18 Haziran 2013 SALI

Resmî Gazete

Sayı : 28681 (Mükerrer)

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ KARARLARI

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/14

KARAR NO: 2013/17

KARAR TR : 13.05.2008

(Ceza Bölümü)

ÖZET: Asker kişi sanık hakkında “kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret ve tehdit” suçu nedeniyle açılan kamu davasının, suçun askeri suç olmaması, askeri suça bağlı bulunmaması ve askeri mahkemede yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmiş olması nedeniyle ADLİ YARGI yerinde görülmesinin gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : K.H.

Mağdur : F.Ş.

Sanık : Y.T.

O L A Y : Sarıkamış 9. Mot. P. Tug. 2. Mot. P. Tb. 5. Mot. P. Bl. Komutanlığı emrinde görevli sanık P. Er Y.T.’un, çarşı iznine çıkıp içki içtiği 14.10.2006 günü, izin dönüşü nizamiyeden girerken kendisiyle birlikte giriş yapan P. Er E.T.’nın, nizamiyede araçları aynayla kontrol eden ve çarşıdan dönen askerlerin üzerini aramakla görevli mağdur P. Er F.Ş.’e, sanığın nefesini koklamasını söylemesi üzerine, sanığın nefesini koklayan ve alkollü olduğunu anlayan mağdurun durumu bildirdiği Nizamiye Nöbetçi Subayı Atğm. A.T. tarafından nizamiye binasının içerisine alınarak orada bekle-tildiği sırada, bir ara araç görev kağıdını kaydetmek üzere nizamiye binasına gelen mağduru, “eğer ceza alırsam seni öldüreceğim, zaten askerliğim iki ay uzamış, seni öldürüp askerliğimi daha da uzatırım” diyerek tehdit ettiği,bir müddet sonra da “… koyduğumun çocuğu” diye bağırarak mağdura doğru koştuğu sırada orada bulunanlar tarafından tutularak mağdura ulaşamadığı, mağdurun silahlı nöbetçi olmadığı için Askeri Ceza Kanunu’nun 106. maddesinde düzenlenen kanuni himayeden (amir sayılma) faydalanamayacağı ancak “kamu görevlisi” olduğunun kabul edildiği, böylece sanığın, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret ve tehdit suçlarını işlediği ileri sürülerek eylemine uyan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 125/3-a ve 106/1. madde ve fıkraları uyarınca cezalandırılması istemiyle 9. Motorlu Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı’nın 28.11.2006 gün ve E:2006/1913, K:2006/825 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

9. MOTORLU PİYADE TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 20.8.2007 gün ve E:2007/365, K:2007/388 sayıyla, sanığın yargılama aşamasında terhis edilmiş olması nedeniyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesildiği, bu durumda yüklenen eylemin askeri suç olmaması nedeniyle sanığı yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeden kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Sarıkamış Sulh Ceza Mahkemesi’ne gönderilmiştir.

SARIKAMIŞ SULH CEZA MAHKEMESİ: 31.3.2010 gün ve E:2008/15, K:2010/83 sayıyla, asker kişi sanığı, asker kişiye karşı, askeri mahalde ve askerlik hizmet ve görevleri sırasında işlediği ileri sürülen suç nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, kendisine gelmekle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler; Ahmet DURU, Ahmet KARADAVUT, Davut TELLİ, Turgut SÖNMEZ, Haluk ZEYBEL, A. Zeki LİMAN’ın katılımlarıyla yapılan 13.5.2013 günlü toplantısında;

· I-İLK İNCELEME: Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmediği, askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngö-rüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

· II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN’ın adli yargı, Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Mehmet ÇAKIROĞLU’nun davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmekte iken, maddenin “….askeri mahallerde….” ibaresi Anayasa Mahkemesi’nin 26.6.2012 tarih ve 28335 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 15.3.2012 gün ve E:2011/30, K:2012/36 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmekte iken, maddenin "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." tümcesi Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.

Buna göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, adli yargı yerince verilen görevsizlik kararında, asker kişi sanığı, asker kişiye karşı, askeri mahalde, askerlik hizmet ve görevleri sırasında işlediği ileri sürülen suç nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, sanığa yüklenen eylemin Türk Ceza Kanunu’nda

düzenlendiği, Askeri Ceza Kanunu’nda bu suça ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, bu nedenle “askeri suç” olmadığı kuşkusuzdur. Sanığın yargılama aşamasında terhis edildiği de dosyada bulunan bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.

353 sayılı Yasa'nın 17. maddesinde, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevinin değişmeyeceği, ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması durumunda, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği düzenlenmiş bulunduğundan ve somut olayda sanığa yüklenen eylemin askeri suç olmadığı anlaşıldığından, 353 sayılı Yasa’nın 17. maddesi uyarınca davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Sarıkamış Sulh Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ: Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Sarıkamış Sulh Ceza Mahkemesi’nin 31.3.2010 gün ve E:2008/15, K:2010/83 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/15

KARAR NO: 2013/18

KARAR TR : 13.05.2008

(Ceza Bölümü)

ÖZET : Asker kişi sanık hakkında, askeri suç olmayan, asker kişiye karşı veya askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiği de ileri sürülmeyen “hükümlü veya tutuklunun kaçması” suçu nedeniyle açılan kamu davasının, ADLİ YARGI yerinde görülmesinin gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : K.H.

Sanık : S.Ü.

O L A Y : Tatvan 6. Mknz. P. Tug.Loj.Des. Komutanlığı emrinde görevli sanık Tnk. Er S. Ü.’ın, 21.3.2008 günü, Eyüp 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nce hakkında verilen iki yıl hapis cezasının infazı için aynı Komutanlık emrinde görevli Bando Bçvş. T.K. ile Tnk. Er A.H.K. nezaretinde Tatvan İlçe Jandarma Komutanlığı’na getirildiği ve burada Bitlis E Tipi Kapalı Cezaevine götürülmek üzere beklerken, tuvalete gitme bahanesiyle tuvalete girip oradan kaçtığı, böylece T.K. ile A.H.K.’nin dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranma sonucu kaçmaya neden olma, sanığın hükümlü veya tutuklunun kaçması suçunu işledikleri ileri sürülerek, T.K. ile A.H.K.’nin eylemlerine uyan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 294/son, sanığın eylemine uyan aynı Kanun’un 292/1. maddesi uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 27.11.2008 gün ve E:2008/662, K:2008/378 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

TATVAN ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 30.3.2011 gün ve E:2008/658, K:2011/154 sayıyla, 353 sayılı Yasa’nın 9. maddesi uyarınca, askerlik hizmet ve görevleri nedeniyle askeri mahalde işlendiği ileri sürülen suç nedeniyle sanıkları yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir.

JANDARMA ASAYİŞ KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 4.10.2012 gün ve E:2012/442, K:2012/400 sayıyla, sanıklar T.K. ile A.H.K.’nin yüklenen suçun unsurları itibariyle oluşmadığı gerekçesiyle beraetlerine, sanık S.Ü.’a yüklenen eylemin askeri suç olmaması ve yargılama aşamasında sanığın terhis edilmiş olması nedeniyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesildiği, bu nedenle sanığı yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeden kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca, Mahkememize gönderilmiştir.

· I-İLK İNCELEME: Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmediği, adli ve askeri yargı yerleri arasında sanık S.Ü.hakkında açılan kamu davası yönünden Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Sanığa yüklenen “hükümlü veya tutuklunun kaçması” suçunun Türk Ceza Kanunu’nda düzenlendiği, Askeri Ceza Kanunu’nda bu suça ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, bu nedenle yüklenen eylemin “askeri suç” olmadığı kuşkusuzdur.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, adli yargı yerince verilen görevsizlik kara-rında, asker kişi sanığı askeri mahalde askerlik hizmet ve görevleri sırasında işlediği ileri sürülen suç nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, Askeri Mah-kemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu’nun 9. maddesinde yer alan “askeri mahal” kavramının Anayasa’da yapılan yeni düzenleme ile kaldırıldığı ve Anayasa Mahkemesi’nin bahsedilen kararı ile Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle iptaline de karar verildiği anlaşıldığından, artık asker kişilerin askeri mahalde işledikleri askeri suç olmayan bu tür suçlara ait davaların askeri yargı yerinde görülemeyeceği açıktır.

Açıklanan nedenlerle, askeri suç olmayan, asker kişiye karşı veya askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlendiği de ileri sürülmeyen eylem nedeniyle sanık hakkında açılan davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Tatvan Asliye Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ: Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Tatvan Asliye Ceza Mahkemesi’nin 30.3.2011 gün ve E:2008/658, K:2011/154 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/16

KARAR NO: 2013/19

KARAR TR : 13.05.2008

(Ceza Bölümü)

ÖZET: Asker kişi sanık hakkında “kasten yaralama ve hakaret” suçları nedeniyle açılan kamu davasının, suçun askeri suç olmaması, askeri suça bağlı bulunmaması ve askeri mahkemede yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmiş olması nedeniyle ADLİ YARGI yerinde görülmesinin gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : K.H.

Yakınan : A.Ş.

Sanık : O.B.

O L A Y : Diyarbakır/Bismil İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde görevli sanık J. Er O.B.’ın, 25.7.2011 günü, aynı Komutanlık emrinde görevli yakınan J. Er A.Ş.’ü, karakolun merdivenlerini temizlediği sırada, Nöbetçi Çavuş S.Ö. tarafından dışarıda mıntıka temizliği yapması için çağırılması üzerine, işinin bitmediğini söyleyip işine devam ettiği sırada, küfür ederek yanına gelip kafasıyla ağzına vurmak suretiyle yakınanı yaraladığı, böylece sanığın kasten yaralama ve hakaret suçlarını işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 86/1, 125/1-4 maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Bismil Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 26.9.2011 gün ve E:2011/605, K:2011/294 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

BİSMİL ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 7.10.2011 gün ve E:2011/379, K:2011/845 sayıyla, 353 sayılı Yasa’nın 9. maddesi uyarınca, asker kişi sanığı, asker kişiye karşı ve askeri mahalde işlediği ileri sürülen suç nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 7. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir.

7. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 14.2.2012 gün ve E:2012/473, K:2012/46 sayıyla, sanığın yargılama aşamasında terhis edilmiş olması nedeniyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesildiği, bu nedenle sanığı yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeden kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, kendisine gelmekle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, Mahkememize gönderilmiştir.

· I-İLK İNCELEME:Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmediği, adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, adli yargı yerince verilen görevsizlik kararında, asker kişi sanığı, asker kişiye karşı, askeri mahalde işlediği ileri sürülen suç nedeniyle yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, sanığa yüklenen eylemin Türk Ceza Kanunu’nda düzenlendiği, Askeri Ceza Kanunu’nda bu suça ilişkin bir düzenlemenin bulunmadığı, bu nedenle “askeri suç” olmadığı kuşkusuzdur. Sanığın yargılama aşamasında terhis edildiği de dosyada bulunan bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.

353 sayılı Yasa'nın 17. maddesinde, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevinin değişmeyeceği, ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması durumunda, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği düzenlenmiş bulunduğundan ve somut olayda sanığa yüklenen eylemin askeri suç olmadığı anlaşıldığından, 353 sayılı Yasa’nın 17. maddesi uyarınca davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Bismil Asliye Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ: Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Bismil Asliye Ceza Mahkemesi’nin 7.10.2011 gün ve E:2011/379, K:2011/845 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/80

KARAR NO: 2013/620

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Müteveffanın, evinin önünde bulunan TEDAŞ’a ait elektrik panosunun yanından geçerken elektrik akımına kapılarak ölümü sonucu uğranıldığı iddia edilen maddi ve manevi zararın tazmini istemiyle açılan davanın,dava tarihi itibariyle kamu kuruluşu niteliği taşıyan TEDAŞ'ın kamu hizmetini, yöntemine ve hukuka uygun olarak yürütüp yürütmediği, kamu yararına uygun şekilde işletip işletilmediği hususu irdelenecek, bu bağlamda hizmet kusuru ya da başka bir nedenle idarenin sorumluluğu bulunup bulunmadığı hususu araştırılacak olmasından ötürü İDARİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1-Ş.Y., 2-A.Y., 3-M.Y., 4-A.Y., 5-A.Y., 6-M.Y., 7-M.Y., 8-A.Y.

Vekili : Av. A.Y.

Davalı : TEDAŞ Genel Müdürlüğüne İzafeten Mardin DEDAŞ Müessese Müdürlüğü

Vekili : Av. İ.H.B.

O L A Y : Davacılar vekili 24.07.2007 tarihli dilekçesinde, davacılar Ş.Y. ile A.Y.'nun çocukları olan M.Y.’nun Kızıltepe ilçesi İpek Mahallesi 405 sokak no:61 adresinde ikamet ettiğini,03.05.2007 tarihinde evlerinin önünde bulunan Dedaş’a ait elektrik panosunun yanından geçerken elektrik akımına kapılıp ağır yaralandığını, Kızıltepe Devlet Hastanesine kaldırılan M.’in oradan Mardin Devlet Hastanesine sevk edip, daha sonra oradan da Dicle Üniversitesi Hastanesine sevk edildiğini, Burada tedavisine devam edilirken 03.05.2007 tarihinde saat 16.35 te vefat ettiğini, Dedaş'a ait elektrik panolarının yerden 10-15 cm yüksekliğinde olup pano kapaklarının bakımsızlıktan açık kaldığını, kilitli olması gereken kapakların açık olması sebebiyle tehlike arz etmiş ve yağmurlu havalarda büyük tehlike arz ettiğini, nitekim M.’in açık olan panonun yanından geçerken yüksek voltaja yakalanıp ağır şekilde yaralandığını, davalı kurumun gerekli tedbirleri almayarak panoları oldukça düşük yapmakla kusurlu olduğunu, halen burada bulunan panoların kapaklarının açık olması nedeniyle çevre ve özellikle çocuklar için hayati tehlike arz ettiğini, konu ile ilgili olarak Kızıltepe Cumhuriyet Savcılığınca soruşturma başlatılmış olup soruşturmanın halen devam ettiğini belirterek, davanın kabulü ile davacıların maddi olarak uğradıkları tedavi giderleri, cenaze masrafları ile destekten yoksun kalma tazminatlarına, çektikleri acı ve ızdıraplara karşılık olarak,

1-Baba Ş.Y. için 15.000,00- TL manevi, 15.000,00- TL maddi tazminata

2-Anne A. için 15.000,00- TL manevi, 15.000,00-TL maddi tazminata

3-M.Y. için 4.000,00-TL manevi, 4.000,00-TL maddi tazminata

4-A.Y. için 4.000,00- TL manevi, 4.000,00-TL maddi tazminata

5-A.Y. için 4.000,00-TL manevi, 4.000,00-TL maddi tazminata

6-M.Y. için 4.000,00- TL manevi, 4.000,00-TL maddi tazminata

7-M.Y. için 4.000,00- TL manevi, 4.000,00- TL maddi tazminata

8-A.Y. için 4.000,00-TL manevi, 4.000,00-TL maddi tazminata hükmedilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Mardin Asliye Hukuk Mahkemesi: 04.12.2008 gün ve E:2007/428, K:2008/520 sayı ile özetle, davanın idarenin hizmet kusuruna dayalı açılan maddi ve manevi tazminat davası olduğunu, dava dilekçesindeki açıklamalardan özel kişiye isnat edilen bir kusur bulunmadığını, idarenin haksız ve hukuka aykırı eylem ve işlemlerine karşı açılacak davalarda idari yargı mahkemelerinin görevli olduğunu belirterek davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacılar vekili 12.06.2009 günlü dava dilekçesi ile aynı istemle bu kez idari yargı yerinde dava açmıştır.

Mardin İdare Mahkemesi: 20.10.2011 gün, E:2009/818, K:2011/2179 sayı ile özetle, özel hukuk tüzel kişisi niteliğine haiz Dicle Elektrik Dağıtım AŞ aleyhine açılan tazminat davasının Adli Yargı Mahkemelerinin görev alanına girdiğinden bahisle davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili tarafından ortaya çıkan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacılardan Ş.Y. ve A.Y.'nun çocukları, diğer davacıların ise kardeşi olan M.Y.'nun Mardin İli, Kızıltepe Ilçesi, İpek Mahallesi, 405. Sokak, No:6 adresindeki evlerinin önünde bulunan davalıya ait elektrik panosunun yanından geçerken elektrik akımına kapılarak ölümü sonucu uğradıklarını iddia ettikleri 54.000,00 TL maddi, 54.000,00 TL manevi olmak üzere toplam 108.000,00 TL zararın tazmini istemiyle açılmıştır.

Elektrik sektöründeki dağınık yapıyı ortadan kaldırmak ve işletme bütünlüğünü sağlamak amacıyla 1970 yılında çıkarılan 1312 sayılı Kanun ile Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) kurulmuş, imtiyazlı şirketlerin görev bölgeleri ve belediye sınırları dışında tüm yurtta elektriğin üretim, iletim, dağıtım ve satış hizmetleri TEK bünyesinde toplanmıştır. Hizmetlerin daha etkin, daha verimli ve çağdaş bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla ve özelleştirme politikaları çerçevesinde TEK, Bakanlar Kurulunun 12.8.1993 tarih ve 93/4789 sayılı Kararı ile, Türkiye Elektrik Üretim-İletim A.Ş. (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) adı altında iki ayrı İktisadi Devlet Teşekkülü olarak yeniden yapılandırılmıştır. 1994 yılında TEAŞ ve TEDAŞ tüzel kişiliklerine kavuşmuşlardır.

Elektrik dağıtım ve perakende satış sektöründe rekabete dayalı bir ortamın oluşturulması ve gerekli reformların yapılmasını teminen dağıtım bölgeleri baz alınarak Kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması suretiyle elektrik enerjisi dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesine karar verilmiş ve TEDAŞ 2.4.2004 tarih ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmıştır. Dağıtım bölgeleri yeniden belirlenerek, Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrılmıştır.

233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) 3.maddesine ve 20.02.2001 tarih ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak çıkarılan ve 02.03.2001 tarihinde yürürlüğe giren 05.92.2001 tarih ye 2001/2026 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca TEAŞ;Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) unvanlarında, anonim şirket statüsünde, üç ayrı iktisadi devlet teşekkülü şeklinde teşkilatlandırılmıştır.

TEİAŞ Devletin genel enerji politikasına uygun olarak, ülkedeki tüm iletim tesislerini devralmak, elektrik iletimi, yük tevzi ve işletme planlaması hizmetlerini yürütmek üzere 01.10.2001 tarihinde faaliyete geçirilmiştir. TEİAŞ, 233 sayılı KHK sistemi içinde, iktisadi devlet teşekkülü olarak ve mevcut mevzuat ve ana statüsü hükümleri çerçevesinde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan (EPDK) 13.03.2003 tarihinde aldığı iletim lisansı çerçevesinde, yeni piyasa yapısına uygun olarak faaliyetlerini yürütmektedir.

Yüksek Planlama Kurulunun (YPK) 11.06.2001 tarih ve 2001/T-19 sayılı kararı ile onaylanmış, 29.06.2001 tarih ve 24447 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren TEİAŞ ana statüsünün 3.maddesinde "Bu Anastatü ile teşkil olunan Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (Teşekkül) tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür." hükmü, 21. maddesinde ise, "Bu Anastatüde bulunmayan hususlarda K.H.K. hükümleri uygulanır" hükmü bulunmaktadır. 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesindeki "1. Teşebbüsler tüzel kişiliğe sahiptir. /2. Teşebbüsler, bu Kanun Hükmünde Kararname ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir. /3. Tesebbüsler, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve denetimine tabi değildir. /4. Teşebbüslerin sorumlulukları sermayeleri ile sınırlıdır. Teşebbüslerin sermayesi, ilgili bakanlığın talebi üzerine Koordinasyon Kurulunca tespit edilir." hükmü ile teşebbüslerin faaliyetlerinde özel hukuk hükümlerine tabi olacağı belirlenmiştir.

Elektrik dağıtım ve perakende satış sektöründe rekabete dayalı bir ortamın oluşturulması ve gerekli reformların yapılmasını teminen dağıtım bölgeleri baz alınarak kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması suretiyle elektrik enerjisi dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesine karar verilmiş ve TEDAŞ 2.4.2004 tarih ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmıştır. Dağıtım bölgeleri yeniden belirlenerek, Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrılmıştır.

Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan TEDAŞ; özelleştirme sürecinde bulunan ve sermayesinin tamamı T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na ait bir kuruluştur.

Amacı, elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerini karlılık ve verimlilik ilkesi çerçevesinde, ticari, ekonomik ve sosyal gereklere uygun biçimde yürütmek olan TEDAŞ’ın ve buna bağlı olarak bölgesel dağıtım şirketlerinden biri olan Dicle Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nin yaptığı hizmetin kamu hizmeti niteliğinde olduğu açıktır.

Davalı Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. 11.4.2011 gün ve 2011/27 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı uyarınca,228.000.000 ABD Doları bedelle en yüksek teklifi veren Karavil Dağıtım Tüketim Malları İnşaat ve Tic. Ltd. Şti. – Ceylan İnşaat ve Tic. A.Ş. Ortak girişim grubuna satılmışsa da davaya konu olayın meydana geldiği tarihte (03.05.2007) davalı idarenin kamu kuruluşu niteliğini sürdürmekte olduğu tartışmasızdır.

Anayasanın 125 inci maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış olup, bununla birlikte idarenin yürütmekle görevli olduğu bir hizmetin kuruluşunda, düzenlenişinde veya işleyişinde nesnel nitelikli bozukluk, aksaklık veya boşluk olarak tanımlanabilen hizmet kusurunun hizmetin kötü işlemesi, geç işlemesi veya hiç işlememesi hallerinde gerçekleştiği ve bunun idarenin tazmin yükümlülüğünün doğmasına yol açtığında kuşku bulunmamaktadır.

Kamu hizmetlerini yürütmekte görevli kılınmış bir kamu kurum veya kuruluşunun kendisini görevli kılan kanunlarda gösterilen hizmetlerden birinin yürütülmesi sırasında hizmetin kötü işlemesi, geç işlemesi veya hiç işlememesi sebebiyle kişilere verdiği zararın tazmini istemine ilişkin davada, kamu hizmetinin yöntemine uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, kamu yararına uygun olarak işletilip işletilmediğinin ve hizmet kusuruyla zarara sebep olunup olunmadığının saptanmasının idari yargı yerine ait olduğu tartışmasızdır.

Öte yandan, kamu hizmetinin, yöntemine ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, kamu yararına uygun şekilde işletilip işletilmediğinin, hizmet kusuru ya da başka bir nedenle idarenin sorumluluğu bulunup bulunmadığının yargısal denetiminin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde “idari dava türleri” arasında sayılan “idari işlem ve eylemlerden dolayı zarara uğrayanlar tarafından açılacak tam yargı davası” kapsamında, idari yargı yerlerince yapılacağı açıktır.

Olayda, olay tarihi itibariyle kamu kuruluşu niteliğinde olan TEDAŞ'ın kamu hizmetini, yöntemine ve hukuka uygun olarak yürütüp yürütmediği, kamu yararına uygun şekilde işletip işletilmediği hususu irdelenecek, bu bağlamda hizmet kusuru ya da başka bir nedenle idarenin sorumluluğu bulunup bulunmadığı araştırılacak olup, bu araştırmanın da idari yargı yerlerince yapılması gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli olduğundan Mardin İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Mardin İdare Mahkemesi’nin 20.10.2011 gün, E:2009/818, K:2011/2179 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/129

KARAR NO: 2013/621

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Dicle Elektrik Dağıtım AŞ hakkında Sistem Kullanım Anlaşmasının 10. maddesi ve Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesi uyarıca ceza faturası düzenlenerek bunların bildirimine ilişkin Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü işlemi ile aynı yazı ekinde yer alan ceza faturasının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davanın, cezai şartın yer aldığı Sistem Kullanım Anlaşmasının kamu hukuku ağırlıklı değil, tarafların serbest iradeleri ile oluştuğu, olayda idarece kamu gücüne dayalı resen ve tek yanlı olarak tesis edilmiş bir işlemin söz konusu olmadığı hususları gözetildiğinde ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Dicle Elektrik Dağıtım AŞ.

Vekili : Av. N.Ü., Av. İ.H.B.

Davalı : TEİAŞ Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. E.A.

O L A Y : Davacı vekili 06.09.2011 tarihli dilekçesinde özetle;‘’Dicle Elektrik Dağıtım AŞ. 233 Sayılı K.H.K. hükümlerine göre kurulmuş, Tüzel kişiliğine haiz, TEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün bir kuruluşudur. Şirketimizin amacı, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak il sınırları dahilinde elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerini "karlılık ve verimlilik" ilkesi çerçevesinde, ticari, ekonomik ve sosyal gereklere uygun biçimde yürütmek, ayrıca yasaların kendisine vermiş olduğu diğer görevleri de yapmak ve yükümlülüklerini yerine getirmektir.

Şirketimizin bir kamu kuruluşu olması ve kuruluş amacında da belirtildiği gibi, asli görevi satın almış olduğu enerjiyi, kamu adına kurmuş olduğu dağım sistemi üzerinden abonelerine sağlıklı bir şekilde dağıtmak ve dağıttığı enerji bedelini tahsil etmektir.

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) tarafından 22.08.2011 tarih, 850-3927 sayılı yazısında özetle; Kuruluşumuzla 4628 sayılı Enerji Piyasası Kanunu kapsamında Sistem Kullanım Anlaşması imzalayan kullanıcılar ile İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesinde belirtilen ‘Kullanıcının bağlı olduğu fidere arıza intikal ederek kesicinin açması’ durumunda cezai hükümlerin uygulanması zorunluluğu bulunduğu, bu kapsamda Aralık 2010 döneminde aylık olarak bağlı olduğu fidere "arıza intikal ederek kesicinin açması" nedeniyle Sistem Kullanım Anlaşmasının 10. Maddesi ve Yöntem Bildiriminin 1.5 gereğince ceza faturası düzenlenerek muhteviyatı ile birlikte Şirket Müdürlüğümüze 25.08.2011 tarihinde tebellüğ edilmiştir. TEİAŞ tarafından şirketimize gönderilen yazı ekindeki ceza faturasının toplam miktarı 2.667.772,71 TL'dir.

TEİAŞ ile aramızda her hangi bir anlaşma olmamasına rağmen ve 10. Maddede öngörülen ihlal, uyarı ve süre kurallarına uyulmayarak TEMMUZ - 2011 ayına ait ceza faturası düzenlenmek suretiyle şirketimize gönderilmiştir.

Türkiye Elektrik İletim AŞ. tarafından Sistem Kullanım Anlaşması tesis edilirken, TEİAŞ tarafından kullanıcı tarafların talep, istek ve sorunları dikkate alınmadan yürürlüğe konulmuştur.

TEİAŞ tarafından Şirketimize gönderilen ceza faturasının dayanağı Sistem Kullanım Anlaşmasının madde 10. Cezai şartlar hükmüne dayandırılmaktadır. 10. Maddesi ‘’Kullanıcının ilgili mevzuat, taraflar arasında imzalanan bağlantı anlaşması ve bu anlaşma hükümlerinin her hangi birini ihlal etmesi, söz konusu ihlali TEİAŞ'ın uyarısına rağmen uyarıda belirtilen süre içinde sona erdirmemesi durumunda, TEİAŞ aşağıda belirlenen ceza şartlarını uygulayacaktır." hükmünü içermektedir.

Şirketimiz ile TEİAŞ arasında Sistem Kullanım Bağlantı Anlaşmaları imzalanmamış olup, hukuken yürürlükte değildir.

TEİAŞ tarafından gönderilen Sistem Kullanım Anlaşması şirketimiz tarafından fiili imkansızlık nedeniyle (teminat mektubunu tedarik edemediğimizden dolayı) imzalanamadığından, EPDK tarafından 24.11.2010 tarihinde şirketimize 286.160 TL İdari Para cezası verilmiştir.

EPDK tarafından 21.12.2006 tarih, 1029 sayılı Kurul kararı ile onaylanan Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesi uyarınca "Bir kullanıcı TEİAŞ ile Sistem Kullanım Anlaşması imzalamamış olmasına rağmen iletim sistemine bağlı olarak faaliyet göstermesi dolayısı ile iletim sistemini kullanması halinde, iletim sisteminde arz güvenilirliği ve kalitesinin sağlanması amacıyla Yöntem Bildirim' in 1.5 maddesinde yer alan ihlallerle karşılaşılması halinde ilgilinin cezai işleme tabi tutulacağı karar altına alınmıştır." denilmektedir.

Bir yandan söz konusu anlaşmaların imzalanıp, yürürlüğe konulmamış olması nedeniyle EPDK tarafından şirketimize idari para cezası uygulanmak suretiyle bu anlaşmaların yürürlükte olmadığının alenen kabulü ile diğer taraftan yukarıda belirtilen Kurul kararına istinaden anlaşma maddelerinin tatbikine cevaz verilmiş olması hususu hukuksal bir çelişki teşkil etmektedir. Taraflarca imza altına alınıp icap kabul şartı gerçekleştirilmemiş bir sözleşmenin hukuki değeri bulunmadığı gibi, hükümlerinin tek taraflı olarak uygulanmasına imkan bulunmamaktadır. Söz konusu çelişkinin ortadan kaldırılması için, EPDK tarafından ihdas edilen 21.12.2006 tarih, 1029 sayılı Kurul kararının iptali için Danıştay nezdinde dava açılacaktır. '' demek suretiyle Türkiye Elektrik İletim AŞ.nin 22.08.2011 tarih, 850-3927 sayılı yazı ve 29.07.2011 tarihli 579052 nolu, 2.667.772,71 TL tutarındaki caza faturasının yürütmesinin durdurulmasına ve idari işlemin ve faturanın iptaline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ. vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 8. İdare Mahkemesi; 28.11.2011 gün ve E:2011/1952 sayı ile özetle, davanın, davalı idarenin idare hukuku alanında kamu gücüne dayalı olarak resen ve tek yanlı irade açıklaması sonucu tesis etmiş olduğu işlemlere yönelik olduğunu belirterek, davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ. vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ. vekilinin, adli yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı; ''233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) 3.maddesine ve 20.02.2001 tarih ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak çıkarılan ve 02.03.2001 tarihinde yürürlüğe giren 05.92.2001 tarih ye 2001/2026 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca TEAŞ;Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) unvanlarında, anonim şirket statüsünde, üç ayrı iktisadi devlet teşekkülü şeklinde teşkilatlandırılmıştır. TEİAŞ Devletin genel enerji politikasına uygun olarak, ülkedeki tüm iletim tesislerini devralmak, elektrik iletimi, yük tevzi ve işletme planlaması hizmetlerini yürütmek üzere 01.10.2001 tarihinde faaliyete geçirilmiştir. TEİAŞ, 233 sayılı KHK sistemi içinde, iktisadi devlet teşekkülü olarak ve mevcut mevzuat ve ana statüsü hükümleri çerçevesinde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan (EPDK) 13.03.2003 tarihinde aldığı iletim lisansı çerçevesinde, yeni piyasa yapısına uygun olarak faaliyetlerini yürütmektedir. Yüksek Planlama Kurulunun (YPK) 11.06.2001 tarih ve 2001/T-19 sayılı kararı ile onaylanmış,29.06.2001 tarih ve 24447 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren TEİAŞ ana statüsünün 3.maddesinde "Bu Anastatü ile teşkil olunan Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (Teşekkül) tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür." hükmü, 21. maddesinde ise, "Bu Anastatüde bulunmayan hususlarda K.H.K. hükümleri uygulanır" hükmü bulunmaktadır. 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesindeki "1. Teşebbüsler tüzel kişiliğe sahiptir. /2. Teşebbüsler, bu Kanun Hükmünde Kararname ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir. /3. Tesebbüsler, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve denetimine tabi değildir. /4. Teşebbüslerin sorumlulukları sermayeleri ile sınırlıdır. Teşebbüslerin sermayesi, ilgili bakanlığın talebi üzerine Koordinasyon Kurulunca tespit edilir." hükmü ile teşebbüslerin faaliyetlerinde özel hukuk hükümlerine tabi olacağı belirlenmiştir. Diğer taraftan, Bakanlar Kurulunun 12.08.1993 tarih ve 93/4789 sayılı Kararı ile, Türkiye Elektrik Üretim-İletim AŞ (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) adı altında iki ayrı İktisadi Devlet Teşekkülü olarak yeniden yapılandırılmıştır. 1994 yılında TEAŞ ve TEDAŞ tüzel kişiliklerine kavuşmuşlardır. Bugün Elektrik dağıtım ve perakende satış sektöründe rekabete dayalı bir ortamın oluşturulması ve gerekli reformların yapılmasını teminen dağıtım bölgeleri baz alınarak Kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması suretiyle elektrik enerjisi dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesine karar verilmiş ve TEDAŞ 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmıştır. Dağıtım bölgeleri yeniden belirlenerek, Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrılmıştır. Bu kapsamda DEDAŞ kurumu da özelleştirme kapsamında 233 sayılı KHK tabi bir teşebbüs olup yukarıda açıklanan hükümler davacı taraf içinde geçerlidir. Davaya konu işlem ise, davalı tarafın sözleşmeye dayalı cezai şart uygulamasından kaynaklanan bir işlem olmakla, yukarıdaki açıklamalar ile birlikte değerlendirildiğinde davaya konu cezai şartın faturalandırılmasından ibaret işlemin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde görüm ve çözümü gerektiği anlaşılmaktadır.'' demek suretiyle 2247 sayılı Kanun'un 10. ve 13.maddeleri gereğince, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına karar vermiştir.

Başkanlıkça, 2247 sayılı Yasa’nın 13. maddesine göre Danıştay Başsavcısı’nın da yazılı düşüncesi istenilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; ''Türkiye Elektrik İletim A.Ş. 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ekindeki listede bir kamu iktisadi kuruluşu olarak gösterilmiştir. 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 'inci maddesinde, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşlarının ve bunların müesseselerinin bağlı ortaklıklarının kurulmasını, iştiraklerinin teşkilini, özerk bir tarzda ve ekonominin kurallarına uygun olarak yönetilmelerini ve amaçlarına ulaşabilmelerini sağlamak için denetlenmelerini, kamu iktisadi kuruluşlarının kendilerine verilen görev ve kamu hizmetlerini ekonomik ve sosyal gereklere uygun olarak verimlilik ilkesi doğrultusunda yürütmelerini düzenlemek amacı taşıdığına işaret edilmiş;2'inci maddesinde, "Kamu iktisadi kuruluşu: sermayesinin tamamı Devlete ait olup tekel niteliğindeki mal ve hizmetleri kamu yararı gözeterek üretmek ve pazarlamak üzere kurulan ve gördüğü bu kamu hizmeti dolayısıyla ürettiği mal ve hizmetler imtiyaz sayılan kamu iktisadi teşebbüsüdür." şeklinde tanımlanmış; 4'üncü maddesinde, teşebbüslerin tüzel kişiliğe sahip ve bu Kanun Hükmünde Kararname ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi bulundukları, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve Sayıştay'ın denetimine tabi olmadıkları hükmüne yer verilmiştir.233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak çıkarılan 5.2.2001 tarihli ve 2001/2026 sayılı Kararnamenin Eki Kararın 1'inci maddesinde, elektrik iletimi,yük tevzi ve işletme planlaması hizmetlerini yürütmek üzere "Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi" unvanıyla iktisadi devlet teşekkülü kurulduğu belirtilmiştir. Buna göre, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TElAŞ), ekonominin kurallarına uygun olarak faaliyette bulunmak üzere kurulan sermayesinin tamamı Devlete ait tüzel kişiliğe sahip bir kamu kuruluşudur. 29.6.2001 tarih ve 24447 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Ana Statüsünün 3'üncü maddesinde de, Türkiye Elektrik İletim A.Ş'nin tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir iktisadi devlet teşekkülü olduğu; 4'üncü maddesinde, Devletin genel enerji ve ekonomi politikasına uygun olarak elektrik iletim faaliyetlerinde bulunmak amacıyla teşkil olunan teşekkülün, tüm iletim tesislerini devralmak, mülkiyetindeki tesislerde tüm iletim faaliyetlerini yürütmek, mevcut ve kurulacak tesisleri işletmek, bakım-onarım ve rehabilitasyonunu yapmak, gerektiğinde bu fonksiyonlarını yerine getirmek üzere hizmet satın almak; elektrik iletim tesislerinin yapılmasında ve işletilmesinde diğer gerçek tüzel kişilerle işbirliği yapmak; iletim tesislerinin yapılması, işletilmesi ve genişletilmesi ile ilgili her türlü mal ve hizmetleri yurt içinden tedarik etmek veya yurt dışından ithal veya ihraç etmek; iletim faaliyeti ile ilgili olarak gerekli tesis ve makineleri bulundurmak, bu maksatla kurulmuş tesis ve makinelerin kapasiteleri ile insan kaynaklarını değerlendirmek; tüm iletim tesislerini işletmek, sistem yük dağıtım ve frekans kontrolü yapmak, sistem kontrolü sağlamak, gerçek zamanlı sistem güvenilirliğini izlemek ve yapılan yan hizmetler anlaşmaları ile yan hizmetleri sağlamak faaliyet konuları arasında sayılmıştır.Yukarıda açıklanan hükümlerden, elektrik iletim tesislerini işletme görevinin, elektrik enerjisi iletim faaliyetleri kapsamında Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketine ait olduğu, anılan şirketin iletim faaliyeti dışında herhangi bir faaliyetle iştigal edemeyeceği, kamu tüzel kişileri tarafından Yürütülmesi gereken bu hizmetin, özel hukuk sözleşmeleri ile gerçek veya tüzel kişilere yaptırılmasına yasal olanak bulunmadığı anlaşılmaktadır. 12.8.1993 gün ve 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de Türkiye Elektrik Üretim İletim AŞ ve Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ)'ın iki ayrı iktisadi devlet teşekkülü olarak yapılandırıldığı, 2.4.2004 gün ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketinin dağıtım bölgelerine ayrıldığı, davacı Dicle Elektrik Dağıtım AŞ'nin de Diyarbakır Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak il sınırları dahilinde elektrik enerjisinin dağıtımı ve perakende satış hizmetini yapmak üzere görevlendirildiği ve bu dağıtım şirketlerinin Türkiye Elektrik İletim AŞ ile aralarında imzalanan Sistem Kullanım ve Bağlantı Anlaşmaları çerçevesinde faaliyet göstereceği görülmektedir. Dava konusu uyuşmazlıkta ise, elektriği iletmekle görevli davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ ile bu elektriği dağıtmakla görevlendirilen ve iletim sistemini kullanan davacı Dicle Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi arasında henüz bir sistem kullanım anlaşması imzalanmamıştır. Buna karşın Sistem Kullanım Anlaşmasının 10'uncu maddesi gereğince "anlaşma hükümlerinin ihlal edilmesinden" dolayı 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği ve ilgili Tebliğlere dayanılarak hazırlanan ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararı ile onaylanıp yürürlüğe giren İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama Yöntem Bildiriminin 1.5'inci maddesindeki "arıza intikal ederek kesicinin açması" şeklinde tanımlanan ihlal gerçekleştiğinden dolayı dava konusu sistem kullanım ceza ücreti tahakkuk ettirilmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere, düzenleyici bir idari işlem olan, İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama Yöntemi Bildiriminin ilgili maddesi uyarınca "sistem kullanım ceza ücreti" tahakkuku, kullanıcı ile TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim AŞ.) arasında usulüne göre akdedilmiş bir anlaşmanın bulunması; bu anlaşma hükümlerinin de Bildirimin ilgili maddelerinde tipi gösterilen biçimde ihlal edilmiş olması gerekmektedir. Oysa; yine yukarıda açıklandığı üzere DEDAŞ ile TEİAŞ arasında bu şekilde akdedilmiş bir sistem kullanım anlaşması bulunmamaktadır. Başka anlatımla, DEDAŞ fiili kullanıcı niteliğini taşımaktadır. Dolayısıyla hukuka uygun olarak imzalanıp yürürlüğe konulmuş bir anlaşma olmaksızın sistemi kullanan DEDAŞ hakkında, TEİAŞ tarafından, Borçlar Kanunu ile diğer mevzuat hükümlerine göre gerekli takibatın yapılması yerine, Yöntem Bildiriminin anlaşmalı kullanıcı ihlallerine uygulanması olanaklı düzenlemeleri uyarınca işlem tesisi, tesis edilen işlemi unsurları yönünden hukuka aykırı kılmakta ise de; kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade açıklamasıyla tesis edilen işlemlerin içerdikleri bu hukuka aykırılıklar sebebiyle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2' nci maddesinin 1'inci fıkrasının (a) bendinde tanımı yapılan dava kalıbı içerisinde iptallerine hükmetme görev ve yetkisi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilen İdari Yargı Düzenine dahil yargı yerlerine aittir. Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Kanunun 13'üncü maddesi uyarınca yapılan başvurunun kabulüne hukuki olanak bulunmadığı düşünülmektedir.'' demiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ. vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nca davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ. bakımından 10.maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN’ın davada adli yargının, Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın ise 2247 sayılı Kanunun 13'üncü maddesi uyarınca yapılan başvurunun kabulüne hukuki olanak bulunmadığı yönündeki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak il sınırlan dahilinde elektrik enerjisinin dağıtımı, satışı ve perakende satışı hizmetlerini yürüten davacı şirketin Aralık 2010 döneminde aylık olarak bağlı olduğu fidere arıza intikal ederek kesicinin açtığının ilgili iletim tesis ve işletme grup müdürlüğünden gelen bilgiler doğrultusunda tespit edilmesi üzerine Sistem Kullanım Anlaşmasının 10. maddesi ve Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesi uyarıca ceza faturası düzenlenerek bunların bildirimine ilişkin Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü'nün 22.08.2011 tarih ve 850-3927 sayılı işlemi ile aynı yazı ekinde yer alan 29.07.2011 tarih ve 579052 numaralı toplam 2.667.772,71 TL tutarındaki ceza faturasının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılmıştır.

Dosya kapsamında yapılan incelemede; Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü'nün, Dicle Elektrik Dağıtım AŞ.ye hitaben yazmış olduğu, 22.08.2011 günlü yazıda, Sistem Kullanım Anlaşmasının 10.maddesi ve Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesi gereğince Temmuz 2011 döneminde aylık olarak bağlı olduğu fidere arıza intikal ederek kesicinin açması şeklinde tanımlanan ihlalle ilgili ceza faturası düzenlendiği belirtilmiş olup, yazı ekinde söz konusu cezaya ilişkin olarak TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından 29.07.2011 tarihinde düzenlenmiş olan 2.667.772,71 TL tutarındaki ceza faturası yer almaktadır.

İptale konu cezai işlemin dayanağı olan dosya kapsamındaki Sistem Kullanım Anlaşmasında yapılan incelemede, taraflardan birinin TEİAŞ, diğerinin ise ''KULLANICI (Üretim faaliyeti gösteren şirket, ithalat ve/veya ihracat yapan tüzel kişi veya tüketici) '' olarak belirtildiği, ancak kullanıcı şirket veya kuruluşun adının yazmadığı, söz konusu anlaşmada tarafların imzalarının yer almadığı anlaşılmış olup, bu anlaşmanın ''Cezai Şartlar'' başlıklı 10.maddesinde; ''Kullanıcının ilgili mevzuat, taraflar arasında imzalanan Bağlantı Anlaşması ve bu anlaşma hükümlerinin herhangi birini ihlal etmesi, söz konusu ihlali TEİAŞ 'ın uyarısına rağmen uyarıda belirtilen süre içinde sona erdirmemesi durumunda, TEİAŞ aşağıda belirtilen cezai şartları uygulayacaktır. TEİAŞ 'ın uğradığı zararlar ayrıca tazmin edilecektir.'' hükmü yer almakta olup, İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesinde de; ''Bir kullanıcının TEİAŞ ile Sistem Kullanım Anlaşması imzalamamış olmasına rağmen iletim sistemine bağlı olarak faaliyet göstermesi, dolayısıyla iletim sistemini kullanması halinde, Elektrik Piyasasında İletim ve Dağıtım Sistemlerine Bağlantı ve Sistem Kullanımı Hakkında Tebliğin geçici 3.maddesi uyarınca Kullanıcıların lisans almamış olmaları ve/veya sistem kullanım anlaşmalarının yapılmamış olması halinde dahi bu kullanıcıların Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği doğrultusunda onaylanan sistem kullanım bedelini ve/veya sistem işletim bedelini ödeme yükümlülükleri bulunmaktadır. Sistem Kullanım Anlaşması bulunmaksızın iletim sistemini kullanmakta olan kullanıcılar, iletim sisteminde arz güvenilirliği ve kalitesinin sağlanması amacıyla aşağıda yer alan ihlallerle karşılaşılması halinde ilgili cezai işleme tabi olacaktır.'' denilmiş olup, davacı şirketin dağıtım şirketi olarak alt yapı tesislerinin eksik ve bölgesindeki kaçak elektrik düzeyinin fazla olmasından dolayı bu madde hükmüne göre cezai işleme muhatap olduğu belirtilmiştir.

Elektrik sektöründeki dağınık yapıyı ortadan kaldırmak ve işletme bütünlüğünü sağlamak amacıyla Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) kurulmuş, imtiyazlı şirketlerin görev bölgeleri ve belediye sınırları dışında tüm yurtta elektriğin üretim, iletim, dağıtım ve satış hizmetleri TEK bünyesinde toplanmıştır. Hizmetlerin daha etkin, daha verimli ve çağdaş bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla ve özelleştirme politikaları çerçevesinde TEK, Bakanlar Kurulunun 12.8.1993 tarih ve 93/4789 sayılı Kararı ile, Türkiye Elektrik Üretim-İletim A.Ş. (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ) adı altında iki ayrı İktisadi Devlet Teşekkülü olarak yeniden yapılandırılmıştır.

Yüksek Planlama Kurulunun (YPK) 11.06.2001 tarih ve 2001/T-19 sayılı kararı ile onaylanmış, 29.06.2001 tarih ve 24447 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren TEİAŞ ana statüsünün 3.maddesinde "Bu Anastatü ile teşkil olunan Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (Teşekkül) tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür." hükmü,21 maddesinde ise, "Bu Anastatüde bulunmayan hususlarda K.H.K. hükümleri uygulanır" hükmü bulunmaktadır.233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesindeki "1. Teşebbüsler tüzel kişiliğe sahiptir. /2. Teşebbüsler, bu Kanun Hükmünde Kararname ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir. /3. Tesebbüsler, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve denetimine tabi değildir. /4. Teşebbüslerin sorumlulukları sermayeleri ile sınırlıdır. Teşebbüslerin sermayesi, ilgili bakanlığın talebi üzerine Koordinasyon Kurulunca tespit edilir." hükmü ile teşebbüslerin faaliyetlerinde özel hukuk hükümlerine tabi olacağı belirlenmiştir.

Davacı Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş., 11.4.2011 gün ve 2011/27 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı uyarınca,228.000.000 ABD Doları bedelle en yüksek teklifi veren Karavil Dağıtım Tüketim Malları İnşaat ve Tic. Ltd. Şti. – Ceylan İnşaat ve Tic. A.Ş. Ortak girişim grubuna satılmış ve böylece özelleşmiş ve böylece özel hukuk tüzel kişisi niteliği kazandığı anlaşılmıştır.

Bununla birlikte, iptale konu cezai işlemin dayanağı olan Sistem Kullanım Anlaşması TEİAŞ ile kullanıcı firma arasında akdedilmekte olup, bu anlaşma tarafların özgür iradeleri ile imzalanan bir anlaşma mahiyetinde olmakla birlikte, her ne kadar davacı Dicle Elektrik Dağıtım AŞ söz konusu anlaşmayı imzalamamış ise de, İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesi dikkate alındığında Sistem Kullanım Anlaşması olmadan iletim sistemini kullanan kullanıcıların da ihlal ile karşılaşılması halinde ilgili cezai işleme tabi olacakları belirtilmiştir.

Bu duruma göre, görülmekte olan davanın, taraflar arasında akdedilmiş bir anlaşma olmaksızın davacı şirkete uygulanan Sistem Kullanım Anlaşmasından kaynaklı cezai şartın iptaline ilişkin olduğu,cezai şartın yer aldığı Sistem Kullanım Anlaşmasının ise kamu hukuku ağırlıklı ve tek yanlı değil, tarafların serbest iradeleri ile imzalanarak vücut bulacak bir anlaşma olduğu, dolayısıyla olayda idarece kamu gücüne dayalı resen ve tek yanlı olarak tesis edilmiş bir işlemin söz konusu olmadığı hususları gözetildiğinde, uyuşmazlığın çözüm yerinin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yeri olacağı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ. Genel Müdürlüğü vekilinin görev itirazının Ankara 8. İdare Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 8. İdare Mahkemesi’nin 28.11.2011 gün ve E:2011/1952 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/145

KARAR NO: 2013/622

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davalı Zonguldak Belediyesi tarafından meclis Kararına istinaden, iş yeri ile ilgi olarak, davacı adına belirlenen toplam 2.832,00 TL tutarındaki katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti ödenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davanın, gerek su ve kanalizasyon hizmetleri özel bir kanun ile düzenlenmeyen Zonguldak Belediyesince tesis edilmiş olması, gerekse de taraflar arasında abonelik ilişkisi bulunuyor olması birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu ücretin idareyle kişi arasında abonman sözleşmesiyle kurulan özel hukuk ilişkisi çerçevesinde ve hizmet karşılığında maliyetkâr esasına göre idarece belirlenen tarifeye dayanılarak alınan bir ücret olduğu anlaşılmakla, ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M. P.

Vekilleri : Av. E.M., Av. G.E.

Davalı : Zonguldak Belediye Başkanlığı – ZONGULDAK

Vekili : Av. R.E. (İdari Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili özetle, 31.01.2011 tarihinde davacıya tebliğ edilen yazı ile 2010 yılı 12 ay için, Ankara Caddesi 12 sayılı yer ile ilgili olarak toplam 2.832,00 TL katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti tahakkuk ettirildiğini, söz konusu katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti ile ilgili yapılan tahakkuk işleminin yasaya aykırı olduğunu, her ne kadar tahakkuk işlemleri M. P. adına yapılmış ise de, iş yerinin B.P. Müessesesi Zahirecilik Ltd. Şti. unvanlı şirkete ait olduğunu, M. P.’ın şahsına yapılan tahakkuk işleminin bu nedenle yasaya aykırı olduğundan iptali gerektiğini, adı geçen iş yerinin su aboneliğine tabi olup, çevre temizlik vergisi olarak su bedeli ile birlikte davaya konu edilen işlemlerle ilgili hizmet ücretleri de alındığını, aynı konuda ikinci bir hizmet ücreti alınmasına dair işlemin yasaya aykırı olduğunu, davacının işyerinde oluşan atıkların çöpten başka bir şey olmadığını, ambalaj atığı vasfındaki karton, naylon gibi geri dönüşümü mümkün atıkların belli kişiler tarafından toplanıp, alınmakta ve satılmakta olduğunu, geriye ise çöp bile denemeyecek kadar az atık kaldığını, ayrıca çöp toplama işleminin belediyenin asli görevi olduğunu, bununla ilgili olarak ayrıca bir ücret tahakkuk ettirilmesinin doğru olmadığını belirterek söz konusu işlemin iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Zonguldak İdare Mahkemesi; 15.03.2011 gün, E:2011/331, K:2011/253 sayı ile, ‘’Su, atık su ve katı atıklardan alınacak ücretler vergi, resim, hA. ve benzeri mali yükümlerden sayılamayacağından, bu konudaki tarifelerle ilgili uyuşmazlıkların çözümünde idare mahkemesi görevlidir. Ancak sözleşme yapıldıktan sonra abonman sözleşmesinin tarafı olan kişiden su, atık su ve katı atık toplama, taşıma ve bertaraf bedeli istenilmesine ilişkin faturaya dayalı ve bu neviden işlemlerle ilgili olarak açılacak davaların adli yargı yerinde çözümlenmesi gerekmektedir. İdarenin faaliyet alanıyla ilgili olarak yürürlüğe koyduğu düzenleme ile buna dayanan tarife kararlarının yargısal denetiminin idari yargı yerinde ve idare mahkemelerinde, abonman sözleşmesine dayanan alacak-borç ilişkisi kapsamındaki atık su bedelinin tahsiline ilişkin davaların ise adli yargı yerinde görülüp çözümlenmesi gerekmekte olup, dava konusu uyuşmazlığın davacı ile davalı idare arasında yapılan abonman sözleşmesine dayanılarak istenilen tahakkuk işlemlerinden kaynaklandığı, katı atık toplama taşıma ve bertaraf ücretlerinin belirlenmesine ilişkin Belediye Meclis Kararlarının iptali istemiyle açılan davaların idari yargının görev alanına girmesine karşın tahakkuk işlemlerine karşı açılan davaların yukarıda yer alan hukuki düzenlemelerde de belirtildiği üzere adli yargının görev alanına girdiği anlaşıldığından iş bu davada mahkememizin görevsiz olduğu sonucuna varılmıştır.’’ demek suretiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş olup, bu karara karşı yapılan itiraz başvurusu üzerine Zonguldak Bölge İdare Mahkemesi 26.05.2011 gün, E:2011/440, K:2011/457 sayı ile itirazın reddine karar vermiş, bu karara karşı yapılan karar düzeltme başvurusu üzerine Zonguldak Bölge İdare Mahkemesi 09.09.2011 gün, E:2011/546, K:2011/592 sayı ile karar düzeltme talebinin reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle bu kez adli yargı yerinde dava açmıştır.

Zonguldak 1. Sulh Hukuk Mahkemesi; 02.02.2012 gün, E:2011/932, K:2012/99 sayı ile, ‘’…İdare Mahkemesi’nin dava konusu uyuşmazlığın abonman sözleşmesinden kaynaklandığı yönündeki kabulü yerinde değildir. Abonman sözleşmesi konutlarda mükellefi tespit etmek için kullanılmış olup uyuşmazlık Belediye Meclis Kararına ve tarifeye ilişkindir. 2464 sayılı yasada Belediye Gelirleri sayılmış olup, vergi, hA. katılma payı ve ücret olarak adlandırılmıştır. Yine aynı Kanunun 98. maddesinde "Bu kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu kanuna göre alınacak vergi, hA. ve katılma payları hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ile 6183 sayılı amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun ve Bunların ek ve tadilleri hükümleri uygulanır" denilmektedir. Katı atık toplama taşıma ve bertaraf ücreti Belediye Gelirleri Kanununda sayılan bir gelir değil ise de, nitelik itibariyle belediye geliridir. Mükellef tarafından ödeme yapılmadığı takdirde belediye alacağını Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanuna dayanarak yapacaktır. Dayanak meclis kararı ve tarife incelendiğinde tüm konut işyerleri ticarethaneler resmi daire ve kurumlar kısacası tüm bina kullanıcıları mükellef olarak belirlenmiştir. Bu durum dahi mükellef ile Belediye arasındaki ilişkinin özel hukuk ilişkisi olarak kabul edilmemesi için yeterlidir. Keza mükellefin hizmetten yararlanmamayı seçme hakkı bulunmamaktadır. Bu da dava konusu bedelin kamu gücü kullanılarak tek taraflı yükletilen türden olduğunu göstermektedir. Arada bir sözleşme ilişkisi olmadan kanuna dayanılarak Belediye Meclisince çıkarılan tarifeye göre istenen bu ücretin anılan nedenlere vergi gibi bir mali yükümlülük olduğunun kabulü zorunlu olup 2576 sayılı yasanın 6.maddesi gereğince genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve hA.lar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalarının Vergi Mahkemelerinde çözümlenmesi gerektiği belirtildiğinden dava dilekçesinin görevsizlik nedeni ile reddi gerekmiştir.’’ demek suretiyle davanın görev yönünden reddine, karar kesinleştiğinde görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Olay kısmında belirtildiği üzere, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada; idari yargı yerince adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle verilmiş ve kesinleşmiş bir görevsizlik kararı bulunmakta olup, bunun üzerine kendine gelen davayı inceleyen adli yargı yerinin sahip olduğu seçenekler ile verdiği karar bakımından bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.

1-2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde yer alan, “Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.

Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca ve ceza davalarında ise ayrıca ilgili makamlarca ileri sürülebilir” hükmüne göre, idare mahkemesinin kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine adli yargı yerince de görevsizlik kararı verilmesi ve bu kararın kesinleşmesi halinde, olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş olacak; hukuk alanında doğmuş bulunan bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi ise, ancak davanın taraflarınca ileri sürülebilecektir.

2-2247 sayılı Yasa’nın 19.maddesindeki “Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.” hükmüne göre ise, adli yargı yeri, davaya bakma görevinin daha önce görevsizlik kararı veren idari yargı yerine ait olduğunu belirten gerekçeli bir karar ile doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurma olanağına sahiptir. Şu kadar ki, başvuru kararının, görev konusunda Uyuşmazlık Mahkemesi’nce karar verilmesine değin işin incelenmesinin ertelenmesi hususunu da ihtiva etmesi gerekir.

Yasa koyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurma olanağını tanımıştır.

Olayda, adli yargı yerince, öncelikle görevsizlik kararı verilmekle birlikte, bununla yetinilmemiş ve görevli merciin belirtilmesi için re’sen Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurulmasına da karar verilmiştir.

Bu haliyle, Zonguldak 1.Sulh Hukuk Mahkemesi’nce re’sen yapılan başvuru, 2247 sayılı Yasa’da öngörülen yönteme uymamaktadır.

Ancak, adli ve idari yargı yerleri arasında olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının, son görevsizlik kararını veren mahkemece İdari Yargı dosyası da temin edilerek Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği, sonuçta usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davalı Zonguldak Belediye’si tarafından 18.11.2009 gün, 133 sayılı Meclis Kararına istinaden, Mithatpaşa Mahallesi, Ankara Caddesi No:12 Merkez/Zonguldak adresinde bulunan iş yeri ile ilgi olarak davacı adına 2010 yılı için belirlenen toplam 2.832,00 TL tutarındaki katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti ödenmesine ilişkin davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

03/07/2005 gün ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ‘’Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları’’ başlıklı 15. maddesinin (d) bendinde,özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, hA., katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak; vergi, resim ve hA. dışındaki özel hukuk hükümlerine göre tahsili gereken doğal gaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tahsilini yapmak veya yaptırmak belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun ‘’Ücrete Tabi İşler’’ başlıklı 97.maddesinde; ‘’Belediyeler bu Kanunda hA. veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet (...) için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediye'ye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir.’’ hükmü yer almakta olup, kanuna 15.7.1993 günlü Resmi Gazetede yayımlanan 3914 sayılı Kanunla eklenen ve "Çevre Temizlik Vergisi" başlığını taşıyan mükerrer 44.maddesinde de; belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin katı atık toplama ile kanalizasyon hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu, çevre temizlik vergisinin katı atıklar için maddedeki tarifeye göre hesaplanacağı, belediyelerin, atık su ile ilgili olarak da, katı atıklarla ilgili tarifede yer alan bina gruplarını topluca veya ayrı ayrı dikkate almak suretiyle su tüketim bedelini aşmamak üzere meclislerince belirlenecek miktarda çevre temizlik vergisi alacakları, atık su ile ilgili çevre temizlik vergisinin su tüketim bedeli ile birlikte tarh ve tahakkuk etmiş sayılacağı ve bu bedel ile birlikte tahsil edileceği, su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan belediyelerde ise atık su bedellerinin tahsiline ilişkin uygulamanın kendi kanunlarındaki hükme bağlı olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Belediye, belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini ifade etmektedir.

Böyle olmakla birlikte, bu kuruluşun kişilere sağladığı hizmete ilişkin işlem ve eylemlerinin yargısal denetimini yapacak yargı düzenini belirleyebilmek için, işlem ya da eylemin özel hukuk ilişkilerinden veya kamusal yetkilerin kullanılmasından doğup doğmadığına bakmak gerekir.

Dosyanın incelenmesinden, davalı Zonguldak Belediyesi’nce 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 11.maddesinde yer alan, ‘’… Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.’’ hüküm gereği 18.11.2009 gün, 133 karar sayılı meclis kararına istinaden Mithatpaşa Mahallesi, Ankara Caddesi No:12 Merkez/Zonguldak adresinde bulunan iş yeri ile ilgi olarak davacı adına 2.832,00 TL tutarında katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti belirlendiği anlaşılmıştır.

Uyuşmazlığın çözüme kavuşturulabilmesi için iptali istenilen katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücretinin vergi, resim, hA. ve benzeri mali yükümlülük olup olmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir.

Anılan Uyuşmazlık Mahkemesi kararında atıfta bulunulan ANAYASA MAHKEMESİ’nin 8.5.1991 tarih ve 20865 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14.2.1991 gün ve E:1990/18, K:1991/4 sayılı kararında, atık sular karşılığı alınacak bedelin niteliği sorunu ayrı bir başlık altında ele alınmış ve aynen “Vergi benzeri mali yükümlülüklerin en belirgin özellikleri (...) genellikle, bir kamu hizmeti karşılığında kamu gücüne dayanılarak tek taraflı yükletilmeleri, hA. ve resme göre, daha çok ücret görünümünde olmalarıdır.

Atık su bedeli, kullanılmış suların uzaklaştırılması karşılığında yapılacak bir tarifeye ve abonman sözleşmesine göre alınmaktadır. Başka bir deyişle, idareyle kişi arasında sözleşmeyle alacak- borç ilişkisi doğmakta, ödenecek miktar İSKİ ile kişi arasında abonman sözleşmesiyle özel hukuk ilişkisi kurulmasından sonra yapılan hizmet karşılığında maliyet- kâr esasına göre belirlenmektedir. Ödemenin hukuksal dayanağı, kamu gücüne değil, tarifeye ve iki taraf arasında yapılan abonman sözleşmesine dayanmaktadır. Nitekim, ödemelerin yapılmaması durumunda İSKİ alacağını, Amme Alacaklarının Tahsili Hakkındaki Yasa’ya göre değil, özel hukuk ilişkisi içinde ilgili Yasa’ya göre alacaktır. Abone ile İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi (İSKİ) arasında yapılan abonman sözleşmesi, daha çok “tip” sözleşme görünümündedir. Hizmetten yararlanan kişinin, sözleşmeyi idareyle birlikte düzenlemesi yerine katılımı (iltihakı) söz konusudur. Ancak bu durum, idareyle kişi arasında kurulan özel hukuk ilişkisini, kamu hukuku ilişkisine dönüştürmez. Çünkü, birçok durumda hizmetin tekel niteliği ve çok kişiye götürülme zorunluluğu, işin, çoğunlukla, tip sözleşmelerle ve kişilerin katılımıyla gerçekleşebilmesini olanaklı kılmaktadır. (...)”

“Açıklanan nedenlerle, atık suların uzaklaştırılması karşılığında alınan ücretlerin vergi, resim, hA. benzeri mali yükümlülük olarak kabul edilmemesi gerekir” denilmiştir.

