|
Karar Sayısı : 2009/15391
23 Mayıs 2006 tarihinde Cezayir’de imzalanan ve
26/6/2009 tarihli ve 5919 sayılı Kanun ile onaylanması uygun bulunan ekli
“Türkiye Cumhuriyeti ile Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Arasında
Dostluk ve İşbirliği Anlaşması”nın onaylanması; Dışişleri Bakanlığının 31/7/2009
tarihli ve HUMŞ-983 sayılı yazısı üzerine, 31/5/1963 tarihli ve 244 sayılı
Kanunun 3 üncü maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 13/8/2009 tarihinde
kararlaştırılmıştır.
Abdullah GÜL
CUMHURBAŞKANI
Recep Tayyip ERDOĞAN
Başbakan
C. ÇİÇEK B. ARINÇ A. BABACAN M. AYDIN
Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bak. ve Başb. Yrd. Devlet Bakanı
H. YAZICI F. N. ÖZAK M. Z. ÇAĞLAYAN F. ÇELİK
Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı
E. BAĞIŞ S. A. KAVAF C. YILMAZ S. ERGİN
Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Adalet Bakanı
M. V. GÖNÜL B. ATALAY A. DAVUTOĞLU M. ŞİMŞEK
Milli Savunma Bakanı İçişleri Bakanı Dışişleri Bakanı Maliye Bakanı
N. ÇUBUKÇU M. DEMİR R. AKDAĞ B. YILDIRIM
Milli Eğitim Bakanı Bayındırlık ve İskân Bakanı Sağlık Bakanı Ulaştırma Bakanı
M. M. EKER Ö. DİNÇER F. N. ÖZAK T. YILDIZ
Tarım ve Köyişleri Bakanı Çalışma ve Sos. Güv. Bakanı Sanayi ve Ticaret Bakanı V. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı
E. GÜNAY V.
EROĞLU
Kültür ve Turizm Bakanı Çevre ve Orman
Bakanı
TÜRKİYE CUMHURİYETİ
İLE
CEZAYİR DEMOKRATİK HALK CUMHURİYETİ
ARASINDA
DOSTLUK VE
İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI
DİBAÇE
Aşağıda
"Yüksek Akit Taraflar" olarak adlandırılan Türkiye Cumhuriyeti
ile Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti:
Akdeniz'in
temsil ettiği ortak jeostratejik alana ait olmalarını göz önünde
bulundurarak ve her iki ulusun mevcut ortak çıkarlarının aynı yönde olduğu
inancıyla;
Halkları
arasında mevcut derin tarihi ilişkilerin ve iki ülkenin tarihi ile evrensel
kültür üzerinde silinmeyen izler bırakmış olan ortak kültür ve zengin
tarihi mal varlığının mevcudiyetinin bilincinde olarak;
İki
ülke vatandaşları arasında geleneksel olarak var olan büyük saygıya ve Türk
halkı ile Cezayir halkı arasında karşılıklı birbirini tanıma seviyesinin
sürekli bir şekilde derinleştirilmesinin önemine, dostluk ilişkilerine,
karşılıklı güvene ve mevcut her türlü bağa olan duyarlılıklarıyla;
Siyasi
ilişkilerinde yeni bir aşama kaydetme iradesiyle yüreklenerek, Akdeniz
bölgesinde özgürlük, adalet, barış, istikrar, güvenlik ve refahın
sağlanmasına yönelik küresel ve kalıcı bir çerçeve oluşturmak suretiyle,
gelecek kuşakların beklentilerine uygun yeni bir anlaşma, iş birliği ve
dayanışma döneminin başlatılması yönündeki kararlılıklarıyla;
Yükselen,
istikrarlı ve müreffeh bir bölge olması hasebiyle Akdeniz'e, uluslararası
platformda hak ettiği yerin geri verilmesi amacıyla, bölge ve hatta
alt-bölgelerde gelişmekte olan siyasi, ekonomik ve sosyal bütünleşmenin öneminin
bilinciyle;
Bölgede
barış, istikrar ve gönenci sağlamak üzere, özellikle Barselona Avrupa
Akdeniz Süreci ve Akdeniz Forumu çerçevesinde aralarındaki diyalog ve
işbirliği sürecini geliştirme ve güçlendirme kararlılığıyla;
Cezayir
ve Avrupa Birliği arasındaki sıkı ilişkilerin ve bu bağlamda diğer
