Aile
ve Sosyal Politikalar Bakanlığından:
KORUYUCU
AİLE YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ
BÖLÜM
Amaç,
Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmeliğin amacı, korunmaya muhtaç çocukların korunmalarını gerektiren
süre içerisinde aile ortamında yetiştirilmesine yönelik koruyucu aile
hizmetlerinin uygulama esaslarını, Bakanlık ile koruyucu ailenin yetki ve
sorumluluklarını belirlemek, hizmetin etkin bir şekilde yürütülmesini
sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu
Yönetmelik, çocuğun durumuna en uygun koruyucu aile seçimini, koruyucu
ailenin eğitimini, sorumluluklarını, idare ile olan ilişkilerini, hizmetin
işleyişini, koruyucu aileye talep halinde bu hizmetin karşılığı olarak
yapılacak ödemeler ve izlemeye ilişkin esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu
Yönetmelik, 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı
Sosyal Hizmetler Kanununun 22 nci ve 23 üncü
maddeleri ile 3/6/2011 tarihli ve 633 sayılı Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (d) bentleri, 8 inci maddesinin birinci
fıkrasının (ç), (d) ve (ı) bentleri, 22 nci
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ile 28 inci ve geçici 6 ncı maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a) Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modeli: Veli ya
da vasi dışında kalan kan bağı bulunan akrabalar ya da çocuğun iletişim
içinde olduğu veya tanıdığı bakıcı, komşu gibi yakın çevresinde olan,
tercih etmeleri halinde en az temel ana, baba eğitimleri kapsamında eğitim
almış kişi ve ailelerin sağladığı bakımı,
b) Aylık bakım ödemesi: Koruyucu aile hizmeti verildiği
müddetçe koruyucu aile yanına yerleştirilen çocukların bakım, eğitim ve
yetiştirilmelerine ilişkin harcamalara, çocukların kişisel gelişimleri için
gerekli olan harçlıklarına karşılık olmak üzere talepte bulunan koruyucu
ailelere ödenen miktarı,
c) Bakan: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanını,
ç) Bakanlık: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığını,
d) Çocuk: Sosyal Hizmetler Kanununun 3 üncü maddesinin
birinci fıkrasının (b) bendi, 22 nci maddesi ve 24 üncü maddesi ile 3/7/2005
tarihli ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun 3 üncü maddesinin birinci
fıkrasının (a) bendi, 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi ve 9
uncu maddesi çerçevesinde, hakkında yetkili ve görevli mahkemece verilen
korunma kararı, acil korunma kararı ya da bakım tedbiri alınan çocuklar ile
hakkında mahallin mülki amiri tarafından acil korunma kararı alınan veya
bakım onayı verilen çocuğu,
e) Geçici Koruyucu Aile
Modeli: Acil koruma gereken ya da hakkında hizmet planı oluşturulmamış ve
kuruluş bakımına yerleştirilmemiş ya da kendisi için planlanan hizmet
modelinden çeşitli nedenlerle henüz yararlandırılamamış çocuklar için,
temel ana, baba eğitimleri ve Koruyucu Aile Birinci ve İkinci Kademe
Eğitimini almış profesyonel kişi ve ailelerin sağladığı birkaç gün ile en
fazla bir ay arasında değişen bakımı,
f) Geçici Koruyucu Aile Ödemesi: Geçici Koruyucu Aileler
yanına yerleştirilen çocukların bakımlarının gerçekleştirilmesi amacıyla
ailelerin hizmetine karşılık yapılan aylık ödemeyi,
g) Genel Müdürlük: Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğünü,
ğ) İl veya İlçe Müdürlüğü: Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı il veya ilçe müdürlüğünü,
h) Koruyucu Aile: Bu
Yönetmelikte belirlenen esas ve usuller çerçevesinde korunmayı gerektiren
duruma göre belirlenen sürede, il veya ilçe müdürlükleri denetiminde, ödeme
karşılığı ya da karşılıksız olarak çocuğun bakımını ve yetiştirilmesini
üstlenen, aile ortamında yaşamını
sağlayan, tercihen (j), (k), (s) bentlerinde tanımlanan eğitimlerden en az
birini almış ve (a), (e), (r), (ş) bentlerinde tanımlanan modeller
kapsamındaki aileyi veya kişiyi,
ı) Koruyucu Aile Belgesi: Başvuranların koruyucu aile
olması yönünde karar verilmesi halinde düzenlenen ve hizmetin devam
etmesinin uygun bulunduğu her yıl için yenilenen il veya ilçe müdürü imzalı
belgeyi,
i) Koruyucu Aile Birimi: Koruyucu aile hizmetlerinin
daha etkin ve verimli yürütülebilmesi için yeteri kadar sosyal çalışma
görevlisi ile birim yöneticisinden oluşan ve il veya ilçe müdürlükleri
bünyesinde kurulan birimi,
j) Koruyucu Aile Birinci Kademe Eğitimi: Korunmaya
muhtaç çocuğun öz ailesi dışında bir başka aile yanında yetiştirilmesine
ilişkin olarak verilen eğitimi,
k) Koruyucu Aile İkinci Kademe Eğitimi: Özel zorlukları
ve ihtiyaçları olan korunmaya muhtaç çocuğa hizmet vermek üzere koruyucu
aile temel eğitimini almış kişilere verilen uzmanlık eğitimini,
l) Komisyon: Mahalli mülki amirin onayı ile illerde il
müdürü veya görevlendirilen il müdür yardımcısı başkanlığında, ilçelerde
ise ilçe müdürü başkanlığında biri vakadan sorumlu en az dört sosyal
çalışma görevlisinden, sayının
yetersiz olması halinde iki sosyal çalışma görevlisinden oluşturulan
koruyucu aile komisyonunu,
m) Koruyucu Aile Sözleşmesi: İl veya ilçe müdürlükleri
ile koruyucu aile arasında imzalanan ve koruyucu ailenin yükümlülüklerini
kapsayan mahalli mülki amir onaylı belgeyi,
n) Kuruluş: Çocuk Evleri, Sevgi Evleri, Çocuk ve Gençlik
Merkezleri, Çocuk Yuvaları, Yetiştirme Yurtları, Koruma Bakım ve
Rehabilitasyon Merkezleri ile Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezlerini,
o) Sosyal Çalışma Görevlisi: Sosyal çalışmacı, psikolog,
sosyolog, çocuk
gelişimcisi, psikolojik danışmanlık
ve rehberlik öğretmeni, özel eğitim öğretmenini,
ö) Sosyal İnceleme: Koruyucu aile hizmet sürecinin her
aşamasında çocuk, kişi veya ailelerin psikolojik, sosyal ve ekonomik
durumlarını belirlemek amacıyla sosyal hizmet müdahalelerine ilişkin
önerileri içeren değerlendirme ve karar verme sürecini,
p) Özel Zorlukları veya İhtiyaçları Bulunan Çocuk: Suça
sürüklenen veya suçun mağduru olup davranış bozuklukları sergileyen ve özel
ilgi, destek ve bakım gerektiren ve mahkeme kararı ile koruma ve bakım
altına alınan çocuğu,
r) Süreli Koruyucu Aile Modeli: Öz ailesi yanına kısa
sürede döndürülme imkânı bulunmayan ya da kalıcı olarak aile yanına
yerleştirilemeyen çocuklara, tercihen temel ana-baba eğitimleri ve Koruyucu
Aile Birinci Kademe Eğitimini almış kişi ve ailelerin sağladığı bakımı,
s) Temel Aile Eğitimi: Çocuğun desteklenmesi amacıyla
çocuk gelişimi, ihtiyaçları ve etkili ebeveynlik yapılması kapsamında temel
ana, baba eğitimini de içeren genel ebeveynlik becerilerinin kazanıldığı
eğitimi,
ş) Uzmanlaşmış Koruyucu Aile Modeli: Özel zorlukları ve
ihtiyaçları olan çocuklara yardımcı olabilecek lisans eğitimine sahip olan
veya eşlerden biri en az ilköğretim düzeyinde olmak üzere temel ana, baba
eğitimleri, Koruyucu Aile Birinci ve İkinci Kademe Eğitimlerini almış kişi
ve ailelerin sağladığı bakımı,
ifade eder.
