Devlet Muhasebesi Standartları
Kurulundan:
DEVLET MUHASEBESİ STANDARDI 12 (DMS
12)
STOKLAR
Amaç
1.
Bu standardın amacı stoklarla ilgili muhasebe işlemlerini açıklamaktır.
Stokların muhasebeleştirilmesiyle ilgili temel ilke; stokların bir varlık
olarak muhasebeleştirilmesinde,
kullanılmasında ve elden çıkarılmasında gerçekleşen gelirler ile
karşılaştırılacak olan maliyetin belirlenmesidir. Bu standart; stok
maliyetlerinin, net gerçekleşebilir
değere indirgemeyi de içererek, nasıl saptanacağını ve gidere dönüşeceğini
açıklar. Standart ayrıca stok maliyetlerinin oluşumu, içeriği ve
uygulanacak değerleme yöntemleri hakkında da bilgi verir.
Kapsam
2.
Kamu idareleri, aşağıdaki hususlara ilişkin olanlar hariç, stokların
muhasebeleştirilmesinde bu standardı uygular:
1)
İnşaat sözleşmelerinden kaynaklanan yapılmakta olan işler,
2)
Mali araçlar,
3)
Tarımsal faaliyetlerle ilgili biyolojik varlıklar ve hasat zamanındaki
tarımsal ürünler,
4)
Bedelsiz ya da nominal bedel karşılığında yapılmakta olan hizmetler.
3.
Bu standart aşağıdakiler tarafından elde tutulan stokların değerlemesinde
kullanılmaz:
1)
Tarım ve orman ürünleri, hasat dönemi sonrası tarımsal ürün, mineral ve
mineral ürünler üreticileri. Bu tür stoklar net gerçekleşebilir
değerleriyle değerlendiğinden bu değerde ortaya çıkan değişiklikler
değişimin olduğu dönemde fazla ya da açık olarak kaydedilir.
2)
Stoklarını gerçeğe uygun değerden satış giderlerini düşerek değerleyen
ticari mal simsarı (komisyoncu). Bu stoklar gerçeğe uygun değerlerinden
satış giderleri düşülerek değerlendiğinden, bu değerde meydana gelen
değişiklikler ilgili olduğu dönemde açık ya da fazla olarak
muhasebeleştirilir.
Tanımlar
4. Bu standartta geçen kavramlar aşağıdaki
anlamlarda kullanılır:
Cari Yenileme Maliyeti:
Sahip
olunan varlığın raporlama tarihinde edinilmesi durumunda, varlığın edinimi
için kamu idaresinin katlanacağı maliyettir.
Bedel Karşılığında Yapılan
Faaliyetlere İlişkin İşlemler:
Kamu
idaresinin diğer taraftan yaklaşık değerini alarak veya diğer tarafa
yaklaşık değerini vererek varlık ya da hizmet sattığı veya aldığı işlemler,
bedel karşılığında yapılan faaliyetlere ilişkin işlemlerdir.
Gerçeğe Uygun Değer:
Piyasa
koşullarında muvazaasız bir işlemde bilgili ve istekli taraflar arasında
bir varlığın el değiştirmesi veya bir borcun ödenmesi için belirlenen
tutardır.
Stoklar:
Aşağıdaki
varlıklardır:
1)
Üretim sürecinde kullanılacak olan ilk madde ve malzemeler,
2)
Hizmetlerin ifasında kullanılacak ya da dağıtılacak olan malzemeler,
3)
İşin normal akışı içerisinde dağıtım ya da satılmak için elde tutulanlar,
4)
Üretim sürecinde olan varlıklar.
Net Gerçekleşebilir Değer:
Olağan
iş akışı içerisinde tahmini satış fiyatından, tahmini tamamlanma
maliyetleri ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış giderleri
toplamının düşürülmesiyle elde edilen tutardır.
