|
Anayasa Mahkemesi
Başkanlığından:
Esas Sayısı : 2003/13 (Siyasî Parti Malî Denetimi)
Karar Sayısı : 2011/21
Karar Günü : 28.9.2011
I- MALİ DENETİMİN
KONUSU
Genç Parti’nin 2002 yılı kesinhesabının
incelenmesidir.
II- İLK İNCELEME
Genç Parti’nin 2002 yılı kesinhesabının
ilk incelemesi sonucunda;
“Dosyada
eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine Osman Alifeyyaz PAKSÜT’ün karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA” karar verilmiştir.
III- ESASIN
İNCELENMESİ
Partinin
Anayasa Mahkemesi’ne verdiği 2002 yılı kesinhesap
çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan
inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme raporu, Anayasa ve Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî
Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ile diğer yasama
belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan
defter ve belgelerde Genç Parti 2002 yılı gelirleri toplamının
14.312.605.284.410.- tl, giderleri toplamının
26.400.310.181.813.- tl, borçlarının
12.109.735.570.794.- tl olduğu, 11.746.963.391.-
liranın kasa ve banka mevcudu olarak 2003 yılına devrettiği anlaşılmaktadır.
Parti’nin 2002 yılı
birleşik kesinhesabının, Merkez Yönetim
Kurulu’nun 29.6.2003 gün ve 20 sayılı kararı ile kabul edilerek onaylandığı
görülmüştür.
Genç Parti 2002
yılı birleşik kesinhesabının gelir ve gider
rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu haliyle partinin
2002 yılı birleşik kesinhesabının doğru, denk ve
2820 sayılı Yasa’ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
A- Gelirlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez
Gelirleri
Parti Genel
Merkezi’nin 2002 yılı gelirleri 14.156.116.109.402.- tl
olarak gösterilmiştir.
Bunun
14.027.500.000.000.- lirası üye giriş ve yıllık aidatından,
75.735.450.000.- lirası aday adaylığı aidatından, 52.120.000.000.- lirası
bağış ve yardımlardan ve 760.659.402- lirası ise önceki yıl kasa
mevcudundan oluşmaktadır.
Parti Genel
Merkezinin 2002 yılı defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan
incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa’ya uygun olarak sağlandığı sonucuna
varılmıştır.
2- İl Örgütleri Gelirleri
Parti il
örgütlerinin 2002 yılı gelirleri 156.489.175.008.- tl
olarak gösterilmiştir.
Bunun
12.680.183.020.- lirası üye giriş ve yıllık aidatından ve
143.808.991.988.-lirası bağış ve yardımlardan oluşmaktadır.
Parti il
örgütlerinin 2002 yılı kesinhesap çizelgelerinin gelir
bölümü üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa’ya uygun
olduğu sonucuna varılmıştır.
B- Giderlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez
Giderleri
Parti Genel
Merkezinin 2002 yılı giderleri 26.234.958.173.112.- lira olarak
gösterilmiştir.
Bunun
234.240.632.624- lirası personel gideri, 2.086.185.000.- lirası temsil ve
ağırlama gideri, 367.182.196.079.- lirası basılı kağıt-kırtasiye-büro
gideri, 1.275.504.764.002.- lirası haberleşme gideri, 1.441.937.561.516.-
lirası taşıma ve vasıta gideri, 11.928.825.477.801.- lirası seyahat gideri,
1.650.652.707.644.- lirası kira gideri, 339.490.066.719.- lirası tamir
bakım gideri, 59.243.261.968.- lirası ısıtma-aydınlatma-temizlik-su gideri,
11.900.872.115.- lirası vergi-harç-noter-sigorta gideri, 4.673.979.685.952.-
lirası basın ve yayın gideri, 382.738.883.087.- lirası sair yönetim gideri,
3.292.418.378.567.- lirası satın alınan propaganda malzeme gideri,
18.053.005.070.-lirası taşra gideri, 553.787.034.819.- lirası demirbaş
gideri ve 2.917.460.149.- lirası önceki yıl giderlerinden oluşmaktadır.
Parti Genel
Merkezi’nin 2003 yılına devreden kasa ve banka mevcudu 5.155.381.005.-
liradır.
Genç Parti Genel
Merkezi’nin 2002 yılı defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan
incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa’ya
uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
Muhasebe biliminin
genel kabul görmüş temel kavramlarından biri “Belgelendirme” kavramıdır. Vergi Usul Kanunu’nun 229. maddesinde “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin
borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar
tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır” şeklinde tarif yapılmış
ve “Fatura Kullanma Mecburiyeti” başlıklı 232. maddesindeki hükmüne göre de,
faturanın hangi hallerde ve kimler tarafından alınması ve verilmesinin
gerektiği ifade edilmiştir. Bu bağlamda mal ve hizmet alımlarında bu
işlemlerin fatura ile belgelendirilmesi zorunlu tutulmuş ve gerekli
muhasebe kayıtlarının tutulmasında da faturanın tevsik edici belge olarak
kullanılması gerektiği ifade edilmiştir.