İKİNCİ
BÖLÜM
Uygulama
Esasları
Sorumlu
birim ve uygulayıcı
MADDE 5 – (1)
Koruyucu aile hizmeti, Bakanlıkça belirlenen esaslar çerçevesinde Genel
Müdürlüğün koordinasyonunda il veya ilçe müdürlüklerinde oluşturulan
komisyonlar ile bu hizmet kapsamında görevlendirilen sosyal çalışma
görevlisi tarafından yürütülür.
Koruyucu aile
hizmetinden yararlanacak çocuğun tespiti
MADDE 6 – (1)
Haklarında acil korunma veya bakım tedbiri alınması zorunlu görülen
çocuklar öncelikli olarak koruyucu aile yanına yerleştirilir.
(2) Bu Yönetmelik
kapsamındaki çocuklardan, her ay koruyucu aileye yerleştirilebilecek
olanların fotoğrafları, ad ve soyadı, doğum yeri, doğum tarihi ve korunma
veya bakım tedbiri veya acil korunma kararı nedenlerini kapsayan liste ile
birlikte sağlık durumu, psiko-sosyal ve fiziksel
gelişimlerini gösteren, çocuğun alışkanlıkları, davranış kalıpları ve özel
gereksinimlerini içeren durum değerlendirme raporu, kuruluşlar tarafından
il veya ilçe müdürlüğüne gönderilir.
(3) Sosyal çalışma görevlisi tarafından koruyucu aile
adayının sosyal incelemesi tamamlandıktan sonra, hakkında durum değerlendirme raporları
düzenlenmiş çocuklar arasından eşleştirme yapmak üzere ilgili kuruluşa veya
birime ziyaret yapılır, dosya bilgileri incelenir, çocuğun tanınması
amacıyla ilgili personel ve çocukla gerekli görüşmeler yapılır. Aile ve çocuğun özellikleri görülerek
yapılan eşleştirme önerisi, yazılı
olarak Komisyona sunulur.
Eşleştirme
MADDE 7 – (1)
Çocukların uygun koruyucu aileler ile eşleştirilmesi, koruyucu aile
hizmetinin amaçları ve esasları kapsamında il veya ilçe müdürlüğünde oluşturulan
komisyonca değerlendirilir.
(2) Çocuk, komisyonca uygun görülen koruyucu aile
yanına, koruyucu aile sözleşmesi imzalanarak, mahalli mülki amirin onayı
ile yerleştirilir.
Koruyucu
ailenin tespiti ve istenen belgeler
MADDE 8 – (1)
Koruyucu ailenin,
a) Türk vatandaşı olması ve Türkiye’de sürekli ikamet
etmesi,
b) 25-65 yaş aralığında bulunması,
c) En az ilkokul düzeyinde eğitim almış olması,
ç) Düzenli gelire sahip olması,
gerekir.
(2) Uzmanlaşmış koruyucu
aileler ile geçici koruyucu aileler için birinci fıkranın (a), (b) ve (ç)
bentlerine ek olarak; bu kapsamdaki çocuklara yardımcı olabilecek
Bakanlıkça belirlenen lisans eğitimi almış veya eşlerden biri en az
ilköğretim düzeyinde olmak üzere temel ana-baba eğitimleri, koruyucu aile
birinci ve ikinci kademe eğitimlerini almış olmak gerekir.
(3) Başvuru sahipleri evli iseler eşleriyle birlikte,
koruyucu aile olmak üzere yerleşim yerlerindeki il veya ilçe müdürlüklerine
başvurabilirler.
(4) Başvuru ve çocuğun aile yanına yerleştirildiği tarih
itibarıyla birinci fıkranın (b) bendindeki yaş aralığında olmak gerekir.
Bunun tespitinde, eşler arasındaki yaş farkının on yaş veya daha az olması
halinde yaşı küçük olan eşin yaşı, bunun haricindeki durumlarda eşlerin yaş
ortalaması esas alınır.
(5) Akraba veya Yakın Çevre Koruyucu Aile Modeli hariç
olmak üzere çocuk ile koruyucu aile olacak eşlerden yaşı küçük olan
arasındaki yaş farkı on sekiz yaştan az olamaz.
(6) Öncelikle akrabalara ya da belli bir süredir devam
eden ana-baba-çocuk ilişkisinin kurulduğu yakın çevre ailelerden uygun
olanlara koruyucu aile olmaları yönünde teklifte bulunulur. Bu kişilerin
koruyucu aile olmak istemesi durumunda, yapılacak sosyal inceleme sonucuna
göre Komisyon tarafından uygun görülmesi halinde yaş ve eğitim şartı
aranmaz.
(7) Koruyucu aile adaylarının yaşı değerlendirilirken,
çocuğun yaş dönemine uygun davranış gösterebilme becerisi ve çocukla
aralarında birebir ebeveyn-çocuk ilişkisi sağlanması esasları göz önünde
bulundurulur.
(8) Çocuğun anne veya babası ya da vasisi, koruyucu
ailesi olamazlar.
(9) Koruyucu aile olmak üzere il veya ilçe
müdürlüklerine başvuran kişilere hizmetin esasları ve işleyişi ile
yerleştirilecek çocukların özellikleri hakkında bilgi verilerek ilk görüşme
yapılır, uygun görülen kişi veya eşlerle ilk görüşme formu doldurulur ve
yazılı başvuru alınarak aşağıdaki bilgi ve belgelerin en geç bir ay içinde
tamamlanması istenir.
a) T.C. Kimlik Numarası beyanı.
b) Bir adet vesikalık fotoğraf.
c) Öğrenim durumunu gösterir belgenin onaylı örneği.
ç) İş, gelir ve sosyal güvenlik durumunu gösteren
belgenin onaylı örneği.
d) Koruyucu aile olacak kişiler ve varsa birlikte
yaşadığı kişilerden, çocuğun yüksek yararından hareketle; 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53
üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir
suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa
uğramış olsa bile millete ve devlete karşı suçlar, topluma karşı suçlar,
kişilere karşı suçlar ile uluslararası suçlardan ve çocuklara yönelik
işlenen istismar suçlarından mahkûm olmadığına dair adli sicil belgesi.
e) Varsa koruyucu aile birinci kademe, koruyucu aile
ikinci kademe veya temel aile eğitimi belgesi veya belgelerinin onaylı
örneği.
f) Sosyal inceleme sürecinde tespit edilen durumlara
ilişkin koruyucu aileyi tanımaya yönelik ihtiyaç duyulacak diğer belgeler.
g) Koruyucu aile olacak
kişiler ve varsa birlikte yaşadığı kişilerin, çocuğun bakımını, psiko-sosyal gelişimini ve eğitimini etkileyecek ya da
çocuğa zarar verecek düzeyde fiziksel engeli, ruhsal rahatsızlığı ve
bulaşıcı hastalığının olmadığını gösteren, Devlet ya da üniversite
hastanelerinin ilgili bölümlerinden alınan doktor raporu, gerekli görülmesi
halinde kişinin sağlığına, devam eden hastalığına veya bağımlılığına
ilişkin ayrıntılı rapor.
