|
Sanayi ve Ticaret
Bakanlığından:
MOTORLU ARAÇLARIN YENİDEN KULLANILABİLİRLİĞİ, GERİ
DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİRLİĞİ VE GERİ KAZANILABİLİRLİĞİ
HAKKINDA TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ
(2005/64/AT)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 13/10/1983 tarihli ve
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca, motorlu araçların
yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma
zorunluluğunu yerine getirmek üzere, motorlu araçların aksam parçalarının
ve malzemelerinin Ek I’de belirtilen asgari yüzdelerde yeniden
kullanılabilmesini, geri dönüştürülebilmesini ve geri kazanılabilmesini
sağlamak için bu Yönetmelik kapsamındaki araçların tip onayı ile ilgili
idari ve teknik hükümleri ve aksam parçalarının yeniden kullanımının güvenlik
veya çevre açısından tehlikeye yol açmamasını sağlayacak özel hükümleri ve
bu hükümlerin uygulanmasına dair usul ve esasları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, MARTOY’un Ek II, Bölüm A’sında
tanımlanan M1
ve N1
kategorilerine ait araçlar ve
bu araçların yeni veya yeniden kullanılan aksam parçaları için geçerli
olup, bu Yönetmeliğin hükümlerine uyan yukarıda belirtilen kategorilerdeki
araç tipine AT tip onayı belgesi veya ulusal tip onayı belgesi verilmesine
ilişkin hususları kapsar.
(2)
Bu Yönetmelik, 7 nci madde hükümlerinin uygulanması saklı kalmak kaydıyla,
aşağıdaki araçlara uygulanmaz.
a)
MARTOY’un Ek II, Bölüm A’nın madde 5’inde tanımlanan özel amaçlı araçlar,
b)
Temel aracın bu Yönetmeliğe uygun olması kaydıyla, N1 kategorisine ait çok aşamalı olarak imal
edilmiş araçlar,
c)
MARTOY’un 22 nci ve 23 üncü maddelerinde belirtilen küçük seriler halinde
üretilen araçlar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik; 13/10/1983 tarihli ve 2918
sayılı Karayolları Trafik Kanuna dayanılarak ve Avrupa Birliğinin
2005/64/AT direktifine paralel olarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a)
Aksam parçası: MARTOY’un 3 üncü maddesinde tanımlanan aksam ve ayrı teknik
üniteleri de kapsayan, bir araca üretimi sırasında dahil edilen herhangi
bir parça ya da parçalar bütününü,
b)
Araç: Bir motorlu aracı,
c)
Araç tipi: MARTOY’un Ek II, Bölüm B, madde 1 ve madde 3’ünde tanımlanan
araç tipini,
ç)
Bir aracın geri dönüştürülebilirlik oranı (Rcyc ): Yeni bir aracın kütlece,
potansiyel olarak yeniden kullanılabilecek ve geri dönüştürülebilecek
yüzdeyi,
d)
Bir aracın geri kazanılabilirlik oranı (Rcov): Yeni bir aracın kütlece,
potansiyel olarak yeniden kullanılabilecek ve geri kazanılabilecek yüzdeyi,
e)
Çok aşamalı imal edilmiş araç: Çok aşamalı bir imalat sürecinde imal edilen
bir aracı,
f)
Çok aşamalı imalat: Bir temel araca aksam parçaları ilâve ederek ya da bu aksam
parçalarını tadil ederek, bir aracın çok sayıda aşamada üretildiği süreci,
g)
Enerji geri kazanımı: 30/12/2009 tarih ve 27448 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmeliğin 4
üncü maddesinin (f) bendinde tanımlanan enerji geri kazanımını,
ğ)
Geri dönüşüm: Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmeliğin 4
üncü maddesinin (ğ) bendinde tanımlanan geri dönüşümü,
h)
Geri dönüştürülebilirlik: Ömrünü tamamlamış bir araçtan elde edilen aksam
parçalarının ya da malzemelerin geri dönüşüm potansiyelini,
ı)
Geri kazanılabilirlik: Ömrünü tamamlamış bir araçtan elde edilen aksam
parçalarının ya da malzemelerin geri kazanım potansiyelini,
i)
Geri kazanım: 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin EK II B’sinde yer alan
uygulanabilir işlemlerden herhangi birini,
j)
Kütle: MARTOY’un Ek I, madde 2.6’sında tanımlandığı şekilde, ancak kütlesi
75 kg olarak değerlendirilen sürücü hariç, aracın yürür vaziyetteki
kütlesini,
k)
MARTOY: 28/6/2009 tarihli ve 27272 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliğini (2007/46/AT),
l)
Onay Kuruluşu: Bir araç tipinin, sistemin, aksam veya ayrı teknik ünitenin
