|
Anayasa Mahkemesi
Başkanlığından:
Esas Sayısı : 2006/8 (Siyasî Parti Malî
Denetimi)
Karar Sayısı : 2011/33
Karar Günü : 30.11.2011
I- MALİ DENETİMİN KONUSU
İşçi Partisi’nin 2005 yılı kesinhesabının
incelenmesidir.
II- İLK İNCELEME
İşçi Partisi’nin 2005 yılı kesinhesabının
incelenmesi sonucunda; “Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının
incelenmesine oybirliğiyle” karar verilmiştir.
III- ESASIN İNCELENMESİ
Parti’nin Anayasa Mahkemesi’ne verdiği 2005 yılı kesinhesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter
ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren esas inceleme
raporu, Anayasa ve Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri
Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasî Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları,
bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra
gereği görüşülüp düşünüldü:
Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve
belgelerde İşçi Partisi’nin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2005 yılı
gelirlerinin 919.308,89 YTL., borçlarının
33.523,89 YTL., giderlerinin 869.566,60 YTL., alacaklarının 11.142,84 YTL.,
2006 yılına devreden nakit mevcudunun 72.123,34 YTL. olduğu,
gelir ve borç rakamları toplamı ile gider, alacak ve nakit devir rakamları
toplamının birbirine denk olduğu görülmüştür.
A- Gelirlerin
İncelenmesi
1- Genel Merkez Gelirleri
Parti Genel Merkezi gelirleri 177.525,69 YTL. olarak gösterilmiştir.
Bunun 31.481,89 YTL. si
gelecek yıla devreden borçlar, 14.607 YTL. si
geçen yıldan devreden nakit mevcudu, 10.025 YTL. si
aidat gelirleri, 50.695,50 YTL. si bağış
gelirleri, 2.709 YTL. si satış ve etkinlik
gelirleri ve 68.007,30 YTL. si alınan örgüt
yardımlarından oluşmaktadır.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gelir belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Yasa’ya uygun olarak
sağlandığı sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Gelirleri
Parti’nin il örgütleri gelirleri 775.307,09 YTL. olarak gösterilmiştir.
Bunun 2.042 YTL. si
gelecek yıla devreden borçlar, 64.122,53 YTL. si
geçen yıldan devreden nakit mevcudu, 310.834,97 YTL. si
aidat gelirleri, 286.387,13 YTL. si bağış
gelirleri, 9.927 YTL. si satış ve etkinlik
gelirleri, 375 YTL. si diğer gelirler ve
101.618,46 YTL. si alınan örgüt yardımlarından
oluşmaktadır.
İl örgütlerinin kesinhesap
çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı
Yasa’ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
B- Giderlerin İncelenmesi
1- Genel Merkez Giderleri
Parti Genel Merkezi giderleri 171.808,82 YTL. olarak gösterilmiştir.
Bunun 27.382 YTL. si geçen
yıldan devreden borçlar, 10.645,84 YTL. si gelecek
yıla devreden alacaklar, 28.444 YTL. si personel
giderleri, 75.730,71 YTL. si genel yönetim
giderleri, 24.835,70 YTL. si gezi, seçim ve toplantı
giderleri, 252,50 YTL. si etkinlik giderleri,
2.118,07 YTL. si demirbaş alım giderleri ve 2.400
YTL: si verilen örgüt yardımlarından oluşmaktadır.
Parti Genel Merkezi’nin 2006 yılına devreden nakit
mevcudu 5.716,87 YTL. dir.
Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri
üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilen konu dışında, giderlerin
2820 sayılı Yasa’ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.
2820 sayılı Siyasi Partiler Yasası’nın 70.
maddesinin üçüncü fıkrasına göre beş milyon liraya (2005 yılı için 41,29
YTL.) kadar olan harcamaların makbuz veya fatura gibi bir belge ile tevsik
edilmesi zorunlu olmadığından, bu miktarı geçen harcamaların geçerli bir
kanıtlayıcı belgeye dayanması gerekmektedir.
