerçevesinde
veya birimlerce ihtiyaç görülen zamanlarda, Başkanın onayıyla ilgili kurumlar
ve kuruluşlar nezdinde denetim ile gerektiğinde bu kuruluşlar hakkında
Bankada mevcut bilgiler ve belgeler üzerinde inceleme görevi başmüfettişler
veya müfettişler tarafından yerine getirilir. Genel Müdür tarafından gerekli görülmesi durumunda,
bilişim teknolojileri ile ilgili konularda başmüfettiş ve müfettişlere teknik
destek sağlamak üzere BT denetçileri veya yetkili BT denetçi yardımcıları da
görevlendirilebilir. (2)
Yapılan dış denetim sonucunda düzenlenecek raporlardan üç nüshası Genel
Müdürlüğe gönderilir. Dış denetim raporlarının tabi olacağı
işlemler MADDE 54 – (1) Dış denetim raporları, bu Yönetmeliğin 56 ncı maddesi çerçevesinde işleme tabi tutulurlar. ALTINCI BÖLÜM İnceleme ve Danışmanlık Faaliyeti İnceleme faaliyeti MADDE 55 – (1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinin birinci
fıkrasının (ğ) bendinde belirtilen işlevi yerine getirmek amacıyla denetim
elemanları tarafından; a)
Denetim ve soruşturma işleri dışında, Başkan tarafından istenilen konular, b)
Genel Müdürlüğe aksettirilmesi gerekli görülen konular, c)
Denetim raporlarında yer alması uygun görülmeyen tenkit, teklif, görüş ve
düşünceler, ç)
Birimlerin, şubelerin veya temsilciliklerin faaliyetine ve personelin
durumuna ilişkin görüşler hakkında inceleme raporları düzenlenir. (2)
Düzenlenen inceleme raporlarının üç nüshası Genel Müdürlüğe gönderilir. İnceleme ve dış denetim raporlarının tabi
olacağı işlemler MADDE 56 – (1) Genel Müdür, inceleme ve dış denetim raporlarını
Danışma Kurulundan geçirerek, gerekli görülen hallerde kendi düşüncesini de
belirtmek suretiyle ilgili birimlere ve ayrıca Başkana intikal ettirir. (2)
Birimler, kendilerine intikal eden dış denetim raporları ile ilgili
işlemlerini altı ay, inceleme raporlarını üç ay içinde tetkik ederler ve
sonuçlandırırlar. Süresi içinde sonuçlandırılamayan dış denetim ve inceleme
raporları hakkında ilgili birimlerce Genel Müdürlüğe bilgi verilir. (3)
İşlemi sonuçlandırılan raporlarla ilgili olarak birimlerce Genel Müdürlüğe
bilgi verilir. İnceleme raporlarında yazılı hususlara ilişkin ilgili
birimlerin görüşünün denetim elemanının görüşünden farklı olması halinde, bu
Yönetmeliğin 62 nci maddesi kapsamında, durum
Yönetim Komitesince değerlendirilerek karara bağlanır. (4)
Birimler, işlemleri tamamlanmış inceleme raporlarını muhafaza ederler. Danışmanlık faaliyeti MADDE 57 – (1) Gerekli görülen hallerde, denetim elemanları
Başkanın onayıyla, Genel Müdürlük faaliyeti ve mesleki konularda eğitim,
analiz, değerlendirme, proje görevleri gibi danışmanlık faaliyetinde
bulunabilirler. (2)
Söz konusu danışmanlık faaliyetinin tavsiye niteliğinde olması esastır. BEŞİNCİ KISIM Müşterek ve Çeşitli Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Denetlenenlerin Sorumlulukları Evrak ve bilgi verme zorunluluğu MADDE 58 – (1) Banka personeli, denetim elemanlarınca talep
edilecek talimatı, yazışmayı ve her türlü belgeyi, gizli dahi olsa,
göstermek; kendilerinden istenilen bilgileri tam, doğru ve mümkün olan en
kısa sürede vermek zorundadır. Yer tahsisi MADDE 59 – (1) Denetlenen birim, şube veya temsilcilik
yetkilileri, denetim elemanlarına çalışmaları için elverişli, müstakil bir
yer tahsis eder ve onlara gerekli kolaylığı gösterirler. Denetim, inceleme veya soruşturma