(10) Kişilerin evli olması halinde her iki eş için de
aynı belgeler aranır.
(11) Kişilere ait açıklamalı nüfus kayıt örneği, kimlik
paylaşımı sisteminden alınarak dosyaya eklenir.
(12) Hizmet sürecinin devam ettiği her iki yılda bir ve
koruyucu aileye yeni katılan her aile üyesi için dokuzuncu fıkranın (d) ve
(g) bentlerinde istenen belgeler yenilenir. Tespit edilen duruma uygun
işlem tesis edilir.
(13) Koruyucu aile dosyası içinde yer alan belgeler,
hiçbir şekilde başvurana iade edilmez.
(14) Koruyucu aile başvurusunun yoğun olduğu illerde
sıralama oluşturulur. Aileler, oluşturulan sıra esas alınarak koruyucu aile
yanına yerleştirilebilecek uygun çocuğu bulunan illere Genel Müdürlükçe
yönlendirilir. Buna ilişkin usul ve esaslar genelge ile belirlenir.
(15) Koruyucu aile olma şartlarını taşımayanlara yazılı
olarak bilgi verilir.
Araştırma
ve inceleme
MADDE
9 –
(1) Başvurusu kabul edilenler hakkında kişilik özellikleri, evlilik ve
sosyal ilişkileri, tek başına
yaşayıp yaşamadığı, yaşantısının genel kabul görmüş toplum kural ve
değerlerine uygun olup olmadığı, çocuk yetiştirme konusundaki yeterliliği,
yaşları, diğer aile üyelerinin bu konudaki düşünceleri, iş ve ekonomik
koşulları gibi çocuk ile koruyucu aile ilişkileri açısından önem taşıyan
temel mesleki değerlendirme hususları dikkate alınarak sosyal inceleme
yapılır.
(2) Sosyal inceleme sonucunda koruyucu ailenin 4 üncü
maddede tanımlanan hizmet modellerinden hangisine uygun olduğu belirlenir,
hazırlanan dosya komisyona sunulur.
Koruyucu
aile eğitimleri
MADDE 10 – (1)
Koruyucu aile olmak isteyen ve 8 inci maddede belirtilen şartları taşıyan
adaylara ve mevcut koruyucu ailelerin eğitimlerine ilişkin konuların
içeriği ve eğitimin uygulanmasına dair hususlar Genel Müdürlükçe
belirlenir.
(2) Korunma altına alınmadan önceki yaşantıları ya da
mevcut durumları açısından özel zorlukları veya ihtiyaçları olan çocuklar,
Koruyucu Aile İkinci Kademe Eğitimi uygulamasına başlanıncaya kadar mesleki
çalışma alanları veya meslek eğitimleri nedeniyle çocuğun özel bakımını
sağlayacak düzeyde bilgi ve deneyim sahibi olan koruyucu aileler yanına
yerleştirilebilir.
(3) Eğitim programına sürekli devam eden ve tamamlayan
adaylara Koruyucu Aile Eğitimi Katılım Belgesi verilir.
(4) Temel Aile Eğitimi ve Koruyucu Aile Birinci Kademe
Eğitiminin yanı sıra çocuk yetiştirmeye yardımcı olacak sertifikalı diğer
eğitimleri almış olanlar, daha özel bakım gerektiren çocuklara verilecek
koruyucu aile hizmetlerinde tercih edilir.
(5) Süreli koruyucu aile yerleştirmelerinde Temel Aile
Eğitimi ve Koruyucu Aile Birinci Kademe Eğitimini tamamlayanlar öncelikle
tercih edilir.
(6) Koruyucu aile adaylarının ve mevcut koruyucu
ailelerin bulundukları il veya ilçede aldıkları eğitim, diğer il veya
ilçelerde de geçerlidir.
Komisyon
kuruluş ve işleyiş esasları
MADDE 11 – (1)
Komisyon, mahalli mülki amirin onayı ile illerde il müdürü veya
görevlendirilen il müdür yardımcısı başkanlığında, ilçelerde ise ilçe
müdürü başkanlığında, biri vakadan sorumlu olmak üzere en az dört sosyal
çalışma görevlisinden, sayının yetersiz
olması halinde iki sosyal çalışma görevlisinden oluşur.
(2) Komisyona, koruyucu aile hizmetine ilişkin sosyal
çalışma görevlisi veya çocukla ilgili diğer uzmanlar tarafından kendi
uzmanlık alanlarıyla ilgili konularda hazırlanan raporlar sunulur. Komisyon ihtiyaç
duyduğu kişileri dinleyebilir. Vaka süreci ve çocuğun üstün yararı
doğrultusunda karar verilir. Kararlar oy çokluğu ile alınır. Gerekli
görülmesi halinde tekrar inceleme yapılmasına karar verilebilir.
(3) İhtiyaç duyulması halinde birden çok komisyon
oluşturulabilir.
(4) Koruyucu aile hizmetinin etkin ve verimli
yürütülebilmesi için sekretarya işlemleri il veya ilçe müdürlüklerindeki
koruyucu aile birimlerince yürütülür, komisyon için uygun koşullara sahip
çalışma ortamları oluşturulur.
Komisyon ve
koruyucu aile biriminin görevleri
MADDE 12 – (1)
Komisyonca, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, aşağıdaki konularda
karar alınır.
a) Koruyucu aile olmak üzere başvuran ailelerin
uygunluğu,
b) Koruyucu Aile Belgesi düzenlenmesi,
c) Çocuğun yerleştirileceği aile,
ç) Koruyucu Aile Belgesinin geçerliliği,
d) Çocuğun koruyucu aile ile birlikte yurt dışına
çıkması,
e) Çocuğun koruyucu aileden geri alınması,
f) Koruyucu aile statüsünün iptali,
g) Hizmet sürecinde tereddütte kalınan durumların değerlendirilmesi.
(2) Karar, oy çokluğu ile alınır. Kararlarda çekimser oy
kullanılamaz. Olumsuz oy kullanan üye tarafından gerekçe karar metnine
eklenir.
(3) Komisyon, bulunduğu il veya ilçede belirlediği
hedefler doğrultusunda tanıtım çalışmaları, kampanya ve faaliyetleri
planlar ve takip eder.
(4) Koruyucu aile biriminin görevleri şunlardır.
a) Başvuruların alınması,
b) Sosyal incelemenin yapılması,
c) Dosya oluşturulması,
ç) Çocuk ile ailenin uyumlaştırılması,
d) Çocuğun aileye yerleştirilmesi,
e) Çocuğun yerleştirilmesi ile aile yanında izlenmesi,
bakımı, sağlık durumu ve eğitimine yönelik tedbir kararlarının yerine
getirilmesi ve diğer süreçlerin takibi,
f) Koruyucu aile eğitimlerinin planlanması,
g) Koruyucu aile ile ilişkilerin düzenli yürütülmesi,
ğ) Çocuğun öz ailesi ve yakınlarıyla görüştürülmesi ile
ilgili planlama yapılması ve uygulanması,
h) Verilecek diğer görevler.