2820 sayılı Yasa’nın 70. maddesinin bir ve ikinci
fıkralarında; “Siyasi partilerin giderleri amaçlarına aykırı olamaz.
Bir siyasî partinin bütün giderleri, o siyasi parti
tüzelkişiliği adına yapılır” ve
aynı Yasa’nın 75. maddesinde, “Anayasa Mahkemesi denetimi sonunda, o
siyasi partinin gelir ve giderlerinin doğruluğuna ve kanuna uygunluğuna
veya kanuna uygun olmayan gelirler ile giderler dolayısıyla da bunların
Hazineye gelir kaydedilmesine karar verir” ve 76. maddesinde de, “Belgelendirilmesi
gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı,
Anayasa Mahkemesi kararıyla Hazineye irad
kaydedilir” hükümleri yer almıştır.
Aşağıda ayrıntısı gösterilen 648,93 YTL. tutarındaki
elektrik, vergi ve sigorta primi gecikme bedellerinin gider
yazılması nedeni 19.9.2011 tarih ve 123-3334 sayılı yazıyla partiye
sorulmuş, parti yetkilileri 11.10.2011 tarih ve 34 sayılı cevap yazısında,
söz konusu harcamaların partinin amaçlarına uygun, parti tüzel kişiliği
adına, belgeye dayalı ve parti yetkili organlarının bilgisi dahilinde
yapılmış elektrik abonelik sözleşmesi ile vergi ve sigorta bildirimleri
gereği yapıldığını, 2820 sayılı Yasa’da parti görevlilerinin kişisel
kusurlarından kaynaklanan harcamaların usulsüz olacağı yönünde bir
düzenleme bulunmadığını, bu giderlerin doğruluğunda kuşku bulunmadığı ve
belgeye dayalı olduğu için hazineye irat kaydının düzenlendiği Yasa’nın 75.
ve 76. maddeleri kapsamında da değerlendirilemeyeceğini bildirmişlerdir.
|
Yevmiye tarih ve no
|
Alındı-fatura / tarih ve no
|
Mahiyeti
|
Tutarı
|
|
23.2.2005/55
|
23.2.2005/7461090
|
Elektrik
gecikme bedeli
|
10,73
|
|
5.5.2005/133
|
5.5.2005/4820005205
|
Gelir
vergisi usulsüzlük cezası
|
30
|
|
27.6.2005/184
|
27.6.2005/7461090
|
Elektrik
gecikme bedeli
|
18,83
|
|
4.8.2005/229
|
4.8.2005/200
|
Gelir
vergisi gecikme zammı
|
78,6
|
|
“ “
|
4.8.2005/210
|
“ “
|
185,93
|
|
5.8.2005/230
|
5.8.2005/47
|
Sigorta
primi gecikme zammı
|
86,67
|
|
5.8.2005/231
|
5.8.2005/46
|
“ “ “
|
76,71
|
|
2.9.2005/260
|
2.9.2005/260
|
Gelir
vergisi gecikme zammı
|
161,46
|
|
|
|
Toplam
|
648,93
|
Parti genel merkezi bir önceki yıldan bu yıla
toplam 14.607 YTL. ve bu yıldan sonraki yıla
5.716,87 YTL. tutarında nakit devrinde
bulunmuştur. Partinin yeterli kaynağı bulunmasına rağmen parti
görevlilerinin ödemeleri zamanında yapmamaları nedeniyle gecikme bedeli
ödemek zorunda kalınmıştır.
Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında
yapmamaları ve gerekli özeni göstermemeleri sonucu oluşan gecikme
bedellerinden Parti tüzel kişiliğini sorumlu tutmak mümkün değildir. Bu
ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında değerlendirilmesi gerekir.
