|
Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:
Esas Sayısı : 2008/29 (Siyasî Parti
Malî Denetimi)
Karar Sayısı : 2010/30
Karar Günü : 13.5.2010
I- MALİ
DENETİMİN KONUSU
Demokratik Sol Parti’nin 2007 yılı kesinhesabının incelenmesidir.
II- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 16. maddesi
uyarınca, Haşim KILIÇ, Sacit ADALI, Fulya
KANTARCIOĞLU, Ahmet AKYALÇIN, Mehmet ERTEN, Mustafa YILDIRIM, A.Necmi ÖZLER, Serdar ÖZGÜLDÜR, Şevket APALAK, Serruh KALELİ ve Zehra Ayla PERKTAŞ’ın
katılımıyla 16.7.2009 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında;
Demokratik Sol Parti’nin 2007 yılı kesinhesabının ilk incelemesi sonucunda;
“Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının
incelenmesine oybirliğiyle” karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Parti’nin Anayasa Mahkemesi’ne verdiği 2007 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter
ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme
raporu, Anayasa ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama
Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun ilgili
kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup
incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve
belgelerde Demokratik Sol Parti’nin 2007 yılı gelirleri toplamının
103.589.381,06 YTL, giderleri toplamının 60.277.503,45 YTL olduğu,
44.149.973,13 YTL’nin nakit mevcudu olarak 2008
yılına devrettiği ve gelirleri ve giderleri arasındaki -838.095,52 YTL
farkın ise gider fazlası olarak 2008 yılına devrettiği görülmüştür. Bu gider farkının nedenini, 2820 sayılı Yasa’nın
67. maddesi hükümlerine uygun olarak kredili satın alınan mallar için
satıcılara olan borçlar oluşturmaktadır.
A- Gelirlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Demokratik Sol Parti Genel Merkezi’nin 2007 yılı
gelirleri toplamı 91.742.439,83 YTL olarak
gösterilmiştir.
Bunun
6.468,27 YTL’si bağış gelirleri, 80.623.953,64 YTL’si yılbaşındaki mevcut öz varlık, 10.604.416,20 YTL’si banka gelirleri, 505.761,31 YTL’si
örgüt iadelerinden ve 1.840,41 YTL’si sair
gelirlerden oluşmaktadır.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, gelirlerinin 2820 sayılı Yasa’ya uygun olarak
sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Gelirleri
Demokratik Sol Parti’nin 81 il örgütünün 2007 yılı
gelirleri toplamı 11.846.941,23 YTL olarak
gösterilmiştir.
Bunun
69.034,50 YTL’si aidat gelirleri, 478.- YTL’si satış gelirleri, 11.031.756,52 YTL’si Genel Merkez’den sağlanan yardım gelirleri,
25.718.- YTL’si partice tertiplene dayanışma
gecesi ve konser faaliyetlerinden sağlanan gelirleri ve 152.197,76 YTL’si bağışlar, 11.685,69 YTL’si
faiz gelirleri, 16.691,51 YTL’si diğer gelirler
ve 539.379,69 YTL’si ise 2006 yılından devreden
nakit mevcudundan oluşmaktadır.
İl örgütlerinin kesinhesap
çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı
Yasa’ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
B- Giderlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Demokratik Sol Parti Genel Merkezi’nin 2007 yılı
giderleri toplamı 48.679.238,51 YTL olarak
gösterilmiştir.
Bunun
18.243.716,39 YTL’si genel yönetim giderleri,
14.516.267,74 YTL’si seçim tanıtım propaganda
giderleri, 10.678.686.- YTL’si seçim tanıtım
propaganda stokları, 5.218.666,26 YTL’si sabit
kıymetler alım giderleri, 20.400.- YTL’si iş
avansları, 1.502,12 YTL’si verilen depozito ve
teminat giderlerinden oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezi’nin 2008 yılına devreden nakit
mevcudu ise 43.794.812,13 YTL’dir.