2820 sayılı
Yasa’nın 70. maddesinin üçüncü fıkrasına göre beş bin liraya kadar olan
(2002 yılı için 18.175.341.- lira) harcamaların makbuz veya fatura gibi bir
belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığından, bu miktarı geçen
harcamaların geçerli ve kanıtlayıcı bir belgeye dayanması gerekmektedir.
2820 sayılı Siyasî
Partiler Kanunu’nun 70. maddesinde,
“Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti
tüzelkişiliği adına yapılır” ve aynı Kanun’un 75. maddesinde, “Anayasa Mahkemesi denetimi
sonunda, o siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna
uygunluğuna veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da
bunların Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir” ve 76. maddesinde de, “Belgelendirilmesi gerektiği halde
belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı, Anayasa
Mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir” hükümleri yer almıştır.
25
Şubat 2011 tarih ve 27857 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6111
sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve
Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun yayınlandığı tarih
itibariyle yürürlüğe girdiğinden ve geçici maddelerde yargılanmamış siyasi
parti hesaplarında değiştirilen hükümlerin uygulanacağına dair düzenleme de
yapılmadığından dolayı bu tarihten önceki denetim ve yargılamada
değişiklikten önceki hükümler uygulanacaktır.
1- Parti görevlilerinin
Vergi, SSK ve diğer ödemelerle ilgili yükümlülüklerini zamanında
yapmamaları sonucu oluşan gecikme zammı, bedeli ve buna bağlı giderler
Parti bütçesinden ödenmiştir.
Gecikme Zammı ve Faiz
Ödeme Tablosu
|
Yevmiye tarih ve no
|
İçerik
|
Faiz veya gecikme tutarı
|
|
10.1.2002/3
|
Elektrik gecikme
bedeli
|
6.271.110
|
|
31.1.2002/6
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
|
“ “
|
SSK gecikme zamları
|
7.452.861
|
|
28.2.2002/8
|
SSK gecikme zamları
|
7.524.883
|
|
“ “
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
|
20.3.2002/11
|
Elektrik gecikme
bedeli
|
10.677.206
|
|
“ “
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
|
“ “
|
SSK gecikme zamları
|
7.574.692
|
|
10.4.2002/14
|
İşsizlik sigortası gecikme
zammı ile SSK gecikme zammı, faiz ve diğer gid.
|
184.358.367
|
|
30.4.2002/16
|
Elektrik gecikme
bedeli
|
3.697.397
|
|
“ “
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
|
“ “
|
SSK gecikme zammı,
faiz ve diğer giderler,
|
24.964.347
|
|
31.5.2002/19
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
|
“ “
|
SSK gecikme zammı,
faiz ve diğer giderler,
|
25.093.000
|
|
20.6.2002/21
|
Vergi gecikme zammı
|
36.560.000
|
|
“ “
|
SSK gecikme zammı,
faiz ve diğer giderler,
|
18.356.320
|
|
20.7.2002/25
|
SSK gecikme zammı,
faiz ve diğer giderler,
|
130.854.089
|
|
31.7.2002/27
|
Askiye ödenen su gecikme bedeli, ceza ve diğer giderler
|
8.552.135.000
|
|
“ “
|
Vergi ve özel işlem
gecikme zammı
|
2.357.140.000
|
Toplam 11.555.459.272.-
Parti yetkilileri, “Yeniden Doğuş Partisi zamanında parti
bütçesinin düşük gelir performansından kaynaklanan ödemelerdir.”
şeklinde cevap vermişlerdir.
Siyasî partinin
veya Hazine’nin zarara uğrayıp uğramadığı konusunda bir denetim yapılmadığı
gibi, parti bütçesi ile Hazine arasında doğrudan bir ilişki de
bulunmamaktadır. Kanuna aykırı gelir ve giderlerin Hazine’ye gelir
kaydedilmesi Hazine’nin zararını tazmin amacıyla değil ortaya çıkan hukuka
aykırılığa bir yaptırım olması amacıyla düzenlenmiştir.
Parti
yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için gerekli tedbirleri
almaları gerekir. Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında
yapmamaları sonucu oluşan gecikme zammı, bedeli, faiz ve buna bağlı giderlerden
parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı
bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu
açıktır.
2-
Parti adına kayıtlı araba olmadığı
halde benzin alımları Parti bütçesinden karşılanmıştır.
|
Yevmiye tarih ve no
|
Fişi veren
|
Fiş tarih ve no
|
İçerik
|
Tutar
|
|
17.7.2002/6
|
Bp
Bilginler A.Ş.
|
15.7.2002/4
|
Kurşunsuz
|
80.000.000
|
|
27.9.2002/150
|
Akgüç
Petrol
|
27.9.2002/829167
|
Kurşunsuz
|
70.000.000
|
|
4.9.2002/61
|
May Petrol
|
4.9.2002/37112
|
Kurşunsuz
|
97.000.000
|
Toplam
247.000.000.-
Parti yetkilileri, “Parti adına kiralanan araçlara siyasi faaliyet
çalışmaları kapsamında alınan benzin alımlarıdır.” şeklinde cevap
vermişlerdir.