Uyuşmazlık Mahkemesinin Konya 4.Asliye Hukuk Mahkemesi ile Konya Vergi Mahkemesi arasında çıkmış olan bir hüküm uyuşmazlığı ile ilgili olarak 16.6.2003 gün, E:2002/57,K: 2003/34 sayılı kararı ve İzmir 3.Vergi Mahkemesi ile İzmir 11.Asliye Hukuk Mahkemesi arasında çıkmış olan bir hüküm uyuşmazlığı ile ilgili olarak 02.04.2007 gün, E:2004/127,K:2007/31 sayılı kararı ile vermiş olduğu kararında, su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan büyükşehir belediyeleri bakımından, atık su bedelinin tahsiline ilişkin davaların görüm ve çözümünde adli yargı yerinin, Tarifeler Yönetmeliği ile buna dayanan tarife kararlarının yargısal denetiminde idare mahkemelerinin görevli bulunduğuna karar vermiştir.

Yukarıda belirtilen Anayasa Mahkemesi ile Uyuşmazlık Mahkemesi kararlarındaki “atık su bedelinin, vergi benzeri mali yükümlülük olmayıp, idareyle kişi arasında abonman sözleşmesiyle kurulan özel hukuk ilişkisi çerçevesinde ve hizmet karşılığında maliyet-kâr esasına göre idarece belirlenen tarifeye dayanılarak alınan bir ücret olduğu” yolundaki kabulün sonuçları itibarıyla: idarenin faaliyet alanıyla ilgili olarak yürürlüğe koyduğu yönetmelik ile buna dayanan tarife kararlarının yargısal denetiminin idari yargı yerinde -idare mahkemeleri; abonman sözleşmesine dayanan bir alacak- borç ilişkisi kapsamındaki atık su bedelinin tahsiline ilişkin davaların ise adli yargı yerinde görülüp çözümlenmesi gerekmekte olup, uygulama bu doğrultuda istikrar kazanmıştır.

Hal böyle iken, 15.7.1993 tarih ve 3914 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1. maddesiyle 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’na eklenen Mükerrer 44.madde ile, katı atık ve atık su ile ilgili “çevre temizlik vergisi” ihdas edilmesi ve yasal süreç tamamlandıktan sonra da 1.1.1994 tarihinden itibaren uygulamaya geçilmesi üzerine katı atık ve atık su ile ilgili uyuşmazlıkların, belediye ayrımı gözetilmeksizin vergi kapsamına alındığı gerekçesiyle vergi mahkemelerinde bakılarak sonuçlandırılması ve diğer taraftan tahsilata ilişkin uyuşmazlıkların da ücret kapsamında adli yargı yerinde çözümlenmesine devam edilmesi nedeniyle, uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için anılan Yasanın mükerrer 44. maddesinin incelenmesi gerekmiştir.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 3914 sayılı Kanun’la eklenen Mükerrer 44. maddesinin birinci fıkrasında, “Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin katı atık toplama ile kanalizasyon hizmetlerinden yararlanan konut, iş yeri ve diğer şekillerde kullanılan binalar, çevre temizlik vergisine tabidir.” hükmü yer almış; aynı maddenin on ikinci fıkrasında, “Belediyeler, atık su ile ilgili olarak da; katı atıklarla ilgili tarifede yer alan bina gruplarını topluca veya ayrı ayrı dikkate almak suretiyle ve su tüketim bedelini aşmamak üzere meclislerince belirlenecek miktarda çevre temizlik vergisi alırlar. Atık su ile ilgili çevre temizlik vergisi, su tüketim bedeli ile birlikte tarh ve tahakkuk etmiş sayılır ve bu bedel ile birlikte tahsil edilir. Su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan belediyelerde ise, atık su bedellerinin tahsiline ilişkin uygulama kendi kanunlarındaki hükümlere tabidir.” denilmiş ve son fıkrasında da, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların, İçişleri ve Çevre Bakanlıklarının görüşleri alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı tarafından belirleneceğine işaret edilmiştir.

Anılan Yasa maddesine ilişkin “Belediye Gelirleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı” Genel Gerekçesinde (Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü; 10.6.1993-Sayı: B.02.0.KKG/101-530/04937), çevre temizlik vergisinin, belediyelerin içinde bulunduğu mali sıkıntılara acil ve kısa vadeli bir çözüm olmak üzere getirildiği belirtilmiş; madde gerekçelerinde ise on ikinci fıkra hakkında, “Belediyeler, belediye meclislerince yapılacak tarifeler üzerinden su tüketim bedelini aşmamak üzere, kanalizasyon hizmetlerinden yararlananlardan belirlenecek miktarlarda ayrıca çevre temizlik vergisi alacaklar, su tüketim bedeli ile birlikte tarh ve tahakkuk ettirilecek bu vergi su bedeli ile birlikte tahsil olunacaktır. Ancak su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan belediyelerde, atık su bedellerinin tahsiline ilişkin uygulama kendi kanunlarındaki hükümlere tabi olacaktır.” denilmiştir.

Buraya kadar yapılan açıklamalar ışığında; su ve kanalizasyon hizmetleri 2560 sayılı İSKİ Kanunu ile düzenlenen büyükşehir belediyelerinin, atık su bedeli uygulaması bakımından 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 3914 sayılı Kanun’la eklenen Mükerrer 44. maddesi ile getirilen çevre temizlik vergisi düzenlemesinin dışında kaldığı, buna karşın su ve kanalizasyon hizmetleri özel bir kanun ile düzenlenmeyen belediyelerin ise atık su bedeli uygulaması bakımından 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 3914 sayılı Kanun’la eklenen Mükerrer 44. maddesi ile getirilen çevre temizlik vergisi düzenlemesi kapsamında kaldığı, bu hususun yukarıda bahsedilen gerek Anayasa Mahkemesi, gerekse de Uyuşmazlık Mahkemesi kararlarında da açıkça vurgulandığı, bununla birlikte taraflar arasında şayet abonelik ilişkisi var ise, katı atık ve/veya atık su bedelinin vergi benzeri mali yükümlülük olmayıp, idareyle kişi arasında abonman sözleşmesiyle kurulan özel hukuk ilişkisi çerçevesinde ve hizmet karşılığında maliyet-kâr esasına göre idarece belirlenen tarifeye dayanılarak alınan bir ücret olduğu hususuna da vurgu yapıldığı anlaşılmakla, bu bağlamda su ve kanalizasyon hizmetleri özel bir kanun ile düzenlenmeyen belediyeler bakımından katı atık ve/veya atık su bedelinin vergi benzeri mali bir yükümlülük mü, yoksa özel hukuk ilişkisine dayalı bir ücret mi olduğu hususunun belirlenmesinde ABONELİK İLİŞKİSİNİN belirleyici olduğu anlaşılmıştır.

27.10.2010 gün, 27742 sayılı Atıksu Altyapı Ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin ''Tanımlar'' başlıklı 4.maddesinin 1-a fıkrasında ''Abone'' tanımı yapılmış olup, buna göre, Abone: Su ve atık su ve katı atık hizmetlerinden faydalanan ve/veya faydalanacak gerçek veya tüzel kişiyi ifade etmekte, ''Abonelik'' başlıklı 10.maddesinde ise, ''Atık su altyapı yönetimlerinin hizmet vermekle yükümlü olduğu tüm gerçek ve tüzel kişilerin abone olması zorunludur'' hükmü yer almaktadır.

Belirtilen yasal düzenlemeler ve ilgili mahkeme kararları da dikkate alındığında, davalı Zonguldak Belediyesi tarafından 18.11.2009 gün, 133 sayılı Meclis Kararına istinaden, Mithatpaşa Mahallesi, Ankara Caddesi No:12 Merkez/Zonguldak adresinde bulunan B.P. Müessesesi Zahirecilik Ltd. Şti. adlı iş yeri ile ilgi olarak, davacı adına 2010 yılı için belirlenen toplam 2.832,00 TL tutarındaki katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti ödenmesine ilişkin işlemin, gerek su ve kanalizasyon hizmetleri özel bir kanun ile düzenlenmeyen Zonguldak Belediyesince tesis edilmiş olması, gerekse de taraflar arasında davacı vekilinin dava dilekçesindeki adı geçen iş yerinin su aboneliğine tabi olduğu yönündeki beyanı ile, bu beyanın aksine dosya kapsamında her hangi bir belge bulunmayışı karşısında taraflar arasında bir abonelik ilişkisi bulunduğunun kabulü gerektiği birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu ücretin idareyle kişi arasında abonman sözleşmesiyle kurulan özel hukuk ilişkisi çerçevesinde ve hizmet karşılığında maliyet-kâr esasına göre idarece belirlenen tarifeye dayanılarak alınan bir ücret olduğu anlaşılmıştır.

Belirtilen durumlar karşısında, davalı Zonguldak Belediyesi tarafından 18.11.2009 gün, 133 sayılı Meclis Kararına istinaden, Mithatpaşa Mahallesi, Ankara Caddesi No:12 Merkez/Zonguldak adresinde bulunan B.P. Müessesesi Zahirecilik Ltd. Şti. adlı iş yeri ile ilgi olarak, davacı adına 2010 yılı için belirlenen toplam 2.832,00 TL tutarındaki katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti ödenmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davanın adli yargı yerinde görülmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden Zonguldak 1.Sulh Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Zonguldak 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 02.02.2012 gün, E:2011/932, K:2012/99 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/170

KARAR NO: 2013/623

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : Dicle Elektrik Dağıtım AŞ.

Vekili : Av. N.Ü., Av. İ.H.B.

Davalı : TEİAŞ Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. S.C.

O L A Y : Davacı vekili 31.10.2011 tarihli dilekçesinde özetle;‘’Dicle Elektrik Dağıtım AŞ. 233 Sayılı K.H.K. hükümlerine göre kurulmuş, Tüzel kişiliğine haiz, TEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün bir kuruluşudur. Şirketimizin amacı, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak il sınırları dahilinde elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerini "karlılık ve verimlilik" ilkesi çerçevesinde, ticari, ekonomik ve sosyal gereklere uygun biçimde yürütmek, ayrıca yasaların kendisine vermiş olduğu diğer görevleri de yapmak ve yükümlülüklerini yerine getirmektir.

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) tarafından 21.10.2011 tarih, 850-5463 sayılı yazısında özetle; Kuruluşumuzla 4628 sayılı Enerji Piyasası Kanunu kapsamında Sistem Kullanım Anlaşması imzalayan kullanıcılar ile İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesinde belirtilen ‘Kullanıcının bağlı olduğu fidere arıza intikal ederek kesicinin açması’ durumunda cezai hükümlerin uygulanması zorunluluğu bulunduğu, bu kapsamda Aralık 2010 döneminde aylık olarak bağlı olduğu fidere "arıza intikal ederek kesicinin açması" nedeniyle Sistem Kullanım Anlaşmasının 10. Maddesi ve Yöntem Bildiriminin 1.5 gereğince ceza faturası düzenlenerek muhteviyatı ile birlikte Şirket Müdürlüğümüze 25.10.2011 tarihinde tebellüğ edilmiştir. TEİAŞ tarafından şirketimize gönderilen yazı ekindeki ceza faturasının toplam miktarı 1.664.089,29 TL'dir.

TEİAŞ ile aramızda her hangi bir anlaşma olmamasına rağmen ve 10. Maddede öngörülen ihlal, uyarı ve süre kurallarına uyulmayarak EYLÜL - 2011 ayına ait ceza faturası düzenlenmek suretiyle şirketimize gönderilmiştir.

Şirketimiz ile TEİAŞ arasında Sistem Kullanım Bağlantı Anlaşmaları imzalanmamış olup, hukuken yürürlükte değildir.

Bir yandan söz konusu anlaşmaların imzalanıp, yürürlüğe konulmamış olması nedeniyle EPDK tarafından şirketimize idari para cezası uygulanmak suretiyle bu anlaşmaların yürürlükte olmadığının alenen kabulü ile diğer taraftan yukarıda belirtilen Kurul kararına istinaden anlaşma maddelerinin tatbikine cevaz verilmiş olması hususu hukuksal bir çelişki teşkil etmektedir. Taraflarca imza altına alınıp icap kabul şartı gerçekleştirilmemiş bir sözleşmenin hukuki değeri bulunmadığı gibi, hükümlerinin tek taraflı olarak uygulanmasına imkan bulunmamaktadır. Söz konusu çelişkinin ortadan kaldırılması için, EPDK tarafından ihdas edilen 21.12.2006 tarih, 1029 sayılı Kurul kararının iptali için Danıştay nezdinde dava açılacaktır. '' demek suretiyle Türkiye Elektrik İletim AŞ.nin 21.10.2011 tarih, 850-5463 sayılı yazı ve 30.09.2011 tarihli 579098 nolu, 1.664.089,29 TL tutarındaki caza faturasının yürütmesinin durdurulmasına ve idari işlemin ve faturanın iptaline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ. vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 10. İdare Mahkemesi; 29.12.2011 gün ve E:2011/2394 sayı ile özetle, davanın, davalı idarenin idare hukuku alanında kamu gücüne dayalı olarak resen ve tek yanlı irade açıklaması sonucu tesis etmiş olduğu işlemlere yönelik olduğu, taraflar arasında Sistem Kullanım Anlaşmasının henüz imzalanmadığı, bu yüzden hukuk hükümlerinin uygulanmasının söz konusu olmadığından bahisle davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ. vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı; ''233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) 3.maddesine ve 20.02.2001 tarih ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak çıkarılan ve 02.03.2001 tarihinde yürürlüğe giren 05.92.2001 tarih ye 2001/2026 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca TEAŞ; Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) unvanlarında, anonim şirket statüsünde, üç ayrı iktisadi devlet teşekkülü şeklinde teşkilatlandırılmıştır. TEİAŞ Devletin genel enerji politikasına uygun olarak, ülkedeki tüm iletim tesislerini devralmak, elektrik iletimi, yük tevzi ve işletme planlaması hizmetlerini yürütmek üzere 01.10.2001 tarihinde faaliyete geçirilmiştir. TEİAŞ, 233 sayılı KHK sistemi içinde, iktisadi devlet teşekkülü olarak ve mevcut mevzuat ve ana statüsü hükümleri çerçevesinde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan (EPDK) 13.03.2003 tarihinde aldığı iletim lisansı çerçevesinde, yeni piyasa yapısına uygun olarak faaliyetlerini yürütmektedir. Yüksek Planlama Kurulunun (YPK) 11.06.2001 tarih ve 2001/T-19 sayılı kararı ile onaylanmış, 29.06.2001 tarih ve 24447 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren TEİAŞ ana statüsünün 3.maddesinde "Bu Anastatü ile teşkil olunan Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (Teşekkül) tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür." hükmü, 21. maddesinde ise, "Bu Anastatüde bulunmayan hususlarda K.H.K. hükümleri uygulanır" hükmü bulunmaktadır. 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesindeki "1. Teşebbüsler tüzel kişiliğe sahiptir. /2. Teşebbüsler, bu Kanun Hükmünde Kararname ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir. /3. Tesebbüsler, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve denetimine tabi değildir. /4. Teşebbüslerin sorumlulukları sermayeleri ile sınırlıdır. Teşebbüslerin sermayesi, ilgili bakanlığın talebi üzerine Koordinasyon Kurulunca tespit edilir." hükmü ile teşebbüslerin faaliyetlerinde özel hukuk hükümlerine tabi olacağı belirlenmiştir. Diğer taraftan, Bakanlar Kurulunun 12.08.1993 tarih ve 93/4789 sayılı Kararı ile, Türkiye Elektrik Üretim-İletim AŞ (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) adı altında iki ayrı İktisadi Devlet Teşekkülü olarak yeniden yapılandırılmıştır. 1994 yılında TEAŞ ve TEDAŞ tüzel kişiliklerine kavuşmuşlardır. Bugün Elektrik dağıtım ve perakende satış sektöründe rekabete dayalı bir ortamın oluşturulması ve gerekli reformların yapılmasını teminen dağıtım bölgeleri baz alınarak Kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması suretiyle elektrik enerjisi dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesine karar verilmiş ve TEDAŞ 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmıştır. Dağıtım bölgeleri yeniden belirlenerek, Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrılmıştır. Bu kapsamda DEDAŞ kurumu da özelleştirme kapsamında 233 sayılı KHK tabi bir teşebbüs olup yukarıda açıklanan hükümler davacı taraf içinde geçerlidir. Davaya konu işlem ise, davalı tarafın sözleşmeye dayalı cezai şart uygulamasından kaynaklanan bir işlem olmakla, yukarıdaki açıklamalar ile birlikte değerlendirildiğinde davaya konu cezai şartın faturalandırılmasından ibaret işlemin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde görüm ve çözümü gerektiği anlaşılmaktadır.'' demek suretiyle 2247 sayılı Kanun'un 10. ve 13. maddeleri gereğince, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına karar vermiştir.

Başkanlıkça, 2247 sayılı Yasa’nın 13. maddesine göre Danıştay Başsavcısı’nın da yazılı düşüncesi istenilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; ''Türkiye Elektrik İletim A.Ş. 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ekindeki listede bir kamu iktisadi kuruluşu olarak gösterilmiştir. 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 1 'inci maddesinde, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşlarının ve bunların müesseselerinin bağlı ortaklıklarının kurulmasını, iştiraklerinin teşkilini, özerk bir tarzda ve ekonominin kurallarına uygun olarak yönetilmelerini ve amaçlarına ulaşabilmelerini sağlamak için denetlenmelerini, kamu iktisadi kuruluşlarının kendilerine verilen görev ve kamu hizmetlerini ekonomik ve sosyal gereklere uygun olarak verimlilik ilkesi doğrultusunda yürütmelerini düzenlemek amacı taşıdığına işaret edilmiş; 2'inci maddesinde, "Kamu iktisadi kuruluşu: sermayesinin tamamı Devlete ait olup tekel niteliğindeki mal ve hizmetleri kamu yararı gözeterek üretmek ve pazarlamak üzere kurulan ve gördüğü bu kamu hizmeti dolayısıyla ürettiği mal ve hizmetler imtiyaz sayılan kamu iktisadi teşebbüsüdür." şeklinde tanımlanmış; 4'üncü maddesinde, teşebbüslerin tüzel kişiliğe sahip ve bu Kanun Hükmünde Kararname ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi bulundukları, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve Sayıştay'ın denetimine tabi olmadıkları hükmüne yer verilmiştir. 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine dayanılarak çıkarılan 5.2.2001 tarihli ve 2001/2026 sayılı Kararnamenin Eki Kararın 1'inci maddesinde, elektrik iletimi, yük tevzi ve işletme planlaması hizmetlerini yürütmek üzere "Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi" unvanıyla iktisadi devlet teşekkülü kurulduğu belirtilmiştir. Buna göre, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi (TElAŞ), ekonominin kurallarına uygun olarak faaliyette bulunmak üzere kurulan sermayesinin tamamı Devlete ait tüzel kişiliğe sahip bir kamu kuruluşudur. 29.6.2001 tarih ve 24447 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Ana Statüsünün 3'üncü maddesinde de, Türkiye Elektrik İletim A.Ş'nin tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir iktisadi devlet teşekkülü olduğu; 4'üncü maddesinde, Devletin genel enerji ve ekonomi politikasına uygun olarak elektrik iletim faaliyetlerinde bulunmak amacıyla teşkil olunan teşekkülün, tüm iletim tesislerini devralmak, mülkiyetindeki tesislerde tüm iletim faaliyetlerini yürütmek, mevcut ve kurulacak tesisleri işletmek, bakım-onarım ve rehabilitasyonunu yapmak, gerektiğinde bu fonksiyonlarını yerine getirmek üzere hizmet satın almak; elektrik iletim tesislerinin yapılmasında ve işletilmesinde diğer gerçek tüzel kişilerle işbirliği yapmak; iletim tesislerinin yapılması, işletilmesi ve genişletilmesi ile ilgili her türlü mal ve hizmetleri yurt içinden tedarik etmek veya yurt dışından ithal veya ihraç etmek; iletim faaliyeti ile ilgili olarak gerekli tesis ve makineleri bulundurmak, bu maksatla kurulmuş tesis ve makinelerin kapasiteleri ile insan kaynaklarını değerlendirmek; tüm iletim tesislerini işletmek, sistem yük dağıtım ve frekans kontrolü yapmak, sistem kontrolü sağlamak, gerçek zamanlı sistem güvenilirliğini izlemek ve yapılan yan hizmetler anlaşmaları ile yan hizmetleri sağlamak faaliyet konuları arasında sayılmıştır. Yukarıda açıklanan hükümlerden, elektrik iletim tesislerini işletme görevinin, elektrik enerjisi iletim faaliyetleri kapsamında Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketine ait olduğu, anılan şirketin iletim faaliyeti dışında herhangi bir faaliyetle iştigal edemeyeceği, kamu tüzel kişileri tarafından Yürütülmesi gereken bu hizmetin, özel hukuk sözleşmeleri ile gerçek veya tüzel kişilere yaptırılmasına yasal olanak bulunmadığı anlaşılmaktadır. 12.8.1993 gün ve 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de Türkiye Elektrik Üretim İletim AŞ ve Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ)'ın iki ayrı iktisadi devlet teşekkülü olarak yapılandırıldığı, 2.4.2004 gün ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketinin dağıtım bölgelerine ayrıldığı, davacı Dicle Elektrik Dağıtım AŞ'nin de Diyarbakır Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak ii sınırları dahilinde elektrik enerjisinin dağıtımı ve perakende satış hizmetini yapmak üzere görevlendirildiği ve bu dağıtım şirketlerinin Türkiye Elektrik İletim AŞ ile aralarında imzalanan Sistem Kullanım ve Bağlantı Anlaşmaları çerçevesinde faaliyet göstereceği görülmektedir. Dava konusu uyuşmazlıkta ise, elektriği iletmekle görevli davalı Türkiye Elektrik İletim AŞ ile bu elektriği dağıtmakla görevlendirilen ve iletim sistemini kullanan davacı Dicle Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi arasında henüz bir sistem kullanım anlaşması imzalanmamıştır. Buna karşın Sistem Kullanım Anlaşmasının 10'uncu maddesi gereğince "anlaşma hükümlerinin ihlal edilmesinden" dolayı 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu, Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği ve ilgili Tebliğlere dayanılarak hazırlanan ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Kararı ile onaylanıp yürürlüğe giren İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama Yöntem Bildiriminin 1.5'inci maddesindeki "arıza intikal ederek kesicinin açması" şeklinde tanımlanan ihlal gerçekleştiğinden dolayı dava konusu sistem kullanım ceza ücreti tahakkuk ettirilmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere, düzenleyici bir idari işlem olan, İletim Sistemi Sistem Kullanım ve Sistem İşletim Tarifelerini Hesaplama Yöntemi Bildiriminin ilgili maddesi uyarınca "sistem kullanım ceza ücreti" tahakkuku, kullanıcı ile TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim AŞ.) arasında usulüne göre akdedilmiş bir anlaşmanın bulunması; bu anlaşma hükümlerinin de Bildirimin ilgili maddelerinde tipi gösterilen biçimde ihlal edilmiş olması gerekmektedir. Oysa; yine yukarıda açıklandığı üzere DEDAŞ ile TEİAŞ arasında bu şekilde akdedilmiş bir sistem kullanım anlaşması bulunmamaktadır. Başka anlatımla, DEDAŞ fiili kullanıcı niteliğini taşımaktadır. Dolayısıyla hukuka uygun olarak imzalanıp yürürlüğe konulmuş bir anlaşma olmaksızın sistemi kullanan DEDAŞ hakkında, TEİAŞ tarafından, Borçlar Kanunu ile diğer mevzuat hükümlerine göre gerekli takibatın yapılması yerine, Yöntem Bildiriminin anlaşmalı kullanıcı ihlallerine uygulanması olanaklı düzenlemeleri uyarınca işlem tesisi, tesis edilen işlemi unsurları yönünden hukuka aykırı kılmakta ise de; kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade açıklamasıyla tesis edilen işlemlerin içerdikleri bu hukuka aykırılıklar sebebiyle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2' nci maddesinin 1'inci fıkrasının (a) bendinde tanımı yapılan dava kalıbı içerisinde iptallerine hükmetme görev ve yetkisi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilen İdari Yargı Düzenine dahil yargı yerlerine aittir. Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Kanunun 13'üncü maddesi uyarınca yapılan başvurunun kabulüne hukuki olanak bulunmadığı düşünülmektedir.'' demiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Dava, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak il sınırlan dahilinde elektrik enerjisinin dağıtımı, satışı ve perakende satışı hizmetlerini yürüten davacı şirketin Eylül 2011 döneminde aylık olarak bağlı olduğu fidere arıza intikal ederek kesicinin açtığının ilgili iletim tesis ve işletme grup müdürlüğünden gelen bilgiler doğrultusunda tespit edilmesi üzerine Sistem Kullanım Anlaşmasının 10. maddesi ve Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesi uyarıca ceza faturası düzenlenerek bunların bildirimine ilişkin Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü'nün 21.10.2011 tarih ve 850-5463 sayılı işlemi ile aynı yazı ekinde yer alan 30.09.2011 tarih ve 579098 numaralı toplam 1.664.089,29 TL tutarındaki ceza faturasının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılmıştır.

Dosya kapsamında yapılan incelemede; Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü'nün, Dicle Elektrik Dağıtım AŞ.ye hitaben yazmış olduğu, 21.10.2011 günlü yazıda, Sistem Kullanım Anlaşmasının 10.maddesi ve Yöntem Bildiriminin 1.5 maddesi gereğince Eylül 2011 döneminde aylık olarak bağlı olduğu fidere arıza intikal ederek kesicinin açması şeklinde tanımlanan ihlalle ilgili ceza faturası düzenlendiği belirtilmiş olup, yazı ekinde söz konusu cezaya ilişkin olarak TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından 30.09.2011 tarihinde düzenlenmiş olan 1.664.089,29 TL tutarındaki ceza faturası yer almaktadır.

233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin (KHK) 3.maddesine ve 20.02.2001 tarih ve 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa dayanılarak çıkarılan ve 02.03.2001 tarihinde yürürlüğe giren 05.92.2001 tarih ye 2001/2026 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca TEAŞ; Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ), Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) ve Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ (TETAŞ) unvanlarında, anonim şirket statüsünde, üç ayrı iktisadi devlet teşekkülü şeklinde teşkilatlandırılmıştır.

Bu duruma göre, görülmekte olan davanın, taraflar arasında akdedilmiş bir anlaşma olmaksızın davacı şirkete uygulanan Sistem Kullanım Anlaşmasından kaynaklı cezai şartın iptaline ilişkin olduğu, cezai şartın yer aldığı Sistem Kullanım Anlaşmasının ise kamu hukuku ağırlıklı ve tek yanlı değil, tarafların serbest iradeleri ile imzalanarak vücut bulacak bir anlaşma olduğu, dolayısıyla olayda idarece kamu gücüne dayalı resen ve tek yanlı olarak tesis edilmiş bir işlemin söz konusu olmadığı hususları gözetildiğinde, uyuşmazlığın çözüm yerinin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yeri olacağı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü vekilinin görev itirazının Ankara 10. İdare Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 10. İdare Mahkemesi’nin 29.12.2011 gün ve E:2011/2394 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/188

KARAR NO: 2013/624

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 1-2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 günlü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Yasanın 14. maddesiyle değişik 110. maddesi hükmünün, yürürlüğe girdiği tarihten önce İdare Mahkemesinde dava açılması nedeniyle, bakılan davada, uygulanmayacağı.

2- Davacıların, yakınlarının ölümü ile sonuçlanan trafik kazasının oluşumunda, davalı Belediyenin otobüs duraklarının yerini belirlemedeki hizmet kusurunun etkili olduğundan bahisle, uğranılan zararın İdarece tazmini istemiyle açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : A.S.(kendi adına asaleten),(çocukları E.S., B.S., A.S. adına velayeten)

Vekilleri : Av.G.U., Av.Y.Ö.B., Av.B.İ.U., Av.N.A.

Davalılar : 1-İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekilleri : Av.Av.C.A., Av.N.D.

2-İBBB.ESHOT Genel Müdürlüğü

Vekilleri : Av.F.S., Av.Ç.Ç.

O L A Y : Davacılar vekili dilekçesinde; 10.04.2010 tarihinde Yeşildere Caddesi 5350 Sokak kavşağında, GEÇiT2 olarak adlandırılan otobüs durağında Eshot Genel Müdürlüğü'ne ait Y.U. idaresindeki 93-390 plaka sayılı 1993 model Sanos marka belediye otobüsü ile PTT Başmüdürlüğü'ne ait 35 PT 297 plaka sayılı M.S. idaresindeki 2003 model Kanuni marka motosikletin çarpışması sonucu, müvekkillerinin murisi M.S.'nin, görev yaptığı sırada ağır yaralanarak kaldırıldığı hastanede vefat ettiğini; Yeşildere Caddesi Buca Köprüsü istikametli yolun üç şeritli olduğunu, kaza mahallinde yol üzerinde devamlı çizgi ile araç sollamanın yasak olduğunu gösterir yol çizgileri ile sağ şeritte duraklamanın yasak olduğunu belirten trafik levhası bulunduğunu; Eshot Genel Müdürlüğü'ne ait Y.U. idaresindeki belediye otobüsünün duraklama yaptığı yerde de duraklama yapılmaz işareti bulunduğunu; belediye otobüs durağının kurulmuş olduğu yol kenarının kavşak, yolun dönemeçli olduğunu, buna rağmen belediye otobüsünün, işaret levhalarına 15 m mesafede duraklama yaptığını; 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 60.maddesindeki("Taşıt yolu üzerinde, /-Duraklamanın yasaklandığının bir trafik işareti ile belirtilmiş olduğu yerlerde, / -Kavşaklar, tüneller, köprüler ve bağlantı yollarında ve buralara, yerleşim birimleri içinde 5 metre ve yerleşim birimleri içinde 5 metre ve yerleşim birimleri dışında 100 metre mesafede duraklamak yasaktır.”) açık yasa hükmüne rağmen; duraklamanın yasak olduğu yerde durak tesis edilmiş olması nedeniyle M.S.'nin vefat ettiğini; Karayolları. Trafik Kanunu'na aykırı surette, Büyükşehir Belediyesi Eshot Genel Müdürlüğü'nce kurulmuş durağın halen faal durumda olduğunu, aynı şekilde belediye hizmeti vermeye devam ettiğini, her an kazaya sebep olabilecek durumda bulunduğunu; Eshot Genel Müdürlüğü'ne ait belediye otobüs durağının duraklamanın yasak olduğu noktaya yapılmış olmasının idarenin hizmetinin kötü işlemesi, gerektiği gibi işlememesinden kaynaklanan hizmet kusuru olduğunu, ifa edilen kamu hizmetinin mevzuatta belirtilen nitelik ve ölçülere aykırı olarak yerine getirilmediğini; M.S.'nin henüz 36 yaşındayken vefat ettiğini, müvekkili A.S.'nin, eşinin ölümü ile genç yaşta dul kaldığını, evin ve üç küçük çocuğun sorumluluğunun üzerinde kaldığını ifade ederek; Davacı A.S. için 7.500.TL destekten yoksun kalma tazminatı; 20.000.TL manevi; çocukların her biri için 10.000.TL. destekten yoksun kalma tazminatı; 20.000TL manevi tazminat olmak üzere, toplamda 37.500,00. TL destekten' yoksun kalma ve 80.000,00 TL. manevi tazminat olmak üzere toplam 117.500,00TL'nin davalılardan tahsili istemiyle 20.12.2010 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı ESHOT Genel Müdürlüğü vekilleri, savunma dilekçesinde, idarelerinin araç işleteni sıfatıyla da sorumlu olduğunun iddia edilmesi sebebiyle açılan davada adli yargının görevli olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

İZMİR 3. İDARE MAHKEMESİ: 09.02.2012 gün ve E:2010/2190 sayı ile, 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinde; İdari dava türlerinin, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı açılan iptal davaları; idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları; kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı açılan davalar olarak sayıldığı; idari yargının idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimini yapmakla görevli olduğunun kurala bağlandığı; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davalarının; idari dava türlerinden biri olduğu; idarenin, idare hukuku alanında kamu gücüne dayalı olarak re-sen ve tek yanlı irade açıklaması sonucu tesis etmiş olduğu işlemlere, hukuk alanında yeni durumlar oluşturmasıyla idari işlem kimliği kazandırmakta olduğu ve kural olarak bu işlemlerin özel yasal düzenlemeler dışında, idari yargı denetimine tabi bulunduğu; dosyanın incelenmesinden, 10.4.2010 tarihinde Yeşildere Caddesi 5350 Sokak kavşağında Geçit-2 olarak adlandırılan otobüs durağında ESHOT Genel Müdürlüğüne ait belediye otobüsü ile davacıların mirasçısı M.S.'nin kullandığı motosikletin çarpışması sonucu motosiklet sürücüsünün hayatını kaybetmesinde otobüs durağının yanlış yere konumlandırılmış olması ve araçtan kaynaklı nedenlerle çarpışması sonucu hizmet kusuruna dayalı olarak murislerinin vefatı nedeniyle uğradıkları zarara karşılık 37.500,00 TL destekten yoksun kalma, 80.000,00 TL manevi tazminatın taraflarına ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı; bu durumda, uyuşmazlığın ESHOT Genel Müdürlüğü'nün araç isleten sıfatıyla sorumluluğuna dayalı olarak tazminat isteminden değil, otobüs durağının yanlış yere konumlandırılmış olması nedeniyle idarenin hizmet kusuruna dayalı olarak maddi ve manevi tazminat isteminden kaynaklandığı, uyuşmazlığın görüm ve çözümünün, kamu hukuku ve yukarıda yer verilen 2577 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde idari yargının ve Mahkemelerinin görev ve yetkisine girdiği gerekçesiyle; davalı ESHOT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN görev itirazın reddine, uyuşmazlığın görülmesi ve çözümlenmesinde Mahkemelerinin görevli olduğuna karar vermiştir.

Davalı ESHOT Genel Müdürlüğü vekillerinin, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması yönündeki dilekçesi üzerine dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmiştir.

YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISI; Davacıların, özetle yakınlarının ölümü ile sonuçlanan trafik kazasının oluşumunda davalı Belediyenin otobüs duraklarının yerini belirlemedeki kusurunun da etkili olduğu düşüncesi ile hizmet kusuruna dayanarak maddi tazminat ödemesi istemi ile idare mahkemesinde dava açtıklarının anlaşıldığı; 2918 sayılı Karayolları Trafik kanununun 2. maddesinde" Bu Kanun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsar." hükmü ile kanunun uygulanmasında trafik düzeni ile kişi ve kurumların bu kanuna tabi olduğunun belirlendiği; Ek 10. maddesinde ise "Karayollarının yapım, bakım ve işletmesinden sorumlu olan tüm kamu ve özel kuruluşların projelerini yapan ve uygulayan yetkili ve sorumlu kişiler, çağdaş ilim ve teknik esaslarına uymak ve uygulamak konusunda Karayolu Trafik Güvenliği Kurulunun önerilerini kuruluş kanunlarına uygun olacak şekilde değerlendirmek zorundadırlar." hükmüne yer verilerek, karayollarının bakım ve onarım faaliyetlerinde uyulacak kurallara atıf yapıldığı; 2918 sayılı yasanın 4, 10 ve 18. Maddelerinde de karayollarının işletilmesi, bakım ve onarımında Belediyelere yüklenen görev ve yetkilere yer verildiği; diğer taraftan, 2918 sayılı Yasa'nın "Görevli ve Yetkili Mahkeme" başlığını taşıyan 110. maddesinde(Değişik: 11/1/2011-6099/14 md.), "İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır. / Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir" denildiği, Yasa'nın Geçici 21. maddesinde ise (Ek: 11/1/2011-6099/15 md.), "Bu Kanunun 110 uncu maddesinin birinci fıkrasının göreve ilişkin hükmü, yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargıda ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış bulunan davalara uygulanmaz" hükmü ile de dava konusu idarenin sorumlu olduğu köy yolunun bakım ve onarım ve işaretleme kurallarını ihmal ettiği nedeni ile kusurlu olduğu tezine dayanan davanın görüm ve çözümünün adli yargı yerinde yapılması gerektiğinin anlaşıldığı; belirtilen tüm bu hususlara göre, daha önce davalı idare ile davacı gerçek kişiler arasındaki uyuşmazlık konusu davanın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli bulunduğu gerekçesiyle: 2247 sayılı Kanun'un 10. ve 13. maddeleri gereğince, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına, dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığına gönderilmesine karar vermiştir.

Başkanlıkça 2247 sayılı Yasanın 13. maddesi uyarınca Danıştay Başsavcısının da yazılı düşüncesi istenilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 125'inci maddesinde idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğunun hükme bağlandığı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 2'inci maddesinin 1 'inci fıkrasının (b) bendinde, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davalarının görüm ve çözümünün, idari yargının görev alanına giren idari dava türleri arasında sayıldığı; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun "Yetkili Mahkeme" başlıklı 110'uncu maddesinde; "Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir." şeklinde hükme bağlanmış iken; 19.01.2011 tarih ve 27820 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak yürürlüğe giren Tebligat Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 6099 sayılı Kanunun 14'üncü maddesi ile değiştirilerek, "İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu kanun hükümleri uygulanır. / Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemesinde de açılabilir." hükmünün getirildiği; davadaki tazminat talebinin Belediye'ye ait otobüs sürücüsünün trafik kurallarını uygulama ve bu kurallara uyma konusundaki kusuruna dayandırılmadığı, davalı idarelerin yukarıda sözü edilen kazadan dolayı sorumluluğunun, otobüs durağının yerinin tespitinde Karayolları Trafik Kanununun "Duraklamanın yasak olduğu yerler" başlığını taşıyan 60'ıncı maddesinin, "Taşıt yolu üzerinde; duraklamanın yasaklandığının bir trafik işareti ile belirtilmiş olduğu yerlerde, / Kavşaklar, tüneller, rampalar, köprüler ve bağlantı yollarında ve buralara yerleşim birimleri içinde beş metre ve yerleşim birimleri dışında yüz metre mesafede, duraklamak yasaktır." düzenlemesine aykırı davranılmasında; dolayısıyla, kamu hizmetinin kötü işletilmesi sonucu oluşan hizmet kusuruna dayalı olduğu; hizmet kusurunun varlığının bir davada belirlenmesi ve bu belirlemeye dayalı hüküm kurulması görevinin ise, Anayasanın "Yargı Ayrılığı ilkesi" ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2' nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendi ile 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 5'inci maddesinin 1 'inci fıkrası hükümleri uyarınca, açılacak tam yargı davası yoluyla, genel görevli idari yargı yerlerine ait bulunduğu gerekçesiyle; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca, 2247 sayılı Yasanın 10' uncu ve izleyen maddeleri uyarınca yapılan başvurunun kabulüne hukuken olanak bulunmadığı, yolunda yazılı düşünce vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:

Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, Davalı ESHOT Genel Müdürlüğü vekillerinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların, yakınlarının ölümü ile sonuçlanan trafik kazasının oluşumunda davalı Belediyenin otobüs duraklarının yerini belirlemedeki hizmet kusurunun etkili olduğundan bahisle, maddi ve manevi tazminat ödenmesi istemiyle açılmıştır.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesinin (f) bendinde, “büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek”, (p) bendinde ise, “büyükşehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara ve denizde taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek” büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmış; aynı Kanun’un 9. maddesinin ilk fıkrasında “Büyükşehir içindeki kara, deniz, su, göl ve demiryolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla, büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılacağı ulaşım koordinasyon merkezi kurulacağı belirtilmiş ve maddenin ikinci fıkrasında “Bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini planlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dâhilinde il trafik komisyonunun yetkileri ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılır.” hükmüne; aynı maddenin dördüncü fıkrasında “Ulaşım koordinasyon merkezi tarafından toplu taşıma ile ilgili alınan kararlar, belediyeler ve bütün kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilgililer için bağlayıcıdır.” hükmüne; maddenin beşinci fıkrasında “Koordinasyon merkezinin çalışma esas ve usulleri ile bu kurullara katılacak kamu kurum ve kuruluş temsilcileri, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.” hükmüne yer verilmiştir.

15 Haziran 2006 tarih ve 261999 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği”nin 6. maddesinde, alt yapı koordinasyon merkezi ile ulaşım koordinasyon merkezi tarafından alınan ortak yatırım ve toplu taşımayla ilgili kararlar; büyükşehir belediyesi, büyükşehir dâhilindeki diğer belediyeler ve büyükşehir sınırları içindeki kamu kurum ve kuruluşları ile diğer gerçek ve tüzel kişileri bağlayacağı belirtilmiş ve Yönetmeliğin 18. maddesinin 1. fıkrasında, kara, deniz, göl, nehir, kanal ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; otobüs, taksi, dolmuş ve servis durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek, gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlara ait otopark olmaya müsait boş alan, arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların sahiplerine veya üçüncü şahıslara işletilmesi için izin vermek, izin verilen otoparklar ile karayolu üzerindeki diğer park yerlerinde özürlüler için işaretlerle belirlenmiş bölümler ayrılmasını sağlamak Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezlerinin görevleri arasında sayılmıştır.

5216 sayılı Kanun ve Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği dayanak alınarak çıkarılan İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 4. fıkrasının (e) bendinde de İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin kara, deniz, göl, nehir, kanal ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; otobüs, taksi, dolmuş ve servis durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek, gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlara ait otopark olmaya müsait boş alan, arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların sahiplerine veya üçüncü şahıslara işletilmesi için izin vermek, izin verilen otoparklar ile karayolu üzerindeki diğer park yerlerinde özürlüler için işaretlerle belirlenmiş bölümler ayrılmasını sağlamakla görevli olduğu; Yönetmeliğin 11. maddesinde de, İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin yürütme organının İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Dairesi Başkanlığı olduğu belirtilmiştir.

Öte yandan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 1. maddesinde, Kanunun amacının karayollarında can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlayacak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemek olduğu; “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu Kanunun trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri bunların uygulamasını ve denetlenmesini ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsadığı ve bu kanunun karayollarında uygulanacağı; 10. maddesinde, yapım ve bakımdan sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmanın gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri, işaret levhaları kaynak ve yer işaretlemeleri yapmanın Belediye Trafik birimlerinin görev ve yetkileri arasında olduğu; Kanunun "Duraklamanın yasak olduğu yerler" başlığını taşıyan 60. maddesinde; Taşıt yolu üzerinde; duraklamanın yasaklandığının bir trafik işareti ile belirtilmiş olduğu yerlerde, sol şeritte,(raylı sistemin bulunduğu yollar hariç),yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde, kavşaklar, tüneller, rampalar, köprüler ve bağlantı yollarında ve buralara, yerleşim birimleri içinde beş metre ve yerleşim birimleri dışında yüz metre mesafede, görüşün yeterli olmadığı tepelere yakın yerlerde ve dönemeçlerde, otobüs, tramvay ve taksi duraklarında, duraklayan veya park edilen araçların yanında, işaret levhalarına, yaklaşım yönünde ve park izni verilen yerler dışında; yerleşim birimi içinde onbeş metre ve yerleşim birimi dışında yüz metre mesafede, duraklamanın yasak olduğu belirtilmiştir.

Olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması amacıyla istemde bulunan ESHOT Genel Müdürlüğü’nün, 27.07.1943 gün 4483 sayılı “İzmir Tramvay ve Elektrik Türk A.Ş. İmtiyazıyla Tesisatının Satın Alınmasına Dair Mukavelenin Tasdiki ve Bu Müessesenin İşletilmesi Hakkında Kanun” ile kurulduğu; davalı Kurumun, İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı, tüzel kişiliği olan katma bütçeli bir kurum olduğu; anılan Belediyenin iştiraki durumunda bulunmadığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları dâhilinde toplu ulaşım hizmetini yürüttüğü anlaşılmaktadır.

Dava dosyasının incelenmesinden; 10.4.2010 tarihinde Yeşildere Caddesi 5350 Sokak kavşağında Geçit-2 olarak adlandırılan otobüs durağında ESHOT Genel Müdürlüğüne ait belediye otobüsüne, davacıların mirasçısı M.S.'nin kullandığı motosikletin çarpması sonucu motosiklet sürücüsünün hayatını kaybettiği; davacılar vekilinin dava dilekçesinde; otobüs durağının, Trafik Kanunu'na aykırı surette yapıldığını, halen faal durumda olduğunu, duraklama noktasının her an kazaya sebep olabileceğini, Eshot Genel Müdürlüğü'ne ait belediye otobüs durağının, duraklamanın yasak olduğu noktaya yapılmış olmasının, idarenin hizmetinin kötü işlediğini ya da gerektiği gibi işlememesinden kaynaklanan hizmet kusuruna ilişkin bulunduğunu; İdarenin kamu hizmetini, mevzuatta belirtilen nitelik ve ölçülere aykırı olarak yerine getirmediğini ifade ederek; murislerinin vefatı nedeniyle uğradıkları zarara karşılık 37.500,00 TL destekten yoksun kalma, 80.000,00 TL manevi tazminatın taraflarına ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılan davayı açtığı anlaşılmaktadır.

Anayasa’nın 125. maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b. maddesinde, İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır.

Buna göre; zararın ve tazminat talebinin, Belediye'ye ait otobüs sürücüsünün trafik kurallarını uygulama ve bu kurallara uyma konusundaki dikkatsizlik ve tedbirsizliği sonucu oluşan kişisel kusura değil de, otobüs durak yerinin saptanması şeklinde somutlaşan kamu hizmetinin yürütülmesi sırasında doğduğu nedeniyle idarenin hizmet kusuruna dayandırılması karşısında; kamu hizmeti yürüten İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı ESHOT Genel Müdürlüğü’nün, bu hizmeti yürüttüğü sırada kişilere verdiği zararın tazmini istemiyle açılan dava, olayda kamu hizmetinin yöntemine ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, hizmet kusuru veya başka nedenle idarenin sorumluluğu bulunup bulunmadığının saptanmasını gerektirmektedir. Bu hususların saptanması ise idare hukuku ilkelerine göre yapılabileceğinden, 2577 sayılı Yasa’nın 2/1-b maddesi kapsamında bulunan tam yargı davasının görüm ve çözümünde idari yargı yerleri görevlidir.

Diğer yandan; 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 günlü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Yasanın 14. maddesiyle değişik 110. maddesinde “İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır.

2918 sayılı Yasanın 110. maddesinin 19.1.2011 tarihinde yürürlüğe girdiği; davanın ise İdare Mahkemesinde 20.12.2010 tarihinde açıldığı gözetildiğinde, bakılan davada, anılan madde hükmünün uygulanmayacağı açıktır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü idari yargı yerinin görevine girdiğinden, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının başvurusunun reddi gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN REDDİNE, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/193

KARAR NO: 2013/625

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacılara ait tarlanın yanından akan dere üzerine, davalı idarelerce köprü (menfez) inşa edilmesinden sonra dere sularının davacılara ait tarlalara zarar vermesi nedeniyle, davacılar tarafından bu zararın giderilmesine yönelik olarak menfezin tahkimat duvarlarının idarece gereği gibi inşasının yeniden yapılması ya da bu inşanın davacılar tarafından yapılabilmesini sağlayacak gerekli ödemenin yapılması istemiyle açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1-H.B. 2-H.B. 3-T.B. 4-A.B.

Vekili : Av. N.T.

Davalılar : 1-Oruçbeyli Köyü Muhtarlığı

2-Tekirdağ Valiliği İl Özel İdaresi (Yatırım ve İnşaat Müdürlüğü)

Vekili : Av.G.Y.

3-A.C.

Vekilleri : Av.M.İ., Av.A.G.

O L A Y : Davacılar dilekçelerinde; Karaçalı Köyü Parsel 100 kaydındaki gayrimenkuIün mülkiyet ve zilyetliklerinde bulunduğunu; bu gayrimenkul hududunun dere olduğunu, bu dereye bir köprü yapıldığını, köprü yapılışından sonra, köprüden çıkan suyun tarlalarına taştığını ve zarar verdiğini; bu konuda Tekirdağ 2.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2008/46 D.iş sayılı dosyası ile tespit yapıldığını; tespit raporunda, projenin davalı İl Özel İdaresi Yatırım ve İnşaat Müdürlüğünce yapıldığının açık olduğunu, Kurumun araçlarının taş taşıdığının, tanıklarca bilindiğini, Kurumu bu neden ile davalı gösterdiklerini; Oruçbeyli Köyü Muhtarlığının, bu konuda İl Özel İdaresinden köprü inşası için finans temini ve bunu köprüde harcama yapmak sureti ile işi üstlendiğini; bu konuda İl Özel İdaresine yaptıkları yazılı başvuruda mesuliyetin Oruçbeyli Muhtarlığında olduğunun belirtildiğini, bu nedenle davalı gösterdiklerini; A.C.’ı, köprünün yapılmasını talep eden ve yapımında finans temin eden kişi olması nedeni ile davalı olarak gösterdiklerini; köprü yapımından önce su kendi yönünde aktığından, su basmasının hiç olmadığını; tespit dosyasında, imalatın eksik olması nedeni ile su taşkınının olduğunun görüldüğünü, taşkının önlenebilmesi için bilirkişi raporunda gösterildiği şekilde ilave imalatın yapılmasının gerektiğini, ilave imalat için 8.000,00 YTL ile 5 İş gününün gerektiği ifade ederek; eksik inşa sonrası zararın önlenmesi için eksikliklerin davalılar tarafından giderilerek zararın önlenmesinin sağlanması; aksi takdirde, eksikliğin giderilmesi için gereken bedelin, Mahkemece tespit olunarak taraflarına ödenmesinin sağlanması istemiyle adli yargı yerinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılardan Tekirdağ İl Özel İdaresi vekilinin Mahkemeye verdiği cevap dilekçesinde; köprünün imalatının Oruçbeyli köyü muhtarlığı tarafından yapıldığını, Muhtarlığın, Özel İdare Müdürlüğüne verdiği 20/08/2004 tarih 2118 sayılı dilekçesi ile Orucbeyli Köyü ile Karacalı Köyü arasındaki dereye köprü (menfez) yaptırmak istediklerini bu konuda Köylere Hizmet Götürme Birliğinden kendilerine yardım yapılmasını istediklerini; köprü yapılması için Oruçbeyli köyü muhtarlığının İl Özel İdaresinden 2004 yılında maddi yardım talebi üzerine, sadece keşif çıkartılarak ilgili köy tüzel kişiliğine İl Daimi Encümeninin 02/09/2004 tarih 279 sayılı kararı ile Köylere Yardım Yönetmeliği çerçevesinde 1.500 YTL. Yardım verilmiş bulunduğunu; yardım talep eden tüm köylerin köy tüzel kişiliğine yardım vermenin İl Özel İdaresi'nin yükümlülüğünde olduğunu, ancak bu durumun yapılan faaliyetten dolayı köylere yardım veren İdareyi mesul durumuna getirmeyeceğini, zira hatalı veya eksik bir işlem yapıldı ise bunun ancak köy tüzel kişiliğinin sorumluluğunda olacağını; bu konuda köprüyü (menfez) köy muhtarlığının yaptırdığına dair faturalar ve evrakın da mevcut olduğunu, Oruçbeyli Köy Muhtarlığı tarafından köprü yapımında kullanılmak için Köylere Yardım Yönetmeliği çerçevesinde İdareden alınan 1.500- YTL. yardımla malzeme alındığı ve köprü yapımından Köy Tüzel Kişiliğinin sorumlu olduğunun bu evraklar ile de sabit bulunduğunu; bu menfez için İl Özel İdaresinden köy yardımının "köylünün genel talebi" olması dolayısıyla, köy tüzel kişiliğinin yardım talebinde bulunmasından dolayı verilmiş bulunduğunu, köylünün yani kamunun genel isteğinin söz konusu olduğunu; davada iddia edildiği gibi bir eksik yapılaşmanın bulunmadığını, aksi durumda bile bundan menfez için köy yardımı veren İl Özel İdaresinin değil, köy yardımını yerinde ve uygun kullanmayan köy tüzel kişiliğinin mesul olacağını ifade ederek, davanın reddinin gerektiğini savunmuştur.

Tekirdağ 2.Asliye Hukuk Mahkemesi; 29/12/2009 gün ve E2008/249, K:2009/362 sayı ile, bilirkişi heyetinin 08/06/2009 tarihli raporları ile davacıların taşınmazının hududundaki dere yatağına köy yolu asfaltından tarlalara ve ormana geçişin sağlanması amacı ile yapılan menfezin derenin kesitini yarı yarıya düşürdüğünden akan suyun miktarının ve dolayısı ile hızının artmasına neden olduğunu, sel sularının davacılara ait taşınmaza zarar vermemesi için taş tahkimatların 3m daha yükseltilmesi ve 50 m devam etmesi gerektiğini, ilk 30 m’lik kısmın hA.lı taş tahkimatı olması gerektiği, bu işlemin yapılabilmesi için 10 gün ve 12.000,00 TL masraf gerektiğini, eksikliklerin tamamlanması halinde aynı zararın meydana gelmeyeceğini rapor ettiklerinin görüldüğü, menfezin yapımında davalıların müşterek ve müteselsil hareket ettikleri anlaşıldığından, davacının davasının kabulüne karar vermiş; kararın temyizi üzerine Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 26/01/2011 gün ve E:2010/1795, K:2011/648 sayı ile; Davacı yanın, davalı Muhtarlığın diğer davalı Özel İdare’den sağladığı para yardımı ile yaptırdığı köprü inşaatı nedeniyle zarara uğradığını belirterek, davalı idarelerin işlem ve eylemleri nedeniyle zarara uğradıklarını ileri sürdüklerine göre, böyle bir isteğin 11.2.1959 günlü, 17/15 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasası’nın 2/I-b maddesi gereğince tam yargı davasının konusu oluşturduğu ve bu davalara bakmaya idari yargı yerinin görevli bulunduğu; yerel mahkemece açıklanan yön gözetilerek, davalılar Özel İdare Müdürlüğü ile Oruçbeyli Köyü Muhtarlığı yönünden yargı yolu bakımından mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava dilekçesinin reddedilmesi gerekirken işin esasının incelenmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulmasının gerekmiş olduğu; diğer davalı A.C.’ın temyiz itirazına gelince; adı geçen davalının köprü yapımındaki katkısı inşaatın yapılması için köy muhtarlığına para yardımında bulunmak olup inşaatın plan ve projesinin yapımcısı olmadığı gibi karara katılanlar arasında da olmadığından ona husumet yöneltilemeyeceği; yerel mahkemece açıklanan olgu gözetilerek, davalılardan A.C. hakkındaki davanın husumet yönünden reddedilmemiş olması doğru olmadığından kararın bu nedenle de bozulması gerektiği; sonuçta temyiz olunan kararın gösterilen nedenlerle davalılardan Özel İdare Müdürlüğü ile Oruçbeyli Köyü Muhtarlığı yönünden; diğer bentte gösterilen nedenlerle diğer davalı A.C. yararına Bozulmasına karar vermiş; karar düzeltme istemi Daire’ce reddedilmiş; Mahkemece bozma ilamına uyulmuştur:

TEKİRDAĞ 2.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ:18.10.2011 gün ve E:2011/338, K:2011/298 sayı ile; dava dosyasının özetini yaptıktan ve bozma ilamına uyulmuş olduğu belirtildikten sonra; Mahkemenin bozma ilamına uyduktan sonra bozma ilamı doğrultusunda işlem yapmak durumunda olduğu; bozma ilamına göre araştırılması gereken herhangi bir hususun bulunmadığı; bozma ilamında da belirtildiği gibi davanın açılmasına neden olan zararın doğumuna neden olan bir idari kararın ve uygulanmasının söz konusu olduğu; idarenin eylem ve işlemlerinden doğan zararlara karşı açılacak davalarda mahkemelerinin değil, idari yargının görevli bulunduğu; 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren HMK 3. maddesinde "Her tür idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen yitirilmesine yahut kişinin ölümüne bağlı maddi ve manevi zararların tazminine ilişkin davalara Asliye Hukuk Mahkemeleri bakar. " denildiği; buna göre de vücut bütünlüğünden doğan zararların Adli yargı, eşyaya verilen zararların da idari yargının görevinde bulunduğu; son yasal düzenlemeye göre de her ne kadar görev kamu düzenini ilgilendirip yargılamanın her aşamasında talep üzerine veya resen dikkate alınması gerekiyor ise de yeni yasa karşısında da durumun değişmediği; yine diğer davalı A.C. yönünden bozmada belirtilen gerekçenin, mahkemelerince de gerekçe olarak kabul edilip bu davalı yönünden husumet yokluğu nedeni ile davanın reddine, diğer davalılar yönünden dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurmanın gerekmiş olduğu gerekçesiyle; davacının davasının davalı A.C. yönünden husumet yönünden REDDİNE; davacının dava dilekçesinin davalılar Tekirdağ İl Özel İdaresi ve Oruçbeyli Köy Muhtarlığı Tüzel Kişiliği yönünden mahkemelerinin görevsiz olması nedeni ile REDDİNE, Tekirdağ İdare Mahkemesinin görevli ve yetkili olduğuna karar vermiş; bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Bu defa Davacılar vekili tarafından; davacılara ait tarlanın yanından akan dere üzerine menfez inşa edilirken, oluşacak sel sularının davacılara ait tarlalara zarar vermemesi için “inşa olunan menfezin eksik ve hatalı tahkimatlarının eksikliklerinin tamamlanması veya bu tahkimatların tamamlanması veya bu eksikliklerin tamamlanması için gerekeli iznin ve tamamlama için gerekli 12.000,00 TL. (onikibin TL) ile Tekirdağ 2.Asliye Hukuk Mahkemesi dosyasındaki toplam 1.221,66 TL Mahkeme masraflarının davacılara ödenmesi” istemiyle 1-Oruçbeyli Köyü Muhtarlığı ile 2-Tekirdağ Valiliği İl Özel İdaresi Yatırım ve İnşaat Müdürlüğü'ne karşı idari yargı yerinde dava açılmıştır.

TEKİRDAĞ İDARE MAHKEMESİ; 20.03.2012 gün ve E:2012/296 sayı ile, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun dava çeşitlerinin sayıldığı 2. kısmı altında düzenlenen "Eda Davası" başlıklı 105. maddesinde; "Eda davası yoluyla mahkemeden, davalının, bir şeyi vermeye veya yapmaya yahut yapmamaya mahkum edilmesi talep edilir." hükmüne, "Terditli Dava" başlıklı 111. maddesinin 1. fıkrasındaysa; "Davacı, aynı davalıya karşı birden fazla talebini, aralarında aslilik-ferilik ilişkisi kurmak suretiyle, aynı dava dilekçesinde ileri sürebilir. Bunun için, talepler arasında hukuki veya ekonomik bir bağlantının bulunması şarttır." hükmüne yer verilmiş, yine aynı kanunun 1.maddesinde; "Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir." denildikten sonra "Asliye Hukuk Mahkemelerinin Görevi" başlıklı müteakip 2. maddesinde; "1- Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir. 2- Bu Kanunda ve diğer kanunlarda aksine düzenleme bulunmadıkça, asliye hukuk mahkemesi diğer dava ve işler bakımından da görevlidir." hükmünün kurala bağlandığı; yasa koyucunun, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanun'unun "İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinde; "1- İdari dava türleri şunlardır: a) İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden, biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar. / 2. İdari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır, İdari mahkemeler; yerindelik denetimi yapamazlar, yürütme görevinin kanunlarda gösterilen şekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak, idari eylem ve işlem niteliğinde veya idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler. / 3. Cumhurbaşkanının doğrudan doğruya yaptığı işlemler idari yargı denetimi dışındadır." şeklinde düzenlemeye gitmiş olduğu; dava dosyasının incelenmesinden, davacıların taleplerinin; ya tarlalarının yanındaki dere üzerine inşa edilen menfezin mütemmim cüzü olan tahkimat duvarlarının yükseltilmesi ya da bu tahkimatların gereği gibi inşasına yeterli bir miktar paranın kendilerine ödenmesinden ibaret olduğu, bu hususların adli yargı mercileri önünde açılabilecek bir eda davasında terditli olarak uyuşmazlık konusu edilebileceği, ortada idari davaya konu edilebilecek idari bir işlem veya idari bir işlem yahut eylemden kaynaklanan bir zarar bulunmadığından, davacıların taleplerinin idari yargı kolunda açılabilecek bir dava türü vasıtasıyla karşılanamayacağı, dolayısıyla uyuşmazlığın görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varıldığı; bakılan dava, Tekirdağ 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 18/10/2011 gün ve E:2011/338 K:2011/298 sayılı görevsizlik kararının kesinleşmesinden sonra açıldığından, 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesi zorunluluğunun doğduğu gerekçesiyle; 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine ve dosyanın incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesince bu konuda karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME:Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince, idari yargı dosyası ile birlikte adli yargı dosyası da gönderilmek suretiyle 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen şekilde başvurulduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında, davalılardan 1-Oruçbeyli Köyü Muhtarlığı ile 2-Tekirdağ İl Özel İdaresi yönünden doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacılara ait tarlanın yanından akan dere üzerine davalı idarelerce köprü(menfez) inşa edilmesinden sonra, dere sularının davacılara ait tarlalara zarar vermesi nedeniyle; davacılar tarafından bu zararın giderilmesine yönelik olarak menfezin tahkimat duvarlarının idarece gereği gibi inşasının yeniden yapılması ya da bu inşanın davacılar tarafından yapılabilmesini sağlayacak gerekli ödemenin yapılması istemiyle açılmıştır.

İdarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak uygulamaya koyduğu plan ve projenin hukuka aykırı olduğu nedeniyle iptali için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacak davalar ile, idarenin aynı plan ve projeye göre meydana getirdiği yol, kanal, baraj, su yolları, su şebekesi gibi tesislerin kurulması, işletilmesi ve bakımı sırasında kişilere verdiği zararların tazmini istemiyle idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılacak davaların görüm ve çözümünün, iptal ve tam yargı davaları kapsamında yargısal denetim yapan idari yargı yerine ait olduğu, idarece herhangi bir ayni hakka müdahalede bulunulduğu, özel mülkiyete konu taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığı veya plan ve projeye aykırı iş görüldüğü iddiasıyla açılacak müdahalenin men’i ve meydana gelen zararın tazmini davalarının ise, mülkiyete tecavüzün önlenmesine ve haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümleneceği, yerleşik yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.

Anayasanın 125 inci maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış olup, bununla birlikte idarenin yürütmekle görevli olduğu bir hizmetin kuruluşunda, düzenlenişinde veya işleyişinde nesnel nitelikli bozukluk, aksaklık veya boşluk olarak tanımlanabilen hizmet kusurunun hizmetin kötü işlemesi veya hiç işlememesi hallerinde gerçekleştiği ve bunun idarenin tazmin yükümlülüğünün doğmasına yol açtığında kuşku bulunmamaktadır.

Olayda, davacılar tarafından, davalı idarelerce, tarlalarının yanından akan dere üzerinde yapılan betonarme kutu menfezin ve devamındaki taş tahkimatların yetersiz olması ve imalatın hatalı yapılmasından dolayı oluşan sel sularının tarlalarına zarar verdiğinden bahisle; yapılan tahkimat duvarlarının gereği gibi inşası ya da bu tahkimatların gereği gibi inşası için gerekli masrafları karşılamaya yeterli miktarın ödenmesi istemiyle, davalı kamu tüzel kişilerine karşı dava açıldığı anlaşılmaktadır.