Demokratik Sol Parti Genel Merkezi’nin 2007 yılı
defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda
belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa’ya uygun olarak
gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
Muhasebe biliminin genel kabul görmüş temel
kavramlarından biri “Belgelendirme” kavramıdır. Vergi
Usul Kanunu’nun 229. maddesinde “Fatura,
satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı
göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye
verilen ticari vesikadır” şeklinde tarif yapılmış ve “Fatura Kullanma Mecburiyeti”
başlıklı 232. maddesindeki hükmüne göre de, faturanın hangi hallerde ve
kimler tarafından alınması ve verilmesinin gerektiği ifade edilmiştir. Bu
bağlamda mal ve hizmet alımlarında bu işlemlerin fatura ile
belgelendirilmesi zorunlu tutulmuş ve gerekli muhasebe kayıtlarının
tutulmasında da faturanın tevsik edici belge olarak kullanılması gerektiği
ifade edilmiştir.
Yine aynı Kanun’un “Gider Pusulası” başlıklı 234. maddesinde ki, “Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı
basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest
meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa; Yaptırdıkları işler
veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya
emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf
tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf
tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher
gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir. Gider pusulası,
işin mahiyeti, emtianın cins ve nev'i ile miktar
ve bedelini ve iş ücretini ve işi yaptıran ile yapanın veya emtiayı satın
alan ile satanın adlarıyla soyadlarını (Tüzel kişilerde unvanlarını) ve
adreslerini ve tarihi ihtiva eder ve iki nüsha olarak tanzim ve bir nüshası
işi yapana veya malı satana tevdi olunur. Gider pusulaları, seri ve
sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir.”
hükmünden fatura vermek mecburiyetinde olmayanlar için gider pusulası düzenleneceği
anlaşılmaktadır.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinin üçüncü
fıkrasına göre beş bin liraya kadar olan (2007 yılı için 48,86 YTL)
harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu
olmadığından, bu miktarı geçen harcamaların geçerli ve kanıtlayıcı bir
belgeye dayanması gerekmektedir.
2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun 70.
maddesinde, “Bir siyasî partinin
bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği adına yapılır” ve aynı
Kanun’un 75. maddesinde, “Anayasa
Mahkemesi denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin
doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile
giderler dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir”
ve 76. maddesinde de, “Belgelendirilmesi
gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti
malvarlığı, Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad
kaydedilir” hükümleri yer almaktadır.
1. Aşağıda ayrıntısı belirtilen muhasebe fişi ve
eki belgeler incelendiğinde, Parti görevlilerinin
yükümlülüklerini zamanında yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri
sonucu oluşan gecikme zammı ve faizi ile kişilerin şahsi kusurları
dolayısıyla tahakkuk eden para cezalarının Parti bütçesinden ödendiği
görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili olarak:
“Trafik
Cezaları: Seçim gezileri ve programlara yetişebilmek amacıyla
trafik cezalarına maruz kalınmıştır. Seçim minibüslerinin çeşitli illerde
çalışması neticesinde arkadan trafik cezaları gelmiştir. Araç
muayenelerinin yapılabilmesi için söz konusu cezaların ödenmesi
gerekmektedir. Yoğun bir seçim atmosferinde söz konusu cezalar ile karşı
karşıya kalmak işin doğası gereğidir.
Motorlu
Taşıt Vergisi Gecikme Zammı: Tan Oto firmasından filo şeklinde
topluca alınan araçların teslimi geciktiğinden MTV’sinin
firma tarafından karşılanacağı düşünüldüğünden MTV zamanında
yatırılamamıştır. Zamanında teslim edilen araçların MTV’si
süresinde ödenmiştir. MTV’lerin geç ödenmesinden
kaynaklanan gecikme zammı bankadan elde edilen faiz gelirinden daha düşük
olduğundan ortada hazine zararı söz konusu değildir.