Parti yetkilileri
parti adına kiralanan araçlar olduğunu söylemelerine rağmen kiralamaya
ilişkin herhangi bir belge sunmamışlardır. Dolayısıyla akaryakıt harcamasını
gerektirecek araç kiralama gideri bulunmayan harcamalar parti amaçlarına
uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış bir harcama olarak kabul
edilmemiştir.
3- Öğrenci giderleri parti bütçesinden
karşılanmıştır.
|
Yevmiye tarih ve no
|
İçerik
|
Tutar
|
|
17.9.2002/106
|
Ziya Şengül öğrenci
katkı payı ödemesi
|
207.900.000.-
|
|
24.9.2002/136
|
Mehmet Torbalı öğrenim
harcı ödemesi
|
110.000.000.-
|
|
26.9.2002/142
|
Hamit Kısa öğrenim
harcı ve evrak gideri ödemesi
|
211.000.000.-
|
|
“ “
|
Aytuğ Erçelik öğrenim harcı ve evrak gideri
ödemesi
|
211.000.000.-
|
Toplam
739.900.000.-
Parti yetkilileri,
“6111 sayılı Kanun ile değişik 2820 sayılı
Siyasi Partiler Kanununun 74. maddesinde de belirtildiği gibi siyasi
partinin amacına ulaşmak için gerekli gördükleri siyasi faaliyetleri
kapsamında yapılan harcamalarıdır.” şeklinde cevap vermişlerdir.
Öğrencilere ilişkin
çeşitli giderler parti tarafından karşılanacak yönetim gideri olmadığı
gibi, partinin amaçlarına uygun ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış
harcama olarak da kabulü mümkün değildir.
4-
Şükrü Karadağ adına alınan
122.000.000.- liralık uçak biletinin 23.7.2002 tarih ve 14 numaralı yevmiye
ile parti bütçesinden karşılanmıştır.
Parti yetkilileri, “Şükrü Karadağ partimizin “Teşkilat
Başkanı”dır. Siyasi faaliyet kapsamında vergi usul kanununa uygun harcama
belgesinin ödenmesidir.” şeklinde cevap vermişlerdir.
Şükrü Karadağ’ın
Teşkilat Başkanı olması yaptığı harcamaların parti faaliyetiyle ilgili
olduğunu göstermez. Parti adına yapılan faaliyetler sonucu düzenlenen
faturalar parti tüzel kişiliği adına olmalıdır. Yapılan harcamaların parti
ile ilgili olduğuna dair kanıtlayıcı bilgi ve belge sunulmamıştır. Bu
nedenle Parti adına yapılmış bir gider olarak kabul edilmemiştir.
5- Vergi Usul Kanunu’nda belirtilen belgeler olmadan
yapılan harcamaların bedeli Parti bütçesinden karşılanmıştır.
|
Yevmiye No
|
Belge türü
|
İçerik
|
Tutar
|
|
14.10.2002/214
|
14.10.2002
tarihli Necati Göl-Abdurrahman Sağtürk imzalı tutanak
|
Afiş asma karşılığı,
Genç Parti logolu makbuz.
|
100.000.000
|
|
31.10.2002/252
|
Necati Göl-Abdurrahman Sağtürk
|
Afiş asma karşılığı
|
57.000.000
|
|
12.11.2002/296
|
Tahsilat belgesi
|
Genç Parti Keçiören
ilçe başkanlığına ait telefon ödemeleri
|
243.500.000
|
Toplam
400.500.000.-
Parti yetkilileri, “Siyasi faaliyet çerçevesinde amaca
ulaşmak için yürütülen faaliyetler yapılırken, vergi mükellefiyeti tesis
edilmemiş kişilerden de küçük çapta da olsa hizmet alınması doğaldır. Bu
siyasi hizmetin bir tutanakla tespiti ve buna bağlı olarak ödemenin
gerçekleştirilmiş olması faaliyetin gerçekliği ortaya koymaktadır. Bu
durum, 6111 sayılı Kanunun 180. maddesi ile değişik 2820 sayılı Kanunun 74.
maddesinde belirlenen “Siyasi partiler harcamalarını fatura, fatura yerine
geçen belgeler ile bu belgelerin temin edilmesinin mümkün olmadığı hallerde
harcamanın doğruluğunu gösterecek muhtevaya sahip olmak şartıyla diğer
belgelerle tevsik ederler” hükmüne
de uygundur.” şeklinde cevap vermişlerdir.
Vergi Usul
Kanunu’na uygun olarak düzenlenmiş fatura, serbest meslek makbuzu, gider
pusulası gibi kanıtlayıcı belgeler olmadan yapılan 400.500.000.- lira tutarındaki giderin Kanun’un öngördüğü
anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul edilmemiştir.
6-
Fatura asılları olmadan 3 adet
Telsim fotokopi faturası karşılığı 30.10.2002 tarih ve 248 yevmiye ile
122.020.000.- lira ödeme
yapılmıştır.
Parti yetkilileri,
“3 adet Telsim A.Ş. faturası fotokopi
değil, fatura suretidir.” şeklinde cevap vermişlerdir.