İtiraz
MADDE 13 – (1)
Koruyucu aile başvurusunun reddedilmesine, askıya alınmasına veya işlemden
kaldırılmasına ilişkin işlemler, il veya ilçe müdürlüğü tarafından başvuru
sahiplerine yazılı olarak tebliğ edilir.
(2) Bu işlemlere karşı tebliğ tarihinden itibaren ilgili
kişi veya aile tarafından onbeş gün içinde il
veya ilçe müdürlüğüne itiraz edilebilir. İtiraz, ilk kararı veren kişiler dışında
mahalli mülki amirin onayı ile il müdürlüğünce oluşturulacak bir başka
komisyon tarafından görüşülerek en geç bir ay içinde karara bağlanır. Karar
itiraz edene yazılı olarak tebliğ edilir.
Koruyucu
aile hizmetinden yararlanacak çocuğun yerleştirilmesi
MADDE 14 – (1)
Komisyon tarafından eşleştirilmesi uygun bulunan koruyucu aile ile çocuğun
tanıştırılmasından önce çocuğun düşüncesi öğrenilerek gerekli mesleki
çalışmalar yapılır.
(2) Koruyucu aile sözleşmesi imzalanıncaya kadar çocuk
ve ailenin birlikte zaman geçirmeleri, birbirlerini tanımaları ve
alışmalarına uygun ortam sağlanması planlanır. Bu süreçte çocuk önce
saatlik, daha sonra günlük, haftalık ve iki haftalık gibi sürelerle, çocuk
ile koruyucu ailenin uyumuna göre toplamda iki ayı geçmeyecek şekilde
koruyucu aileye izinli verilebilir. Süreçte olumlu kanaat oluşması, çocuğun
ve ailenin de istemeleri halinde yerleştirme işlemi başlatılır.
(3) Uyum süreci sonunda il veya ilçe müdürlükleri ile
yanına çocuk yerleştirilen koruyucu aile arasında sözleşme imzalanır,
mahalli mülki amir tarafından onaylanır.
(4) Kuruluşta bulunan çocuklar sağlık kartı ile birlikte
koruyucu aileye verilir ve buna ilişkin tutanak düzenlenir.
(5) Koruyucu aile yerleştirme formu, yerleştirme
tarihinden itibaren en geç on gün içinde Genel Müdürlüğe ulaştırılır.
(6) Bir koruyucu aile yanına, çocuklar ve koruyucu aile
arasında birebir ilişki kurulması ve çocukların sağlıklı bireysel
gelişimlerinin sağlanacağı uygun şartların bulunması halinde ve tercihen
aynı anda olmamak üzere en fazla üç çocuk yerleştirilebilir. Çocukların
kardeş olması durumunda yapılacak vaka değerlendirmesi sonucuna göre çocuk
sayısı sınırlandırılmayabilir. Kardeşlerin aynı aile yanına
yerleştirilememesi halinde birbirleriyle görüştürebilecek aileler yanına yerleştirilmeleri
esastır.
(7) Koruyucu ailenin kendi çocuğunun da olması halinde,
her çocuğun haklarının korunması, sağlıklı iletişim kurmalarının sağlanması
ve hizmetten beklenen yararın gerçekleştirilmesi açısından kapsamlı
değerlendirme yapılarak, oluşan kanaate uygun özellikte ve sayıda çocuk
yerleştirilir.
(8) Geçici koruyucu aile yanına aynı anda 0-3 yaş grubu
için en fazla iki çocuk, 4 yaş ve üzeri çocuklar için aralarında en fazla
üç yaş farkı olmak üzere en çok üç çocuk aynı anda yerleştirilebilir.
Kardeş çocuklar için bu kriterler göz önünde
bulundurulmaz.
(9) Suça karışan çocukların yerleştirileceği geçici
koruyucu aileler yanında aynı anda en fazla iki çocuk bulunur.
(10) Suç mağduru çocuklar ile suça karışan çocukların
aynı geçici koruyucu aile yanında bulunmaması esastır.
(11) Özel zorlukları ve ihtiyaçları olan çocuklar ile
diğer çocukların aynı geçici koruyucu aile yanında bulunmaması esastır.
(12) Geçici koruyucu aileler yanına yerleştirilecek
çocukların birbirlerine zarar vermemeleri açısından da korunma altına
alınma nedenleri, yaş ve cinsiyetleri açısından özel bir değerlendirme
yapılır.
(13) İl veya ilçe müdürlüğü tarafından geçici koruyucu
aileler yanına yerleştirilmesine karar verilen çocuklar doktor raporu
alındıktan sonra günün her saatinde yerleştirilebilir. Komisyon kararı
yirmi dört saat içinde alınır. Mesai saatleri dışında yapılacak
yerleştirmeler, il veya ilçe müdürlüğünce görevlendirilen sosyal çalışma
görevlisi tarafından yerine getirilir.
(14) Uzmanlaşmış koruyucu aile modelinden
yararlandırılacak çocukların tek olarak yerleştirilmesi esastır. Ancak
çocuğun yararına uygun şartların oluşması halinde en fazla iki çocuk
yerleştirilebilir.
(15) Yanına çocuk yerleştirilen aileye; standardı Genel
Müdürlükçe belirlenen ve üzerinde çocuğun da ismi bulunan fotoğraflı
Koruyucu Aile Kimlik Kartı verilir. Bu kartlar il veya ilçe müdürlüklerince
düzenlenir. Koruyucu Aile Hizmeti kapsamında işbirliği ya da protokol
yapılan yerlerde bu kartın gösterilmesi zorunludur.
Koruyucu
ailenin görev ve yükümlülükleri
MADDE 15 – (1)
Koruyucu ailelerin görev ve yükümlülükleri şunlardır;
a) Yanına yerleştirilen çocuğun her yönden sağlıklı
gelişimi için gerekli koşulları sağlamak ve uygulamak, Sağlık Bakanlığının
belirlediği aralıklarda çocuk izlem protokollerine göre izlemini yaptırmak,
varsa tedavi planı ile ilgili yükümlülükleri yerine getirmek,
uygulanmasında koruyucu aile birimiyle işbirliği içerisinde olmak.
b) Çocuğun yetenekleri ve becerilerinin el verdiği
ölçüde eğitim ve öğretimi veya meslek sahibi edindirilmesi için gerekli
çabayı göstermek, çocuğu koruma, eğitme ve yetiştirme dışında hiçbir
surette çalıştırmamak.
c) Görüştürülmesinde koruyucu aile birimince bir sakınca
bulunmaması durumunda çocuğun; anne, babası ve diğer yakınları ile koruyucu
aile birimince uygun görülen şekil ve zamanda görüşmesini sağlamak.