Türk Telekom % 10 Faiz ödemesi % 90 Kampanyada
silindi: Seçim zamanında yoğun olan telefon trafiği nedeniyle
Genel Merkez’e hat başvurusunda bulunulduğunda; Türk Telekom tarafından
bazı örgütlerimizin borcu olduğu bu borç ödenmeden yeni hat bağlanamayacağı
bildirildiğinden, Türk Telekom’un uyguladığı kampanyadan faydalanılarak
faizlerin % 90’ı silinmiş ve geri kalan kısmı Genel Merkez tarafından
ödenmiştir. Türk Telekom uygulamasında gecikme faizleri aynı
zamanda KDV ve ÖİV gibi vergilerinde matrahını teşkil etmektedir ve ödenen
gecikme faizinin bir kısmı hazineye vergi olarak yatmaktadır. Gecikme
faizinin % 90’ının silindiği sadece % 10 ödendiği, bankada faizde bulunan
paranın getirisinin yüksek olması sebebiyle ortada hazine zararı söz konusu
değildir.
SGK
Gecikme Zammı: 2007/04 dönemi SSK prim ödemesi muhasebe personeli
tarafından Banka’ya geç bildirilmiş bu nedenle söz konusu prim gecikme
cezası ile ödenmiştir. Fakat söz konusu personelden 17.08.2007 tarihinde
gününde bankadan yapılamayan ödeme için bağış makbuzu düzenlenerek söz
konusu bedel tahsil edilmiş ve işlem telafi edilmiştir.
Yukarıda genel olarak belirtilen
işlemlerin hepsi bir kamu kurumu olmakla beraber ödenen bedellerin hepsi
hazineye gitmektedir. Geç ödenmesinden ötürü kamunun kaybı giderilmiş
olmakla birlikte o esnada parti mevduatının banka faizinde olması ve faiz
getirisi ise parti defterlerinde gelir olarak kaydedildiği için hem
partinin hem de hazinenin zarara uğratılmadığını düşünmekteyiz.”
Şeklinde savunma göndermişlerdir. Savunmalarda
ödemelerin niteliği kabul edilmekle birlikte, Hazine zararının
bulunmadığına vurgu yapılmıştır.
Siyasî Partiler Yasası’nın 75. maddesinde de
belirtildiği üzere “Anayasa Mahkemesi
denetimi sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve
kanuna uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler
dolayısıyla da bunların Hazineye gelir kaydedilmesine” karar verilir.
Siyasi partinin veya Hazine’nin zarara uğrayıp uğramadığı konusunda bir
denetim yapılmaz. Diğer yandan parti bütçesi ile hazine arasında doğrudan
bir ilişki bulunmamaktadır. Kaldı ki kanuna aykırı gelir ve giderlerin
Hazine’ye gelir kaydedilmesi Hazine’nin zararını tazmin amacıyla değil
ortaya çıkan hukuka aykırılığa bir yaptırım olması amacıyla düzenlenmiştir.
Parti görevlilerinin veya sözleşme ile hizmet satın
alınan kişilerin kusurlarından kaynaklanan söz konusu harcamaların parti
amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak
kabul edilmesi mümkün görülmediğinden 2820 sayılı Kanun’un 70. maddesine
aykırı olarak yapılan toplam 4.114,21 YTL’lik
ödemenin, aynı Kanunun 75. maddesi hükmü uyarınca Hazine’ye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Gecikme Zammı, Gecikme Faizi ve
Cezalara Ait Liste
|
Yevmiye tarih ve no
|
Alındı tarih ve no
|
Mahiyeti
|
Tutarı
|
|
10.2.2007/44
|
2.2.2007/F01027
|
Trafik cezası
|
166,5
|
|
“
|
2.2.2007/F01031
|
“
|
81
|
|
20.2.2007/56
|
20.2.2007/F01208
|
“
|
36,75
|
|
“
|
14.2.2007/F01169
|
“
|
81
|
|
“
|
14.2.2007/F01168
|
“
|
81
|
|