3 adet telefon
faturası faksdan alınan suret faturadır. 2820
sayılı Yasa’nın 70. maddesinde beş milyon (2002 yılı için 18.175.- ytl.) liraya kadar olan harcamaların makbuz veya fatura
gibi bir belge ile tevsik edilmesi zorunlu olmadığı belirtildiğinden bu
miktarı aşan harcamaların makbuz veya fatura gibi geçerli ve kanıtlayıcı
belgeye dayanması gerekmektedir. Bu nedenle fatura aslı olmaksızın faksdan alınan suret faturaya dayanılarak kaydedilen
giderin, Kanun’un öngördüğü anlamda belgeye dayandırılmış olduğu kabul
edilmemiştir.
7-
Telsim gecikme bedelleri parti
bütçesinden karşılanmıştır.
Telefon Gecikme Bedelleri
|
Yevmiye tarih ve no
|
İçerik
|
Tutar
|
|
26.12.2002/424
|
Telsim
gecikme bedelleri
|
7760000
|
|
26.12.2002/425
|
Telsim
gecikme bedelleri
|
78542000
|
|
11.12.2002/368
|
Telsim
gecikme bedelleri
|
33617000
|
|
17.12.2002/393
|
Telsim
gecikme bedelleri
|
20544000
|
Toplam
140.463.000.-
Parti yetkilileri, “Hayatın olağan akışında kişi ve kurumların
da sıklıkla karşılaştığı gibi, faturaların postadan gecikmeli olarak
Parti’ye ulaşmış olmasından kaynaklanmaktadır.” şeklinde cevap
vermişlerdir.
Parti
yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için gerekli tedbirleri
almaları gerekir. Aksi halde bu tedbirlerin alınmaması sonucu oluşacak
gecikme bedelleri ile cezalar parti bütçesinden ödenecektir ki bunu kabul
etmek mümkün değildir.
Parti
görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan gecikme
bedellerinden parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkanı
bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu
açıktır.
8- Canlı Telekomünikasyon Film
ve Kaset Hizmetleri Tic. A.Ş. (Mecidiyeköy V.D.201
033 4539) Genç Partiye 9.676.000.000.000.- liralık 30.12.2002 tarih ve
60611 nolu, 8.614.000.000.000.- liralık
31.12.2002 tarih ve 60612 nolu,
5.664.000.000.000.- liralık 31.12.2002 tarih ve 60613 nolu
olmak üzere toplam 23.954.000.000.000.- liralık fatura düzenlemiştir. Genç Parti tarafından cari hesaba mahsuben Canlı
Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri Tic.A.Ş.ne
12.040.000.000.000.- lira ödemede bulunulmuştur.
Genç Parti ile
şirket arasında ki sözleşme ile söz konusu şirketin yaptığı hizmetler
karşılığında Partiye verdiği dokümanlar (cd,
materyal vb.) ile yaptığı hizmetlerin ne olduğunu belirten belgelerin
gönderilmesi istenmiştir.
Parti yetkilileri, “Parti seçim döneminde Canlı
Telekomünikasyon A.Ş.’den seçim kampanyasının düzenlenmesin ve
gerçekleştirilmesi, seçim ve propaganda organizasyonu gibi hizmetler satın
almıştır.
Bu
kapsamda “İlan Ve Reklam Hizmetleri”, “Yaka Rozetleri”, “Seyahat
Hizmetleri”, “Poster Ve Afişler”, “Taşıt Kiralanması”, “Kırtasiye
Malzemeleri”, “Bina Dekor Hizmeti”, “Temizlik Hizmetleri”, “Telefon,
Güvenlik, Yemek Hizmetleri”, “Benzin, Flama ve Bayraklar”, “Makine Kiralama
Hizmetleri” alınmıştır. Mitinglerde sanatçı organizasyon hizmeti de Canlı
Telekomünikasyon A.Ş. tarafından temin edilmiştir.
Alınan
hizmetler karşılığında Canlı Telekomünikasyon A.Ş. tarafından fatura
kesilmiş ve Genç Parti tarafından da ödeme yapılmıştır. Yani Genç Parti ile
Canlı Telekomünikasyon A.Ş. arasındaki ilişki cari hesap ilişkisi
çerçevesinde yürütülmüştür. Bu durum da 6111 sayılı Kanun ile değişik 2820
sayılı Kanunun 74. maddesine uygundur.
Genç
Parti ile Canlı Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri Ticaret A.Ş.
arasında yazılı bir sözleşme bulunmamaktadır.” şeklinde cevap vermişlerdir.