ç) Çocuğun kan bağı bulunan ya da eski çevresinden
kişilerle il veya ilçe müdürlüğünün bilgisi dışında iletişim kurmamak.
d) Çocuğun karşılanabilir nitelikteki ihtiyaç, istek ve
beklentileri ile çocuğu ilgilendiren kararlarda düşüncesini almak.
e) Çocuğun devam edeceği okul, katılacağı kurs, sünnet
gibi hayatını etkileyen, değiştiren konularda sorumlu sosyal çalışma
görevlisi ile birlikte karar almak.
f) Hizmet sürecinde çocukla ilgili oluşan her türlü
rutin dışı değişiklikleri ve bunlara ilişkin duyumlarını zaman
geçirmeksizin sorumlu sosyal çalışma görevlisine bildirmek.
g) Koruyucu aile hizmet sürecine ve yerleştirilen
çocuklara ilişkin olarak mesleki çalışmaları yürüten sosyal çalışma görevlilerine
gerekli çalışma şartlarını hazırlamak, periyodik izlemeleri ve mesleki
yönlendirmeleri kabul etmek, koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarının
uygulanması için uygulama planı doğrultusunda işbirliği yapmak.
ğ) İl veya ilçe müdürlükleri tarafından koruyucu aile
konusunda yapılacak eğitim ve çalışmalara katılmak.
h) Çocuğun, il veya ilçe müdürlüğünün uygun görüşü
alınmaksızın başka bir kişi veya ailenin yanına bırakarak oturma yerini
değiştirmemek.
ı) Telefon değişikliği
bilgisini hemen, adres bilgilerindeki
değişikliklerini acil durumlar dışında değişiklik gerçekleşmeden bulunduğu
il veya ilçede en az yirmi gün önce, başka bir il veya ilçeye taşınma
durumunda en az bir ay önce il veya ilçe müdürlüğüne bildirmek ve taşınma
sonrasında da sürekli yerleşim yerini yirmi gün içinde bildirmek.
i) Çocuğun koşullarının değişmesi sonucu il veya ilçe
müdürlüğü tarafından hizmet modelinde bir değişikliğe gidilmesinin
planlanması halinde, çocuğun yararının gerektirdiği işlemlerin
yapılabilmesi için her türlü destekte bulunmak ve çocuğun ayrılık sürecine
hazırlanmasında il veya ilçe müdürlüğü ile iş birliği yapmak.
j) Çocuk yerleştirme önerisini geçerli bir mazereti
olmaması halinde kabul etmek.
(2) Geçici koruyucu ailenin birinci fıkrada
belirtilenler dışındaki diğer görev ve yükümlülükleri şunlardır;
a) Acil koruma gerektiren ve kuruluş bakımına
yerleştirilmemiş olup, il veya ilçe müdürlüğü tarafından yerleştirilmek
istenen çocukları, mazeretsiz olarak üç defadan fazla olmamak şartıyla
günün her saatinde kabul etmek.
b) İl veya ilçe dışına çıkılması gereken durumlarda
önceden il veya ilçe müdürlüğüne bilgi vermek.
c) Ev koşullarını hizmete uygun olarak düzenlemek.
ç) Geçici statüden vazgeçmek istemeleri halinde bu
durumu en az bir ay önceden il veya ilçe müdürlüğüne bildirmek.
d) Geçici statüden vazgeçmek için dilekçe ile durumunu
bildiren koruyucu aile, il veya ilçe müdürlüğünün uygun bulması halinde
yanındaki çocukların kendilerine uygun hizmet modellerine geçişleri
sağlanana kadar hizmeti sürdürmek.
(3) Uzmanlaşmış koruyucu ailenin, birinci fıkra ile
ikinci fıkranın (a) bendi hariç diğer bentlerinde belirtilenler yanında,
suça sürüklenmiş veya suç mağduru olan çocukla ilgili diğer görev ve
yükümlülükleri şunlardır;
a) Koruyucu ve destekleyici tedbir kararlarının uygulanması
için ilgili birimlerle işbirliği yapmayı kabul etmek.
b) Varsa verilen denetim tedbiri hakkında ilgili
birimlerle işbirliği yapmak.
c) Hazırlanan uygulama planı, varsa tedavi planı, eğitim
tedbiri ile ilgili olarak eğitim planındaki yükümlülükleri yerine getirmek,
uygulanmasında koruyucu aile birimiyle işbirliği içerisinde çalışmak.
İzleme
esasları
MADDE 16 – (1)
Koruyucu aile ve yanına yerleştirilen çocuk, aşağıda belirtilen esaslar
doğrultusunda düzenli olarak izlenir.
a) İzlemelerde tespit edilen durumlar Genel Müdürlükçe
belirlenen formlara işlenir. İzleme
sürecindeki formlar ve raporlar sosyal çalışma görevlileri tarafından
düzenlenir, ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik gerekli mesleki
çalışmalar planlanır.
b) Esas olarak sosyal çalışma görevlileri aynı anda en
fazla yirmi vaka ile görevlendirilebilir.
Koruyucu aile hizmeti kapsamında görevlendirilen sosyal çalışma
görevlilerinin başka bir hizmet alanında görevlendirilmesi tercih edilmez.
c) Koruyucu aile birimine; koruyucu aile hizmetinin
etkin ve verimli olarak çocuğun yararına sürdürülebilmesi için hizmetin
takibine yönelik süreçlerde ihtiyaç duyulan araç, gereç ve diğer konularda
gerekli imkânlar öncelikle sağlanır.
ç) İl veya ilçe müdürlüklerinde gerçekleştirilen izleme
görüşmelerinde çocukların koruyucu veya öz ailelerini beklerken zaman
geçirebilecekleri ya da kendileriyle de aynı anda görüşme yapılabilecek,
kırtasiye, oyuncak gibi malzemelerin bulunduğu görüşme odaları oluşturulur.
(2) Koruyucu aile ve çocuğun izlenmesi sürecinde;
a) Koruyucu aile ve yanına yerleştirilen çocuk, görevli
sosyal çalışma görevlisi tarafından ilk yıl en az her ay bir defa olmak
üzere düzenli olarak izlenir, daha uygun hizmet modeline karar verilmesi
amacıyla genel bir durum değerlendirmesi yapılır. Çocuğun koruyucu aile
yanında kalmasının uygun görülmesi durumunda ikinci yıldan itibaren
izlemeler yılda en az dört defadan az olmamak üzere düzenli olarak yapılır.
b) Koruyucu aile hizmet sürecinin özelliğine göre,
yerleştirmeyi takip eden ilk haftalar ile geçici ve uzmanlaşmış koruyucu
aile yanında bulunan çocuklar için izlemeler daha sık yapılır.
c) İzlemelere gerektiğinde diğer sosyal çalışma
görevlileri iştirak ederek kendi mesleki raporlarını düzenler ve vakadan
sorumlu sosyal çalışma görevlileri koordinesinde uygulama planı takip
edilir.
ç) Koruyucu aile yanındaki çocuğun öz ailesi yanına
döndürülmesi için koruyucu aile ve çocukla mesleki çalışmaların
sürdürülmesi sağlanır.
d) Çocukla kurulan iletişim, çocuğun ev ortamındaki
kurallar bağlamında rolü ile yeri, çocuğa kazandırılan beceriler,
davranışları, kendisine tanınan haklar ve aylık bakım ödemesinin ne
kadarının çocuk için kullanıldığını belirlemeye yönelik gözlem ve
görüşmeler yapılır, hizmet süreci bütün boyutları ile birlikte
değerlendirilir.
e) İzleme çalışmalarında, gizlilik ilkesine uyularak
koruyucu ailenin ve çocuğun sosyal çevresinde ve çocuk için risk
oluşturacak koşullar dikkate alınıp araştırma yapılır.
f) Çocuğun iletişim halinde olduğu diğer kurumlardaki
durumu da takip edilir.
g) Koruyucu aile yanındaki çocuğun bakım tedbiri kararı
gereği, uygulama planı ve oluşan değişiklikler hakkında mahkemeye bilgi
verilir.
