|
Gümrük ve Ticaret Bakanlığından:
HALKA AÇIK
OLMAYAN ŞİRKETLERDE KAYITLI SERMAYE
SİSTEMİNE
İLİŞKİN ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Tebliğin amacı, şirketlerin kayıtlı sermaye sistemini kabul etmelerine,
kayıtlı sermaye sistemine geçmelerine, bu sistemde sermayelerini
artırmalarına, kayıtlı sermaye tavanını yükseltmelerine, sistemden
çıkmalarına veya çıkarılmalarına, yönetim kurulunun imtiyazlı ve primli
paylar ihracına, rüçhan haklarını sınırlamasına ve diğer hususlara ilişkin
usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Tebliğ hükümleri, kayıtlı sermaye sistemini kabul eden halka açık olmayan
anonim şirketleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Tebliğ, 14/1/2011 tarihli ve 6103 sayılı Türk
Ticaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 20 nci maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak
hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Tebliğde geçen:
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
b) Başlangıç sermayesi: Kayıtlı sermaye sistemini kabul
eden şirketlerde, kuruluşta veya kayıtlı sermaye sistemine ilk geçildiğinde
sahip olunması zorunlu sermayeyi,
c) Çıkarılmış sermaye: Çıkarılmış payların tümünün
itibari değerlerinin toplamını temsil eden sermayeyi,
ç) Genel Müdürlük: İç Ticaret Genel Müdürlüğünü,
d) Halka açık olmayan anonim şirket: 28/7/1981
tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca, pay senetleri
halka arz edilmiş olmayan veya halka arz edilmiş sayılmayan anonim
şirketleri,
e) Kanun: 13/1/2011 tarihli ve
6102 sayılı Türk Ticaret Kanununu,
f) Kayıtlı sermaye: Şirketlerin, Kanunun esas sermaye
sistemindeki sermayenin artırılmasına ilişkin hükümlerine tabi olmaksızın
yönetim kurulu kararı ile yeni pay çıkarmak suretiyle ulaşabilecekleri
azami sermaye tavanını gösteren ve esas sözleşmelerinde yer alan sermayeyi,
ifade eder.
Kayıtlı
sermaye sistemini kabul etme ve bu sisteme geçme şartları
MADDE 5 – (1)
Başlangıç sermayesi en az yüzbin Türk Lirası olan
şirketler; Bakanlıktan izin almak şartıyla kuruluşta kayıtlı sermaye
sistemini kabul edebilirler veya sonradan esas sözleşmelerini değiştirerek
kayıtlı sermaye sistemine geçebilirler.
(2) Kayıtlı sermaye sistemine geçecek şirketlerde
çıkarılmış sermayenin tamamının ödenmiş olması ve sermayenin karşılıksız
kalmamış olması şarttır. Kuruluşta kayıtlı sermaye sistemini kabul edecek şirketlerde
ise başlangıç sermayesinin tamamının ödenmiş olması gerekir.
(3) Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmek veya bu
sisteme geçmek isteyen şirketlerin esas sözleşmelerinde en az;
a) Başlangıç sermayesi,
b) En fazla beş yıl olmak üzere yönetim kuruluna verilen
sermayeyi kayıtlı sermaye tavanına kadar artırma yetkisinin süresi, sürenin
başlangıç ve bitiş tarihleri,
c) Kayıtlı sermaye tavanı,
ç) Yönetim kurulunun sermaye artırımına ilişkin
kararının ne şekilde ilan edileceği,
hususlarının
belirtilmesi zorunludur.
(4) Yönetim kuruluna imtiyazlı veya itibari değerinin
üzerinde pay çıkarma ya da rüçhan haklarını sınırlandırma yetkisi verilecek
ise, buna ilişkin hükümlerin de esas sözleşmede yer alması zorunludur.
(5) Kayıtlı sermaye tavanı başlangıç sermayesinin beş
katından fazla olamaz. Kayıtlı sermaye tavanı, çıkarılmış sermayenin
kayıtlı sermaye tavanına ulaşıp ulaşmadığına bakılmaksızın esas sözleşme
değiştirilerek yükseltilebilir. Kayıtlı sermaye sisteminin kabul
edilmesinden veya sisteme geçilmesinden sonra izleyen dönemlerde kayıtlı sermaye
tavanı, esas sözleşmenin değiştirileceği genel kurul toplantısı sırasındaki
çıkarılmış sermayenin en fazla beş katı olarak belirlenebilir.
(6) Üçüncü fıkranın (b) bendi uyarınca yönetim kuruluna
tanınan yetki süresinin dolmasından sonra, yönetim kurulunun sermaye
artırımı kararı alabilmesi için esas sözleşmenin değiştirilerek yönetim
kuruluna yeniden yetki süresi belirlenmesi şarttır. En geç yetki süresinin
dolduğu yıl genel kurul toplantısında yetki süresine ilişkin esas sözleşme
değişikliği yapmayan şirketler kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış
sayılırlar. Esas sözleşmede belirlenen yetki süresi içinde yönetim
kurulunun değişmesi, yönetim kuruluna verilen yetkiyi ortadan kaldırmaz.