Canlı Telekomünikasyon Film ve Kaset
Hizmetleri Tic.A.Ş.’ye (Mecidiyeköy V.D.201
033 4539) Yapılan Ödemelere Ait Tablo
|
Yevmiye
Tarih ve No
|
İçerik
|
Belge
türü
|
Tutar
|
|
1.11.2002/262
|
Cari Hesaba mahsuben
|
Tahsilat makbuzu
|
350.000.000.000
|
|
3.11.2002/265
|
Cari hesap
|
“ “
|
300.000.000.000
|
|
3.11.2002/269
|
Cari Hesaba mahsuben
|
“ “
|
310.000.000.000
|
|
5.11.2002/2749
|
“ “
|
“ “
|
300.000.000.000
|
|
6.11.2002/275
|
“ “
|
“ “
|
230.000.000.000
|
|
7.11.2002/280
|
“ “
|
“ “
|
350.000.000.000
|
|
9.11.2002/282
|
“ “
|
“ “
|
400.000.000.000
|
|
10.11.2002/284
|
“ “
|
“ “
|
350.000.000.000
|
|
12.11.2002/295
|
“ “
|
“ “
|
700.000.000.000
|
|
14.11.2002/300
|
“ “
|
“ “
|
500.000.000.000
|
|
17.11.2002/302
|
“ “
|
“ “
|
500.000.000.000
|
|
19.11.2002/305
|
“ “
|
“ “
|
250.000.000.000
|
|
22.11.2002/311
|
“ “
|
“ “
|
600.000.000.000
|
|
23.11.2002/313
|
“ “
|
“ “
|
200.000.000.000
|
|
24.11.2002/315
|
“ “
|
“ “
|
300.000.000.000
|
|
26.11.2002/319
|
“ “
|
“ “
|
400.000.000.000
|
|
28.11.2002/333
|
“ “
|
“ “
|
400.000.000.000
|
|
30.11.2002/338
|
“ “
|
“ “
|
300.000.000.000
|
|
3.12.2002/347
|
“ “
|
“ “
|
300.000.000.000
|
|
4.12.2002/350
|
“ “
|
“ “
|
200.000.000.000
|
|
5.12.2002/352
|
“ “
|
“ “
|
200.000.000.000
|
|
6.12.2002/354
|
“ “
|
“ “
|
200.000.000.000
|
|
7.12.2002/356
|
“ “
|
“ “
|
150.000.000.000
|
|
8.12.2002/358
|
“ “
|
“ “
|
75.000.000.000
|
|
10.12.2002/360
|
“ “
|
“ “
|
330.000.000.000
|
|
11.12.2002/377
|
“ “
|
“ “
|
100.000.000.000
|
|
12.12.2002/381
|
“ “
|
“ “
|
150.000.000.000
|
|
13.12.2002/384
|
“ “
|
“ “
|
250.000.000.000
|
|
14.12.2002/389
|
“ “
|
“ “
|
150.000.000.000
|
|
16.12.2002/391
|
“ “
|
“ “
|
120.000.000.000
|
|
17.12.2002/396
|
“ “
|
“ “
|
175.000.000.000
|
|
19.12.2002/402
|
“ “
|
“ “
|
325.000.000.000
|
|
20.12.2002/407
|
“ “
|
“ “
|
320.000.000.000
|
|
22.12.2002/411
|
“ “
|
“ “
|
250.000.000.000
|
|
24.12.2002/415
|
“ “
|
“ “
|
550.000.000.000
|
|
26.12.2002/429
|
“ “
|
“ “
|
250.000.000.000
|
|
27.12.2002/434
|
“ “
|
“ “
|
205.000.000.000
|
|
28.12.2002/436
|
“ “
|
“ “
|
350.000.000.000
|
|
30.12.2002/439
|
“ “
|
“ “
|
250.000.000.000
|
|
31.12.2002/446
|
“ “
|
“ “
|
400.000.000.000
|
Toplam
12.040.000.000.000.-
Canlı Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri
Tic.A.Ş.
(Mecidiyeköy V.D.201 033 4539) Tarafından Düzenlenen
Faturalara Ait Liste
|
Yevmiye Tarih ve No
|
Fatura Tarih ve No
|
İçerik
|
Tutar
|
|
30.12.2002/440
|
30.12.2002/60611
|
Seçim
Kampanyası, seçim ve propoganda organizasyon
bedeli
|
9.676.000.000.000
|
|
31.12.2002/449
|
31.12.2002/60612
|
Seçim
Kampanyası, seçim ve propoganda organizasyon
bedeli
|
8.614.000.000.000
|
|
31.12.2002/450
|
31.12.2002/60613
|
Seçim
Kampanyası, seçim ve propoganda organizasyon
bedeli
|
5.664.000.000.000
|
Toplam
23.954.000.000.000.-
Yevmiye kaydında
yer alan genel yönetim giderleri alt kalemlerinin detayı Canlı
Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri Tic.A.Ş başlığıyla A4
kağıdına yazılmış rakamlardan oluşmaktadır. Bu rakamların nasıl bulunduğu anlaşılamadığı gibi, Canlı
Telekomünikasyon Film ve Kaset Hizmetleri Tic.A.Ş.nin hizmet aldığı kişi veya firmaların düzenleyip de
Canlı Ltd. şirketine vermiş olduğu kanıtlayıcı belgeler de sunulmamıştır.
Savunmada söylenen
hizmetlerin alındığı iddia edilen işlerin bedelinin ne olduğu, firmanın ve
Partinin yükümlülüğü, ihtilafların nasıl çözümleneceği gibi hususlar yazılı
sözleşmede yer alan hükümlerle belirlenir. Sözleşme olmadan bu hizmetlerin
alındığının iddia edilmesi ancak firma ile Parti arasında farklı bir ilişki
veya Partinin yetkili kişilerinin firma üzerinde bir şekilde söz sahibi
olması ile açıklanabilir.