(3) Çocuğun öz ailesinin izlenmesi sürecinde;
a) Ailenin yaşam koşulları
ve ev ortamı, aile ilişkileri, aile üyelerinin sürekli bir işi ve gelirinin
bulunup bulunmadığı, başka bir hizmetten yararlanan çocuklarının olup
olmadığı, çocuklarını ziyaret etme ve izinli alma durumları, ziyaret ve
izin sonrası çocukta gözlemlenen davranışlar ve psikolojik durumu, koruyucu
aile ile il veya ilçe müdürlüğünün bilgisi dışında iletişim kurulmasıyla
ilgili sorunlar, çocuğuna bakma istekliliği ve bunun ne kadar gerçekçi
olduğu gibi konularda gözlem ve görüşmeler koruyucu aile hizmet modeline
göre belirlenen aralıklarda yapılır, kapsamı Genel Müdürlükçe belirlenen
ilgili forma işlenir.
b) Öz aileye, koruyucu aile hizmeti hakkında olumlu
bakış ve uygun yaklaşım kazandırmak üzere gerekli mesleki çalışmalar
kuruluşla koordinasyon sağlanarak yapılır.
c) Öz aile ile çocuğun birlikte yaşamalarını sağlayacak
kısa ve uzun dönemde mesleki çalışmalar planlanır, şartların uygun
bulunması durumunda çocuğun ailesi yanına dönüşü değerlendirilir.
(4) Çocuğun öz ailesi ve geçmiş yaşantısından diğer
kişilerle görüşmelerinin izlenmesi sürecinde;
a) Çocuğun kan bağı bulunan ya da önceki çevresinden
tanıdığı kişilerle görüşmeleri, vakadan sorumlu sosyal çalışma görevlisi
koordinasyonunda planlanır.
b) Planlanan görüşmeler dışında il veya ilçe
müdürlüğünün bilgisi olmaksızın görüşme yapılmaması konusunda çocuk,
koruyucu aile ve öz aile ile mesleki çalışma yapılır.
c) Görüşmelerde çocuğun olumsuz etkilenmemesi için
vakadan sorumlu sosyal çalışma görevlisinin, ihtiyaç halinde başka bir
sosyal çalışma görevlisinin de hazır bulunması sağlanır.
ç) Çocuğun kuruluşta bulunan kardeşleri ile
görüştürülmesine ilişkin kayıt ve gözlem formları aynı gün doldurularak
çocuğun koruyucu aile dosyasına konulmak üzere il veya ilçe müdürlüğüne iki
gün içinde gönderilir.
İzin
MADDE 17 – (1)
Koruyucu aile yanına yerleştirilen çocuk, dosya bilgileri ve yapılan sosyal
inceleme sonucuna göre uygun bulunması ve çocuğun istemesi halinde
yaşantısını etkilemeyecek aralıklarla ve sürelerle, tatil günlerinde olmak
üzere yıl içerisinde en fazla otuz güne kadar öz ailesine izinli
verilebilir. İzinli verilen çocuk, koruyucu aileden öz ailesine veya
yakınlarına verilmek üzere koruyucu aile birimince alınır ve izin bitiminde
aynı yöntemle koruyucu aileye verilir.
(2) İzinli verilen çocuklar için izin tutanağı
doldurulur ve bir sureti dosyasında saklanır, diğer sureti izinli verilen
kişiye teslim edilir.
(3) İzin sırasında veya
dönüşünde çocuğun ihmal edildiği, istismara uğradığı ya da kötü muamele
gördüğünün belirlenmesi hallerinde durum hakkında tutanak düzenlenir,
gerekli mesleki çalışmalar yapılır, planlanarak uygulanır, izinli verilen
kişi hakkında yasal işlemlerin başlatılması için gerekli başvurular
yapılır, çocuk bir daha bu kişiye izinli verilmez ve hakkındaki hizmet
planı yeniden değerlendirilir.
(4) İzin süresi biten çocuğun koruyucu aile birimine
getirilmemesi halinde çocuk, kollukla birlikte bulunduğu adresten hemen
geri alınır.
Koruyucu
ailenin yerleşim yeri değişikliği
MADDE 18 – (1)
Koruyucu ailenin yerleştiği il veya ilçesini değiştirmesi halinde ilgili
dosyalar, il veya ilçe müdürlüğünce yeni yerleşim adresinin bulunduğu il
veya ilçe müdürlüğüne gönderilir. Yeni yerleşim yerinin bildirilmesi
tarihinden itibaren en fazla bir hafta içinde koruyucu aile ziyaret edilir
ve koruyucu aile izleme raporu hazırlanır. Olumlu kanaat oluşması halinde
çocuğun nakline ilişkin işlemler ilgili il veya ilçe müdürlükleri arasında
yapılır. Nakil sırasında koruyucu aileye en son yapılan ödeme tarihi
belirtilir.
Çocuk ve
koruyucu ailenin birlikte seyahat etmesi
MADDE 19 – (1)
Koruyucu ailenin tatil, gezi gibi nedenlerle il dışı seyahatlerinde çocuğu
beraberinde götürmek istemesi halinde; çocuk ve aileyi izlemekle görevli
sosyal çalışma görevlisinin uygun görüşü ve il veya ilçe müdürünün onayı
ile izin verilir.
(2) Koruyucu ailenin görev veya tatil amacı ile çocuğu
beraberinde yurt dışına götürebilmesi talebi; veli, vasi veya kayyumun
izni, çocuk ve aileyi izlemekle görevli sosyal çalışma görevlisinin uygun
görüşü ile komisyona sunulur. Komisyon tarafından çocuğun yurt dışına
çıkmasının uygun görülmesi halinde, il veya ilçe müdürünün teklifi ve
mahalli mülki amirin onayı ile gerekli izin verilir.
(3) Çocuğun koruyucu ailesiyle birlikte yurt dışına
çıkmasının uygun bulunduğu durumlarda hizmet kapsamında yapılması gereken
izleme ve raporlamaya ilişkin ücretler, Bakanlıkça gönderilen ödenekten,
koruyucu aile ve çocuğun takip edildiği il müdürlüğünce yapılır.
ÜÇÜNCÜ
BÖLÜM
Hizmetin
Sonlandırılması
Çocuğun
geri alınması
MADDE 20 – (1)
Koruyucu aile yanına yerleştirilen çocuk, aşağıdaki durumların tespiti
halinde yerleştirmede izlenen usulle geri alınır.
a) Koruyucu ailenin 15 inci maddede belirtilen
yükümlülükleri yerine getirmemesi.
b) Çocukla koruyucu aile arasındaki sağlıklı iletişimin
yapılan mesleki çalışmalara rağmen kurulamaması veya devam ettirilememesi.
c) Koruyucu aile tarafından çocuğun istismar edildiğinin
tespit edilmesi.
ç) Koruyucu ailenin, çocuğun öz ailesi ile ilişkilerini
zedeleyecek tutum ve davranışlarda bulunduğunun ve bu doğrultuda ifadeler
kullandığının belirlenmesi.
d) Çocuk için hizmetten beklenen yararın gerçekleşmediğinin
yapılan izlemelerde tespit edilmesi.
e) Çocuğun koruyucu aileye yerleştirilme nedeninin
ortadan kalkması.
f) Çocuğun yararlanacağı hizmet modelinin değişmesi veya
koruma kararının kaldırılması.
g) Koruyucu ailenin herhangi bir nedenle hizmet
vermekten vazgeçmesi.