sırasında izin MADDE 60 – (1) Denetim elemanları, denetim, inceleme veya
soruşturma sırasında bazı personelin görev başında kalmalarını gerekli
görürlerse, ilgili personelin izinlerinin ileri bir tarihe ertelenmesini
bağlı bulunduğu amirden talep eder. Raporların muhafazası MADDE 61 – (1) Denetlenen yerlere tevdi olunan raporlar ile
raporlara ilişkin her türlü yazışma muhafaza edilir. İKİNCİ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Rapor izleme sistemi MADDE 62 – (1) Genel Müdürlük tarafından, denetim raporlarının sonuçlarına
ilişkin gerekli önlemlerin alınıp alınmadığını takip edecek bir izleme
sistemi kurulur. Denetim sonuçları hakkında altı ayda bir sırasıyla Yönetim
Komitesine, Banka Meclisine ve Denetleme Kuruluna bilgi sunulur. (2)
Bağımsız dış denetim kuruluşlarınca yapılan denetimler sonucunda düzenlenen
“Yönetim Mektupları” Genel Müdürlüğe de gönderilir. Genel Müdürlük tarafından
rapor izleme sistemi kapsamında takip edilir. Mühür ve kimlik kartı MADDE 63 – (1) Denetim elemanlarına, gerektiğinde kullanılmak
üzere sıra numarası taşıyan bir mühür ile kimlik bilgilerinin ve yetkilerinin
özetini gösteren, Başkan ile Genel Müdürün imzalarını taşıyan, resimli ve
mühürlü bir kimlik kartı verilir. (2)
Mühür ve kimlik kartlarının muhafazasından denetim elemanı sorumludur.
Bunların kaybedilmeleri halinde, durum derhal Genel Müdürlüğe bildirilir. Sayımlar MADDE 64 – (1) Sayımlar kural olarak iş günlerinde yapılır.
Ancak gerekli ve acil durumlarda tatil günlerinde de sayım yapılabilir. (2)
Mesai dışındaki saatlerde veya tatil günlerinde, denetim elemanlarının göreve
başlamalarının gizli kalmasının mümkün olamadığı durumlarda; birim, şube veya
temsilcilik yetkilileri davet edilerek, müşterek muhafaza yerleri denetim
elemanı tarafından mühürlenir ve keyfiyet bir tutanakla tespit edilir. Mührün
koparılması veya bozulması halinde, keyfiyet tutanakla tespit edilerek,
derhal Genel Müdürlüğe bildirilir. Tatbik edilen mührün muhafazasından ilgili
birim, şube veya temsilcilik yetkilileri sorumludur. (3)
Herhangi bir kıymet veya Müşterek Muhafaza yerlerine ait anahtar denetim
elemanları nezdinde alıkonulamaz. Yetkililerde bırakılması sakıncalı görülen
kıymetler veya anahtarlar Müşterek Muhafaza altına alınarak mühürlenir ve
keyfiyet bir tutanakla tespit olunur. Raporların numaralandırılması MADDE 65 – (1) Denetim elemanlarınca düzenlenecek raporlara, bir
sayısından başlayan ve teselsül eden sıra numarası verilir. Hakediş MADDE 66 – (1) Çalışma merkezleri dışında görevlendirilen
denetim elemanlarına harcırah verilir. Denetim elemanları, çalışmayı
aksatmamak kaydıyla resmi tatillerini görev mahalleri dışında geçirebilirler. (2)
Çalışma merkezleri dışında olmamakla birlikte, Yönetmeliğin 53 üncü maddesi
kapsamında Banka dışında görevlendirilen denetim elemanlarına, görevli oldukları
sürece cari yıl Bütçesi ile belirlenen gündelik tutarının 1/3 ü ödenir. (3)
Denetim elemanları, bir ay içinde tahakkuk edebilecek hakedişlerini,
avans olarak çek veya makbuz karşılığında alırlar. Avans olarak çekilen
paranın, hakedilecek miktarı aşmaması asıl olup;
izleyen aya borç, yıl sonlarında ise borç veya
alacak bakiyesi devredilemez. (4)
Aylık çalışma durumu, hakedilen harcırah ile diğer