belgelerin yanı sıra imzalanmış olan Ortaklık Anlaşmasının, her iki ülkenin
birlikte kalkınmalarına ve Avrupa-Akdeniz bölgesinde bir Serbest Ticaret
Alanı kurulmasına olumlu katkıları olacağının bilinciyle;
Uluslararası
barış ve istikrarın sağlanmasında uluslararası hukukun genel ilkelerinin ve
Birleşmiş Milletler Şartının önemine binaen, bu ilkelere bağlılıklarını
yineleyerek;
İki
Devlet arasında mevcut tüm Sözleşme, Anlaşma ve yürürlükteki diğer
belgelerin ruhuna uygun olarak;
Dostluk
ve işbirliği ilişkilerini sürdürmek arzusunu beyan ederek ve işbu Anlaşmayı
yeni işbirliği ve anlayış alanları geliştirmeye uygun bir çerçeve anlaşması
olarak algılama niyetini ifade ederek;
Aşağıdaki
hususlar üzerinde mutabık kalmışlardır:
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL İLKELER
Madde 1
Uluslararası
Hukuka Saygı
Yüksek
Akit Taraflar, genel olarak tanınan uluslararası hukuk ilkelerinden ve
normlarından kaynaklanan yükümlülükleri ile uluslararası hukuk çerçevesinde
taraf oldukları anlaşmalar ve diğer sözleşmelerden kaynaklanan mükellefiyetlerini
iyi niyetle yerine getirmeyi taahhüt ederler.
Madde 2
Egemen Eşitlik
Yüksek
Akit Taraflar birbirlerinin egemen eşitliklerine ve özgürlük hakkı ile
siyasi bağımsızlık başta olmak üzere egemen eşitliğin ayrılmaz parçası olan
tüm haklarına karşılıklı olarak saygı gösterirler. Aynı şekilde, Taraflar,
birbirlerinin, kendi siyasi, sosyal, iktisadi ve kültürel sistemini özgürce
seçme ve geliştirme hakkına saygı gösterirler.
Madde 3
İçişlerine Müdahale Etmeme
1.
Yüksek Akit Taraflar birbirlerinin, egemenlik hakları çerçevesindeki iç ve
dış işlerine doğrudan veya dolaylı, tek başına veya kolektif olarak
müdahale etmekten imtina ederler.
2.
Bu bağlamda ve her halükarda, Yüksek Akit Tarafların her biri, diğer
Tarafın egemenliğine bağlı haklarını kullanmasını kendi çıkarlarına
bağlamaya yönelik askeri, siyasi, iktisadi zorlayıcı tedbirlerden imtina
eder.
Madde 4
Tehdit veya Güç Kullanımına Başvurmama
Yüksek
Akit Taraflar, karşılıklı ilişkilerinde, diğer Tarafın toprak bütünlüğüne
veya bağımsızlığına karşı doğrudan ya da dolaylı olarak tehdit veya kuvvet
kullanmamayı veya Birleşmiş Milletlerin hedefleriyle bağdaşmayan hiçbir
harekete başvurmamayı taahhüt ederler. Böyle bir hareketi haklı göstermek
için hiçbir gerekçe ileri sürülemez.
Madde 5
Uyuşmazlıkların Barışçı Yollardan Çözümü
Yüksek
Akit Taraflar işbu Dostluk ve İşbirliği Anlaşmasının akdine yol açan
anlayışa bağlı kalarak aralarında ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkları,
uluslararası hukuka uygun olarak ve uluslararası barış ve güvenliği
tehlikeye atmadan, barışçı yollardan, hakkaniyet çerçevesinde ve adil bir
biçimde çözümleyeceklerdir.
Madde 6
Karşılıklı Kalkınmada İşbirliği
1.
Yüksek Akit Taraftar, etkin, adil ve dengeli bir işbirliği düzeyine ulaşmak
amacıyla, karşılıklı potansiyellerini azami ölçüde geliştirmeye dikkat
ederler. Bu amaçla Taraflar, aralarındaki kalkınma düzeyi farkını azaltmak
amacıyla, işbirliği için mevcut tüm imkanlarını dayanışma ruhu içinde
seferber etmek ve birbirlerinin ekonomilerinde yer alan tamamlayıcı un
surlardan azami yararı sağlamak suretiyle birlikte çaba gösterirler.