10.3.2007/82
|
5.3.2007/F01363
|
“
|
54,6
|
|
20.3.2007/101
|
19.3.2007/F01535
|
“
|
166,5
|
|
“
|
16.3.2007/030640000190
|
Motorlu Taşıt Vergisi gecikme
zammı
|
17,94
|
|
“
|
16.3.2007/030640000189
|
“
|
25,07
|
|
“
|
16.3.2007/104072
|
Trafik cezası
|
39
|
|
31.3.2007/123
|
23.3.2007
|
Telefon Faturası gecikme zammı
|
32,51
|
|
“
|
“
|
Motorlu Taşıt Vergisi gecikme
zammı
|
16,77
|
|
“
|
“
|
“
|
83,27
|
|
10.4.2007/146
|
2.4.2007/F02035
|
Trafik cezası
|
166,5
|
|
30.4.2007/202
|
30.4.2007/ F01550
|
“
|
52
|
|
“
|
25.4.2007/031180000208
|
“
|
39
|
|
10.5.2007/221
|
8.5.2007/030770000032
|
Motorlu Taşıt Vergisi gecikme
zammı
|
136,33
|
|
“
|
9.5.2007/0304100000271
|
“
|
199,58
|
|
20.5.2007/240
|
16.5.2007/0306400000084
|
“
|
100,05
|
|
“
|
16.5.2007/0306400000083
|
“
|
100,05
|
|
“
|
16.5.2007/0306400000082
|
“
|
100,05
|
|
“
|
16.5.2007/0306400000081
|
“
|
100,05
|
|
“
|
16.5.2007/0306400000080
|
“
|
100,05
|
|
“
|
16.5.2007/0306400000079
|
“
|
100,05
|
|
“
|
16.5.2007/0306400000078
|
“
|
100,05
|
|
“
|
16.5.2007/0306400000077
|
“
|
100,05
|
|
“
|
16.5.2007/0306400000085
|
“
|
100,05
|
|
30.5.2007/268
|
30.5.2007/F00794
|
Trafik cezası
|
39
|
|
20.6.2007/301
|
19.6.2007/F00196
|
“
|
81
|
|
20.7.2007/346
|
18.7.2007/528872
|
Türk Telekom %10 faiz ödemesi
|
46,28
|
|
“
|
18.7.2007/528879
|
“
|
70,5
|
|
“
|
18.7.2007/528881
|
“
|
7,5
|
|
“
|
18.7.2007/528885
|
“
|
12
|
|
“
|
18.7.2007/528887
|
“
|
7,5
|
|
“
|
18.7.2007/528890
|
“
|
14
|
|
“
|
18.7.2007/528894
|
“
|
44,2
|
|
“
|
18.7.2007/528896
|
“
|
38,88
|
|
“
|
18.7.2007/528899
|
“
|
61,1
|
|
“
|
18.7.2007/528900
|
“
|
30
|
|
“
|
18.7.2007/528901
|
“
|
15,23
|
|
“
|
18.7.2007/528902
|
“
|
8,78
|
|
“
|
18.7.2007/528905
|
“
|
133.98
|
|
“
|
18.7.2007/528906
|
“
|
13,25
|
|
8.8.2007/408
|
8.8.2007/F01161
|
Trafik cezası
|
39
|
|
“
|
8.8.2007/F01160
|
“
|
39
|
|
“
|
8.8.2007/F01157
|
“
|
160
|
|
15.8.2007/449
|
15.8.2007/549261
|
Türk Telekom %10 faiz ödemesi
|
42,86
|
|
“
|
15.8.2007/549262
|
“
|
8,72
|
|
“
|
15.8.2007/549268
|
“
|
12,23
|
|
“
|
15.8.2007/549272
|
“
|
9,83
|
|
“
|
15.8.2007/549259
|
“
|
30,24
|
|
“
|
15.8.2007/251144752
|
“
|
4,6
|
|
“
|
15.8.2007/251144426
|
“
|
42,57
|
|
“
|
15.8.2007/251144166
|
“
|
31,88
|
|
16.8.2007/458
|
16.8.2007/550231
|
“
|
9,45
|
|
“
|
16.8.2007/550235
|
“
|
25,3
|
|
“
|
16.8.2007/550227
|
“
|
31,78
|
|
“
|
16.8.2007/251449622
|
“
|
38,07
|
|
17.8.2007/463
|
17.8.2007/251728287
|
“
|
42,08
|
|
“
|
17.8.2007/559567
|
“
|
11,37
|
|
“
|
17.8.2007/193
|
SGK Ankara il Md. 2007/4 Dönem Prim
Gecikme Bedeli
|
334,79
|
|
15.8.2007.452
|
24.7.2007/400220003320
|
Trafik cezası
|
166,5
|
|
27.9.2007/693
|
27.9.2007/F00764
|
“
|
39
|
|
2.10.2007/694
|
2.10.2007/F01166
|
“
|
52
|
|
“
|
2.10.2007/0301800000238
|
“
|
36,75
|
|
“
|
2.10.2007/0301800000239
|
“
|
41,2
|
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
4.114,21
|
2. Aşağıda gösterilen 2.546,44 YTL tutarındaki giderler,
bir açıklama yapılmaksızın ve gerekçe gösterilmeksizin fatura aslı yerine
fotokopisine dayanılarak yapılmıştır.