Sözleşmelerin
yazılı olma zorunluluğu bulunmamakla birlikte ispat açısından yazılı
olmaları gerekir. Sözleşmenin yazılı olma zorunluluğu bulunmamasına karşın,
tarafların haklarını doğması muhtemel bir uyuşmazlıkta koruyabilmek için
yazılı olması gerekmektedir.
Kaldı ki yüksek
miktarda faturaların düzenlendiği ve hizmetin alındığı hizmet işinde
sözleşmenin olmadığını söylemek hayatın olağan akışına uygun düşmemektedir.
Genç
Parti ile şirket arasında ki sözleşme ile söz konusu şirketin yaptığı
hizmetler karşılığında Partiye verdiği dokümanlar (cd,
materyal vb.) ile yaptığı hizmetlerin ne olduğunu belirten belgelerin
gönderilmesinin istenmesinde ki amaç, gerçekte böyle bir hizmetin alınıp
alınmadığı, alınan hizmetin siyasi faaliyetler kapsamında olup olmadığı ile
alınan hizmet için ödenen ücretin nasıl belirlendiğini tespit etmek
içindir. Savunmada “İlan Ve Reklam Hizmetleri”, “Yaka
Rozetleri”, “Seyahat Hizmetleri”, “Poster Ve Afişler”, “Taşıt Kiralanması”,
“Kırtasiye Malzemeleri”, “Bina Dekor Hizmeti”, “Temizlik Hizmetleri”,
“Telefon, Güvenlik, Yemek Hizmetleri”, “Benzin, Flama ve Bayraklar”,
“Makine Kiralama Hizmetleri” alınmıştır. Mitinglerde sanatçı organizasyon hizmeti de Canlı
Telekomünikasyon A.Ş. tarafından temin edilmiştir.” denilmesine karşın
bunları kanıtlayan hiçbir bilgi ve belge sunulmamıştır.
İstenen bilgi ve
belgelerin gönderilmemesi yapılan harcamanın gerçekliği yansıtmadığını
göstermektedir.
213 sayılı Vergi
Usul Kanunu’nun 3. maddesinin (B) bendine göre, vergilendirmede vergiyi
doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır.
Gerçek mahiyeti saptayabilmek için faturanın düzenlenmiş olması yeterli
değildir. Bu bağlamda Parti ile Canlı Telekomünikasyon A.Ş arasında ki
hizmet ilişkisinin varlığını kanıtlayacak hukuki durumu yansıtan ve yeterli
kanaat oluşmasına yarayacak verilerin sunulması gerekir.
Diğer taraftan 2820
sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun 70. maddesinin üçüncü fıkrasında ki, “ Beşmilyon
liraya kadar harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik
edilmesi zorunlu değildir. Ancak,
bütün harcamaların yetkili organ veya merciin kararına dayanması şarttır.
Şu kadar ki, yetkili organca onaylanan bütçede öngörülmüş bulunmak kaydıyla
beşmilyon lirayı aşmayan harcamalar ile genel
tarifeye bağlı giderler için ayrıca karar alınmasına gerek yoktur.”
hükmüne de uyulmamıştır.
Alındığı ifade
edilen hizmet işinde sözleşmenin olmadığının söylenmesi hayatın olağan
akışına uygun düşmediği gibi, istenen belgelerin verilmemesi sonucunda
alındığı iddia edilen hizmetin Partinin siyasi faaliyetleri kapsamında olup
olmadığı da anlaşılamamıştır. Bu nedenle 23.954.000.000.000 .- liranın Hazine’ye irad
kaydedilmesine karar verilmiştir.
9-
Kiralarda kanıtlayıcı belgeler olmadan ödeme yapılmıştır.
Kira
sözleşmelerinin yazılı olma zorunluluğu bulunmamakla birlikte ispat
açısından yazılı olmaları gerekir. Yani Yasal düzenlemeye göre kira
sözleşmesinin yazılı olma zorunluluğu bulunmamasına karşın, gerek kiracının
ve gerekse kiraya verenin haklarını doğması muhtemel bir uyuşmazlıkta
koruyabilmek için yazılı olması gerekmektedir. Vergilendirme yönünden ise
kişiler üçüncü kişilerle olan vergisel ilişkilerini kanıtlamak zorunda
olduklarından, bu sözleşmelerin de Vergi Usul Yasası’nın 227. maddesi
uyarınca ispat edici belge olarak yazılı düzenlenmiş bulunması
gerekmektedir. Kira ödemelerinde kira sözleşmesi ile paranın
ödendiği veya alındığını gösteren belgeler kanıtlayıcı belgedir.