2.
Yüksek Akit Taraflar, her sektör için, çeşitli araçlar, komisyonlar veya
ikili işbirliğine dair diğer tüm kurumları kullanmak suretiyle işbirliği
program ve projelerini geliştirirler. Söz konusu program ve projeler,
gerektiği takdirde işbu Anlaşma ile öngörülen yıllık yüksek düzeyli
toplantıda Hükümet Başkanlarının görüşüne sunulur.
Madde 7
İnsan Haklarına ve Temel Özgürlüklere Saygı
1.
Yüksek Akit Taraflar, ırk, cinsiyet, dil veya din gibi gerekçelerle hiçbir
ayırım yapmadan, düşünce, vicdan, din veya inanç özgürlüğü de dahil olmak
üzere, insan haklarına ve temel özgürlüklere saygı gösterirler.
2.
Bu çerçevede Taraflar, kişilerin
özgür olabilmeleri ve gelişimleri için gerekli ve insan haysiyetiyle bağlantılı
yurttaşlık, siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel hak ve özgürlüklerin tam
bir şekilde kullanılmalarını teşvik etmeyi taahhüt ederler.
3.
Bu bağlamda, her bir Akit Taraf, kendi yasalarına, Birleşmiş Milletler
Şartının hedef ve ilkelerine, Evrensel İnsan Hakları Bildirgesine uygun
biçimde hareket eder. Taraflar ayrıca, başta Uluslararası İnsan Hakları
Sözleşmeleri olmak üzere, bu alanda akdettikleri çeşitli anlaşmalar ve
uluslararası bildirilerde belirtilen yükümlülükleriyle de bağlıdırlar.
Madde 8
Kültürler ve Medeniyetler Arası Diyalog ve Anlayış
1.
Yüksek Akit Taraflar, aralarındaki tarihi, beşeri ve yüzlerce yıllık
kültürel bağlara dayanarak, ortak bir kültürel alan hazırlamak amacıyla her
türlü faaliyette bulunurlar. Bu amaçla ikili düzeyde olduğu gibi
Avrupa-Akdeniz düzeyinde de hoşgörü, barış içinde birlikte yaşam,
karşılıklı saygı, ortak varlıkların zenginleştirilmesi ilkelerini uygularlar.
Bu bağlamda, karşılıklı olarak yurttaşlarının ve sivil toplumu oluşturan
çeşitli unsurların birbirlerini daha iyi tanımalarını sağlamayı ve bunlar
arasında daha iyi bir anlayış geliştirmeyi hedeflerler.
2.
Yüksek Akit Taraflar, karşılıklı güven ruhu içinde, işbirliği ilişkilerini
geliştirmek ve karşılıklı olarak daha avantajlı yeni bir ortak işbirliği
hedeflerinin araştırılmasında toplumlarının dinamizminden ve
yaratıcılığından yararlanmak amacıyla bu ilkelere saygı gösterilmesi ve
uygulanması konusunda kararlılıklarını beyan ederler.
İKİNCİ BÖLÜM
İKİLİ SİYASİ
İLİŞKİLER
Madde 9
Siyasi
İşbirliği ve İstişare
1.
Yüksek Akit Taraflar, onları birleştiren bağları daha da güçlendirme
arzusuyla, ikili bir siyasi işbirliği ve istişare çerçevesi oluşturmayı
önerirler.
2.
Bu çerçevede, aşağıdaki hususları kurumsallaştırmayı kararlaştırırlar:
a)
İki ülke Hükümet Başkanları arasında, dönüşümlü olarak Türkiye ve
Cezayir'de yüksek düzeyli yıllık toplantılar düzenlenecektir. Sözkonusu
toplantıları hazırlamak üzere iki ülke Dışişleri Bakanları arasında
temaslar yapılacaktır.
b)
İki ülke Dışişleri Bakanları arasında, dönüşümlü olarak Türkiye ve
Cezayir'de toplantılar gerçekleştirilecektir.
c)
Dış ilişkilerden sorumlu Devlet Sekreterleri, Siyasi İşler ya da Dış
Politika Genel Müdürleri ile Güvenlik ve Silahsızlanma, Kültür İşleri,
Ekonomi ve İşbirliğinden sorumlu üst düzey yetkililer arasında düzenli
istişareler yapılacak ve gerektiğinde iki ülke yüksek düzeyli memurları
arasında toplantılar düzenlenecektir.