Parti yetkilileri konu ile ilgili “Söz konusu firmalardan alınan
faturaların aslı tüm aramalara rağmen bulunamamıştır. Firmalardan aslı
gibidir tasdiki yaptırılarak dosyamıza eklenmiştir. ” şeklinde savunma
yapmışlardır.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinde beş milyon
(2007 yılı için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya
fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden
bu miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir
kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir. Bu nedenle, firma tarafından
tasdik edilmiş olsa dahi fatura fotokopisine dayanılarak kaydedilen toplam
2.546,44 YTL giderin, Yasa’nın öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış
olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.
Fatura Fotokopisi ile Yapılan Giderlere Ait Tablo
|
Yevmiye Tarih ve No
|
Kimden alındığı
|
Belge türü
|
Tutar
|
|
30.1.2007/11
|
Amasya Oruçlar Oto
|
Firma Tasdikli Fotokopi Fatura
|
1.169,58
|
|
20.3.2007/117
|
Mekanik Oto
|
“
|
180,4
|
|
20.5.2007/251
|
Zeg İnşaat
Malzemeleri Sanayi Ticaret Ltd.şti.
|
“
|
1.196,46
|
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
2.546,44
|
3. Parti görevlilerince, kişi ya da kuruluş elemanlarına
bahşiş olarak tutanak ile aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam 1.827,95 YTL
ödemede bulunulmuştur.
Parti yetkilileri konu ile ilgili “Parti görevlilerince veya parti
yöneticilerince yapılan şehirlerarası seyahatler de restoranlarda bahşiş
ödemeleri yapılmıştır. Ayrıca köy kahvelerinde vatandaşlarla yapılan
toplantıda çay bedeli ödenmiştir. Fakat bu tür yerlerden belge
alınamamaktadır. Bu tür belge alınamayan harcamalara kişinin avansını
kapatabilmek için harcama içeriği gösterilerek avans sahibince tutanak
düzenlenmiştir. Belge alınması mümkün olunmayan bu tür durumlarda Siyasi
Partiler Kanunu’nun belli bir bedelin altındaki harcamalarda belge aranmayacağı
hükmündeki sınıra riayet edilmiştir.” şeklinde savunma yapmışlardır.
Parti’nin kesinhesabı incelenirken
Parti görevlilerince 2007 yılı için geçerli belgelendirme sınırı olan 48,86
YTL’nin aşılmamasına dikkat edilerek yemek
bedeli, taksi ücreti ve bahşiş adı altında yukarıda ayrıntısı verilenler
dışında tutanak düzenlenerek çok sayıda harcama yapıldığı görülmüştür.
