|
Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:
Esas Sayısı : 2008/16 (Siyasî Parti Malî Denetimi)
Karar Sayısı : 2010/28
Karar Günü : 13.5.2010
I- MALİ
DENETİMİN KONUSU
Demokrat Parti’nin 2007 yılı
kesinhesabının incelenmesidir.
II- İLK
İNCELEME
Demokrat Parti’nin 2007 yılı kesinhesabının
incelenmesi sonucunda; “Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının
incelenmesine oybirliğiyle” karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Parti’nin Anayasa Mahkemesi’ne verdiği 2007 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter
ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme
raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri
Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları,
bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra
gereği görüşülüp düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve
belgelerde Demokrat Parti’nin 2007 yılı gelirleri toplamının 55.355.025,29
YTL ve giderleri toplamının 45.466.247,91 YTL olduğu, 10.186.711,01 YTL’nin nakit mevcudu olarak 2008 yılına devrettiği ve
297.933,63 YTL’nin ise gider fazlası olarak 2008
yılına devrettiği anlaşılmıştır. Bu
gider fazlasının nedenini, 2820 sayılı Kanun’un 67. maddesi hükümlerine
uygun olarak kredili satın alınan mallar için satıcılara olan borçlar
oluşturmaktadır.
A- Gelirlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Demokrat Parti Genel Merkezi’nin 2007 yılı
gelirleri toplamı 44.875.269,82 YTL olarak gösterilmiştir.
Bunun 39.189.352,98 YTL’si
genel bütçe yardımı, 383.124.- YTL’si kira
gelirleri, 2.499.288.- YTL’si banka gelirleri,
48.000.- YTL’si bağış ve yardımlar, 2.545.026.- YTL’si milletvekili aday adayı aidatı, 208.878,84 YTL.si geçen yıldan devreden nakit ve 1.600.- YTL’si sair gelirlerden oluşmaktadır.
Genel Merkez’in defter kayıtları ve gelir belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Yasa’ya uygun olarak
sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Gelirleri
Demokrat Parti’nin 81 il örgütünün 2007 yılı
gelirleri toplamı 10.479.755,47 YTL olarak gösterilmiştir.
Bunun 8.509.500.- YTL’si
genel merkez yardımı, 3.280.- YTL’si faaliyet
gelirleri, 1.346.769,02 YTL’si bağış ve yardımlar,
75.062 YTL’si üye giriş aidatı, 193.066,16 YTL.si üye yıllık aidatı 17.594,81 YTL.si geçen yıldan
devreden nakit ve 334.483,48 YTL’si sair
gelirlerden oluşmaktadır.
İl örgütlerinin kesinhesap
çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı
Yasa’ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
B- Giderlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Demokrat Parti Genel Merkezi’nin 2007 yılı
giderleri toplamı 34.873.100,12 YTL olarak gösterilmiştir.
Bunun 1.907.105,97 YTL’si
personel giderleri, 8.509.500.- YTL’si
teşkilatlara yapılan yardımlar, 650.962,60 YTL’si
temsil ağırlama giderleri, 68.612,43 YTL’si
kırtasiye giderleri, 1.004.661,38 YTL’si
haberleşme giderleri, 993641,70 YTL’si taşıma ve
vasıta giderleri, 190.700,25 YTL’si seyahat
giderleri, 776.902,08 YTL’si kira giderleri,
58.999,82 YTL’si onarım giderleri, 324.924,44 YTL’si ısıtma, aydınlatma ve temizlik giderleri,
575.953,61 YTL’si vergi, harç, noter, sigorta
giderleri, 31.854,78 YTL’si demirbaş alımları,
8.774.983,46 YTL’si propaganda malzeme giderleri,
10.214.514,58 YTL’si basın yayın giderleri,
320.000.- YTL’si satın alınan taşıt araçları,
429.026,99 YTL’si geçen yıldan kalan borç ödemesi
ve 35.756,03 YTL’si ise sair giderlerden
oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezi’nin 2008 yılına devreden nakit
mevcudu ise 10.098.129,08 YTL’dir.