Kira sözleşmeleri
ile paranın ödendiğini gösteren kanıtlayıcı belgeler olmadan yapılan 57.724.999.614 .- lira gider kabul
edilmemiştir.
|
Yevmiye tarih ve no, Ay
|
Kira ödemesi yapılan yer sayısı
|
Kira sözleşmesi olmayan yer sayısı
|
Ödeme belgesi olmayan yer sayısı
|
Tutar
|
|
30.9.2002/162, Eylül
|
450
|
36
|
36
|
39.651.282.052
|
|
31.10.2002/257, Ekim
|
288
|
10
|
10
|
7.064.102.562
|
|
31.12.2002/448, Aralık
|
91
|
3
|
3
|
11.009.615.000
|
|
Toplam
|
|
|
|
57.724.999.614
|
Eylül 2002
|
Sıra No
|
İl
|
İlçe
|
Mülk Sahibi
|
Kira gideri
|
|
1.
|
09 Aydın
|
Çine
|
Sebahat Alıcıoğlu
|
384.615.385
|
|
2.
|
23 Elazığ
|
Sivrice
|
Faruk Öden
|
384.615.385
|
|
3.
|
24 Erzincan
|
Erzincan
|
Rıdvan Aydemir
|
3.230.769.231
|
|
4.
|
25 Erzurum
|
Büyükşehir
|
İhsan Karakaya
|
3.846.153.846
|
|
5.
|
25 Erzurum
|
Horasan
|
Menderes Karataş
|
1.538.461.538
|
|
6.
|
25 Erzurum
|
Ilıca
|
Osman Şahin
|
108.974.359
|
|
7.
|
25 Erzurum
|
Karayazı
|
Gıyasettin Tutkun
|
1.846.153.846
|
|
8.
|
25 Erzurum
|
Oltu
|
Selami Selçuk
|
2.307.692.308
|
|
9.
|
25 Erzurum
|
Pasinler
|
İmdat Saraç
|
1.538.461.538
|
|
10.
|
26 Eskişehir
|
Sarıcakaya
|
Adnan Ada
|
384.615.385
|
|
11.
|
31 Hatay
|
Reyhanlı
|
Hüseyin Paçal
|
1.292.307.692
|
|
12.
|
34 İstanbul
|
Bahçelievler (Byş)
|
Suat Kale
|
1.730.769.231
|
|
13.
|
34 İstanbul
|
Bağcılar (Byş)
|
Murat Türk
|
1.153.846.154
|
|
14.
|
43 Kütahya
|
Domaniç
|
Nuri Koca
|
269.230.769
|
|
15.
|
43 Kütahya
|
Gediz
|
Vildan Şengöz
|
576.923.077
|
|
16.
|
53 Rize
|
Çayeli
|
Cevat Sarıçam
|
1.000.000.000
|
|
17.
|
70 Karaman
|
Karaman
|
Nefise Karaman
|
1.282.051.282
|
|
18.
|
70 Karaman
|
Kazımkarabekir
|
Süleyman Özcan
|
538.461.538
|
|
19.
|
71 Kırıkkale
|
Kırıkkale
|
Yıldırım Köksal
|
448.717.949
|
|
20.
|
71 Kırıkkale
|
Kırıkkale
|
Ertuğrul Baştuğ
|
923.076.923
|
|
21.
|
71 Kırıkkale
|
Bahşılı
|
Mehmet Gürsoy
|
538.461.538
|
|
22.
|
71 Kırıkkale
|
Balışeyh
|
Kazım Akyurt
|
615.384.615
|
|
23.
|
71 Kırıkkale
|
Keskin
|
Ayhan Şakar
|
480.769.231
|
|
24.
|
71 Kırıkkale
|
Sulakyurt
|
Yusuf Oruçcu
|
480.769.231
|
|
25.
|
71 Kırıkkale
|
Yahşihan
|
Cavit Demiral
|
653.846.154
|
|
26.
|
71 Kırıkkale
|
Karakeçili
|
Atilla Albayrak
|
326.923.077
|
|
27.
|
72 Batman
|
Batman
|
Ramazan Başaran
|
1.153.846.154
|
|
28.
|
72 Batman
|
Beşiri
|
Cemal Çakar
|
269.230.769
|
|
29.
|
72 Batman
|
Kozluk
|
Hüseyin Baltaş
|
192.307.692
|
|
30.
|
73 Şırnak
|
Cizre
|
Yusuf Eke
|
1.153.846.154
|
|
31.
|
74 Bartın
|
Bartın
|
Mehmet Aydın
|
3.846.153.846
|
|
32.
|
74 Bartın
|
Amasra
|
Ahmet Yüksel
|
384.615.385
|
|
33.
|
74 Bartın
|
Kurucaşile
|
Ali Cevdet İnce
|
461.538.462
|
|
34.
|
74 Bartın
|
Ulus
|
Hasan Kalender
|
461.538.462
|
|
35.
|
75 Ardahan
|
Ardahan
|
Fevzi Yılmaz
|
3.076.923.077
|
|
36.
|
80 Osmaniye
|
Sumbas
|
Fatih Tura
|
769.230.769
|
|
37.
|
Toplam
|
|
|
39.651.282.052
|
Ekim 2002
|
Sıra No
|
İl
|
İlçe
|
Mülk Sahibi
|
Kira gideri
|
|
1.
|
04 Ağrı
|
Ağrı
|
Hasan Basri
Kavukçu
|
192.307.692
|
|
2.
|
15 Burdur
|
Çeltikçi
|
Mustafa Uçar
|
923.076.923
|
|
3.
|
20 Denizli
|
Buldan
|
Kemal Boyacı
|
461.538.462
|
|
4.