Bedel Karşılığında Yapılan
Faaliyetler Dışındaki İşlemler:
Bedel
karşılığında yapılan faaliyetlere ilişkin işlemler dışındaki işlemlerdir.
Bu tür işlemlerde kamu idaresi karşılığını doğrudan vermeden veya düşük
karşılık vererek bir değer alır ya da karşılığını doğrudan almadan veya
daha düşük karşılık alarak bir değer verir.
Maliyet Bedeli:
İktisadi
kıymetin edinilmesi veyahut değerinin artırılması karşılığında yapılan
ödemelerle bunlara ilişkin giderlerin toplamıdır.
Net Gerçekleşebilir Değer
5.
Net gerçekleşebilir değer, bir kamu idaresinin olağan iş akışı içerisinde
stokların satılmasından elde etmeyi beklediği net tutarı ifade eder.
Gerçeğe uygun değer ise aynı stoğun, piyasa koşullarında, bilgili ve
istekli alıcı ve satıcılar arasında değiş tokuş edilebileceği tutarı
yansıtır. Birincisi kamu idaresine özgü değerdir, ikincisi ise kamu
idaresine özgü değer değildir. Dolayısıyla stoklar için net gerçekleşebilir
değer, stoğun gerçeğe uygun değerinden satış maliyetlerinin düşülmesiyle
elde edilen değere eşit olmayabilir.
Stoklar
6.
Stoklar; ilk madde ve malzemeler, yarı mamuller, mamul mallar, ticari
mallar ya da satılmak üzere elde tutulan arazi ve diğer emlak gibi malları
kapsar. Birçok kamu idaresinde stoklar, satış amacından ziyade hizmetlerin
sağlanmasıyla ilgilidir. Bu tür durumlarda stoklar, kamu idaresinin henüz
gelirini muhasebeleştirmediği hizmete ait maliyetleri de kapsar.
7. Stoklar şunları içerebilir:
1)
Mühimmat,
2)
Sarf malzemesi,
3)
Bakım onarım malzemeleri,
4)
Maddi duran varlıklar için (ilgili standardında bahsedilenler hariç) yedek
parçalar,
5)
Stratejik hammadde stoğu (örneğin enerji stokları),
6)
İhraç edilmemiş madeni para stoğu,
7)
Satılmak için elde tutulan pul ve benzeri değerli kâğıtlar,
8)
Eğitimle ilgili malzemeler, yapılmakta olan işler, bunlarla ilgili stoklar,
9)
Satış için elde tutulan arazi/emlak.
8.
Devletin elde tutulan pul ve benzeri değerli kâğıtlar ile madeni para gibi
çeşitli varlıkları oluşturmak ve ihraç etmek hakkını kontrol ettiği
durumlarda, bu stok kalemleri bu standardın kapsamında stok olarak
muhasebeleştirilir. Bu kalemler, üzerlerindeki yazılı değerden raporlanmazlar
ancak maliyet ve net gerçekleşebilir değerden düşük olanıyla ve para basımı
maliyetinden değerlenirler.
9.
Devlet acil durumlarda kullanmak için enerji rezervleri gibi çeşitli
stratejik hammadde stoğu edindiği durumlarda, bu stoklar bu standart
kapsamında muhasebeleştirilir.
Stokların Değerlemesi
10.
Stoklar maliyet ve net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile değerlenir.
11.
Stokların bedel karşılığında yapılan faaliyetler dışındaki işlemlerle
edinildiği durumlarda maliyetleri, edinim tarihindeki gerçeğe uygun
değeriyle değerlenir.
12.
Bedelsiz ya da nominal bedelle dağıtım yapılması ya da nominal bedelle veya
bedelsiz olarak dağıtılacak üretim sürecindeki malların tüketimi için elde
tutulan stoklar; maliyet ve cari yenileme maliyetinden düşük olanı ile
değerlenmelidir.
Stok Maliyetleri
13.
Stokların maliyeti; tüm satın alma, dönüştürme ve stokların mevcut duruma
ve konuma getirilmesi için katlanılan diğer maliyetleri içerir.