Ancak, davacıların, davalarını alışılagelmiş, klasik tazminat davası şeklinde açmadıkları; idarece inşa edilen menfezden kaynaklanan, kendi malvarlıklarında meydana gelen eksilmeyi, doğrudan uğradıkları zararın tazminini istemek yerine; idarelerin, uğranılan zararı giderecek şekilde mevcut menfezi ve tahkimat duvarında değişiklik yapmaları, eğer bu yola gidilmeyecek ise de, eksik yapılaşmanın kendileri(davacılar) tarafından giderilmesine izin verilmesi, bunun için de eksik inşa bedelinin davalılar tarafından kendilerine(davacılara) ödenmesi şeklinde talepte bulundukları görülmektedir.

İdare hukuku alanında verilen zararın genel olarak para ile karşılandığı, idarenin, para dışındaki bir tazmin şekline mahkum edilmesinin uygulamada bazı güçlükler doğurduğu, kararın yerine getirilmesini güçleştirdiği; Danıştay’ın da, Fransız Danıştayı gibi, kural olarak paranın dışında diğer tazmin yollarına gitmediği görülmekte ise de; Doktrinde; tam yargı davalarının, tazminat davalarını da kapsayan ancak ondan daha geniş bir kapsam içerdiği; buna göre, uğranılan zararın karşılanmasının, verilen zararın niteliğine göre, bazen eski durumun geri getirilmesi, bir şeyin aynen ifası, ya da bir miktar paranın ödenmesi biçiminde de olabileceği kabul edilmektedir. (İdare Hukuku C.2-İdari Yargılama Hukuku; Gözübüyük&Tan, s.733)

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'unun dava çeşitlerinin sayıldığı 2. kısmı altında düzenlenen "Eda Davası" başlıklı 105. maddesinde; "Eda davası yoluyla mahkemeden, davalının, bir şeyi vermeye veya yapmaya yahut yapmamaya mahkum edilmesi talep edilir." hükmüne yer verilmiş; buna karşılık, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “ İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, idari dava türleri: iptal, tam yargı ve tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak sayılmış; bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde tam yargı davaları, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan dava olarak tanımlanmış; 3'üncü maddesinde, tam yargı davalarına ilişkin dilekçelerde uyuşmazlık konusu miktarın gösterileceği belirtilmiş; 14'üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (g) bendinde, dilekçelerin 3 ve 5'inci maddelere uygun olup olmadığı yönlerinden inceleneceği öngörülmüş; 15'inci maddesinin birinci fıkrasında, Danıştay veya idare ve vergi mahkemelerince yukarıdaki maddenin 3'üncü fıkrasında yazılı hususlarda kanuna aykırılık görülürse, 14'üncü maddenin; 3'üncü fıkrasının (g) bendinde yazılı halde otuzgün içinde 3 ve 5'inci maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak yahut (c) bendinde yazılı hallerde, ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından dava açılmış ise otuzgün içinde bizzat veya bir avukat vasıtasıyla dava açılmak üzere dilekçelerin reddine karar verileceği kuralına yer verilmiş olup, anılan Yasada, eda davası şeklinde bir dava türüne yer verilmemiştir.

Her ne kadar, dava 6100 sayılı Kanunun 105. maddesi kapsamında bir eda davasını çağrıştırmakta ise de, dava dilekçesindeki iddiaların, davalı idarelerin idari eylem ve işlemleri nedeniyle idare hukuku alanındaki tazmin sorumluluğuna ilişkin bulunduğu, dava konusu edilen işin kamu hizmeti olduğu, kamu hizmetini yürütmekle yükümlü kılınan kamu kuruluşlarının, kamu hizmetini yürütürken kişilere verdikleri iddia olunan zararın giderilmesine ilişkin davada; kamu hizmetinin yöntemine ve hukuk kurallarına uygun olarak yürütülüp yürütülmediği, kamu yararına uygun şekilde işletilip işletilmediği, sonuçta, hizmet kusuru ve idarenin sorumluluğunu gerektiren bir husus olup olmadığının tayin ve tespitinin önem kazandığı; bu bağlamda davanın 2577 sayılı Yasanın 2'nci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen tam yargı davası niteliğini taşıdığı; bu dava ile ulaşılmak istenilen asıl amacın; davacıların taşınmazlarında, idarelerce yaptırılan menfez ve tahkimat duvarları nedeniyle uğranılan zarara ve bu zararın giderilmesine ilişkin olduğu; idarenin yürütmekle yükümlü olduğu bir görevi yerine getirirken tesis ettiği idari işlem ve eylemler nedeniyle hakları muhtel olanlar tarafından açılacak davaların özel hukuk hükümleri çercevesinde adli yargı yerlerinde görülmesine olanak bulunmadığı, dava dilekçesinde, terditli biçimde ifade edilen talep farklılığının, bu durumu değiştirecek niteliği bulunmadığı; bu eksikliğin, İdari Yargı yerince dilekçe ret kararı verilmek suretiyle tamamlatılmasının mümkün olduğu açıktır.

Dolayısıyla; davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Tekirdağ İdare Mahkemesi’nin başvurusunun reddi gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Tekirdağ İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN REDDİNE, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/196

KARAR NO: 2013/626

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Özelleştirme Uygulamaları Kapsamında İşsiz Kalan ve Bilahare İşsiz Kalacak Olan İşçilerin Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esasları düzenleyen 2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde; 21.03.2006-01.01.2009 tarihleri arasında Mersin Adliyesinde 657 sayılı Yasanın 4/C maddesi uyarınca görev yapıp emekli olan davacının; askerlik borçlanma bedeline ilişkin alacağının ödenmesi istemiyle açtığı davanın, 2577 sayılı İYUK.’nun 2/1-c. maddesi kapsamında İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesinin gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.A.

Vekili : Av.M.A.

Davalılar : 1-Adalet Bakanlığı(Adli Yargıda)

Vekili : Haz.Av.F.A.

2-Mersin Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Bşk. (İdari Yargıda)

O L A Y : Ergani Çimento A.Ş. Genel Müdürlüğü bünyesinde yaklaşık 12 yıl çalıştıktan sonra 18.01.1998 tarihinde, kurumun özelleştirilmesi üzerine işten çıkarılan davacı; Özelleştirme Uygulamaları Kapsamında İşsiz Kalan ve Bilahare İşsiz Kalacak Olan İşçilerin Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esasları düzenleyen 2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde; 21.03.2006-01.01.2009 tarihleri arasında Mersin Adliyesinde 657 sayılı Yasanın 4/C maddesi uyarınca görev yapıp 01.01.2009 tarihinde emekli olmuştur.

Davacı dava dilekçesinde; emekliliğe ayrılması nedeniyle tüm haklarının (kıdem tazminatı, yol harcırah, yemek bedeli ve Askerlik Borçlanma tutarları) tarafına ödenmesi hususunda 06/05/2009 tarihinde Mersin Cumhuriyet Başsavcılığına başvuru yaptığını, Mersin Cumhuriyet Başsavcılığının, 05/10/2009 tarih B.03.1.imi.1.33 00 00 09/501 sayılı yazısıyla, söz konusu alacaklarının ödenemeyeceğini bildirdiğini; Mersin Adli Yargı Adalet Komisyonu ile kendisi gibi 657 sayılı 4/C kapsamındaki personel arasında imzalanan sözleşmede "1 yıldan az süreli istihdam edilen geçici personele hizmet sözleşmesinde belirtilen ücretler dışında başka ücret ödenmez ve bu sözleşmelerine bu yolda hüküm konulmaz" hükmünün bulunduğunu; çalıştığı sürelerde herhangi bir ücret fazlalığı talebinin olmadığını ancak emekliliğe ayrılması sebebiyle ücretleri hak ettiğini düşündüğünü ifade ederek; fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile tüm işçilik alacaklarının tahsili şartı ile davanın kabulüne, 100,00 TL kıdem tazminatı, 100,00 TL yol harcırahı, 100,00 TL yemek bedeli, 100,00 TL askerlik borçlanma bedeli, 100,00 TL fazla mesai bedelinin, 01/01/2009 tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle; adli yargı yerinde dava açmıştır.

MERSİN 1.İŞ MAHKEMESİ: 25.05.2010 gün ve E:2009/1012, K:2010/204 sayı ile; davacının davalı Adalet Bakanlığı iş yerine özelleştirmeden geldiği, bu talepler için 657 sayılı yasaya göre istemde bulunulmasının gerektiği, davaya idare mahkemesinde devam edilmesinin gerektiği; Mahkemelerinin yetkisiz olduğu gerekçesiyle; Mahkemelerinin yetkisizliğine dosya kesinleştiğinde yetkili ve görevli olan Mersin İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, bu bakımdan dava dilekçesinin reddine karar vermiş; bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Bu defa, Davacı vekili; Mersin Adliyesinde sözleşmeli personel olarak görev yapmakta olan müvekkilinin göreve başladığı 21.03.2006 tarihinden itibaren yapmış olduğu fazla mesai nedeniyle ödenmeyen mesai ücretinin, askerlik borçlanma bedelinin, kıdem tazminatı ve yol harcırahının ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 10.09.2009 tarih ve 501 sayılı işlemin iptali ile müvekkilinin hak ettiği 3.000 TL Kıdem Tazminatı, 500,00 TL Yol Harcırahı, 5.000 TL Yemek Bedeli, 4.379,40 TL Askerlik Borçlanma Bedeli, 5.000 TL Fazla Mesai Ücretinin hak ediş tarihlerinden itibaren işletilecek mevduata uygulanan en yüksek reeskont faizi ile birlikte tazmini talebi ile Mersin 1 İdare Mahkemesi’nde 2010/1845 Esas sayılı dosyası ile dava açıldığını ancak mahkemenin 17.11.2011 tarihinde her bir tazminat talebine karşı ayrı ayrı dava açılmak üzere davanın reddine karar vermiş olduğunu ifade ederek; Mersin Adliyesinde sözleşmeli personel olarak görev yapmakta iken 01.09.2009 tarihinde emekliye ayrılan müvekkilinin, 657 sayılı Yasanın 4/c maddesi kapsamında 21.03.2006-01.01.2009 tarihleri arasındaki çalışması nedeniyle tüm haklarının hesaplanarak müvekkiline ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 10.09.2009 tarih ve 501 sayılı işlemin iptali ile müvekkilinin hak ettiği 4.379,40 TL Askerlik Borçlanma Bedelinin hak ediş tarihinden itibaren işletilecek mevduata uygulanan en yüksek reeskont faizi ile birlikte tazmini istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

MERSİN 1. İDARE MAHKEMESİ; 24.02.2012 gün ve E:2011/1931, K:2012/218 sayı ile; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 101. maddesinde, "Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür." hükmünün yer aldığı; dava dosyasının incelenmesinden; 21.03.2006-01.01.2009 tarihleri arasında Mersin Adliyesinde 657 sayılı Yasanın 4/C maddesi uyarınca görev yapıp 01.01.2009 tarihinde emekli olan davacının "çalıştığı dönemde kendisinden kesilen askerlik borçlanma bedelinin tarafına iadesi istemiyle yaptığı 06.05.2009 günlü başvurunun dava konusu işlem ile reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığının anlaşıldığı; bu durumda, 5510 sayıl Yasa uyarınca davacıdan tahsil edilen askerlik borçlanma primlerinin iadesi istemiyle açılan işbu davanın görüm ve çözümünün 5510 sayılı Yasanın yukarıda metni verilen 101. maddesi uyarınca İş Mahkemesinin görev alanında olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15/1-a maddesi uyarınca davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar da temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

I-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, Adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasanın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının; adli yargı dosyası ile birlikte 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği; her iki yargı yerinde “askerlik borçlanma bedeli” yönünden olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Özelleştirme Uygulamaları Kapsamında İşsiz Kalan ve Bilahare İşsiz Kalacak Olan İşçilerin Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esasları düzenleyen 2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde; 21.03.2006-01.01.2009 tarihleri arasında Mersin Adliyesinde 657 sayılı Yasanın 4/C maddesi uyarınca görev yapıp emekli olan davacının; askerlik borçlanma bedeline ilişkin alacağının ödenmesi istemiyle açılmıştır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun istihdam şekillerini düzenleyen değişik 4. maddesinde, kamu hizmetlerinin memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürüleceğine işaret edilmiş ve (C) bendinde, “C) Geçici personel: Bir yıldan az süreli veya mevsimlik hizmet olduğuna Devlet Personel Başkanlığı ve Maliye Bakanlığının görüşlerine dayanılarak Bakanlar Kurulunca karar verilen görevlerde ve belirtilen ücret ve adet sınırları içinde sözleşme ile çalıştırılan ve işçi sayılmayan kimselerdir.” şeklinde tanımlanmıştır.

Diğer taraftan, “Özelleştirme Uygulamaları Kapsamında İşsiz Kalan ve Bilahare İşsiz Kalacak Olan İşçilerin Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam edilmelerine İlişkin Esaslar”ı düzenleyen 2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın 3. maddesinde, “… Geçici personele bu esaslarda belirtilen ücretler dışında her hangi bir ad altında bir ücret ödenemez ve sözleşmelerine bu konuda hüküm konulamaz…” hükmüne; yine 2008/13126 sayılı, “Kamu Kurum ve Kuruluşlarındaki Geçici Mahiyetteki İşleri Yürütmek Üzere Geçici Personel İstihdamı ve Bu Personele Ödenecek Ücretler Hakkında”ki Bakanlar Kurulu Kararının 3 maddesinin 5. fıkrasında, “Geçici personele bu Kararda belirtilen ücretler dışında her hangi bir ad altında ücret ödenemez ve sözleşmelerine bu yolda hüküm konulamaz.”hükmüne; “Sözleşmenin feshi halinde tazminat hakkı” başlıklı 10.maddesinde, “Geçici personelin hizmet sözleşmesinin feshinde, ihbar, kıdem veya sair adlar altında herhangi bir tazminat ödenmez.” hükmüne; ayrıca, anılan Kararın 1. maddesinde, istihdam edilecek geçici personelde, 657 sayılı Kanununun 48.maddesinin (A) bendinin1, 4, 6 ve 7 numaralı alt bentlerinde belirtilen şartların aranacağı; 7.maddesinde, çeşitli kanun, tüzük ve yönetmeliklerde Devlet memurları için suç sayılan fiil ve hareketler ile yaptırımların, bu Karar gereğince istihdam edilecek geçici personel için de geçerli olacağı hükümlerine yer verilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden; davacının, Ergani Çimento A.Ş. Genel Müdürlüğü bünyesinde çalıştıktan sonra kurumun özelleştirilmesi üzerine işten çıkarıldığı; Özelleştirme Uygulamaları Kapsamında İşsiz Kalan ve Bilahare İşsiz Kalacak Olan İşçilerin Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Geçici Personel Statüsünde İstihdam Edilmelerine İlişkin Esasları düzenleyen 2004/7898 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde; 21.03.2006-01.01.2009 tarihleri arasında Mersin Adliyesinde 657 sayılı Yasanın 4/C maddesi uyarınca Geçici personel olarak görev yaptığı, 01.01.2009 tarihinde emekli olduğu; 06.05.2009 tarihli dilekçe ile Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı'na başvurarak; Mersin Adliyesi bünyesinde çalıştığı sürelerin, emekliliğe ayrılması nedeni ile tüm haklarının (kıdem tazminatı, yol harcırahı, yemek bedeli ve askerlik borçlanma tutarları) ödenmesini talep ettiği; isteğinin Mersin Cumhuriyet Başsavcılığının 10.9.2009 tarih B.03.1.İMİ.1.33 00 00 00 09/501 sayılı işlemiyle reddedildiği; bu işlemde ret gerekçesi olarak; -yukarıda belirtilen- Bakanlar Kurulu kararlarında yer alan, “geçici personele, bu Kararda belirtilen ücretler dışında herhangi bir ad altında ücret ödenemez ve sözleşmelerine bu yolda hüküm konulamaz” hükmünün gösterildiği anlaşılmıştır.

Olayda davacının, 657 sayılı Yasa’nın 4/C. maddesine istinaden çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları gereğince, “Geçici Personel” statüsünde, Hizmet Sözleşmesi ile çalıştırıldığı anlaşılmakta olup, anılan yasal düzenlemelere göre işçi sayılmayan “kamu görevlisi” olduğu; öte yandan, idare hukuku esaslarına göre düzenlenen hizmet sözleşmesinin de “idari sözleşme” niteliği taşıdığı kanaatine varılmıştır.

İdarenin, kamu görevlisi sayılan personeli ile arasındaki ilişki, idare hukuku ilkelerine dayanan ve idare hukuku ilkeleriyle düzenlenen bir kamu hukuku ilişkisidir. Her ne kadar, hizmet sözleşmesinin 9. maddesi ile, davacı Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine tabi kılınmış ise de, personelin bağlı olacağı sosyal güvenlik kurumunu belirleyen bu hüküm, taraflar arasındaki kamu hukuku ilişkisini değiştiremez ve ortadan kaldıramaz.

Bu duruma göre ve uyuşmazlığın çözümünde 2004/7898 ve 2008/13126 sayılı Bakanlar Kurulu Kararları ile bu kararlara istinaden taraflar arasında imzalanan Hizmet Sözleşmesi hükümleri irdelenerek bir sonuca ulaşılabileceği gözetildiğinde, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2/1-c. maddesinde belirtilen idari sözleşmeden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlık kapsamındaki davanın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Mersin 1.İdare Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Mersin 1.İdare Mahkemesi’nin 24.02.2012 gün ve E:2011/1931, K:2012/218 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/204

KARAR NO: 2013/627

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davalı Zonguldak Belediyesi tarafından meclis Kararına istinaden, iş yerleri ile ilgi olarak davacı adına belirlenen 2.832,00' şer TL tutarındaki katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti ödenmesine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılan davanın gerek su ve kanalizasyon hizmetleri özel bir kanun ile düzenlenmeyen Zonguldak Belediyesince tesis edilmiş olması, gerekse de taraflar arasında abonelik ilişkisi bulunuyor olması birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu ücretin idareyle kişi arasında abonman sözleşmesiyle kurulan özel hukuk ilişkisi çerçevesinde ve hizmet karşılığında maliyet-kâr esasına göre idarece belirlenen tarifeye dayanılarak alınan bir ücret olduğu anlaşılmakla, ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : B.Z.

Vekili : Av. E.M.

Davalı : Zonguldak Belediye Başkanlığı – ZONGULDAK

Vekili : Av. R.E. (İdari Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili özetle, davacı adına 03.01.2011 tarihinde tebliğ edilen yazı ile 2010 yılı 12 ay için, Terakki Mahallesi Cumhuriyet Caddesi 18/E sayılı yer ile ilgili olarak toplam 2.832,00 TL katı atık toplama, taşıma, bertaraf ücreti ile, 11.01.2011 tarihinde tebliğ edilen yazı ile de terakki Mahallesi Doktor Oğuz Gürcan Sokak no:1 sayılı yer için 2010 yılı için 12 aylık toplam 2.832,00 TL ve 21.01.2011 tarihinde tebliğ edilen işlem ile de Meşrutiyet Mahallesi UzunM. Caddesi no:15 sayılı yer için 2010 yılı için 12 aylık toplam 2.832,00 TL katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretinin tahakkuk ettirilerek tebligatların bırakıldığını, söz konusu katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretleri ile ilgili yapılan tahakkuk işlemlerinin yasaya aykırı olduğunu, her ne kadar tahakkuk işlemleri B.Z. adına yapılmış ise de, iş yerlerinin Paşalar Gıda (Ltd. Şti.), Paşalar Gıda ve Temz. Ürn. Turz. Teks. İnş. Oto. Elkt. Elektronik Tlkm. San. Tic. Taah. ve Paz. Ltd. Şti. unvanlı şirketlere ait olduğunu, B.Z.'ın şahsına yapılan tahakkuk işlemlerinin bu nedenle yasaya aykırı olduğundan iptali gerektiğini, adı geçen iş yerlerinin ayrı ayrı su aboneliğine tabi olup, çevre temizlik vergisi olarak su bedeli ile birlikte davaya konu edilen işlemlerle ilgili hizmet ücretleri de alındığını, aynı konuda ikinci bir hizmet ücreti alınmasına dair işlemin yasaya aykırı olduğunu belirterek söz konusu işlemlerin iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Zonguldak Vergi Mahkemesi; 03.02.2011 gün, E:2011/205, K:2011/135 sayı ile özetle, uyuşmazlığın çözümünde genel görevli İdare Mahkemesi görevli olduğundan, davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Zonguldak İdare Mahkemesi; 09.03.2011 gün, E:2011/280, K:2011/245 sayı ile özetle, ‘’Su, atık su ve katı atıklardan alınacak ücretler vergi, resim, hA. ve benzeri mali yükümlerden sayılamayacağından, bu konudaki tarifelerle ilgili uyuşmazlıkların çözümünde idare mahkemesi görevlidir. Ancak sözleşme yapıldıktan sonra abonman sözleşmesinin tarafı olan kişiden su, atık su ve katı atık toplama, taşıma ve bertaraf bedeli istenilmesine ilişkin faturaya dayalı ve bu neviden işlemlerle ilgili olarak açılacak davaların adli yargı yerinde çözümlenmesi gerekmektedir. İdarenin faaliyet alanıyla ilgili olarak yürürlüğe koyduğu düzenleme ile buna dayanan tarife kararlarının yargısal denetiminin idari yargı yerinde ve idare mahkemelerinde, abonman sözleşmesine dayanan alacak-borç ilişkisi kapsamındaki atık su bedelinin tahsiline ilişkin davaların ise adli yargı yerinde görülüp çözümlenmesi gerekmekte olup, dava konusu uyuşmazlığın davacı ile davalı idare arasında yapılan abonman sözleşmesine dayanılarak istenilen tahakkuk işlemlerinden kaynaklandığı, katı atık toplama taşıma ve bertaraf ücretlerinin belirlenmesine ilişkin Belediye Meclis Kararlarının iptali istemiyle açılan davaların idari yargının görev alanına girmesine karşın tahakkuk işlemlerine karşı açılan davaların yukarıda yer alan hukuki düzenlemelerde de belirtildiği üzere adli yargının görev alanına girdiği anlaşıldığından iş bu davada mahkememizin görevsiz olduğu sonucuna varılmıştır.’’ demek suretiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş olup, bu karara karşı yapılan itiraz başvurusu üzerine Zonguldak Bölge İdare Mahkemesi 26.05.2011 gün, E:2011/439, K:2011/456 sayı ile itirazın reddine karar vermiş, bu karara karşı yapılan karar düzeltme başvurusu üzerine Zonguldak Bölge İdare Mahkemesi 09.09.2011 gün, E:2011/568, K:2011/591 sayı ile karar düzeltme talebinin reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle bu kez adli yargı yerinde dava açmıştır.

Zonguldak 2. Sulh Hukuk Mahkemesi; 23.02.2012 gün, E:2011/962, K:2012/159 sayı ile özetle, ''... yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve bu delillerden özellikle davacının talep dilekçesi içeriğine, davaya konu borcun veya alacağın niteliğine, Zonguldak vilayetinde su ücreti, çevre temizlik vergisi, katı atık bertaraf ücreti, atık su bedeli gibi ücretlerin takibinin Zonguldak Belediye Başkanlığınca yapıldığı, Belediye Gelirleri Kanununun mükerrer 44. Maddesinin uygulandığı, bu halde ise davaya konu alacak borç meselesinin aynı zamanda amme alacağı niteliğinde bulunduğu, vergi mahiyetinde olan davaya konu ücretin tahsiline dair ihtilaflar bakımından Vergi Mahkemesinin görevli olduğu anlaşılmakla, yargı yolu bakımından mahkememizin görevsizliğine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.'' demek suretiyle davanın görev yönünden reddine, karar kesinleştiğinde görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Bu haliyle, Zonguldak 2.Sulh Hukuk Mahkemesi’nce re’sen yapılan başvuru, 2247 sayılı Yasa’da öngörülen yönteme uymamaktadır.

Ancak, adli ve idari yargı yerleri arasında olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının, son görevsizlik kararını veren Mahkemece İdari Yargı dosyası da temin edilerek Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği, sonuçta usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davalı Zonguldak Belediye’si tarafından 18.11.2009 gün, 133 sayılı Meclis Kararına istinaden, Paşalar Mahallesi Meşrutiyet Sokak UzunM. Caddesi no:15 Merkez/Zonguldak, Terakki Mahallesi Doktor Oğuz Gürcan Sokak no:1 Merkez/Zonguldak, Terakki Mahallesi Cumhuriyet Caddesi no:18/E Merkez/Zonguldak adreslerinde bulunan iş yerleri ile ilgi olarak davacı adına 2010 yılı için belirlenen toplam 2.832,00' şer TL tutarındaki katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti ödenmesine ilişkin davalı idare işlemlerinin iptali istemiyle açılmıştır.

03/07/2005 gün ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ‘’Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları’’ başlıklı 15. maddesinin (d) bendinde, özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, hA., katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak; vergi, resim ve hA. dışındaki özel hukuk hükümlerine göre tahsili gereken doğal gaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tahsilini yapmak veya yaptırmak belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun ‘’Ücrete Tabi İşler’’ başlıklı 97.maddesinde; ‘’Belediyeler bu Kanunda hA. veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet (...) için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediye'ye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir.’’ hükmü yer almakta olup, kanuna 15.7.1993 günlü Resmi Gazetede yayımlanan 3914 sayılı Kanunla eklenen ve "Çevre Temizlik Vergisi" başlığını taşıyan mükerrer 44.maddesinde de;belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin katı atık toplama ile kanalizasyon hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu, çevre temizlik vergisinin katı atıklar için maddedeki tarifeye göre hesaplanacağı, belediyelerin, atık su ile ilgili olarak da, katı atıklarla ilgili tarifede yer alan bina gruplarını topluca veya ayrı ayrı dikkate almak suretiyle su tüketim bedelini aşmamak üzere meclislerince belirlenecek miktarda çevre temizlik vergisi alacakları, atık su ile ilgili çevre temizlik vergisinin su tüketim bedeli ile birlikte tarh ve tahakkuk etmiş sayılacağı ve bu bedel ile birlikte tahsil edileceği, su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan belediyelerde ise atık su bedellerinin tahsiline ilişkin uygulamanın kendi kanunlarındaki hükme bağlı olduğu hükmüne yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, davalı Zonguldak Belediyesi’nce 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 11.maddesinde yer alan, ‘’… Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz.’’ hüküm gereği 18.11.2009 gün, 133 karar sayılı meclis kararına istinaden Paşalar Mahallesi Meşrutiyet Sokak UzunM. Caddesi no:15 Merkez/Zonguldak, Terakki Mahallesi Doktor Oğuz Gürcan Sokak no:1 Merkez/Zonguldak, Terakki Mahallesi Cumhuriyet Caddesi no:18/E Merkez/Zonguldak adreslerinde bulunan iş yerleri ile ilgi olarak davacı adına 2.832,00' şer TL tutarında katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti belirlendiği anlaşılmıştır.

Dosya kapsamında yer alan su ihbarnamelerinde yapılan incelemede, söz konusu iş yerleri ile ilgi olarak ayrı ayrı su aboneliklerinin olduğu anlaşılmıştır.

Su abonesi olmayan kişi hakkında İSKİ Tarifeler Yönetmeliği hükümlerine göre tahakkuk ettirilen atık su bedeline ilişkin faturanın iptali istemiyle açılan bir davada; İSTANBUL 3. VERGİ MAHKEMESİ’nce, dava konusu bedelin vergi, resim, hA. benzeri mali yüküm olduğu kabul edilmek suretiyle işin esası hakkında verilen kararı temyizen incelemekte olan DANIŞTAY DOKUZUNCU DAİRESİ tarafından, iş yerinde yer altı suyunun kullanılması nedeniyle İSKİ tarafından istenen atık su bedelinin vergi, resim, hA. benzeri mali yükümlülük olmayıp, akdi nitelik taşıdığı kanaatine varıldığından bahisle temyiz incelemesi ertelenerek, 2247 sayılı Yasa’nın 20. maddesine göre görevli yargı yerinin belirlenmesi için başvuruda bulunulması üzerine, UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ; 14.10.1991 gün ve E:1991/29, K:1991/29 sayı ile özetle, ‘’ 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Kuruluş Kanununun 23.maddesinde;"su satışı, kanalizasyon tesisi bulunan yerlerdeki kullanılmış suların uzaklaştırılması,septik çukurların boşaltılması giderleri için ayrı tarifeler yapılır.Bu tarifelerin tespitinde, yönetim ve işletme giderleri ile, amortismanları doğrudan gider yazılan (aktifleştirilmeyen) yenileme, ıslah ve tevsi masrafları ve % 10 dan aşağı olmayacak nispetinde bir kâr oranı esas alınır. Tarifelerin tespiti ile tahsilatla ilgili usul ve esaslar bir yönetmelikle belirlenir." denilmektedir. Bu hükme uygun olarak çıkarılan Tarifeler Yönetmeliği'nin 5. maddesinde her su abonesinin ayrı bir sözleşme yapmadan aynı zamanda atıksu abonesi olduğu ve su abonesi olmaksızın su tüketenler de atıksu ürettiklerinden bu gibilerle atıksu abone sözleşmesi yapılacağı; 17. maddesinde de su abonesi olmayan fakat kanalizasyondan yararlanan işyeri ve sanayi kuruluşlarından çalışan insan sayısı ve işyerinin özelliklerine göre tüketilecek su varsayımına göre tahakkuk yapılacağı, tahakkuka esas teşkil edecek fiyatın 16. maddeye göre hesaplanacağı öngörülmüştür. Gerek 2560 sayılı Kanun, gerekse sözü edilen yönetmelik İSKİ'ye ait kanalizasyonu kullananlardan atıksu bedelinin tarifeye göre alınacağını açıkça belirtmiş ve bunun taraflar arasında bir sözleşmeye dayandırılacağını hükme bağlamıştır. Buyurucu nitelikteki bu hüküm, sözleşme yapılmaksızın atıksu üretenleri de sözleşme yapmakla yükümlü kılmıştır. Bu hükme uymayanların sözleşme yapma durumunda olmaları nedeniyle atıksu bedeli ödenmesinden kaçınmaları olanaksızdır. Sözleşmeden kaçınmak söz konusu bedelin de ödenmesinden kurtulma sonucunu doğurmaz. Bunların da sözleşmeli sayılmaları gerekir. Öte yandan söz konusu atıksu bedelinin vergi, resim, hA. ve benzeri mali yüküm olup olmadığı yönünden incelenmesi gerekmektedir. Vergi; Devletin kamu giderlerini karşılamak üzere, yetkisine dayanarak ve tek yanlı olarak kişilerin gelir ve mallarından aldığı değerdir. Kısaca, kişilerin kamu giderlerine katılma payıdır. Resim, Devlet dairelerinde ve kamu kuruluşlarında görülen hizmet ve masrafların karşılığı olarak, yalnız o işle ilgili olan gerçek ve tüzel kişilerden alınan paradır. HA., şahısların kamu kurumlarından ve hizmetlerinden yararlanmalarına karşılık ödenen para olarak tanımlanmakta; Vergi, resim, hA. benzeri mali yüküm ise, bazı kamu hizmetleri nedeniyle veya bazı harcamalara katılım için alınan para olarak tarif edilmekte olup, genellikle bir kamu hizmeti karşılığında kamu gücüne dayanılarak tek taraflı yükletilen hA. ve resimlere göre daha çok ücret görünümündedir. Anayasa'nın 73. maddesinde vergi, resim, hA. ve benzeri mali yükümlerin kanunla konulacağı, değiştirileceği ve kaldırılacağı öngörülmektedir. 2560 sayılı Kanunla İSKİ'ye, yapacağı hizmetler nedeniyle doğacak giderlerin karşılanmasında masraflar ve % 10 dan aşağı olmamak üzere kâr oranının esas alınacağı tarifeler yapılması ve tahsilatla ilgili usul ve esasların bir yönetmelikle belirlenmesi yetkisi verilmiştir. İSKİ bu tarifeleri yukarıda açıklanan Tarifeler Yönetmeliğinin 16. ve 17. maddede yazılı usul ve esaslara göre tespit edeceğinden Anayasa'da öngörüldüğü biçimde kanunla konulan vergi, resim, hA. benzeri bir mali yükümden söz edilemez.Atık su bedelinin bir tarifeye göre alınması ve bir abonman sözleşmesine dayalı olması da idareyle kişi arasında özel hukuk alanında bir alacak borç ilişkisinin varlığının kabulünü gerektirmektedir. Diğer bir ifadeyle ortada bir abonman sözleşmesi vardır. Bu sözleşmeler görülecek hizmetin tekel niteliği ve çok kimseye götürülme zorunluluğundan dolayı tip sözleşmeler biçimindedir. Kişinin bu sözleşmeye katılımı nedeniyle sözleşmenin özel hukuk sözleşmesi olma niteliği ortaya çıkmaktadır. Bu hizmet karşılığının maliyet kâr esasına dayalı olarak tarifeyle saptanması ve bunun temelini abonman sözleşmesinin oluşturması bakımından ödemelerin yapılmaması halinde tahsilatın 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre değil, özel hukuk kurallarına göre yapılması gerekmektedir. Bu itibarla, atık su bedeli vergi, resim, hA. ve benzeri mali yüküm olmayıp, özel hukuk alanındaki alacak borç ilişkisini içeren abonman sözleşmesine dayalı ve idarece düzenlenen bir tarife uyarınca alınan bir bedel olduğundan bu konuyla ilgili anlaşmazlığın çözümü adli yargının görevine girmektedir.’’ demiş, böylece gerek 2560 sayılı Yasa’nın 23. maddesi gerekse buna dayanılarak çıkarılan İSKİ Tarifeler Yönetmeliği’nin 5,16 ve 17. maddelerinde, İSKİ’ye ait kanalizasyonu kullananlardan atık su bedelinin tarifeye göre alınacağının açıkça belirtildiği ve bunun taraflar arasında bir sözleşmeye dayandırılacağının hükme bağlandığı, buyurucu nitelikteki bu hükmün sözleşme yapılmaksızın atık su üretenleri de sözleşme yapmakla yükümlü kıldığı, bu hükme uymayanların sözleşme yapma durumunda olmaları nedeniyle atık su bedeli ödemekten kaçınmalarına olanak bulunmadığı, sözleşmeden kaçınmanın söz konusu bedelin ödenmesinden kurtulma sonucunu doğurmayacağı ve bunların da sözleşmeli sayılmalarının gerektiği, öte yandan Yasa ve Yönetmelik ile öngörülen usul ve esaslara göre İSKİ tarafından düzenlenen tarifelerle tespit edilen atık su bedelinin Anayasa’nın 73. maddesinde öngörüldüğü biçimde kanunla konulan vergi, resim, hA. ve benzeri bir mali yükümlülük olduğundan söz edilemeyeceği, bu itibarla, atık su bedeli, vergi, resim, hA. ve benzeri mali yükümlülük olmayıp, özel hukuk alanındaki alacak- borç ilişkisini içeren abonman sözleşmesine dayalı ve idarece düzenlenen bir tarife uyarınca alınan bir bedel olduğundan, bu konuyla ilgili anlaşmazlığın çözümünün adli yargının görevine girdiği gerekçesiyle ve Anayasa Mahkemesi’nin 14.2.1991 gün ve E:1990/18, K:1991/4 sayılı kararında yazılı gerekçede de bu görüşün kabul edildiğinden bahisle, Danıştay Dokuzuncu Dairesi’nce yapılan başvurunun KABULÜ ile uyuşmazlık konusu davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiğine karar vermiştir. (Bu karar 26.11.1991 tarih ve 21063 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.)

“Açıklanan nedenlerle, atık suların uzaklaştırılması karşılığında alınan ücretlerin vergi, resim, hA. benzeri mali yükümlülük olarak kabul edilmemesi gerekir” denilmiştir.Uyuşmazlık Mahkemesinin Konya 4.Asliye Hukuk Mahkemesi ile Konya Vergi Mahkemesi arasında çıkmış olan bir hüküm uyuşmazlığı ile ilgili olarak 16.6.2003 gün, E:2002/57,K: 2003/34 sayılı kararı ve İzmir 3.Vergi Mahkemesi ile İzmir 11.Asliye Hukuk Mahkemesi arasında çıkmış olan bir hüküm uyuşmazlığı ile ilgili olarak 02.04.2007 gün, E:2004/127,K:2007/31 sayılı kararı ile vermiş olduğu kararında, su ve kanalizasyon hizmetleri ayrı bir kanunla düzenlenmiş bulunan büyükşehir belediyeleri bakımından, atık su bedelinin tahsiline ilişkin davaların görüm ve çözümünde adli yargı yerinin, Tarifeler Yönetmeliği ile buna dayanan tarife kararlarının yargısal denetiminde idare mahkemelerinin görevli bulunduğuna karar vermiştir.

Belirtilen yasal düzenlemeler ve ilgili mahkeme kararları da dikkate alındığında, davalı Zonguldak Belediyesi tarafından 18.11.2009 gün, 133 sayılı Meclis Kararına istinaden, Paşalar Mahallesi Meşrutiyet Sokak UzunM. Caddesi no:15 Merkez/Zonguldak, Terakki Mahallesi Doktor Oğuz Gürcan Sokak no:1 Merkez/Zonguldak, Terakki Mahallesi Cumhuriyet Caddesi no:18/E Merkez/Zonguldak adreslerinde bulunan iş yerleri ile ilgi olarak davacı adına 2010 yılı için belirlenen toplam 2.832,00' şer TL tutarındaki katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti ödenmesine ilişkin işlemlerin, gerek su ve kanalizasyon hizmetleri özel bir kanun ile düzenlenmeyen Zonguldak Belediyesince tesis edilmiş olması, gerekse de taraflar arasında bir abonelik ilişkisi bulunuyor birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu ücretin idareyle kişi arasında abonman sözleşmesiyle kurulan özel hukuk ilişkisi çerçevesinde ve hizmet karşılığında maliyet-kâr esasına göre idarece belirlenen tarifeye dayanılarak alınan bir ücret olduğu anlaşılmıştır.

Belirtilen durumlar karşısında, davalı Zonguldak Belediyesi tarafından 18.11.2009 gün, 133 sayılı Meclis Kararına istinaden, Paşalar Mahallesi Meşrutiyet Sokak UzunM. Caddesi no:15 Merkez/Zonguldak, Terakki Mahallesi Doktor Oğuz Gürcan Sokak no:1 Merkez/Zonguldak, Terakki Mahallesi Cumhuriyet Caddesi no:18/E Merkez/Zonguldak adreslerinde bulunan iş yerleri ile ilgi olarak davacı adına 2010 yılı için belirlenen toplam 2.832,00' şer TL tutarındaki katı atık, toplama taşıma ve bertaraf ücreti ödenmesine ilişkin işlemlerin iptali istemiyle açılan davanın adli yargı yerinde görülmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden Zonguldak 2.Sulh Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Zonguldak 2. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 23.02.2012 gün, E:2011/962, K:2012/159 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/219

KARAR NO: 2013/628

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Hukuk uyuşmazlıklarında, adli yargı yerince görevsizlik kararı verildikten sonra, dava dosyası gönderilmekle idari yargı yerinde dava açılmış sayılmayacağından; 2247 sayılı Yasanın 19. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan başvurunun, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.A.

Vekilleri : Av.H.İ.Y., Av.D.G.

Davalı : Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekilleri : Av. H.B. (Adli Yargıda)

Av. H.İ.Y. (İdari Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, Kayseri Büyükşehir Belediye Encümeni' nin 27.07.2011 tarih ve 31·602 sayılı karan ile davacı hakkında 13.07.2011 tarihinde otobüsüne güvenlik kamera sistemi takılmasına izin vermeyerek, denetim elemanlarının talimatlarına uymadığından bahisle 13.12.2010 tarihli Özel Halk Otobüsleri Çalışma Yönetmeliği'nin 30/33. maddesi gereğince D Grubu 500 tam bilet cezası verildiğini belirterek, söz konusu kararın iptali istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Kayseri 5. Sulh Ceza Mahkemesi; 06.01.2012 gün,2011/577 Değişik İş sayı ile özetle, uyuşmazlığın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğundan bahisle davanın görev yönünden reddine, karar kesinleştikten sonra dosyanın Kayseri İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş ve bu karar kesinleşmiştir.

Kayseri 5.Sulh Ceza Mahkemesi 06.01.2012 gün, 2011/577 Değişik İş sayılı dosyasının kesinleştirme işlemini gerçekleştirdikten sonra 17.01.2012 gün, 2011/577 Değişik İş sayılı yazı ile dava dosyasını Kayseri 2. İdare Mahkemesi’ne göndermiş olup, Kayseri 2.İdare Mahkemesince iş bu dosya gönderme yazısına istinaden yargılama yapılmıştır.

Kayseri 2. İdare Mahkemesi; 25.04.2012 gün, E:2012/207 sayı ile özetle, dava konusu uyuşmazlığın çözümünde görevsizlik kararı veren ve bu görevsizlik kararı kesinleşen adli yargı yerinin görevli olduğundan, uyuşmazlığın çözülerek görevli yargı yerinin belirlenmesi için 2247 sayılı Kanun’un 19.maddesi uyarınca dava dosyasının Uyuşmalık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 14. maddesinde, “Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.

Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca ve ceza davalarında ise ayrıca ilgili makamlarca ileri sürülebilir” ve 19.maddesinde, “Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.

Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir” denilmiştir. Aynı Yasanın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmiştir.

Öte yandan;6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Görevsizlik veya yetkisizlik kararı üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 20.maddesinin 1.fıkrasında; “ (1) Görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi hâlinde, taraflardan birinin, bu karar verildiği anda kesin ise bu tarihten, süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.” hükmüne yer verilmiş; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'İdari davaların açılması' başlıklı 3. maddesinde; idari davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılması öngörülmüş; aynı Kanunun 9. maddesinde; çözümlenmesi Danıştay’ın idare ve vergi mahkemelerinin görevlerine girdiği halde adli ve askeri yargı yerlerine açılmış bulunan davaların görev noktasından reddi halinde bu husustaki kararların kesinleşmesini izleyen günden itibaren otuz gün içinde görevli mahkemelerde dava açılabileceği hükme bağlanmış; Yasanın “İlk inceleme üzerine verilecek karar” başlıklı 15.maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinde; “ 1. (Değişik bent: 05/04/1990 - 3622/6 md.) Danıştay veya idare ve vergi mahkemelerince yukarıdaki maddenin 3 üncü fıkrasında yazılı hususlarda kanuna aykırılık görülürse, 14 üncü maddenin; a) 3/a bendine göre adli ve askeri yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine; idari yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine, (…) karar verilir” denilmiştir.

Dosyanın, 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca incelenmesinden:

Hukuk uyuşmazlıklarında, görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesi, ancak aynı yargı düzeni içinde yer alan mahkemeler arasında olanaklı olup; bu hususa ilişkin 6100 sayılı H.M.K’nın 20. (1086 sayılı H.U.M.K.’nun 27.) maddesiyle 2577 sayılı İ.Y.U.K.’ nun 15. maddesinin 1. fıkrası (a) bendinin ikinci cümlesinde yer alan “görev” kuralları, aynı yargı düzeni içindeki mahkemelerin işbölümü esasına ilişkin düzenlemelerdir. Oysa yargı yolunu değiştiren görevsizlik kararı verilmesi durumunda, görevli olduğundan bahisle farklı bir yargı düzeninde yer alan mahkemeye dava dosyasının gönderilebilmesine olanak tanıyan bir düzenleme bulunmamaktadır.

Göreve ilişkin kararın, işbölümü esasına göre veya yargı yolu bakımından verilmiş olması farklı sonuçlar doğurmaktadır. Şöyle ki; işbölümü esasına göre verilen görevsizlik kararı sonucu dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesi durumunda, dava başvuru tarihi itibariyle görevli mahkemede açılmış sayılmaktadır. Yargı yolunu değiştiren görevsizlik kararı verilmesi durumunda ise, görevli olduğu işaret edilen yargı yerine, bu yargı yerinin uyguladığı usul kurallarına uygun olarak yeniden dava açılması zorunlu bulunmaktadır.

Olayda, davacı veya vekili tarafından, idare mahkemesine hitaben yazılmış dilekçeyle açılmış bir dava bulunmadan, Kayseri 5. Sulh Ceza Mahkemesi'nin kararına istinaden dava dosyasının Kayseri 2. İdare Mahkemesi Başkanlığına gönderildiği, bu yargı yerince de, kendisine gelen adli yargı yerine ait dava dosyası üzerinden inceleme yapılarak görevsizlik kararı verildiği anlaşılmış olup, yukarıda yapılan açıklamalara göre, İ.Y.U.K.’nun 3 ve 9. maddelerinde öngörülen şekilde usulüne uygun olarak idari yargı yerine açılmış bir dava bulunduğundan söz etmek olanaksızdır.

2247 sayılı Yasa’nın 19.madde hükmüne göre,bir yargı yerinin re’sen Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvuruda bulunabilmesi için; tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada daha önce diğer yargı yerlerinden birisi tarafından görevsizlik kararı verilmiş ve bu kararın kesinleşmiş bulunması ve bunun üzerine kendine gelen davayı inceleyen yargı yerinin de davada görevsizlik kararı veren yargı yerinin görevli olduğu kanısına varması gerekmektedir. Ancak, başvuru koşullarının incelenebilmesi için öncelikle, yargı yerinde usulüne göre açılmış bir dava bulunması gerektiği tartışmasızdır.

Bu durumda, idare mahkemesine hitaben yazılmış dilekçeyle açılmış bir dava bulunmadığından, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen koşullar gerçekleşmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Yasada öngörülen koşulları taşımayan başvurunun, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.

SONUÇ: 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, anılan Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 13.5.2013 gününde üyelerden NURDANE TOPUZ’un KARŞI OYU ve OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.

KARŞI OY

Dava, Kayseri Büyükşehir Belediye Encümeni'nin 27.07.2011 tarih ve 31-602 sayılı kararı ile davacı hakkında 13.07.2011 tarihinde otobüsüne güvenlik kamera sistemi takılmasına izin vermeyerek, denetim elemanlarının talimatlarına uymadığından bahisle 13.12.2010 tarihli Özel Halk Otobüsleri Çalışma Yönetmeliği'nin 30/33. maddesi gereğince D Grubu 500 tam bilet cezası verildiğini belirterek söz konusu kararın iptali istemiyle açılmıştır.

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 1. maddesinde, “Uyuşmazlık Mahkemesi; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilmiş, adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu kanunla kurulup görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir" ve 27. maddesinde, “Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder" denilmiştir.

Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesinin birinci fıkrasında(Değişik: 10/6/1994-4001/2 md.), “İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır" ve 9. maddesinin birinci fıkrasında(Değişik: 5/4/1990 - 3622/2 md.), “Çözümlenmesi Danıştay’ın, idare ve vergi mahkemelerinin görevlerine girdiği halde, adli ve askeri yargı yerlerine açılmış bulunan davaların görev noktasından reddi halinde, bu husustaki kararların kesinleşmesini izleyen günden itibaren otuz gün içinde görevli mahkemede dava açılabilir. Görevsiz yargı merciine başvurma tarihi, Danıştay’a, idare ve vergi mahkemelerine başvurma tarihi olarak kabul edilir" hükmü yer almıştır.

Olayda, adli yargı yerince yargı yolu bakımından görevsizlik kararı verilen dava dosyası idari yargı yerine gönderilmiş ve bu yargı yerince, adli yargı yerine ait dava dosyası üzerinde inceleme yapılarak davada adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmiş olup, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3 ve 9. maddelerinde öngörülen şekilde usulüne uygun olarak idari yargı yerinde açılmış bir dava bulunduğundan sözetmek mümkün değildir.

Durum böyle olmakla birlikte, İdari Yargılama Usulü Kanunu'na göre yapılan usule aykırılığın 2247 sayılı Kanunun 27. maddesi kapsamında incelenemeyeceği, bu hususun Uyuşmazlık Mahkemesi’nin görev ve yetkisi dışında kaldığı, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin önüne gelmiş bulunan görev uyuşmazlığının varlığı kabul edilerek çözüme kavuşturulmasının dava ekonomisine ve Uyuşmazlık Mahkemesi’nin kuruluş amacına uygun düşeceği, bu nedenle görev uyuşmazlığının esası incelenerek görevli yargı yerinin belirlenmesi gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.

Üye

Nurdane TOPUZ

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/246

KARAR NO: 2013/629

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacının taşınmazının, davalı idare tarafından kiralanması konusunda anlaşıldığı halde, daha sonra kiralamaktan vazgeçilmesi nedeniyle, uğranılan zararın tazmini istemiyle açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Ş.Z.A.

Vekilleri : Av. R.E., Av.B.H.M.

Davalı : Sağlık Bakanlığı (Adana Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Baştabipliği)

Vekili : Av. M.Ö.

O L A Y : Davacı vekili, mülkiyeti müvekkiline ait bulunan Mithatpaşa mahallesi, Alparslan Türkeş Bulvarı Tuğçe plaza adlı apartmanın zemin 1.ve 2. katlarının, karşı taraf kurumca 10 yıl süreyle ve aylık 32.500,00 TL bedelle kiralanması hususunda 1/4/2009 tarihinde başlayacak şekilde bir kira ilişkisi kurulması hususunda, müvekkili ile karşı taraf arasında ön görüşmeler yapıldığını ve ön anlaşma sağlandığını; davalı kurumun 13/1/2009 tarihinde 0322/3247012 numaralı faksı ile gönderilen taslak kira sözleşmesi bulunduğunu; ayrıca Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünce bu kira ilişkisine onay verildiğini, gayrimenkulde bir takım tadilatların yapılmasının istenildiğini; yapılacak tadilata dair davalı kurumun bir proje düzenlediğini, bunu müvekkiline göndererek, gayrimenkulün bu projeye uygun hale getirilmesini istediğini; davalı kurumun, işbu tadilatlar bitirilmesine rağmen müvekkili ile kira sözleşmesini akdetmekten ve kira ilişkisini başlatmaktan imtina ederek müvekkilinin zarara uğramasına sebebiyet verdiğini; bunun üzerine, karşı tarafa hitaben Adana 7.Noterliğinin 18989 yevmiye numaralı ve 21/10/2009 tarihli ihtarnamesi keşide edilerek müvekkilinin karşı tarafın kira sözleşmesi yapılacağı inancıyla gayrimenkulde hiçbir tasarrufta bulunma imkanının kalmadığını, karşı tarafın isteği doğrultusunda tüm tadilatların yapıldığını, bununla ilgili masraflar sarf edildiğini, bu nedenle kira ilişkisinin kurulmaması ihtimalinde oldukça fazla miktarda zararın artarak oluştuğunu beyan ederek, kira akdinin kurulup kurulmayacağının bildirilmesi, sebebiyet verilen zararların ödenmesinin talep edildiğini; karşı tarafın, Adana 14.Noterliğinin 34405 yevmiye numaralı 30/10/2009 tarihli cevabi ihtarnamede, tadilat projesinin kendileri tarafından hazırlandığı ve müvekkiline iletildiği, belirtilen tadilatların yerinde aynen tatbik edilmesi şartı ile onay verildiğinin kabul edildiğini, fakat bir takım eksik ve kusurların olduğu iddiası ile bunların giderilmesinin istendiğinden bahsedildiğini; bu nedenle taraflarından Sulh Hukuk Mahkemesine müracaat edilerek, açılacak dava öncesinde mahallinde ehil bilirkişilerce keşif icra edilmesi ve gayrimenkulün tadilat öncesi haline ilişkin proje ve karşı tarafın istemiyle hazırlayıp müvekkiline verdiği tadilat projelerinin mahalline uygulanması, yapılan tadilatların neler olduğunun ve karşı tarafça düzenlenen projeye uygun olarak tamamlanıp tamamlanmadığının tespit edilmesi, işbu tadilatlar için sarf edilen işçilik ve malzeme giderinin miktarının tespit edilmesi, gayrimenkulün eski haline getirilmesi için yapılması gerekenlerin belirlenmesi, eski hale getirmek için sarf edilmesi gerekli işçilik ve malzeme giderlerinin ve bunun için ihtiyaç olan sürenin ne kadar olduğunun tespitini istediklerini; Adana 4.Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/346 D.İş sayılı dosyası ile 4/12/2009 tarihinde ehil bilirkişiler vasıtasıyla keşif icra edilmiş ve bilirkişilerce 07/01/2010 tarihli rapor tanzim edilerek dosyaya sunulan raporda; plazanın ilk 3 katı bağımsız bölümlerden kurulu iken ön kiralamadan dolayı bağımsız dükkanların birleştirildiği, zemin kattaki dükkanların girişleri her bir dükkan için ayrı ayrı dışarıda iken yeni proje ile kuzey ve güney çıkışlarına girişlerin verildiği, kaba inşaat işlerinin tamamlandığı, dış cephe sıva, boya, işlerinin tamamlandığı, sıhhi tesisat ve elektrik alt yapılarının yapıldığı, PVC imalatların yapıldığı; ayrıca yeni projeye göre yapılan imalatların değerinin: 112.255,87 TL, projenin eski haline getirilmesi için ise belirlenen değerin 111.319,97 TL olduğunun belirlendiğini; davalı ile müvekkili arasındaki dava konusu yerin kiralanması hususundaki ön anlaşma nedeniyle müvekkilinin mecuru bir başkasına kiraya vermek üzere herhangi bir girişimde bulunamadığını, zaten yapılan tadilatlar nedeniyle mecurun ayrı ayrı dükkanlar halinde kiraya verilmesi ihtimalinin de kalmadığını, bu nedenlerle, müvekkilin tadilatlar için sarf ettiği giderin ve eski hale getirmek için sarfedeceği giderin yanı sıra mahrum kaldığı kira gelirinin de bulunduğunu; davalının, cevabi ihtarnamede deprem yönetmeliğine göre onaylı projenin revize edilmesi, 3194 sayılı İmar Kanununa uygun olarak yapı ruhsatına işlenmesi ve yapı kullanım izninin düzenlenmesi gerektiği şeklinde bir açıklama yer aldığını, ancak kurumun böyle bir isteği var ise dahi, bu isteğin usulüne uygun bir biçimde iletilmediğini, kabulünün de mümkün olmadığını; zira, yerin kiralanması ile ilgili istemde böyle bir talepte bulunulmadığını, kaldı ki, davalı kurumun, binanın bütününü değil belli bir bölümü kiralama talebinde bulunduğunu, oysa yazı içeriğinde var olduğu iddia edilen değişikliğin binanın tümünü ilgilendiren bir değişiklik olduğunu ifade ederek; davalı kurumun sebebiyet verdiği tadilatların yapımı için sarf edilen 112.000 TL imalat değerinde şimdilik 10.000,00 TL’nin, projenin eski hale getirilmesi için gereken 111.000 TL bedelden şimdilik 10.000 TL’nin, yoksun kalınan kar bedeli olmak üzere şimdilik 5.000 TL’nin, faizleriyle birlikte tahsiline karar verilmesi, fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulması istemiyle, adli yargı yerinde dava açmıştır.

ADANA 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ:29.07.2010 gün ve E:2010/423, K:2010/570 sayı ile, tüm dosya kapsamının değerlendirilmesinden; 2886 sayılı İhale Yasasına dayanılarak sözleşme aşamasına kadar idarece alınan kararlar ve yapılan işlemlerin idari nitelikte olduğu, ihale kararı alınması, ihale şartlarının tespiti, şartnamenin hazırlanması, tahmini bedel tayini, ihale komisyonunun teşkili, ihalenin ilanı, tekliflerin değerlendirilmesi, ihale kararı, komisyonun ihaleyi yapıp yapmamakta serbest olması, ihale kararının onayı ve iptali gibi tüm hazırlıkların, idarenin yasanın verdiği yetkiye dayanılarak gerçekleştirdiği tek yanlı ve buyurucu nitelikte bir dizi işlemler olduğu, bu nedenle bu tür işlemlere karşı açılacak davaların idari yargının görevinde olduğu; sözleşmenin imzalanmasından sonra sözleşme hükümlerinin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıkların ise adli yargının görevine gireceğinden, davaya bakmanın mahkemelerinin görevi dahilinde olmayıp İdari Yargının görevinde olduğu gerekçesiyle; dava dilekçesinin mahkemelerinin görevsizliği nedeniyle reddine karar vermiş; davacı vekilleri, taraflar arasında 2886 sayılı İhale Yasası çerçevesinde gerçekleşmiş hiçbir hukuki işlem bulunmadığından bahisle, kararı temyiz etmiş ancak, karar Yargıtay 4.Hukuk Dairesinin, 24.10.2011 gün ve E:2011/12993, K:2011/11008 sayılı kararıyla onanmış ve kesinleşmiştir

Bu defa Davacı, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davalı kurumun sebebiyet verdiği tadilatların yapımı için sarf edilen 112.000 TL imalat değerinin, Projenin eski hale getirilmesi için gereken 111.000 TL bedelin ve yoksun kalınan bugünkü tarih itibariyle 34 aylık kira bedeli olan 1.105.000 TL’nin, faizleriyle birlikte tahsiline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ADANA 1. İDARE MAHKEMESİ:04.05.2012 gün ve E:2012/137 sayı ile; 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde, idari dava türlerinin; "a) İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılım her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar” olarak sayıldığı; öte yandan; 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 1. maddesinde "İki taraf karşılıklı ve birbirine uygun surette rızalarını beyan ettikleri takdirde, akit tamam olur. Rızanın beyanı sarih olabileceği gibi zımni dahi olabilir." hükümlerine yer verilmiş, aynı kanunun 11. maddesinde ise, "Akdin sıhhati, kanunda sarahat olmadıkça hiç bir şekle tabi değildir" hükmünün getirildiği; dosyanın incelenmesinden, davacıya ait Adana İli, Seyhan İlçesi, Alparslan Türkeş Bulv. Tuğçe Plaza 1 ve 2. katların 01.04.2009 tarihinden itibaren kiralanması için Adana Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Baştabipliği ile görüşmeler yapıldığı ve bu görüşmeler neticesinde ön anlaşmanın sağlandığı, ancak sonradan kiralamadan vazgeçilmesi üzerine yapılan masraflar ile yoksun kalınan kira bedeli ve eski haline geri getirme masrafının faiziyle birlikte istenildiği, ödenmemesi üzerine açılan alacak davası neticesinde Adana 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 29.07.2010 tarih ve E:2010/423, K:2010/570 sayılı kararı ile uyuşmazlığın 2886 sayılı Yasa gereği yapılacak sözleşme öncesine dayandığı gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verildiği, anılan kararın Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 24.10.2011 tarih ve E:2011/12993, K:2011/11008 sayılı kararı ile onanarak kesinleştiği, kararın 05.01.2012 tarihinde davacı vekiline tebliği üzerine 01.02.2012 tarihinde bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı; 2886 sayılı İhale Yasasına dayanılarak sözleşme aşamasına kadar idarece alınan kararlar ve yapılan işlemlerin idari nitelikte olduğu; ihale kararı alınması, ihale şartlarının tespiti, şartnamenin hazırlanması, tahmini bedel tayini, ihale komisyonun teşkili. ihalenin ilanı, tekliflerin değerlendirilmesi, ihale kararı, komisyonun ihaleyi yapıp yapmamakta serbest olması, ihale kararının onayı ve iptali gibi tüm hazırlıkların, idarenin, yasanın verdiği yetkiye dayanılarak gerçekleştirdiği tek yanlı ve buyurucu nitelikte bir dizi işlemler olduğu; bu nedenle bu tür işlemlere karşı açılacak davaların idari yargının görevinde olduğu, sözleşmenin imzalanmasından sonra sözleşme hükümlerinin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıkların ise adli yargının görevine girdiği; ancak bu kuralın uygulanabilmesi için ortada 2886 sayılı Yasa gereğince yapılmış veya yapılacak bir ihalenin olmasının gerektiği; 2886 sayılı Yasa gereğince açılmış veya açılacak bir ihale yok ise taraflar arasında yapılan anlaşmalardan doğacak ihtilafların özel hukuk hükümlerine göre çözümleneceği; olayda, 2886 sayılı Yasa uyarınca yapılacak kiralama işlemi bulunmadığından, davacı ile davalı idare arasındaki kamu hukuku kuralları dışında özel hukuk hükümlerine göre akdedilmiş bir anlaşmanın mevcut olduğu, bu anlaşmadan kaynaklanan alacağın tahsiline ilişkin uyuşmazlığın da genel hükümlere göre adli yargı merciilerinde görülmesi ve çözümlenmesinin gerektiği; açıklanan nedenlerle, 2247 Sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi'nin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine, görev konusunda Uyuşmazlık Mahkemesi'nce bir karar verilmesine kadar yargılamanın ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME:Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce anılan Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından, olumsuz görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN’ın davada idari yargının, Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın ise adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının taşınmazının, davalı idare tarafından kiralanması konusunda anlaşıldığı halde, daha sonra kiralamaktan vazgeçilmesi nedeniyle, uğranılan zararın tazmini istemiyle açılmıştır.

818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 1. maddesinde " İki taraf karşılıklı ve birbirine uygun surette rızalarını beyan ettikleri takdirde, akit tamam olur./ Rızanın beyanı sarih olabileceği gibi zımni dahi olabilir." hükmüne, 11. maddesinde, "Akdin sıhhati, kanunda sarahat olmadıkça hiç bir şekle tabi değildir./ Kanunun emrettiği şeklin şümul ve tesiri derecesi hakkında başkaca bir hüküm tayin olunmamış ise akit, bu şekle riayet olunmadıkça sahih olmaz." hükmüne; 248. maddesiyle başlayan Sekizinci Bap’ta ise “İcar” konusuna yer verilmiştir.

Öte yandan; Anayasa’nın 125. maddesinin son fıkrasında, idarenin, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır.

Bakılan uyuşmazlıkta, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılmış işlem bulunmadığı; tazminat isteminin kaynağı olan olayın, davalı idarenin kendisine kanunla verilen kamu hizmetinin görülmesi hususuna ilişkin olmadığı; idarenin özel hukuk kişileri ile aynı statüde olacak biçimde, davacının taşınmazını kiralayacak iken daha sonra kiralamaktan vazgeçmesi nedeniyle uğranıldığı iddia edilen zararın (taşınmazda yapılan tadilatlar, taşınmazın eski haline getirilmesi halinde yapılacak masraf ile yoksan kalınan kira geliri) giderilmesine yönelik bulunduğu; dolayısıyla, taraflar arasındaki ilişkinin, kamu otoritesine ve yetkisine dayalı, tek yanlı ve resen yapılan idari işlem ve eylemden kaynaklanmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, bu ilişkiden doğan zararın giderilmesi istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunduğundan Adana 1.İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile Adana 3.Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Adana 1.İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Adana 3.Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 29.07.2010 gün ve E:2010/423, K:2010/570 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/249

KARAR NO: 2013/630

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacı kuruluşa ait Çay Fabrikası’nın içinde bulunan ve beledi-yeden izin almadan açıldığı tespit edilen sondaj kuyusundan kullanılan suya yönelik olarak tahakkuk ettirilen atık su bedeline ilişkin davalı belediye işleminin iptali istemiyle açılan davanın İDARİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Rize Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. S.Y.