3.
Her iki ülkenin Parlamentoları, meslek örgütleri, özel sektör ve dernek
temsilcileri, üniversite, enstitü ve diğer bilimsel, teknik ve kültürel
yüksek öğretim kurumları ile Türkiye ve Cezayir'in sivil toplum kuruluşları
arasındaki temas ve diyalog da aynı şekilde teşvik edilecektir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞBİRLİĞİ
İLİŞKİLERİ
Madde 10
Ekonomik ve
Mali İşbirliği
1.
Türkiye Cumhuriyeti ile Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, taraf
oldukları sözleşme ve belgeler çerçevesinde, karşılıklı olarak
birbirlerinin ekonomilerinin canlandırılmasını ve modernizasyonunu teşvik
etmek üzere ekonomik ve mali işbirliğine ivme vereceklerdir.
2.
Yüksek Akit Taraflar, üretim ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren
işverenler arasında işbirliğinin yanı sıra yatırım projelerinin
gerçekleştirilmesini ve ortak şirketlerin kurulmasını teşvik eder.
3.
Bu çerçevede Yüksek Akit Taraflar, ikili ilişkileri ile Cezayir-Avrupa
Birliği Ortaklık Anlaşması arasında uyumun geliştirilmesini sağlamak üzere,
özellikle küçük ve orta büyüklükteki işletmeler (KOBİ) arasında ekonomik
işbirliğini teşvik etmek hususunda mutabık kalmışlardır.
4.
Yüksek Akit Taraflar, ortak çıkarları için altyapı projelerinin
geliştirilmesine özel bir önem atfedeceklerdir.
Madde 11
Askeri İşbirliği
1.
Yüksek Akit Taraflar, personel mübadelesi, eğitim ve geliştirme stajları,
insani yardım ve barışı koruma faaliyetlerinde bilgi ve deneyim değişimi,
öğretim ve ortak tatbikatların düzenlenmesine özel bir önem atfetmek suretiyle,
Silahlı Kuvvetleri arasında işbirliğini teşvik etmek konusunda mutabık
kalmışlardır.
2.
Akit Tarafların uluslararası hukuk ve ulusal hukuktan kaynaklanan
yükümlülükleri saklıdır.
Madde 12
Sosyo-ekonomik Kalkınma Alanında İşbirliği
1.
Yüksek Akit Taraflar, sosyo-ekonomik kalkınma alanında gerek ikili gerek
çok taraflı düzeyde işbirliğini destekleme gerekliliğinin bilinciyle
halklarının sosyo-ekonomik kalkınmalarını teşvik etmeye, bu amaçla değişik
sektörlerde özel programlar ve projeler oluşturmaya çaba göstereceklerdir.
2.
Akit Taraflar, üçlü işbirliği faaliyetlerini de destekleyeceklerdir.
3.
Akit Taraflar, ekonomik, bilimsel ve teknik mahiyette bilgi ve deneyim değişimini;
mesleki eğitim ve teknoloji transferi konularında bilgi ve deneyim
mübadelesini değişik işbirliği alanlarına dahil edeceklerini taahhüt ederler.
4.
Akit Taraflar, hükümet dışı kuruluşlar arasında da işbirliğinin artan önemi
çerçevesinde, özellikle en az gelişmiş toplumsal katmanlarının kalkınması
çabalarında sivil toplum kuruluşlarının katılımının öneminin bilincindedirler.
Bu bağlamda, her iki Akit Taraf, ülkelerinde yürürlükteki mevzuat
çerçevesinde, sivil toplum kuruluşlarının projelerinin hayata geçirilmesini
teşvik edeceklerdir.
Madde 13
Kültür, Eğitim, Bilimsel ve Teknik İşbirliği
1.
Yüksek Akit Taraflar, önemli bir tarih ve kültürel mirası paylaştıklarının
bilinciyle, eğitim, mesleki eğitim, öğretim, bilim ve teknik alanlarında
işbirliğini, öğrenci, öğretmen, eğitmen ve üniversite, enstitü ve diğer
yüksek öğretim kurumlarında görevli araştırmacıların değişimi biçiminde;
ayrıca, bilimsel ve teknik işbirliğini, ortak projelerin gerçekleştirilmesi
ve bilimsel ve pedagoji konulu belgelerin mübadelesi yoluyla teşvik etmeyi
amaçlarlar.