gider karşılıkları, denetim elemanlarınca bizzat düzenlenecek hakediş cetvelleri üzerinde gösterilir. Bu cetvellere
tevsiki gereken harcamalara ait belgeler de eklenir. (5)
Hakediş cetvelleri, ait olduğu ayı izleyen ayın ilk
on günü içinde Genel Müdürlüğe intikal ettirilir. Haberleşme MADDE 67 – (1) Denetim elemanları haberleşmelerini Genel
Müdürlük kanalıyla yaparlar. Ancak, şubelerin veya temsilciliklerin denetimi
sonucunda düzenlenen raporlar cevaplandırılmak üzere, denetlenen şubeye veya
temsilciliğe, denetim elemanınca doğrudan gönderilebilir. Ayrıca, Banka
dışındaki kurumlar, kuruluşlar veya şahıslarla Genel Müdürlüğe bilgi vermek
suretiyle, doğrudan doğruya da haberleşebilirler. (2)
Denetim elemanları, gelen yazıları muhafaza ederler. (3)
Denetim elemanları, yazdıkları yazılara her yıl yeniden başlayan ve teselsül
eden bir genel sıra numarası, Genel Müdürlüğe hitaben yazdıklarına ise,
ayrıca özel bir sıra numarası verirler. (4)
Denetim elemanları, çalışma merkezi dışındaki görev yerlerine varışlarını ve
ayrılışlarını yazılı olarak aynı gün Genel Müdürlüğe bildirirler. İç denetim faaliyetinin değerlendirilmesi MADDE 68 – (1) İç denetim faaliyetinin Standartlara ve mesleki
ahlak kurallarına uygun olarak yürütülmesinin sağlanması için iç ve dış
değerlendirmelerden oluşan bir değerlendirme programı oluşturulabilir. (2)
İç değerlendirmeler; denetim faaliyetinin bu Yönetmelik hükümleri ile
Standartlara ve mesleki ahlak kurallarına uygunluğunun, denetim elemanlarının
mesleki açıdan gelişmeye imkan verecek düzeyde
eğitime tabi tutulup tutulmadıklarının, denetimle ilgili önemli görülen
hususların en az yılda bir kez değerlendirilmesini içerir. Bu değerlendirme,
bütün denetim elemanlarının katılımıyla yapılacak bir toplantıda
gerçekleştirilir. (3)
Dış değerlendirme ise, IIA tarafından ortaya konulan Kalite Güvencesi
Değerlendirmesi yöntemiyle, Banka dışından ve iç denetim alanında yetkin
kişilere veya kuruluşlara en az beş yılda bir yaptırılır. ALTINCI KISIM Son Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Kaldırılan ve Geçici Hükümler Kaldırılan hükümler MADDE 69 – (1) 20/9/2006 tarihli ve
26295 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İç
Denetim Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihte Bankada müşavir müfettiş, başmüfettiş, başdenetçi, müfettiş, denetçi, müfettiş yardımcısı ve
denetçi yardımcısı kadrolarında bulunanların Teftiş Kurulu Başkanlığında ve
İç Denetim Genel Müdürlüğünde görev yaptıkları süreler, Genel Müdürlükteki
kıdemlerine sayılır ve kazanılmış her türlü hakları saklıdır. GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihte Bankada müşavir müfettiş olarak görev yapanlar, bu
Yönetmelikteki müfettişlerin ve başmüfettişlerin haklarına ve yetkilerine
sahiptirler. (2)
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte müfettiş yardımcısı kadrolarında
bulunanlar, aksi belirtilmeyen durumlarda bu Yönetmelikteki denetçi
yardımcısı ile aynı haklara, yükümlülüklere, görevlere ve yetkilere
sahiptirler. GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihte denetçi yardımcısı kadrolarında bulunanlar, Bankada
bu görevde en az 3 yıl çalışmış olmaları ve CIA veya CISA sertifika
sınavlarında başarılı olmaları koşuluyla, bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinde
bahsedilen süre şartlarına bakılmaksızın yeterlik sınavına girebilirler.