Satın Alma Maliyetleri
14.
Stokların satın alma maliyetleri; satın alma fiyatı, ithalat vergileri ve
diğer vergiler (vergi idaresinden geri alınabilecek olanlar hariç) ve
taşıma, boşaltma ve diğer mamul, malzeme ve ticari malların edinimiyle
doğrudan bağlantısı kurulabilen maliyetleri içerir. Ticari iskontolar, indirimler
ve benzeri diğer kalemler satın alma maliyetinin belirlenmesinde indirim
konusu yapılır.
Dönüştürme Maliyetleri
15.
Stokların dönüştürme maliyetleri; direkt işçilik giderleri gibi üretimle
doğrudan ilişkili maliyetleri kapsar. Bu maliyetler ayrıca malzemenin
mamule dönüştürülmesi sırasında ortaya çıkan sabit ve değişken genel üretim
giderlerinden sistematik bir şekilde dağıtılan tutarları da içerir. Sabit
genel üretim giderleri; fabrika binası ve donanımının onarımı ve
amortismanı, fabrika yönetimi ve idaresi maliyetleri gibi üretim hacminden
bağımsız olarak nispeten sabit kalan endirekt üretim maliyetleridir.
Değişken genel üretim giderleri ise dolaylı malzeme ve işçilik giderleri
gibi üretim hacmiyle tam ya da hemen hemen doğru orantılı olarak değişen
dolaylı üretim maliyetleridir.
16.
Sabit genel üretim giderlerinin dönüşüm maliyetlerine dağıtımı, üretim araç
gereçlerinin normal kapasitede olduğu durum esas alınarak yapılır. Normal
kapasite; bakım ve onarımlardan kaynaklanan kapasite düşüklüğü de dikkate
alınarak ortalama olarak bir ya da birkaç dönemde ya da sezonda normal
koşullar altında elde edilmesi beklenen üretim miktarıdır. Eğer gerçek
üretim düzeyi normal kapasiteye yaklaşırsa üretimin gerçek düzeyi
kullanılabilir. Her bir üretim birimine dağıtılan sabit genel üretim gider
tutarı, düşük kapasite ya da atıl kapasite nedeniyle arttırılmaz.
Dağıtılmayan genel üretim giderleri oluştukları dönemde gider olarak
muhasebeleştirilir. Anormal düzeyde yüksek üretim olan dönemlerde, her bir
üretim birimine dağıtılan sabit genel üretim giderleri, stokların
maliyetlerin üzerinde değerlenmemesi için azaltılır. Değişken genel üretim
giderleri, her bir üretim birimine üretim araç gereçlerinin gerçek
kullanımına göre dağıtılır.
17.
Hem sabit hem de değişken genel üretim giderlerinin dağıtımı; alt yapı
yatırımlarıyla geliştirilmemiş arazinin geliştirilmiş araziye
dönüştürülmesi için katlanılan maliyetleri içerebilir.
18.
Üretim süreci; ortak ürün, ana ürün ve yan ürün gibi aynı anda birden fazla
ürünün üretilmesiyle sonuçlanabilir. Her bir ürünün dönüştürme
maliyetlerinin ayrı olarak belirlenememesi durumunda bu maliyetler ürünler
arasında rasyonel ve tutarlı bir biçimde dağıtılır. Maliyetlerin dağıtımı,
ya ürünlerin bağımsız olarak belirlenebildiği üretim düzeylerindeki her bir
ürünün göreceli satış değerleri ile ya da üretimin tamamlanmasından sonraki
her bir ürünün göreceli satış değerleri ile yapılabilir. Birçok yan ürün
doğası gereği önemsizdir. Eğer durum böyle ise, yan ürünler genellikle net
gerçekleşebilir değerden ölçülür ve bu değer ana ürünün maliyetinden
indirilir. Sonuç olarak ana ürünün defter değeri, kendi maliyetinden önemli
düzeyde farklılık göstermez.