tip onayından bütün yönleri ile sorumlu olan, onay belgelerini veren ve
gerektiğinde geri alan, diğer onay kuruluşlarıyla muhatap olan ve bunlarla
temasları yürüten, imalatçının üretim uygunluk düzenlemelerine uyup
uymadığını belirlemekten sorumlu ve yetkili kurum olan Sanayi ve Ticaret
Bakanlığını,
m)
Ömrünü tamamlamış araç: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelikte
yer alan atık tanımına uygun aracı,
n)
Referans araç: Bir araç tipinde, onay kuruluşu tarafından imalatçıya
danışılarak ve Ek I’de belirtilen kriterlere göre yeniden
kullanılabilirlik, geri dönüştürülebilirlik ve geri kazanılabilirlik
açısından en problemli olarak tanımlanan versiyonu,
o)
Strateji: Bir araç geliştirme evresinde iken hedeflenen geri
dönüştürülebilirlik ve geri kazanılabilirlik oranlarına ulaşılabilmesini
sağlayacak sökme, parçalama ya da benzeri işlemler, malzemelerin geri
dönüşümü ve geri kazanımı konusunda gerçekleştirilecek eşgüdümlü
eylemlerden ve alınacak teknik tedbirlerden oluşan büyük ölçekli bir planı,
ö)
Temel araç: MARTOY’un 3 üncü maddesinin (ii) bendinde tanımlanan ve çok
aşamalı bir imalatın başlangıç aşamasında kullanılan bir aracı,
p)
Yeniden kullanım: Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında
Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin (r) bendinde tanımlandığı gibi, ömrünü
tamamlamış araçlara ait parçaların ilk üretim amacına uygun ve herhangi bir
tehlike yaratmamak şartıyla kullanılmaları için yürütülen her türlü
faaliyeti,
r)
Yeniden kullanılabilirlik: Ömrünü tamamlamış bir araçtan geri dönen aksam
parçalarının yeniden kullanım potansiyelini,
s)
Yetkili kuruluş: Bu Yönetmeliğin hükümlerine uygun olarak imalatçının ön
değerlendirmesini yapmak ve bir uygunluk belgesi vermek üzere Onay Kuruluşu
tarafından görevlendirilerek bildirimi yapılan teknik servis veya başka bir
mevcut kuruluşu; yetkili kuruluşun, bu alandaki yeterliliği gerektiği
şekilde doküman haline getirilmiş olması kaydıyla, tip onayı kuruluşu
olabildiğini,
ifade
eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Uygulama Usul ve Esasları
Tip onayı hükümleri
MADDE 5 – (1) Onay Kuruluşu, yeniden kullanılabilirlik, geri
dönüştürülebilirlik ve geri kazanılabilirlik konusunda uygun olduğu şekilde
sadece bu Yönetmeliğin şartlarını yerine getiren araç tiplerine AT tip
onayını ya da ulusal tip onayını verir.
(2) İmalatçı, bu maddenin birinci fıkrasının
uygulanması için aracın ve aksam parçalarının yapımında kullanılan
malzemelerin yapısı ile ilgili olarak Ek I’de belirtilen hesaplama ve
kontrollerin yapılması amacıyla gerekli ayrıntılı teknik bilgileri onay
kuruluşuna sunar. Bu bilgilerin fikrî mülkiyet hakları kapsamında olduğunun
veya imalatçının veya tedarikçilerinin özel teknik bilgilerini (know-how)
teşkil ettiğinin gösterilmesi halinde, imalatçı veya tedarikçileri bu hesaplamaların
gerektiği şekilde yapılmasını sağlayacak yeterli bilgiyi verir.
(3)
İmalatçı, yeniden kullanılabilirlik, geri dönüştürülebilirlik ve geri
kazanılabilirlik konusunda MARTOY’un 6 ncı maddesine göre AT araç tip onayı
başvurusu yaparken, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek II’deki tanıtım dosyası
örneğini kullanır.
(4)
Onay Kuruluşu, MARTOY’un 9 uncu maddesine göre AT tip onayı verirken, bu
Yönetmeliğin Ek III’ünde yer alan AT tip onayı belgesi örneğini kullanır.
İmalatçının ön değerlendirmeye tabi
tutulması
MADDE 6 – (1) Onay Kuruluşu, imalatçının bu Yönetmelik
kapsamındaki yeniden kullanılabilirlik, geri dönüştürülebilirlik ve geri
kazanılabilirlik hususlarını gerektiği şekilde sağlamak için bu
Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek IV’ün madde 3’üne uygun olarak yeterli
düzenleme ve işlemleri uyguladığını görmeden herhangi bir tip onayını
vermez. Bu ön değerlendirme yapıldıktan sonra imalatçıya, bundan böyle
uygunluk belgesi olarak anılacak olan “Ek IV’e Uygunluk Belgesi” verilir.