Belirtilen harcamalar belgelendirme sınırının altında olduğu için tutanakla
dahi yapılmış olsa kanuna aykırı bulunmamıştır. Aşağıda ayrıntısı verilen
ve sadece bahşiş ödemesi olduğu ifade edilen harcamaların ise bir hizmet
karşılığı olmaksızın kişi ya da kuruluş elemanlarına bahşiş adı altında
yapılması nedeniyle parti amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına
yapılmış bir harcama olarak kabul edilmesi mümkün görünmemektedir. Bu
nedenle 2820 sayılı Kanun’un 70. maddesine aykırı olarak yapılan toplam
1.827,95 YTL’lik ödemenin, aynı Kanun’un 75.
maddesi hükmü uyarınca Hazine’ye irad
kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
|
Yevmiye Tarih ve No
|
Açıklama
|
Tutar
|
|
10.1.2007/8
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
127,2
|
|
20.1.2007/16
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
106.41
|
|
10.3.2007/82
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla
yemekte bahşiş ödemesi
|
184,6
|
|
20.4.2007/184
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla K.Maraş, Trabzon,
İstanbul seyahatinde bahşiş ödemesi
|
180
|
|
“
|
Necmi Çavuşoğlu
tarafından tutanakla Ordu, Samsun ve Giresun seyahatinde bahşiş ödemesi
|
35
|
|
20.4.2007/176
|
Milli egemenlik mitinginde bahşiş Hasan Suna
|
42
|
|
“
|
Milli egemenlik mitinginde bahşiş Abdullah Beşer
|
5
|
|
20.5.2007/249
|
Yemekte bahşiş ödemesi tutanakla
|
150,9
|
|
20.6.2007/306
|
Yemekte bahşiş ödemesi tutanakla
|
90
|
|
30.6.2007/318
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
45
|
|
10.7.2007/332
|
Mehmet Unutmaz tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
90
|
|
|
Kemal Doğan tarafından tutanakla yemekte bahşiş
ödemesi
|
18,8
|
|
20.7.2007/348
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
90
|
|
20.7.2007/349
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
106.06
|
|
20.7.2007/352
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
35,75
|
|
20.7.2007/356
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
92
|
|
31.7.2007/368
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
85
|
|
6.8.2007/405
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
35
|
|
22.10.2007/792
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
75
|
|
22.10.2007/793
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
124
|
|
3.11.2007/866
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
87,7
|
|
8.11.2007/889
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
76
|
|
14.11.2007/923
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
78
|
|
26.11.2007/985
|
Yıldırım Ongun tarafından tutanakla yemekte bahşiş ödemesi
|
81
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
1.827,95
|
4. Aşağıda ayrıntısı verilen harcamalar kanunen
geçerli herhangi bir belgeye dayanmaksızın yapılmıştır.
Parti yetkilileri konu ile ilgili “Tutanak ile yapılan ödemelerin hepsi iş avansı
ile görevlendirilen parti yetkililerinin parti merkezi dışında bu
harcamaları yapmaları ve avansı kapatabilmeleri için yaptıkları ödemeyi,
ödeme yapılan kişinin imzasını almak suretiyle tutanak ile
gerçekleştirmelerinden kaynaklanmıştır. Gider Makbuzları parti Genel
Merkezinde bulunmaktadır. Yetkililere seyahatlerinde sıra numaralı gider
makbuzu verilememektedir. Gider makbuzları Genel Merkez’de zimmetlidir.
Parti dışına çıkması evrakın kaybolması ve takibinin zor olmasına yol açmaktadır.
Seyahat dönüşlerinde sonradan gider makbuzu düzenlenmemiştir. (ödeme
yapılan kişilerin imzasının alınamaması nedeniyle)” şeklinde savunma
yapmışlardır.
Siyasi partiler tarafından yapılan ödemelerde Vergi
Usul Kanunu’nda sayılan belgelerin varlığı aranmaktadır. Alınan hizmet
bedeli karşılığı fatura kesemeyen kişilerin parti yetkililerinin de kabul
ettiği gibi serbest meslek makbuzu veya gider pusulası düzenlemeleri
gerekmektedir.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinde beş milyon
(2007 yılı için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya
fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden
bu miktarı aşan harcamaların fatura veya gider makbuzu gibi geçerli bir
kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir. Bu nedenle, her ne suretle
olursa olsun tutanak düzenlenerek kaydedilen toplam 1.190,38 YTL giderin, Yasa’nın öngördüğü
anlamda belgeye dayandırılmış olduğunun kabul edilmesi mümkün değildir.