Davalı : Kendirli Belediye Başkanlığı - RİZE

O L A Y : Davacı vekili özetle, davalı Kendirli Belediye Başkanlığı’nın, davacı kuruma gönderdiği 18.08.2009 tarih ve 167 sayılı yazı ile 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 97. maddesi kapsamında 05.10.2004 tarih ve 13 sayılı Belediye Meclisi Kararını gerekçe göstererek davacı kurum Çaykur'a bağlı Kendirli Çay Fabrikası'nın kullandığı sondaj kuyusu suyundan m3 başına 1.98 TL atık su ücreti talep etmekte ve suya saat takılmasını istemekte ve ardından 26.08.2009 tarih ve 175 sayılı yazı ile de kendi ifadeleriyle 3-4 yıldan beridir kullanılan sondaj kuyusu için belediye elemanı tarafından 25.08.2009 tarihinde tutulan tutanak gereği ilgili fabrikaya tahakkuk ettirilen 21.384,00 TL'nin ödenmesini istediğini, ancak; davalı belediye tarafından tesis edilen dava konusu işlemlerin hukuka aykırı olup iptali gerektiğini belirterek, davalı kurumun 26.08.2009 tarih ve 175 sayılı üst yazı ve ekleri ile Kendirli Çay Fabrikasına 21.384,00 TL olarak tahakkuk ettirdiği atık su bedelinin (ve buna bağlı olarak saat takılması talebinin) hukuka aykırı olduğundan bahisle iptaline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Trabzon Vergi Mahkemesi; 11.11.2009 gün, E:2009/389, K:2009/492 sayı ile özetle, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun 5035 sayılı Kanunun 41. maddesiyle 1.1.2004 tarihinde yürürlüğe giren değişik mükerrer 44.maddesinde; Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan ve belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanan konut, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binaların çevre temizlik vergisine tabi olduğu, konutlara ait çevre temizlik vergisinin, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle metreküp başına 100.000 TL olarak hesaplanacağı, işyerleri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait verginin belirtilen tarifeye göre alınacağı, belediye çevre temizlik hizmetinden yararlanan ancak, su ihtiyacını belediyece tesis edilmiş su şebekesi haricinden karşılayan konutlara ilişkin çevre temizlik vergisinin tarifenin yedinci gurubunun belediye meclisince belirlenecek derecesi üzerinden hesaplanacağı, su tüketim miktarı esas alınmak suretiyle hesaplanan çevre temizlik vergisinin, su faturasında ayrıca gösterilmek suretiyle tahakkuk etmiş sayılacağı, bu suretle tahakkuk eden verginin su tüketim bedeli ile birlikte belediyelerce tahsil edileceği, işyeri ve diğer şekillerde kullanılan binalara ait çevre temizlik vergisinin belediyelerce binaların tarifelerdeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine her yılın Ocak ayında yıllık tutarı itibarıyla tahakkuk etmiş sayılacağı, tahakkuk eden verginin bir defaya mahsus olmak üzere, belediyelerin ilan mahallerinde bir ay süreyle topluca ilan edileceği, işyeri ve diğer şekilde kullanılan binalarla ilgili olarak tahakkuk eden bu verginin her yıl, emlak vergisinin taksit sürelerinde ödeneceği, bu maddenin dördüncü ve beşinci fıkralarında yer alan tutarların her yıl yeniden değerleme oranında arttırılacağı, bu tutarların belirlenmesinde, vergi tutarlarının yüzde beşini aşmayan kesirlerin dikkate alınmayacağı Bakanlar Kurulunun; beşinci fıkradaki tarifede yer alan bina guruplarını belirlemeye ve bu maddenin dördüncü ve beşinci fıkralarında yer alan tutarları, yöreler, belediyelerin nüfusları ve bina gurupları itibarıyla ayrı ayrı dörtte birine kadar indirmeye veya yarısına kadar arttırmaya yetkili olduğu, belediye meclislerinin mahallin sosyal ve ekonomik farklılıkları ile büyüklüklerini dikkate alarak binaların hangi dereceye gireceğini tespite yetkili olduğu hükmüne yer verildiğini, 2464 sayılı Kanunun mükerrer 44.maddesinde 5035 sayılı Kanunun 41. maddesiyle yapılan değişiklik ile çevre temizlik vergisi tarife, tarh, tahakkuk ve tahsil usulleri yeniden düzenlenmiş ve çevre temizlik vergisinin, çevre temizlik hizmetlerinden yararlananlardan alınacağı belirtilmek suretiyle atık su bedeli çevre temizlik vergisi kapsamı dışına çıkarıldığını, anılan Kanunda katı atık ve atık su bedeline yer verilmediği gibi gerekçesinde de büyükşehir belediyesine dahil bulunmayan belediyelerin sınırları ve mücavir alanları içinde bulunan binaları kullananlardan su tüketim bedeli üzerinden alınmakta olan atık suya ilişkin çevre temizlik vergisinin kaldırıldığının vurgulandığını, 1.1.2004 tarihinden itibaren Kanun Koyucu tarafından, kanalizasyon hizmetinden yararlananlardan alınması öngörülen atık suya ilişkin çevre temizlik vergisinin (atık su bedeli veya kullanılmış suları uzaklaştırma bedeli) kaldırıldığı, bir başka anlatımla atık su bedelinin vergi niteliğinin ortadan kalktığının anlaşıldığını,2464 sayılı Kanununun 97.maddesi uyarınca istenilen atık su bedeli vergi, resim, hA. ve benzeri mali yüküm olmadığından abonelik sözleşmesine dayanan uyuşmazlığın görüm ve çözüm yerinin adli yargı mercii olduğu sonucuna ulaşıldığını belirterek, 1.1.2004 tarihinden sonraki dönemlere ilişkin olduğu açık olan atık su bedeline karşı açılan davanın görüm ve çözüm yerinin adli yargı mercii olduğundan bahisle, adli yargının görev alanında bulunan davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/1-a. maddesi hükmü uyarınca görevsizlik nedeniyle reddine karar vermiş ve bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle bu kez adli yargı yerinde dava açmıştır.

Rize 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 16.03.2010 gün, E:2009/514, K:2010/187 sayı ile özetle, davaya konu atık su bedelinin taraflar arasındaki var olan bir abonman sözleşmesine göre alınmadığı anlaşılmakla, eğer taraflar arasında akdedilmiş bir abonman sözleşmesine dayanılarak atık su bedeli tahakkuk ettirilmiş olsaydı, taraflar arasında sözleşme ile özel hukuk ilişkisi kurulacağından özel hukuk hükümlerinin uygulanacağını, halbuki tahakkuk ettirilen alacağın taraflar arasında akdedilen bir abone sözleşmesine değil, davalı belediye meclisinin almış olduğu bir karara dayandığını, buna göre belediyenin kamu gücüne dayanarak tek taraflı bir işlemle ücret tahakkuk ettirdiğini, davalı belediye başkanlığının bir kamu tüzel kişisi olduğunu, kamu tüzel kişiliğine bağlı olarak ve kamusal kuralları çerçevesinde iş gören belediyenin eylem ve işlemlerinin de kamusal nitelikte olup, kamu hizmeti kavramı içinde olduğunu, davanın sebebinin belediye meclisinin almış olduğu karar olduğunu belirterek, 2577 sayılı Yasanın 2/1-b maddesi gereğince ihtilafın görüm ve çözüm yeri idari yargı olduğundan bahisle, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar vermiş olup,iş bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 22.02.2012 gün, E:2010/14877, K:2012/2713 sayılı kararı ile hükmün onanmasına karar verilmiş ve karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; idari ve adli yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, idari yargı dosyası da temin edilerek birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacı kuruluşa ait Rize Çay Fabrikası’nın içinde bulunan ve belediyeden izin almadan açıldığı tespit edilen sondaj kuyusundan kullanılan suya yönelik olarak tahakkuk ettirilen 21.384,00 TL atık su bedeline ilişkin 26.08.2009 günlü davalı belediye işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

Dosya kapsamında yapılan incelemede; Kendirli Belediye Başkanlığı’nın Çay-Kur Çay Fabrikası Müdürlüğü’ne hitaben yazmış olduğu 18.08.2009 günlü yazıda, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97.maddesi gereğince Belediye Meclisi’nce alınan 05.10.2004 tarih, 13 sayılı karar gereğince çay fabrikalarından m3 için 1,98 TL atık su ücreti alınmasına karar verildiği, fabrika içinde bulunan sondaj kuyusunda kullanılan suya saat takılmadığı tespit edilmiş olduğundan, 24.08.2009 tarihine kadar saat takılarak atık su ücretinin belediyeye ödenmesinin istenildiği, aksi takdirde yasal işlem yapılacağının belirtildiği anlaşılmıştır.

Kendirli Belediyesi tarafından tutulan 25.08.2009 tarihli tutanak ile Çay İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne bağlı Kendirli Çay Fabrikası’nda yapılan incelemede, fabrika içinde belediyeden izin almadan açılan ve yaklaşık 3 yıldan beri fabrikanın belli kesimlerinde kullanılmakta olan suyun alındığı sondaj kuyusunda su sayacı bulunmadığı tespit edilmiştir.

Kendirli Belediye Başkanlığı’nın Çay-Kur Çay Fabrikası Müdürlüğü’ne hitaben yazmış olduğu 26.08.2009 günlü yazıda, belediyeden izinsiz olarak açılmış olan ve yaklaşık üç, dört yıldan beri su kullanılmakta olan sondaj kuyusu için belediye su elemanı tarafından 25.08.2009 tarihinde tutulan tutanak gereği fabrikaya tahakkuk ettirilen 21.384,00 TL nin belediyeye ödenmesi istenilmiştir.

03/07/2005 gün ve 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun ‘’Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları’’ başlıklı 15. maddesinin (d) bendinde, özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, hA., katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak; vergi, resim ve hA. dışındaki özel hukuk hükümlerine göre tahsili gereken doğal gaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tahsilini yapmak veya yaptırmak belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden, Kendirli Belediye Başkanlığı’nca 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 97.maddesine dayanılarak Belediye Meclisi’nce alınan 05.10.2004 tarih, 13 sayılı karar gereğince çay fabrikalarından m3 için 1,98 TL atık su ücreti alınmasına karar verildiği, Çay-Kur Çay Fabrikası içinde bulunan sondaj kuyusunda kullanılan suya saat takılmadığının tespiti üzerine 24.08.2009 tarihine kadar saat takılarak atık su ücretinin belediyeye ödenmesinin istenildiği, sonrasında 25.08.2009 tarihli tutanak ile Çay İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne bağlı Kendirli Çay Fabrikası içinde belediyeden izin almadan açılan ve yaklaşık 3 yıldan beri fabrikanın belli kesimlerinde kullanılmakta olan suyun alındığı sondaj kuyusunda su sayacı bulunmadığının tespit edilmesi üzerine, Kendirli Belediye Başkanlığı’nca belediyeden izinsiz olarak açılmış olan ve yaklaşık üç, dört yıldan beri su kullanılmakta olan sondaj kuyusu için tahakkuk ettirilen 21.384,00 TL nin belediyeye ödenmesi istenilmiş olup, davacı tarafından bu işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

Anılan Uyuşmazlık Mahkemesi kararında atıfta bulunulan ANAYASA MAHKEMESİ’nin 8.5.1991 tarih ve 20865 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14.2.1991 gün ve E:1990/18, K:1991/4 sayılı kararında,atık sular karşılığı alınacak bedelin niteliği sorunu ayrı bir başlık altında ele alınmış ve aynen “Vergi benzeri mali yükümlülüklerin en belirgin özellikleri (...) genellikle, bir kamu hizmeti karşılığında kamu gücüne dayanılarak tek taraflı yükletilmeleri, hA. ve resme göre, daha çok ücret görünümünde olmalarıdır.

“Açıklanan nedenlerle, atık suların uzaklaştırılması karşılığında alınan ücretlerin vergi, resim, hA. benzeri mali yükümlülük olarak kabul edilmemesi gerekir” denilmiştir.

Yukarıda belirtilen Anayasa Mahkemesi ile Uyuşmazlık Mahkemesi kararlarındaki “atık su bedelinin, vergi benzeri mali yükümlülük olmayıp, idareyle kişi arasında abonman sözleşmesiyle kurulan özel hukuk ilişkisi çerçevesinde ve hizmet karşılığında maliyet-kâr esasına göre idarece belirlenen tarifeye dayanılarak alınan bir ücret olduğu” yolundaki kabulün sonuçları itibarıyla: idarenin faaliyet alanıyla ilgili olarak yürürlüğe koyduğu yönetmelik ile buna dayanan tarife kararlarının yargısal denetiminin idari yargı yerinde -idare mahkemeleri-; abonman sözleşmesine dayanan bir alacak- borç ilişkisi kapsamındaki atık su bedelinin tahsiline ilişkin davaların ise adli yargı yerinde görülüp çözümlenmesi gerekmekte olup, uygulama bu doğrultuda istikrar kazanmıştır.

Hal böyle iken, 15.7.1993 tarih ve 3914 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1. maddesiyle 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’na eklenen Mükerrer 44.madde ile, katı atık ve atık su ile ilgili “çevre temizlik vergisi” ihdas edilmesi ve yasal süreç tamamlandıktan sonra da 1.1.1994 tarihinden itibaren uygulamaya geçilmesi üzerine atık su ile ilgili uyuşmazlıkların, belediye ayrımı gözetilmeksizin vergi kapsamına alındığı gerekçesiyle vergi mahkemelerinde bakılarak sonuçlandırılması ve diğer taraftan tahsilata ilişkin uyuşmazlıkların da ücret kapsamında adli yargı yerinde çözümlenmesine devam edilmesi nedeniyle, uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için anılan Yasanın mükerrer 44. maddesinin incelenmesi gerekmiştir.

Buna göre, yasa koyucu tarafından, mali sıkıntı içinde bulunan belediyelere, katı atıkların toplanması ve atık suların uzaklaştırılması hizmetleri karşılığında gelir sağlamak amacıyla, acil ve pratik bir çözüm olarak çevre temizlik vergisi ihdas edilirken aynı kaynaktan (atık su) özel kanunlarına göre gelir sağlamakta bulunan büyükşehir belediyeleri bakımından bir değişiklik öngörülmeyip mevcut uygulamanın sürdürülmesi yolundaki irade açıkça belirtilmiştir.Nitekim, anılan Yasa maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak uygulamaya ilişkin usul ve esasları açıklamak üzere Maliye Bakanlığı’nca çıkarılan ve 8.1.1994 tarih ve 21812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 14 seri no’lu Belediye Gelirleri Kanunu Genel Tebliği’nin 9. maddesinde, “Maddenin onikinci fıkrası uyarınca, atık su bedeli almayan belediyeler, atık su ile ilgili olarak da su tüketim bedelini aşmamak üzere çevre temizlik vergisi alacaklardır. Bu şekilde alınacak verginin belediye meclislerince tespitinde, katı atıklarla ilgili tarifede yer alan bina grupları, topluca veya ayrı ayrı dikkate alınacaktır. Atık su ile ilgili çevre temizlik vergisi, su tüketim bedeli ile birlikte tarh ve tahakkuk etmiş sayılacak ve bu bedel ile birlikte tahsil edilecektir. Halen atık su bedeli almakta olan belediyelerce ayrıca bu vergi alınamayacaktır.” denilmek suretiyle, çevre temizlik vergisinin atık su bedeli almayan belediyeleri ilgilendirdiği, atık su bedeli alan belediyelerin ise kapsam dışında kaldığı açıklanmıştır.

Belirtilen yasal düzenlemeler ve ilgili mahkeme kararları da dikkate alındığında, Çay İşletmesi Genel Müdürlüğü’ne bağlı Kendirli Çay Fabrikası’nca, Kendirli Belediyesi’nden izin alınmaksızın açılan ve fabrikanın belli kesimlerinde kullanılmakta olan suyun alındığı sondaj kuyusunda su sayacının bulunmadığının tespiti üzerine, Kendirli Belediye Başkanlığı’nın 26.08.2009 günlü 21.384,00 TL tutarındaki atık su ücretin ödenmesine yönelik işlemin, gerek su ve kanalizasyon hizmetleri özel bir kanun ile düzenlenmeyen Kendirli Belediyesince tesis edilmiş olması, gerekse de taraflar arasında bir abonelik ilişkisi bulunmaması birlikte değerlendirildiğinde, söz konusu işlemin idarece kamu gücüne dayalı re’sen ve tek yanlı olarak tesis edilen bir idari işlem niteliğini taşıdığı anlaşılmıştır.

Belirtilen durumlar karşısında, davacı tarafından, davalı belediyeden izin almaksızın, açılan sondaj kuyusunda su sayacının bulunmadığının tespitine mukabil, Belediye Başkanlığı’nca atık su bedeli tahakkukuna ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davanın idari yargı yerinde görülmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümü idari yargı yerinin görevine girdiğinden Trabzon Vergi Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Trabzon Vergi Mahkemesi’nin 11.11.2009 gün, E:2009/389, K:2009/492 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/252

KARAR NO: 2013/631

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Emekli Sandığına tabi olarak işe başlayan, halen Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde Röntgen Teknisyeni (Sağlık Memuru) olarak görev yapan davacının, fiili hizmet süresi zammından yararlanması istemiyle açtığı davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : G.O.

Vekili : Av. H.B.V.

Davalılar : 1- Sağlık Bakanlığı (Adli Yargıda)

2- Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (Adli ve İdari Yargıda)

Vekili : Av. H.B.

O L A Y : Davacı vekili dilekçesinde; müvekkilinin Sağlık Bakanlığı personeli olarak, 02.10.1991-29.05.1992 tarihleri arasında Sinop Atatürk Devlet Hastanesinde, 30.05.1992 17.11.2003 tarihleri arasında Samsun M. Aydın Devlet Hastanesinde ve 18.11.2003 tarihinden itibaren bilfiil Samsun Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde Röntgen Teknisyeni (Sağlık Memuru) olarak görev yaptığını, aynı merkezde görevine devam ettiğini; çalışırken direkt şuaya maruz kaldığını, kurumu tarafından her seneye ait şua izni kullandırıldığını belirterek; davalı İdarenin, müvekkiline ilişkin olarak tesis ettiği “.. 17.11.2003 tarihinden itibaren Ağız ve Diş sağlığı merkezinde röntgen teknisyeni olarak geçen çalışmalarından dolayı 5434 sayılı Kanunun mülga 32.maddesinin (h) fıkrası uyarınca fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmasının mümkün olmadığı yönündeki” 30.09.2010 Tarih ve B.13.2.5GK.0. 10.03. 19.69.378.069 sayılı işlemin iptali istemiyle Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına karşı idari yargı yerinde dava açmıştır.

SAMSUN 2. İDARE MAHKEMESİ:15.12.2010 gün ve E:2010/1439, K:2010/1245 sayı ile, davacının fiili hizmet süresi zammından yararlanma talebinin reddi işleminin iptali istemiyle iş bu dava açılmış ise de; dava konusu fiili hizmet süresi zammına ilişkin düzenlemenin 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nu 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanun'un 24. maddesiyle değişik 40. maddesinde yer aldığının anlaşıldığı; 5510 sayılı Kanun'un 101. maddesinde yer alan "Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür" hükmü uyarınca iş bu davanın, görüm ve çözümünde, 5510 sayılı Kanunda somut olaya ilişkin aksi bir düzenleme yer almadığından, iş mahkemelerinin görevli olduğu, mahkemelerinin görevli bulunmadığı gerekçesiyle; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15. maddesinin 1/a bendi uyarınca davanın GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE karar vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez aynı istemle davalılar Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına karşı adli yargı yerinde dava açmıştır.

SAMSUN 1.İŞ MAHKEMESİ:21.05.2012 gün ve E:2011/348 sayı ile, 2247 Sayılı Kanunun 19. maddesi gereğince mahkemelerinin bu davayı görmekte görevli olmadığı gerekçesiyle, görevli merciin tayini için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine; davanın Uyuşmazlık Mahkemesince bir karar verilinceye kadar ertelenmesine, esasın dosya Uyuşmazlık Mahkemesinden gelinceye kadar açık bırakılmasına karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İş Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, adli yargı dosyasının Mahkemece, ekinde idari yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Samsun Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi'nde röntgen teknisyeni (sağlık memuru) olarak görev yapan davacının fiili hizmet süresi zammından yararlanma istemiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin 30.09.2010 tarih ve …069 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Olayda; Emekli Sandığına tabi, Sağlık Bakanlığı personeli olarak, 02.10.1991- 29.05.1992 tarihleri arasında Sinop Atatürk Devlet Hastanesinde, 30.05.1992 17.11.2003 tarihleri arasında Samsun M. Aydın Devlet Hastanesinde ve 18.11.2003 tarihinden itibaren Samsun Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde Röntgen Teknisyeni (Sağlık Memuru) olarak görev yapan davacının, çalışırken direkt şuaya maruz kaldığından bahisle fiili hizmet süresi zammından yararlanma istemiyle yaptığı başvurunun reddedilmesi üzerine açılan davada; davalılardan Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı’nca davacının durumuyla ilgili olarak mahkemeye verilen yazıda; 5434 sayılı Kanunun mülga 36 ncı maddesinde kimlere, hangi görevleri yaparken itibari hizmet süresi zammı verildiğinin hükme bağlandığı; davacının emeklilik sicil dosyasının incelenmesinden de, itibari hizmet süresine müstehak çalışmasının bulunmadığı anlaşıldığından, itibari hizmet süresinden yararlandırılmasının mümkün olmadığı; diğer taraftan, 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununun mülga 32 nci maddesinin 19/9/1972 gün ve 1621 sayılı Kanunla eklenen (h) fıkrasında, mesleği olan ve bu sebeple röntgen, radyum ve benzeri iyonizan radyasyonla bilfiil çalışan tabip, teknisyen, sağlık memuru, radyasyon fizikçisi ve teknisyeni ve iyonizan radyasyonla yine bilfiil çalışan bilumum personel ve yardımcılarına, mesleği icabı, röntgen radyum ve benzeri iyonizan radyasyon laboratuarlarında geçen hizmetlerinin her yılı için (3) ay fiili hizmet süresi zammı verilmesinin hükme bağlanmış olduğu; esasen, 3153 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine istinaden çıkarılan 27/4/1939 tarih ve 10857 sayılı Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname'nin 1 inci maddesi ile Münhasıran röntgen şuaı vasıtası ile teşhis veya hem teşhis ve hem tedavi yahut radyom veya radyom mürekkebatı ile veya her türlü elektrik aletleri ile tedavi yapan, müesseselerin bina vasıflan ve hastalar ile mütehassısları ve orada çalışan veya bulunan başkalarını elektrik cereyanı ve röntgen şuaı ve radyom arızalarından koruyacak tertipler ile bunlara aid levazımın şartları ve radyom için bir müessede bulunması lazım gelen en az bir miktar ve elektrik ile tedaviye mahsus aletlerin vasıf ve şartlarının bu nizamnamede tespit edildiği; 22 nci maddesi ile de, hastanelerde röntgen ve radyom ile tam müddetle (günde 5 saat) çalışan kimselerin hastanenin başka işlerinde kullanılamayacağının, hükme bağlandığı; bu hükümler ile röntgen radyum ve benzeri iyonizan radyasyon laboratuarlarında, röntgen, radyum ve benzeri iyonizan radyasyonla bilfiil ve devamlı çalışmayı gerektiren işlerde çalışanlara verilen özel hakların tam süre ön koşullarına bağlanmış olduğu, iyonizan ışınlarıyla çalışanlara, maruz kalacakları yıpranmalardan dolayı sağlanacak hakların, her gün beş saat sürekli röntgen, radyum ve emsali ile uğraştırmayı gerektirdiği; ayrıca, Sağlık Bakanlığının 23/4/1981 tarihli ve T.K:I-5340-MÜT-5527 sayılı yazısında, şua izni kullanabilmek için hizmetin, röntgen teşhis, röntgen tedavi, nükleer tıp laboratuvarları gibi radyasyon kaynakları ile çalışan ve bu işe münhasır olarak kurulmuş laboratuvarda geçmesi ve kişinin bu işlerde daimi olarak günde 5 saat bilfiil çalışması gerektiği, diş hekimlerinin çalışmalarının ise bu koşullara uymadığı, bu nedenle fiili hizmet süresi zammı gibi haklardan yararlanamayacakları belirtildiğinden, Kurumlarınca Sağlık Kuruluşlarının Diş Hekimliği bölümünde (Diş Hekimi, Sağlık Teknisyeni, Röntgen Teknisyeni dahil) çalışan personelin fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmadığı; buna göre davacının bahsi çalışmaları röntgen teşhis, röntgen tedavi, nükleer tıp laboratuarlarda geçmediğinden ve bu işlerde daimi olarak günde 5 saat bilfiil çalışması mümkün olmadığından bu tarihten sonra geçen çalışmalarından dolayı fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmasına imkan bulunmadığı ifade edilmiştir.

31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunlar kapsamındaki hizmet akdine göre ücretle çalışanlar (Sosyal Sigortalılar), kendi hesabına çalışanlar (Bağ-Kur’lular), tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlar (Tarım Bağ-Kur’luları), tarım işlerinde ücretle çalışanlar, (Tarım sigortalıları), devlet memurları ve diğer kamu görevlilerini (Emekli Sandığı İştirakçileri), geçici maddelerle korunan haklar dışında, sosyal güvenlik ve sağlık hizmetleri yönünden yeni bir sisteme tabi tutmuş, beş farklı emeklilik rejimini aktüeryal olarak hak ve hükümlülükler yönünden tek bir sosyal güvenlik sistemi altında toplamıştır. 5510 sayılı Kanunun iptali amacıyla açılan davada Anayasa Mahkemesi, 15.12.2006 tarih ve E: 2006/111, K: 2006/112 sayılı kararıyla, anılan Kanunun birçok maddesi ile birlikte, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlilerini diğer sigortalılarla aynı sisteme tabi kılan (başta 4/c maddesi) hükümlerin iptaline karar vermiş; bu karardan sonra kabul edilen 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunda düzenlemeler yapılmış ve anılan Kanuna eklenen Geçici 1 nci ve Geçici 4 ncü maddelerle, 5754 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4 ncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanlar (memurlar ile diğer kamu görevlileri) ile bunların dul ve yetimleri hakkında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 5754 sayılı Kanunun kimi hükümlerinin iptali istemiyle açılan dava Anayasa Mahkemesi’nin 30.3.2011 tarih ve E: 2008/56, K:2011/58 sayılı kararı ile reddedilmiştir.

5510 sayılı Kanunun 101 nci maddesinde yer alan “…bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar İş Mahkemelerinde görülür.” bölümünün iptali istemiyle yapılan itiraz başvurusunda Anayasa Mahkemesi, 22.12.2011 tarih ve E: 2010/65, K: 2011/169 sayılı kararıyla (RG. 25.1.2012, Sayı: 28184) davayı redle sonuçlandırmakla birlikte; söz konusu kararın Mahkememiz önündeki uyuşmazlığa ışık tutacak şekilde şu gerekçeye dayandırmıştır: “…5754 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önce memur ve diğer kamu görevlisi olarak çalışmakta olanlar, evvelce olduğu gibi 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olacaklar ve bunların emeklileri bakımından da aynı Kanun hükümleri uygulanmaya devam edecek; ancak 5754 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden sonra memur ve diğer kamu görevlileri olarak çalışmaya başlayanlar ise 5510 sayılı Kanunun 4/c maddesi uyarınca, bu Kanun hükümlerine tabi sigortalı sayılacak ve haklarında 5434 sayılı Kanun değil, 5510 sayılı Kanun’un öngördüğü kural ve esaslar uygulanacak; ihtilaf halinde de adli yargı görevli bulunacaktır. 5754 sayılı Kanunun yürürlüğüyle birlikte, artık Sosyal Sigortacılık esasına göre faaliyet gösteren ve yaptığı, tesis ettiği işlem ve muameleler idari işlem sayılamayacak bir sosyal güvenlik kurumunun varlığından söz etmek gerekli bulunmaktadır. 5754 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden önce iştirakçisi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanun’a göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden ise Sosyal Güvenlik Kurumu’nun tesis edeceği işlem ve yapacağı muameleler idari işlem niteliğini korumaya devam edecek, bunlara ilişkin ihtilaflarda da evvelce olduğu gibi idari yargı görevli olmaya devam edecektir… Bu bakımdan 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden sonra, prim esasına dayalı yani sistemin içeriği ve Kanun kapsamındaki iş ve işlemlerin niteliği göz önünde bulundurulduğunda, itiraz konusu kuralla, yargılamanın bütünlüğü ve uzman mahkeme olması nedeniyle Kanun hükümlerinin uygulanması ile ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünde iş mahkemelerinin görevlendirilmesinde Anayasa’ya aykırılık görülmemiştir. Ancak, yukarıda açıklandığı üzere 5754 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden önce statüde bulanan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile ilgili sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasından doğan idari işlem ve idari eylem niteliğindeki uyuşmazlıklarda idari yargının görevinin devam edeceği açıktır…”

Yukarıda sözü edilen mevzuat hükümlerinin ve Anayasa Mahkemesi kararının birlikte değerlendirilmesinden, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden önce memur ve diğer kamu görevlisi olarak çalışmakta olanlar, daha önce olduğu üzere 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olacakları gibi bunların emeklilikleri bakımından da aynı Kanun hükümlerinin uygulanmaya devam edileceği; ancak, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra memur ve diğer kamu görevlisi olarak çalışmaya başlayanların ise 5510 sayılı Kanunun 4/c maddesi uyarınca, bu Kanun hükümlerine tabi sigortalı sayılacağı ve haklarında 5434 sayılı Kanunun değil 5510 sayılı Kanunun öngördüğü kural ve esasların uygulanacağı dolayısıyla ihtilafların da adli yargı yerinde çözümleneceği açıktır.

Kaldı ki; T.C. Anayasası’nın 158.maddesindeki “…diğer mahkemelerle, Anayasa Mahkemesi arasındaki görev uyuşmazlıklarında Anayasa Mahkemesi’nin kararı esas alınır ” hükmü uyarınca Anayasa Mahkemesi kararının bu uyuşmazlığın çözümünde esas alınacağı tartışmasızdır.

Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, 5754 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce işe başlamış olan davacı tarafından açılan davanın idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Samsun 1.İş Mahkemesi’nin başvurusunun kabulü ile Samsun 2.İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Samsun 1.İş Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Samsun 2.İdare Mahkemesi’nce verilen 15.12.2010 gün ve E:2010/1439, K:2010/1245 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/305

KARAR NO: 2013/632

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İcra ve İflas Kanunu’nun 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A. Sigorta A.Ş.

Vekili : Av. S.A., Av. S.K.

Davalı : Sivas Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. C.E.B.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, harca esas dava değerini 2.962,06 TL göstermek suretiyle; müvekkili Şirkete 3253/23949921 nolu kasko poliçesi ile sigortalı 58 FY …. plakalı aracın, 07.08.2009 tarihinde sürücüsü Samet SÜZER’in yönetimde Cuma Pazarı istikametinde seyir halinde iken, yolun ortasında bulunan rögar kapağının çıkması ile rögar kapağına çarpması sonucu maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğini; zararın, davacı sigorta şirketince sigortalıya ödendiğini; oluşan hasar nedeniyle yapılan ödemenin, olayda kusurlu bulunan davalıya rücuen tahsili amacıyla Sivas 3.İcra Müdürlüğü’nün 2009/8170 sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi yapıldığını; davalı Sivas Belediyesi Başkanlığının icra takibine itirazı üzerine takibin durduğunu, davalının itirazının haksız olduğunu çünkü; kazaya konu yerin, Belediye sınırları içerisinde bulunduğunu; Belediyeler Kanunu'na göre, belediyelerin sorumluluğunda bulunan karayollarının bakım ve onarımının da belediyenin görevleri arasında olduğunu; Belediyenin görevini tam olarak yerine getirmediğini, rögar kapağını gerektiği gibi yapmadığı için kazaya sebebiyet verdiğini, trafik kazası tespit tutanağında da bu durumun belirtildiğini; müvekkili sigorta şirketinin sigorta ettirene hasardan doğan bedeli ödediğini, zararını karşıladığını; TTK. 1301. madde gereğince; sigortacının, sigorta bedelini ödedikten sonra tazmin ettiği bu bedel oranında halefiyet hakkına ve rücu etme imkanına sahip olduğunu, davalının kusuruna isabet eden miktarın, istemde bulunulmasına rağmen ödenmediğini, başlatılan icra takibinin de yapılan haksız itiraz sonucu durduğunu ifade ederek; Davalının (borçlu) itirazının iptaline, takibin devamına, davalı borçlunun % 40 icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

SİVAS 1.SULH HUKUK MAHKEMESİ:24.11.2010 gün ve E:2010/308, K:2010/1585 sayı ile; davanın sigorta şirketince TTK 1301.maddesine dayalı rücuen tazmin istemine ilişkin olduğuna mahkemelerince kanaat getirildiğini; bir kamu kuruluşu tarafından kamu yasaları uyarınca yapılmış olan tesislere bakma ve o tesisleri kullanmanın kamu yasalarından doğan bir yükümlülük olduğu; bu nedenle anılan nitelikteki bir kamu tesisinin gerek yapılmasındaki gerekse kullanılması veya muhafazasındaki kusurdan doğan zararların idari karar ve eylemlerden doğan zararlar niteliğinde bulunduğundan, zararların ödetilmesi isteklerinin, 12.11.1959 günlü ve 17/15 sayılı Yargıtay içtihadı birleştirme kararının 2.bendi hükmünce tam yargı davasının konusunu oluşturduğu, bu tür davaların ise 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2.maddesi hükmünce idari yargı yerinde açılmasının gerektiği; bu hususa ilişkin Yargıtay 17 HD nin 2009/4134 esas 2009/6908 karar sayılı ilamında da, söz konusu zararların tam yargı davasının konusu olduğu yönünde hüküm tesis edildiği; belirtilen nedenlerle davanın tam yargı davası niteliğinde olduğu, idare mahkemesinin görev sahasına girdiği gerekçesiyle; mahkemelerinin GÖREVSİZLİĞİNE ve davada Sivas İdare Mahkemesinin görevli olduğunun belirlenmesine karar vermiş; bu karar temyiz edilmiş, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi, 12.3.2012 gün ve ve E:2011/9383, K:2012/2980 sayı ile hükmün onanmasına karar vermiş; anılan mahkeme kararı kesinleşmiştir.

Davacı şirket vekili bu kez; açılan davanın, İcra İflas Kanunu 67. madde hükmüne dayanan, takip hukukuna özgü itirazın iptali davası olduğunu; itirazın iptali davalarının, dava konusu işlemin niteliğine bakılmaksızın açıkça adli yargının görev alanı içinde bulunduğuna dair Yargıtay İçtihatları ve 14.04.2010 tarihli, 2010/7-184 Esas, 2010/214 Karar sayılı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı bulunduğunu; 2577 sayılı İYUK' un 2. maddesinde idari dava türlerinin sayıldığını; buna göre idari davaların; iptal davaları, tam yargı davaları ve kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalardan ibaret olduğunu; İYUK 15/1- a maddesinde ise adli yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine karar verileceğinin hükme bağlandığını, İcra İflas Kanunu'nun 67.maddesinde ise “Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.”denilerek itirazın iptali davalarının açıkça adli yargının görev alanı içinde bulunduğunun ifade edildiğini; aynı hususta, adli yargıda verilen görevsizlik kararları üzerine Uyuşmazlık Mahkemesi'ne giden itirazın iptali dava türüyle ilgili olarak, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin 20.11.2000 tarih, 2000/38 Esas, 2000/49 Karar sayılı ilamı ve Uyuşmazlık Mahkemesi'nin 05.04.2010 tarih, 2009/134 Esas, 2010/65 Karar sayılı ilamında itirazın iptali davalarında adli yargının görevli olduğunun karara bağlandığını; dolayısıyla Sivas 1. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından verilen ve Yargıtay incelemesinden geçerek 'kesinleşen görevsizlik kararı üzerine, mahkemelerine başvurma zorunluluğu doğduğunu ifade ederek; öncelikle, uyuşmazlığın çözümünde adli yargı görevli olduğundan, adli yargıda verilen görevsizlik kararı kesinleştiğinden ve bu aşamada idari yargıda dava açılması zorunlu olduğundan, esasa girilmeksizin dosyanın 2247 Sayılı Kanun gereğince Uyuşmazlık Mahkemesi' ne gönderilmesine, Sayın Mahkeme aksi kanaatte ise, 2.962,06 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyen yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

SİVAS İDARE MAHKEMESİ:2.7.2012 gün ve E:2012/707 sayı ile; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "idari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırları" baslıklı 2. ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 67. maddesi hükümlerine yer verdikten ve dava dosyasının özetine yer verdikten sonra; belirtilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; idari yargıda ancak 3 çeşit dava açılabileceği, 2004 sayılı İcra İflas Kanununun 67.maddesinde belirtilen itirazın iptali davasının icra takiplerine ilişkin özel bir dava çeşidi olduğu, maddede yer alan mahkeme tabirinden adli yargı mahkemelerinin kastedildiği, yine aynı maddede belirtilen davanın reddi halinde icra inkar tazminatına hükmedileceğine ilişkin hükmün idari yargıda uygulama olanağının bulunmadığı; bu durumda; davacı şirketin ödemiş olduğu zararın tazmini istemiyle açılan davanın, 2004 sayılı İcra İflas Kanununun 67.maddesinde itirazın iptali davası olduğundan, bu davaya bakma görevinin adli yargıda olduğu sonucuna varıldığı; nitekim; Uyuşmazlık Mahkemesinin (Hukuk Bölümü) 1.11.2010 tarih ve 2010/145, K:2010/227 sayılı kararının da bu doğrultuda olduğu gerekçesiyle; Mahkemelerinin görevine girmeyen ve Sivas 1.Sulh Hukuk Mahkemesince de görevsizlik kararı verilen bu davada görevli mahkemenin belirlenmesi için dava dosyasının 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 19.maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, aynı Kanunun 18.maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesince bir karar verilinceye kadar yargılamanın ertelenmesine, Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından 6 ay için bir karar gelmezse yargılamaya devam edilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının Mahkemece, ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, icra takibine yapılan itirazın iptali istemiyle açılmıştır.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun “İlamsız takip” başlıklı Üçüncü Bap, 42-49. maddelerinde takip yöntemleri gösterilmiş; değişik 58. maddesinde, takip talebinin icra dairesine yazı ile veya sözlü olarak veya elektronik ortamda yapılacağına işaret edilmiş; değişik 60. maddesine göre, takip talebi üzerine icra müdürünce ödeme emri düzenleneceği ve 62-65. maddelerde itiraza ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, değişik 66. maddede, süresi içinde yapılan itirazın takibi durduracağı kurala bağlanmıştır.

İtiraz nedeniyle takibin durması üzerine alacaklıya, itirazın iptali için Yasada iki yola başvurma olanağı tanınmış olup, bunlardan birincisi, 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak, ikincisi ise 68, ek 68/a ve ek 68/b maddelerine göre tetkik merciinden itirazın kaldırılmasını istemektir.

İncelenen uyuşmazlıkta alacaklı konumundaki davacı tarafından, değişik 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak suretiyle itirazın iptali davası açılmıştır.

Söz konusu 67. Madde (Değişik: 18/2/1965 - 538/37 md.), “(Değişik birinci fıkra: 17/7/2003-4949/15 md.) Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.

(Değişik: 9/11/1988 - 3494/1 md.) Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde kırkından aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir.

İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır.

(Mülga dördüncü fıkra: 17/7/2003-4949/103 md.)

Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır” hükümlerini taşımaktadır.

Anılan Yasanın değişik 1. maddesinin birinci fıkrasında, “Her asliye mahkemesinin yargı çevresinde yeteri kadar icra dairesi bulunur” denilmekte olup, yukarıda hükmü yazılı 67. maddede sözü edilen “mahkeme” ile, icra dairesinin bulunduğu yargı çevresi bakımından bağlı olduğu asliye mahkemesinin anlaşılması ve takip hukukuna özgü bulunan itirazın iptali davasının asliye mahkemesinde görülmesi gerektiği açıktır.

Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinde, idari dava türleri: a)İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b)İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c)Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak sayılmıştır.

Bu duruma göre, İcra ve İflas Kanunu’nun değişik 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden Sivas İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile Sivas 1.Sulh Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Sivas İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Sivas 1.Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 24.11.2010 gün ve E:2010/308, K:2010/1585 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde Üye Eyüp Sabri BAYDAR’ın KARŞI OYU VE OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.

KARŞI OY

Somut uyuşmazlıkta;

Davalı İdarenin hizmet kusuru sonucu, davacıya kasko poliçesi ile sigortalı araçta meydana gelen hasar bedelinin davacı tarafından sigortalıya ödenmesi üzerine, davalı idareden rücuen tahsili istemiyle yapılan ilamsız icra takibine vaki itiraz sonucunda açılan İtirazın İptali davasında, Adli Yargıca “Uyuşmazlığın hizmet kusurundan kaynaklandığı, İdari Yargının görevli olduğu” gerekçesiyle Yargı Yolu Yönünden Davanın Reddine karar verilmiş,

Kesinleşen karar üzerine bu kez davacı vekilince İdari Yargıda “ 2.814,00-TL tazminatın ödeme tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile” davalıdan tahsili talep edilmiş,

İdari Yargıca, 2247 sayılı yasanın 19. maddesi uyarınca görevli merciin belirlenmesi için dosya Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiş,

Sayın çoğunluk görüşü doğrultusunda “Davanın çözümünde Adli Yargının görevli olduğu” kabul edilerek Adli Yargının görevsizlik kararı kaldırılmıştır.

Sayın çoğunluğun İdari Yargıda açılan Tam Yargı Davasında Adli Yargıyı görevli kabul eden görüşüne katılamıyorum.

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 19. maddesinde “Adli, İdari, Askeri Yargı Mercilerinde birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir Yargı Merciinin davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varması durumunda gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvuracağı ve elindeki işin incelenmesine Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine karar erteleyeceği” ön görülmüştür.

Yasa hükmünden anlaşıldığı üzere, Uyuşmazlık Mahkemesinden istekte bulunan Yargı Merciine açılan dava konusu ile kesinleşmiş görevsizlik kararının ilişkin olduğu davanın konusunun aynı olması ( aynı dava) gerekmektedir.

Oysa Adli Yargının kesinleşmiş görevsizlik kararma konu dava İcra İflas Kanunun 67. maddesinde ön görülen İtirazın İptali, İdari Yargıda açılan dava ise 2577 sayılı İdari Yargılama Kanunun 2. maddesinde öngörülen Tam Yargı davası olup her iki davanın hukuki nitelikleri ve sonuçlan farklı olduğundan davaların aynı konuda (aynı dava) olduğunun kabulü mümkün değildir.

2247 sayılı Yasanın 19. maddesinde öngörülen başvuru koşulları bu halde gerçekleşmemiştir.

İdari Yargının koşulları gerçekleşmeyen başvurusunun reddine karar verilmesi gerekirken, İdari Yargıda açılan Tam Yargı davasını İtirazın İptali davası olarak kabul etmek suretiyle uyuşmazlıkta Adli Yargıyı görevli kılan sayın çoğunluk görüşüne karşıyım.

Karşı Oy

Eyüp Sabri BAYDAR

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/312

KARAR NO: 2013/633

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İcra ve İflas Kanunu’nun 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M. Genel Sigorta A.Ş.

Vekili : Av. S.A.

Davalı : Sivas Belediye Başkanlığı

Vekili : Av.C.E.B.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, dava değerini 2.814,00 TL göstermek suretiyle; 24/01/2009 tarihinde, Sivas Gökçebostan Mahallesi, Alibaba caddesi, Çatalpınar camii önündeki şehir ana isale hattının patlaması sonucu, müvekkil şirket sigortalısı V.A.'a ait, Kepenek caddesi M.K.F. Apartmanı Altı No:…. adresinde bulunan Ç. Ticaret adlı işyerini su basması neticesinde işyerinde hasar meydana geldiğini; patlayan isale hattının bakım ve sorumluluğunun Sivas Belediyesi'ne ait olduğunu, Belediyenin kusuru neticesinde sigortalı işyerinin zarara uğradığını; işyerine ait bodrum katında bulunan; 70 kg ipek kurdele, 320 kg nevresimlik, 140 kg gömleklik, 240 kg döşemelik kumaş ile 900 kg tül, 42 yorgan ve 215 kg nakış kurdelesinin hasar gördüğünü, hasar gören malların %60 oranında sovtaj karşılığında işyerine iade edildiğini; işyerinin, 14/01/2009 - 14/01/2010 tarihleri arasında, Türkiye Genel Sigorta A.Ş. nezdinde, 3312931 poliçe numarasıyla, ticari paket sigorta poliçesiyle sigortalı olduğunu; dahili su hasarı sonucu, müvekkili şirket tarafından, sigortalısına 25/05/2009 tarihinde, 2.814,00 TL tazminat ödendiğini, müvekkili şirketin TTK 1301. maddesinde düzenlenen halefiyet ilkesi gereği ödediği tazminatı rücuan talep etme hakkını haiz bulunduğunu; ödenen bedelin rücuan tahsili amacıyla davalıya ihtarname gönderilmesine rağmen herhangi bir ödeme yapılmadığını; Davalı aleyhine Sivas 2. İcra Müdürlüğünün 2009/5401 Esas sayılı dosyasında icra takibi yapıldığını; yapılan bu takibe davalı tarafından itiraz edilmesi üzerine itirazın iptali davası açma gereği doğduğunu; İİK'nun 67. maddesi hükmüne göre; takip talebine itiraz edilen alacaklının, itirazın kendisine tebliğinden itibaren bir yıl içinde itirazın iptalini dava edebileceği; davalı tarafın itirazının, 16.06.2011 tarihinde elden tebliğ alındığını; Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun, 14.04.2010 tarih 2010/7-184 E 2010/214 K sayılı içtihadında, İİK' nun 67.maddesine göre açılan itirazın iptali davalarında adli yargının görevli olduğuna karar verdiğini ifade ederek; Sivas 2. İcra Müdürlüğünün 2009/5401 Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

SİVAS 1.SULH HUKUK MAHKEMESİ:21.11.2011 gün ve E:2011/1057, K:2011/1533 sayı ile; her ne kadar davacı vekili müvekkili sigorta şirketinin sigortalısı V.A.'a ait işyerinde Sivas Belediyesinin bakım ve sorumluluğunda bulunan isale hattının patlaması sonucu meydana gelen zararın rucuen tazminini talep etmiş ise de, davaya konu tazminatın konusunun, idarenin eylem ve işlemi sonucu meydana gelen zarar olduğu; bu hususun yargılanmasının İYUK 2/b ve 13. maddelerinde idare mahkemelerinin görev sahasına girdiği gerekçesiyle; mahkemelerinin GÖREVSİZLİĞİNE karar vermiş; bu karar temyiz edilmiş, Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, 30.3.2012 gün ve E:2012/4070, K:2012/5001 sayı ile hükmün onanmasına karar vermiş; anılan mahkeme kararı kesinleşmiştir.

Davacı şirket vekili bu kez; açılan davanın, İcra İflas Kanunu 67. madde hükmüne dayanan, takip hukukuna özgü itirazın iptali davası olduğunu; itirazın iptali davalarının, dava konusu işlemin niteliğine bakılmaksızın açıkça adli yargının görev alanı içinde bulunduğuna dair Yargıtay İçtihatları ve 14.04.2010 tarihli, 2010/7-184 Esas, 2010/214 Karar sayılı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı bulunduğunu; 2577 sayılı İYUK' un 2. maddesinde idari dava türlerinin sayıldığını; buna göre idari davaların; iptal davaları, tam yargı davaları ve kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalardan ibaret olduğunu; İYUK 15/1- a maddesinde ise adli yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine karar verileceğinin hükme bağlandığını, İcra İflas Kanunu'nun 67.maddesinde ise “Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.”denilerek itirazın iptali davalarının açıkça adli yargının görev alanı içinde bulunduğunun ifade edildiğini; aynı hususta, adli yargıda verilen görevsizlik kararları üzerine Uyuşmazlık Mahkemesi'ne giden itirazın iptali dava türüyle ilgili olarak, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin 20.11.2000 tarih, 2000/38 Esas, 2000/49 Karar sayılı ilamı ve Uyuşmazlık Mahkemesi'nin 05.04.2010 tarih, 2009/134 Esas, 2010/65 Karar sayılı ilamında itirazın iptali davalarında adli yargının görevli olduğunun karara bağlandığını; dolayısıyla Sivas 1. Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından verilen ve Yargıtay incelemesinden geçerek 'kesinleşen görevsizlik kararı üzerine, mahkemelerine başvurma zorunluluğu doğduğunu ifade ederek; öncelikle, uyuşmazlığın çözümünde adli yargı görevli olduğundan, adli yargıda verilen görevsizlik kararı kesinleştiğinden ve bu aşamada idari yargıda dava açılması zorunlu olduğundan, esasa girilmeksizin dosyanın 2247 Sayılı Kanun gereğince Uyuşmazlık Mahkemesi' ne gönderilmesine, 2.814,00 TL'nin ödeme tarihinden itibaren işleyen yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

SİVAS İDARE MAHKEMESİ:2.7.2012 gün ve E:2012/761 sayı ile; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "idari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırları" baslıklı 2. ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 67. maddesi hükümlerine yer verdikten ve dava dosyasının özetine yer verdikten sonra; belirtilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; idari yargıda ancak 3 çeşit dava açılabileceği, 2004 sayılı İcra İflas Kanununun 67.maddesinde belirtilen itirazın iptali davasının icra takiplerine ilişkin özel bir dava çeşidi olduğu, maddede yer alan mahkeme tabirinden adli yargı mahkemelerinin kastedildiği, yine aynı maddede belirtilen davanın reddi halinde icra inkar tazminatına hükmedileceğine ilişkin hükmün idari yargıda uygulama olanağının bulunmadığı; bu durumda; davacı şirketin ödemiş olduğu zararın tazmini istemiyle açılan davanın, 2004 sayılı İcra İflas Kanununun 67.maddesinde itirazın iptali davası olduğundan, bu davaya bakma görevinin adli yargıda olduğu sonucuna varıldığı; nitekim; Uyuşmazlık Mahkemesinin (Hukuk Bölümü) 05.04.2010 tarih ve 20091134, K:20l0/65 sayılı kararının da bu doğrultuda olduğu gerekçesiyle; Mahkemelerinin görevine girmeyen ve Sivas 1.Sulh Hukuk Mahkemesince de görevsizlik kararı verilen bu davada görevli mahkemenin belirlenmesi için dava dosyasının 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 19.maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, aynı Kanunun 18.maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesince bir karar verilinceye kadar yargılamanın ertelenmesine, Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından 6 ay için bir karar gelmezse yargılamaya devam edilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, icra takibine yapılan itirazın iptali istemiyle açılmıştır.

İncelenen uyuşmazlıkta alacaklı konumundaki davacı tarafından, değişik 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak suretiyle itirazın iptali davası açılmıştır.

İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır.

(Mülga dördüncü fıkra: 17/7/2003-4949/103 md.)

Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır” hükümlerini taşımaktadır.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Sivas İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Sivas 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 21.11.2011 gün ve E:2011/1057, K:2011/1533 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde Üye Eyüp Sabri BAYDAR’ın KARŞI OYU VE OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.

KARŞI OY

Somut uyuşmazlıkta;

Davalı İdarenin hizmet kuşuna sonucu, davacıya kasko poliçesi ile sigortalı araçta meydana gelen hasar bedelinin davacı tarafından sigortalıya ödenmesi üzerine, davalı idareden rücuen tahsili istemiyle yapılan ilamsız icra takibine vaki itiraz sonucunda açılan İtirazın İptali davasında, Adli Yargıca “Uyuşmazlığın hizmet kusurundan kaynaklandığı, İdari Yargının görevli olduğu” gerekçesiyle Yargı Yolu Yönünden Davanın Reddine karar verilmiş,

Kesinleşen karar üzerine bu kez davacı vekilince İdari Yargıda “ 2.814,00-TL tazminatın ödeme tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile” davalıdan tahsili talep edilmiş,

İdari Yargıca, 2247 sayılı yasanın 19. maddesi uyarınca görevli merciin belirlenmesi için dosya Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiş,

Sayın çoğunluk görüşü doğrultusunda “Davanın çözümünde Adli Yargının görevli olduğu” kabul edilerek Adli Yargının görevsizlik kararı kaldırılmıştır.

Sayın çoğunluğun İdari Yargıda açılan Tam Yargı Davasında Adli Yargıyı görevli kabul eden görüşüne katılamıyorum.

Oysa Adli Yargının kesinleşmiş görevsizlik kararma konu dava İcra İflas Kanunun 67. maddesinde ön görülen İtirazın İptali, İdari Yargıda açılan dava ise 2577 sayılı İdari Yargılama Kanunun 2. maddesinde öngörülen Tam Yargı davası olup her iki davanın hukuki nitelikleri ve sonuçları farklı olduğundan davaların aynı konuda (aynı dava) olduğunun kabulü mümkün değildir.

2247 sayılı Yasanın 19. maddesinde öngörülen başvuru koşulları bu halde gerçekleşmemiştir.

Karşı Oy

Eyüp Sabri BAYDAR

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/322

KARAR NO: 2013/634

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.(tta) Genel Müdürlüğü, Ambalaj Fabrikası Müdürlüğünde, Kapsam Dışı İşçi Statüsünde, matbaa teknisyeni olarak görev yapan davacıya, cumartesi ve gece çalışmaları fark ücretinin ödenmesi istemiyle açılan davanın İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesinin gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : B.T.

Vekilleri : Av. H.A., Av. F.M.B.A.

Davalı : Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.(tta) (TEKEL A.Ş.)

Vekilleri : Av. M.K., Av.E.İ.

O L A Y : 1-Davacı vekili, müvekkilinin, davalıya ait alt işyerinde, ambalaj fabrikasında 15.01.2007 tarihinden itibaren matbaa teknisyeni olarak çalışmakta olduğunu; fabrika çalışma sisteminde vardiya sistemi olmasına rağmen, müvekkili bu sistemin dışındaymış gibi sözleşme yapıldığını, belgelerin bu duruma göre düzenlendiğini; müvekkilinin, işin gereği olarak mesai saatleri dışında da çalışmak zorunda kaldığını; 08.00-16.00 ve 16.00-24.00 vardiyaları mevcut olan işyerinde müvekkilinin sözleşmeye aykırı biçimde vardiya sistemine dahil edildiğini; davalı işyerinde vardiya sistemine dahil diğer çalışanlar gece çalışma fark ücreti almasına rağmen, müvekkilinin cumartesi ve gece çalışmalarının farkını alamadığını; hatta davalının, evraklarda dahi çalışma sürelerini 08.00-17.00 olarak göstererek hile yoluna başvurduğunu ifade ederek; fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla, Cumartesi ve gece çalışma fark ücreti olarak 500 TL’nin hak ettikleri tarihten itibaren en yüksek mevduat faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi istemiyle 5.2.2009 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

2-Dosyadaki bilgi ve belgelere göre davacının Kapsam Dışı statüde çalıştığı; Mahkemenin 11.11.2009 tarih ve E:2009 sayılı ara kararına, davalı Kuruluş tarafından verilen 17.11.2009 tarih, 7714 sayılı cevabi yazıda; Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.(tta)’nin sermayesinin tamamının (%100’ü) kamuya ait olduğu belirtilmiştir.

KARTAL 4.İŞ MAHKEMESİ:30.12.2009 gün ve E:2009/90, K:2009/1182 sayı ile; davacının talebine yer verdikten sonra; davalı vekilinin, öncelikle açılmış bulunan davada idari yargı mahkemelerinin görevli olduğunu, davanın görev yönünden reddi gerektiğini, esas yönünden ise, iş hukuku mevzuatında gece çalışmasının gündüz çalışmasından ücret yönünden farklılaştırılacağı yönünde bir hüküm bulunmadığını, ayrıca müvekkili işverenin bir kamu işvereni olduğu, davacının tüm işçilik alacaklarının kendisine ödendiğinden huzurda açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunduğu; toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına nazaran; Davacının, davalı işyerinde kapsam dışı personel olarak çalışmakta olduğu; Uyuşmazlık Mahkemesinin 1.3.1996 tarih ve 22567 sayılı resmi gazetede yayımlanan 22.1.1996 gün, ve E. 1995/1, K. 1996/1 sayılı ilke kararı ile özelleştirme kapsamında bulunan ya da bulunmayan Kamu İktisadi Teşebbüslerinde sözleşmeli ya da kapsam dışı statüde çalışan personelin kurumları ile ilişkilerinden doğan anlaşmazlıkların idari yargı yerinde çözümleneceğinin belirtilmiş olduğu, anılan ilke kararı kapsamında kalan işyerinde ve kapsam dışı personel olarak çalışanların, 4857 sayılı yasanın 18. ve devamı maddeleri uyarınca feshin geçersizliği işlemi ile iş mahkemesinde dava açmaları olanağı bulunmadığından, uyuşmazlıkta idari yargının görevli olduğu gerekçesiyle; Dava dilekçesinin görev yönünden reddine ve Mahkemelerinin görevsizliğine karar vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez, her hangi bir miktar göstermeden, müvekkilinin Tütün, Tütün Mamulleri Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürlüğünde 15.01.2007-14.07.2009 tarihleri arasında yapmış olduğu cumartesi ve gece çalışmaları fark ücretinin tazmini istemiyle, 5.3.2010 gününde idari yargı yerine dava açmıştır.

İSTANBUL 5. İDARE MAHKEMESİ;14.3.2012 gün ve E:2010/415, K: 2012/839 sayı ile, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 1 inci maddesinde, İş Kanunu'na göre işçi sayılan kimselerle işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya İş Kanunu'na dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesi ile görevli olarak iş mahkemelerinin kurulacağını belirtilmiş olduğu; huzurdaki davaya konu çalışma ücretinin veya davalı idaredeki vardiya sisteminden kaynaklanan fark ücretlerinin, İş Kanunu'na dayanan hak kapsamında bulunduğunun anlaşıldığı; bununla birlikte, yukarıda belirtilen mevzuata göre, İş Kanunu'na dayanan hak iddialarından doğan uyuşmazlıkların iş mahkemeleri tarafından çözümlenmesinin gerektiği; bununla birlikte, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin 2008/53 esas, 2009/5 sayılı ve 02/02/2009 tarihli kararında da belirtildiği üzere, anlaşmazlığın çözümünde, davacının statüsü değil, alacağın niteliği önem taşımakta olduğundan, istenilen tazminata yönelik ihtilafın İş Kanunu kapsamında bulunduğu; netice olarak, davacının, TEKEL Anonim Şirketi'nde 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında ve kapsam dışı statüde matbaa teknisyeni olarak görev yaptığı 15/01/2007 ila 14/7/2009 tarihleri arasındaki Cumartesi ve gece çalışmalarına ilişkin ücretlerinin veya davalı idaredeki vardiya sisteminden kaynaklanan fark ücretlerinin tazmini talebinden kaynaklanan bu davanın çözümünde iş mahkemeleri görevli olduğu gerekçesiyle; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15. maddesinin (1/a) bendi hükmü uyarınca davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

I-İLK NCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.(tta) Genel Müdürlüğü, Ambalaj Fabrikası Müdürlüğünde, Kapsam Dışı İşçi Statüsünde, matbaa teknisyeni olarak görev yapan davacının, kendisine cumartesi ve gece çalışmaları fark ücretinin ödenmesi istemiyle açılmıştır.

233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye tabi bir kamu iktisadi kuruluşu olan Tütün ve Tütün Mamülleri Tuz ve Alkol İşletmeleri (TEKEL) Genel Müdürlüğü, 233 sayılı KHK. eki listede Başbakanlık ile ilgilendirilen kamu iktisadi kuruluşu olarak gösterilmiş iken; 9.1.2002 tarihli 4733 sayılı Kanunla yeniden yapılandırılarak İktisadi Devlet Teşekkülü haline getirilmiş; 5.2.2002 tarihli 2002/6 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararıyla Özelleştirme Yöntemleri arasına mülkiyetin devri de dahil edilmiş ve 1.1.2003 tarihinden itibaren Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.’ne dönüştürülmüştür.

31.3.2003 gün ve 2003/12 sayılı ÖYK kararı ile yeniden yapılandırılmasına ve Sigara Üretim ve Alkollü İçki Üretim Birimlerinin Pazarlama ve Dağıtım birimleri ile birlikte 2003 yılı sonuna kadar özelleştirme süreçlerinin tamamlanmasına karar verilmiş; bu karar çerçevesinde şirket, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 2.6.2003 gün ve 527 sayılı Oluru ile yeniden yapılandırılmış, anılan olur ile Şirkete (TEKEL) bağlı iki Anonim Şirket (Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti A.Ş., Sigara Pazarlama Dağıtım A.Ş.) ve iki Müessese Müdürlüğü (Yaprak Tütün İşletmeleri ve Ticareti Müessesesi Müdürlüğü,Tuz Sanayi İşletmeleri Müessesesi Müdürlüğü) olarak faaliyetine devam etmiştir.

Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti A.Ş.’ye ait sigara üretim işi ile ilgili varlıkların “satış” ve “mülkiyetin gayri ayni hak (intifa) tesisi” yöntemi ile 4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde bir bütün halinde özelleştirilmesine yönelik ihale ilanı 26.10.2007 tarihinden itibaren kamuoyuna duyurulmuş, son teklif verme tarihi 25.1.2008 olarak belirlenmiş, 22.2.2008 günü yapılan nihai pazarlık görüşmesinde ihale sonuçlanmış, en yüksek teklifi 1 Milyar 720 Milyon dolarla BAT–British American Tobacco vermiştir. Anılan ihale konusu varlıklar bir bütün halinde British American Tobacco Tütün Mamülleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye satışı suretiyle özelleştirilmiştir.

İhale sonucu, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 22.4.2008 tarihli ve 2008/23 sayılı kararıyla da onaylanmış ve 24.4.2008 tarihi ve 26856 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devir Sözleşmesini takiben devir teslimler yapılmış; bunun sonucunda kamu, tütün mamulü (sigara) üretimi ve dağıtımı işinden tamamen çekilmiş; ancak, Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.’nin hukuki varlığı, sermayesinin tamamı kamuya ait olarak devam etmiştir.

Daha sonra, Tekel'in logosu BAT'a devredildiği için, Şirket Ana Sözleşmesinin 2.maddesi, Şirket Yönetim Kurulunun 23.10.2008 tarih ve 201 sayılı Kararı ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 01.12.2008 tarih ve 1090 sayılı Olur’ları ile Şirketin ticari unvanı “Tütün, Tütün Mamulleri Tuz ve Alkol İşletmeleri Anonim Şirketi” işletme adı “tta” olarak değiştirilmiş, buna ilişkin değişiklik Ticaret Sicil Memurluğunda 05.12.2008 tarihinde tescil edilmiştir.

Nihayet, davalı Şirketin Ticaret Unvanı “Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. (tta)” iken, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 03.02.2012 tarihli ve 135 sayılı Olurlarıyla; Gayrimenkul Anonim Şirketi olarak değiştirilmiş; değişiklik 17 Şubat 2012 tarih, 8008 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edilmiş; Ana Sözleşme değişikliği yapılmış ve faaliyet konuları da gayrimenkul işlemlerine (alım, satım, kira v.s.) özgülenmiştir. Anılan Kuruluş’un, Başbakanlık Resmi Web sitesinde bulunan, Kamu Kurum ve Kuruluşları Listesinde Maliye Bakanlığı/Özelleştirme İdaresi Başkanlığına bağlı olarak yer aldığı görülmüştür.