Diğer Maliyetler
19.
Diğer maliyetler, stokları mevcut durumlarına ve konumlarına getirdikleri
ölçüde stokların maliyetine dâhil edilirler. Örneğin üretimle ilgili
olmayan genel üretim giderleri ya da özel müşteri talepleri için katlanılan
ürün tasarımı maliyetlerinin stokların maliyetine dâhil edilmesi uygun
olabilir.
20.
Stokların maliyetine dâhil edilmeyen ve oluştukları dönemde gider olarak
muhasebeleştirilen maliyetlere örnekler şunlardır:
1)
Normalin üstünde gerçekleşen atık malzeme, işgücü ve diğer üretim
maliyetleri,
2)
Bir sonraki üretim aşaması için zorunlu olanlar dışındaki depolama
maliyetleri,
3)
Stokları mevcut durum ve konumlarına getirmeye katkı sağlamayan genel
yönetim giderleri,
4)
Satış maliyetleri.
21.
Borçlanma maliyetleri hakkındaki standartta, borçlanma maliyetlerinin
stokların maliyetine dâhil edildiği sınırlı durumlar tanımlanmaktadır.
22.
Kamu idaresinin, bazı stok malzemelerini vadeli satın alması ve ödemenin de
vade farkı içermesi durumunda bu fark parasal kaynağın sağlandığı
dönemlerde faiz gideri olarak muhasebeleştirilir.
Hizmet Sunanların Stok
Maliyetleri
23.
Bedelsiz ya da nominal bedel karşılığında yapılmakta olan hizmetler hariç
olmak üzere hizmetlere ilişkin stoklar üretim maliyetleri ile değerlenir.
Bu maliyetler temel olarak, denetleyici personel dâhil işgücü maliyetleri
ve doğrudan hizmeti sunmakla uğraşan personel maliyetlerinden ve bunlarla
ilişkili genel üretim giderlerinden oluşur. Doğrudan görev almayan işgücü
ve satış ve genel idari personelle ilgili diğer maliyetler hizmetin
maliyetine dâhil edilmez ama oluştukları dönemde gider olarak muhasebeleştirilir.
Hizmet sunanların stoklarının maliyeti, dönem fazlasındaki payı veya hizmet
sunanlar tarafından fiyatlara dâhil edilen üretimle ilgili olmayan
maliyetleri içermez.
Biyolojik Varlıklardan Elde
Edilen Tarımsal Ürün Maliyetleri
24.
Kamu idaresince biyolojik varlıklardan elde edilen tarımsal ürünler
(örneğin koyundan elde edilen yün gibi) tarımla ilgili standarda göre
değerlenir.
Maliyet Ölçüm Yöntemleri
25.
Standart maliyet yöntemi ya da perakende satış yöntemi gibi yöntemler
kullanılarak elde edilen maliyetlere ilişkin sonuçlar gerçek stok
maliyetine yakınsa bu yöntemler kullanılabilir. Standart maliyetler; ilk
madde ve malzeme, işgücünün, etkinliğin ve kapasite kullanımının normal
düzeyini hesaba katar. Standart maliyetler düzenli olarak gözden geçirilir
ve eğer gerekliyse mevcut durumun koşullarına göre yeniden belirlenir.
26.
Kamu idaresine bedel karşılığında yapılan faaliyetler dışındaki işlemlerle
aktarıldığı durumlarda stoklar, edinim tarihindeki gerçeğe uygun değeriyle
değerlenir.
Maliyet Belirleme Yöntemleri
27.
Normal koşullar altında birbiriyle ikame edilemeyen stok kalemlerinin ve
özel projeler için üretilen ve ayrılan mallar ya da hizmet kalemlerinin
maliyeti, bu kalemlerin her birinin özel maliyeti dikkate alınarak
belirlenir.
28.