|
Yevmiye tarih ve nosu
|
Kişi Adı
|
Belge Türü
|
Tutar
|
|
10.4.2007/146
|
Cemalettin Mutlu
|
Tutanak
|
100
|
|
10.4.2007/156
|
Hüseyin Mert
|
“
|
150
|
|
30.4.2007/197
|
Necati Albay
|
“
|
150
|
|
20.5.2007/262
|
Bursa 2. İcra Müdürlüğü
(2007/4826 Dosyaya istinaden)
|
“
|
415,38
|
|
20.7.2007/355
|
Serkan Olgun
|
“
|
150
|
|
31.7.2007/370
|
Ömer Engin
|
“
|
175
|
|
2.10.2007/694
|
Murat Batlar
|
“
|
50
|
|
|
|
TOPLAM(YTL)
|
1.190,38
|
5. 30.1.2007 tarih ve 35 no’lu
ödeme belgesi ile Tanoto Ford bayiine 15.184 YTL
ödemede bulunulduğu görülmüştür.
Ekli belgelerin incelenmesi sonucunda 2.992.- YTL’nin motorlu araç trafik ve tescil belgesi bedeli,
8.260.- YTL’nin motorlu taşıtlar vergisi
ödemeleri ve 765.- YTL’nin TŞOF’na
plaka ödemesi olduğu, eki makbuz ve faturaların bulunduğu görülmüştür.
Belge ekinde tutulan hesap pusulasında kalan tutarın damga vergisi ve araç
muayene bedeli ödemesi olduğu belirtilmektedir. Ancak bu ödemelere ilişkin
fatura ve benzeri gider belgesinin eklenmediği görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili “Tan Oto firmasına yapılan 15.184.- YTL’nin, 2.992.- YTL’lik
kısmı 6. maddede belirttiğimiz Tan Oto firması tarafından adımıza yapılan
motorlu araç trafik ve tescil bedelidir. Borç tahakkuku içeriği 6. maddede
belirtilmiştir. Kalan tutarın 8.260.- YTL’si MTV,
765.- YTL’si ise TŞOF plaka ödemesi geri kalanı
Damga Vergisi ve Araç Muayene bedelidir.
Söz konusu ödemeler de Tan Oto firmasınca adımıza ilgili kuruluşlara
ödenmiştir. Yukarıda belirtilen ödemelerin ilgili kuruluşlara tarafımızdan
tekrar ödenmesi söz konusu değildir. Bu durum da mükerrerlik oluşacaktır.
Söz konusu evrakların hepsinin belgeleri ilgili fişlerin altındadır. Kaldı
ki sistem gereği ilgili kuruluşlara ödemelerin 2. kez yapılması mümkün
değildir.” şeklinde savunma yapmışlardır. Damga Vergisi ve araç muayene
bedelleri için yapılan toplam 3.167.- YTL için Parti adına ilgili firma
tarafından ödeme yapıldığını gösteren veya ilgili firma tarafından bu
giderler için düzenlenmiş fatura gibi herhangi bir kanıtlayıcı belge
sunmamışlardır.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinde beş milyon
(2007 yılı için 48,86 YTL) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya
fatura gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden
bu miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli bir
kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir. Bu nedenle, kanıtlayıcı belgeye
dayanmadan yapılan toplam 3.167.- YTL giderin aynı Kanun’un 75. maddesi
hükmü uyarınca Hazine’ye irad kaydedilmesi
gerektiği sonucuna varılmıştır.
6. 31.3.2007 tarih ve 140 no’lu
ödeme belgesinde Gülseli Çelikbaş isimli şahıs
adına Mesa Hastanesi tarafından düzenlenen fatura
karşılığında 6.052,99 YTL tutarında tedavi giderinin, Parti bütçesinden
karşılandığı görülmüştür.