|
25 Erzurum
|
İspir
|
Fatih Boz
|
769.230.769
|
|
5.
|
31 Hatay
|
Erzin
|
Hatice Kasımoğlu
|
1.282.051.282
|
|
6.
|
39 Kırklareli
|
Kırklareli
|
Ahmet Hançer
|
384.615.385
|
|
7.
|
61 Trabzon
|
Of
|
Selahattin İhtiyar
|
769.230.769
|
|
8.
|
61 Trabzon
|
Tonya
|
Musa Öztürk
|
666.666.667
|
|
9.
|
62 Tunceli
|
Pertek
|
Mehmet Dönmez
|
1153.846.154
|
|
10.
|
66 Yozgat
|
Saraykent
|
Ali Biçer
|
461.538.462
|
|
|
Toplam
|
|
|
7.064.102.562
|
Aralık 2002
|
Sıra No
|
İl
|
İlçe
|
Mülk Sahibi
|
Ödeme belgesi
|
Kira gideri
|
|
1.
|
06 Ankara
|
Çankaya
|
Adil Mutlu
|
Yok
|
7.932.692.308
|
|
2.
|
06 Ankara
|
Çankaya
|
Halil Meftun Gürsoy
|
Yok
|
2.884.615.385
|
|
3.
|
54 Sakarya
|
Sapanca
|
İsmail Uçar
|
Yok
|
192.307.692
|
|
|
Toplam
|
|
|
|
11.009.615.000
|
2- İl Örgütleri
Giderleri
Parti il
örgütlerinin 2002 yılı giderleri 165.352.008.701.- tl
olarak gösterilmiştir.
Bunun
32.740.114.437.- lirası temsil ve ağırlama gideri, 12.777.979.213.- lirası
basılı kağıt-kırtasiye-büro gideri,
17.826.532.639.- lirası haberleşme gideri, 28.428.087.620.- lirası taşıma
ve vasıta gideri, 3.378.804.000.- lirası seyahat gideri, 5.410.000.000.-
lirası kira gideri, 4.186.518.600.- lirası tamir bakım gideri,
19.732.574.492.- lirası ısıtma-aydınlatma-temizlik-su gideri, 306.456.800.-
lirası vergi-harç-noter-sigorta gideri, 2.957.530.000.- lirası basın ve
yayın gideri, 31.091.382.700.- lirası sair yönetim gideri, 4.842.500.000.-
lirası satın alınan propaganda malzeme gideri, 623.940.000.- lirası
demirbaş gideri ve 1.049.588.200.- lirası özel maliyetlerden oluşmaktadır.
Parti il
örgütlerinin 2003 yılına devreden kasa mevcudu 6.591.582.386.- liradır.
Parti il
örgütlerinin 2002 yılı kesinhesap çizelgelerinin
gider bölümü üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Yasa’ya
uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
C- Parti Mallarının
İncelenmesi
Parti’nin 2002 yılı
defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede 100.000.000.-liranın
üzerinde taşınır mal ile taşınmaz mal ediniminin olmadığı anlaşılmaktadır.
IV-
SONUÇ
Genç Parti 2002 yılı kesinhesabının
incelenmesi sonucunda;
1- Parti’nin 2002 yılı kesinhesabında gösterilen 14.312.605.284.410.- lira
gelir, 12.109.735.570.794.- lira borç, 26.400.310.181.813.- lira gider,
11.746.963.391.- lira kasa ve banka mevcudu devrinin Hazine’ye irad kaydedilenler
dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk
ve 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’na uygun olduğuna,
2- 2820 sayılı Yasa’nın 70.
maddesine aykırı olarak partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel
kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen 24.025.052.341.886.- lira (24.025.052,34 ytl)
karşılığı Parti malvarlığının, 2820 sayılı Yasa’nın 75. maddesi
uyarınca Hazine’ye gelir kaydedilmesine,
28.9.2011 gününde
OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
|
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Fulya KANTARCIOĞLU
|
|
Üye
Ahmet AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Fettah
OTO
|
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Recep KÖMÜRCÜ
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
|
Üye
Nuri
NECİPOĞLU
|
Üye
Hicabi
DURSUN
|
|
Üye
Celal Mümtaz AKINCI
|
Üye
Erdal TERCAN
|
KARŞIOY YAZISI
Genç
Parti’nin 2002 yılı kesinhesabının ilk incelemesi
28.9.2011 günü yapılmıştır.
Bir
siyasî partinin malî denetiminin dokuz yıl bekletilerek yapılması,
E:2005/16, K:2010/67; E:2002/16, K:2010/66; E:2001/25, K:2010/65;
E:2003/30, K:2010/49; E:2002/12, K:2010/48 ve E:2001/12, K:2011/9 sayılı
siyasî parti malî denetim dosyalarındaki karşıoylarımda
açıklanan nedenlerle, Anayasa’nın 2. maddesindeki hukuk devleti ilkesine ve
36. maddesindeki adil yargılanma hakkına aykırıdır.
Dosyanın
işlemden kaldırılması gerekir.
Başkanvekili
Osman
Alifeyyaz PAKSÜT
|