Maliyetlerin özel olarak belirlenmesi, özel maliyetlerin belirli stok
kalemleri ile ilişkilendirilmesi anlamına gelir. Bu yöntem, üretilmiş ya da
satın alınmış olup olmadığına bakılmaksızın özel projelere ayrılmış
kalemler için uygun bir yaklaşımdır. Ancak maliyetlerin özel olarak
belirlenmesi yöntemi, normal koşullar altında birbirleri ile ikame
edilebilir olan büyük miktarlarda stok kalemleri olduğunda uygun değildir.
Bu tarz durumlarda, dönem net fazla ya da açığındaki etkilerini görmek için
stokta kalan kalemleri seçme yöntemi kullanılabilir.
29.
Maliyetlerin özel olarak belirlendiği durumlarda kamu idaresi, aynı mahiyet
ve kullanıma haiz olan tüm stoklar için aynı maliyet yöntemlerini kullanır.
Farklı mahiyet veya kullanıma haiz olan stoklar için (örneğin bir aşamada
kullanılan belirli ticari mallar ve başka bir aşamada kullanılan aynı tip
ticari mallar) farklı maliyet yöntemleri kullanılabilir. Stokların coğrafik
yerlerindeki ve buralara özgü vergi kurallarında farklılık kendi başına
farklı maliyet yöntemlerinin kullanımı için yeterli değildir.
30.
Maliyetlerin özel olarak belirlendiği durumlar hariç stokların maliyeti ilk
giren ilk çıkar (FIFO) ya da ağırlıklı ortalama maliyet formülüyle
belirlenir. Kamu idaresi, kendisi için benzer mahiyet ve kullanıma sahip
bütün stoklarda aynı maliyet yöntemini kullanır. Farklı mahiyet veya
kullanıma haiz stoklar için farklı maliyet yöntemleri kullanılabilir.
31.
FIFO yönteminde; stoğa ilk girenlerin ilk olarak satılacağı ve bunun
sonucunda dönemin sonunda stokta kalan kalemlerin en son alınan ya da
üretilen kalemler olduğu varsayılır. Ağırlıklı ortalama maliyet
yöntemindeki her bir kalemin maliyeti; dönemin başlangıcındaki benzer
kalemlerin ağırlıklı ortalama maliyeti ve dönem boyunca satın alınan ya da
üretilen benzer kalemlerin ağırlıklı ortalama maliyetiyle belirlenir.
Ortalama, kamu idaresinin iş akışına ve faaliyetlerine bağlı olarak,
dönemsel bazda ya da her bir alımda hesaplanabilir.
Net Gerçekleşebilir Değer
32.
Stokların maliyeti; stokların zarar görmesi, tamamen ya da kısmen
kullanılamaz hale gelmesi ya da satış fiyatlarının düşmesi gibi durumlarda
geri kazanılamayabilir ve stok maliyeti geri kazanılabilir tutardan daha
yüksek olabilir. Stokların maliyeti, tahmini tamamlanma maliyeti ya da
satışı yapmak için katlanılan tahmini maliyetler, mübadele veya dağıtım
maliyetleri arttığında geri kazanılamayabilir. Stoklar mali tablolarda,
kullanımları veya satılmaları sonucunda elde edilmesi beklenen tutardan
daha yüksek bir bedelle izlenemez. Maliyetlerin kullanım veya satış sonucu
elde edilecek tutardan yüksek olması durumunda, stok değer düşüklüğü
karşılığı ayrılır.
33.