(7) Kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği Bakanlık
iznine tabi olan şirketlerin dışındaki şirketlerde, kayıtlı sermaye
tavanının arttırılmasına ve sermaye artırımı hususunda yönetim kuruluna
verilen yetkinin süresinin uzatılmasına ilişkin esas sözleşme
değişiklikleri Bakanlığın iznine tabi değildir.
(8) Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılan
şirketlerin bundan sonra gerçekleştirecekleri sermaye artırımlarında,
Kanunun esas sermayenin artırılmasına dair hükümleri uygulanır.
Genel
Müdürlüğe başvuru ve Bakanlık izni
MADDE 6 – (1)
Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmek veya bu sisteme geçmek isteyen
şirketler, Genel Müdürlüğe başvurarak izin alırlar. Bu izin; Kanunun 333
üncü maddesi uyarınca kuruluşu ve esas sözleşme değişikliği izne tabi olan
şirketlere, kuruluş veya esas sözleşme değişikliği izni ile birlikte
verilir. Kayıtlı sermaye sistemine kabul edilmesine veya bu sisteme
geçmesine izin verilen şirketlerin kayıtlı sermaye tavanı içinde
yapacakları sermaye artırımlarında Bakanlık izni aranmaz.
(2) Kuruluşta kayıtlı sermaye sistemini kabul edecek
şirketler izin başvurusunda;
a) Şirket kurucularının imzaları noterce onaylanmış esas
sözleşme örneğini,
b) Başlangıç sermayesinin tamamen ödendiğine dair banka
mektubunu,
c) Esas sözleşme ile yönetim kuruluna imtiyazlı veya
itibari değerinin üzerinde pay çıkarma veya rüçhan hakkını sınırlandırma
yetkilerinin verilmesi halinde, bunların ve kayıtlı sermaye sisteminin
kabul edilmesinin gerekçelerini içeren kurucular tarafından imzalanmış
beyanı,
dilekçe ekinde
vereceklerdir.
(3) Kayıtlı sermaye sistemine geçmek isteyen şirketler
izin başvurusunda;
a) Yürürlükte bulunan, tüm değişiklikleri içeren ve tek
bir metin haline getirilmiş, şirketi temsile yetkili kişilerce onaylanmış
esas sözleşme örneğini,
b) Şirket yönetim kurulunca hazırlanmış esas sözleşmede
yer alacak kayıtlı sermaye maddesi taslağı ile esas sözleşmesinin kayıtlı
sermaye sistemine uyum sağlaması için değişmesi gereken diğer maddelerine
yönelik değişiklik taslaklarını,
c) Şirket sermayesinin tamamen ödendiğine ve sermayenin
karşılıksız kalmadığına ilişkin yeminli mali müşavir veya serbest
muhasebeci mali müşavir raporunu,
ç) Son üç yıla ait bilanço ve gelir tablosunu,
d) Esas sözleşme ile yönetim kuruluna imtiyazlı veya
itibari değerinin üzerinde pay çıkarma veya rüçhan hakkını sınırlandırma
yetkilerinin verilmesi halinde, bunların ve kayıtlı sermaye sistemine
geçilmesinin gerekçelerini içeren şirketi temsile yetkili kişilerce
imzalanmış beyanı,
e) Bağımsız denetime tabi olan şirketlerde denetleme
raporunu,
dilekçe ekinde
vereceklerdir.
(4) Şirketlerin başvuruları ile ilgili Genel Müdürlükçe
yapılacak değerlendirmelerde, Kanunun genel amaç ve ilkeleri, bu Tebliğ
hükümleri, piyasanın gerekleri, kayıtlı sermaye sisteminin gayesi,
ortakların hak ve yararları, şirketin yasal yükümlülüklere uyma durumu gibi
hususlar göz önünde bulundurulur.
Bakanlık
izninden sonra yapılacak işlemler
MADDE 7 – (1)
Kayıtlı sermaye sistemine geçmek için Bakanlıktan izin alındıktan sonra
genel kurul usulüne uygun olarak toplantıya çağrılır. Genel kurul, Kanunun
421 inci maddesinin birinci fıkrasındaki nisaplarla, şirketin kayıtlı
sermaye sistemine geçilmesine ilişkin esas sözleşme değişikliklerini karara
bağlar.
(2) Kayıtlı sermaye sistemine geçiş, yönetim kuruluna
verilen yetki süresinin uzatılması veya kayıtlı sermaye tavanının
artırılmasına ilişkin olarak yapılacak esas sözleşme değişikliklerinin,
imtiyazlı pay sahiplerinin haklarını ihlal edici nitelikte olması halinde,
bu kararın anılan pay sahiplerinin yapacakları özel bir toplantıda onanması
zorunludur. Bu durumda Kanunun 454 üncü maddesi hükmü uygulanır.