(2) Komisyonun çocuğu geri almaya karar vermesi halinde,
çocuğun ayrılık sürecine hazırlanmasına yönelik uygulama planı oluşturulur
bu plan sorumlu sosyal çalışma görevlisi tarafından uygulanır. Çocuk hazır
olduğunda aileden geri alınır ve bu hususa ilişkin tutanak düzenlenir.
(3) Çocuğun koruyucu aile yanından geri alındığı
tarihten itibaren koruyucu aile sözleşmesi ve Koruyucu Aile Kimlik Kartının
geçerliliği kendiliğinden sona erer.
(4) Koruyucu Aile Sonlandırma Formu, çocuğun koruyucu
aile yanından geri alındığı tarihten itibaren en geç on gün içinde Genel
Müdürlüğe ulaştırılır.
(5) Koruyucu ailenin çocuğu vermek istememesi halinde
aileye yazılı bildirimde bulunularak çocuğu acil durumlar dışında en geç üç
gün içinde koruyucu aile birimine getirmesi istenir. Verilen süre içinde
çocuğun getirilmemesi halinde gerekirse kolluk yardımıyla çocuk koruyucu
aileden geri alınır.
(6) Çocuğun zarar gördüğü ve acilen koruyucu aile
yanından alınmasının zorunlu olduğu kanaati oluşan durumlarda, gerekirse
kolluktan destek alınarak çocuk aileden zaman geçirilmeksizin geri alınır.
(7) Çocuğun, koruyucu aile yanından geri alınması
aşamasında veya vakanın aciliyetine göre geri
alınma sonrasında tedbir kararlı çocuklar için tedbirin değiştirilmesine yönelik
yetkili mercilere başvuruda bulunulur.
(8) Geri alınan çocuğun yerleştirildiği yere uyum
sağlamasına yönelik olarak takibi ve uygulama planının oluşturulmasına
ilişkin çalışma yapılır.
Geri alınan
çocuğun yararlanacağı hizmet
MADDE 21 – (1)
Koruyucu aileden geri alınan çocuk, öncelikle öz ailesi yanına döndürülür.
(2) Öz ailesi yanına döndürülemeyen çocuk, öncelikle
akraba veya yakın çevre koruyucu aile modeli kapsamında değerlendirilir.
(3) Akraba veya yakın çevre koruyucu aile modeli
kapsamında değerlendirilemeyen çocuk, durumuna uygun başka bir koruyucu
aile yanına yerleştirilir.
(4) Durumuna uygun bir koruyucu aile bulunamaması
halinde çocuk, uygun başka bir hizmet modelinden yararlandırılır.
Koruyucu
aile statüsünün iptali
MADDE 22 – (1)
Aşağıdaki durumların tespiti halinde koruyucu aile statüsü iptal edilir.
a) Çocuğu ihmal ve istismar ettiğinin, kötü muameleye
maruz bıraktığının belirlenmesi.
b) Sosyal ilişkileri açısından toplumun norm ve
değerlerine aykırı düşen davranışlarının gözlenmesi.
c) Fizik ve ruh sağlığının, çocuğun bakımını etkileyecek
derecede bozulmuş olduğunun Devlet ya da üniversite hastanelerince doktor
raporu ile belirlenmesi.
ç) 8 inci maddenin dokuzuncu fıkrasının (d) bendine göre
sahip olduğu şartı yitirmesi.
d) Mesleki danışmanlık hizmeti ve yönlendirmelere uygun
davranmaması.
e) Geçici koruyucu ailenin çocuk yerleştirme önerilerini
mazeretsiz olarak üç kereden fazla kabul etmemesi.
(2) Birinci fıkrada belirtilen durumların tespiti
halinde; sorumlu sosyal çalışma görevlisinin hazırlayacağı rapor,
geciktirilmeksizin Komisyona iletilir. Koruyucu aile statüsünün iptaline
ilişkin talep hakkında komisyon tarafından en fazla onbeş
gün içinde karar verilir.
(3) Komisyonca koruyucu aile statüsü iptal edilen
koruyucu aile yanına bir daha çocuk yerleştirilemez.
(4) Koruyucu aile statüsünün iptaline ilişkin karar,
Genel Müdürlük ile il ve ilçe müdürlüklerine en kısa sürede bildirilir.
Suç
duyurusunda bulunma
MADDE 23 – (1)
Koruyucu aile hizmet sürecinde konusu çocuğa yönelik suç teşkil eden
eylemlerin tespiti halinde Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda
bulunulur.
(2) Çocuğun haklarının korunması amacıyla adli süreç
takip edilir.
DÖRDÜNCÜ
BÖLÜM
Ödeme
Esasları
Koruyucu
ailelere yapılacak ödemeler
MADDE 24 – (1)
Koruyucu aile yanına yerleştirilen çocukların bakım, eğitim ve
yetiştirilmelerine ilişkin harcamalara karşılık olmak üzere talepte bulunan
koruyucu ailelere her çocuk için, ek gösterge dahil
en yüksek Devlet memuru aylığının aşağıda belirtilen yaş aralıklarına göre
belirlenen oranları karşılığı tutarı, hiçbir kesinti yapılmaksızın aylık ve
net olarak ödenir.
YAŞ ORANLAR
0-3 yaş yüzde elli
4-5 yaş yüzde yetmişbeş
6-14 yaş yüzde seksen
15-18 yaş yüzde seksenbeş
19+yaş yüzde doksan
(2) Özel zorlukları veya ihtiyaçları bulunan ya da engelli
çocuklar için aylık bakım ücreti özür ve yaş durumu dikkate alınarak
birinci fıkrada belirtilen miktar yüzde elli artırılarak uygulanır.
(3) Koruyucu aile yanında eğitime veya mesleki eğitim ya
da kursa devam etmeyen eğitim yaşındaki çocuklar için ikinci fıkrada
belirtilenler hariç aylık bakım ücreti yaş grubuna göre aldığı ücretin
yüzde ellisi oranında ödenir.
(4) Aile yanına aynı süreçte kardeş çocuklar hariç
ikinci çocuk yerleştirilmesi halinde, ikinci çocuk için birinci fıkrada
belirtilen ödemenin yüzde sekseni kadarı ödenir. Yerleştirilecek üçüncü ve
daha fazla çocuk için yapılacak aylık ödeme ise bu çocukların yaş grupları
itibarıyla kendileri için birinci fıkrada belirtilen ödemenin yüzde
altmışını geçemez.
(5) Koruyucu aile yanına yerleştirilen her çocuk için
giderlerinin karşılanması amacıyla aylık bakım ödemesi her ayın yedisine
kadar peşin olarak yapılır. Ayın ilk beşinci gününden sonra yapılan
yerleştirmelerde ve çocuğun koruyucu aile ilişkisinin sona erdiği ayda
çocuğun koruyucu aile yanında kaldığı gün sayısı ile orantılı olarak ödeme
yapılır, varsa fazla ödeme geri alınır.
(6) Koruyucu ailelerden, eşine veya bir yakınına bağlı
olmaksızın kendine ait sosyal güvencesi olmayan eşlerden birinin bir asgari
ücret tutarı üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu kapsamında isteğe bağlı
sigortasını yaptırması ve ödeme belgesinin ibrazı halinde primleri aylık
ödemelere ilave edilerek Bakanlıkça gönderilen ödenekten karşılanır.