Yeterlik sınavında başarılı olanlar, girdiği yeterlik sınavına göre BT
denetçisi veya müfettiş olarak atanırlar. (2) Ancak, bu Yönetmeliğin geçici 7 nci
maddesinde düzenlenen usule göre bu maddenin birinci fıkrasına tabi olmak
istemediklerini bildirenler ile bu maddenin birinci fıkrasında yazılı sınava
girip başarılı olamayanlar; Bankada denetim elemanı olarak en az 3 yıllık
görev yapma sürelerini tamamlamalarına ilaveten CIA veya CISA sertifikası
sınavlarında başarılı olmaları ve bundan sonra Genel Müdürün önerisiyle
Başkan tarafından belirlenecek kişilerden oluşan bir kurul tarafından
yapılacak sözlü sınavı geçmeleri halinde denetçiliğe atanırlar. Bu
suretle denetçiliğe atananlar, mesleki inceleme veya yüksek lisans yapmak
amacıyla yurt dışında geçen süreler dışında Bankada en az oniki
yıl görev yapmaları kaydıyla, Genel Müdürlüğün teklifi üzerine başdenetçiliğe yükseltilebilirler. GEÇİCİ MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihte denetçi kadrolarında bulunanlar, bu Yönetmeliğin 15
inci maddesinde bahsedilen süre şartlarına bakılmaksızın yeterlik sınavına
girebilirler. Yeterlik sınavında başarılı olanlar, girdiği yeterlik sınavına
göre BT denetçisi veya müfettiş olarak atanırlar. Bankada denetçi olarak
çalıştıkları süreler, bu Yönetmeliğin geçici 6 ncı
maddesi uyarınca başmüfettişliğe veya başdenetçiliğe
atanmalarında dikkate alınır. (2)
Ancak, bu Yönetmeliğin geçici 7 nci maddesinde
düzenlenen usule göre bu maddenin birinci fıkrasına tabi olmak
istemediklerini bildirenler ile bu maddenin birinci fıkrasına göre yazılı
sınava girip başarılı olamayanlar; mevcut unvanlarıyla görevlerini yapmaya
devam ederler. Mesleki inceleme veya yüksek lisans yapmak amacıyla yurt
dışında geçen süreler dışında Bankada en az oniki
yıl görev yapmaları kaydıyla Genel Müdürlüğün teklifi üzerine başdenetçiliğe yükseltilebilirler. GEÇİCİ MADDE 5 – (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihte müfettiş yardımcısı kadrolarında bulunanlar,
Bankada bu görevde en az 3 yıl çalışmaya ilaveten CIA veya CISA sertifikası
sınavlarında başarılı olmak koşuluyla, bu Yönetmeliğin 15 inci maddesinde
bahsedilen süre şartlarına bakılmaksızın yeterlik sınavına girebilirler. (2)
Ancak, bu Yönetmeliğin geçici 7 nci maddesinde
düzenlenen usule göre bu maddenin birinci fıkrasına tabi olmak
istemediklerini bildiren müfettiş yardımcılarına aşağıdaki hükümler
uygulanır: a)
Bankada en az üç yıllık bir staj dönemi geçirdikten sonra yazılı ve sözlü
yeterlik sınavına tabi tutulurlar. b)
Yeterlik sınavları; Başkan tarafından görevlendirilecek bir Başkan
Yardımcısının başkanlığında, Genel Müdürün de katıldığı en az üç kişilik bir
kurul tarafından yapılır. Başkan Yardımcısının yokluğunda Genel Müdür sınav
kurulunun başkanlığını yapar. Diğer üyeler, Genel Müdürlükte daha önce görev
yapmış veya halen yapmakta olan müfettişler, başmüfettişler veya müşavir
müfettişler arasından Başkan tarafından seçilir. Yeterlik yazılı sınav
sorularının hazırlanması ve sınavların yapılma şekli Yönetim Komitesince