(3) Genel kurulca onaylanan esas sözleşme değişiklikleri
ticaret siciline tescil ve ilan ettirilir.
Kayıtlı
sermaye sisteminden çıkma ve çıkarılma
MADDE 8 – (1)
Kayıtlı sermaye sistemini kabul eden veya bu sisteme geçen şirketlerin,
esas sözleşmelerinde belirlenen süre dolmadan önce bu sistemden çıkmak
istemeleri halinde, yönetim kurulunca esas sözleşme değişiklik taslağı
hazırlanarak Genel Müdürlüğe başvurulur. Bakanlığın bu konudaki izni ve
Kanunun 421 inci maddesinin birinci fıkrasındaki nisaplara uygun olarak
alınan genel kurul kararı üzerine sistemden çıkılabilir. Buna ilişkin esas
sözleşme değişikliği ticaret siciline tescil ve ilan ettirilir.
(2) Kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılan
şirketlerin, bu tarihten sonra esas sermaye sistemi uyarınca yapacakları
sermaye artırımına bağlı esas sözleşme değişikliği sırasında, kayıtlı
sermaye sistemine ilişkin hükümleri esas sözleşmeden çıkarılır.
(3) Kayıtlı sermaye sisteminin amacı dışında; ortakların
ve diğer tasarruf sahiplerinin istismarına yol açacak şekilde kullandığı
anlaşılan, ortaklık yapısı nedeniyle bu sisteme ihtiyaç duymaksızın kolayca
sermaye artırımı yapabilecek durumda olan ve bu sisteme geçişte aranan
diğer nitelikleri yitiren şirketler Bakanlık tarafından sistemden çıkartılabilir.
Kayıtlı sermaye sisteminden çıkan veya çıkartılan şirketler, çıkış
tarihinden itibaren en az 2 yıl geçmeden yeniden sisteme kabul edilmezler.
Ancak, şirket yönetiminin değişmesi veya kayıtlı sermaye sisteminden çıkma
veya çıkartılma sebeplerinin ortadan kalktığının ispatlanması şartıyla,
şirketlerin başvurusu üzerine 2 yıllık sürenin dolması beklenmeksizin
şirketlerin yeniden kayıtlı sermaye sistemine geçmelerine Bakanlıkça izin
verilebilir.
Kayıtlı
sermaye sisteminde sermayenin artırılması
MADDE
9 –
(1) Yönetim kurulu sermaye artırımında; artırıma ilişkin aldığı kararı,
çıkarılmış sermayeyi gösteren esas sözleşme maddesinin yeni şeklini, yeni
payların itibarî değerlerini, cinslerini, sayılarını, imtiyazlı olup
olmadıklarını, imtiyazlı paylara ve rüçhan haklarına ilişkin sınırlamaları
ve kullanılma şartları ile süresini, prime dair kayıtları ve bunun
uygulanması hakkındaki kuralları esas sözleşmede öngörüldüğü şekilde ilan
eder ve internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi şirketlerde internet
sitesinde yayımlar.
(2) Yönetim kurulunun sermaye artırımına ilişkin
kararında;
a) Artırılan sermayenin tutarı,
b) Çıkarılacak yeni payların itibari değerleri,
sayıları, cinsleri, primli ve imtiyazlı olup olmadıkları,
c) Rüçhan hakkının sınırlandırılıp sınırlandırılmadığı,
kullanılma şartları ile süresi,
ç) Gerekli görülen diğer hususlar,
belirtilir.
(3) Sermaye artırımının mevzuata uygun olarak
gerçekleştirilmesinden sonra, sermaye artırımına ilişkin yönetim kurulu
kararı ile çıkarılmış sermayeyi gösteren esas sözleşme maddesinin yeni
şekli, yönetim kurulunca tescil ve ilan ettirilir.
(4) Sermaye artırımının iç kaynaklı olması durumunda
kayıtlı sermaye tavanı aşılabilir. Dış kaynaklı sermaye artırımı yoluyla
kayıtlı sermaye tavanı aşılamaz.
(5) Kayıtlı sermaye tavanına ulaşıldıktan sonra, yeni
tavan belirlenmeden yönetim kurulu kararı ile sermaye artırımı yapılamaz.
(6) Sermaye artırımı sırasında, yönetim kurulu kararı
ile imtiyazlı veya itibari değerinin üzerinde pay çıkarılabilmesi, pay
sahiplerinin yeni çıkarılacak paylara ilişkin rüçhan haklarının veya
imtiyazlı pay senedi sahiplerinin haklarının sınırlandırılabilmesi için
esas sözleşmeyle bu hususlarda yönetim kurulunun yetkilendirilmiş olması
şarttır.
(7) Yönetim kurulunun yeni çıkarılacak paylara ilişkin
rüçhan haklarını kısıtlama yetkisi, pay sahipleri arasında eşitsizliğe yol
açacak şekilde kullanılamaz.
Yürürlük
MADDE 10 – (1) Bu
Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 11 – (1) Bu
Tebliğ hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
|