Demokrat Parti Genel Merkezi’nin 2007 yılı defter
kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda
belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa’ya uygun olarak
gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
Muhasebe biliminin genel kabul görmüş temel
kavramlarından biri “Belgelendirme” kavramıdır. Vergi
Usul Kanunu’nun 229. maddesinde “Fatura,
satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı
göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye
verilen ticari vesikadır” şeklinde tarif yapılmış ve “Fatura Kullanma Mecburiyeti”
başlıklı 232. maddesindeki hükmüne göre de, faturanın hangi hallerde ve
kimler tarafından alınması ve verilmesinin gerektiği ifade edilmiştir. Bu
bağlamda mal ve hizmet alımlarında bu işlemlerin fatura ile
belgelendirilmesi zorunlu tutulmuş ve gerekli muhasebe kayıtlarının
tutulmasında da faturanın tevsik edici belge olarak kullanılması gerektiği
ifade edilmiştir.
Yine aynı Kanun’un “Gider Pusulası” başlıklı 234. maddesinde ki, “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı
basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest
meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa; Yaptırdıkları işler
veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya
emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf
tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf
tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın,
mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir. Gider
pusulası, işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i
ile miktar ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya
emtiayı satın alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde
unvanlarını) ve adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak
tanzim ve bir nüshası işi yapana veya malı satana tevdi olunur. Gider
pusulaları, seri ve sıra numarası dahilinde
teselsül ettirilir.” hükmünden fatura vermek mecburiyetinde olmayanlar
için gider pusulası düzenleneceği anlaşılmaktadır.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinin üçüncü
fıkrasına göre beş bin liraya kadar olan (2007 yılı için 48,86 YTL)
harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığından,
bu miktarı geçen harcamaların geçerli ve kanıtlayıcı bir belgeye dayanması
gerekmektedir.
2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun 70.
maddesinde, “Bir siyasî partinin
bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır” ve aynı
Kanun’un 75. maddesinde, “Anayasa
Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin
doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile
giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir”
ve 76. maddesinde de, “Belgelendirilmesi
gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti
malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad
kaydedilir” hükümleri yer almaktadır.
1. Aşağıdaki tabloda
ayrıntısı verilen otobüs ve uçak biletlerinin kişiler adına düzenlendiği,
bu giderlerin de parti bütçesinden ödendiği görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili yaptıkları
savunmalarında biletlerin genel başkanı korumakla görevli polislere ve
teşkilat denetimleri için giden genel başkan yardımcılarına alındığını
belirtmişlerdir.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesi hükmüne göre
siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz ve bütün giderleri, o
siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır. Yasanın açık hükmü ve yetkili
organlarca yapılmış bir görevlendirmenin sunulmaması nedeni ile kişiler
adına yapılan ve aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam 6.015.- YTL harcama,
parti tüzel kişiliği adına ve parti amaçlarına uygun yapılmış bir harcama olarak kabul edilmemiştir.
Seyahat Giderlerine Ait Tablo
|
Yevmiye tarih ve No
|
Yolcunun Adı Soyadı
|
Türü
|
Tutarı
|
|
19.1.2007/32
|
Durul Türkmen
|
Uçak Bileti
|
248
|
|
“
|
Satı Katı
|
Otobüs bileti
|
20
|
|
“
|
Serdar Baş
|
“
|
20
|
|
“
|
“
|
“
|
20
|
|
“
|
Sait Baş
|
“
|
40
|
|
52/29.1.2007
|
Ferhan Karaduman
|
Uçak Bileti
|
254
|
|
“
|
Coşar Pala
|
“
|
35
|
|
112/28.2.2007
|
Hüseyin Kılavuz
|
“
|
144
|
|
“
|
Nahit Baykara
|
“
|
144
|
|
“
|
“
|
“
|
144
|
|
“
|
Nevzat Ercan
|
“
|
153
|
|
137/11.3.2007
|
Nahit Baykara
|
“
(5 adet)
|
719
|
|
138
|
Rıza Akçalı
|
“
|
95
|
|
194
|
Nahit Baykara
|
“
(2 adet)
|
349
|
|
250/7.5.2007
|
Orhan Keçeli
|
“
|
114
|
|
“
|
Abdülkadir Tutası
|
“
|
114
|
|
279/18.5.2007
|
Mümtaz Yavuz
|
“
(16 adet)
|
2.233
|
|
“
|
Nahit Baykara
|
“
|
84
|
|
“
|
Coşar Pala
|
“
|
99
|
|
“
|
Mehmet Ağar
|
“
|
89
|
|
“
|
Metin Öztürk
|
“
|
289
|
|
282/21.5.2007
|
Bahattin Şeker
|
“
|
144
|
|
339/15.6.2007
|
Cengiz Öztürk
|
“
|
180
|
|
“
|
Yesügay Aksakal
|
“
|
199
|
|
377/5.7.2007
|
Timur Gürkan
|
“
|
85
|
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
6.015
|
2. Parti görevlilerinin
yükümlülüklerini zamanında yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri
sonucu oluşan ve aşağıda ayrıntısı belirtilen motorlu taşıtlar vergisi
gecikme zamlarının Parti bütçesinden ödendiği görülmüştür.