Buna göre, davanın açıldığı ve devam ettiği aşamada davalı olarak görülen Tütün, Tütün Mamülleri Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.nin, sermayesinin tamamı devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan, Başbakanlık ile ilgilendirilmiş bulunan bir kamu iktisadi teşebbüsü olduğu; ismi ve faaliyet konuları değişmesine karşın halen kamu kurumu/kuruluşu niteliğini devam ettirdiği görülmektedir.

Diğer taraftan Kapsam Dışı İşçi Statüsünde çalışan Davacı ile Davalı Kuruluş arasında imzalanan Belirli Süreli İş Sözleşmesinde, çalışanın sosyal güvenlik yönünden 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’na (mülga) , tabi kılınması veya bir kısım hak ve yükümlülüklerinin 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine paralel olması ya da anılan Kanuna atıfta bulunulması, idare ile personeli arasındaki idare hukuku ilkelerine dayanan kamu hukuku ilişkisini ortadan kaldıramaz. Ne zaman ki, teşebbüs veya bağlı ortaklıktaki kamu kesimi payları %50’nin altına düşer ve kuruluş kamu kurumu niteliğini kaybederse, işte o zaman işveren ile personeli arasındaki hukuki ilişki özel hukuk ilişkisi niteliğine bürünecektir.

Belirtilen tüm bu hususlar ile Uyuşmazlık Mahkemesi’nin, 1.3.1996 tarih ve 22567 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 22.1.1996 gün ve E:1995/1, K:1996/1 sayılı ve özelleştirme kapsamında bulunan ya da bulunmayan Kamu İktisadi Teşebbüslerinde kapsam dışı statüde çalışan personelin kurumları ile olan ilişkilerinden doğan anlaşmazlıkların çözüm yerinin idari yargı olduğuna ve konunun 2247 sayılı Yasa’nın 30. maddesi doğrultusunda ilke kararına bağlanmasına karar verilmiş olması, anılan 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 30. maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan “Bir ilke kararının değişmesi veya kaldırılması yeni bir ilke kararıyla olur.” hükmü ile yedinci fıkrada yer verilen “Görev konusundaki ilke kararları; Uyuşmazlık Mahkemesini ve bütün yargı mercilerini (...) bağlar.” hükmü karşısında, davacının talep ettiği hakların hizmet sözleşmesi ve dayanağı mevzuat hükümlerine göre ödenip ödenemeyeceğine ilişkin bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde sayılan idari dava türleri arasında yer alan, genel hizmetlerden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar kapsamında idari yargı yerinde çözümleneceği açıktır.

Açıklanan nedenlerle; İstanbul 5. İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle İstanbul 5.İdare Mahkemesi’nin 14.3.2012 gün ve E:2010/415, K:2012/839 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/323

KARAR NO: 2013/635

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İcra ve İflas Kanunu’nun 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : G. Sigorta A.Ş.

Vekili : Av.S.B.

Davalı : Ulaştırma Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü

Vekili : Av.G.T.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, dava değerini 1.836,54.TL göstermek suretiyle; müvekkili şirket nezdinde 3401.01430248.0000 numaralı poliçe ile sigortalı bulunan Porsuk Seramik. Ürün. İnş. Gıda San. Tic.A.Ş.’ye ait bulunan 41 EF 218 plakalı aracın, 03.05.2009 tarihinde meydana gelen trafik kazası sebebi ile hasara uğradığını kaza tespit tutanağına göre kazanın " ... seyir halinde iken yol yüzeyindeki gevşek malzemeye hızlı girmesi sonucu ... " meydana gelmiş olduğu ve ayrıca " .., yolun yapımı bakımından sorumlu olan kuruluşun yolda yaptığı çalışma ve gevşek malzeme için sürücüleri uyarıcı ve ikaz edici trafik levhaları koymadığından kusurlu olduğu ... "nun tespit edildiğini; meydana gelen bu hasar sebebi ile sigortalılarına hasar bedeli ödemesi yapıldığını; müvekkil şirketin, davalı-borçluya kusuru nispetince rücu hakkı kazandığını; ödenen bu hasar bedelinin kusuru nispetince davalı-borçludan tahsili amacıyla Eskişehir 7.İcra Müd.'nün 2010/504 sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi başlatılmış olduğunu; davalı-borçlunun, haksız ve kötü niyetli olarak takibe itiraz ettiğini ve takibin durmasına sebebiyet verdiğini ifade ederek; davalı-borçlunun haksız ve kötü niyetli itirazının iptali ile takibe kaldığı yerden devam edilmesine, davalı-borçlu itirazında haksız ve kötü niyetli olduğundan %40'dan az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesi istemiyle, adli yargı yerinde dava açmıştır.

ESKİŞEHİR 1.SULH HUKUK MAHKEMESİ:4.10.2011 gün ve E:2011/685, K:2011/1558 sayı ile; Maddi Hasarlı Trafik Kazası Tespit Tutanağı incelendiğinde; 03/05/2009 günü saat 16:00 sırasında meydana gelen kaza sebebiyle araç sürücüsü E.Ö.'ün doğrultu değiştirme ve manevraları yanlış yapma ve diğer kusurlardan araçların hızını dönemeçli yollara girerken azaItmama trafik kusurunu işlediğinden kusurlu olduğu, ayrıca yolun yapımı ve bakımından sorumlu olan kuruluşun yolda yaptığı çalışma ve etrafındaki gevşek malzeme için sürücüleri uyarıcı ve ikaz edici trafik levhaları koymadığından kusurlu olduğu yönünden kanaat yazıldığı, davanın da buna dayanılarak açıldığı anlaşıldığından, davalı idarenin gördüğü hizmeti eksik yapmasına dayanılarak açılan bu davanın idari yargı yerinde açılması gerektiği kanaatine varıldığı gerekçesiyle; yargı yolu yönünden dava dilekçesinin reddine karar vermiş, tarafların kararı temyiz etmemesi üzerine karar kesinleşmiştir.

Davacı şirket vekili bu kez; müvekkil şirket nezdinde sigortalı bulunan aracın trafik kazası sebebi ile hasara uğradığını, kaza tespit tutanağına göre kazanın "... seyir halinde iken yol yüzeyindeki gevşek malzemeye hızlı girmesi sonucu meydana gelmiş olduğu ve ayrıca .,. yolun yapımı bakımından sorumlu olan kuruluşun yolda yaptığı çalışma ve gevşek malzeme için sürücüleri uyarıcı ve ikaz edici trafik levhaları koymadığından kusurlu olduğu..."nun tespit edildiğini; kendi kanaatlerine göre bu kazanın meydana gelmesinde davalının hizmet kusurunun bulunduğunu; hizmetin gerektiği gibi yapılmaması nedeni ile bu kazanın meydana geldiğini; bu hasar sebebi ile sigortalıya hasar bedeli ödemesi yapıldığını, müvekkili şirketin davalıya kusuru nispetince rücu hakkı kazandığını; ödenen bu hasar bedelinin kusuru nispetince davalıdan tahsili amacıyla Eskişehir 7.İcra Müd.’nün 2010/504 sayılı dosyası ile ilamsız icra takibi başlatılmış olduğunu, davalının takibe itiraz ettiğini ve takibin durmasına sebebiyet verdiğini; davalının itirazı üzerine Eskişehir 1.Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2011/685 E. sayılı dosyası ile itirazın iptali davası açıldığını ve davanın 04.10.2011 tarihinde yargı yolu yönünden reddedildiğini; Eskişehir 1.Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2011/685 E. 2011/1558 K. ve 04.10.2011 tarihli red kararı tarafımıza 12.03.2012 tarihinde tebliğ edilmiş olup ve taraflarca temyiz edilmeyerek kesinleştiğini, adli yargıda verilen kararın kesinleşme tarihinden itibaren 30 günlük süre içerisinde iş bu davanın açılması zorunluluğu doğduğunu; kanaatlerine göre, meydana gelen trafik kazasında izah ettikleri üzere davalı idarenin kusurlu olduğunu ifade ederek; davalarının kabulü ile 1.737,50.-TL tazminatın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ESKİŞEHİR 2. İDARE MAHKEMESİ: 11.4.2012 gün ve E:2012/371, K: 2012/322 sayı ile, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanununun 2/1. maddesinde; "idari dava türleri şunlardır: a) idari işlemler hakkında yetki, şekli, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan İptal davaları, b) idari eylem ve İşlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar."denildiği, aynı Kanun'un 14. maddesinin (3-a) bendinde, dava dilekçelerinin görev ve yetki yönünden inceleneceği, 15. maddesinin (1-a) bendinde de, (3-a) bendi ne göre adli ve askeri yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine karar verileceğinin hükme bağlandığı; öte yandan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 19.01.2011 günlü 27820 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Kanunun 14. maddesiyle değişik "Görevli ve Yetkili Mahkeme" kenar başlıklı 110. maddesinde; "işleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır." hükmü, aynı Kanunu'nun yine 19.01.2011 günlü 27820 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Kanunun 15. maddesiyle eklenen Geçici Madde 21. maddesinde de, "Bu Kanunun 110 uncu maddesinin birinci fıkrasının göreve ilişkin hükmü, yürürlüğe girdiği. tarihten önce idari yargıda ve Askeri Yüksek idare Mahkemesinde açılmış bulunan davalara uygulanmaz." hükmünün yer aldığı; dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket tarafından, kasko sigortalısına ait 41 EF 218 plaka sayılı aracın 03.05.2009 günü Söğüt/Eskişehir karayolunda yoldan çıkması neticesiyle meydana gelen kazada hasara uğraması nedeniyle sigortalıya tazminat ödendiği, akabinde davalı idarenin hizmet kusuru bulunduğunun tespitinin yapıldığından bahisle Eskişehir 7. icra Müdürlüğü'nün E;2010/504 sayılı dosyasında takip başlatıldığı, bu takibin davalı idarece yapılan itiraz üzerine durduğu, davacı şirket tarafından itirazın iptali istemiyle 25.04.2011 tarihinde Eskişehir 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin E:2011/865 sayılı dava dosyasında açılan davada, anılan Mahkemenin 04.10.2011 günlü K:2011/1558 sayılı kararla davanın idari yargı yerinde açılması gerektiğinden bahisle görev yönünden reddedilmesi ve kararın 23.03.2012 tarihinde kesinleşmesi üzerine davacı şirketi tarafından, kasko sigortalısına ait 41 EF 218 plaka sayılı aracın 03.05.2009 günü Söğüt/Eskişehir karayolunda yoldan çıkması neticesiyle meydana gelen kazada hasara uğramasında davalı idarenin hizmet kusuru bulunduğu iddiasıyla 1.737,50.-TL rücu tazminatın yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle 06.04.2012 tarihinde kayda giren dilekçeyle bakılmakta olan davanın açıldığının anlaşıldığı; yukarıda aktarımı yapılan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 19.01.2011 günlü 27820 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Kanunun 14. maddesiyle değişik "Görevli ve Yetkili Mahkeme" kenar başlıklı 110. maddesi uyarınca motorlu araç kazalarından dolayı karayolunun bakım ve işletmesinden sorumlu olan kamu kurumlarının hukuki sorumluluğuna ilişkin davaların adli yargı yerlerinde görüleceğinin açık olduğu; diğer taraftan, sözkonusu görev kuralına yönelik olarak aynı Kanunun Geçici 21. maddesinde bulunan intikal hükümleri 19.01.2011 tarihinden önce idari yargıda ve Askeri Yüksek idare Mahkemesinde açılan davaları kapsadığı; dolayısıyla, bakılan davanın görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli bulunduğu; öte yandan, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve işleyişi Hakkında Kanunun 14.maddesinde, "Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir. Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca ve ceza davalarında ise ayrıca ilgili makamlarca ileri sürülebilir" düzenlemesinin yer aldığı, işbu kararının kesinleşmesi üzerine Mahkemelerine başvurularak Uyuşmazlık Mahkemesinden olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesinin de istenebileceği gerekçesiyle; 2577 sayılı Yasanın 15/1-a maddesi uyarınca, davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekilinin, talebi üzerine İdare Mahkemesince dava dosyaları mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Davacı Şirket vekilince, adli yargı yerinde açılan dava doğru şekilde kurgulanmasına ve açıkça “davalı-borçlunun haksız ve kötü niyetli itirazının iptali ile takibe kaldığı yerden devam edilmesine, davalı-borçlu itirazında haksız ve kötü niyetli olduğundan %40'dan az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesi istemiyle” dava açılmasına rağmen; Mahkemece “hizmet kusuru”na dayalı olarak hüküm kurularak görevsizlik kararı verildiği; bu kararın Mahkememizin emsal nitelikteki pek çok kararına da aykırı olduğu; söz konusu karar üzerine, davacı vekilinin bu defa “hizmet kusuruna” dayalı olarak açtığı davanın da İdare Mahkemesince görev yönünden reddedildiği; bu bağlamda, ikinci davanın, ilk davada verilen karar üzerine açıldığı; “farklı dava konuları var” şeklindeki değerlendirme yapılması halinde, çözüme ulaşamayacak dava nedeniyle davacı tarafın mağdur olacağı gözetilerek (ve ayrıca, Mahkememizin benzer bir durumda işin esasını incelediği hususu da dikkate alındığında: U.M.nin 2013 / 134, K: 2013 / 507 Sayılı kararı); davanın “icra takibine yapılan itirazın iptali istemiyle açıldığı”nı kabul etmek gerekmiştir.

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari ve adli yargı dosyalarının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, icra takibine yapılan itirazın iptali istemiyle açılmıştır.

İncelenen uyuşmazlıkta alacaklı konumundaki davacı tarafından, değişik 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak suretiyle itirazın iptali davası açılmıştır.

İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır.

(Mülga dördüncü fıkra: 17/7/2003-4949/103 md.)

Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır” hükümlerini taşımaktadır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden Eskişehir 1.Sulh Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Eskişehir 1. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 4.10.2011 gün ve E:2011/685, K:2011/1558 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde Üye Eyüp Sabri BAYDAR’ın KARŞI OYU VE OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.

KARŞI OY

Somut uyuşmazlıkta;

Kesinleşen karar üzerine bu kez davacı vekilince İdari Yargıda “ 1.737,50-TL tazminatın yasal faizi ile” davalıdan tahsili talep edilmiş,

İdari Yargıca, “Uyuşmazlığın 2918 sayılı yasanın 110. maddesinden kaynaklandığı, Adli Yargının Uyuşmazlıkta görevli bulunduğu” gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş,

Kesinleşen görevsizlik kararları üzerine 2247 sayılı Yasanın 14. maddesi uyarınca olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemi ile dosyanın gönderildiği Yüksek Mahkemece yapılan inceleme sonucunda;

Sayın çoğunluk görüşü doğrultusunda “Davanın çözümünde Adli Yargının görevli olduğu” kabul edilerek Adli Yargının görevsizlik kararı kaldırılmıştır.

Sayın çoğunluğun İdari Yargıda açılan Tam Yargı Davasında Adli Yargıyı görevli kabul eden görüşüne katılamıyorum.

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun 14. maddesinde “Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için Adli, İdari veya Askeri Yargı Mercilerinde en az ikisinin tarafları konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olmasının gerektiği” ön görülmüştür.

Yasada açıkça ifade edildiği üzere, 2247 sayılı yasanın 14. maddesi gereğince olumsuz görev uyuşmazlığının giderilebilmesi için diğer koşulların yanı sıra mahkemelerin kesinleşmiş görevsizlik kararlarına konu uyuşmazlıkların aynı konuda (aynı dava) olması gerekmektedir.

Oysa Adli Yargının kesinleşmiş görevsizlik kararma konu dava İcra İflas Kanunun 67. maddesinde ön görülen İtirazın İptali, İdari Yargıda açılan dava ise 2577 sayılı İdari Yargılama Kanunun 2. maddesinde öngörülen Tam Yargı davası olup her iki davanın hukuki nitelikleri ve sonuçları farklı olduğundan davaların aynı konuda (aynı dava) olduğunun kabulü mümkün değildir.

2247 sayılı Yasanın 14. maddesinde öngörülen başvuru koşullarından davaların aynı konuda olması koşulu bu halde gerçekleşmemiştir.

Bu halde koşulları gerçekleşmeyen başvurunun reddine karar verilmesi gerekirken, İdari Yargıda açılan Tam Yargı davasını İtirazın İptali davası olarak kabul etmek suretiyle uyuşmazlıkta Adli Yargıyı görevli kılan sayın çoğunluk görüşüne karşıyım.

Karşı Oy

Eyüp Sabri BAYDAR

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/427

KARAR NO: 2013/636

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Yapmış olduğu hasılatlara ilişkin yatırması gereken meblağları 5(beş) kez geç ödediğinin tespit edildiği nedeniyle, Bayilik Sözleşmesinin 8/a-b ve Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunları Uygulama Yönetmeliğinin 9. ve 24. maddesinin birinci fıkrasının (m) bendi hükümlerine istinaden davacı adına kayıtlı Spor Toto Bayiliğinin iptal edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesinin gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : S.A.

Vekili : Av.H.K.

Davalı : Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü (Spor Toto Teşkilat Başkanlığı)

Vekilleri : Av. M.A., Av.R.S.

O L A Y : Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne bağlı Spor Toto Teşkilat Başkanlığı ile davacı arasında 27.2.2009 tarihinde Bayilik Sözleşmesi imzalanmış ve davacı davalı idarenin 118131 nolu Spor Toto Bayii’si olmuştur.

Davalı idare tarafından 29.7.2010 Olur/tarih ve 4849 sayı ile; sözleşme hükümlerine rağmen yapmış olduğu hasılatlara ilişkin yatırması gereken meblağları 12.1.2010-20.7.2010 tarihleri arasında 5(beş) kez geç ödediğinin tespit edildiği nedeniyle, Teşkilat Başkanlığı ile davacı arasında imzalanan Bayilik Sözleşmesi'nin 8/a, 8/b; 28/02/2009 tarih ve 27155 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimaIli ve Müşterek Bahis Oyunları Uygulama Yönetmeliği'nin 9 ve 24 üncü maddenin birinci fıkrasının (m) bendi hükümlerine istinaden davacı adına kayıtlı 118131 numaralı bayiliğin iptal edilmesine ilişkin işlem tesis edilmiş; bu işlem 2.8.2010 tarih ve 4851(4951 olmalı) sayılı yazı ile davacıya bildirilmiştir.

Davacı vekili, müvekkilinin bayiliğinin iptaline ilişkin 2.8.2010 tarih ve 4851 sayılı işlemin iptali istemiyle 10.8.2010 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 7. İDARE MAHKEMESİ: 13.8.2010 gün ve E:2010/1316, K:2010/1373 sayı ile; 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14/3. ve 15/1-a maddeleri hükmüne yer verdikten sonra; İdare hukukunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıkların idari yargının görev alanını oluşturduğu, idare hukuku kuralları içinde, kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla kamu gücü kullanılarak tesis edilen idari işlemler ile aynı amaçla gerçekleştirilen idari eylemler ve idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıkların görüm ve çözümünün idari yargının görev alanına girdiği; bir sözleşmenin idari sözleşme sayılabilmesi için sürekli bir kamu hizmetinin görülmesi amacını taşıması, taraflardan birinin idare olması ve kamu hukukuna özgü, kamu hukukundan doğan şart ve hükümlerin sözleşmede yer almasının zorunlu olduğu; öte yandan; spor toto ya da milli piyango gibi şans oyunları ile ilgili hizmetlerin gelir getirici nitelikte olduğu, kamu hizmeti niteliğinde olmadığı; dava dosyasının incelenmesinden; davacı ile davalı idareye bağlı Spor Toto Teşkilat Başkanlığı arasında 27.2.2009 tarihinde bayilik sözleşmesinin imzalandığı; imzalanan sözleşme uyarınca davacıya 118131 nolu bayilik ruhsatının verildiği; bu sözleşmenin "Cezai Hükümler" başlıklı 8. maddesinin (a) bendinde, Teşkilatça belirtilen günde bayi tarafından hasılatın yatırılmaması halinde borcun muaccel hale geleceği; bayiinin bunun hukuki ve cezai sonuçlarına katlanmak zorunda olduğu; müşterek bahis oyunları ile ilgili hasılatın zamanında yatırılmaması halinde %5 gecikme cezası alınacağı; sözleşme süresi içerisinde hakkında 5 defadan fazla gecikme cezası uygulananların ya da hasılatını bir muhasebe dönemi içerisinde yatırmayanların bayilik ruhsatlarının iptal edileceğinin düzenlendiği; davacının 2010 yılında, yatırması gereken hasılatları 5 kez süresinde yatırmaması üzerine, 27.2.2009 tarihinde imzalanan sözleşmenin 8. maddesinin (a) bendi uyarınca bayilik ruhsatının iptal edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı; idarenin, davacı ile yapmış olduğu bayilik sözleşmesinin, idarenin özel hukuk alanında gerçekleştirdiği bir hukuksal işlem olduğu ve bu ilişkiden doğan hakların kullanılmasına ve takibine ilişkin davaların da özel hukuk hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekeceği dikkate alındığında, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlığın çözümünün adli yargı yerinin görev alanında bulunduğu gerekçesiyle; 2577 sayılı Yasa'nın 15/1-a maddesi uyarınca davanın Görev Yönünden Reddine karar vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez, bayilik sözleşmesinin tek taraflı iptali sebebiyle fesih işleminin haksızlığının tespiti ile sözleşmenin devamına karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ:24.2.2011 gün ve E:2010/530, K:2011/70 sayı ile, tarafların iddia ve savunmalarına yer verdikten sonra; davanın, taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesinin tek taraflı iptali sebebiyle fesih işleminin haksızlığının tespiti ile sözleşmenin devamına ilişkin bulunduğu; sunulan kararlar karşısında öncelikle mahkemelerinin görevli olup olmadığı hususunda inceleme yapıldığı; Uyuşmazlık Mahkemesinin 3.5.2010 tarih, 2009/136 Esas ve 2010/100 sayılı kararında, bayi ile spor toto teşkilat müdürlüğü arasında yapılan sözleşme ile ilgili olarak bunlara ilişkin yasal düzenlemeler uyarınca müşterek bahisler ile şans oyunları düzenleme hak ve yetkisinin Spor Toto Teşkilat Başkanlığına ait olması ve bu hakkın sözleşme ile bayilik ruhsatı alma koşulları taşıyanlara devredilmesine göre, bayilik sözleşmesinin genel hizmetin yürütülmesi için yapılan idari bir sözleşme olduğunun açık olduğu, bu durumda idarece kamu gücüne dayanılarak ve tek yanlı irade ile yapılan bayilik sözleşmesinde yer alan yaptırımların uygulanmasına ilişkin işlemin iptali isteminden doğan uyuşmazlığın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğundan bahisle daha önce Ankara 3. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verildiğinin görüldüğü; Bursa 1. Asliye Hukuk Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda Uyuşmazlık Mahkemesinin 17.11.2008 tarihli kararı da nazara alınarak bu tür davalarda davaya bakma görevinin idari yargının görev alanına girmesi sebebiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmesi ve kararın temyizi üzerine Yargıtay 19. Hukuk Dairesi Başkanlığınca yapılan temyiz incelemesi sonucunda 22.6.2010 tarihinde anılan mahkeme hükmünün onanmasına karar verildiğinin anlaşıldığı; dosyaya sunulan tüm deliller, Yargıtay kararı ve Uyuşmazlık Mahkemesi kararı da nazara alındığında, bayilik sözleşmesinin iptalinden doğan davaya bakmanın idari yargının görev alanına girdiği hususunda mahkemelerinde kanaat hasıl olduğu gerekçesiyle; davacının davasının görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili, 15.5.2012 tarihli dilekçe ile adli yargı yerinden, görev uyuşmazlığının çözümü için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığına gönderilmesini talep etmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

I-İLK NCELEME:1-Davacı vekilinin, idari yargı ve adli yargı yerlerinde, sonuca ilişkin taleplerini farklı ifade ettiği görülmekte ise de; açılan davalarda, bayiliğinin iptaline ilişkin işlemin iptali ve sözleşmenin devamının amaçlandığı; bu nedenle her iki yargı kolunda aynı konuda dava açıldığı kabul edilmiştir.

2-Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, ekinde idari yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, sözleşme hükümlerine rağmen yapmış olduğu hasılatlara ilişkin yatırması gereken meblağları 12.1.2010-20.7.2010 tarihleri arasında 5(beş) kez geç ödediğinin tespit edildiği nedeniyle, Bayilik Sözleşmesinin 8/a ve 8/b; Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunları Uygulama Yönetmeliğinin 9. ve 24. maddesinin birinci fıkrasının (m) bendi hükümlerine istinaden, davacı adına kayıtlı 118131 numaralı Spor Toto Bayiliğinin iptal edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibariyle;

3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 1. maddesine göre, Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Başbakanlığa bağlı ve tüzelkişiliğe sahip bir kamu kurumu iken; aynı Kanunun 4. maddesine göre Genel Müdürlüğe bağlı bir birim olan Spor Toto Teşkilat Başkanlığının tüzelkişiliğinin bulunmadığı; Kanunun 2. maddesinin (i) bendi uyarınca, Türkiye'de düzenlenecek futbol ve diğer spor müsabakaları üzerine sabit ihtimalli ve müşterek bahisler ile şans oyunlarının düzenlenmesi ve yürütülmesi yetki ve görevinin Genel Müdürlüğe ait olduğu; Genel Müdürlüğün bu yetkisini, 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un 2. maddesi uyarınca Spor Toto Teşkilat Başkanlığı kanalı ile kullandığı; Başkanlığın ise kendisine ait olan bu faaliyetini, sözleşme imzaladığı ve bayilik ruhsatı verdiği bayileri aracılığı ile yürüttüğü görülmekte iken;

08.06.2011tarih, 27958-Mük. Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 638 No.lu “Gençlik ve Spor Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” ile Gençlik ve Spor Bakanlığının kuruluş, görev, yetki ve sorumlulukları düzenlenmiş; Kararnamenin 31. maddesinin 1.fıkrasında; 21/5/1986 tarihli ve 3289 sayılı Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunda ve diğer mevzuatta gençlik hizmetleriyle ilgili olarak Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne yapılmış olan atıfların Bakanlığa, spor hizmetleriyle ilgili olarak Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne yapılmış olan atıfların Spor Genel Müdürlüğüne yapılmış sayılacağı; 2.fıkrasının c bendinde (3289 sayılı Kanunun) 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinin yürürlükten kaldırıldığı; ç bendi ile; 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendinin "e) Uluslararası Organizasyonlar Dairesi Başkanlığı" şeklinde değiştirildiği ve aynı maddede yer alan "Bağlı Birimler: Spor Toto Teşkilat Başkanlığı" ibaresinin yürürlükten kaldırıldığı; Kararnamenin 31. maddesinin 6.fıkrasının a bendinde; 29/4/1959 tarihli ve 7258 sayılı Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanunun; 1 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesinin "Yurtiçinde ve yurtdışında spor müsabakaları üzerine sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunlarını oynatmak üzere, Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı, tüzel kişiliği haiz Spor Toto Teşkilat Başkanlığı kurulmuştur." şeklinde değiştirildiği; Kararnamenin “Düzenleyici İşlemler” başlıklı Geçici 1. maddesinde; bu Kanun Hükmünde Kararnamenin uygulanmasına ilişkin düzenlemelerin, bir yıl içinde yürürlüğe konulacağı, bu düzenlemeler yürürlüğe girinceye kadar mevcut düzenlemelerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı; Geçici 9.maddesinde; Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün, Spor Toto Teşkilat Başkanlığının iş ve işlemleri nedeniyle taraf olduğu her türlü davalar ve icra takipleri ile sair hukukî ihtilaflardaki aktif ve pasif husumet ehliyetinin, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğü tarihinde, başka herhangi bir işleme gerek kalmaksızın Spor Toto Teşkilat Başkanlığına devredilmiş sayılacağı hükümlerine yer verilmiştir.

638 No.lu Kanun Hükmünde Kararname ile yapılan değişiklikler de dikkate alındığında; 7528 sayılı “Futbol ve Diğer Spor Müsabakalarında Bahis ve Şans Oyunları Düzenlenmesi Hakkında Kanun” 2. maddesinde; Teşkilat Başkanlığının yetkisini bizzat kullanabileceği gibi kısmen veya tamamen özel hukuk tüzel kişilerine devredebileceği veya mal ve hizmet satın alma yoluna gidebileceği belirtilmiş; Yurt içinde ve yurt dışında yapılan her türlü spor müsabakası üzerine yurt içinde ve yurt dışında spora dayalı bahis ve şans oyunları düzenlemek, denetim ve gözetimi altında düzenletmek, bunlara ilişkin her türlü izni vermek ve sözleşmeyi yapmak; spora dayalı bahis ve şans oyunlarına yönelik mevzuata aykırı iş ve eylemlerin önlenmesi için gerekli denetimleri yapmak, faaliyetlerde bulunmak ve tedbirleri almak; spora dayalı bahis ve şans oyunlarının kamu yararına ve sosyal amaçlara uygun olarak düzenlenmesi ve gelişmesini sağlayacak politikalar belirlemek ve uygulamak; izinsiz olarak spora dayalı bahis ve şans oyunları düzenleyen, başbayilik veya bayilik faaliyetinde bulunan veya kurallara aykırı hareket eden gerçek ve tüzel kişilere uygulanacak yaptırımlara ilişkin esasları belirlemek ve bunlar hakkında gerekli yasal işlemleri yapmak; spora dayalı bahis ve şans oyunları düzenleme faaliyetinin gelişmesini sağlayacak tedbirleri almak ve bu konuda yapılması gerekli düzenlemeleri Gençlik ve Spor Bakanlığına önermek Teşkilat Başkanlığının görev ve yetkileri arasında sayılmış; aynı Maddede, Teşkilat Başkanlığının spora dayalı bahis ve şans oyunlarının düzenlenmesi ve düzenletilmesinde tek yetkili olduğu; Gençlik ve Spor Bakanlığının izin veya onayıyla spora dayalı bahis ve şans oyunlarının düzenlenmesi, denetim ve gözetimi altında düzenletilmesi, oynatılması, gerekli altyapı ve organizasyonun sağlanması ve yürütülmesi için gerçek ve tüzel kişilerle sözleşme yapabileceği ifade edilmiş; spora dayalı bahis ve şans oyunlarının düzenlenmesine ilişkin kararları almanın, bayiliklerin nerede kurulacağını ve sayısını tespit etmenin, bayilere verilecek komisyon ve teşvik primi oranlarını tespit etmenin Yönetim Kurulunun görev ve yetkileri arasında olduğu hükümlerine yer verilmiştir.

3289 ve 7258 sayılı Kanun hükümlerine dayanılarak hazırlanan ve 28.02.2009 tarih ve 27155 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunları Uygulama Yönetmeliği”nin, spor müsabakalarına dayalı olarak düzenlenecek sabit ihtimalli ve müşterek bahislerin oynatılmasını, oyun çeşitlerini, bu oyunlara ait kupon kabul ve değerlendirme işlemlerini, dağıtılacak ikramiye ile sabit, gezici ve sanal ortam bayilerine ilişkin esaslar ile uygulama şekil ve şartlarını kapsadığı belirtilmiş; 9 maddesinde, bayilerin her muhasebe dönemi sonunda dönem boyunca tahsil ettikleri hasılattan, sözleşmeyle belirlenen orandaki komisyonlarını, ikramiye ödeme primlerini ve ödedikleri ikramiye miktarlarını ayırarak, kalan meblağı sözleşmede belirtilen süre içerisinde Teşkilat lehine otomatik ödeme talimatı verdikleri kendi adlarına açılmış banka hesaplarına yatıracakları hükmüne yer verilmiş; “Bayilik ruhsatı” başlıklı 14. maddesinde; “Sabit bayilik faaliyetinin yapılabilmesi için Teşkilattan ruhsat alınması zorunlu olup, bayilik faaliyetinde bulunması uygun görülenlere bayilik ruhsatı verilir. Ruhsat verildiği tarihten itibaren Teşkilatça iptal edildiği tarihe kadar başka bir işleme gerek olmaksızın geçerlidir. Ancak, Teşkilat tarafından gerekli görülen hallerde ruhsat yenilenebilir veya vize edilebilir.”;

“Sabit bayilik sözleşmesi” başlıklı 15. maddesinde; “(1) Sabit bayilik ruhsatı verilen gerçek veya tüzel kişiler ile Teşkilat arasında süresi 10 yılı geçmemek üzere süreli sabit bayilik sözleşmesi yapılır.

(2) Sabit bayilik sözleşmesi ruhsatın geçerli olduğu sürece yürürlükte kalır, ruhsatın iptali halinde başkaca bir işleme gerek olmaksızın kendiliğinden feshedilmiş sayılır.

(3) Teşkilatça gerekli görülen durumlarda sabit bayilik sözleşmesi yenilenebilir.

(4) Sabit bayilik ruhsatı vermeye ve bu bayiler ile sözleşme yapmaya Teşkilat Başkanı yetkilidir. Teşkilat Başkanı bu yetkisini alt birimlere devredebilir.

(5) Sabit bayilikler tüzel kişilere birden fazla olarak ve 16 ncı maddede belirtilen kriterler dahilinde verilebilir. Bu durumda verilen bayiliklerin her türlü hukuki ve cezai sorumluluğu bu tüzel kişiye aittir.”; denilmiş;

Yönetmeliğin 16.maddesinde “Sabit bayilik ruhsatı verilmesi şartları”, 17.maddesinde “Bayilerin işyerlerinde aranılacak asgari nitelikler”, 18.maddesinde “Sabit bayiliklerin verilmesinde izlenecek yöntem”, 19.maddesinde “Sabit bayilik teminatı”, 20.maddesinde “Sabit bayi komisyonu ve ikramiye ödeme primi oranı” 21.maddesinde “Sabit bayinin adres değişikliği”, 22.maddesinde “Sabit bayiliğin devredilmesi”, 23.maddesinde “Sabit bayilik faaliyetinin sürekliliği ve yürütülmesi”ne ilişkin düzenlemelere yer verilmiş;

“Sabit bayilik ruhsatının iptali” başlığını taşıyan 24.maddede ise “(1) Aşağıda belirtilen hallerde bayilik ruhsatı, Teşkilat tarafından tek taraflı olarak ve herhangi bir bildirim süresine uyulmaksızın iptal edilir:

a) Gerçek kişi bayinin ölmesi halinde mirasçılarından altmış gün içinde bayilik ruhsatı talebinde bulunulmaması,

b) Bayilik ruhsatını haiz olan şirketin iflas etmesi,

c) İzinli süreler ve mücbir sebepler dışında, her ne sebeple olursa olsun bayinin bir takvim yılı içerisinde, izinsiz toplam on beş gün oyun oynatmaması,

ç) Teşkilatın izni olmaksızın, işyerinde Teşkilata ait olmayan oyunlar oynatması,

d) Teşkilat tarafından her bayi için belirlenen haftalık hasılat limitinin üzerinde oyun oynatılması,

e) Oyun bedellerinin kayıt dışı olarak bayinin kendi nam ve hesabına tahsil edilmesi,

f) Yetkisi dahilindeki ikramiye ödeme taleplerini geri çevirmesi,

g) Bayi olabilme şartlarından herhangi birini kaybetmesi veya ruhsat verildikten sonra bu şartlardan herhangi birine sahip olmadığının anlaşılması,

ğ) Teşkilatın itibarını zedeleyecek veya Teşkilata olan güvenin sarsılmasına neden olacak davranış, yayın veya faaliyetlerde bulunulması, Teşkilat tarafından verilen talimat ve kurallara riayet edilmemesi,

h) Teşkilatın veya Başbayinin yetkili personellerine fiili saldırı, hakaret ve tehditte bulunulması,

ı) Teşkilat veya Başbayinin mallarına kasıtlı zarar verilmesi,

i) 18 yaşından küçüklere oyun oynatılması veya ikramiye ödenmesi,

j) Yılbaşından itibaren dörder aylık periyotlardaki asgari haftalık satış hasılatı ortalamasının Yönetim Kurulunca belirlenen limitin altında olması,

k) Teşkilattan yazılı izin almadan adresini değiştirmesi veya bayiliği devretmesi,

l) Teşkilata ait olan oyun hasılatlarının işlemiş yasal faiziyle birlikte veya gecikme cezalarının tamamının yatırma tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde ödenmemesi,

m) Teşkilata ait olan oyun hasılatının bir takvim yılı içerisinde beş kez geç ödenmesi,

n) Güncellenen teminat miktarının süresinde tamamlanmaması,

o) Süreli teminat mektuplarının süresi dolmadan en geç on gün önce yenilenmemesi,

ö) Yasa dışı bahis oynatılması, oynatılmasına aracılık edilmesi, bunlara yer veya imkan sağlanması veya bunların reklam ve tanıtımın yapılması,

p) Haklı bir gerekçe olmadan bilet iptal edilmesi, iptal edilen biletlerin bir yıl süresince saklanmaması veya iptal edilen biletlerin talep tarihinden itibaren en geç on beş gün içinde Teşkilata teslim edilmemesi,

r) Oyunları, Teşkilat tarafından belirlenen değerinden fazla bedelle oynatması,

s) Borç mukabili veya kredi kartıyla ya da kredili hesaptan oyun bedelini tahsil etmek suretiyle oyun oynatılması,

(2) Teşkilat tarafından bayilik ruhsatı iptal edilenlere yeniden bayilik ruhsatı verilmez.” hükmü yer almıştır.

Öte yandan, Spor Toto Teşkilat Müdürlüğü ile davacı arasında 27.2.2009 tarihinde, 118131 Numaralı Spor Toto Bayilik Sözleşmesi imzalanmıştır.

Söz konusu Sözleşmenin 2. maddesinin (a) bendinde, 7258 sayılı Futbol Müsabakalarında Müşterek Bahisler Tertibi Hakkında Kanun, Futbol Müsabakalarında Müşterek Bahisler Tüzüğü, Futbolda Müşterek Bahis Oyunları Uygulama Yönetmeliği ve bunlara ait tebliğler ve talimatların, bu sözleşmenin vazgeçilmez pA.ası olduğu, bunların bayilere ait hükümlerine, bayinin aynen uymakla yükümlü bulunduğu; Bayinin Teşkilatın ve Başbayinin re’sen vereceği talimatlara, mevcut veya değişebilecek Yönetmelik vb. düzenlemelere uymayı peşinen kabul edeceği; (b) bendinde, ödemeler ile ilgili maddeler ve bayinin başbayiye karşı olan yükümlülükleri de dahil olmak üzere, bayi tarafından işbu sözleşmenin maddelerine uyulmaması halinde bayilik ruhsatının Teşkilat tarafından ayrıca herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin iptal edileceği; (d) bendinde, bayilik ruhsatının herhangi bir sebeple iptali halinde sözleşmenin kendiliğinden, tazminatsız olarak feshedilmiş sayılacağı; 8. maddesinin (a) bendinde, Teşkilatça belirtilen günde bayi tarafından hasılatın yatırılmaması halinde muaccel hale geleceği, bayinin bunun hukuki ve cezai sonuçlarına katlanmak zorunda olduğu, müşterek bahis oyunları ile ilgili hasılatın zamanında yatırılmaması halinde % 5 gecikme cezası alınacağı ve 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanun hükümlerine göre faiz uygulanacağı, bir yıl içerisinde hakkında 5 (beş) defa fazla gecikme cezası uygulananların ya da bir haftalık hasılatlarını 7 gün içinde yatırmayanların bayilik ruhsatlarının iptal edilebileceği, ruhsat iptali hakkının tek taraflı olarak münhasıran Teşkilatça kullanılacağı; aynı maddenin (b) bendinde, ödemeler ile ilgili maddeler dahil olmak üzere, bayi tarafından işbu sözleşmenin maddelerine uyulmaması halinde bayilik ruhsatının Teşkilat tarafından ayrıca herhangi bir gerekçe gösterilmeksizin iptal edilebileceği hükme bağlanmıştır.

Uyuşmazlık konusu sözleşmenin hukuki niteliği incelendiğinde;

İdare, özel hukuk kişileri gibi özel hukuk sözleşmeleri yapabildiği gibi; kamusal yetkisinin verdiği üstünlük ve ayrıcalıklara dayanarak konusu, hüküm ve koşulları bakımından özel hukuk sözleşmelerinden farklı olan sözleşmeler de yapabilir. İdare hukuku esaslarına tabi bulunan bu sözleşmeler “idari sözleşme” olarak adlandırılırlar. İdarenin, genel ehliyetini kullanarak, sözleşme serbestisi ve tarafların eşitliği gözetilerek gerçekleştirdiği sözleşmelerin tamamen özel hukuk hükümlerine tabi olması ve dolayısıyla bunların yargısal denetiminin adli yargı yerince yapılmasına karşılık, 2577 sayılı Yasa’nın idari dava türlerinin sayıldığı 2/1-c maddesinde belirtildiği üzere, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi amacıyla ve kamusal nitelikte üstün hak ve yetkilere dayanarak yaptığı idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıkların görüm ve çözümünde ise, idari yargı yerleri görevli bulunmaktadır.

Anılan düzenlemeler uyarınca, müşterek bahisler ile şans oyunları düzenleme hak ve yetkisi, Gençlik ve Spor Bakanlığına bağlı, tüzel kişiliği haiz Spor Toto Teşkilat Başkanlığı’na ait olduğuna ve bu hak, bir sözleşme ile bayilik ruhsatı alma koşullarını taşıyanlara devredilebildiğine göre, buna ilişkin bayilik sözleşmesinin, bir genel hizmetin yürütülmesi için yapılan idari sözleşme olduğu açıktır.

Olayda, davalı İdare tarafından 29.7.2010 Olur/tarih ve 4849 sayı ile; sözleşme hükümlerine rağmen yapmış olduğu hasılatlara ilişkin yatırması gereken meblağları 12.1.2010-20.7.2010 tarihleri arasında 5(beş) kez geç ödediğinin tespit edildiği nedeniyle, Bayilik Sözleşmesinin 8/a ve 8/b; Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunları Uygulama Yönetmeliğinin 9. ve 24. maddesinin birinci fıkrasının (m) bendi hükümlerine istinaden davacı adına kayıtlı 118131 numaralı bayiliğin iptal edildiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, idarece, kamu gücüne dayanılarak tek yanlı düzenlenen bayilik sözleşmesinde yer alan yaptırımların uygulanmasına ilişkin işlemin iptali isteminden doğan uyuşmazlığın çözümünde, idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, dava konusu işlemin, hem bayilik sözleşmesine, hem de Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunları Uygulama Yönetmeliği hükümleri uyarınca tesis edildiği; İdarenin sözleşmeyi anılan Yönetmelik hükümleri uyarınca tek taraflı olarak iptal etme yetkisi göz önüne alındığında, sadece sözleşme hükümlerinin uygulanmasından kaynaklanan bir uyuşmazlıktan söz etme olanağı da bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 7.İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 7.İdare Mahkemesi’nin 13.8.2010 gün ve E:2010/1316, K:2010/1373 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde Üye Nurdane TOPUZ’un KARŞI OYU VE OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.

KARŞI OY

Dava, sözleşme hükümlerine rağmen yapmış olduğu hasılatlara ilişkin yatırması gereken meblağları 12.1.2010-20.7.2010 tarihleri arasında 5(beş) kez geç ödediğinin tespit edildiğinden bahisle, Bayilik Sözleşmesinin 8/a ve 8/b; Spor Müsabakalarına Dayalı Sabit İhtimalli ve Müşterek Bahis Oyunları Uygulama Yönetmeliğinin 9. ve 24. maddesinin birinci fıkrasının (m) bendi hükümlerine istinaden, davacı adına kayıtlı 118131 numaralı Spor Toto Bayiliğinin iptal edilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

İdare hukukunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar idari yargının görevi alanını oluşturmaktadır. İdare hukuku kuralları içinde, kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla, kamu gücü kullanılarak tesis edilen idari işlemler ile aynı amaçla gerçekleştirilen idari eylemler ve idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıkların görüm ve çözümü idari yargının görev alanına girmektedir.

Bir sözleşmenin idari sözleşme sayılabilmesi için sürekli bir kamu hizmetinin görülmesi amacını taşıması, taraflardan birinin idare olması ve kamu hukukuna özgü, kamu hukukundan doğan şart ve hükümlerin sözleşmede yer alması zorunludur.

İdarenin davacı ile yapmış olduğu bayilik sözleşmesinin, idari sözleşme niteliği taşımadığı, idarenin özel hukuk alanında gerçekleştirdiği bir hukuksal işlem olduğu ve bu ilişkiden doğan hakların kullanılmasına ve takibine ilişkin davaların da özel hukuk hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekeceği dikkate alındığında, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözümü adli yargının görevinde bulunmaktadır.

Bu nedenle, davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.

Üye

Nurdane TOPUZ

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/428

KARAR NO: 2013/637

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2247 sayılı Yasa’nın 12. maddesinde öngörüldüğü şekilde, “uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye yetkili makama sunulmak üzere” dilekçe verilmediğinden, AYİM Başsavcılığınca yapılan başvurunun, aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.A.

Davalı : Milli Savunma Bakanlığı

Vekilleri : Av.B.K.M., Av. S.E.S.

O L A Y : 1-Davacı dilekçesinde; davalı idarenin, tıpkı İçişleri Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün 18.04.2011 tarihli ve 6829 sayılı kararı gibi, çavuşluğa Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa göre atamasının yapılamayacağını 26.04.2011 tarihli ve 6381 sayılı yazı ile kendisine gönderdiğini; Türk Silahlı Kuvvetlerinin personel alımı ile ilgili yaş sınırının 45’e yükseltilmesi sebebiyle, atama talebinin yerine getirilmesi gerekirken, yaptığı başvurunun reddedilmesinin yasaya aykırı olduğunu ifade ederek; davalı İdarenin 26.04.2011 tarih 6381 sayılı ve 6191-3-3 konulu atama işlemi talebinin reddine dair kararının iptali istemiyle, genel idari yargı yerinde dava açmıştır.

2-Davalı İdarece, 20.10.2011 tarihli birinci savunma dilekçesi ile davanın çözümünde idare mahkemelerinin değil, askeri idari yargının görevli olduğu ileri sürülerek görev itirazında bulunulmuştur.

ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ: 22.12.2011 gün ve E:2011/1491 sayı ile, 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinde; idari dava türlerinin, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı açılan iptal davaları; idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları; kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı açılan davalar olarak sayıldığı; idari yargının idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimini yapmakla görevli olduğunun kurala bağlandığı; dosyanın incelenmesinden, Türk Silahlı Kuvvetleri emrinde uzman çavuş olarak görev yapmakta iken 1994 yılında sözleşmesi feshedilerek ilişiği kesilen davacı tarafından, kamu kurumlarında tekrar görev almak istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, davalı idarece işlemin askeri hizmete ilişkin olması nedeniyle davanın Askeri Yüksek idare Mahkemesi'nce görülmesi gerektiği yönünde itirazda bulunulmuş ise de, 1602 sayılı Askeri Yüksek idare Mahkemesi Kanununun 20. maddesinde; Askeri Yüksek idare Mahkemesinin Türk Milleti adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yaptığı; ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda; ilgilinin asker kişi olması şartının aranmayacağı, bu Kanunun uygulanmasında asker kişiden maksadın; Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, erbaş ve erler ile sivil memurlar olduğu yönünde düzenlemeye yer verildiğinden, her hangi bir kamu kurumunda tekrar görev almak maksadıyla yapılan başvuru üzerine tesis olunan işlemin asker kişiye yönelik olmadığı gibi askeri hizmete ilişkin de bulunmadığının görüldüğü; bu durumda, asker kişiyi ilgilendirmeyen ve askeri hizmete ilişkin idari işlem veya eylemden kaynaklanmayan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde idare mahkemelerinin görevli olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle; davalı idarenin görev itirazının reddine, Mahkemelerinin görevli olduğuna karar vermiştir.

3-Görevlilik kararı davalı İdareye 7.02.2012 tarihinde tebliğ edilmiş; davalı İdarece, Ankara 4. İdare Mahkemesi Başkanlığına hitaplı 10.02.2012 havale tarihli dilekçede aynen; “BEYANLARIMIZ: 1. Sayın Mahkemenizde görülmekte olan işbu dava ile, Bakanlığımızın 26 Nisan 2011 tarihli ve MİY:1930-1310-11/Per.D.Per.Ynt.Ş.6381 sayılı işleminin iptali talep edilmiştir. Bakanlığımızın dava konusu işlemi ile, 6191 sayılı Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu ile 926 sayılı TSK Personel Kanununa eklenen geçici 32'nci madde kapsamında davacı hakkında işlem tesis edilmiştir.

2. Nitekim, Sayın Mahkemece verilen ara kararların "İstemin Özeti" bölümlerinde de; "Davacının 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu'nun Geçici 32. maddesinden yararlanmak amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin 26.04.2011 tarih ve 6381 sayılı davalı idare işleminin iptali ve yürütmenin durdurulması istenilmektedir." denilmek suretiyle, dava konusunun 926 sayılı Kanunun Geçici 32'nci maddesi ile ilgili olduğu açıkça vurgulanmaktadır.

3. Bilindiği üzere, 926 sayılı Kanunun Geçici 32'nci maddesinin 4'üncü fıkrasında; "Başvurunun reddi halinde, bu ret işlemine karşı ilgililer altmış gün içinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde dava açabilirler." hükmüne yer verilmiştir.

4. Bu emredici yasa maddesine karşın, Sayın Mahkemenin 22 Aralık 2011 tarihli kararı ile görevlilik kararı verilmiş bulunmaktadır ki, anılan karar yukarıda yer verilen yasa hükmüne açıkça aykırılık teşkil etmektedir.

5. İzah edilen nedenlerle, 22 Aralık 2011 tarihli kararının yeniden incelenerek görevlilik kararının kaldırılması ve işbu davanın görev yönünden reddi kararı verilmesi talebinde bulunulması zorunluluğu hasıl olmuştur.

SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda açıklanan ve resen belirlenecek nedenlerle, Sayın Mahkemenin 22 Aralık 2011 tarihli Görevlilik Kararının incelenerek kaldırılmasına,açık yasa hükmü doğrultusunda işbu davanın görev yönünden reddine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini arz ve talep ederim.” denilmiştir.

4- Bu dilekçe üzerine, Ankara 4. İdare Mahkemesi’nce; davalı idarenin olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması konusunda talepte bulunduğundan bahisle, dava dosyası önce Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına, Başsavcılığın dosyayı iade etmesi üzerine Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcılığına gönderilmiştir

ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ BAŞSAVCISI; Milli Savunma Bakanlığı kadrolarında 30.11.1993 - 15.12.1994 tarih arasında Tnk.Uzm.Onb. olarak görev yaptıktan sonra 15.12.1994 tarihinde 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu ve Yönetmeliği hükümlerine göre sözleşmesi idare tarafından feshedilerek ilişiği kesilen davacının, 29.03.2011 tarihinde Milli Savunma Bakanlığına, 30.3.2011 tarihinde İçişleri Bakanlığına başvurarak “herhangi bir kamu kurumunda çalışmak istediğini” beyan ettiği, dilekçesine 6000 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi ile 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 5 nci madde birinci fıkrasıyla değiştirilen ve eklenen b fıkrasına göre çıkarılan 27910 sayılı 19 Nisan 2011 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Yaş Sınırı Nedeni Türk Silahlı Kuvvetlerinden Ayrılan veya Ayrılacak Olan Uzman Erbaşların Milli Savunma Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı ANT Başkanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetleri Kadrolarında Devlet Memuru Olarak İstihdamına Dair Yönetmeliği”ni eklediği; davacının başvurusuna İçişleri Bakanlığınca 18.04.2011 tarihli yazıyla; “İçişleri Bakanlığı Personeli Yer Değiştirme ve Atama Yönetmeliği” hükümleri kapsamında yaşını doldurmuş olması nedeniyle” İçişleri Bakanlığı kadrolarına açıktan ve naklen atanma imkanı bulunmadığının bildirildiği; Milli Savunma Bakanlığının 26 Nisan 2011 tarihli yazısıyla verilen cevapta ise; 6191 sayılı Kanun ile 926 sayılı Kanununa eklenen Geçici 32 nci madde kapsamında olmaması nedeniyle başvurunun reddedildiğinin bildirildiği; davacının, 07.07.2012 tarihinde İzmir Nöbetçi İdare Mahkemesinde kayda geçen dava dilekçesinde; davanın konusu ile sonuç kısmında Milli Savunma Bakanlığının 26.04.2011 tarihli 6191 sayılı Kanunu kapsamında sayılmama konulu kararın iptalini istediği, dava dilekçesinin içeriğinde ise “Türk Silahlı Kuvvetlerinin personel alımı ile ilgili yaş sınırının 45’e yükselmesi sebebiyle atama isteminin reddinin yasa ve usule aykırı olduğunu" ileri sürdüğü; Ankara 4 ncü İdare Mahkemesinin, 21.07.2011 tarihli görüşmesinde dava konusunun 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa eklenen Geçici 32 maddeden yararlanmak amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin 26.04.2011 tarih ve 6381 sayılı idari işlemin iptali olarak kabul ederek, davacının yürütmenin durdurulması talebini görüştüğü; davalı idarenin, dava konusunu Milli Savunma Bakanlığının 26.04.2011 tarih ve 638 sayılı ret kararının iptali olduğunu kabul ederek savunma yaptığı, bu savunma kapsamında görev itirazında bulunulduğu; Ankara 4 ncü İdare Mahkemesinin 22.12.2011 tarihli 2011/1491 Esas sayılı kararıyla görevlilik kararı verdiği; davacının gerek Milli Savunma Bakanlığına, gerekse İçişleri Bakanlığına vermiş olduğu dilekçenin içeriğinden, talebinin 6000 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi ile 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanununun 5 nci maddesine eklenen b fıkrasından faydalanmak olduğu anlaşılmakla birlikte, her iki bakanlık tarafından talebin farklı gerekçelerle reddedildiği, 6000 sayılı Kanunun 26 ncı madde kapsamında olup olmadığının irdelenmediği; bu hususun, dava dilekçesinin reddi suretiyle İdare Mahkemesince de açıklığa kavuşturulmadığı, dava konusunun açıkça ortaya konmadığı; Davacının, Milli Savunma Bakanlığının 26.04.2011 tarihli 6191 sayılı Kanun ile 926 sayılı Kanuna eklenen Geçici 32 nci madde kapsamında kabul edilme talebinin reddine dair işlemi dava konusu olarak belirleyerek iptalini istemiş bulunduğundan ve İdare Mahkemesince dava konusu aynı şekilde kabul edildiğinden, Başsavcılıklarınca dava konusunun, “6000 Sayılı Kanun Kapsamında Memur Olarak istihdam Edilme" olarak genişletme imkanı olmadığı düşüncesiyle “Görev Uyuşmazlığı Çıkarılmaya Gerek Olmadığı’’na dair mütalaa verilemediği; davacının 926 sayılı Kanunun Geçici 32 nci maddesinden faydalandırılma yönündeki müracaatının MSB.lığının 26.04.2011 tarihli işlemi ile reddedilmesi sonrası, davacının söz konusu işlemin iptali istemli davanın görüldüğü Ankara 4 üncü İdare Mahkemesinde, davalı idare vekilince davaya cevap dilekçesi ile görev yönünden itirazda bulunularak davada Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevli olduğunun öne sürüldüğü, Ankara 4 üncü İdare Mahkemesi tarafından 22.12.2011 tarihli oturumda görev itirazının reddine karar verildiği, bu karara karşı davalı idarece 10.02.2012 tarihinde verilen dilekçe ile olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasının talep edilmesi üzerine dosyanın Ankara 4 üncü İdare Mahkemesince 26.09.2012 tarih ve 2011/1491 E. sayılı yazısı ekinde Başsavcılıklarına gönderdiğinin anlaşıldığı; Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevlerinin hükme bağlandığı 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20 nci maddesinin; “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen, görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda; ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz./ Bu Kanunun uygulanmasında asker kişiden maksat; Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, erbaş ve erler ile sivil memurlardır. ” hükmünü taşıdığı; 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa, 22.03.2011 tarih ve 27882 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 10.03.2011 tarihli Kanun uyarınca eklenen Geçici 32 nci maddenin birinci fıkrasında; “12 Mart 1971 tarihinden bu Kanunun yayımı tarihine kadar, yargı denetimine kapalı idari işlemler veya Yüksek Askerî Şûra kararları ile Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilenler veya vefatları hâlinde hak sahipleri, bu madde hükümlerinden yararlanabilmek için altmış gün içinde Milli Savunma Bakanlığına başvururlar. ” hükmü; aynı maddenin dördüncü fıkrasında ise; “Başvurunun reddi halinde, bu ret işlemine karşı ilgililer altmış gün içinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde dava açabilirler. ” hükmünün bulunduğu; Türk Silahlı Kuvvetlerinde uzman erbaş (uzman onbaşı) olarak görev yapmış olan davacının, 926 sayılı Kanunun Geçici 32 nci maddesi hükümlerinden faydalandırılmasına yönelik yaptığı başvurunun Milli Savunma Bakanlığının idari işlemi ile reddi üzerine anılan maddenin dördüncü fıkrasının amir hükmü karşısında uyuşmazlığa konu edilen davanın görüm ve çözümünde askeri idari yargı yerinin görevli olduğunun değerlendirildiği gerekçesiyle; 2247 sayılı Kanunun 10, 12 ve 13 üncü maddeleri gereğince OLUMLU GÖREV UYUŞMAZLIĞI ÇIKARILARAK uyuşmazlığın çözümü için dosyanın UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE ve ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİNİN GÖREVLİ OLDUĞUNA KARAR VERİLMESİNİN gerektiği yolunda karar vermiştir.

Başkanlıkça, 2247 sayılı Yasanın 13. maddesine göre Danıştay Başsavcısı’nın da yazılı düşüncesi istenilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Anayasanın 157 nci maddesine göre, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesi olduğu; 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20 nci maddesinin birinci fıkrasında "Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen, görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlüğünden doğan uyuşmazlıklarda; ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz" denildiği; buna göre, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin bir davaya bakabilmesi için dava konusu işlem veya eylemin "asker kişiyi ilgilendirmesi" ve askeri hizmete ilişkin bulunması" koşullarının birlikte gerçekleşmesinin gerektiği; 1602 sayılı Yasa'nın değişik 20 nci maddesinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurların askeri kişi sayıldığı; Uzman Çavuş olarak görev yaparken hizmetten ayrılmış bulunan davacının, 1602 sayılı Yasa'nın 20 nci maddesinde sayılan asker kişilerden olduğu; uyuşmazlıkta, Türk Silahlı Kuvvetleri emrinde Uzman Çavuş olarak görev yapmakta iken, 1994 yılında sözleşmesi feshedilerek ilişiği kesilen davacı tarafından, kamu kurumlarında tekrar görev yapmak istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemin askeri hizmete ilişkin bulunduğundan söz edilemeyeceği; belirtilen duruma göre, olayda Anayasa'nın 157 nci ve 1602 sayılı Yasanın 20 nci maddelerinde öngörülen "asker kişiyi ilgilendirme" ve askeri hizmete ilişkin bulunma" koşulları birlikte gerçekleşmediğinden, uyuşmazlığa konu edilen davanın görüm ve çözümünün genel idari yargının görevinde bulunduğu sonucuna ulaşıldığı yolunda, yazılı düşünce vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 13.5.2013 günlü toplantısında: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, 2247 sayılı Yasa’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Savcısı Müjdat TUNA’nın başvurunun reddi gerektiği yolundaki sözlü ve yazılı açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un “Olumlu Görev Uyuşmazlığı Çıkarma” başlıklı 10.maddesinde; “Görev uyuşmazlığı çıkarma; adli, idari ve askeri bir yargı merciinde açılmış olan davada ileri sürülen görev itirazının reddi üzerine ilgili Başsavcı veya Başkanunsözcüsü tarafından görev konusunun incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesinden istenmesidir.

Yetkili Başsavcı veya Başkanunsözcüsünün Uyuşmazlık Mahkemesinden istekte bulunabilmesi için, görev itirazının, hukuk mahkemelerinde en geç birinci oturumda, ceza mahkemelerinde delillerin ikamesine başlamadan önce; idari yargı yerlerinde de dilekçe ve savunma evresi tamamlanmadan yapılmış olması ve yargı yerlerinin de kendilerinin görevli olduklarına karar vermiş bulunmaları şarttır.

Görev itirazının yargı merciince yerinde görülerek görevsizlik kararı verilmesi halinde, görev konusunun Uyuşmazlık Mahkemesince incelenebilmesi, temyizen bu kararın bozulmuş ve yargı merciince de bozmaya uyularak görevli olduğuna karar verilmiş bulunmasına bağlıdır.

Uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makam; reddedilen görevsizlik itirazı adli yargı yararına ileri sürülmüş ise Cumhuriyet Başsavcısı, idari yargı yararına ileri sürülmüş ise Danıştay Başkanının sözcüsü, askeri ceza yargısı yararına ileri sürülmüş ise Askeri Yargıtay Başsavcısı, Askeri İdari Yargı yararına ileri sürülmüş ise bu mahkemenin Başkanının sözcüsüdür.

Görev itirazının reddine ilişkin karara karşı itiraz yolunun açık bulunduğu ceza davalarında ret kararı kesinleşmeden uyuşmazlık çıkarma istenemez.” hükmüne; “Yargı merciince yapılacak işlemler” başlıklı 12. maddesinde; “Görev itirazında bulunan kişi veya makam, itirazın reddine ilişkin kararın verildiği tarihten, şayet bu kararın tebliği gerekiyorsa tebliğ tarihinden, itiraz yolu açık bulunan ceza davalarında ise ret kararının kesinleştiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde, uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye yetkili makama sunulmak üzere iki nüsha dilekçeyi itirazı reddeden yargı merciine verir.

Bu yargı mercii, dilekçenin bir nüshasını ve varsa eklerini yedi gün içinde cevabını bildirmesi için diğer tarafa tebliğ eder. Tebligat yapılan taraf, süresi içinde bu yargı merciine cevabını bildirmezse, cevap vermekten vazgeçmiş sayılır.

(Değişik fıkra: 23/07/2008-5791 S.K./4.mad) Yargı mercii, itiraz dilekçesi üzerine verdiği itirazı ret kararını kaldırarak görevsizlik kararı vermediği takdirde; yetkili makama sunulmak üzere kendisine verilen dilekçeyi, alınan cevabı ve görevsizlik itirazının reddine ilişkin kararını, dava dosyası muhtevasının onaylı örnekleriyle birlikte uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makama gönderir.

Bir davada uyuşmazlık çıkarılması için yalnız bir kez başvurulabilir.” hükmüne; “Uyuşmazlık Çıkarma İsteminde Bulunmaya Yetkili Makamca Yapılacak İşlemler” başlıklı 13. maddesinde; “(Değişik cümle: 23/07/2008-5791 S.K./5.mad) Uyuşmazlık çıkarma konusundaki dilekçe ile ekleri kendisine ulaşan yetkili makam, gerekirse dilekçedeki veya eklerindeki eksiklikleri tamamlattıktan sonra, uyuşmazlık çıkarmaya yer olmadığı sonucuna varırsa veya yapılan başvuruda 12 nci maddenin birinci fıkrasında öngörülen sürenin geçirilmiş olduğunu tespit ederse, istemin reddine karar verir. Bu karar, ilgili kişilere veya makama ve ilgili yargı merciine, hemen tebliğ olunur. Bu karara karşı hiç bir yargı merciine başvurulamaz.