2.
Aynı şekilde, üniversiteler, enstitüler ve diğer yüksek öğretim kurumları
arasındaki ilişkiler de geliştirilecek, inceleme ve araştırma bursları
tahsis edilecek, kültürler arası diyalogu teşvik etmek üzere el sanatları,
kültürel ve sportif alanlarda ortak faaliyetler gerçekleştirilecektir.
3.
Akit Taraflar, kültüre yönelik sanayi ve turizm gibi yeni ortak ilgi
alanlarında işbirliğini teşvik edecekleri hususunda da mutabıktırlar.
4.
Ortak tarihi ve kültürel varlıkların korunması ve değerlendirilmesine
yönelik faaliyetler de desteklenecektir.
Madde 14
Dil ve Uygarlıkların Öğretimi
Yüksek
Akit Taraflar, Türkiye'de Arap dili ve uygarlığının, Cezayir'de Türk dili
ve uygarlığının öğretimine ve karşılıklı olarak dil ya da kültür
merkezlerinin kurulmasına ve işletilmesine özel bir önem atfetme yönündeki
arzularını ifade ederler.
Madde 15
Görsel ve İşitsel Medya Alanında İşbirliği
Yüksek
Akit Taraflar, görsel ve işitsel medya ve bu bağlamda özellikle devlet
radyo ve televizyon kurumları arasında ve sinema, sanat ve spor alanlarında
işbirliğini teşvik amacıyla ortak çaba sarf edeceklerdir.
Madde 16
Hukuki ve Adli İşbirliği
Yüksek
Akit Taraflar aşağıdaki hususlarda mutabık kalmışlardır:
a)
Karşılıklı olarak yetkili kurum ve kuruluşları arasında medeni, ticari,
cezai ve idari alanlarda hukuki işbirliği ile medeni ve ceza hukuku
alanlarında adli işbirliğini teşvik etmek ve güçlendirmek, adli sistemin
idaresi alanında ortak faaliyetleri desteklemek.
b)
Şirketler arasında işbirliğini ve karşılıklı ekonomik bütünleşmeyi
kolaylaştırmak üzere, özellikle ticaret ve iş alanlarında mevzuat
araştırmasını teşvik etmek.
c)
Suç ve özellikle uluslararası organize suç, terörizm, terörizmin
finansmanı, uyuşturucu madde ticareti, insan kaçakçılığı ve yasadışı göçün
önlenmesi ve bunlarla mücadele konusunda işbirliği yapmak.
Madde 17
Kamu Yönetimi Alanında İşbirliği
Yüksek
Akit Taraflar, önceden belirleyecekleri konularda, idari reform ve
modernizasyon alanında işbirliğini, yetkili kurumlar nezdinde ve
gerektiğinde uzmanlaşmış kurum ve tekniklere başvurarak geliştirirler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
NİHAİ HÜKÜMLER
Madde 18
Yürürlüğe Giriş
İşbu
Anlaşma, Yüksek Akit Tarafların gerekli iç yasal süreçlerini
tamamladıklarına dair son bildirimin diplomatik yoldan alındığı tarihten
itibaren yürürlüğe girer.
Madde 19
Yürürlük ve Yürürlükten Kalkma
İşbu
Anlaşma, Akit Taraflardan biri tarafından sona erdirilmediği sürece
yürürlükte kalacaktır. Sona erdirme talebi, altı ay önceden, yazılı olarak
ve diplomatik yoldan diğer Akit Tarafa iletilecektir.
İşbu
Anlaşma, her biri aynı derecede geçerli olmak üzere, Türkçe, Arapça ve
Fransızca dillerinde ikişer örnek olarak 23 Mayıs 2006 tarihinde Cezayir'de
yapılmıştır. Yorum farklılığı durumunda, Fransızca metin geçerli olacaktır.
Türkiye Cumhuriyeti adına Cezayir
Demokratik Halk
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhuriyeti
adına
Dr. M. Hilmi Güler Maliye
Bakanı Mourad Medelci
Andlaşmanın yabancı dil metinlerini görmek için
tıklayınız
|