Parti yetkilileri, konu ile ilgili yaptıkları
savunmalarında gecikme zammının Parti’nin Keçiören İlçe Başkanlığı’nın
Genel Merkez adına kaydederek satın aldığı aracın motorlu taşıtlar
vergisini ödememesi sonucunda doğduğunu belirtmişlerdir.
Parti görevlilerinin kişisel kusurlarından kaynaklanan
1.010,04 YTL harcamanın, parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği
adına yapılmış bir harcama olarak kabul edilmesi imkanı
bulunmamaktadır.
Gecikme Zammı Listesi
|
Yevmiye tarih ve no
|
Alındı tarih ve no
|
Mahiyeti
|
Tutarı
|
|
391/12.7.2007
|
12.7.2007/030240000129
|
06 ZCD 86
Motorlu Taşıt Vergisi gecikme
zammı
|
17,62
|
|
“
|
12.7.2007/030240000130
|
“
|
88.7
|
|
“
|
12.7.2007/030240000133
|
“
|
107
|
|
“
|
12.7.2007/030240000131
|
“
|
69,93
|
|
“
|
12.7.2007/030240000132
|
“
|
92,13
|
|
581/8.11.2007
|
24.10.2007
|
2004-2007 yılları için ödenmemiş MTV nedeni ile banka hesabına haciz konulması
ile ödenen gecikme zammı
|
723,36
|
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
1.010,04
|
3. Aşağıda gösterilen 30.000.- YTL tutarındaki giderler,
bir açıklama yapılmaksızın ve gerekçe gösterilmeksizin fatura aslı yerine
fotokopisine dayanılarak yapılmıştır.
Fatura Fotokopisi ile Yapılan Giderlere Ait Tablo
|
Yevmiye Tarih ve No
|
Kimden alındığı
|
Belge türü
|
Tutar
|
|
389/11.7.2007
|
Akbaş Media
|
Fatura Fotokopisi
|
15.000
|
|
“
|
TD1 Reklam
|
“
|
15.000
|
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
30.000
|
Parti’den yazı ile faturaların aslının gönderilmesi
istenmiş fakat gönderilen savunma ekinde yukarıdaki faturaların aslı
gönderilmemiştir.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinde beş milyon
(2007 yılı için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya
fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı
belirtildiğinden, bu miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi
geçerli bir kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir.
Gerekçesiz olarak fatura fotokopisine dayanılarak
kaydedilen giderin, Yasa’nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış
olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.
4. Aşağıda ayrıntısı gösterilen ödemelere ekli
belgelerin incelenmesi sonucunda, parti yetkililerinin yanı sıra basın
mensuplarının konaklama bedellerinin parti bütçesinden karşılandığı
görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili yaptıkları
savunmalarında, söz konusu harcamaların, Genel Merkez tarafından mitinglere
davet edilen basın mensuplarının konaklama bedelleri olduğunu
belirtmişlerdir.
Haber amaçlı mitingi izleyen basın mensuplarının
yapacakları giderlerin kendi kuruluşları tarafından karşılanması gereken
yönetim gideri olduğu dikkate alındığında, basın mensuplarının seyahat
giderlerinin Parti tarafından değil, mensubu oldukları kuruluşlarca
karşılanması gerekmektedir.