Uyuşmazlık çıkarılmasını gerekli gördüğü durumlarda yetkili makam, dilekçe ve eklerinin kendisine ulaştığı tarihten, şayet eksiklikleri tamamlatmak yoluna gitmiş ve bu erekle gönderdiği yazıları on gün geçmeden postaya vermiş ise eksikliklerin tamamlandığı tarihten başlayarak en geç on gün içinde düzenleyeceği gerekçeli düşünce yazısını, kendisine gönderilen dilekçe ve ekleri ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine yollar ve ayrıca Uyuşmazlık Mahkemesine başvurduğunu ilgili yargı merciine hemen bildirir.(Ek cümle: 23/07/2008-5791 S.K./5.mad) Bu takdirde ilgili yargı mercii, 18 inci maddede öngörüldüğü şekilde davanın görülmesini geri bırakır.

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, düşünce yazısıyla eklerini, görevsizlik itirazını reddeden yargı merciine göre ilgili bulunan Başsavcı veya Başkanunsözcüsüne tebliğ edebilir. Tebliği alan makam karşılık vermek isterse, yedi gün içinde yazılı karşılığını vermekle görevlidir.”hükmüne yer verilmiş; Yasa’nın 27. maddesinde ise “Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder.” denilmiştir.

Anılan 12. maddeye göre, uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye yetkili makama sunulmak üzere düzenlenen dilekçenin, görevlilik kararının tebliğ edildiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde itirazı reddeden yargı merciine verilmesi gerekmektedir.

Dosyanın incelenmesinden, görev itirazının reddine ilişkin İdare Mahkemesinin görevlilik kararının, davalı idareye tebliğ edilmesinden sonra, davalı idare vekilince, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemiyle, bu tarihten başlayarak onbeş gün içinde, uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye yetkili makama sunulmak üzere iki nüsha dilekçenin itirazı reddeden yargı merciine verilmediği; buna karşılık, İdare Mahkemesince, davalı vekilinin “Mahkemenin 22 Aralık 2011 tarihli Görevlilik Kararının incelenerek kaldırılmasına, açık yasa hükmü doğrultusunda işbu davanın görev yönünden reddine” karar verilmesi istemiyle verdiği dilekçeye istinaden; davalı idarenin olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması konusunda talepte bulunduğundan bahisle, dava dosyasının önce Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına, Başsavcılığın dosyayı iade etmesi üzerine Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcılığına gönderildiği buna rağmen, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcılığınca, istemin reddedilmediği anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 12. ve 13. maddelerine aykırılık olarak “olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemiyle dilekçe verilmemesi” nedeniyle, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcılığınca yapılan başvurunun, aynı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.

SONUÇ : 2247 sayılı Yasa’nın 12 ve 13. maddelerinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 13.5.2013 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/499

KARAR NO: 2013/638

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 1997 yılında kamu görevine başlayan ve halen öğretmen olarak görev yapan Davacının, rahatsızlığının tedavisinde kullanılan stent bedelinin tarafına ödenmemesi üzerine açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.E. Adına Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası

Vekili : Av. M.E., Av.H.A.

Davalı : 1- Toroslar Kaymakamlığı

2-Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı

Vekili : Av. Y.E.A.

O L A Y : Davacı vekili, Mersin İnönü İlköğretim Okulu'nda öğretmen olarak görev yapan müvekkilinin, 13.04.2009 tarihinde Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde kalp ameliyatı olduğu ve kendisine ilaçlı stent takıldığından bahisle, 15.900,00-TL ilaçlı koroner stent bedelinin ödenmesi istemiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin Toroslar Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün 17.11.2009 tarih ve 10237 sayılı işleminin iptali ile 15.900,00-TL stent fatura bedelinin yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle 19.1.2010 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.

MERSİN 1.İDARE MAHKEMESİ: 29.11.2010 gün ve E: 2010/322, K:2010/1800 sayı ile, 5510 sayılı Kanun'un "Sigortalı Sayılanlar " başlıklı 4. maddesinde: "Bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından;

a)Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,

b)Köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan ise;

1)Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar,

2)Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olanlar,

3)Anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin komandite ortaklan, diğer şirket ve donatma iştiraklerinin ise tüm ortakları,

4-Tarımsal faaliyette bulunanlar,

c)Kamu idarelerinde;

1)Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendine tabi olmayanlardan, kadro ve pozisyonlarda sürekli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar,

2)Bu maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olmayanlardan, sözleşmeli olarak çalışıp ilgili kanunlarında (a) bendi kapsamına girenler gibi sigortalı olması öngörülmemiş olanlar ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 86 ncı maddesi uyarınca açıktan vekil atananlar, sigortalı sayılırlar." hükmünün yer aldığı; aynı Kanun'un 5754 sayılı Kanunun 45 inci maddesiyle değişik 73 üncü maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanuna göre sağlık hizmetlerinin, Kurum ile yurt içindeki veya yurt dışındaki sağlık hizmeti sunucuları arasında yapılan sözleşmeler yoluyla ve/veya bu Kanun hükümlerine uygun olarak genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucularından satın aldıkları sağlık hizmeti giderlerinin ödenmesi suretiyle sağlanacağı, dördüncü fıkrasında, sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularının, Kurumca belirlenmiş standartların üstündeki talepleri karşılayan otelcilik hizmetleri ile hayati öneme sahip olmama ve alternatif tedavilerin bulunması gibi hususların göz önüne alınarak Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu tarafından belirlenen istisnai sağlık hizmetleri için, genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerden belirlenen hizmet fiyatlarının üç katını geçmemek üzere ilâve ücret alabileceği, sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularının, Kurumca ödenecek sağlık hizmeti bedellerinin yayımlanmasını takiben otuz gün içinde ilâve ücret ödemeleri için belirlenen tavanlar dahilinde belirledikleri sağlık hizmeti fiyatlarını kuruma bildirmek zorunda oldukları, sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularının fiyat değişikliklerini 5 iş günü içinde Kuruma bildirecekleri, tavanlar dahilinde de olsa Kurumca belirlenen süreden önce bu fiyatlarını artıramayacakları, son fıkrasında ise, sağlık hizmeti satın alma sözleşmelerinin hazırlanması ve akdedilmesi, sağlık hizmeti giderlerinin ödenmesi ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usûl ve esasların, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiş, aynı Kanunun "Uyuşmazlıkların Çözüm Yeri" başlıklı 101 inci maddesinde, bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıkların iş mahkemelerinde görüleceğinin kurala bağlanmış bulunduğu; anılan mevzuat hükümlerine göre, kamu görevlisi olan davacının da 5510 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayıldığı ve sağlık giderlerin de bu Kanun hükümleri esas alınarak karşılanacağının açık olduğu; dosyanın incelenmesinden; davacının Mersin İnönü İlköğretim Okulu'nda öğretmen olarak görev yaptığı, 13.04.2009 tarihinde Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde kalp ameliyatı olduğu ve kendisine ilaçlı stent takıldığından bahisle 15.900,00-TL ilaçlı koroner stent bedelinin ödenmesi istemiyle idareye başvurduğu, bu başvurunun 17.11.2009 tarih ve 10237 sayılı Toroslar Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ile reddedildiği, bakılan uyuşmazlığın davacının sağlık giderlerinin 5510 sayılı Kanun kapsamında hangi oranda kurumca karşılanacağının belirlenmesine yönelik olduğu, bu hususun tespitinin ise yukarıda değinilen mevzuat uyarınca İş Mahkemelerinin görev alanı içerisinde bulunduğu sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 15 inci maddesinin (l/a) bendi uyarınca, davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez, aynı olaydan ötürü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak koşuluyla 1 000.-TL alacağın en yüksek işletme kredisi faizi ile birlikte ödenmesi istemiyle 28.12.2010 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davacı, ıslah dilekçesi ile, talep ettiği miktarı, 10.001,88 TL olarak değiştirmiştir.

Mersin 1.İş Mahkemesi: 22.12.2011 gün ve E: 2010/1033, K: 2011/974 sayı ile, uyuşmazlığın esasını inceleyerek, davanın kabulüne karar vermiş; bu kararın Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; Yargıtay 10. Hukuk Dairesi: 03.04.2012 gün ve E:2012/4782, K: 2012/6586 sayı ile, dosyadaki bilgi ve belgelerden, davacının, tedavisinin yapıldığı 12.4.2009- 14.04.2009 tarihleri arası dönemi de kapsar şekilde halen (657 sayılı Yasaya tabi öğretmen olarak) kamu çalışanı olduğu; kalp rahatsızlığı nedeniyle Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Uygulama Ve Araştırma Hastanesinde yapılan tedavisinde kullanılıp, dava konusu edilen ilaç kaplı stent bedelinin davacı tarafından ödenerek satın alındığının anlaşıldığı denildikten ve konuya ilişkin mevzuat hükümlerine ayrıntılı bir şekilde yer verildikten sonra; belirtilen yasal düzenlemeler gözetildiğinde; Emekli Sandığı iştirakçileri açısından görevli mahkemenin belirlenmesinde, tedavinin başladığı tarih esas alınarak; pasif sigortalılar için tedavisi 15.10.2008 tarihinden önce başlayan sigortalılar ile bunların hak sahipleri yönünden idari yargının, tedavisi anılan tarihten sonra başlayanlar yönünden adli yargının (iş mahkemelerinin) görevli olduğu; aktif olarak çalışmasına devam edenler yönünden ise, sağlık sigortası açısından Sosyal Güvenlik Kurumu’na devir tarihlerine göre, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan asker ve sivil personel ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerden tedavisi 15.10.2010 tarihinden, diğer kamu görevlileri ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler yönünden tedavisi 15.01.2010 tarihinden önce başlayan sigortalılar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler yönünden idari yargının, tedavisi anılan devir tarihlerinden sonra başlayanlar yönünden adli yargının (iş mahkemelerinin) görevli olduğu sonucuna varıldığı; somut olaya gelince; aktif kamu çalışanı olan davacının, davaya konu tedavisinin, sağlık sigortası açısından Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredildiği tarihinden önce, 12.04.2009 tarihinde başladığı gözetildiğinde, uyuşmazlığın çözümünün idari yargının görev alanına girdiği gözetilerek, davanın, görevsizlik nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek yazılı şekilde karar verilmiş olmasının, usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar vermiş; Mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.

MERSİN 1. İŞ MAHKEMESİ:21.09.2012 gün ve E:2012/640, K: 2012/834 sayı ile, dosya kapsamı, toplanan deliller ve Yargıtay bozma ilamı nazara alınarak davada İdari Yargı'nın görevli olması nedeniyle dava dilekçesinin yargı yolu nedeniyle reddine, bu konuda daha önce Mersin 1. İdare Mahkemesine açılan davada Mersin 1. İdare mahkemesinin tarih 2010/322 esas 2010/1800 karar sayılı kararla davanın Mersin İş Mahkemelerinin görev alanına girdiğinden görevsizlik kararı verdiğinden ve bu karar da kesinleştiğinden, Adli Yargı ve İdari Yargı mahkemeleri arasında olumsuz görev uyuşmazlığı oluştuğundan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulduğu denilerek; davada İdari Yargı'nın görevli olması nedeniyle dava dilekçesinin yargı yolu nedeniyle REDDİNE, mahkemelerinin görevsizliğine; dosyada Mersin 1.İdare Mahkemesinin 29.11.2010 tarih 2010/322 esas 2010/1800 karar sayılı kararı ile görevsizlik kararı verilmiş olması nedeniyle, Adli ve İdari Yargı mahkemeleri arasında olumsuz görev uyuşmazlığı oluştuğundan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiş; bu karar kesinleşmiş; davacı vekillerinin dilekçesi üzerine dosya Mahkememize gönderilmiştir.

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; olay kısmında belirtildiği üzere, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada; idari yargı yerince adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle verilmiş ve kesinleşmiş bir görevsizlik kararı bulunmakta olup, bunun üzerine kendine gelen davayı inceleyen adli yargı yerinin sahip olduğu seçenekler ile verdiği karar bakımından bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.

1- 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde yer alan, “Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.

2- 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesindeki “Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.” hükmüne göre ise, adli yargı yeri, davaya bakma görevinin daha önce görevsizlik kararı veren idari yargı yerine ait olduğunu belirten gerekçeli bir karar ile doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurma olanağına sahiptir. Şu kadar ki, başvuru kararının, görev konusunda Uyuşmazlık Mahkemesi’nce karar verilmesine değin işin incelenmesinin ertelenmesi hususunu da ihtiva etmesi gerekir.

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurma olanağını tanımıştır.

Bu haliyle, her ne kadar 2247 sayılı Yasa’da öngörülen yönteme uymamakta ise de, davacı vekilinin görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesi istemine ilişkin dilekçesi de gözetilerek, Mersin 1.İş Mahkemesi’nce yapılan başvurunun 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesi kapsamında olduğunun kabulü ile Uyuşmazlık Mahkemesi’nin önüne gelmiş bulunan görev uyuşmazlığının çözüme kavuşturulması, gerek dava ekonomisine gerekse Uyuşmazlık Mahkemesi’nin kuruluş amacına uygun olacağından ve sonuçta usule ilişkin başka bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının, kalp rahatsızlığının tedavisinde kullanılan ilaçlı stent bedelinin ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile ödenmeyen bedelin faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden, 9.5.1997 tarihinde kamu görevine başlayan ve dava açıldığı tarihte Mersin İnönü İlköğretim Okulu'nda öğretmen olarak görev yapan davacının, 13.04.2009 tarihinde Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde kalp ameliyatı olduğu, kendisine ilaçlı stent takıldığı, 14.9.2009 tarihli faturaya göre davacının 15.900,00-TL ilaçlı koroner stent bedeli ödediği, anılan miktarın ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun, 17.11.2009 tarih ve 10237 sayılı Toroslar Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü işlemiyle reddedilmesi üzerine, idari yargıda 15.900,00-TL’nin, adli yargıda 10.001,88 TL’nin ödenmesi istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.

Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, 5754 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce, 9.5.1997 tarihinden beri kamu personeli olan davacı tarafından açılan davanın, görüm ve çözümünün idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Mersin 1.İş Mahkemesi’nin 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesi kapsamında görülen başvurusunun kabulü ile Mersin 1.İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Mersin 1.İş Mahkemesi’nin 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesi kapsamında görülen BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Mersin 1.İdare Mahkemesi’nin 29.11.2010 gün ve E:2010/322, K:2010/1800 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/501

KARAR NO: 2013/639

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2247 sayılı Yasa’nın 10., 12 ve 13. maddelerinde öngörülen koşulu taşımayan istemin ve bu istem nedeniyle Danıştay Başsavcılığınca yapılan BAŞVURUNUN, aynı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Ş.B.

Vekilleri : Av.M.D., Av. B.D.

Davalı : Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekilleri : Av. Ç.U., Av.T.K.

O L A Y : 1-Davacı Ş.B. vekili, müvekkilinin hissedar olduğu, Ankara, Çankaya, Mürsel Uluç Mah. 27120 ada 14 parsel sayılı taşınmazın; imar düzenlemesi sonucunda Çankaya Belediyesince 20.09.1993 tarihinde “SPOR ALANI” olarak ayrıldığını; parsele fiilen el atılmadığını; ancak 3194 sayılı İmar Kanununun 10. maddesinin amir hükmü uyarınca 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içerisinde ayrılma amacına uygun olarak kamulaştırma görevinin yerine getirilmemesi ve malikin mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle taşınmaz bedelinin müvekkillere ödenmesinin gerektiğini; nitekim, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 15.12.2010 tarih ve 2010/5-662/651 saydı kararı ve Yargıtay 5. HD'nin 2010/21713 E. 2011/4198 K. sayılı ilamının da bu doğrultuda olduğunu; daha önce kamulaştırmasız el atma davasının kabul edilmesi için fiili el atmanın gerçekleşmesi şartını arayan Yargıtay’ın bu görüşünü değiştirdiğini; davalı idare ile uzlaşma taleplerinin bulunmadığını, bu nedenle davacılara kamulaştırmasız el atma bedelinin talep edildiğini ifade ederek; fazlaya ilişkin talep hakları saklı kalmak üzere, şimdilik 8.000,00-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline; müvekkillinin hisselerinin iptali ile davalı idare adına tapuya tesciline karar verilmesi istemiyle; Çankaya Belediye Başkanlığı’na karşı 13.5.2011 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

2-Dava Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2011/237 sayılı esasına kaydedilmiştir.

3- 1. oturum 29.6.2011 tarihinde yapılmış, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı verdiği cevap dilekçesinde ve duruşma sırasında görev itirazında bulunmamıştır.

4- 1. oturumun yapıldığı 29.6.2011 ile 5. oturumun yapıldığı 7.2.2012 tarihleri arasında Esas dosya olan E:2011/237 sayılı dosya ile aşağıdaki dava dosyaları birleştirilmiştir:

a)BİRLEŞEN DOSYA: (Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi)

Dosya No : 2011/269

Davacılar : 1-N.C.,2-K.B.,3-A.B.,4-E.B.,5-S.B.,6-Ş.T.,7-E.A.,8-S. B.’na 9-N.B., 10-N.E., 11-H.B.

12- Z.B., 13- Ş.E.(B.),14- H.Y., 15- H.Y., 16-B.Ve E.Y.’a Velayeten E.B., H.Y.

Vekilleri: Av. M.D., Av. B.D.

Davalı : Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ç.U.

Konusu : Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Alacak

Dava Tarihi : 01.06.2011

b)Birleşen Dosya: (Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi)

Dosya No : 2011/296

Davacı : N.I.

Vekili : Av. M.D., Av. B.D.

Davalı : Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ç.U.

Konusu : Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Alacak

Dava Tarihi : 17.06.2011

c)Birleşen Dosya: (Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi)

Dosya No : 2011/309

Davacı : K.I.

Vekili : Av. M.D., Av. B.D.

Davalı : Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ç.U.

Konusu : Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Alacak

Dava Tarihi : 13.07.2011

d)Birleşen Dosya: (Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi)

Dosya No : 2011/345

Davacı : İ.K.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalı : Spor Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. İ.E.K.

Konusu : Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Alacak

Dava Tarihi : 15.07.2011e)Birleşen Dosya: (Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi)

Dosya No : 2011/346

Davacı : M.Ş.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalı : Spor Genel Müdürlüğü

Vekili : Av.D.K.

Konusu : Kamulaştırmasız El Atma Nedeniyle Alacak

Dava Tarihi : 15.07.20115-Davaların birleştirilmesi nedeniyle Çankaya Belediye Başkanlığı ile birlikte davalı olan Spor Genel Müdürlüğü, vekili Av.D.K. vasıtasıyla verdiği 2.4.2012 havale tarihli cevap dilekçesinde, (Davacı İ.K., Vekili: Av. M.E.A.’ı göstermek suretiyle) görev itirazında bulunmamıştır.

6-Davalılardan Çankaya Belediye Başkanlığı vekili 10.5.2012 havale tarihli olan ve “30.4.2012 günü idarelerine tebliğ edilen İ.K. ile M.Ş. dahili davalı talebi dilekçesi ile Ş.B.’nın bila tarihli dava dilekçesine karşı verdiğini belirttiği cevap dilekçesinde”; davanın görüm ve çözüm yerinin idari yargı olduğundan bahisle görev itirazında bulunmuştur.

7-ANKARA 7.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ:23.5.2012 günlü 7.oturumda ve E:2011/237 sayı ile, Davacı İ.K. ve ark. vekili Av. M.E.A. tarafından davaya Çankaya Belediyesinin de dahil edilmesini isteyen dilekçesini 20.04.2012 de verdiği, tebliğe çıktığının anlaşıldığı; davacı vekillerinden ayrı ayrı sorulduğu; Çankaya belediyesinin birleşen dosyalardan İ.K. ve ark. vekili tarafından dahili davalı haline getirilmiş olduğu; Davalı Çankaya BId. vekilinden sorulması üzerine: “Esas dosya yönünden önceki itiraz ve beyanlarımızı tekrarlarız, birleşen dosyalar yönünden Çankaya Belediyesinin sonradan dahili davalı haline getirilerek davanın yürütülmesi ile ilgili yapılan işlemlerle ilgili vermiş bulunduğumuz cevap dilekçemizi ve beyanlarımızı da tekrarlarız, cevap dilekçemizde belirttiğimiz üzere ilk itiraz mahiyetinde itirazlarda bulunduk, bu itirazlarımız yargı yolu, görev, husumet, zamanaşımı itirazlarıdır, bunlarla ilgili de karar verilsin, davacıların yenden keşif yapılması talebini kabul etmiyoruz dediler.” Hususuna yer verdikten sonra; “Çankaya Belediyesi'nin görev ve yargı yoluna ilişkin itirazının hukuki el atma ve kamulaştırmasız el atma davalarında da Yargıtay uygulamasında adli yargıda görülmesi nedeniyle reddine” karar vermiştir.

8-Davalılardan Çankaya Belediye Başkanlığı vekili, davacı olarak İ.K. ve M.Ş. ile diğer davacı olarak Ş.B.’yı gösterdiği dilekçe ile idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılmasını talep etmiş ve dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Karşı Taraf (Davacı) olarak “Ş.B.”yı göstermek suretiyle; aynen, “İNCELEME: Davacıların, paydaşı olduğu Ankara İli, Çankaya İlçesi, Mürsel Uluç Mahallesi, 27120 ada, 14 parsel sayılı taşınmazın imar planında spor alanı olarak ayrıldığı, bugüne kadar taşınmazın bedellerinin ödenmediği, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, taşınmaza fiilen el atılmasa da imar planı gereğinin uzun yıllar yerine getirilmemesi halinde kamulaştırmasız el atma olgusunun gerçekleştiğinin kabul edildiği öne sürülerek kamulaştırmasız el atma nedeniyle şimdilik 8.000,00 TL.nın, yargılama sırasında belirlenecek gerçek zararın ve davada ıslah edilecek toplam miktarın yasal faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline ve dava konusu taşınmazın davalı idare adına tesciline karar verilmesi istemiyle Ankara Yedinci Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/237 esas sayısında kayıtlı dosyada açtığı davada, davanın görüm ve çözümünün idari yargının görevine girdiği ileri sürülerek davalı idarece birinci oturumdan önce görev itirazında bulunulduğu; ancak, Mahkemece bu itiraz dikkate alınmayarak yargılamaya devam edildiği, daha sonra davalı idarenin tekrar görev itirazında bulunması üzerine itirazın reddedildiği ve olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasının istenildiği anlaşılmış olmakla, birinci oturumdan önce yapılmış olan görev itirazının Mahkemece karşılanmaması nedeniyle davalı idarenin tekrar yaptığı görev itirazının Mahkemece reddedilmesi üzerine çıkarılan olumlu görev uyuşmazlığının, ilk oturumda yapmış olduğu görev itirazı ile bağlantılı ve 2247 sayılı Kanunun 10 ve 12'nci maddelerine uygun olduğu sonucuna varılarak gereği düşünüldü.

Uygulama ve Öğreti'de, kamu idarelerinin, kamu hizmetinin yürütümü sırasında, kamu gücü kullanarak tek yanlı irade açıklamalarıyla yapmış oldukları işlemler, "idari işlem"; herhangi bir işlem ya da karara dayanmaksızın gerçekleştirdikleri maddi faaliyetleriyle, görevleriyle ilgili hareketsizlikleri de, "idari eylem" olarak tanımlanmaktadır.

Bu tanıma göre; idarelerin 3194 sayılı imar Kanununun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem"; bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri; yani, bu konudaki hareketsizlikleri de, idari eylem niteliği taşımaktadır.

Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 15.12.2010 günlü kararında, fiili el atma olmadan da hukuki el atmanın kamulaştırmasız el atma olarak nitelendirildiği ileri sürülmek suretiyle, imar planında spor alanı olarak ayrılan taşınmazının bedelinin ödenmesine hükmedilmesinin istenildiği anlaşılmıştır.

Bu bilgiler karşısında; davanın, davacının taşınmazının, imar planında spor alanına ayrılması sebebiyle mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Dava dilekçesinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku yoktur. Ancak; bu sonuç ya da sonuçlar, yukarıda da söylenildiği üzere, genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planında taşınmazın spor yeri olarak gösterilmesinden; bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklanmaktadır.

İdari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini taleplerinin ise; 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 12 ve 13'üncü maddeleri uyarınca, idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan yasa hükümlerinin gereğidir.

Bu bakımdan; hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi İdari Yargı'nın görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, "hukuki el atma" olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmamaktadır.

Dolayısıyla; davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1 'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerekmektedir.

SONUÇ : Açıklanan nedenle, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, durumun Ankara Yedinci Asliye Hukuk Mahkemesine bildirilmesine, 11.10.2012 tarihinde kesin olarak karar verildi.” Denilmiştir.

Başkanlıkça, 2247 sayılı Yasa’nın 13. maddesine göre Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın da yazılı düşüncesi istenilmiştir.

YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISI: Dava dosyasının incelenmesi sonucunda; Ankara Büyükşehir Belediyesinin 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 8 ve 18. maddeleri uyarınca arazi ve imar uygulamalarına ilişkin işlemler kapsamında, davacının da hissesinin bulunduğu Mürsel Uluç mahallesinde bulunan taşınmazın spor alanı olarak belirlenmesi karşısında, bu parseldeki bedelin ödenmesine ilişkin davanın; dava konusu uyuşmazlıkta, idarenin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında bir işleminin bulunmaması karşısında, davanın anılan Kanun’un 14. maddesinde işaret edilen bedel artırma davası niteliğinde olduğunun kabulüne olanak bulunmadığı; Anayasa'nın 125/son madde ve fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü bulunduğunun kurala bağlandığı; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2/1-b maddesi gereğince idari eylem ve işlemlerden dolayı zarara uğrayanlar tarafından açılan tam yargı davalarının idari dava türleri arasında sayıldığı; uyuşmazlık konusu işlemin, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunduğu, davanın, 2577 sayılı Kanun’un 2/1-b maddesinde yer alan idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan zarar görenler tarafından açılan tam yargı davaları kapsamında idari yargı yerinde çözümlenmesinin gerektiği; bu nedenle, Danıştay Başsavcılığının 2247 sayılı Yasa’nın 10. maddesi gereğince yapmış olduğu başvurunun kabulü ile Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/237 esas sayılı görevlilik kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerektiği yolunda düşünce vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 13.5.2013 günlü toplantısında: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, 2247 sayılı Yasa’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN’ın, birleşen davanın davacıları tarafından yapılan başvurunun usulüne uygun olduğu, Danıştay Başsavcılığınca, maddi hata sonucu asıl davanın davacısı yönünden uyuşmazlık çıkarıldığı, hak kaybının önlenmesi için dahili davalılar yönünden işin esasının incelenmesi gerektiği; Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın ise başvurunun reddi gerektiği yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 10. maddesinde, “Görev uyuşmazlığı çıkarma; adli, idari ve askeri bir yargı merciinde açılmış olan davada ileri sürülen görev itirazının reddi üzerine ilgili Başsavcı veya Başkanunsözcüsü tarafından görev konusunun incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesinden istenmesidir.

Uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makam; reddedilen görevsizlik itirazı adli yargı yararına ileri sürülmüş ise Cumhuriyet Başsavcısı, idari yargı yararına ileri sürülmüş ise Danıştay Başkanunsözcüsü, askeri ceza yargısı yararına ileri sürülmüş ise Askeri Yargıtay Başsavcısı, Askeri İdari Yargı yararına ileri sürülmüş ise bu mahkemenin Başkanunsözcüsüdür.

Görev itirazının reddine ilişkin karara karşı itiraz yolunun açık bulunduğu ceza davalarında ret kararı kesinleşmeden uyuşmazlık çıkarma istenemez” hükmüne; Kanun’un, “Yargı merciince yapılacak işlemler” başlıklı 12. maddesinde; “Görev itirazında bulunan kişi veya makam, itirazın reddine ilişkin kararın verildiği tarihten, şayet bu kararın tebliği gerekiyorsa tebliğ tarihinden, itiraz yolu açık bulunan ceza davalarında ise ret kararının kesinleştiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde, uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye yetkili makama sunulmak üzere iki nüsha dilekçeyi itirazı reddeden yargı merciine verir.

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanı, düşünce yazısıyla eklerini, görevsizlik itirazını reddeden yargı merciine göre ilgili bulunan Başsavcı veya Başkanunsözcüsüne tebliğ edebilir. Tebliği alan makam karşılık vermek isterse, yedi gün içinde yazılı karşılığını vermekle görevlidir.”hükmüne yer verilmiş; Kanun’un 27. maddesinde ise “Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder.” denilmiştir.

Olayda, Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen ve Davacısının Ş.B., Davalısının Çankaya Belediye Başkanlığı ve Esas davanın ise E:2011/237 olduğu davada; davalı Çankaya Belediye Başkanlığı tarafından, en geç birinci oturumda yapılmış bir görev itirazının bulunmadığı; anılan idare tarafından, birleşen davalardan ikisine yönelik olarak, dahili davalı olması kapsamında kendisine gönderilen dilekçeye verdiği ve 7. oturumdan önceki tarihi taşıyan dilekçe ile görev itirazında bulunulduğu; bu itiraz dilekçesinde asıl davacı olarak, birleşen davaların davacıları olan İ.K. ile M.Ş.’in isimlerinin zikredildiği; Mahkeme’nin görev itirazının reddine ilişkin karardan sonra, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemiyle verilen dilekçede de aynı davacı isimlerine yer verildiği; hal böyle iken, Danıştay Başsavcısınca, Karşı Taraf (Davacı) olarak “Ş.B.”yı göstermek suretiyle olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı ve istemin reddedilmediği anlaşılmıştır.

Bu durumda; Davalılardan Çankaya Belediye Başkanlığı vekili tarafından, Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen davada, asıl dava ve asıl davanın davacısı yönünden(en geç)birinci oturuma kadar görev itirazında bulunulmadığı halde; birleşen davanın davacıları yönünden 7.oturumdan önce yapılan görev itirazının; süresinde olduğunun kabulü mümkün değildir.

Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Yasa’nın 10., 12 ve 13. maddelerinde öngörülen koşulları taşımayan istemin ve bu istem nedeniyle Danıştay Başsavcılığınca yapılan başvurunun, aynı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.

SONUÇ : 2247 sayılı Yasa’nın 10, 12 ve 13. maddelerinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/598

KARAR NO: 2013/640

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 5510 Sayılı Kanunun 102. maddesi uyarınca kesilen İdari para cezasından kaynaklanan ödeme emirlerinin iptali istemiyle açılan davanın, 5510 sayılı Yasa’nın 88. maddesi gözetildiğinde, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : D.K.

Davalı : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı

Vekili : Av. Ş.Y.

O L A Y : Davacı hakkında, işyerinde çalışma izni olmayan sigortasız çalışan tespit edildiğinden dolayı, 5510 Sayılı Kanunun 102. maddesi uyarınca İdari Para Cezası uygulanmış; para cezalarının ödenmemesi üzerine Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, Küçükçekmece Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından; 6183 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun uyarınca 2011/33537, 2011/33538 ve 2011/33539 takip nolu ödeme emirleri düzenlenmiştir.

Davacı tarafından, bu ödeme emrinin iptali istemiyle adli yargı yerinde dava açılmıştır.

BAKIRKÖY 16. İŞ MAHKEMESİ; 4.5.2012 gün ve E:2012/6, K:2012/213 sayı ile, davacının iptalini istediği 2011/33539 - 2011/33538 ve 2011/33537 takip numaralı ödeme emirlerine ilişkin belgelerin incelenmesinden, her 3 ödeme emrindeki borcun idari para cezası olduğunun anlaşıldığı; 5510 sayılı yasanın 102. maddesinde idari para cezalarının düzenlendiği; bu maddeye göre, idari para cezalarının ilgiliye tebliğ ile tahakkuk edeceği, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde kuruma ya da kurumun ilgili hesaplarına yatırılacağı, veya aynı süre içinde kuruma itiraz edilebileceği, itirazın takibi durduracağı, Kurumca itirazı reddedilenlerin, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilecekleri, bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idari para cezasının kesinleşeceği; tüm dosya kapsamı, toplanan delillere göre; SGK tarafından davacıya gönderilen ödeme emirlerinin idari para cezasına ilişkin olduğu, davacının, ödeme emirlerinin tebliğinden sonra kuruma itiraz ettiği ancak kurumca itirazının reddedildiği, 5510 sayılı yasanın 102. maddesi gereğince görevli mahkemenin idare mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 10. İDARE MAHKEMESİ; 17.10.2012 gün ve E:2012/1004 sayı ile, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102. maddesinde; "İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idari para cezası kesinleşir. / İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kuramca veya mahkemece Kuram lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörttebirlik ceza tutarı, 89 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü de dikkate alınarak tahsil edilir. / Mahkemeye başvurulması idari para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmeyen idari para cezaları, 89 uncu madde hükmü gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. / İdarî para cezaları on yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Zamanaşımı süresi, fiilin işlendiği tarihten itibaren başlar./ İdarî para cezaları hakkında, bu Kanun ve 16/5/2006 tarihli ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununda hüküm bulunmayan hallerde 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır." Hükmü, 'Primlerin Ödenmesi' başlıklı 88. maddesinde de; "Kurumun prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usûlü Hakkında Kanunun uygulamasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde Kurumun alacaklı biriminin bulunduğu yer iş mahkemesi yetkilidir. Yetkili iş mahkemesine başvurulması alacakların takip ve tahsilini durdurmaz." hükmünün yer aldığı; 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu'nun 37. Maddesinin üçüncü fıkrasında, "süresi içinde ödenmeyen sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, İdarî para cezalan, gecikme zamları, katılım payları Kuram alacağına dönüşür ve bu alacakların tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç diğer maddeleri uygulanır".denildiği; dosyanın incelenmesinden, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı İstanbul Küçükçekmece Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından yabancı işçi çalıştırdığı gerekçesiyle verilen idari para cezasının tahsili amacıyla gönderilen 2011/33539, 2011/33538, 2011/33537 sayılı ödeme emirlerinin davacıya tebliğ edilmesi üzerine önce Bakırköy 16.İş Mahkemesi'nin 2012/6 esasına kayden dava açıldığı, anılan mahkemenin 04.05.2012 tarih ve K: 2012/213 sayılı karar numarasıyla, 5510 sayılı Yasa uyarınca verilen para cezasının idari yargıda görülmesi gerektiği gerekçesiyle görev ret kararı verildiği ve mahkemelerinde aynı istemlerle bakılan davanın açıldığı; yukarıda aktarılan düzenlemeler uyarınca, idari para cezalarının ilgiliye tebliğ edilmekle tahakkuk edeceği ve tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kurama ödeneceği veya aynı süre içinde Kurumun ilgili ünitesine itiraz edilebileceği, itirazın takibi durduracağı, Kuramca itirazı reddedilenlerin kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde idare mahkemesine başvurabilecekleri nedeniyle tahakkuk aşamasında idare mahkemelerinin görevli oldukları; kurum alacaklarının tahsilinde ise 6183 sayılı Yasa hükümleri uygulanmak suretiyle düzenlenecek ödeme emrine karşı açılacak davalara bakma görevinin 88. maddesinde belirtildiği gibi Sigorta Müdürlüğünün bulunduğu yer iş mahkemesine ait olduğu; olayda, Küçükçekmece Sigorta Müdürlüğü’nce verilen idari para cezasının ödenmemesi nedeniyle Kurum alacağına dönüşmesi üzerine, gecikme zammı uygulanmak suretiyle tahsili için düzenlenen ödeme emrine karşı dava açıldığının anlaşıldığı; bu durumda, idari para cezasından doğan Kurum alacağının tahsili için düzenlenen ödeme emrine karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, 5510 sayılı Yasa'nın 88. maddesi uyarınca yetkili kılınan İş Mahkemesi görevli bulunduğundan işin esasının Mahkemelerince incelenme olanağının bulunmadığı gerekçesiyle; hangi Mahkemenin görevli olduğunun belirlenmesi için 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına, dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine ve uyuşmazlığın incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi'nin kararına kadar ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince, idari yargı dosyası ile birlikte adli yargı dosyası da gönderilmek suretiyle 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen şekilde başvurulduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, işyerinde çalışma izni olmayan sigortasız çalışan tespit edildiğinden dolayı, 5510 Sayılı Kanunun 102. maddesi uyarınca kesilen idari para cezasından kaynaklanan 2011/33537, 2011/33538 ve 2011/33539 takip nolu ödeme emirlerinin iptali istemiyle açılmıştır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 140. maddesinin 9.5.2007 gün ve 5655 sayılı Kanun’un 2. maddesi ile değişik 4. fıkrasında, “İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ edilmekle tahakkuk eder ve tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kurumun ilgili ünitesine itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî para cezası kesinleşir. Mahkemeye başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ödenmeyen idarî para cezaları, bu Kanunun 80 inci maddesi hükmü gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz ve yargı yoluna başvurulmaksızın tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme, idarî para cezalarına karşı Kuruma itiraz etme veya yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak, Kurumca itirazın reddedilmesi veya mahkemece Kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörtte birlik ceza tutarı, 80 inci madde hükmü de dikkate alınarak tahsil edilir” denilmiş; 80. maddesinin yedinci fıkrasında ise, "Kurum alacaklarının tahsilinde 21.7.1953 tarih ve 6183 sayılı Kanunun uygulanmasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde, alacaklı Sigorta Müdürlüğünün bulunduğu yer İş Mahkemesi yetkilidir" hükmüne yer verilmiştir.

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü, bu düzenlemelere göre, idarî para cezalarının ilgiliye tebliğ edilmekle tahakkuk edeceği ve tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ödeneceği veya aynı süre içinde Kurumun ilgili ünitesine itiraz edilebileceği, itirazın takibi durduracağı, Kurumca itirazı reddedilenlerin, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilecekleri nedeniyle tahakkuk aşamasında idare mahkemelerinin görevli oldukları, kurum alacaklarının tahsilinde ise, 6183 sayılı Yasa hükümleri uygulanmak suretiyle düzenlenecek ödeme emrine karşı açılacak davalara bakma görevinin, 80. maddenin yedinci fıkrasında açıkça belirtildiği gibi Sigorta Müdürlüğünün bulunduğu yer iş mahkemesine ait olduğu sonucuna varmıştır.

Ancak, 506 sayılı Kanun’un yukarıda sözü edilen maddeleri 31.5.2006 gün ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 106. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.

5510 sayılı Kanun’un 102. maddesinde, “…İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idari para cezası kesinleşir.

İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kurumca veya mahkemece Kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörttebirlik ceza tutarı, 89 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü de dikkate alınarak tahsil edilir.

Mahkemeye başvurulması idari para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmeyen idari para cezaları, 89 uncu madde hükmü gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir…” denilmiş; 88. maddesinde ise, “…Kurumun süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usûlü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç, diğer maddeleri uygulanır. Kurum, 6183 sayılı Kanunun uygulanmasında Maliye Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ve mercilere verilen yetkileri kullanır.

Kurum, 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen alacakları hariç olmak üzere her türlü alacağın teminatını teşkil etmek üzere Yeni Türk Lirası ve/veya yabancı para birimi üzerinden ticari işletme, taşınır ve/veya taşınmaz rehni dahil olmak üzere her türlü teminat almaya yetkilidir.

Kurumun 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen prim ve diğer alacakları amme alacağı niteliğinde olup, imtiyazlı alacaktır. Kurumun taraf olduğu her türlü dava ve icra takiplerinin kısmen veya tamamen aleyhe neticelenmesi halinde 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununda yazılı tazminat ve cezalar Kurum hakkında uygulanmaz.

Kurumun prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usûlü Hakkında Kanunun uygulamasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde Kurumun alacaklı biriminin bulunduğu yer iş mahkemesi yetkilidir. Yetkili iş mahkemesine başvurulması alacakların takip ve tahsilini durdurmaz…” hükmü yer almıştır.

Öte yandan, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu’nun 37. maddesinin üçüncü fıkrasında, “Süresi içinde ödenmeyen sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, idarî para cezaları, gecikme zamları, katılım payları Kurum alacağına dönüşür ve bu alacakların tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç diğer maddeleri uygulanır” denilmiştir.

Görev kuralları kamu düzenine ilişkin olduğundan, görev konusunda taraflar için bir müktesep hak doğmayacağı; bu nedenle, yeni bir yasayla kabul edilen görev kurallarının, geçmişe de etkili olacağı, bilinen bir genel hukuk ilkesidir.

Davanın açıldığı andaki kurallara göre görevli olan mahkeme, yeni bir yasa ile görevsiz hale gelmiş ise, (davanın açıldığı anda görevli olan ve fakat yeni yasaya göre görevsiz hale gelen) mahkemenin görevsizlik kararı vermesi gerekeceği; ancak, yeni yasadaki görev kuralının, değişikliğin yürürlüğe girmesinden sonra açılacak davalarda uygulanacağına dair intikal hükümlerinin varlığı halinde, mahkemece görevsizlik kararı verilemeyeceği açıktır.

Diğer taraftan, dava görevsiz mahkemede açılmış, bu sırada yapılan bir kanun değişikliği ile görevsiz mahkeme o dava için görevli hale gelmiş ise, mahkeme, artık görevsizlik kararı veremeyip (yeni kanuna göre görevli hale geldiği için) davaya bakmaya devam etmesi gerekir.

Olayda, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü, Küçükçekmece Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından; işyerinde çalışma izni olmayan sigortasız çalışan tespit edildiğinden bahisle, 5510 Sayılı Kanunun 102. maddesi uyarınca kesilen idari para cezasının tahsili amacıyla 6183 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun’un 88. maddesi uyarınca davacı adına 2011/33537, 2011/33538 ve 2011/33539 takip nolu ödeme emirleri düzenlenmesi üzerine, sözkonusu ödeme emirlerinin iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.

Bu durumda, söz konusu ödeme emirlerine karşı açılan davada, 5510 sayılı Yasa’nın 88. maddesi gözetildiğinde İş Mahkemesinin görevli olduğu kuşkusuzdur.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 10.İdare Mahkemesi’nin başvurusunun kabulü ile Bakırköy 16.İş Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle İstanbul 10. İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Bakırköy 16.İş Mahkemesi’nin 4.5.2012 gün ve E:2012/6, K:2012/213 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/644

KARAR NO: 2013/641

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Emekli Sandığına tabi olarak işe başlayan ve Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde Röntgen Teknisyeni (Sağlık Memuru) olarak görev yapan davacının, fiili hizmet süresi zammından yararlanması istemiyle açtığı davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : O.S.

Vekili : Av.F.A.D.

Davalılar : 1- Sağlık Bakanlığı (Adli Yargıda)

Vekili : Av. M.A.

2- Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (Adli Yargıda)

Vekili : Av. M.B.

3- Odunpazarı Kaymakamlığı (İdari Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili özetle; Odunpazarı Kaymakamlığı Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde röntgen teknisyeni olarak görev yapan müvekkilinin, fiili hizmet zammından yararlanabilmesi amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin Odunpazarı Kaymakamlığının (Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinin) 9.03.2011 gün ve 595 sayılı işleminin iptali istemiyle, davalı Odunpazarı Kaymakamlığına karşı idari yargı yerinde dava açmıştır.

ESKİŞEHİR 2.İDARE MAHKEMESİ; 03.05.2011 gün, E:2011/477, K:2011/409 sayı ile, davacının 657 sayılı Kanuna tabi olarak davalı idarede statü hukuku kapsamında çalıştığı, yürüttüğü görevin röntgen teknisyenliği olduğu ve çalıştığı birimin de 5510 sayılı yasanın 40/11 maddesi kapsamında fiili hizmet süresi zammı almasını gerektiren bir birim olduğu ileri sürülerek davalı idareden fiili hizmet süresi zammından yararlandırılması ve buna ilişkin primlerin yatırılmasını istediği, bu isteminin reddi üzerine bakılan davanın açıldığı; bu durumda, her ne kadar davacının statü hukuku kapsamında ve kamu görevlisi olarak çalıştığı kurumuna başvurusunun reddi üzerine davanın açıldığı görülmekte ise de; 5510 sayılı yasanın 40. maddesinin uygulanmasına ilişkin olarak çıkarıldığı görülen uyuşmazlığın çözümünün, aynı Kanunun 101.maddesinde belirtilen özel görev kuralı gereği adli yargı yeri olarak İş Mahkemelerinin görevinde olduğu gerekçesiyle davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/1-a maddesi hükmü uyarınca görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez aynı taleple davalılar Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına karşı adli yargı yerinde dava açmıştır.

Eskişehir İş Mahkemesi; 06.03.2012 gün, E:2011/1061, K:2012/132 sayı ile; işin esasını inceleyerek davanın kabulüne karar vermiş olup, temyiz başvurusu üzerine, Yargıtay 10.Hukuk Dairesince, 14.05.2012 gün, E:2012/10417, K:2012/8699 sayı ile özetle, davacının 5434 sayılı yasanın 32/h maddesi kapsamında fiili hizmet zammının kesilmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın, idari yargıda çözümlenmesi gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Yargıtay bozma ilamından sonra, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde;

ESKİŞEHİR İŞ MAHKEMESİ;9.10.2012 gün ve E:2012/714, K:2012/740 sayı ile özetle; davacının 5434 sayılı yasanın 32/h maddesi kapsamında fiili hizmet zammının kesilmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın, idari yargıda çözümlenmesi gerektiğinden bahisle davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 14. maddesine göre; olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekmekte olup, bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi ise, hukuk uyuşmazlıklarında ancak davanın taraflarınca ileri sürülebilmektedir. Aynı Yasanın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesinin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmektedir.

Dosyanın incelenmesinden; Davacı tarafından, 9.03.2011 gün ve 595 sayılı Odunpazarı Kaymakamlığı Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinin işleminin iptali istemiyle, kamu kurumu niteliğindeki davalı Odunpazarı Kaymakamlığı aleyhine ilk önce idari yargıda dava açılmış olup, İdare Mahkemesi ‘’5510 sayılı yasanın 40.maddesinin uygulanmasına ilişkin olarak çıkarılan uyuşmazlığın çözümünün adli yargı yeri olarak İş Mahkemelerinin görevinde olduğundan bahisle, 2577 sk.nun 15/1-a maddesi uyarınca davanın görev yönünden reddine’’ karar vermiş olup, sonrasında ise, davacı tarafından aynı taleple bu kez yine kamu kurumu niteliğindeki Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı davalı olarak gösterilmek suretiyle adli yargıda dava açılmış ve İş Mahkemesi ‘’davacının 5434 sayılı yasanın 32/h maddesi kapsamında fiili hizmet zammının kesilmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın, idari yargıda çözümlenmesi gerektiğinden bahisle davanın görev yönünden reddine’’ karar vermiştir.

Davacı tarafından, adli yargı yerinde dava açılırken hem kamu kurumu niteliğindeki Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, hem de Sağlık Bakanlığı'nın davalı olarak gösterilmiş olmasına karşın, idari yargı yerinde dava açılırken sadece kamu kurumu niteliğindeki Odunpazarı Kaymakamlığı’nın davalı olarak gösterilmiş oluşu birlikte değerlendirildiğinde, her ne kadar adli yargı yeri ile idari yargı yerindeki davalılar birbirinden farklı ise de, davacının talep konusunun Odunpazarı Kaymakamlığı Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinin işlemi olduğu, iptali talep edilen işlemin netice itibariyle idarece tesis edilmiş olan bir işlem olduğu, somut olayda farklı yargı kollarındaki hasımların netice itibariyle aynı mahiyetli işlemi yapabilecek konumda oldukları hep birlikte değerlendirildiğinde, adli yargı yeri ile idari yargı yeri arasında 2247 sk.nun 14.maddesi kapsamında olumsuz görev uyuşmazlığı oluştuğunun kabulü usul ekonomisi açısından da gerekli olduğundan, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde Sağlık Memuru/Röntgen Teknisyeni olarak görev yapan davacının, fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin 9.03.2011 gün ve 595 sayılı Odunpazarı Kaymakamlığı (Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi) işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden; 8.11.1995 tarihinde Emekli Sandığına tâbi, Eskişehir Doğum ve Çocuk Bakımevinde, Sağlık Memuru(Röntgen Teknisyeni) olarak kamu görevine başlayan davacının, 1.12.2010 tarihinde Eskişehir Ağız ve Diş Sağlığı Merkezine Sağlık Memuru(Röntgen Teknisyeni) olarak atandığı, 15.8.2011 tarihinden itibaren Eskişehir Yunus Emre Devlet Hastanesinde Sağlık Memuru (Röntgen Teknisyeni) olarak görevini sürdürdüğü; 8.3.2011 tarihli dilekçe ile Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Baştabipliğine müracaat ederek fiili hizmet süresi zammından yararlanıp yararlanamayacağına dair bilgi verilmesini talep ettiği, Odunpazarı Kaymakamlığı, Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinin 9.03.2012 tarihli cevabi yazısı ile, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Emekli Sandığı Hizmet Borçlanması ve İşlemler Dairesi Başkanlığının 04.02.2008 tarihli yazısında diş bölümünde çalışan diş hekimleri ve röntgen teknisyenlerinin direkt olarak şuaya maruz kalması söz konusu olmadığından, diş muayenehane ve laboratuvarlarında çalışanların, 5434 sayılı Kanunun 32.maddesine 1621 sayılı Yasayla eklenen (h) fıkrası uyarınca, verilmesi öngörülen fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmalarına imkan bulunmadığının belirtildiği ifade edilerek, bu sebepten merkezde görev yapan Röntgen Teknisyenlerinin fiili hizmet süresi zammından yararlanamadığı belirtilmiş, bunun üzerine davacı vekili tarafından bu işlemin iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunlar kapsamındaki hizmet akdine göre ücretle çalışanlar (Sosyal Sigortalılar), kendi hesabına çalışanlar (Bağ-Kur’lular), tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlar (Tarım Bağ-Kur’luları), tarım işlerinde ücretle çalışanlar, (Tarım sigortalıları), devlet memurları ve diğer kamu görevlilerini (Emekli Sandığı İştirakçileri), geçici maddelerle korunan haklar dışında, sosyal güvenlik ve sağlık hizmetleri yönünden yeni bir sisteme tabi tutmuş, beş farklı emeklilik rejimini aktüeryal olarak hak ve hükümlülükler yönünden tek bir sosyal güvenlik sistemi altında toplamıştır. 5510 sayılı Kanunun iptali amacıyla açılan davada Anayasa Mahkemesi, 15.12.2006 tarih ve E: 2006/111, K: 2006/112 sayılı kararıyla, anılan Kanunun birçok maddesi ile birlikte, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlilerini diğer sigortalılarla aynı sisteme tabi kılan (başta 4/c maddesi) hükümlerin iptaline karar vermiş; bu karardan sonra kabul edilen 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunda düzenlemeler yapılmış ve anılan Kanuna eklenen Geçici 1 nci ve Geçici 4 ncü maddelerle, 5754 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4 ncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanlar (memurlar ile diğer kamu görevlileri) ile bunların dul ve yetimleri hakkında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 5754 sayılı Kanunun kimi hükümlerinin iptali istemiyle açılan dava Anayasa Mahkemesi’nin 30.3.2011 tarih ve E: 2008/56, K:2011/58 sayılı kararı ile reddedilmiştir.

Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, 5754 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce 8.11.1995 tarihinde işe başlamış olan davacı tarafından açılan davanın idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Eskişehir 2.İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Eskişehir 2. İdare Mahkemesi’nin 03.05.2011 gün, E:2011/477, K:2011/409 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2012/645

KARAR NO: 2013/642

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : M.G.

Vekili : Av.F.A.D.

Davalılar : 1- Sağlık Bakanlığı (Adli Yargıda)

Vekili : Av. M.A.

2- Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı (Adli Yargıda)

Vekili : Av. M.B.

3- Odunpazarı Kaymakamlığı (İdari Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili özetle; Odunpazarı Kaymakamlığı Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde röntgen teknisyeni olarak görev yapan müvekkilinin, fiili hizmet zammından yararlanabilmesi amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin Odunpazarı Kaymakamlığının (Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinin) 9.03.2011 gün ve 596 sayılı işleminin iptali istemiyle, davalı Odunpazarı Kaymakamlığına karşı idari yargı yerinde dava açmıştır.

ESKİŞEHİR 1.İDARE MAHKEMESİ; 05.05.2011 gün, E:2011/512, K:2011/483 sayı ile, davacının 657 sayılı Kanuna tabi olarak davalı idarede statü hukuku kapsamında çalıştığı, yürüttüğü görevin röntgen teknisyenliği olduğu ve çalıştığı birimin de 5510 sayılı yasanın 40/11 maddesi kapsamında fiili hizmet süresi zammı almasını gerektiren bir birim olduğu ileri sürülerek davalı idareden fiili hizmet süresi zammından yararlandırılması ve buna ilişkin primlerin yatırılmasını istediği, bu isteminin reddi üzerine bakılan davanın açıldığı; bu durumda, her ne kadar davacının statü hukuku kapsamında ve kamu görevlisi olarak çalıştığı kurumuna başvurusunun reddi üzerine davanın açıldığı görülmekte ise de; 5510 sayılı yasanın 40. maddesinin uygulanmasına ilişkin olarak çıkarıldığı görülen uyuşmazlığın çözümünün, aynı Kanunun 101.maddesinde belirtilen özel görev kuralı gereği adli yargı yeri olarak İş Mahkemelerinin görevinde olduğu gerekçesiyle davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/1-a maddesi hükmü uyarınca görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez aynı taleple davalılar Sağlık Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına karşı adli yargı yerinde dava açmıştır.

Eskişehir İş Mahkemesi; 06.03.2012 gün, E:2011/1063, K:2012/133 sayı ile; işin esasını inceleyerek davanın kabulüne karar vermiş olup, temyiz başvurusu üzerine, Yargıtay 10.Hukuk Dairesince, 14.05.2012 gün, E:2012/10413, K:2012/8697 sayı ile özetle, davacının 5434 sayılı yasanın 32/h maddesi kapsamında fiili hizmet zammının kesilmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın, idari yargıda çözümlenmesi gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Yargıtay bozma ilamından sonra, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde;

ESKİŞEHİR İŞ MAHKEMESİ;9.10.2012 gün ve E:2012/716, K:2012/739 sayı ile özetle; davacının 5434 sayılı yasanın 32/h maddesi kapsamında fiili hizmet zammının kesilmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın, idari yargıda çözümlenmesi gerektiğinden bahisle davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Dosyanın incelenmesinden; Davacı tarafından, 9.03.2011 gün ve 596 sayılı Odunpazarı Kaymakamlığı Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinin işleminin iptali istemiyle, kamu kurumu niteliğindeki davalı Odunpazarı Kaymakamlığı aleyhine ilk önce idari yargıda dava açılmış olup, İdare Mahkemesi ‘’5510 sayılı yasanın 40.maddesinin uygulanmasına ilişkin olarak çıkarılan uyuşmazlığın çözümünün adli yargı yeri olarak İş Mahkemelerinin görevinde olduğundan bahisle, 2577 sayılı Kanunun 15/1-a maddesi uyarınca davanın görev yönünden reddine’’ karar vermiş olup, sonrasında ise, davacı tarafından aynı taleple bu kez yine kamu kurumu niteliğindeki Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı davalı olarak gösterilmek suretiyle adli yargıda dava açılmış ve İş Mahkemesi ‘’davacının 5434 sayılı yasanın 32/h maddesi kapsamında fiili hizmet zammının kesilmesinden kaynaklanan uyuşmazlığın, idari yargıda çözümlenmesi gerektiğinden bahisle davanın görev yönünden reddine’’ karar vermiştir.

Dava, Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinde Sağlık Memuru/Röntgen Teknisyeni olarak görev yapan davacının, fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi amacıyla yaptığı başvurunun reddine ilişkin 9.03.2011 gün ve 596 sayılı Odunpazarı Kaymakamlığı (Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi) işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden; 10.9.1991 tarihinde Emekli Sandığına tâbi, Eskişehir Çifteler Devlet Hastanesinde, Sağlık Memuru(Röntgen Teknisyeni) olarak kamu görevine başlayan davacının, 17.5.2010 tarihinde Eskişehir Ağız ve Diş Sağlığı Merkezine Sağlık Memuru(Röntgen Teknisyeni) olarak atandığı, 5.10.2011 tarihinden itibaren Eskişehir Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesinde Sağlık Memuru(Röntgen Teknisyeni) olarak görevini sürdürdüğü; 3.3.2011 tarihli dilekçe ile Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Baştabipliğine müracaat ederek fiili hizmet süresi zammından yararlanıp yararlanamayacağına dair bilgi verilmesini talep ettiği, Odunpazarı Kaymakamlığı, Ağız ve Diş Sağlığı Merkezinin 9.03.2012 tarih, 596 sayılı cevabi yazısı ile, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü Emekli Sandığı Hizmet Borçlanması ve İşlemler Dairesi Başkanlığının 04.02.2008 tarihli yazısında diş bölümünde çalışan diş hekimleri ve röntgen teknisyenlerinin direkt olarak şuaya maruz kalması söz konusu olmadığından, diş muayenehane ve laboratuvarlarında çalışanların, 5434 sayılı Kanunun 32.maddesine 1621 sayılı Yasayla eklenen (h) fıkrası uyarınca, verilmesi öngörülen fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmalarına imkan bulunmadığının belirtildiği ifade edilerek, bu sebepten merkezde görev yapan Röntgen Teknisyenlerinin fiili hizmet süresi zammından yararlanamadığı belirtilmiş, bunun üzerine davacı vekili tarafından bu işlemin iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunlar kapsamındaki hizmet akdine göre ücretle çalışanlar (Sosyal Sigortalılar), kendi hesabına çalışanlar (Bağ-Kur’lular), tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlar (Tarım Bağ-Kur’luları), tarım işlerinde ücretle çalışanlar, (Tarım sigortalıları), devlet memurları ve diğer kamu görevlilerini (Emekli Sandığı İştirakçileri), geçici maddelerle korunan haklar dışında, sosyal güvenlik ve sağlık hizmetleri yönünden yeni bir sisteme tabi tutmuş, beş farklı emeklilik rejimini aktüeryal olarak hak ve hükümlülükler yönünden tek bir sosyal güvenlik sistemi altında toplamıştır. 5510 sayılı Kanunun iptali amacıyla açılan davada Anayasa Mahkemesi, 15.12.2006 tarih ve E: 2006/111, K: 2006/112 sayılı kararıyla, anılan Kanunun birçok maddesi ile birlikte, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlilerini diğer sigortalılarla aynı sisteme tabi kılan (başta 4/c maddesi) hükümlerin iptaline karar vermiş; bu karardan sonra kabul edilen 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunda düzenlemeler yapılmış ve anılan Kanuna eklenen Geçici 1 nci ve Geçici 4 ncü maddelerle, 5754 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4 ncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanlar (memurlar ile diğer kamu görevlileri) ile bunların dul ve yetimleri hakkında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 5754 sayılı Kanunun kimi hükümlerinin iptali istemiyle açılan dava Anayasa Mahkemesi’nin 30.3.2011 tarih ve E: 2008/56, K:2011/58 sayılı kararı ile reddedilmiştir.

Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, 5754 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce 10.9.1991 tarihinde işe başlamış olan davacı tarafından açılan davanın idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Eskişehir 1.İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Eskişehir 1. İdare Mahkemesi’nin 05.05.2011 gün, E:2011/512, K:2011/483 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/95

KARAR NO: 2013/643

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 1-Hukuk uyuşmazlıklarında, adli yargı yerince görevsizlik kararı verildikten sonra, dava dosyası gönderilmekle idari yargı yerinde dava açılmış sayılmayacağı;

2- 2247 sayılı Yasada öngörülen koşulları taşımayan başvurunun, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Maliye Hâzinesi

Vekilleri : Av. A.K., Av.E.K.,Av. S.C.

Davalı : Yozgat Özel Yaşam Sağ. Hiz. Med. İnş. Turz. Ltd. Şti.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, Yozgat Vergi Dairesinin 982 035 5916 vergi numaralı mükellefi olan Yozgat Özel Yaşam Sağlık Hizmetleri Med. İnş. Tur. Tic. Ltd. Şti.nin Yozgat Vergi Dairesine olan borçlarından dolayı, Yozgat İcra Müdürlüğü ve Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğü nezdindeki alacaklarına 6183 sayılı A.A.T.U.H.K. hükümlerine göre haciz şerhi konulduğunu; ancak Yozgat 1. İcra Dairesinin, göndermiş olduğu cevabi yazısında; İcra İflas Kanununun 100. maddesine göre, adı geçen Şirketten tahsil edilen paraların üzerine iştirak haczi konulabilmesi için, paraların dosyaya girdiği anda mevcut olan hacizleri kapsadığı gerekçesiyle haciz bildirisinin yerine getirilmesine yer olmadığına karar verildiğini; oysaki hem Defterdarlık Muhasebe Müdürlüğüne hem de İcra Dairesine yapmış oldukları haciz bildirimlerinin bulunmakta olduğunu; bu nedenle borçlusu anılan Şirket olan Yozgat 1. İcra Müdürlüğünün 2009/6981 takip sayılı dosyasındaki hacze iştirak edebilmeleri için Yozgat 1. İcra Dairesinin 2011/202 Muh. Sayılı ve 27.05.2011 tarihli kararına karşı şikâyet yoluna başvurma zorunluluğu doğduğunu ifade ederek; şikâyetlerinin kabulüne karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

YOZGAT İCRA HUKUK MAHKEMESİ:24.11.2011 gün ve E:2011/111, K:2011/191 sayı ile, şikayete konu Yozgat 1 İcra Müdürlüğünün 2009/6981 Esas sayılı takip dosyasının celb edildiği, yapılan incelemesinde Yozgat Özel Yaşam Sağ. Hiz. Med. İnş. Turz. Ltd. Şti.nin vergi borcundan dolayı olarak haciz konulduğu, Vergi Dairesi Müdürlüğünün 30/04/2011 tarihli faks yazıları ile anılan Şirketin hak ve alacakları olması halinde 6183 sayılı A.A.T.U.H kanuna göre vergi dairesinin T.C. Ziraat Bankası Yozgat şubesindeki hesabına aktarılmasını hakkında haciz bildirisi gönderildiği, İcra Müdürlüğünce bu talebin 27/05/2011 tarihinde reddedildiği; Yargıtay 12. HD. 20/02/2002 tarih 2543/3884 sayılı kararının özetle "6183 sayılı yasaya göre vergi dairesinin koyduğu haczin kaldırılması merciden istenemez, bu yoldaki talebi mercinin reddetmesi gerekirken..." şeklinde olduğu; Yargıtay 12. HD. 19/06/2007 tarih 10389/12534 sayılı kararında özetle, "satış memuru davaya bakan sulh hukuk memuru tarafından tain edildiğinden onun işlemlerine karşı şikayetler ve açılacak ihalenin feshi davalarında sulh hukuk mahkemesince bakılır şeklinde olduğunun görüldüğü; dosyanın yapılan incelemesinden, vergi dairesinin talep içeriğinin 6183 sayılı yasayanın uygulanmasına ilişkin olduğu, yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre 6183 sayılı yasanın uygulanmasına ilişkin şikayetler için, icra mahkemesinin görevli olmadığının anlaşıldığı; şikayetin görev yönünden reddine, HMK 20. maddesi uyarınca karar kesinleştikten itibaren istek halinde 2 hafta içerisinde yetkili ve görevli kayseri vergi mahkemesine gönderilmesine karar vermenin gerektiği belirtilerek; sonuç itibariyle, şikayetin görev yönünden REDDİNE, HMK 20 maddesi uyarınca karar kesinleştikten itibaren istek halinde 2 hafta içerisinde yetkili ve görevli KAYSERİ VERGİ MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE karar vermiş; bu karar temyiz edilmediğinden kesinleşmiştir.