(7) Talepte bulunan koruyucu ailelere, çocuk başına
ödeme, Bakanlıkça gönderilen ödenekten, koruyucu aile ve çocuğun takip
edildiği il müdürlüğünce yapılır.
Geçici
koruyucu ailelere yapılacak ödemeler
MADDE 25 – (1) Geçici
koruyucu aile ödemesi ay sonunda ve çocuğun aile yanında kaldığı gün
oranında yapılır. Yapılacak ödemeler aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir:
a) Ailenin yanına yerleştirilecek çocuklar için
ödemeler, beşinci fıkrası hariç olmak üzere 24 üncü madde hükümlerine göre
yapılır.
b) Ay içinde beş çocuktan fazla yerleştirme yapılması
halinde (a) bendinde belirtilen ödemeye ilave olarak ek gösterge dahil en yüksek Devlet memuru aylığının yüzde otuzu
eklenerek ödeme yapılır.
c) İhtiyaç halinde çocukların mama, bez, giyim ve okul
malzeme masraflarının karşılanması amacıyla kuruluşta kalan çocuklar için
ilgili mevzuatta belirlenen yıllık giyim kuşam tablosunda yer alan
istihkaklara uygun olarak her çocuk için peşin ödeme yapılır.
Eğitim,
kurs, servis, harçlık ve diğer giderler
MADDE 26 – (1)
Koruyucu aile hizmeti kapsamındaki, okula devam eden veya öğrenimini
sürdürememiş çocuklara, kuruluş bakımındaki çocuklara verilen miktarlar
üzerinden harçlık ödenir. Koruyucu aile yanında bakılan çocukların kişisel
gelişimleri için gerekli olan harçlık, koruyucu aile tarafından çocuğa
verilir. Çocuğa verilen harçlığın, kuruluş bakımındaki çocuklara verilen
harçlıkla aynı olması için koruyucu ailelere gerekli yönlendirme yapılır.
(2) Tam gün öğrenim görüp de yemeklerini evde yeme
olanağı bulamayan çocuklara, öğrenim süresince harçlıkları iki kat
artırılarak ödenir.
(3) Koruyucu aile yanında bakılan çocukların gelişim ve
eğitimlerinin desteklenmesi için sorumlu sosyal çalışma görevlisi
rehberliğinde yapılacak değerlendirme sonucunda koruyucu ailelere aşağıdaki
ödemeler yapılır.
a) Servis ile okullarına gitmek zorunda olan çocukların
okul servis ücretleri ile engelli çocukların servis ücretleri ve 4-5 yaş
grubu kreş çağı veya anaokulu çocuklarının servis ücretleri, servis
bulunmaması halinde ulaşım giderleri karşılığı otobüs bilet ücreti ödenir.
b) Bir meslek edinmek üzere
kamu ya da özel kuruluşlar tarafından açılan kurslara katılacakların
ücretsiz kontenjanlardan yararlanma durumları değerlendirilir, bu imkândan
yararlanamayanların kurs süresince kurs bedelleri, eğitim ve öğretimlerine
ilişkin etüt, kurs, yaz okulu, harç, sınav ve kayıt ücretleri ile bunlara
ilişkin her türlü araç gereç ve malzeme giderleri karşılanır. Çocuğun
gelişim ve eğitim ihtiyaçları sorumlu sosyal çalışma görevlisi tarafından
değerlendirilerek uygun bulunması halinde çocuk bir yıl içinde birden fazla
kursa katılabilir.
c) Başka illere öğrenim amacı ile gitmesi gereken
çocukların ulaşım giderleri, bir günlük konaklama bedeli ile çocuğun okula
kaydı ve kalacağı yere yerleştirilmesi ile ilgili olarak yardımcı olmak
üzere giden koruyucu anne ve babanın da ulaşım ve bir günlük konaklama
giderleri 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı
Harcırah Kanununun 8 inci maddesine göre memur veya hizmetli olmayanlar
için ödenecek tutarı geçmeyecek şekilde ödenir.
(4) Aylık bakım ücreti almayan koruyucu ailelere
talepleri halinde birinci ve ikinci fıkrada belirtilen harçlık ile üçüncü
fıkrada belirtilen ödemeler yapılabilir.
(5) Koruyucu aile yanında bakılıp okula giden çocuklara
her yıl bir defaya mahsus olmak üzere Eylül ayında okul masraflarının
karşılanması amacıyla 24 üncü maddeye göre yapılacak ödemeler üç kat olarak
uygulanır. Ayrıca, koruyucu aile yanındaki bütün çocuklara yıllık giyim
masraflarının karşılanması için Şubat ve Ağustos ayları ödemeleri iki kat
tutarında yapılır.
(6) Aylık bakım ücreti almayan koruyucu ailelere de
talepleri halinde yanlarındaki çocukların giyim ve eğitim masrafları
karşılığı olarak beşinci fıkra hükümlerine göre ödeme yapılır.
(7) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen tutarlar,
Bakanlıkça gönderilen ödenekten, talepte bulunan koruyucu ailelere, çocuğun
takip edildiği il müdürlüğünce ödenir.
Sağlık
giderleri
MADDE 27 – (1)
Koruyucu ailede bakılan çocukların sağlık harcamaları için kuruluş
bakımındaki çocuklarda olduğu gibi 31/5/2006
tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
hükümleri uygulanır.
BEŞİNCİ
BÖLÜM
Çeşitli ve
Son Hükümler
Genel
Müdürlüğe bilgi verilmesi gereken durumlar
MADDE 28 – (1)
Koruyucu aile olmak üzere başvuran aile yanına çocuk yerleştirilmesi, geri
alınması, koruyucu ailenin yerleşim yerinin bulunduğu ili değiştirmesi,
çocuğun naklinin yapılması, statü iptali ve çocuğun vefatı hallerinde il
müdürlüklerince Genel Müdürlüğe bilgi verilir.
Düzenlenecek
belgelerin şekli
MADDE 29 – (1)
Koruyucu aile hizmetinin işleyişinde ihtiyaç duyulacak koruyucu aile
sözleşmesi, yerleştirme ve sonlandırma formları ile sürecin her aşamasında
kullanılacak benzeri belgelerin şekil, standart ve içerikleri ilgili
mevzuata uygun olarak Genel Müdürlük tarafından belirlenerek ilgili
birimlere duyurulur.
(2) Hizmet sürecinde, Genel Müdürlük tarafından geliştirilen
standart formlar kullanılır. Hizmete
ilişkin bilgiler ve değişiklikler zamanında bilişim sistemine yansıtılır.
Formlar ve düzenli istatistikî bilgiler, il müdürlüğü tarafından Genel
Müdürlüğe belirtilen zamanlarda gönderilir.
Koruyucu
aile eğitiminin düzenlenmesi
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren bir yıl
içinde il müdürlüklerince koruyucu ailelere verilecek eğitimlere başlanır.
Bu eğitimler başlatılıncaya kadar başvuruda bulunan ailelere eğitimlerini
daha sonra tamamlamak şartıyla çocuk yerleştirilebilir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 30 – (1) 14/10/1993 tarihli ve 21728 sayılı Resmî Gazete’de
yayınlanan Koruyucu Aile Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 31 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 32 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı yürütür.
|