Parti yetkilileri konu ile ilgili “Gülseli Çelikbaş
Kırıkkale İl Başkanıdır. Genel Merkez’de yapılan bir toplantıda aniden kalp
rahatsızlığı geçirmiş ve acilen Mesa Hastane’sine
kaldırılmıştır. Parti toplantısı sırasında cereyan eden bir olay olduğu
için sağlık masrafları Genel Merkez’ce karşılanmıştır.” şeklinde
savunma yapmışlardır.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinin birinci fıkrasında
“Siyasi partilerin giderleri
amaçlarına aykırı olamaz.” ikinci fıkrasında ise “Bir siyasi partinin bütün giderleri, o siyasi parti tüzelkişiliği
adına yapılır.” hükümlerine yer verilmiştir.
Parti üyeleri için ödenen toplam 6.052,99 YTL
tutarındaki; muayene, tıbbi sarf malzemesi ve yatak ücreti kalemlerinden
oluşan sağlık giderinin parti tüzelkişiliği adına ve parti amaçları
doğrultusunda yapılmış bir ödeme sayılması mümkün değildir.
Bu nedenle 2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesine
aykırı olarak yapılan bu ödemenin, aynı Yasa’nın 75. maddesi hükmü uyarınca
Hazine’ye gelir kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Yukarıda
maddeler halinde yapılan açıklamalara göre, Parti adına ve amaçlarına uygun
olarak yapılmayan toplam 18.898,97.- YTL gider karşılığı parti
malvarlığının, 2820 sayılı Yasa’nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazine’ye
irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri
Demokratik Sol Parti’nin 81 il örgütünün 2007 yılı
giderleri toplamı 11.598.264,94 YTL olarak gösterilmiştir.
Bunun 5.184.834,50 YTL’si
genel yönetim giderleri, 217.765,82 YTL’si
demirbaş alım giderleri, 6.085.610,64 YTL’si
seçim giderleri, 3.215,81 YTL’si alacaklar,
106.838,17 YTL’si borç ödemelerinden
oluşmaktadır.
İl örgütlerinin 2007 yılına devreden nakit mevcudu
355.161.- YTL’dir.
Parti’nin il örgütlerinin 2007 yılı kesinhesap çizelgelerinin gider bölümü üzerinde yapılan
incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa’ya uygun olduğu görülmektedir.
C- Parti Mallarının İncelenmesi
Demokratik Sol Parti’nin 2007 yılı defter ve
belgeleri üzerinde yapılan incelemede,
Parti’nin 2007 yılında 2820 sayılı Yasa’nın 74.
maddesi uyarınca değeri yüz milyon lirayı aşan 1.340.761,28 YTL değerinde
450 adet demirbaş eşya niteliğinde taşınır mal ve 16.005.- YTL değerinde
taşınmaz mal ediniminin olduğu anlaşılmaktadır.
Parti’nin Genel Merkez ve il örgütlerinin ihtiyacı
için ve tamamı satınalma yoluyla elde edilen
toplam 1.356.766,28 YTL tutarındaki taşınır ve taşınmaz malların 2820
sayılı Yasa’ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
IV- SONUÇ
Demokratik Sol Parti’nin 2007 yılı kesinhesabının incelenmesi sonucunda;
1- 2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesine aykırı olarak
partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış
harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 18.898,97 YTL karşılığı Parti
malvarlığının, aynı Yasa’nın 75. maddesi uyarınca Hazine’ye gelir
kaydedilmesine,
2- Parti’nin 2007 yılı kesin hesabında gösterilen
47.972.161,19 YTL gelir ve 43.439.162,84 YTL gider ile 5.133.436,54 YTL
nakit devrinin ve 600.438,19 YTL borcunun Hazine’ye irad
kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru,
denk ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’na uygun olduğuna,
13.5.2010 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
|
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Fulya KANTARCIOĞLU
|
|
Üye
Ahmet AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
|
Üye
Şevket APALAK
|
Üye
Serruh
KALELİ
|
Üye
Zehra Ayla PERKTAŞ
|
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Nuri NECİPOĞLU
|
|