Davacı vekili dosyanın kesinleştirilerek Kayseri Vergi Mahkemesine gönderilmesini talep etmiş, Yozgat İcra Hukuk Mahkemesi dosyayı Vergi Mahkemesine göndermiştir.

KAYSERİ VERGİ MAHKEMESİ: 3.10.2012 gün ve E:2012/1334, sayı ile, Davacı Maliye Hâzinesi tarafından, Yozgat Vergi Dairesinin mükellefi olan Yozgat Özel Yaşam Sağlık Hizmetleri Med. İnş. Tur. Tie. Ltd. Şti'nin vergi borçları sebebiyle, Yozgat 1. İcra Müdürlüğünün 2009/6981 takip sayılı dosyasındaki hacze iştirak etmek için yapılan başvurunun, 1. İcra Müdürlüğünün 27.05.2011 gün ve 2011/202 Muh. Sayılı kararı ile reddedilmesi üzerine söz konusu karara karşı Yozgat İcra Hukuk Mahkemesine yapılan şikayet neticesinde, Yozgat İcra Hukuk Mahkemesi tarafından görevsizlik kararı verilerek davacının talebi üzerine gönderilen davada işin gereğinin görüşüldüğü; 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un Yargı Mercilerinin Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurmaları başlıklı 19'uncu maddesinde; Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı merciinin davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurabileceği ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteleyeceği, yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyalarını Uyuşmazlık Mahkemesine göndereceğinin hüküm altına alındığı; 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun 6. maddesinde, vergi mahkemelerinin, a) Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve hA.lar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davaları, b) (a) bendindeki konularda 6183 sayılı Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları, c) diğer kanunlarla verilen işleri çözümleyeceği kuralına bağlandığını, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 100. maddesinde hangi alacaklıların ilk haciz üzerine satılan malın tutarına iştirak edebilecekleri belirtildikten sonra, 140. maddede ise, satış tutarının bütün alacaklıların alacağını tamamen ödemiye yetmemesi durumunda, icra dairesi tarafından alacaklıların bir sıra cetvelinin yapılacağının hüküm altına alındığı, 2004 sayılı Kanunun 16. maddesinde ise, kanunun hallini mahkemeye bıraktığı hususlar müstesna olmak üzere İcra ve İflas dairelerinin yaptığı muameleler hakkında kanuna muhalif olmasından veya hadiseye uygun bulunmamasından dolayı icra mahkemesine şikayet olunabileceği 4. maddesinde ise icra ve iflas dairelerinin muamelelerine karşı yapılan şikayetlerle itirazların incelenmesi icra mahkemesi hakimi yahut kanun gereğince bu görev kendisine verilmiş olan hakim tarafından yapılacağı hükmüne bağlandığını ve Uyuşmazlık konusu olayda; Yozgat İcra Hukuk Mahkemesi'nce, 6183 sayılı yasanın uygulanmasına ilişkin şikayetlerde icra mahkemesinin görevli olmadığından bahisle görevsizlik kararı verilmiş ise de; dava konusu uyuşmazlık, davacı tarafından 6183 uygulamasına ilişkin yeni bir dosya açılmaksızın, icra dairesi müdürlüğünde mevcut olan icra dosyasındaki hak ve alacaklar üzerine konulan hacze iştirak istemine ilişkin olduğunu, bu talebin de İcra Müdürlüğünce redddilmesi sonucu 2004 sayılı Kanunun 16. ve 4. maddesi uyarınca şikayet yoluyla İcra Hukuk Mahkemesine gidildiğinden, davacı tarafından, Yozgat Vergi Dairesinin mükellefi olan Yozgat Özel Yaşam Sağlık Hizmetleri Med. İnş. Tur. Tie. Ltd. Şti'nin vergi borçları sebebiyle, Yozgat 1. İcra Müdürlüğünün 2009/6981 takip sayılı dosyasındaki hacze iştirak etmek için yaptığı başvurunun 1. İcra Müdürlüğünün 27.05.2011 gün ve 2011/202 Muh. Sayılı kararı ile reddedilmesi neticesinde söz konusu karara karşı yapılan şikayet başvurusunun görüm ve çözümünde, 2004 sayılı Kanunun 16. ve 4. maddesince adli yargı yerinin görevli olduğundan, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve işleyişi Hakkında Kanun'un Yargı Mercilerinin Uyuşmazlık Mahkemesine Başvurmaları başlıklı 19'uncu maddesi uyarınca iş bu davada görevli yargı kolunun belirlenmesi için dava dosyasının Yozgat İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2011/111 Esas No'lu dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesinin gerekmekte olduğu gerekçesiyle; iş bu uyuşmazlığın çözümü için görevli yargı kolunun belirlenmesi için dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca ve ceza davalarında ise ayrıca ilgili makamlarca ileri sürülebilir” ve 19. maddesinde, “Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.

(Değişik ikinci fıkra: 23/7/2008 – 5791/9 md.) Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir” denilmiştir. Aynı Yasanın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmiştir.

Öte yandan; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Görevsizlik veya yetkisizlik kararı üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 20.maddesinin 1.fıkrasında; “ (1) Görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi hâlinde, taraflardan birinin, bu karar verildiği anda kesin ise bu tarihten, süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilir.” hükmüne yer verilmiş; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'İdari davaların açılması' başlıklı 3. maddesinde; idari davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılması öngörülmüş; aynı Kanunun 9. maddesinde; çözümlenmesi Danıştay’ın idare ve vergi mahkemelerinin görevlerine girdiği halde adli ve askeri yargı yerlerine açılmış bulunan davaların görev noktasından reddi halinde bu husustaki kararların kesinleşmesini izleyen günden itibaren otuz gün içinde görevli mahkemelerde dava açılabileceği hükme bağlanmış; Yasanın “İlk inceleme üzerine verilecek karar” başlıklı 15.maddesinin 1.fıkrasının (a) bendinde; “ 1. (Değişik bent: 05/04/1990 - 3622/6 md.) Danıştay veya idare ve vergi mahkemelerince yukarıdaki maddenin 3 üncü fıkrasında yazılı hususlarda kanuna aykırılık görülürse, 14 üncü maddenin; a) 3/a bendine göre adli ve askeri yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine; idari yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine, (…) karar verilir” denilmiştir.

Dosyanın, 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca incelenmesinden:

Olayda, davacı vekili tarafından, ortada vergi mahkemesine hitaben yazılmış dilekçeyle açılmış bir dava bulunmadan, Yozgat İcra Hukuk Mahkemesi'ne verilen dilekçe ile, dosyanın Kayseri Vergi Mahkemesine gönderilmesi talep edilmiş; Mahkeme'ce, yazı ekinde dava dosyası Kayseri Vergi Mahkemesi Başkanlığına gönderilmiş ve bu yargı yerince, kendisine gelen adli yargı yerine ait dava dosyası üzerinden inceleme yapılarak görevsizlik kararı verilmiş olup, yukarıda yapılan açıklamalara göre, İ.Y.U.K.’nun 3 ve 9. maddelerinde öngörülen şekilde usulüne uygun olarak idari yargı yerine açılmış bir dava bulunduğundan söz etmek olanaksızdır.

2247 sayılı Yasa’nın 19. madde hükmüne göre, bir yargı yerinin re’sen Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvuruda bulunabilmesi için; tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada daha önce diğer yargı yerlerinden birisi tarafından görevsizlik kararı verilmiş ve bu kararın kesinleşmiş bulunması ve bunun üzerine kendine gelen davayı inceleyen yargı yerinin de davada görevsizlik kararı veren yargı yerinin görevli olduğu kanısına varması gerekmektedir. Ancak, başvuru koşullarının incelenebilmesi için öncelikle, yargı yerinde usulüne göre açılmış bir dava bulunması gerektiği tartışmasızdır.

Bu durumda, ortada vergi mahkemesine hitaben yazılmış dilekçeyle açılmış bir dava bulunmadığından, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen koşullar gerçekleşmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Yasada öngörülen koşulları taşımayan başvurunun, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.

SONUÇ : 2247 sayılı Yasada öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 13.5.2013 gününde Üye Nurdane TOPUZ’un KARŞI OYU VE OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.

KARŞI OY

Dava, davacı Maliye Hazinesi tarafından, borçlusu davalı Şirket olan Yozgat 1. İcra Müdürlüğünün 2009/6981 takip sayılı dosyasındaki hacze iştirak edebilmeleri için, Yozgat 1. İcra Dairesinin 2011/202 Muh. Sayılı ve 27.05.2011 tarihli kararına karşı yaptıkları şikâyetlerinin kabulüne karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3. maddesinin birinci fıkrasında(Değişik: 10/6/1994-4001/2 md.), “İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır" ve 9. maddesinin birinci fıkrasında(Değişik: 5/4/1990 - 3622/2 md.), “Çözümlenmesi Danıştayın, idare ve vergi mahkemelerinin görevlerine girdiği halde, adli ve askeri yargı yerlerine açılmış bulunan davaların görev noktasından reddi halinde, bu husustaki kararların kesinleşmesini izleyen günden itibaren otuz gün içinde görevli mahkemede dava açılabilir. Görevsiz yargı merciine başvurma tarihi, Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine başvurma tarihi olarak kabul edilir" hükmü yer almıştır.

Olayda, adli yargı yerince yargı yolu bakımından görevsizlik kararı verilen dava dosyası davacı vekilinin istemi üzerine idari yargı yerine gönderilmiş ve bu yargı yerince, adli yargı yerine ait dava dosyası üzerinde inceleme yapılarak davada adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesi uyarınca görev uyuşmazlığının çözümü için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmiş olup, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 3 ve 9. maddelerinde öngörülen şekilde usulüne uygun olarak idari yargı yerinde açılmış bir dava bulunduğundan sözetmek mümkün değildir.

Üye

Nurdane Topuz

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/130

KARAR NO: 2013/644

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2/3. maddesi uyarınca aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılan davanın, 2918 ve 5326 sayılı Yasa hükümleri uyarınca İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.G.

Davalı : İstanbul Valiliği O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan denetimler sırasında 34 ZP 2427 plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi Cuma Gövtepe adına 10.8.2012 tarih ve GN-995058 seri-sıra numaralı,araç sahibi davacı adına 10.8.2012 tarih ve GN-995059 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanakları düzenlenerek ayrı ayrı 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 10.8.2012 tarih ve 188487 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 6. İDARE MAHKEMESİ: 31.10.2012 gün ve E:2012/1385, K:2012/2085 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez adına düzenlenen idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

BÜYÜKÇEKMECE 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 26.12.2012 gün ve D. İş:2012/2182 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle ve Uyuşmazlık Mahkemesi’nin konu ile ilgili benzer kararları da emsal gösterilerek, davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine ve dosyanın görev uyuşmazlığının çözümlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği...” açıkça belirtilmiştir. Bu durum gözetildiğinde, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

Olay kısmında belirtildiği üzere, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle açılan dava yönünden tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada; idari yargı yerince adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle verilmiş ve kesinleşmiş bir görevsizlik kararı bulunmakta olup, bunun üzerine kendine gelen davayı inceleyen adli yargı yerinin sahip olduğu seçenekler ile verdiği karar bakımından bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.

1- 2247 sayılı Yasanın 14. maddesinde yer alan, “Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.

Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca ve ceza davalarında ise ayrıca ilgili makamlarca ileri sürülebilir.” hükmüne göre, idare mahkemesinin kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine adli yargı yerince de görevsizlik kararı verilmesi ve bu kararın kesinleşmesi halinde, olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş olacak; hukuk alanında doğmuş bulunan bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi ise, ancak davanın taraflarınca ileri sürülebilecektir.

2- 2247 sayılı Yasanın 19. maddesindeki “Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler ” hükmüne göre ise, adli yargı yeri, davaya bakma görevinin daha önce görevsizlik kararı veren idari yargı yerine ait olduğunu belirten gerekçeli bir karar ile doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma olanağına sahiptir. Şu kadar ki, başvuru kararının, görev konusunda Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilmesine değin işin incelenmesinin ertelenmesi hususunu da ihtiva etmesi gerekir.

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma olanağını tanımıştır.

Olayda, adli yargı yerince, öncelikle görevsizlik kararı verilmekle birlikte, bununla yetinilmemiş ve görevli merciin belirtilmesi için re’sen Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulmasına da karar verilmiştir.

Bu haliyle, her ne kadar 2247 sayılı Yasada öngörülen yönteme uymamakta ise de, davanın taraflarınca başvuruda bulunulmadığı gözetilerek, Sulh Ceza Mahkemesince re’sen yapılan başvurunun 2247 sayılı Yasanın 19. maddesi kapsamında olduğunun kabulü ile Uyuşmazlık Mahkemesinin önüne gelmiş bulunan görev uyuşmazlığının çözüme kavuşturulması, gerek dava ekonomisine gerek Uyuşmazlık Mahkemesinin kuruluş amacına uygun olacağından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülten Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacı adına kayıtlı aracın, 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesi üçüncü fıkrası uyarınca 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin tutanağın iptal edilmesi istemiyle açılmıştır.

Uyuşmazlığın çözümü için, aynı maddi olaydan kaynaklanan aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ve para cezası verilmesine ilişkin işlemlerin 2918 ve 5326 sayılı Kanunlar uyarınca, ayrı ayrı incelenmesi gerekmektedir.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlığı altında düzenlenen Ek 2. maddesi, üçüncü fıkrasında, “(Ek fıkra: 31/5/2012-6321/3 md.) İlgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dâhilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezası üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanır. Ayrıca, araç her defasında altmış gün süre ile trafikten men edilir” hükmü yer almıştır.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davaların görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın esasını oluşturan, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karara gelince:

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir” denilmiş; “Motorlu Araçlara Ait Şartlar” başlığı altında düzenlenen beşinci kısım ikinci bölümünde yer alan 30.maddesinde araçların teknik şartlara uygunluğu,31.maddesinde araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler, 32. maddesinde adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme,Ek 2.maddesinde araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması; altıncı kısım üçüncü bölümde düzenlenen “Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar” başlıklı 65.maddesinde araçların yüklenmesi ile ilgili esaslar, uyulması gereken kural-lar,uymayanlara verilecek cezalar ve araçların hangi koşullarda trafikten men edileceklerine ilişkin hususlar ayrıntılı ve idarece tek yanlı kurallar şeklinde belirlenmiş,79.maddesinde de, trafikten men edilen araçlar ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" hükmü yer almış olup; bu Kanun’un genel hükümleri arasında yer alan 27. maddesinin (1) numaralı bendinde, idari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren engeç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabileceği öngörülmüştür.

Buna göre, Kabahatler Kanunu’nun; idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, Kanun’un 19. maddesinde sayılan yaptırımlar saklı tutulmak kaydıyla, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı anlaşılmaktadır.

2918 sayılı Kanun’un Adli Kovuşturma ve Cezaların Uygulaması başlıklı Dokuzuncu Kısım’a dahil 112. maddesinin ilk paragrafında da; sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki hafif para cezasını veya bu kanundaki hafif hapis cezasını, belgelerin geri alınması ve iptali veya işyerlerinin kapatılması cezasını gerektiren suçlarla ilgili davalara trafik mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde yetki verilen sulh ceza mahkemelerinde bakılacağı ifade edilmiş; böylelikle araçların belirli bir süre için trafikten men edilmelerine ilişkin uygulamalar, trafik ve sulh ceza mahkemelerinin görevi dışında tutul- muştur.

Olayda; davacının, tescil edildiği amacın dışında kullandığından bahisle aracının 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin işlemlerin ayrıntılı idari kurallarla düzenlendiği, kesin ve yürütülmesi zorunlu idari bir işlem olduğu, 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, aracın geçici olarak ( belirli bir süre için )trafikten men edilmesi hususunun trafik ve sulh ceza mahkemelerinin görevine dahil edilmediği, aynı şekilde 5326 sayılı Kanun’un 19. maddesinde de, diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için kara nakil aracının trafikten alıkonulmasına ilişkin hükümlerin geçici istisnalar içinde sayıldığı hususu da dikkate alındığında; aracın altmış gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle açılan davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Büyükçekmece 2. Sulh Ceza Mahkemesince yapılan başvurunun 19. madde kapsamında kabulü ile, İstanbul 6. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Büyükçekmece 2. Sulh Ceza Mahkemesinin 19. madde kapsamında görülen BAŞVURU-SUNUN KABULÜ ile, İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin 31.10.2012 gün ve E:2012/1385, K:2012/2085 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/132

KARAR NO: 2013/645

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : S.K.

Vekili : Av. B.S.G.

Davalı : Gebze İlçesi Emn. Müd. Trf. Tescil Büro Amirliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan denetimler sırasında 34 ZA ….. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi Eren Çimen adına 6.7.2012 tarih ve GL-777893 seri-sıra numaralı, araç sahibi davacı adına 6.7.2012 tarih ve GL-777894 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanakları düzenlenerek ayrı ayrı 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 6.7.2012 tarih ve 3719 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı vekili, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

KOCAELİ 2. İDARE MAHKEMESİ: 16.7.2012 gün ve E:2012/646, K:2012/890 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

GEBZE 3. SULH CEZA MAHKEMESİ: 9.10.2012 gün ve D. İş:2012/678 sayıyla; İl Emniyet Müdürlüğünün cevabi yazılarında, davaya konu aracın (P) plakası olmadan servis taşımacılığı yaptığının tespit edildiği, bu iş için gerekli belgelerini ibraz edemediğinden ve (P) plakası olmadığından, idari para cezası verildiği ve araç trafikten men tutanağı düzenlendiğinin belirtildiği açıklanarak, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle ve Uyuşmazlık Mahkemesi’nin konu ile ilgili benzer kararları da emsal gösterilerek, davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine ve dosyanın görev uyuşmazlığının çözümlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma olanağını tanımıştır.

Uyuşmazlığın esasını oluşturan, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karara gelince:

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir” denilmiş; “Motorlu Araçlara Ait Şartlar” başlığı altında düzenlenen beşinci kısım ikinci bölümünde yer alan 30.maddesinde araçların teknik şartlara uygunluğu,31.maddesinde araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler,32.maddesinde adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme, Ek 2. maddesinde araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması; altıncı kısım üçüncü bölümde düzenlenen “Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar” başlıklı 65.maddesinde araçların yüklenmesi ile ilgili esaslar, uyulması gereken kural-lar,uymayanlara verilecek cezalar ve araçların hangi koşullarda trafikten men edileceklerine ilişkin hususlar ayrıntılı ve idarece tek yanlı kurallar şeklinde belirlenmiş,79.maddesinde de, trafikten men edilen araçlar ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

Açıklanan nedenlerle, Gebze 3. Sulh Ceza Mahkemesince yapılan başvurunun 19. madde kapsamında kabulü ile, Kocaeli 2. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Gebze 3. Sulh Ceza Mahkemesinin 19. madde kapsamında görülen BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Kocaeli 2. İdare Mahkemesi’nin 16.7.2012 gün ve E:2012/646, K:2012/890 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/227

KARAR NO: 2013/646

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun uyarınca verilen idari para cezasına karşı açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk

K A R A R

Davacı : A. Turizm İşletmeleri Tic. Ltd. Şti.

Vekili : Av. M.U.

Davalı : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı

O L A Y : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İstanbul Bölge Müdürlüğünün 4.7.2007 gün ve B.13.0.ÇGM.1.34/801790/175-04 sayılı işlemi ile, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’un 18.maddesine muhalefet edilerek, izinsiz yabancı uyruklu işçi çalıştırdığından bahisle, davacı adına aynı Kanun’un 21.maddesi dördüncü fıkrası uyarınca 14.288 YTL idari para cezası verilmiştir.

Davacı vekili, idari para cezasının iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

FATİH 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 11.10.2007 gün ve 2007/2171 Müt.No.sayıyla; 4817 sayılı Kanun’un 17. maddesinde,bakanlıkça verilecek kararlara karşı ilgililerin 30 gün içinde itiraz edebileceklerinin, itirazın reddedilmesi halinde ise idari yargı yoluna başvurulabileceğinin düzenlendiği açıklanarak,davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 10. İDARE MAHKEMESİ: 22.2.2008 gün ve E:2007/2524, K:2008/210 sayıyla;4817 sayılı Kanun’un 21. maddesinin birinci fıkrasında, idari para cezalarına karşı ilgililerin yedi gün içinde sulh ceza mahkemelerine itiraz edebileceklerinin düzenlendiği açıklanarak, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, kararın temyiz edilmesi üzerine, hüküm Danıştay 10. Daire’since onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının; davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla, adli yargı dosyasının getirtildiği ve sonuçta usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülten Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’un 18. maddesine muhalefet edildiğinden bahisle, 21. maddesine göre verilen idari para cezasının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

27.2.2003 tarih ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’un “Amaç” başlıklı 1. maddesinde,“ Bu Kanunun amacı, yabancıların Türkiye'deki çalışmalarını izne bağlamak ve bu yabancılara verilecek çalışma izinleri ile ilgili esasları belirlemektir” denilmiş;“Bildirim yükümlülüğü” başlıklı 18. maddesinde, “a)Bağımsız çalışan yabancı-lar,çalışmaya başladıkları tarihten ve çalışmanın bitiminden itibaren,

b)Yabancı çalıştıran işverenler yabancının çalışmaya başladığı tarihten,çalışma izninin verildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde çalışmaya başlamaması halinde bu sürenin bitiminden itibaren ve herhangi bir nedenle hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren,

En geç on beş gün içerisinde durumu Bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler”hükmü yer almış; 21. maddesinde, idari para cezasının hangi hallerde verileceği ve verilecek idari para cezası miktarları belirtildikten sonra, bu Kanunda öngörülen idari para cezalarının gerekçesi belirtilmek suretiyle Bakanlık bölge müdürlüğünce ilgililere 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre tebliğ edileceği, idari para cezalarının tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde vergi daireleri veya mal müdürlüklerine ödeneceği, ilgililerin cezaya bu süre içinde yetkili sulh ceza mahkemesi nezdinde itiraz edebilecekleri, başvurunun, cezanın takip ve tahsilini durdurmayacağı öngörülmüşken, bu madde, 23.1.2008 tarih ve 5728 sayılı Kanun’un 499. maddesiyle, “18 inci maddeye göre bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen bağımsız çalışan yabancı ile yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için ikiyüzelli Türk Lirası idarî para cezası verilir.

Çalışma izni olmaksızın bağımlı çalışan yabancıya beşyüz Türk Lirası idarî para cezası verilir.

Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işveren veya işveren vekillerine her bir yabancı için beşbin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bu durumda, işveren veya işveren vekili yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.

Birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarda sayılan fiillerin tekrarı hâlinde idarî para cezaları bir kat artırılarak uygulanır.

Bu Kanuna göre verilmiş çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya ikibin Türk Lirası idarî para cezası verilir ve varsa işyeri veya işyerlerinin Bakanlık bölge müdürlerince kapatılması kararı alınarak, bu kararın uygulanması için durum ilgili valiliğe bildirilir.

Tekrarı hâlinde, varsa işyeri veya işyerlerinin kapatılmasının yanı sıra idarî para cezası bir kat artırılarak uygulanır.

Bu Kanuna göre idarî para cezası ile cezalandırılan bağımlı veya bağımsız çalışan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler İçişleri Bakanlığına bildirilir” şeklinde değiştirilmiştir. 5728 sayılı Kanun hükümleri 8.2.2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Olayda, davanın, para cezasının kaldırılması istemiyle açıldığı; 4817 sayılı Yaban-cıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle idari para cezasına karşı kanun yoluna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği anlaşılmıştır.1.6.2005 tarihinde 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesi üzerine Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nce, sözü edilen Kanun’un diğer kanunlarda düzenlenen idari yaptırımlar ile bunlara karşı yapılacak itirazlara ilişkin görev hükümleri üzerindeki etkisinin incelenmesi sonucunda: diğer kanunlarda düzenlenen idari yaptırımın, dayanağı olan yasanın amacı dikkate alınarak; Kabahatler Kanunu’nun 1., 2., 16. ve 19. maddelerinde belirtilen koşulları taşıması, 27. maddenin (1) numaralı bendinde belirtilen idari yaptırımlardan olması halinde, idari para cezaları ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin olanlarına karşı 1.6.2005 tarihinden sonra yapılacak itirazlarda sulh ceza mahkemelerinin genel görevli kılındığına ve bu nedenle doğan görev uyuşmazlıklarında adli yargı yerinin görevli bulunduğuna karar verilmiştir.

Daha sonra, 30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde " (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır." denilmiştir.19.12.2006 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, Kabahatler Kanunu’nun; İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterildiği durumunda ise uygulanmayacağı anlaşılmaktadır.

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 4817 sayılı Kanun’da da idari para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanunla değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Yasa hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanun’un 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Fatih 2. Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılmasının gerektiği düşünülmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Fatih 2. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 11.10.2007 gün ve 2007/2171 Müt. No. sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/229

KARAR NO: 2013/647

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : A.N.I.

Davalı : İstanbul Valiliği,C Bölgesi Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 TU….. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 16.10.2012 tarih ve GN-004598 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 16.10.2012 tarih ve 215634 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 7. İDARE MAHKEMESİ: 2.11.2012 gün ve E:2012/1945, K:2012/1796 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

PENDİK 1. SULH CEZA MAHKEMESİ: 13.12.2012 gün ve D. İş:2012/1027 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılan dava yönünden 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının; davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla, idari yargı dosyasının Mahkemesinden getirtildiği ve sonuçta usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlığın esasını oluşturan, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karara gelince:

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir” denilmiş; “Motorlu Araçlara Ait Şartlar” başlığı altında düzenlenen beşinci kısım ikinci bölümünde yer alan 30.maddesinde araçların teknik şartlara uygunluğu,31.maddesinde araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler,32.maddesinde adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme,Ek 2.maddesinde araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması; altıncı kısım üçüncü bölümde düzenlenen “Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar” başlıklı 65.maddesinde araçların yüklenmesi ile ilgili esaslar, uyulması gereken kural-lar,uymayanlara verilecek cezalar ve araçların hangi koşullarda trafikten men edileceklerine ilişkin hususlar ayrıntılı ve idarece tek yanlı kurallar şeklinde belirlenmiş,79.maddesinde de, trafikten men edilen araçlar ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 7. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 7. İdare Mahkemesi’nin 2.11.2012 gün ve E:2012/1945, K:2012/1796 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/230

KARAR NO: 2013/648

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.N.I.

Davalı : İstanbul Valiliği, C Bölgesi Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 TU ….. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 16.10.2012 tarih ve GN-004598 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 16.10.2012 tarih ve 215634 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davacı, bu kez idari para cezasının iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

PENDİK 1. SULH CEZA MAHKEMESİ: 13.12.2012 gün ve D. İş:2012/1245 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 13.5.2013 günlü toplantısında; Raportör-Hakim Gülten Fatma BÜYÜKEREN’in, 2247 sayılı Yasa’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada başvurunun reddi gerektiğine ilişkin sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde, “Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.

Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca ve ceza davalarında ise ayrıca ilgili makamlarca ileri sürülebilir”, 19.maddesinde, “Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.

(Değişik ikinci fıkra: 23/7/2008 – 5791/9 md.) Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir” denilmiştir. Aynı Yasanın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesinin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, davacının 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca adına verilen 1.950,00 TL tutarındaki idari para cezasının kaldırılması istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunduğu ve Mahkemece görevsizlik kararı verildiği, bu işlem ile ilgili olarak idari yargı yerine dava açılıp açılmadığı konusunda bir bilgi olmadığı gibi, idari yargı yerince verilmiş bir görevsizlik kararı da bulunmadığı, söz konusu Trafik İdari Para Cezası karar Tutanağına istinaden düzenlenen “araç trafikten men tutanağı”nın iptali istemiyle de idari yargı yerinde dava açtığı, Mahkemece davanın görev yönünden reddine karar verilmesi üzerine, bu işlem ile ilgili olarak Pendik 1.Sulh Ceza Mahkemesi’ne açtığı davada, Mahkemece 13.12.2012 gün ve D.İş: 2012/1027 sayı ile davanın görev yönünden reddine karar verildiği, davacının istemiyle İstanbul 7.İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararı ile oluştuğu ileri sürülen olumsuz görev uyuşmazlığı nedeniyle Mahkememize gönderildiği, kayıtlarımızın incelenmesinde Mahkememizin 2013/229 esasında kayıtlı olduğu, davacının yukarıda bahsedilen idari yargı dosyası ile Pendik 1.Sulh Ceza Mahkemesi’nin 13.12.2012 gün ve D.İş:2012/1245 sayılı dosyası arasında da olumsuz görev uyuşmazlığı oluştuğunu ileri sürerek,bu davalar arasında oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle ayrıca Mahkememize başvurduğu anlaşılmıştır.

Bu durumda, bu dosyalar yönünden adli ve idari yargı yerlerince, konusu ve sebebi aynı olan dava sebebiyle verilmiş iki ayrı görevsizlik kararı bulunmadığından, 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, başvurunun aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca reddine karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ : 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, BAŞVURUNUN aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/247

KARAR NO: 2013/649

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : OYAK ile Vakıfbank arasındaki bir protokole dayalı olarak bu bankaca OYAK üyelerine sunulan borç para verme hizmetinin özel hukuk ilişkisi kapsamında kaldığı;bu borcun ödenmemesi nedeniyle aynı protokol uyarınca borcun OYAK’ça üstlenilmesi sonrası, OYAK’ın üyeye rücu etmesi üzerine doğan uyuşmazlığın da özel hukuk alanına girdiği ve davada ADLİ YARGI’nın görevli olduğu hk.

K A R A R

Davacı : De. Me. H.K.

Davalı : Ordu Yardımlaşma Kurumu Genel Müdürlüğü

Vekilleri : Av. H.K., Av. F.P.

O L A Y : Davacı dava dilekçesinde özetle, Van Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığında devlet memuru olarak görevli olduğunu, ayrıca OYAK üyesi olduğunu, OYAK tarafından üyelikte 18 ayını dolduran daimi üyeler ile isteğe bağlı üyelerin 36 ay üyelik koşulu arayarak OYAK kaynaklı borç para hizmeti ya da Vakıfbank aracılığıyla daimi üyelerde süre koşulu aramaksızın borç verme hizmeti sunulmakta olduğunu, üyelerin bu borç verme hizmetlerinden aynı anda yalnızca birini kullanabilmekte olduklarını, Vakıfbank 7/24 açık kredi hizmetinden kullanmış olduğu 3.153,46 TL tutarındaki krediyi zamanında ödeyememesi nedeniyle bu borcun OYAK tarafından 52009126622 senet numarası ile Vakıfbank’a aktarılmak suretiyle kapatıldığını ve OYAK’ın 06.04.2009 tarih ve 52009126622 senet no sayılı ödeme emri ile 12 taksitle kuruma borçlandırıldığını, taksitlerin 15.5.2009 tarihinden itibaren ödenmesi gerektiğini 02.11.2009 tarihinde talebi üzerine kurumun web sitesinin “OYAK Gönderileri” bölümüne yollanan ödeme emri aracılığıyla öğrendiğini, 06.04.2010 tarihinde söz konusu ödeme emrinin düzenlendiğini ve böylece kuruma borçlandırılma işleminin gerçekleştirildiğini, ödemelerin 15.05.2009 tarihinden geçerli olmak üzere başlatıldığını, OYAK 48 nci Genel Kurulunda alınan karar gereğince, söz konusu borcun 12 eşit takside bölündüğü ve taksitlerin kesilmesi için ödeme emrinin J.Asyş.Kor.K.lığı mutemetliğine gönderildiğini, OYAK'ın söz konusu ödeme emrini tarafına usulüne uygun bir şekilde tebliğe göndermediğini, bireysel çabalarıyla ödeme emrinden haberdar olduğunu, 02.11.2009 tarihine kadar da borcundan kendisini haberdar etmediğini, 09.07.2010 tarihli dilekçesi ile usulüne uygun olarak kendisine tebliğ edilmediği için hukuken kesinleşmeyen ödeme emrine dayanarak düzenlenen OYAK’ın 06.07.2010 gün ve Genel Müdür Yrd.Üye Hiz.5282109-2010 (Kay.İz.Md.) sayılı borç verme hizmeti hesap ekstresinde ödemelerin defaten ve gecikme zammı ile yapılmasına ilişkin işlemin kaldırılması, OYAK 48 nci Genel Kurulunda alınan karar uyarınca bu tür alacakların 12 ay taksitle tahsil edileceğine ilişkin kararına göre işlem yapılması, bu şekilde düzenlenecek yeni ödeme emrinin usulüne uygun bir şekilde tarafına tebliğ edilmesini talep ettiğini, OYAK’ın 14.07.2010 tarihinde kargo aracılığıyla gönderilmek suretiyle tarafına tebliğ ettiği 12.07.2010 tarihli cevabi yazı ile; Kurum tarafından defalarca yazılan yazıların tarafına ulaşıp ulaşmadığını bilmedikleri ve bunu takip edemedikleri, OYAK’ın özel hukuk hükümlerine tabi emeklilik fonu olup kamu kurumu olmadığını, yapılan işlemlerin hukuka aykırı olmadığını, ödeme emrinin usulüne uygun olarak adresine gönderildiğini, tahakkuk ettirilen gecikme faizinin işlemden kaldırılmasının mümkün olmadığını belirttiğini, ancak AYİM Daireler Kurulunun 08.03.1990 gün ve 1989/7 Esas, 1990/4 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere OYAK’ın bir kamu kurumu olduğunu, Uyuşmazlık Mahkemesinin 08.05.1998 gün ve 1998/9 Esas, 1998/1 Karar sayılı kararında da OYAK’ın bir kamu kurumu olduğuna işaret edildiğini, ayrıca 205 sayılı OYAK Kanununun 37 nci maddesi nazara alındığında OYAK’ın bir kamu kurumu olduğunu ve Kurumun alacaklarının ise kamu (amme) alacağı olduğunu, bir kamu kurumu olan OYAK tarafından adına tahakkuk ettirilen borcun bir kamu alacağı olduğunu ve bu alacağın tahsilinde 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanması gerektiğini, OYAK’ın, kurum üyesi olarak tarafına sunduğu borç verme hizmetine karşılık oluşan alacağın zamanında tahsil edememesi nedeniyle 06.04.2009 tarih ve 52009126622 senet no sayılı ödeme emrinin düzenlendiği anlaşılmakta ise de; söz konusu ödeme emri düzenlenirken 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine uyulup uyulmadığının iş bu davanın çözüm noktasını oluşturduğunu, OYAK tarafından adına düzenlenen söz konusu ödeme emrinin hukuken geçerli bir belge sayılabilmesi ve bu belgeye dayanılarak ileride hakkında cebri icra yoluna başvurulabilmesi için öncelikle söz konusu ödeme emrinin usulüne uygun bir şekilde tarafına tebliğ edilmiş olması gerektiğini, ancak OYAK tarafından düzenlenen ödeme emrinin tarafına usulüne uygun bir şekilde tebliğe gönderilmediğini, 06.04.2009 tarihinde düzenlenmiş olmasına rağmen söz konusu ödeme emrinin ancak kendisinin durumdan bir şekilde haberdar olup kurumdan talep etmesi üzerine 02.11.2009 tarihinde kurumun web sitesinin “OYAK Giderleri” bölümüne yollandığını belirterek OYAK 48 nci Genel Kurulunda alınan karar hilafına hareketle, Vakıfbank 7/24 Açık kredi hizmetinden kullanmış olduğu toplam 3.153,46 TL tutarındaki açık kredi borcunun Vakıfbank’a aktarılmasından kaynaklanan OYAK Kurum alacağının 12 eşit taksitle tahsil edilmesi gerekirken OYAK Gn.Md.lüğünün 06.07.2010 gün ve Genel Müdür Yrd.Üye Hiz.5282109-2010 (Kay.İz.Md.) sayılı yazısı (Borç Verme Hizmeti Hesap Ekstresi) ile toplam 3.304,50 TL. tutarındaki ödemenin 30.7.2010 tarihine kadar defaten ödenmesinin talep edilmesi şeklindeki idari işlemin sebep ve maksat unsurları yönünden hukuka aykırı olduğunu belirterek iptaline, ödeme emrinin usulüne uygun bir şekilde tarafına tebliğ edilmediğini belirterek ödeme emrinin iptaline, hukuka aykırı ödeme emri dikkate alınarak tahakkuk ettirilen gecikme faizlerinin iptaline ve öncelikle yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi istemiyle askeri idari yargı yerinde dava açmıştır.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 3.Daire Başkanlığı: 21.04.2011 gün, E:2011/965, K:2011/1256 sayı ile özetle, davacının iptalini talep ettiği ödeme emrine konu alacağın OYAK’ın Vakıfbank ile özel hukuk hükümleri çerçevesinde imzaladığı protokol çerçevesinde Vakıfbank tarafından OYAK üyelerine belirli şartlar dahilinde sağlanan kredinin, davacı tarafından Vakıfbank’a geri ödenmemesi nedeniyle söz konusu kredinin yine aynı protokol hükümleri gereğince OYAK tarafından davacının hesabına Vakıfbank’a ödenmesi sonrasında OYAK’a borçlandırılması sonucu ortaya çıkan bir alacak olduğunu, söz konusu alacağın kaynağının, özel hukuk hükümlerine tabi Vakıfbank ile OYAK arasında imzalanan Protokol, üyenin Vakıfbank ile imzaladığı ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna tabi olan kredi kartı üyelik sözleşmesi ile üye ad ve hesabına Vakıfbank’a ödeme yapılmasının hukuki dayanağı olan ve davacının imzalamış olduğu yine özel hukuk hükümlerine göre hazırlanmış bir taahhütname olduğunu, davalı kurumun davacı ad ve hesabına Vakıfbank’a garantör sıfatıyla yapmış olduğu ödemenin hukuki niteliğinin ise Borçlar Hukuk alanında uygulama sahası bulunan “itibar emri” olduğunu, dolayısıyla Vakıfbank, Davalı Kurum ve davacı arasında kurulan bu üç yönlü ilişki içinde kamu hukukuna tabi olabilecek hiçbir yön bulunmadığını, bir başka deyişle davada iptali talep edilen ödeme emrine konu alacağın özel hukuk hükümlerine göre hazırlanan bir sözleşmeden ortaya çıktığını, bu nedenle ortada idari davaya konu edilebilecek ve/veya idari yargının görev alanına giren bir işlem ve/veya eylem veyahut bir kamu alacağı bulunmadığından bu davanın idari yargının görev alanına girmediğini belirterek, dava konusu uyuşmazlığın çözümünde adli yargı görevli olduğundan bahisle davanın görev yönünden reddine karar vermiş olup, bu karara karşı yapılan itiraz başvurusu üzerine Askeri Yüksek İdare Mahkemesi 3.Daire Başkanlığı 06.10.2011 gün, E:2011/1638, K:2011/1949 sayı ile karar düzeltme talebinin reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı aynı istemle bu kez adli yargı yerinde dava açmıştır.

Ankara 4.Tüketici Mahkemesi: 03.02.2012 gün, E:2011/711, K:2012/35 sayı ile özetle, davacının öncelikle Vakıfbank’tan kredi almış olmasının bir önemi olmadığını, Vakıfbank’la Oyak arasındaki protokol ve davacı ile davalı OYAK arasında imzalanan taahhütname dikkate alındığında, davalı Oyak'ın davacı adına bankaya ödediği miktarı davacıya kredilendirdiği, uyuşmazlığın bu kredilendirme sırasında OYAK'ın işlemlerinden kaynaklandığı, davacı doğrudan OYAK'tan kredi kullandığında hangi mahkeme görevli olacak ise, bu durumda da aynı mahkemenin görevli olması gerektiği ve OYAK kredisi sadece üyelerine verilen bir kredi olduğundan davacının 4077 Sayılı Kanunda belirtilen Tüketici sayılmayacağı kabul edildiğinden görevli mahkemenin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi olduğunu belirterek, davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve bu karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasanın 27.maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; askeri idari yargı ve adli yargı yerleri arasında anılan Kanun'un 14.maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının 15.maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği, Başkanlıkça askeri idari yargı dosyasının da ilgili mahkemesinden getirtildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde askeri idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN’ın davada adli yargı, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Savcısı Müjdat Tuna’nın ise askeri idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü ve yazılı açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Van Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığında sivil memur olarak görevli olup, aynı zamanda 5282109 nolu üye numarası ile OYAK üyesi olan davacı hakkındaki, Ordu Yardımlaşma Genel Müdürlüğünün 06.07.2010 tarih ve Genel Müdür Yrd. Üye Hiz.-5282109-2010 (Kay.İz.Md) sayılı, 52009126622 nolu 12 ay vadeli borca ilişkin eksik ödeme ile buna ilişkin gecikme faizi tutarının 30.07.2010 tarihine kadar defaten ödenmesi talebine ilişkin idari işlemin (Borç Verme Hizmeti Hesap Ekstresinin), bu işleme dayanak olarak gösterilen ödeme emrinin ve uygulanan gecikme faizlerinin iptali istemiyle açılmıştır.

Dosya kapsamında yer alan 06.06.2010 gün, Genel Müdür Yrd. Üye Hiz.-5282109-2010 (Kay.İz.Md) sayılı davacıya hitaben yazılmış olan Borç Verme Hizmeti Hesap Ekstresi örneğinde, davacının 06.04.2009 tarihinde çektiği 52009126622 nolu 12 ay vadeli borcuna ilişkin kayıtların 31.05.2010 tarihi itibariyle OYAK kayıtları esas alınarak yazı devamında verildiği, eksik ödeme ve buna ilişkin gecikme faizi tutarını 30.07.2010 tarihine kadar ilgili banka şubesine yatırması gerektiğini, kayıtlara ilişkin itirazını belgeleriyle birlikte 30.07.2010 tarihine kadar OYAK Kayıt İzleme Müdürlüğüne iletmesi gerektiği belirtilmiştir.

Dosya kapsamındaki davacı hakkında tanzim edilmiş olan 06.04.2009 gün, 52009126622 senet nolu OYAK Genel Müdürlüğü Borç Para Ödeme Emrinin örneğinde, 3.126,58 TL tutarındaki borç miktarının davacıya gönderilmeyerek zamanında ödenmeyen Vakıfbank bankomat 7/24 kredi borcu için protokol gereği OYAK tarafından Vakıfbank’a aktarıldığı belirtilmiştir.

Anayasanın 157.maddesinde Askeri Yüksek İdare mahkemesinin askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesi olduğu, ancak askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması şartının aranmayacağı belirtilmiş, 20.7.1972 günlü ve 1602 sayılı Yasanın 25.12.1981 günlü ve 2568 sayılı Yasa ile değişik 20. maddesinde de aynı hüküm yer almıştır. Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin bir davaya bakabilmesi için dava konusu idari işlemin "asker kişiyi ilgilendirmesi" ve " askeri hizmete ilişkin bulunması" şartlarının birlikte bulunması gerekmektedir.

1602 sayılı Yasanın değişik 20. maddesinde Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan, subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurlar asker kişi sayılmaktadır.

İdari işlemin, görevli yargı yerinin tespiti yönünden "askeri hizmete ilişkin” olup olmadığının saptanabilmesi için işlemin konusuna bakılması gerekmektedir. Eğer idari işlem askeri gereklere askeri usul ve yönteme ve askeri hizmete göre tesis edilmiş ise bu işlemin askeri nitelikte olduğu kabul edilmelidir, işlem, askeri olmayan bir makam tarafından tesis edilmiş olsa bile durum değişmemekte menfaati ihlal edilen asker kişinin açtığı davanın askeri Yüksek İdare mahkemesinde görülmesi gerekmektedir.

Buna göre, davacının TSK’da sivil memur olması karşısında, işlemin asker kişiyi ilgilendirdiği kuşkusuz ise de, dava konusu işlemin hukuki niteliğinin saptanabilmesi bakımından öncelikle dava konusu uyuşmazlığın hukuki niteliğinin saptanması gerekmektedir.

30 Mart 1327 tarihli Nizamname ile askeri İkraz Sandığı kurulmuş; 1 Mart 1961 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 205 sayılı Ordu Yardımlaşma Kurumu Kanununun Geçici 1. maddesiyle anılan Nizamname yürürlükten kaldırılarak, adı geçen Sandığın mevcutları ile alacak ve borçları Ordu Yardımlaşma Kurumuna devrolunmuştur.

1961 Anayasasının 112.maddesinde bir kamu tüzel kişiliği olarak belirtilen Ordu Yardımlaşma Kurumu,Türk Silahlı Kuvvetleri mensuplarına sosyal yardım sağlamak amacıyla Milli Savunma Bakanlığına bağlı olarak kurulmuş, kuruluşuna ilişkin 205 sayılı Yasanın 1. maddesinde, Kurumun, bu Yasa ile özel hukuk hükümlerine tabi, mali ve idari bakımdan muhtar ve hükmi şahsiyeti haiz bir teşekkül olduğuna işaret edilmiştir.

Anılan Yasanın 20.maddesinde Kurum tarafından üyelerine: 1- Emeklilik yardımı, 2-Maluliyet yardımı,3-Ölüm yardımı,4- (4148 sayılı Yasa ile değişik) Konut Edindirme Yardımı yapılacağı ve ayrıca, emeklilik sistemine girenlere emekli maaşı bağlanacağı belirtilmiş; "Kurumun mevcutlarının işletilmesi ve kurumun yapacağı hizmetler" başlıklı 33.maddede, Kurumun sosyal yardım amacının gerçekleştirilmesini teminen mevcutların işletilmesi ve nemalandırılması için iktisadi ve ticari faaliyetlerde bulunmak üzere icra organı olan Yönetim Kurulu yetkili kılınmış ve bu maddenin (f), (g), (h). fıkralarında; - Kurumun daimi üyelerine mesken inşaatı için gayrimenkul ipoteği karşılığında 20 seneye kadar vadeli ve faizli krediler açmak, - Kurumun daimi üyelerine veya bunların kuracakları kooperatiflere ait arsalar üzerinde meskenler inşa etmek ve bunları peşin veya ipotek karşılığında 20 seneye kadar vade ve faizli taksitle kendilerine satmak, - (26.6.1996 tarih ve 4148 sayılı Yasa ile değişik) Daimi üyeleri mesken sahibi yapmak amacıyla, Konut Ön Biriktirim Fonu Kurmak, arsalar almak ve bu arsalar üzerinde meskenler inşa etmek veya bu amaçla satın alacağı gayrimenkulleri, peşin veya ipotek karşılığında 20 seneye kadar vade ve faizli taksitle kendilerine satmak, Kurumun yapacağı hizmetler arasında sayılmış olup, Yasanın ‘’Kurumun Mevcutlarının İşletilmesi ve Kurumun Yapacağı Hizmetler’’ başlıklı 33.maddesinin m bendinde; OYAK’ın Daimi üyelere borç vermek maksadıyla ikraz fonu tahsis etmeye yetkili olduğu hususu ifade edilmiştir.

Ancak, olayda dava konusu davacının OYAK’ın üyelerine sağladığı borç para verme hizmetinden yararlandırılıp yararlandırılmama hususundan doğmamıştır.

Davacının iptalini talep ettiği ödeme emrine konu alacak, OYAK’ın Vakıfbank ile özel hukuk hükümleri çerçevesinde imzaladığı protokol çerçevesinde Vakıfbank tarafından OYAK üyelerine belirli şartlar dahilinde sağlanan kredinin, davacı tarafından Vakıfbank’a geri ödenmemesi nedeniyle söz konusu kredinin yine aynı protokol hükümleri gereğince OYAK tarafından davacının hesabına Vakıfbank’a ödenmesi sonrasında müvekkil OYAK’a borçlandırılması sonucu ortaya çıkan bir alacaktır.

Söz konusu alacağın kaynağı,özel hukuk hükümlerine tabi Vakıfbank ile OYAK arasında imzalanan Protokol, üyenin Vakıfbank ile imzaladığı ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna tabi olan kredi kartı üyelik sözleşmesi ile üye ad ve hesabına Vakıfbank’a ödeme yapılmasının hukuki dayanağı olan ve davacının imzalamış olduğu yine özel hukuk hükümlerine göre hazırlanmış bir taahhütnamedir. Davalı Kurumun davacı ad ve hesabına Vakıfbank’a garantör sıfatıyla yapmış olduğu ödemenin hukuki niteliği ise Borçlar Hukuk alanında uygulama sahası bulunan “itibar emri”dir. Dolayısıyla Vakıfbank, Davalı Kurum ve davacı arasında kurulan bu üç yönlü ilişki içinde kamu hukukuna tabi olabilecek hiçbir yön bulunmamaktadır.

Bir başka deyişle davada iptali talep edilen ödeme emrine konu alacak özel hukuk hükümlerine göre hazırlanan bir sözleşmeden ortaya çıkmıştır. Bu nedenle ortada idari davaya konu edilebilecek ve/veya idari yargının görev alanına giren bir işlem ve/veya eylem veyahut bir kamu alacağı bulunmadığından işbu dava idari yargının görev alanına girmemektedir.

Yukarıda belirtilen tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde; davalı Kurum ve davacı arasında kurulan ilişkinin "askeri hizmete ilişkin" bulunduğunun kabulü mümkün olmamaktadır. Bu duruma göre de,olayda, 1602 sayılı Yasanın 20.maddesinde öngörülen "asker kişiyi ilgilendirme" ve "askeri hizmete ilişkin bulunma" koşullarının birlikte gerçekleşmediği anlaşıldığından, uyuşmazlığa konu edilen davanın görüm ve çözümünde Adli Yargı görevli bulunmaktadır.

Belirtilen nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli olduğundan, Ankara 4.Tüketici Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 4.Tüketici Mahkemesince verilen 03.02.2012 gün, E:2011/711, K:2012/35 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/249

KARAR NO: 2013/650

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2247 sayılı Yasa’nın 10. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : S.A.

Vekili : Av. E.A.A., Av. A.A.

Davalı : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av.Y.B.A.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davacının Dikmen 3,4,5. Etaplar Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında Ankara Büyükşehir Belediyesi ile 15.08.2006 tarihli Tapu Tahsis Belgesi Tesis Projesini borçlu adı altında imzaladığını, bu projenin daha sonra iptal edildiğini, sözleşme uyarınca müvekkilinin davalıya ödediği 15.036,45 TL nin her bir ödemenin yapıldığı miktara, ödeme tarihinden itibaren işletilecek ticari avans faiziyle birlikte, müvekkilinin tapu tahsili tesis, müştemilat ve ağaçları için dava tarihindeki yapı maliyet değeri ve ağaçlar bedeli olarak şimdilik 500,00 TL nin ve enkaz bedeli olarak şimdilik 500,00 TL nin alacaklarının muaccel olduğu sözleşme tarihi olan 15.08.2006 dan, bu talepleri kabul görmez ise sözleşmenin fesih tarihi olan 15.05.2009 tarihinden itibaren işletilecek ticari avans faizi ile birlikte, müvekkilinin şimdiye kadar ödemek zorunda kaldığı ve ödeyeceği kira bedelleri için şimdilik 500,00 TL lik kira bedellerinin ödendiği ve ödenmesi gereken tarihlerden itibaren işlemiş ve işleyecek ticari avans faiziyle birlikte, müvekkilinin sözleşmenin yapılmasıyla mahrum kaldığı ve kalacağı kira gelirleri için şimdilik 500,00 TL nin kira gelirlerinin elde edilmesi gereken tarihlerden itibaren işlemiş ve işleyecek ticari avans faiziyle birlikte, müvekkilinin uğramış olduğu menfi ve müspet zararlar için şimdilik 500,00 TL tazminatın sözleşme tarihi olan 15.08.2006 dan, bu talepleri kabul görmezse sözleşmenin fesih tarihi olan 15.05.2009 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte olmak üzere toplam 17.536,45 TL nin davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesinin 06.05.2010 gün, E:2010/199 sayılı tensip tutanağı ile yargılamanın 22.06.2010 gününe bırakılmasına karar verilmiştir.

Dava dilekçesi ve duruşma gününü bildirir tebligat 18.05.2010 tarihinde davalı idareye tebliğ edilmiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili 25.05.2010 günlü dilekçesi ile davaya cevaplarını sunabilmeleri için cevap süresinin duruşma tarihine kadar uzatılmasını talep etmiş ve Ankara 23.Asliye Hukuk Mahkemesi 25.05.2010 gün, E:2010/199 sayı ile talebin kabulüne karar vermiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili 07.06.2010 havale tarihli dilekçe ile davaya cevaplarını sunmuş olup, iş bu cevap dilekçesinde görev itirazında bulunmamış, 22.06.2010 günlü 1.celsede de görev itirazında bulunmamış olmakla, 13.07.2010 havale tarihli dilekçe ile görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi: 14.10.2010 gün, E:2010/199, K:2010/376 sayı ile özetle, uyuşmazlığın idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğinden bahisle davanın yargı yolu yönünden reddine karar vermiş olup, bu karara karşı yapılan temyiz başvuru üzerine Yargıtay 13.Hukuk Dairesinin 09.04.2012 gün, E:2012/3764, K:2012/9552 sayı ile özetle davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiğinden bahisle hükmün bozulmasına karar vermiştir.

Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi Yargıtay bozma ilamından sonraki 04.10.2012 günlü 1.celsede; E:2012/329 sayı ile bozma ilamına uyulmasına karar vermiş olup, davalı idare vekili bu celsede olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılarak dosyanın Danıştay Başsavcılığına gönderilmesini talep etmiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili 09.10.2012 günlü dilekçesi ile, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; ''İdarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak uygulamaya koyduğu plan ve projeye göre meydana getirdiği yol, kanal, baraj, su yolları, su şebekesi gibi tesislerin kurulması, işletilmesi, bakım ve onarımı sırasında kişilere verdiği zararların tazmini istemiyle açılacak davaların görüm ve çözümünde, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılacak tam yargı davaları kapsamında yargısal denetim yapan idari yargı yerleri görevli bulunmaktadır.

Anayasanın 125'inci maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin Vinci fıkrasının (b) bendinde, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları ihlal edilenler tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır.

Davalı Belediyece, yasa ile verilen görevini yerine getirmek üzere uygulamaya koyduğu Kentsel Dönüşüm Projesinin, buna karşı açılan davada İdare Mahkemesince iptaline karar verilmiş olması nedeniyle yürütülemediği ve Meclis kararı ile uygulamadan kaldırıldığı savunulduğuna göre, idarece kamu gücüne dayanılarak, re'sen ve tek yanlı şekilde tesis edilen işlemlerden doğan zararın tazminine ilişkin bulunan ve davacının haklarını ihlal eden idari işlem dolayısıyla, 2577 sayılı Yasa'nın 12'inci maddesi uyarınca doğrudan doğruya açtığı tam yargı davasının, idare hukuku ilkelerine göre görüm ve çözümü İdari Yargı’nın görev alanına girmektedir. '' demek suretiyle 2247 Sayılı Yasanın 10'uncu maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makam; reddedilen görevsizlik itirazı adli yargı yararına ileri sürülmüş ise Cumhuriyet Başsavcısı, idari yargı yararına ileri sürülmüş ise Danıştay Başkanunsözcüsü, askeri ceza yargısı yararına ileri sürülmüş ise Askeri Yargıtay Başsavcısı, Askeri İdari Yargı yararına ileri sürülmüş ise bu mahkemenin Başkanunsözcüsüdür.

Görev itirazının reddine ilişkin karara karşı itiraz yolunun açık bulunduğu ceza davalarında ret kararı kesinleşmeden uyuşmazlık çıkarma istenemez” denilmiş; 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmiştir. Olayda, Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen davada, davalı idarece, gerek 07.06.2010 tarihinde kayda giren birinci cevap dilekçesinde, gerekse de 22.06.2010 tarihinde yapılan birinci oturumda görev itirazında bulunulmadığı, ancak 13.07.2010 tarihinde kayda giren dilekçesinde, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu ileri sürülerek görev itirazında bulunulduğu anlaşılmıştır. Bu durumda; davalı idare vekili tarafından, (en geç) birinci oturumdan sonra yapılan görev itirazının süresinde olduğunun kabulü mümkün değildir.

Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Yasa’nın 10. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan başvurunun, anılan Yasanın 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.

SONUÇ: 2247 sayılı Yasa’nın 10. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, anılan Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 13.5.2013 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/250

KARAR NO: 2013/651

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İcra müdürlüğünce yapılan ihale sonucu alınan araca ilişkin %18 olarak hesaplanan KDV oranının, % 1'e indirilmesi istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : İ.Ç.

Vekilleri : Av. S.O., Av. M.B.

Davalılar : 1-Bakırköy 5.İcra Müdürlüğü (İdari Yargıda)

2-Bakırköy Vergi Dairesi Müdürlüğü (İdari Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili özetle, Bakırköy 5. İcra Müdürlüğü'nün 2011/9347 E. sayılı dosyasında 23.03.2012 tarihinde yapılan taşınmaz satışında borçluya ait olduğu bilirkişi raporuyla da tespit edilen İstanbul İli Güngören İlçesi Genç Osman Mah. Ü.Ç. Sok. No:… K:… D:.. deki taşınmazın alacağa mahsuben alacaklı tarafından alındığını, taşınmaz satışından doğan KDV oranına ilişkin açmış oldukları talepte KDV oranının %1 olarak hesap edilmesi taleplerinin Bakırköy 5.İcra Müdürlüğünün 26.03.2012 tarihli kararı ile satışa konu gayrimenkulün, tapu kaydında arsa vasıflı olduğu ileri sürülerek reddedilmiş ve satışa değer KDV oranının %18 olarak hesap edilmesine karar verilmiş olduğunu belirterek, Bakırköy 5. İcra Müdürlüğünün 2011/9347 E. sayılı dosyasında verdiği kararın iptali ile, KDV oranının %1 olarak belirlenmesine karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Bakırköy 4.İcra Hukuk Mahkemesi; 29.03.2012 gün, E:2012/253, K:2012/293 sayı ile özetle, icra dairesinde ihale gerçekleştirildikten sonra ihaleye ilişkin KDV ve damga vergisinin tarh ve tahakkuk işlemlerinin bu verginin mükellefi sıfatıyla ilgili icra dairesi tarafından yürütüldüğü için bu durumda icra dairesinin anılan vergilerin mükellefi sıfatıyla yaptığı işlemlerden dolayı ihtilafların çözüm yerinin vergi mahkemeleri olduğunu belirterek, şikayet dilekçesinin yargı yolu nedeniyle reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı bu kez, aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İstanbul 9. Vergi Mahkemesi; 30.05.2012 gün, E:2012/1015, K:2012/1655 sayı ile özetle, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 17.07.2003 tarih ve 4949 sayılı Kanun'la değişik 4.maddesinin 1.fıkrasında, icra ve iflas dairelerinin muamelelerine karşı yapılan şikayetlerle itirazların incelenmesinin icra mahkemesi hakimi yahut kanun gereğince bu görev kendisine verilmiş olan hakim tarafından yapılacağının belirtildiğini ifade ederek, davaya bakmakla görevli mahkemenin İcra Mahkemeleri olduğundan bahisle davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasanın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Kanun'un 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının, davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle mahkememize gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Bakırköy 5. İcra Müdürlüğü'nün 2011/9347 E. sayılı dosyasında yapılan taşınmaz satışında, borçluya ait taşınmazın alacaklı tarafından alacağa mahsuben alınması üzerine, davacının, taşınmaz satışından doğan KDV oranının %1 olarak hesap edilmesi yönündeki talebinin Bakırköy 5.İcra Müdürlüğünce reddi ile, satışa değer KDV oranının %18 olarak hesap edilmesine ilişkin kararın iptali ile, KDV oranının %1 olarak belirlenmesi istemiyle açılmıştır.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun “Şikayet ve Şartlar” başlıklı 16. maddesinde; “Kanunun hallini mahkemeye bıraktığı hususlar müstesna olmak üzere İcra ve İflas dairelerinin yaptığı muameleler hakkında kanuna muhalif olmasından veya hadiseye uygun bulunmamasından dolayı icra mahkemesine şikayet olunabilir. Şikayet bu muamelelerin öğrenildiği tarihten yedi gün içinde yapılır. Bir hakkın yerine getirilmemesinden veya sebepsiz sürüncemede bırakılmasından dolayı her zaman şikayet olunabilir.” hükmü yer almaktadır.

“Şikayet üzerine yapılacak muameleler” başlıklı 17. maddesinde de, “Şikayet tetkik merciince, kabul edilirse şikayet olunan muamele ya bozulur, yahut düzeltilir. Memurun sebepsiz yapmadığı veya geciktirdiği işlerin icrası emrolunur.” hükmü yer almaktadır.

“Tetkik mercii” başlıklı 4. maddesinde de: “İcra ve iflâs dairelerinin muamelelerine karşı yapılan şikâyetlerle itirazların incelenmesi icra tetkik mercii hâkimi yahut kanun gereğince bu görev kendisine verilmiş olan hâkim tarafından yapılır. İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun olumlu görüşü ile Adalet Bakanlığınca icra tetkik merciinin birden fazla dairesi kurulabilir. Bu durumda icra tetkik mercii daireleri numaralandırılır. İcra tetkik merciinin birden fazla dairesi bulunan yerlerde iş dağılımı ve buna ilişkin esaslar, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir. Her icra tetkik mercii hâkimi, kendisine Adlî Yargı Adalet Komisyonu Başkanlığınca dönüşümlü olarak bağlanan icra ve iflâs dairelerinin muamelelerine yönelik şikâyetleri ve itirazları inceler, bu dairelerin gözetim ve denetimlerini yapar, idarî işlerine bakar. İcra yetkisini haiz sulh mahkemelerinin muamelelerine karşı vuku bulacak şikayet ve itirazların tetkik mercii o mahkemenin hâkimidir.” denilmiştir.

Olayda, Bakırköy 5. İcra Müdürlüğü'nün 2011/9347 E. sayılı dosyasında yapılan taşınmaz satışında, davacının, taşınmaz satışından doğan KDV oranının %1 olarak hesap edilmesi yönündeki talebinin İcra Müdürlüğünce reddi ile, satışa değer KDV oranının %18 olarak hesap edilmesine ilişkin kararın iptali ve KDV oranının %1 olarak belirlenmesi istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.

2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunun "Vergi Mahkemelerinin Görevleri" başlıklı 6. maddesinde, Vergi Mahkemelerinin genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve hA.lar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalarla, bu konularla ilgili olarak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasına ilişkin davaları ve diğer kanunlarla verilen işleri çözümleyeceği hükmüne yer verilmiştir.