Stoklar genellikle kalem kalem net gerçekleşebilir değere indirgenir. Bu
indirim, stok değer düşüklüğü karşılığı ayırmak suretiyle yapılır. Benzer
amaçlara veya nihai kullanıma sahip olan, aynı coğrafi bölgede üretilen ve
satılan ve ilgili olduğu ürün grubundaki diğer ürünlerden pratik olarak
ayrılması mümkün olmayan aynı ürün grubuna ait stok kalemleri, kalemler bazında ayrı ayrı değil, gruplandırılmak
suretiyle değerlendirilmeye tabi tutulabilir. Ancak, net gerçekleşebilir
değerin hesaplanmasında stoklar, mamul mallar veya belli bir sektör veya
coğrafi bölgedeki tüm stoklar şeklinde gruplandırılmak suretiyle
değerlendirilmeye tabi tutulamaz. Hizmet sunanlar genellikle maliyetleri,
bağımsız bir satış fiyatı tespit edilen her bir hizmet bazında
değerlendirirler. Böylece her bir hizmet ayrı bir kalem olarak
değerlendirilir.
34.
Net gerçekleşebilir değerin tahmini, hesaplama anında stokların satılması
durumunda elde edilmesi beklenen satış tutarları esas alınarak yapılır.
Örneğin, satışların ya da sözleşme hükümlerinin karşılanması için tutulan
stok miktarının net gerçekleşebilir değerinin belirlenmesinde sözleşme
fiyatı esas alınır. Eğer elde tutulan stok miktarından daha az bir miktar
için satış sözleşmesi yapılmışsa, kalan miktarın net gerçekleşebilir değeri
genel satış fiyatları esas alınarak belirlenir. Elde tutulan stoktan daha
fazla miktar için yapılan satış sözleşmelerinden ve satın alma sözleşmelerinden
doğan şarta bağlı yükümlülük ya da karşılıklara ilişkin hususlar ilgili
standartta bulunabilir.
35.
Stokların üretiminde kullanılmak için elde tutulan ilk madde ve malzemeler
eğer üretiminde kullanılacakları mamul malların; maliyetine veya
maliyetinin üzerinde satılması, dağıtılması ya da mübadele edilmesi
bekleniyorsa, maliyet bedelinin altına indirgenemez. Bununla beraber ilk
madde ve malzemenin fiyatlarındaki azalış, mamul malların maliyetinin net
gerçekleşebilir değerini aşacağını gösteriyorsa, ilk madde ve malzemenin
değeri net gerçekleşebilir değerine indirgenir. Bu durumlarda ilk madde ve
malzemenin yenileme maliyeti, net gerçekleşebilir değerinin ölçümünde en
uygun ölçüt olabilir.
36.
Birbirini izleyen her bir dönemde net gerçekleşebilir değerin yeniden
değerlemesi yapılır. Daha önce stokların net gerçekleşebilir değere
indirgenmesine neden olan koşullar ortadan kalktığında ya da değişen
ekonomik koşullar nedeniyle net gerçekleşebilir değerde bir artış olduğuna
dair açık bir kanıt varsa indirgeme işlemi iptal edilir (iptal edilen tutar
başlangıçta kaydedilen tutarla sınırlıdır). Böylece yeni defter değeri,
maliyet ve yeniden gözden geçirilmiş net gerçekleşebilir değerden düşük
olanıdır. Bu durum, örneğin satış fiyatı düştüğü için net gerçekleşebilir
değer üzerinden izlenen bir stok kaleminin sonraki dönemlerde hâlâ elde
tutulması ve satış fiyatının artması durumunda söz konusu olur.
Malların Bedelsiz ya da Nominal
Bedelinden Dağıtımı
37.
Bir kamu idaresi, gelecek ekonomik faydalarının net nakit akışları yaratıp
yaratmadığına bakmaksızın elinde stok tutabilir. Bu stok çeşitleri,
devletin belirli malları ücretsiz ya da nominal bedelinden dağıtmaya karar
verdiğinde ortaya çıkabilir. Bu durum kamu idaresinin amaçlarına ulaşması
için zorunluysa, mali raporlama açısından stokların gelecek ekonomik
faydaları, kamu idaresinin bunları edinmek için ödemesi gereken miktarı
yansıttığından maliyet bedeliyle değerlenir. Eğer stoğun elde tutulma amacı
değişirse, stoklar maliyet ve net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile
değerlenir.