|
Ödeme Belgesi
tarih ve no
|
Faturayı Düzenleyen
|
Açıklama
|
Tutar(YTL)
|
|
249/28.6.2007
|
Anemon Hotel
|
10 gazetecinin konaklama
bedeli
|
900
|
|
“
|
Özkaymak Falez Hotel
|
8 gazetecinin konaklama
bedeli
|
553,15
|
|
384/9.7.2007
|
Hotel
Edessa
|
24 gazetecinin konaklama,
yiyecek ve içecek bedeli
|
1.459,50
|
|
395/13.7.2007
|
Artuklu
Kervansarayı
|
20 gazetecinin konaklama,
yiyecek ve içecek bedeli
|
1.770,60
|
|
455/16.8.2007
|
North Point Otel
|
9 gazetecinin konaklama
bedeli
|
855
|
|
395/13.7.2007
|
Marmaris Altınyunus
|
22 gazetecinin konaklama,
yiyecek ve içecek bedeli
|
3.014,64
|
|
455/16.8.2007
|
Pam
Termal Otel
|
9 gazetecinin konaklama
bedeli
|
960
|
|
455/16.8.2007
|
Hotel
Çelik Palas
|
1 gazetecinin konaklama,
yiyecek ve içecek bedeli
|
134
|
|
455/16.8.2007
|
Zorlu Grand Otel
|
4 gazetecinin konaklama, yiyecek
ve içecek bedeli
|
1.007,93
|
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
10.754,82
|
5. Parti adına uçak biletlerini satın alan Parlament Seyahat Turizm Ticaret Ltd. Şti.’nin ibraz ettiği
faturalarda, adlarına uçak bileti alınanlar arasında basın mensuplarının bulunduğu
görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili yaptıkları
savunmalarında, adlarına uçak bileti satın alınan kişilerin, seçim dönemlerinde
medyada yer alarak, partinin görüşlerini kamuoyuna yansıtmak için Genel
Merkez tarafından mitinglere davet edilen basın mensupları olduğunu
belirtmişlerdir.
Haber amaçlı mitingi izleyen basın mensuplarının
yapacakları giderlerin kendi kuruluşları tarafından karşılanması gereken
yönetim gideri olduğu dikkate alındığında, basın mensuplarının seyahat
giderlerinin Parti tarafından değil, mensubu oldukları kuruluşlarca
karşılanması gerekmektedir.
|
Yevmiye Tarih ve No
|
Fatura Tarih ve No
|
Basın Mensubu Adına Alınan Biletin
Tutarı
|
|
61/31.1.2007
|
31.1.2007/141324
|
469,2
|
|
114/28.2.2007
|
7.7.2007/141372
|
528
|
|
178/31.3.2007
|
24.3.2007/141618
|
528
|
|
308/31.5.2007
|
31.5.2007/141968
|
553
|
|
“
|
“
|
553
|
|
395/13.7.2007
|
10.7.2007/142163
|
342
|
|
“
|
“
|
342
|
|
“
|
“
|
342
|
|
“
|
“
|
332
|
|
“
|
“
|
382
|
|
“
|
“
|
372
|
|
“
|
10.7.2007/142162
|
373
|
|
“
|
“
|
353
|
|
“
|
“
|
373
|
|
“
|
“
|
353
|
|
“
|
“
|
313
|
|
“
|
“
|
332
|
|
“
|
“
|
273
|
|
“
|
“
|
342
|
|
“
|
29.6.2007/142107
|
263
|
|
“
|
“
|
303
|
|
“
|
“
|
159
|
|
“
|
“
|
323
|
|
“
|
29.6.2007/142106
|
273
|
|
“
|
“
|
273
|
|
“
|
“
|
273
|
|
“
|
“
|
273
|
|
“
|
“
|
273
|
|
“
|
“
|
273
|
|
“
|
“
|
303
|
|
“
|
“
|
263
|
|
“
|
29.6.2007/142105
|
253
|
|
”
|
29.6.2007/142103
|
203
|
|
“
|
“
|
213
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
213
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
253
|
|
“
|
“
|
119
|
|
“
|
“
|
303
|
|
“
|
“
|
303
|
|
“
|
“
|
303
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
29.6.2007/142102
|
203
|
|
“
|
“
|
213
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
213
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
29.6.2007/142101
|
203
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
29.6.2007/142100
|
253
|
|
“
|
29.6.2007/142099
|
283
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
203
|
|
“
|
“
|
233
|
|
“
|
“
|
223
|
|
“
|
“
|
233
|
|
“
|
“
|
129
|
|
“
|
“
|
233
|
|
“
|
“
|
293
|
|
“
|
“
|
373
|
|
426/31.7.2007
|
24.7.2007/142195
|
343
|
|
“
|
“
|
343
|
|
“
|
24.7.2007/142196
|
149
|
|
“
|
“
|
313
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
19.945,20
|
6. Aşağıda ayrıntısı verilen harcamaların kanunen geçerli
herhangi bir belgeye dayanmaksızın yapıldığı görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili “Naci Bostancı Gazi Üniversitesi Öğretim Görevlisidir. Gelir Vergisi
18. madde gereği kendisine ödeme yapılmış ve yapılan ödemeden kesilen % 17
stopaj vergisi muhtasar beyanname ile Vergi Dairesine ödenmiştir. Tüm
ödemelerin Banka kanalı ile ve Vergi Usul Kanuna uygun olarak yapılmış
olması ve şahısların fatura kesecek ticari faaliyetinin bulunmadığının
tarafınızca da değerlendirilmesini arz ederiz.” şeklinde savunma
yapmışlardır.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinde beş milyon
(2007 yılı için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya
fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden
bu miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir
kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir.