tespit edilecek esaslara göre düzenlenir ve yürütülür. c)
Yazılı ve sözlü yeterlik sınavı, aşağıda belirtilen konulardan yapılır: 1)
Banka Kanunu ve Esas Mukavelesi, Bankacılık Kanunu, Bankanın görevleri ile
ilgili çeşitli kanunlar, kararnameler, yönetmelikler, tebliğler ve
talimatlar. 2)
Bankanın gerçekleştirdiği Türk Lirası ve Kambiyo işlemleri. 3)
Bankanın bütün işlemlerine ait muhasebe konuları. 4)
Türk Ticaret Hukuku, Borçlar Hukuku, İcra ve İflas Hukuku ve Türk Ceza
Hukuku. 5)
Teftiş ve soruşturma işleriyle ilgili konular (sadece sözlü sınavda sorulur). ç)
Sınavda tam not ondur. Adayın, yazılı ve sözlü sınavlarda başarı kazanmış
sayılabilmesi için her konudan alınacak notun en az altı olması gerekir.
Sözlü sınavda adaya tek not verilir. Ayrıca Genel Müdür, adaya müfettiş
yardımcılığı süresindeki durumunu göz önüne alarak, bir Genel Yetişme Notu
verir. Bu not da genel ortalamaya dahil edilir. d)
Yeterlik sınavını kazanamayan veya özürsüz olarak sınava girmeyen müfettiş
yardımcıları ile meslekle bağdaşmayan tutum ve davranışları tespit edilenler,
Yönetim Komitesince durumlarına ve kadro derecelerine göre uygun görülecek
başka görevlere nakledilirler. e)
Yukarıda belirtilen usul ve esaslara göre yeterlik sınavına giren müfettiş
yardımcıları sınavda başarılı olmaları halinde müfettiş olarak atanırlar. GEÇİCİ MADDE 6 – (1)
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte müfettiş kadrolarında bulunanlar
ile bu Yönetmeliğin geçici maddeleri hükümlerine göre müfettiş veya BT
denetçisi olarak atananlar; mesleki inceleme veya yüksek lisans yapmak
amacıyla yurt dışında geçen süreler dışında Bankada en az oniki
yıl görev yapmaları kaydıyla, Genel Müdürlüğün teklifi üzerine
başmüfettişliğe veya başdenetçiliğe
yükseltilebilirler. GEÇİCİ MADDE 7 – (1) Bu Yönetmeliğin
geçici 3, 4 ve 5 inci maddeleri kapsamına giren denetim elemanları,
Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 3 ay içinde atanma ve
yükselmeye ilişkin tercihlerini yazılı olarak Genel Müdürlüğe bildirirler. Bu
süre içinde tercihlerini yazılı olarak bildirmeyenler, kendilerini
ilgilendiren geçici madde hükümleri çerçevesinde bu Yönetmeliğin 15 inci
maddesi hükümlerine tabi olmayı kabul etmiş sayılırlar. GEÇİCİ MADDE 8 – (1)
Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yeterlik sınavına ya da
CIA veya CISA sertifikası sınavlarına girmek zorunda olmadıkları halde
girerek başarılı olan denetim elemanlarına, bu sınavların başarı ile
tamamlandığı tarihi izleyen ayın başından itibaren ve denetim elemanı olarak
görev yaptıkları sürece, bulundukları kadro derecelerine göre almakta
oldukları ek ödeme miktarı kadar sertifika ve yeterlilik tazminatı adı altında
ilave ödeme yapılır. Söz konusu denetim elemanları, bu Yönetmelikte
tanımlanan bütün haklara, yükümlülüklere, görevlere ve yetkilere sahip
olurlar. Yürürlük MADDE 70 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 71 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası Başkanı yürütür. |
||||||