Gider Olarak Muhasebeleştirme
38.
Stoklar satıldığında, el değiştirdiğinde ya da dağıtıldığında bunların
defter değerleri ilgili gelirin muhasebeleştirildiği dönemde gider olarak
muhasebeleştirilir. Eğer ilgili gelir yoksa gider, malların dağıtıldığında
ya da ilgili hizmet ifa edildiğinde muhasebeleştirilir. Stokları net
gerçekleşebilir değerine indirgeyen stok değer düşüklüğü karşılığı
tutarları ve stoklarla ilgili kayıplar, indirgemenin ve kayıpların oluştuğu
dönemde gider olarak muhasebeleştirilir. İlgili stoğun satılması, el
değiştirmesi, dağıtılması anında karşılık hesapları kapatılır.
39.
Hizmet sunanlar; stokları normal olarak hizmetler ifa edildiğinde ya da
faturalandırma anında gider olarak muhasebeleştirir.
40.
Bazı stoklar diğer varlıklara tahsis edilir. Bu şekilde diğer varlıklara
tahsis edilen stoklar varlığın faydalı ömrü boyunca gider olarak
muhasebeleştirilir.
Açıklama
41.
Mali tablolar aşağıdaki hususları açıklamalıdır:
1)
Kullanılan maliyet yöntemleri dâhil stokların değerlemesinde benimsenen
muhasebe politikaları,
2)
Stokların toplam defter değerleri ve stokların kamu idaresine uygun bazda
sınıflandırılmış ayrı ayrı tutarları,
3)
Gerçeğe uygun değerden satış için katlanılan maliyetler düşüldükten sonra
kalan değerle izlenen stokların defter değeri,
4)
Dönem içinde gider olarak muhasebeleştirilen stokların tutarı,
5)
Dönem içinde gider olarak muhasebeleştirilen stok değer düşüklüğü karşılığı
tutarları, iptalleri ve iptallere yol açan işlem ve durumlar,
6)
Yükümlülükler için güvence olarak tutulan stokların defter değeri.
42.
Farklı sınıflandırılan stokların defter değeri ve bu varlıklardaki
değişimin boyutları hakkındaki mali bilgiler, mali tablo kullanıcıları için
yararlıdır. Stokların genel sınıflandırılması; ticari mallar, üretim
malları, ilk madde ve malzemeler, mamuller ve yarı mamuller şeklindedir.
Hizmet sunanların stokları ise yarı mamuller olarak tanımlanabilir.
43.
Dönem içinde gider olarak kaydedilen stok miktarları; yeni satılmış,
mübadele edilmiş ya da dağıtılmış stokların değerlemesinde daha önce dâhil
edilen maliyetler ve dağıtımı yapılmamış genel üretim giderleri ve
stokların normalden fazla üretilmelerinden kaynaklanan maliyetlerden
oluşur. Kamu idaresine özgü bazı durumlar, dağıtım maliyetleri gibi diğer
bazı maliyetlerin stok maliyetlerine dâhil edilmesini gerektirebilir.
Yürürlük Tarihi ve Diğer
Hususlar
44.
Bu standart, Uluslararası
Muhasebeciler Federasyonu (IFAC) Kamu Sektörü Muhasebe Standartları Kurulu
tarafından yayınlanan ve 2010 yılının Ocak ayı itibarıyla yürürlükte olan
Stoklar konulu standarttan (IPSAS 12) yararlanılarak hazırlanmıştır.
45.
Bu standart Devlet Muhasebesi Standartları Kurulunun izni ve onayı olmadan
çoğaltılamaz, çevirisi yapılamaz, dağıtılamaz ve yayımlanamaz. Kaynak
gösterilmeksizin alıntı yapılamaz.
46.
Bu standart, Maliye Bakanlığı ve ilgili kamu idarelerince uygulanmasına
ilişkin düzenleme yapılmak üzere yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
|