Mehmet Naci Bostancı’ya, Demokrat Parti için
yazdığı yazılar ile raporların karşılığı olarak toplam 12.450.- YTL ödeme
yapılmıştır. Alınan hizmet bedeli karşılığı fatura kesilmediği gibi,
serbest meslek makbuzu ve gider pusulası da düzenlenmemiştir. Parti
yetkilileri, söz konusu kişinin fatura düzenlemek mecburiyetinde olmadığını
belirtmişler ise de, bu durumda, bu kişiye Vergi Usul Kanun’un 234. madde
hükmü uyarınca “gider pusulası” düzenlenerek ödeme yapılması gerekmektedir.
Söz konusu ödemeler ise sadece Mehmet Naci Bostancı tarafından imzalanan
tutanaklara dayalı olarak yapılmıştır. Siyasi Partiler tarafından yapılan
ödemelerde Vergi Usul Kanunu’nda sayılan belgelerin varlığı aranmaktadır.
Bu nedenle, gerekçesiz olarak tutanak düzenlenerek kaydedilen giderin,
Yasa’nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi
mümkün değildir.
|
Yevmiye Tarih ve No
|
İçerik
|
Tutar
|
|
25/16.1.2007
|
Mehmet Naci Bostancı’ya tutanak ile telif hakkı ödemesi
|
2.490
|
|
88/15.2.2007
|
“
|
2.490
|
|
154/20.3.2007
|
“
|
2.490
|
|
214/18.4.2007
|
“
|
2.490
|
|
290/23.5.2007
|
“
|
2.490
|
|
333/13.6.2007
|
“
|
2.490
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
12.450
|
7. Aşağıda ayrıntısı
verilen harcamaların kanunen geçerli herhangi bir belgeye dayanmaksızın
yapıldığı görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili “Ali Atıf Bir Eskişehir Üniversitesi
Öğretim Görevlisidir. Kendisinden Reklam
Kampanyamız konusunda danışmanlık alınmış olup. Gelir Vergisi 18. Madde
gereği kendisine ödeme yapılmış ve yapılan ödemeden Kesilen % 17 Stopaj
zamanında Vergi Dairemize yatırılmıştır. Tüm ödemelerin Banka kanalı ile ve
Vergi Usul Kanuna uygun olarak yapılmış olması ve şahısların fatura kesecek
ticari faaliyetinin bulunmadığının tarafınızca da değerlendirilmesini arz
ederiz.” şeklinde savunma yapmışlardır.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinde beş milyon
(2007 yılı için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya
fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden
bu miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir
kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir.
Ali Atıf Bir’e, Demokrat Parti için reklam kampanyası stratejik analizi çalışması, lider
konumlaması ön çalışma projesi ve Demokrat Parti reklam kampanyası
stratejik analizi çalışması karşılığı olarak toplam 25.000.- YTL ödeme
yapılmıştır. Alınan hizmet bedeli karşılığı fatura kesilmediği gibi,
serbest meslek makbuzu ve gider pusulası da düzenlenmemiştir. Parti
yetkilileri, söz konusu kişinin fatura düzenlemek mecburiyetinde olmadığını
belirtmişler ise de, bu durumda, bu kişiye Vergi Usul Kanunun 234. madde
hükmü uyarınca “gider pusulası” düzenlenerek ödeme yapılması gerekmektedir.