(2)
Onay kuruluşu, ön değerlendirmeye tabi tutulması çerçevesinde imalatçının
bir araç tipinin yapımında kullanılan malzemeler ile ilgili olarak, Ömrünü
Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin
ikinci fıkrasında yer alan hükümlere, aynı yönetmeliğin 25 inci maddesinde
belirtilen araç kategorilerine göre uygulama tarihlerinden itibaren
uyduğundan emin olmalıdır. Doğrulama için izlenecek kurallar, MARTOY’un 40
ıncı maddesinde belirtilen prosedüre uygun olarak belirlenir.
(3)
İmalatçı, bu maddenin birinci fıkrasının amacı bakımından, sökme işlemi,
aksam parçalarının yeniden kullanımı, malzemelerin geri dönüşümü ve geri
kazanımını sağlamak için bir strateji sunar. Bu stratejide, araç tip onayı
başvurusu esnasında mevcut ya da geliştirilmekte olan kanıtlanmış
teknolojiler göz önünde bulundurulur.
(4)
Onay Kuruluşu, imalatçının ön değerlendirmesini yapmak ve uygunluk belgesi
vermek üzere, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek IV’ün madde 2’sine uygun
olarak bir yetkili kuruluşu görevlendirir.
(5)
Uygunluk belgesi, uygun dokümanları içerir ve imalatçı tarafından tavsiye
edilen stratejiyi açıklar. Yetkili kuruluş, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan
Ek IV’ün İlâve 1’indeki örneği kullanır.
(6)
Uygunluk belgesi, belgenin verildiği tarihten itibaren, yeni kontroller
yapılmadan önce, en az iki yıl süreyle geçerlidir.
(7)
İmalatçı, uygunluk belgesinin ilgi derecesini etkileyebilecek önemli bir
değişikliği yetkili kuruluşa bildirir. Yetkili kuruluş, imalatçıya
danıştıktan sonra yeni kontrollerin gerekip gerekmediğine karar verir.
(8)
Uygunluk belgesinin geçerlilik süresinin sonunda, yetkili kuruluş uygun
olduğu şekilde yeni bir uygunluk belgesi verir veya belgenin geçerliliğini
iki yıl süreyle uzatır. Yetkili kuruluş, kendisine önemli değişiklikler
bildirilmiş olması halinde yeni bir belge verir.
Aksam parçalarının yeniden kullanılması
MADDE 7 – (1) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek V’te
listesi verilen aksam parçaları;
a)
Geri dönüştürülebilirlik ve geri kazanılabilirlik oranlarının hesaplanması
amacıyla yeniden kullanılamaz olarak kabul edilir.
b)
MARTOY kapsamındaki araçların yapımında yeniden kullanılamaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Değişiklikler
MADDE 8 – (1) Bu Yönetmeliği bilimsel ve teknik ilerlemeye
uyarlamak için gerekli değişiklikler Motorlu Araçlar Teknik Komitesi
tarafından MARTOY’un 40 ıncı maddesinde belirtilen prosedüre uygun olarak
yapılır.
Tip onayı için uygulama tarihleri
MADDE 9 – (1) Onay
Kuruluşu, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren Yönetmeliğin
şartlarına uygun ilk defa tip onayı alacak bir araç tipine;
a)
AT veya ulusal tip onayı verir,
b)
Yeni araçların tescilini, satışını ve hizmete girişini yasaklamaz.
(2)
Onay Kuruluşu 1/1/2011 tarihinden itibaren M1 kategorisi, 1/1/2012 tarihinden itibaren N1 kategorisi araçlar için bu Yönetmeliğin
şartlarına uygun olmayan ilk defa tip onayı alacak bir araç tipi ile ilgili
olarak;
a)
AT tip onayı vermeyi reddeder.
b)
Ulusal tip onayı vermeyi reddeder.
(3)
Onay Kuruluşu, 1/1/2012 tarihinden itibaren M1 kategorisi, 1/1/2013 tarihinden itibaren N1 kategorisi araçlar için bu Yönetmeliğin
şartlarının karşılanmaması halinde;
a)
Tip onayı mevcut araçların uygunluk belgelerini MARTOY’un 26 ncı maddesine
göre geçersiz kabul eder.
b)
MARTOY’un 27 nci maddesinin geçerli olduğu durumlar dışında, tip onayı
mevcut araçların tescilini, satışını ve hizmete girişini reddeder.
Yürürlük
MADDE 10 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe
girer.
Yürütme
MADDE 11 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret
Bakanı yürütür.
Ekler için tıklayınız.
|