Bu nedenle, toplam 648,93 YTL. tutarındaki elektrik
faturası, vergi ve sigorta primi gecikme bedelleri parti tüzel kişiliği
adına ve parti amaçlarına uygun yapılmış bir harcama olarak kabul
edilmemiştir.
Parti adına ve amaçlarına uygun olarak yapılmayan
toplam 648,93 YTL. gider karşılığı parti
malvarlığının 2820 sayılı Yasa’nın 75. ve 76. maddeleri uyarınca Hazineye irad kaydedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
2- İl Örgütleri Giderleri
Parti il örgütlerinin giderleri 708.900,62 YTL. olarak gösterilmiştir.
Bunun 142 YTL. si geçen
yıldan devreden borçlar, 497 YTL. si gelecek yıla
devreden alacaklar, 506.483,74 YTL. si genel
yönetim giderleri, 12.154,76 YTL. si gezi, seçim
ve toplantı giderleri, 8.729,99 YTL. si etkinlik
giderleri, 6.522,37 YTL. si basın, yayın ve
propaganda giderleri, 7.145 YTL. si demirbaş alım
giderleri ve 167.225,76 YTL: si verilen örgüt yardımlarından oluşmaktadır.
Parti il örgütlerinin 2006 yılına devreden nakit
mevcudu 66.406,47 YTL. dir.
İl örgütleri kesinhesap
çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820
sayılı Yasa’ya uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
C- Parti Malları
İşçi Partisi’nin 2005 yılı belgeleri üzerinde
yapılan incelemede,
Parti’nin 2005 yılında 2820 sayılı Yasa’nın 74.
maddesi uyarınca değeri yüz YTL. yi aşan 9.263,07
YTL. değerinde demirbaş eşya niteliğinde taşınır
mal ediniminin olduğu ve taşınmaz mal ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.
Parti tarafından 2005 yılında edinilen, değerleri
toplamı 9.263,07 YTL. olan taşınır malların
2.118,07 YTL. si genel merkez, 7.145 YTL. si il örgütleri tarafından edinilmiştir. Bu mallar
muhtelif büro malzemeleri (Bilgisayar, yazıcı, tv., masa, sandalye, telefon, dolap vb.) olup, 2.468,07
YTL. si satınalma ve
6.795 YTL. si bağış suretiyle edinilmiştir.
İşçi Partisi’nin 2005 yılı kesinhesabının
ve eklerinin incelenmesinde, Parti’nin 2005 yılında edindiği değeri yüz
YTL. yi aşan taşınır mal edinimlerinin 2820
sayılı Yasa’ya uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.
IV- SONUÇ
İşçi Partisi’nin 2005 yılı kesinhesabının
incelenmesi sonucunda;
1-
Parti’nin 2005 yılı kesinhesabında gösterilen
919.308,89 YTL. geliri, 33.523,89 YTL. borçları, 869.566,60 YTL. gideri
ve 11.142,84 YTL. alacakları ile 72.123,34 YTL. nakit devrinin Hazine’ye irat kaydedilenler dışında
kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı
Siyasî Partiler Yasası’na uygun olduğuna,
2- Kesinhesapta gösterilen giderlerden Parti amacına uygun
ve Parti tüzelkişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün
görülmeyen 648,93 YTL. karşılığı Parti malvarlığının 2820
sayılı Siyasî Partiler Yasası’nın 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine’ye
gelir kaydedilmesine,
30.11.2011 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
|
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Serruh
KALELİ
|
Başkanvekili
Alparslan ALTAN
|
|
Üye
Fulya KANTARCIOĞLU
|
Üye
Ahmet AKYALÇIN
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
|
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Zehra Ayla PERKTAŞ
|
|
Üye
Recep KÖMÜRCÜ
|
Üye
Burhan ÜSTÜN
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
|
Üye
Nuri NECİPOĞLU
|
Üye
Hicabi
DURSUN
|
|
Üye
Celal Mümtaz AKINCI
|
Üye
Erdal TERCAN
|
|