Söz konusu ödemeler sadece Ali Atıf Bir tarafından imzalanan temliknameye
dayalı olarak yapılmıştır. Siyasi Partiler tarafından yapılan ödemelerde
Vergi Usul Kanununda sayılan belgelerin varlığı aranmaktadır. Bu nedenle,
gerekçesiz olarak temlikname düzenlenerek kaydedilen giderin, Yasa’nın
öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi mümkün
değildir.
|
Yevmiye Tarih ve No
|
İçerik
|
Tutar
|
|
88/15.2.2007
|
Ali Atıf Bir’e temlikname ile proje bedeli ödemesi
|
5.000
|
|
154/20.3.2007
|
“
|
5.000
|
|
217/18.4.2007
|
“
|
5.000
|
|
278/17.5.2007
|
“
|
5.000
|
|
338/14.6.2007
|
“
|
5.000
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
25.000
|
Sonuç olarak, parti adına ve amaçlarına uygun
olarak yapılmayan giderlerin parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama
olarak kabul edilmesi mümkün görülmediğinden, 2820 sayılı Kanun’un 70.
maddesine aykırı olarak yapılan toplam 105.175,06
YTL ödemenin, aynı Kanun’un 75. maddesi hükmü uyarınca Hazine’ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri
Demokrat Parti’nin 81 il örgütünün 2007 yılı
giderleri toplamı 10.593.17,79 YTL olarak
gösterilmiştir.
Bunun
700.429,91 YTL’si personel giderleri,
1.637.787,48 YTL’si teşkilatlara yapılan
yardımlar, 1.106.582,03 YTL’si temsil ağırlama
giderleri, 468.593,38 YTL.si kırtasiye giderleri,
511.760,46 YTL.si haberleşme giderleri, 1.509.140,08 YTL.si taşıma ve
vasıta giderleri, 284.876,64 YTL.si seyahat giderleri, 1.035.742,52 YTL’si kira giderleri, 314.761,62 YTL’si
onarım giderleri, 388.039,61 YTL’si ısıtma,
aydınlatma ve temizlik giderleri, 55.236,28 YTL.si vergi, harç, noter,
sigorta giderleri, 58.311,51 YTL’si demirbaş
alımları, 651.566,43 YTL’si propaganda malzeme
giderleri, 701.137,58 YTL’si basın yayın
giderleri, 208.643,52 YTL’si geçen yıldan kalan
borç ödemesi ve 960.538,74 YTL’si ise sair
giderlerden oluşmaktadır.
İl örgütlerinin 2008 yılına devreden nakit mevcudu
88.581,93 YTL’dir.
Parti’nin il örgütlerinin 2007 yılı kesinhesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan
incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa’ya uygun olduğu sonucuna
varılmıştır.
C- Parti Mallarının İncelenmesi
Demokrat Parti’nin 2007 yılı defter ve belgeleri
üzerinde yapılan incelemede,
Parti’nin 2007 yılında 2820 sayılı Yasa’nın 74.
maddesi uyarınca taşınmaz mal ediniminde bulunmadığı, diğer yandan değeri
yüz milyon lirayı aşan 411.401,41 YTL değerinde 64 adet demirbaş eşya
niteliğinde taşınır mal ediniminin olduğu anlaşılmaktadır.
Demokrat Parti’nin 2007 yılı kesinhesabının
ve eklerinin incelenmesinde, Parti’nin Genel Merkez ve il örgütlerinin
ihtiyacı için bağış ve satınalma yoluyla elde
edilen toplam 411.401,41 YTL tutarındaki taşınır ve taşınmaz malların 2820
sayılı Yasa’ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
IV-
SONUÇ
Demokrat Parti’nin 2007 yılı kesinhesabının
incelenmesi sonucunda;
1- 2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesine aykırı olarak
partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış
harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 105.175,06 YTL karşılığı Parti malvarlığının, aynı Yasa’nın 75.
maddesi uyarınca Hazine’ye gelir kaydedilmesine,
2- Parti’nin 2007 yılı kesin hesabında gösterilen
55.355.025,29 YTL gelir ve 45.466.247,91 YTL gider ile 10.186.711,01 YTL
nakit devrinin ve 297.933,63 YTL borcunun, Hazine’ye irad
kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru,
denk ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’na uygun olduğuna,
13.5.2010 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
|
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Fulya KANTARCIOĞLU
|
|
Üye
Ahmet AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
|
Üye
Şevket APALAK
|
Üye
Serruh
KALELİ
|
Üye
Zehra Ayla PERKTAŞ
|
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Nuri NECİPOĞLU
|
|