Hal böyle iken, İcra Müdürlüğü tarafından yürütülen takibe ilişkin olarak yapılan ihale sonucunda alınan taşınmaza ilişkin, icra müdürlüğünce verilen % 18 oranında KDV ödenmesine dair kararın, kanuna aykırılığı iddiasının şikayet yolu ile İcra Mahkemesinde çözümleneceği, mahkemenin incelemeyi, söz konusu icra dosyası üzerinde yaparak, anılan işlemin kanuna uygun olup olmadığı hususunda karar vereceği kuşkusuzdur. Adli yargılamanın bir pA.asını oluşturan bu uyuşmazlığın, İcra Müdürlüğünün tesis ettiği bir işlemden kaynaklandığı gözetildiğinde, bu işlemin yasaya uygun olup olmadığının adli yargı yerince çözümlenmesinin gerektiği sonucuna varılmıştır.

Belirtilen nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli olduğundan, Bakırköy 4.İcra Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Bakırköy 4. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 29.03.2012 gün, E:2012/253, K:2012/293 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/255

KARAR NO: 2013/652

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Suç eşyası olduğu iddiası ile TCK'nun ve CMK'nun hükümleri uyarınca el konulan eşyanın zarar görmesi nedeniyle uğranıldığı belirtilen zararın tazmini istemiyle açılan davanın 5271 sayılı CMK.nun 141 ve 142.maddeleri göz önüne alınarak ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : E.Y. Inc.

Vekili : Av. B.G.Ç., Av. Ç.C., Av. N.A.

Davalılar : 1-Maliye Hazinesine İzafeten Enez Malmüdürlüğü

2-İçişleri Bakanlığı Sahil Güvenlik Komutanlığı

Vekili : Av. E.P.

O L A Y : Davacı vekili özetle, davacı şirketin yetkili temsilcisi ve sahibi olan B.Ö.’ın DLZ 10993C706 gemi kayıt no.lu, bağlama limanı Kalamış Marina olan B. isimli tekneyi ticari amaç olmaksızın ve şahsi olarak kullanmakta olduğunu, kendileri tarafından Amerika’da bulunulduğu sırada gözetim ve denetim altında tutması, gerekli kontrollerinin yapılması için teknenin T.K. isimli şahsa bırakıldığını, davacı şirket yetkilisi B.Ö.’ın Türkiye dışında bulunduğu sırada, T.K. isimli şahıs tarafından B.Ö.'a farklı ve yanlış bilgiler verildiğini ve teknenin yetkili B.Ö.'ın hiçbir bilgi ve rızası olmaksızın 3. şahıslara kiralandığını ve şirket yetkilisinin bu durumdan ancak suça konu olay gerçekleştikten, tekneye el konulduktan ve Enez Malmüdürlüğü'nün yedieminliği, Enez Sahil Güvenlik Komutanlığı'nın denetim ve gözetimi altında iken batması üzerine tesadüfen haberinin olduğunu, tekne hakkında, 03.04.2010 tarihli göçmen kaçakçılığı suçuna konu olması nedeniyle Enez Cumhuriyet Başsavcılığı nezdinde başlatılan soruşturma çerçevesinde Enez Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 03.04.2010 tarihinde el koyma kararı verildiğini, el koyma kararı üzerine, Enez Sulh Ceza Mahkemesi tarafından 2010/38 değişik iş numaralı dosya tahtında Enez Cumhuriyet Savcılığı tarafından verilen el koyma kararının onanmasına karar verildiğini, savcılık tarafından verilen el koyma kararı üzerine, yine Enez Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Enez Malmüdürlüğü'ne yazılan 06.04.2010 tarihli yazıda, B. isimli teknenin, Enez Malmüdürlüğü tarafından, ilgili yazıda sayılan eklentilerinin varsa seri numaralarının ve ayırt edici özelliklerinin tespitinden sonra yediemin sıfatıyla teslim alınması ve buna ilişkin teslim tesellüm tutanağı düzenlenerek Enez Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesinin öngörüldüğünü, savcılık tarafından verilen el koyma kararı üzerine gerekli idari birimlere gerekli bildirimlerin yapıldığını ve bunun üzerine 15.05.2010 tarihinde Enez Kaymakamlığı tarafından, Enez Sahil Güvenlik Bot Komutanlığı'na Malmüdürlüğüne teslim edilecek olan B. isimli teknenin limanda gözetim altında bulundurulmasının öngörülmüş ve böylece teknenin Malmüdürlüğü nezdinde bulunduğu süre içerisinde Sahil Güvenlik Bot Komutanlığı tarafından da gözetim ve denetim altında tutulmasının sağlanmaya çalışıldığını, dolayısıyla gerek Malmüdürlüğü gerekse Sahil Güvenlik Bot Komutanlığının teknenin korunması ve gözetilmesinden birlikte sorumlu olduklarını, 16.04.2010 tarihinde, Enez Malmüdürlüğü tarafından, savcılık tarafından kendilerine verilen yükümlülük yerine getirilerek söz konusu teknenin 14.04.2011 tarihi itibariyle, özellikleri ve mevcut durumunun tutanak altına alındığını, bu tespitin ardından 26.05.2010 tarihinde B. isimli teknenin 26.05.2010 tarihli teslim tesellüm tutanağı çerçevesinde Sahil Güvenlik Komutanlığından, Milli Emlak Memurlarınca teslim alındığını, B. isimli teknenin 26.05.2010 tarihinde Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından Enez Malmüdürlüğü'ne teslim edildikten sonra 28.10.2010 tarihinde bağlı bulunduğu Enez Limanında, davalı idarelerin gözetim ve denetimi altında muhafaza edilirken idarenin kusuru nedeniyle olduğu yerde battığını, milli emlak memuru ve görevli jandarma memurunun teknenin 28.10.2010 tarihinde battığı hususunu bir tutanakla imza altına aldıklarını, mevcut durumundan haberdar olunmasının ardından Ayvalık 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 27.04.2011 tarihli duruşmasında hazır bulunularak, teknenin, teknenin sahibi olan E.Y. Inc ye iadesi talep edilmiş ve bu talep üzerine mahkeme tarafından B. isimli teknenin 1.000,00.-TL teminat karşılığında iadesine karar verildiğini, tekne büyük ölçüde batmış bir halde bulunduğundan ve davacının, davalı idarelerin hizmet yükümlülüklerini gereği gibi yerine getirmemiş olmaları nedeni ile ciddi bir maddi zarara uğramış olduğundan teknenin kurtarılması için gerekli miktarın finanse edilemediğini, söz konusu teknenin gözetim ve denetim yükümlülüğünün olay tarihinde Enez Malmüdürlüğü ve Kaymakamlık tarafından yapılan görevlendirme ile Sahil Güvenlik Komutanlığında bulunduğunu, gerçekleşen olayın, idarelerin hizmetinin kötü işlemesinden, hatta hiç işlememesinden kaynaklandığını ve denetim ve koruma yükümlülüğü bulunan idarelerin hizmet kusurunun bulunduğunun aşikar olduğunu, Şayet Enez Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından B. isimli tekne Enez Malmüdürlüğü'ne teslim edildikten ve Kaymakamlık tarafından Enez Sahil Güvenlik Komutanlığına da gözetim ve denetim yükümlülüğü verildikten sonra, davalı idareler tarafından gerekli tedbir ve önlemler alınmış olsa idi söz konusu olayın gerçekleşemeyecek ve davacının zarara uğramayacağını, bir an için davalı idarelerin kusurunun olmadığı düşünülse dahi, davalı idarelerin kusursuz sorumluluk çevresinde yine sorumlu olacaklarını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, B. isimli teknenin uğramış olduğu 40.000,00.- Euro karşılığı 98.808,00.-TL maddi zarar ve 20.000,00.-Euro karşılığı 49.404,00- TL manevi tazminat olmak üzere toplam 148.212,00-TL'nın davalı idarelerden olay tarihi olan 01.11.2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile müştereken ve müteselsilen tazminine karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Enez Kaymakamlığı (Malmüdürlüğü) süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Edirne İdare Mahkemesi: 06.03.2012 gün, E:2011/1110 sayı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Enez Kaymakamlığı’nın (Malmüdürlüğü) adli yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içerisinde sunduğu dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı; Suç eşyası olarak TCK'nun ve CMK'nun hükümleri uyarınca el konulan eşyanın zarar görmesi nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemli davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunduğundan bahisle,2247 sayılı Kanun'un 10. ve 13. maddeleri gereğince, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:

Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre,davalı Enez Kaymakamlığı’nın (Malmüdürlüğü) anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nca, davalı Enez Kaymakamlığı (Malmüdürlüğü) açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, DLZ 10993C706 gemi kayıt numaralı, bağlama limanı Kalamış Marina olan davacı şirkete ait B. isimli teknenin Enez Cumhuriyet Başsavcılığınca yapılan göçmen kaçakçılığı suçuna ilişkin olan bir soruşturma sırasında yakalanması ve yapılan soruşturma sırasında suçta kullanılan nakil vasıtası olduğu iddiası nedeniyle Enez Cumhuriyet Başsavcılığınca el konularak yediemin sıfatı ile Enez Malmüdürlüğüne teslim edilmesi, sonrasında Enez Kaymakamlığı tarafından Sahil Güvenlik Bot Komutanlığına yazı yazılarak Malmüdürlüğüne teslim edilecek olan teknenin limanda gözetim ve denetim altında bulundurulmasının öngörülmesi sonrasında, el konulan teknenin çıkan şiddetli fırtınanın etkisi ile bağlandığı limanda batması sonucu, davacı şirket tarafından batan tekne nedeniyle oluştuğu belirtilen zararın tazmini istemi ile açıldığı anlaşılmıştır.

Dava dosyasında yapılan incelemede, Enez Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 03.04.2010 günlü Arama ve El Koyma Kararı ile DLZ 10993C706 gemi kayıt no.lu, bağlama limanı Kalamış Marina olan B. isimli tekne hakkında el koyma kararı verildiği, akabinde Enez Sulh Ceza Mahkemesinin 03.04.2010 gün,2010/38 Değişik İş sayılı kararı ile el koyma işleminin onanmasına karar verildiği anlaşılmıştır.

Dosya kapsamında yer alan Enez Cumhuriyet Başsavcılığı Hazırlık Bürosunun,Enez Malmüdürlüğüne hitaben yazdığı 06.04.2010 gün, 2010/109 sayılı yazısı ile bahse konu teknenin yediemin sıfatıyla alınması ile buna ilişkin teslim tesellüm tutanağının düzenlenmesi istenilmiştir.

Enez Kaymakamlığı Malmüdürlüğü’nün, Enez Sahil Güvenlik Bot Komutanlığı’na hitaben yazmış olduğu 15.04.2010 günlü yazıda, 03.04.2010 tarihinde göçmen kaçakçılığından dolayı Enez Cumhuriyet Başsavcılığınca el konulan ve Malmüdürlüğüne yediemin olarak teslimine karar verilen B. isimli teknenin limanda gözetim altında bulundurulmasının istenildiği anlaşılmıştır.

01.10.2010 günü tanzim edilmiş olan tutanak ile B. isimli teknenin 28.10.2010 günü meydana gelen kuvvetli fırtına sonucu bağlı bulunduğu limanda battığı tespit edilmiştir.

Davanın konusu,5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 79.maddesinde suç olarak tanımlanan ‘’Göçmen Kaçakçılığı’’ suçuna ilişkin adli soruşturmada, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda yer alan koruma tedbirlerinden "El koyma" tedbirinin uygulanması sırasında, suçta kullanıldığı iddia olunan nakil vasıtasının el konulduğu ve muhafaza edildiği yerde zarar görmesi nedeniyle uğranıldığı belirtilen zararın tazmininden ibarettir.

5237 sayılı TCK'nun 79. maddesinin 1. fıkrasında "Doğrudan doğruya veya dolaylı olarak maddî menfaat elde etmek maksadıyla, yasal olmayan yollardan;

a) Bir yabancıyı ülkeye sokan veya ülkede kalmasına imkân sağlayan,

b) Türk vatandaşı veya yabancının yurt dışına çıkmasına imkân sağlayan, Kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (Ek cümle: 22/07/2010-6008 S.K/6.md.) Suç, teşebbüs aşamasında kalmış olsa dahi, tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur." hükmü ile göçmen kaçakçılığı suç olarak tanımlanmış ve yaptırımı gösterilmiştir.

Davaya konu olayda, Enez ilçesi sınırlarında gelişen olayda, davacı şirkete ait "Bemaz" isimli teknenin bu suçun işlenmesinde nakil aracı olarak kullanıldığı sırada yakalandığı iddiasıyla 5237 sayılı CMK'nun 128/1. maddesi uyarınca Enez Cumhuriyet Başsavcılığınca uygulanan hukuki prosedür sonucu el konulduğu anlaşılmaktadır.

CMK'nun 128/1-b. maddesine göre, soruşturma veya kovuşturma konusu suçun işlendiğine ve bu suçlardan elde edildiğine dair kuvvetli şüphe sebebi bulunan hallerde, şüpheli veya sanığa ait; Kara, deniz veya hava ulaşım araçlarına, el konulabilir. Bu taşınmaz, hak, alacak ve diğer malvarlığı değerlerinin şüpheli veya sanıktan başka bir kişinin zilyetliğinde bulunması halinde dahi, el koyma işlemi yapılabilir. CMK'nun 128/2-a(2) madde ve fıkrasına göre de TCK'nun 79 ve 80. maddelerinde tanımlanan göçmen ve insan kaçakçılığı suçlarının işlenmesi halinde bu suçların işlenmesi sırasında kullanılan deniz ulaşım araçlarına da hakim kararı ile el konulacağı belirtildikten sonra, maddenin 4. fıkrasında "Kara, deniz ve hava ulaşım araçları hakkında verilen el koyma kararı, bu araçların kayıtlı bulunduğu sicile şerh verilmek suretiyle icra olunur" hükmü ile el koyma usulünü göstermiş, 8. fıkranın "Bu Madde hükmüne göre alınan el koyma kararının gereklerine aykırı hareket edilmesi halinde, Türk Ceza Kanununun "Muhafaza görevini kötüye kullanma" başlıklı 289 uncu Maddesi hükümleri uygulanır." hükmü ile de el koyma kararının gereklerine uyulmaması halinde doğacak cezai sorumluluk gösterilmiştir.

Yukarıdaki mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı gibi, özel bir suç türü olarak düzenlenen davaya konu el koyma koruma tedbirinin gerekçesini oluşturan göçmen kaçakçılığı suçunda kullanılan kara ve deniz ulaşım araçlarına el konulmasına yönelik olarak özel düzenlemeler yapılmış olup, bununla birlikte, somut olayda el konulan teknenin suçun işlenmesinde araç olarak kullanıldığı, bu niteliği itibari ile de suç eşyası olduğu iddiasının yer aldığı açıktır.

01/06/2005 günlü 25832 sayılı RG de yayımlanan Suç Eşyası Yönetmeliğinin 3. maddesinde de suç eşyası "Suç eşyası: İspat aracı olarak yararlı görülen, suçta kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan, suçtan meydana gelen, üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç oluşturan eşyayı… ifade eder" şeklinde tanımlanmaktadır.

Suç Eşyası Yönetmeliğinin 5/6 fıkrasına göre "El konulan eşyanın teslim alınmasına dair işlemler Cumhuriyet savcısının talimatı doğrultusunda emanet memurunca yerine getirilir. Bulunmadığı takdirde Cumhuriyet başsavcılığınca görevlendirilecek personel tarafından tutanakla teslim alınarak en kısa zamanda emanet memurluğuna teslim edilir." hükmü ile el konulan suç eşyası gerekli kayıt ve saklama koşullan sağlanmak üzere emanet memuruna teslim edileceği belirlenmiştir. Ancak emanet depolarında saklanması ve teslim alınması mümkün olmayan eşyalar ise aynı Yönetmeliğin "Kıymetli eşya ve evrak ile bozulacak, değerini kaybedecek veya muhafazası zor olan suç eşyası hakkında yapılacak işlemler" başlıklı 9. maddesinin 4. fıkrasının, "Emanet dairesinde, soruşturma ve kovuşturma sonuna kadar saklanması sırasında bozulacak veya değerlerini açık bir şekilde kaybedecek olan yahut muhafazaları zor olması itibarıyla, emanet dairesinde saklanması mümkün olmayan eşya hakkında; özel düzenleme bulunmayan hâllerde, soruşturma evresinde sulh hâkiminden ve kovuşturma evresinde yargılamayı yapan mahkemeden; soruşturma veya kovuşturma sonu beklenmeksizin satılmalarına veya 16 ncı maddede yazılı mercilerden birine yahut uygun görülen başka bir mercie teslim edilmelerine karar verilmesi istenir. Bu kabilden eşya, verilecek karar doğrultusunda ve kararda gösterilen mercilere teslim edilir veya satılır. Satış ve tevdi için yapılan masraflar cezaya veya güvenlik tedbirine mahkûm edilen sanıktan alınmak üzere kovuşturma giderlerinden karşılanır. Eşyanın satılması hâlinde, satış bedeli, bu Yönetmeliğin tedavül eden paralar hakkındaki 12 nci maddesi hükümleri doğrultusunda emanet memurluğunca saklanır." hükmü uyarınca muhafaza edilmesi için Yönetmeliğin 16. maddesinde belirlenen resmi kuramlara teslim edilebilir.

Davaya konu Bemaz isimli teknenin de yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri çerçevesinde TCK'da suç olarak tanımlanan göçmen kaçakçılığı konulu bir suçun işlenmesi sırasında deniz nakil aracı olarak suç eşyası niteliği iddiası ile yakalanarak CMK'da gösterilen usulle el konularak, muhafazasındaki güçlük nedeniyle Enez Kaymakamlığı Sahil Güvenlik Komutanlığı denetiminde güvenli görülen bir limanda muhafaza edildiği, bu talimat ve işlemlerin de Enez ilçesi adli makamlarınca yerine getirildiği, bu konudaki yetki ve sorumluluğun adli makamlarda bulunduğu tartışmasızdır.

El konulan suç eşyasının zarar görmesi halinde uygulanacak usul 5271 sayılı CMK'da açıkça gösterilmektedir. CMK'nun 141 ve 142. maddelerinde tazminat isteme koşulları ve yetkili merci açıkça gösterilmiştir. Yasanın Koruma tedbirleri ile tazminat başlıklı 141. maddesinde j bendinde" Suç soruşturması veya kovuşturması sırasında; Eşyasına veya diğer malvarlığı değerlerine, koşulları oluşmadığı halde elkonulan veya korunması için gerekli tedbirler alınmayan ya da eşyası veya diğer malvarlığı değerleri amaç dışı kullanılan veya zamanında geri verilmeyen, Kişiler, maddî ve manevî her türlü zararlarım, Devletten isteyebilirler." hükmü yer almaktadır. Yasanın 142. maddesinde ise Tazminat İstemenin Koşulları başlığı altında "(1) Karar veya hükümlerin kesinleştiğinin ilgilisine tebliğinden itibaren üç ay ve her hâlde karar veya hükümlerin kesinleşme tarihini izleyen bir yıl içinde tazminat isteminde bulunulabilir./ (2) İstem, zarara uğrayanın oturduğu yer ağır ceza mahkemesinde ve eğer o yer ağır ceza mahkemesi tazminat konusu işlemle ilişkili ise ve aynı yerde başka bir ağır ceza dairesi yoksa, en yakın yer ağır ceza mahkemesinde karara bağlanır." hükmü ile yetkili yargı yerinin adli yargı yeri olduğu ve suça konu soruşturma ve nihayetinde kovuşturma sonunda kararın kesinleşmesinde itibaren en yakın ağır ceza mahkemesinin yetkili olduğu gösterilmektedir. Soruşturma ve kovuşturma sonucunda suç eşyasının müsadere edilmesi halinde dahi davacının tazminat isteme hakkı doğmayacağı açıktır. Bu durumda da soruşturma aşamasında el konulan suç eşyasının zarar görmesi nedeniyle hizmet kusurundan bahsedilmesine dolayısı ile bu aşamada davada idari yargı yerinin görevli olduğundan bahsedilmesine olanak bulunmamaktadır.

Belirtilen tüm bu hususlara göre, suç eşyası olduğu iddiası ile TCK'nun ve CMK'nun hükümleri uyarınca el konulan eşyanın zarar görmesi nedeniyle uğranıldığı belirtilen zararın tazmini istemli davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Enez Kaymakamlığı’nın (Malmüdürlüğü) görev itirazının Edirne İdare Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Enez Kaymakamlığı’nın (Malmüdürlüğü) GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN, Edirne İdare Mahkemesi’nin 06.03.2012 gün, E:2011/1110 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/257

KARAR NO: 2013/653

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: Davalı şirketin, davacı kurum tarafından tahakkuk ettirilen sanayi suyu satışı ceza bedelini ödememesi karşısında, bu bedelin tahsili istemiyle açılan davanın, davalı şirketin 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca kurulmuş ve anılan yasa hükümleri uyarınca faaliyet gösteren ve bu kanuna tabi olan, kamu kurumu niteliği taşımayan, özel hukuk hükümlerine tabi bir özel şirket olması karşısında özel hukuk hükümlerine göre ADLİ YARGI yerinde görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : İSKİ Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. M.A. (Adli Yargıda)

Av. Z.Ö. (İdari Yargıda)

Davalı : A. Emlak Alım Satım İnş. Turizm Ltd. Şti.

Vekili : Av. N.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı idarenin 2560 sayılı yasa ile Büyükşehir Belediyesinin su ve kanal hizmetlerini yürütmek, bu amaçla gereken her türlü tesisi kurmak ve kurulu olanları devralıp işletmek üzere kurulduğunu, kuruluş yasasının 13.maddesinde idarenin gelirlerinin sıralandığını, su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılmasına karşılık abonelerden ücret alınması hususunun öngörüldüğünü, 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanunun 05.06.1986 tarih ve 3305 sayılı yasa ile değişik 23.maddesi hükmü gereği su satışı ve kullanılmış suların uzaklaştırılması ile çevreyi kirletmeyecek tedbirlerin alınması ve aldırılması ile ilgili tarifelerin hangi kriterlere göre saptanacağı ve bu şekilde saptanan bedellerin hangi usul ve esaslara göre tahsil edileceğini belirtmek üzere Tahsil Yönetmeliğinin hazırlandığını, ilgili yönetmeliğin 7.maddesinin 2.fıkrasında, yer altı ve yer üstü sularının sanayi, inşaat ve benzeri sektörlerde kullanılması için özel kişilerce satılması ve taşınmasının İSKİ nin izin ve denetimine bağlı olduğu, bu ile iştigal edenlerden miktarı ve şekli İSKİ Yönetim Kurulunca belirlenen ''izin ve denetim bedeli'' alınacağının belirtildiği, yönetmeliğin 6. ve 7.maddeleri gereği İSKİ nin görev ve yetki alanı içerisinde yer altı sularının sanayi, inşaat ve benzeri sektörlerde kullanılması için özel kişilerce satışı, taşınması, tüketilmesi ve bunları denetlenmesi amacıyla yönetmelik yayımlandığını, yönetmeliğin 2.maddesi gereğince kuyu, kaptaj, havuz ve benzeri tesislerden yer altı suyu elde eden ve sanayi, inşaat ve benzeri sektörlerde kullanılması için satan ve taşıyanların İSKİ ye başvurarak ''Sanayi Suyu Satış İzin Belgesi'' ve ''Sanayi Suyu Taşıma İzin Belgesi'' almak zorunda olduklarını, aynı maddeye göre bu izin belgelerinin geçerlilik süresinin 1 yıl olduğunu, süresi sonunda yenilenmeyen belgelerin geçersiz olduğunu, bu maddeye uygun hareket etmeyen satıcı veya taşıyıcılar hakkında aynı yönetmeliğin 9.maddesi uyarınca izinsiz sanayi suyu taşıma cezasının tahakkuk ettirildiğini, yer altı suyu satışı, taşınması, tüketilmesi ve denetlenmesi esaslarını belirleyen yönetmeliğin 9.4 (a) maddesi gereğince davacı idarenin elemanlarınca mahallinde kontrol yapıldığını ve 11.08.1995 – 07.07.2000 tarihleri arasında kuyudan izinsiz sanayi suyu satışının tespiti üzerine davalıya 294.024.258 TL sanayi suyu satışı ceza bedeli tahakkuk ettirildiğini, dava anına kadar davalının herhangi bir müracaatta ve ödemede bulunmadığını belirterek alacaklarının gecikme cezası ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Tuzla Sulh Hukuk Mahkemesi: 17.07.2003 gün, E:2003/201, K:2003/265 sayı ile özetle, olayın idari yargının görev alanına girdiğinden bahisle davanın görevsizlik nedeniyle reddine karar vermiş ve bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle bu kez idari yargı yerinde dava açmıştır.

İstanbul 1.İdare Mahkemesi: 20.09.2012 gün, E:2012/1355, K:2012/1395 sayı ile özetle, Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca kurulmuş ve anılan yasa hükümleri uyarınca faaliyet gösteren ve bu kanuna tabi olan, kamu kurumu niteliği taşımayan, özel hukuk hükümlerine tabi özel bir ticaret şirketinden olan alacağın idari yargıdan tazmininin istenilemeyeceği gibi özel hukuk tüzel kişisi ticari şirkete karşı idari yargıda alacak davası da açılamayacağından bahisle davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının, davacı vekilinin istemi üzerine, son görevsizlik kararını veren mahkemece ekinde adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle, mahkememize gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davalı A. Emlak Alım Satım İnşaat Turizm Ltd.Şti.nin ''Sanayi Suyu Taşıma İzin Belgesi'' almadan 11.08.1995-07.07.2000 tarihleri arasında kuyudan izinsiz sanayi suyu satışı yaptığının tespiti üzerine, davacı İSKİ Genel Müdürlüğü tarafından tahakkuk ettirilen 294.024.258 TL sanayi suyu satışı ceza bedelinin tahsili istemiyle açılmıştır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 573.maddesinde; ''Limited Şirket bir veya daha çok gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulur; esas sermayesi belirli olup, bu sermaye esas sermaye paylarının toplamından oluşur.

Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu olmayıp, sadece taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemekle ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlüdürler.

Limited şirket, kanunen yasak olmayan her türlü ekonomik amaç ve konu için kurulabilir. '' denilmek suretiyle limited şirketin tanımı yapılarak kuruluşu anlatılmıştır.

Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

a)İdari işlemler hakkında yetki, şekil,sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları,

b)İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c)Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar, idari dava türleri olarak sayılmış olup; kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabilir.

Buna göre, idare aleyhine dava açılmayıp, davalı mevkiinde Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca kurulmuş ve anılan yasa hükümleri uyarınca faaliyet gösteren ve bu kanuna tabi olan, kamu kurumu niteliği taşımayan, özel hukuk hükümlerine tabi bir özel şirket olan A. Emlak Alım Satım İnşaat Turizm Ltd.Şti. adlı özel hukuk tüzel kişisinin bulunması karşısında, ortada idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmek olanaksızdır.

Belirtilen bu hususlara göre, davalı özel şirketin, davacı kurum tarafından tahakkuk ettirilen sanayi suyu satışı ceza bedelini ödememesi karşısında, bu bedelin tahsili istemine ilişkin bulunan davanın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Tuzla Sulh Hukuk Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Tuzla Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 17.07.2003 gün, E:2003/201, K:2003/265 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/258

KARAR NO: 2013/654

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İcra ve İflas Kanunu’nun değişik 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli olduğundan, İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca hükmedilmiş ve davacı kurum tarafından ödenmiş olan icra inkar tazminatının davalı kuruma rücu edilmesi suretiyle açılan alacak davası mahiyetindeki davanın da ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı - Ankara

Vekili : Av. H.A.Ö.

Davalı : T.C. Sağlık Bakanlığı

Vekilleri : Av. H.U. (Adli Yargı)

Av. N.E. (İdari Yargı)

O L A Y : Davacı vekili özetle; M.M. Analitik Sistemleri Ltd.Şti. tarafından kurumları aleyhine İstanbul 9. İcra Müdürlüğünün 2002/20479 sayılı dosyası ile ilamsız takip yapılmış ve de kurum tarafından itiraz edilmesi üzerine, İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2003/364 Esas sayısı ile itirazın iptali davası açıldığını, basında neşter davası olarak geçen davacı kurumun ilaç alımı ile ilgili olarak tahkikatı nedeniyle ve de M.M. Analitik Sistemleri Ltd. Şti., S.S. Elektronik A.Ş.’nin Bayii olduğu için S.S. Elektronik A.Ş.’nin kurumlarına borcu olduğu için ödenmediğini, İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 26.05.2004 tarih ve E.2003/362, K.2004/678 kararında da açıkça belirtildiği üzere, dava dışı S.S. Elektronik A.Ş. ile 1998 yılında yapılan protokol ile S.S. Elektronik A.Ş. veya bayiinin birim fiyatlarında kurum aleyhine bir durum hasıl olduğundan bu farkın taahhüt edildiğini, davacı M.M. Analitik Sistemleri Ltd.Şti.’de S.S. Elektronik A.Ş. Bayi olduğu halde gerek bilirkişiler ve gerekse mahkemece müstakil bir şirket olarak kabul edilerek, davanın aleyhlerine sonuçlandığını, itirazlarının da haksız kabul edilerek, inkar tazminatına hükmolunduğunu, İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin kararını temyiz ettiklerini, Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 23.02.2006 tarih ve 2005/17015 E, 2006/2305 K. sayılı ilamı ile onandığını, tashihi karara gidilse de taleplerinin reddedildiğini ve mahkeme kararının kesinleştiğini, kesinleşen mahkeme kararı gereği İstanbul 9. İcra Müdürlüğünün 2002/20479 E.sayılı dosyasına 205.008,83 TL yatırıldığını, mezkur meblağın hastanelerin 5283 sayılı yasa gereği devri nedeniyle T.C. Sağlık Bakanlığından talep edildiğini, T.C. Sağlık Bakanlığının İcra İnkar tazminatını ödeyeceğini belirterek sadece 176.118,03 TL ödeme yaptığını, bu nedenle 28.890,80 TL alacaklarının tahsili için bu davayı açma zarureti doğduğunu belirterek, fazlaya ait talep ve dava hakları saklı kalmak üzere, davacı kurum zararı 28.890,80 TL’nin ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi: 05.06.2008 gün ve E:2008/71, K:2008/231 sayı ile özetle, davanın esastan reddine karar vermiş olup, bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 19.04.2010 gün, E:2009/8792, K:2010/4551 sayı ile, 5283 sayılı Bazı Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Ait Sağlık Birimlerinin Sağlık Bakanlığına Devredilmesine Dair Yasa kapsamında ilgili idarelerce yapılan devir işlemleri ve bunlardan kaynaklanan kararların idari işlem ve karar niteliğinde olduğundan adli yargı yerinde dava konusu yapılamayacağını, davacının isteğinin özel yasa ile belli kurallara bağlanmış olan hastane devrinden kaynaklanan borca ilişkin olduğuna göre bunun kamu hukuku kuralları içerisinde ve gerekirse idari yargı yerinde çözüme kavuşturulması ve bunlara yönelik davaların da 2577 sayılı Yasanın 2/1-b maddesi gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiğini belirterek, kararın bozulmasına karar vermiş, bu karara karşı yapılan karar düzeltme başvuru üzerine Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 11.11.2010 gün, E:2010/11052, K:2010/11679 sayı ile talebin reddine karar vermiştir.

Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi: 15.02.2011 gün, E:2010/498, K:2011/27 sayı ile, davaya bakmakla idare mahkemesi görevli olduğundan bahisle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle bu kez idari yargı yerinde dava açmıştır.

Ankara 8. İdare Mahkemesi: 23.11.2012 gün, E:2011/859 sayı ile, davanın görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğunu belirtilerek, 2247 sayılı Kanunun 19.maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 19.maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Medikal malzeme pazarlaması yapan dava dışı M.M. Analitik Sistemleri Ltd. Şti. tarafından tıbbi malzeme alımından kaynaklı olarak davacı Sosyal Güvenlik Kurumundan (eski Sosyal Sigortalar Kurumu) alacakları olduğundan bahisle İstanbul 9. İcra Müdürlüğünün 2002/20479 sayılı dosyası ile davacı aleyhine ilamsız takibe girişmesi karşısında, davacının takibe itiraz etmesi üzerine adı geçen şirketin davacı aleyhine Ankara 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2003/362 esasında görülen itirazın iptali davasında yapılan yargılama sonucunda asıl alacakla birlikte 28.890,80 TL icra inkar tazminatına hükmedilmesi üzerine, davacının, mahkemenin kesinleşen bu kararı nedeniyle icra inkar tazminatı dahil 205.008,83 TL'yi İstanbul 9. İcra Müdürlüğünün 2002/20479 sayılı dosyasına yatırdığı, takibe konu borcun yasa gereği davalı Sağlık Bakanlığına devredilen SSK hastanesinde kullanılan tıbbi malzemelerden kaynaklı olması nedeniyle ödenen paranın davacı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından davalı Sağlık Bakanlığından talep edildiği, Sağlık Bakanlığının asıl borç miktarı olan 176.118,03 TL'yi davacıya ödediği, ancak davacının kusurundan kaynaklandığını ileri sürdüğü 28.890,80 TL icra inkar tazminatını ödememesi üzerine alacak davası şeklinde bakılmakta olan iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun “İlamsız takip” başlıklı Üçüncü Bap, 42-49. maddelerinde takip yöntemleri gösterilmiş; değişik 58. maddesinde, takip talebinin icra memuruna yazı ile veya sözlü olarak yapılacağına işaret edilmiş; değişik 60. maddesine göre, takip talebi üzerine icra dairesince düzenlenen ödeme emrinin değişik 61. maddede öngörülen şekilde takip borçlusuna tebliğ edileceği ve 62-65. maddelerde itiraza ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, değişik 66. maddede, süresi içinde yapılan itirazın takibi durduracağı kurala bağlanmıştır.

İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır.

(Mülga dördüncü fıkra: 17/7/2003-4949/103 md.)

Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır” hükümlerini taşımaktadır.

Bu duruma göre, İcra ve İflas Kanunu’nun değişik 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli olduğundan, İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca hükmedilmiş ve davacı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından ödenmiş olan miktarın davalıdan istenilmesi karşısında, davalı Sağlık Bakanlığının asıl borç miktarını ödemesi, ancak davacının kusurundan kaynaklandığını ileri sürdüğü icra inkar tazminatını ödememesi üzerine, icra inkar tazminatının davalı kuruma rücu edilmesi suretiyle açılan alacak davası mahiyetindeki davanın da adli yargı yerinde görülmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, davanın çözümünde adli yargı görevli olduğundan, Ankara 8. İdare Mahkemesi'nin başvurusunun kabulü ile, Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 8. İdare Mahkemesinin, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.02.2011 gün, E:2010/498, K:2011/27 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/261

KARAR NO: 2013/655

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: Davacı İçme Belediye Başkanlığının, davalı Fırat Elektrik Dağıtım AŞ tarafından tahakkuk ettirilmiş sokak aydınlatma faturalarını onaylamayarak ödemekten kaçınması karşısında, davalı şirketin, faturaların onaylanıp ödenmemesi halinde sokak aydınlatmalarının bağlı olduğu elektrik sisteminin devre dışı bırakılacağına dair işleminin iptali istemi ile açılan davanın, davalı mevkiinde bulunan Fırat Elektrik Dağıtım AŞ.nin özel hukuk tüzel kişisi olması karşısında, özel hukuk hükümlerine göre ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesinin gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : İçme Belediye Başkanlığı

Davalı : Fırat Elektrik Dağıtım AŞ.

Vekili : Av. N.Ö.

O L A Y : Davacı dava dilekçesinde, ''Davalı kurum tarafından Aydınlatma Yönetmeliği ile Belediye ve İl Özel İdarelerince Genel Aydınlatma Faturalarının Kontrolü ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslar Genelgesinin 6. Maddesi 6. Bendi gereği sokak aydınlatma faturalarının belediyemiz tarafından onaylanmadığından bahisle İçme Beldesindeki sokak aydınlatmalarının devre dışı bırakılmasına ilişkin 26.03.2012 tarih ve 1080 sayılı işlemi sebep, konu ve amaç unsurları bakımından hukuka aykırılık teşkil etmekte olup, söz konusu işlemin mahkemenizce iptali gerekmektedir. Şöyle ki;

Davalı idare 07.12.2011 tarih ve 4060 sayılı yazıları ile kasım ayında tahakkuka bağlanan 3 adet faturayı, 13.01,2012 tarih ve 156 sayılı yazıları ile de ocak ayında tahakkuka bağlanan 4 adet faturayı onaylanmaları için belediyemize göndermiştir. Ancak bu faturaların ilgili birimlerimizce incelenmesi sonucunda fatura bedellerinin fahiş miktarlarda yüksek olduğu anlaşılmış bunun üzerine, belediyemizce gerekli tasarrufun sağlanabilmesi amacıyla, elektrik dağıtım şirketinden Aydınlatma Yönetmeliği çerçevesinde tasarrufu sağlayacak tesisatın kurulması için 23.01.2012 tarih ve 22 sayılı yazımız ile talepte bulunulmuştur. Yine Başbakanlık Hazine Müsteşarlığının 13.02.2012 ve 2648 sayılı yazıları ile de bu hususun TEDAŞ vasıtası ile FEDAŞ'a bildirilmesi talep edilmiştir.

Aydınlatma Yönetmeliğinin Mevcut aydınlatma tesislerinin standardizasyonu başlıklı "Geçici 2, maddesi (1) Dağıtım şirketleri, yerleşim yerlerinde bulunan otoyollar hariç, kamunun genel kullanımına yönelik meydan, bulvar, cadde ve sokak aydınlatılması amacıyla tesis edilmiş tesis ve teçhizatın bu Yönetmeliğin amacına ve yürürlükteki diğer mevzuata uygunluğu konusunda gerekli iş ve işlemleri 31/12/2009 tarihine kadar tamamlar.

(2) Birinci fıkrada belirlenen tarihe kadar gerekli ölçüm sistemlerinin tesis edilmemesi durumunda, tesis tarihine kadar olan süre boyunca bu Madde kapsamındaki yerlerde tüketilen elektrik enerjisinin gideri, ilgili dağıtım şirketi tarafından karşılanır." Hükmü yer almakta ve belediyemizce aydınlatma sistemlerinin kontrol edilmesinden bu hüküm uyarınca dağıtım şirketince 31.12.2009 tarihine kadar ve bu tarihten sonra aydınlatma sisteminde yapılması gereken tesisat değişiklikleri şimdiye kadar yapılmadığı anlaşılmıştır.

Aydınlatma Yönetmeliğinin Sınıflandırma ve aydınlatma değerleri başlıklı "Madde 5 - (1) Kamunun genel kullanımına yönelik meydan, bulvar, cadde ve sokakların aydınlatılması, aydınlatma sınıflarının seçimi, yol aydınlatması özellikleri ve hesapları ile ölçme standartları T5 EN 13201-1 Yol Aydınlatması Bölüm 1: Aydınlatma Sınıflarının Seçimi adlı Türk Standardına, TS EN 13201-2 Yol Aydınlatması Bölüm 2: Performans Özellikleri adlı Türk Standardına, TS EN 13201-3 Yol Aydınlatmak. Bölüm 3: Performansın Hesaplanması adlı Türk Standardına ve TS EN 13201-4 Yol aydınlatması Bölüm 4: Aydınlatma Performansını Ölçme Metotları adlı Türk Standardına uygun olarak yapılır.

(2) Mahallin en büyük mülki amiri tarafından farklı bir uygulama yapılması istenmedikçe kamunun genel kullanımına yönelik bulvar ve caddelerdeki aydınlatma düzeyleri saat 02.00'den sonra birinci fıkraya göre belirlenen değerlerin yarısına düşürülür." Hükmü uyarınca da mahallin en büyük amirinin gece 02:00'den sonra farklı bir uygulama isteği bulunmamasına rağmen madde hükmü uyarınca birinci fıkrada belirtilen değerlerin gece saat 02:00'den sonra yarıya düşürülmesi yoluna gidilmemiş ve böylelikle aydınlatma bedellerinin faturalara fahiş miktarlarda yansıtılması sağlanmıştır.

Yönetmeliğin bu amir hükümlerini yerine getirmeyen ve gerekli tasarrufun yapılabilmesi için yapılması zorunlu olan sistemi kurmayan davalının belediyemize gönderilmiş olan faturalar tarafımızca onaylanmamış ve bu husus 16.02.2012 tarih ve 63 sayılı yazımız ile dağıtım şirketine bildirilmiştir.

Bu hususun Belediyemiz ve TEDAŞ Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenmesinin davalı idareden talep edilmesi üzerine harekete geçen davalı idare 24.02.2011 tarih ve 180 sayılı yazıları ile konu ile ilgili olarak Valilik Makamından görüş istemiştir.

Bu görüş yazısı üzerine cevap veren Elazığ İl Emniyet Müdürlüğü 07.03.2011 tarih ve 2750 sayılı yazı güvenlik gerekçesi İle aydınlatma düzeylerinin yarıya indirilemeyeceğini belirtmiştir.

Dağıtım şirketi FEDAŞ'ın gerekçe gösterdiği bu görüş mahallin en büyük mülki amirince bildirilen talep niteliğinde bulunmamakla birlikte münhasıran belediyemize ilişkin de değildir. Zira söz konusu yazı içeriğinden de anlaşılacağı üzere bu görüş Elazığ Şehir Merkezi için talep edilmiştir.

Bu yazı içeriğinden de anlaşılacağı üzere Emniyet Müdürlüğünce bildirilen görüşün belediyemizle herhangi bir bağlantısı bulunmamaktadır. Ayrıca kesinti tarihi olan 27.03.2012 tarihinden önce belediye sınırlarımız için mahallin en büyük mülki amirinden alınmış bir talep bulunmamakta olup, kesintinin yapıldığı tarihten sonra Valilik kanalıyla İl Jandarma Komutanlığından alman 28.03.2012 tarihli görüşün de belediyemiz sınırları içinde kesinti yapılmasına dair işlemi haklı kılması mümkün değildir.

Valilik kanalıyla hem Emniyet Müdürlüğünden hem de İl Jandarma Komutanlığından alınan görüşler incelendiğinde her iki yazıda da güvenlik ve asayişin sağlanabilirliğinden bahsedilmiş ancak Valilik makamının bu şekilde bir uygulama talebi olmamıştır.

Belediyemizce mevzuat hükümlerine uygun şekilde gerekli tasarrufun sağlanabileceği tesisatın kurulması için yapılan müracaat akabinde Emniyet Müdürlüğü ve İl Jandarma Alay Komutanlığından aldıkları görüş yazısını gerekçe göstererek gerekli tesisatın yapılmasından kaçınan davalı idare yetkilileri bu gerekçelerle tamamen çelişir nitelikteki dava konusu işlemi ile sokak aydınlatma sistemini kapatarak 27.03.2012 tarihinden bu yana beldemizi karanlığa gömmüştür.

Davalı yanca 27.03.2012 tarihinde ve saat 19:00 sıralarında kesinti yapıldığı belediye başkanı, belediye encümeni üyesi ve Yukarı İçme Mahallesi Muhtarı tarafından tutanak altıma alınmış, davalı yanca yapılan bu kesintinin hukuka aykırı yapılması ve suç teşkili etmesinden dolayı ayrıca şikayette bulunulmuş ve Elazığ Cumhuriyet Başsavcılığının 2012/4041 sor. sayılı dosyası ile soruşturma başlatılmıştır.

Aydınlatma Yönetmeliğinin 4. Maddesinin 1. Bendinde dağıtım şirketlerine, dağıtım bölgesinin aydınlatılması ve bu aydınlatmalar için gerekli sistemleri kurması yükümlülüğü yüklenmiştir. Dağıtım şirketi olan davalı yanın, dağıtım bölgesi olan belediyemiz sınırları içindeki kamuya matuf alanların aydınlatma bedellerinin 2015 yılından itibaren belediyeler tarafından karşılanacağı düşünülecek olursa, davalı yanın dağıtım bölgesi olan Belediye sınırları içerisindeki aydınlatma sistemini tasarruf sağlayacak bir şekilde yenilemesi zorunluluğu ve yükümlülüğü bulunmaktadır. Belediyemizin sorumluluk alanında bulunan sokak aydınlatma armatürlerinin birer atlamalı veya çok aralıklı olarak direklere monte edilmiş armatürle yapılan ve yarı gece aydınlatması yapılamayacak şekilde tesis edilmiş olmasının yeni bir sistemin kurulmasına engel olduğu düşünülemez.

Yine 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanununa eklenen Geçici 17'nci madde ile kamunun genel kullanımına yönelik cadde ve sokak aydınlatmasından ve bunlara ait gerekli ölçüm sistemlerinin tesis edilmesinden ve işletilmesinden dağıtım şirketlerinin sorumlu olduğu, bu tür aydınlatmaya ve trafik sinyalizasyonlarına ait tüketim giderlerinin ise 1/1/2009 ila 31/12/2015 tarihleri arasındaki dönem için Hazine Müsteşarlığı tarafından, kamuya ait park, bahçe, tarihî ve ören yerleri gibi halka açık yerler ile reklam vs benzeri amaçlı panoların genel aydınlatmalarına ilişkin tüketim giderlerinin ise ilgisine göre ilgili belediye veya il özel İdaresince karşılanacağı hüküm altına alınmıştır. Aynı Kanuna göre cadde ve sokak aydınlatmasından ve ölçüm sisteminin tesis ve işletmesinden dağıtım şirketlerinin sorumlu olduğu, Aydınlatma Yönetmeliğinde belirtilen bağlantı anlaşmasının sorumlu kişilerce yapılacağı, cadde ve sokak aydınlatması bakımından belediyelerin sorumlu taraf olmadığı, 2011 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda da belediyeleri bu anlaşmayı yapmaya zorlayacak bir ibarenin bulunmadığı ve bu alanlara ilişkin Hazine Müsteşarlığına ait ödeme yükümlülüğünün belediyelerin bağlantı anlaşması imzalamaları şartına bağlanmadığı, yasal metinlerde dayanağı bulunmayan bir konuda genelge ile bağlantı anlaşması yapma yükümlülüğü getirilmesinin mümkün olamayacağı Türkiye Belediyeler Birliği tarafından değerlendirilmiştir.

Anlaşılacağı üzere davalı yan ile belediyemiz arasında abonman sözleşmesi düzenlenmesi kanun hükümleri uyarınca zorunlu kılınmadan davalı dağıtıcının cadde ve sokak aydınlatmasından ve ölçüm sisteminin tesis ve işletmesinden sorumlu olacağı düzenlenmemiş ve belediyeye de faturaların ödenmesi gibi normal abonelerin yerine getirmesi gereken hiçbir yükümlülük yüklenmemiştir. Belediyemizin ödenmemiş bir faturası yada kanuni takip yoluna konulmuş herhangi bir borcu bulunmamasına rağmen davalı yanca aydınlatmalarda kesinti yapma yoluna gidilerek, kamu yararına özgülenmiş hizmetin kanuna aykırı bir izahat yapılarak belde halkının mağduriyetine neden olunmuştur.

Anayasanın 123. Maddesinde idarenin kuruluş ve görevleriyle bir bütün olduğu ve kanunla düzenlendiği hükmüne yer verilmekle, idarenin her türlü eylem ve işleminde kanunilik ilkesine uygun davranacağı ilkesi getirilmiştir. Anayasaya göre yasa ile düzenlenmesi öngörülen konularda idareye, genel, sınırsız, esasları ve çerçevesi belirsiz bir düzenleme yetkisi verilemez. İdarenin kamusal etkinliklerinin hukuki rejimi, kamu hukuku olduğu bilinmekle, kamu hukukunda, işlem ve eylemlerin yasal ve yönetsel düzenlemelerle önceden belirlenmiş esas ve usullere uygun olması zorunludur. Bu esasların başında gelen "kanunilik ilkesi"ne göre idare, Anayasa ve kanunlarla öngörülmeyen hiçbir konuda kendiliğinden herhangi bir işlem ve eylemde bulunamaz. Aynı ilke uyarınca, kamusal etkinliklerin yürütülmesi de, ancak yasal ve yönetsel düzenlemelerle belirlenmiş olan durum ve koşullarda, yetkili kılınmış organ, makam veya görevli tarafından, yine belirli şekil ve usullere uyulmak suretiyle sağlanabilir.

Bu açıklamalardan sonra 27284 sayılı Aydınlatma Yönetmeliği'nin Kesinti Yapılabilecek Halleri düzenleyen 9.Maddesinde yer alan ”Aşağıdaki haller dışında kamunun genel kullanımına yönelik meydan, bulvar, cadde ve sokakların aydınlatılması kesintisiz sürdürülür:a- Arıza, yenileme ve genişletme durumları,

b- Doğal afetler,

c- Seferberlik ve savaş durumu,

ç- Kamu güvenliği çerçevesinde mahallin en büyük mülki amirin isteği,

d- Türkiye Elektrik İletim A.Ş. tarafından ilgili mevzuat çerçevesinde istenecek talep kontrolü." Hükmü davalı yanca hiçe sayılarak, normlar hiyerarşisinde daha alt: kortlumda olan genelge hükümleri dayanak gösterilerek belediyemiz bölgesinin aydınlatmasını kesme işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Zira Normlar hiyerarşisinde yönetmelik genelgeye nazaran üst norm olup, genelgeyle yönetmelikte yer alan düzenlemeleri altlayan, teferruatlı izah eden düzenlemeler getirilebilir. Yönetmelikte yer alamayan bir düzenlemenin, sınırlamanın veya yükümlülüğün genelgede düzenlenmesi üst hukuk normuna aykırılık teşkil etmekte olup, normlar silsilesi ve hiyerarşisine uyarlık arz etmemektedir.

27284 sayılı Aydınlatma Yönetmeliği anılan hükmü dikkate alındığında, davalı FEDAŞ'ın mevzuatın amir hükümlerine, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olarak, sokak aydınlatma faturalarının Belediyemiz tarafından onaylanmaması nedeniyle kamunun kullanımına ve yararlanmasına acık olan sokağın aydınlatmasını kesme idari işlemi sebep, konu ve amaç unsurları bakımından sakat bir işlem olduğunu göstermekte olup, hukuka aykırılık teşkil etmektedir.

Açıkladığımız bu nedenlerle hükümlerini davalı idarenin yürüttüğü, açıkça hukuka aykırı olan ve uygulanması halinde telafisi mümkün olmayan zararlar doğurması ihtimali bulunan, Aydınlatma Yönetmeliği ile Belediye ve İl Özel İdarelerince Genel Aydınlatma Faturalarının Kontrolü ve onayına ilişkin Usul ve Esaslar Genelgesinin 6. Maddesi 6. Bendi gereği İçme Belediyesindeki sokak aydınlatmalarının devre dışı bırakılmasına ilişkin 26.03.2012 tarih ve 1080 sayılı işlemin öncelikle yürütmesinin durdurulmasına, akabinde hukuka aykırı olarak tesis edilen işlemin iptaline karar verilmesi talebiyle mahkemenize başvurma zarureti hasıl olmuştur.'' demek suretiyle Aydınlatma Yönetmeliği ile Belediye ve İl Özel İdarelerince Genel Aydınlatma Faturalarının Kontrolü ve onayına ilişkin Usul ve Esaslar Genelgesinin 6. Maddesi 6. Bendi gereği İçme Belediyesindeki sokak aydınlatmalarının devre dışı bırakılmasına ilişkin 26.03.2012 tarih ve 1080 sayılı işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Fırat Elektrik Dağıtım AŞ vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Elazığ 1. İdare Mahkemesi; 04.07.2012 gün ve E:2012/1363 sayı ile, davalı Fırat Elektrik Dağıtım AŞ vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Fırat Elektrik Dağıtım AŞ vekilinin adli yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı; ''Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) 233 sayılı KHK. dayanak alınarak 9 Kasım 1984 tarihli RG yayımlanan Ana Statü ile kurulmuş olup, Statünün 3.maddesinde kurumun, tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk, özel hukuk hükümlerine tabi ve sorumluluğu sermayesi ile sınırlı bir Kamu İktisadi Kuruluşu olduğu açıklanmıştır. 12.8.1993 gün ve 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Türkiye Elektrik Üretim, İletim A.Ş. (TEAŞ) ve Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş.(TEDAŞ) unvanı ile İktisadi Devlet Teşekkülleri oluşturulmuştur. Kamu iktisadi teşebbüsleri ise, ticari işletme kurup işlettikleri için tacirdirler. KİT'lerin sermayelerinin devlete ait olması ve bazı yönetim organlarının tayin usullerinin özellik arz etmesi, bu kurumlara kamu hukuku müessesi vasfı vermeyip, bu kuruluşlar özel hukuk tüzel kişisi olup, ticari ilişkileri hakkında özel hukuk hükümleri uygulanır. Kaldı ki, elektrik dağıtım şirketlerinden biri olan davalı şirketin Fırat Elektrik Dağıtım Şirketi olarak Elazığ bölgesinde faaliyet göstermek üzere ayrıldıktan sonra 01/01/2011 tarihinde tamamen özelleştirilerek Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş.ismini almıştır. Davalı şirketin bu tarihten sonra tamamen özel hukuk hükümlerine tabi bir şirket olduğu anlaşılmaktadır. Davalı Şirketin alacak takibine itiraz niteliğinde olan işlemi idari dava türlerinden biri olan 2577 sayılı yasanın 2/1-a maddesinde sayılan idari işlem ve eylem sayılması ve iptal davasına konu olması mümkün değildir. Diğer taraftan 6183 sayılı AATUH. Kanunun 1. maddesi kapsamında bir kamu alacağından da söz etmeye olanak bulunmamaktadır. Bu açıklamalara göre dava konusu edilen alacağın tahakkukuna ilişkin belgeye itiraz da idari davaya konu olamayacağından, davanın özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu düşünülmektedir.'' demek suretiyle 2247 sayılı Kanun'un 10. ve 13. maddeleri gereğince, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Fırat Elektrik Dağıtım AŞ. vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nca, davalı Fırat Elektrik Dağıtım AŞ. açısından,10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacı İçme Belediye Başkanlığının, 2012 Ocak ayında davalı şirket tarafından tahakkuk ettirilmiş 4 adet sokak aydınlatma faturasını onaylamayarak ödemekten kaçınması karşısında, davalı şirketin, 26/03/2012 gün ve 292 sayılı yazı ile, faturaların onaylanıp ödenmemesi halinde sokak aydınlatmalarının bağlı olduğu elektrik sisteminin 27/03/2012 günü devre dışı bırakılacağına dair işlemin iptali istemi ile açılmıştır.

Yüksek Planlama Kurulunun (YPK) 11.06.2001 tarih ve 2001/T-19 sayılı kararı ile onaylanmış, 29.06.2001 tarih ve 24447 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren TEİAŞ ana statüsünün 3.maddesinde "Bu Anastatü ile teşkil olunan Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (Teşekkül) tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir İktisadi Devlet Teşekkülüdür." hükmü,21 maddesinde ise, "Bu Anastatüde bulunmayan hususlarda K.H.K. hükümleri uygulanır" hükmü bulunmaktadır.233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesindeki "1. Teşebbüsler tüzel kişiliğe sahiptir. /2. Teşebbüsler, bu Kanun Hükmünde Kararname ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabidir. /3. Tesebbüsler, Genel Muhasebe Kanunu ile Devlet İhale Kanunu hükümlerine ve denetimine tabi değildir. /4. Teşebbüslerin sorumlulukları sermayeleri ile sınırlıdır. Teşebbüslerin sermayesi, ilgili bakanlığın talebi üzerine Koordinasyon Kurulunca tespit edilir." hükmü ile teşebbüslerin faaliyetlerinde özel hukuk hükümlerine tabi olacağı belirlenmiştir.

Amacı, elektrik enerjisinin dağıtımı, perakende satışı ve perakende satış hizmeti faaliyetlerini karlılık ve verimlilik ilkesi çerçevesinde, ticari, ekonomik ve sosyal gereklere uygun biçimde yürütmek olan TEDAŞ’ın ve buna bağlı olarak bölgesel dağıtım şirketlerinden biri olan Fırat Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi’nin yaptığı hizmetin kamu hizmeti niteliğinde olduğu açıktır.

Buna karşın, Kamu iktisadi teşebbüsleri, ticari işletme kurup işlettikleri için tacirdirler. KİT'lerin sermayelerinin devlete ait olması ve bazı yönetim organlarının tayin usullerinin özellik arz etmesi, bu kurumlara kamu hukuku müessesi vasfı vermeyip, bu kuruluşlar özel hukuk tüzel kişisi olup, ticari ilişkileri hakkında özel hukuk hükümleri uygulanır. Kaldı ki, elektrik dağıtım şirketlerinden biri olan davalı şirketin Fırat Elektrik Dağıtım Şirketi olarak Elazığ bölgesinde faaliyet göstermek üzere ayrıldıktan sonra 01/01/2011 tarihinde tamamen özelleştirilerek Aksa Elektrik Perakende Satış A.Ş.ismini almıştır. Dolayısıyla, davalı şirketin bu tarihten sonra tamamen özel hukuk hükümlerine tabi bir şirket olduğu anlaşılmaktadır.

Olayda, taraflar arasındaki anlaşmazlığın temeli davalı şirket tarafından tahakkuk ettirilmiş sokak aydınlatma faturasının davalı belediye tarafından onaylanmayarak ödemekten kaçınılmasına dayandığı anlaşılmıştır.

2577 sayılı “İdari Yargılama Usulü Kanunu”nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2.maddesinde İdari dava türleri sayılmış olup,

a) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları,

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar idari dava türleri olarak sayılmıştır.

Bununla birlikte kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabilirken olayda, idare aleyhine dava açılmayıp davalı mevkiinde özel hukuk tüzel kişisinin bulunması karşısında, ortada idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmek olanaksızdır.

Belirtilen tüm bu hususlara göre, davacı İçme Belediye Başkanlığının, davalı şirket tarafından tahakkuk ettirilmiş sokak aydınlatma faturasını onaylamayarak ödemekten kaçınması karşısında, davalı şirketin, 26/03/2012 gün ve 292 sayılı yazı ile, faturaların onaylanıp ödenmemesi halinde sokak aydınlatmalarının bağlı olduğu elektrik sisteminin 27/03/2012 günü devre dışı bırakılacağına dair işleminin iptali istemine ilişkin bulunan davanın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Fırat Elektrik Dağıtım AŞ. vekilinin görev itirazının Elazığ 1.İdare Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Fırat Elektrik Dağıtım A.Ş. vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Elazığ 1. İdare Mahkemesi’nin 04.07.2012 gün ve E:2012/1363 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/262

KARAR NO: 2013/656

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Rize 1. İcra Müdürlüğü'nce yürütülen icra takibi sonucu bir kısım taşınmazların cebri satış sonrası İcra Müdürlüğü'nce davacı adına tesciline karar verilmesi sonrasında, İcra Müdürlüğünce, taşınmazların davacı adına tescilinin yapılması istemiyle Tapu Sicil Müdürlüğü'ne yazılan yazıya verilen cevap ile, 5578 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda belirtilen Bakanlığın uygun görüşü ile kamu yatırımları için ihtiyaç duyulan yerler hariç olmak üzere tarım arazilerinin belirlenen büyüklükteki parsellerden daha küçük pA.alara bölünemeyeceği, birlikte mülkiyet olarak tasarruf edilen hisselerin 3.şahıslara satılması, devredilmesi veya rehnedilmesinin yasaklanmış olduğundan bahisle cebri tescil talebinin reddine karar verilmesi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın İDARİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : E.R.K.

Vekili : Av. M.H.

Davalılar : 1- Derepazarı Tapu Sicil Müdürlüğü (Adli Yargıda)

Vekili : Av. M.Ç. (Adli Yargıda)

2- Derepazarı Kaymakamlığı (İdari Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının alacaklısı olduğu Rize 1.İcra Müdürlüğü’nün 2008/371 E. sayılı icra dosyası ile başlatılan icra takibi neticesinde borçlulardan B.A.’ın hissedarı olduğu Rize İli Derepazarı İlçesi’nde tapunun 1, 242, 419 ve 427 parsel numaralarında kayıtlı payları davacı E.R.K. adına satın aldıklarını, yapılan ihaleye itiraz olunmadığını ve ihalenin kesinleştiğini, ihalenin kesinleşip sıra cetvelinin yapılmasından sonra Rize 1. İcra Müdürlüğü'nün 17.05.2011 tarih ve 2008/371 E. sayılı yazısı ile Derepazarı Tapu Sicil Müdürlüğü’ne davacı adına ihalesi yapılan Derepazarı İlçesi Esentepe Köyü 1, 242, 419 ve 427 numaralı parsellerin E.R.K. adına tescilinin yapılması için müzekkere yazıldığını, bu yazıya cevap olarak Derepazarı Tapu Müdürlüğü'nün 08.06.2011 tarih ve 287 numaralı yazı ile, Derepazarı İlçe Tarım Müdürlüğü ve ekindeki Rize Tarım Müdürlüğü yazılarını gerekçe göstererek 5578 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda belirtilen Bakanlığın uygun görüşü ile kamu yatırımları için ihtiyaç duyulan yerler hariç olmak üzere tarım arazileri belirlenen büyüklükteki parsellerden daha küçük pA.alara bölünemez, birlikte mülkiyet olarak tasarruf edilen hisselerin 3.şahıslara satılması, devredilmesi veya rehnedilmesi yasaklanmış olduğundan cebri tescil talebini reddettiğini, davalı Tapu Müdürlüğü’nün ret gerekçesinin Yasa’nın amacı ile çeliştiğini, zira; 5578 S.Yasa ile tarım arazilerinin çok küçük pA.alara bölünmeyerek korunması amaçlanmışken ve bu amaç doğrultusunda paylı mülkiyete tabi arazilerde 3. kişilere yapılacak satış, devir veya rehin işlemleri engellenmek istenmesine rağmen Tapu Müdürlüğü’nün bu hükmü cebri tescil işlemlerinde uygulamasının hatalı olduğunu, dava konusu olayda rızai bir satışın söz konusu olmadığını, söz konusu payların mülkiyetinin İcra Müdürlüğü’nün açık arttırma suretiyle yapılmış olan ihalesi neticesinde davacıya geçtiğini, İcra Dairesi'nin bir yargı birim olduğunu, ve İcra Dairesi’nin yapmış olduğu satış işlemlerinde mülkiyetin satışın kesinleşmesiyle alıcıya geçtiğini, Tapu Müdürlüğü’nün yapacağı işlemin sadece idari bir tescil işlemi olduğunu, mülkiyeti devreden bir tescil işlemi olmadığını, bu nedenlerle davalı idarenin tescil talebinin reddi kararının açıkça hukuka aykırı olduğunu, davalı Derepazarı Tapu Sicil Müdürlüğü karara karşı 30 gün içinde Trabzon Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlüğü’ne itiraz edebileceklerini karar yazmış olmasına rağmen, tapu sicil müdürlüklerinin Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün genelgeleri uyarınca işlem yaptığı için ve daha önceki başvurularda bu yönde karar verdiği için Trabzon Bölge Müdürlüğü’ne yapılacak itirazda hukuki yarar bulunmadığından aynı süre içinde mahkemeye başvurmak zorunda kaldıklarını belirtmiş ve davalı Derepazarı Tapu Müdürlüğü’nün 08.06.2011 tarih ve 287 yevmiye numaralı kararının iptali ile Derepazarı İlçesi Esentepe Köyü 1, 242, 419 ve 427 sayılı parsellerin davacı adına tescil edilmesi gerektiğinin tespitine karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Rize 2. Asliye Hukuk Mahkemesi: 10.01.2012 gün, E:2011/347, K:2012/20 sayı ile, idarenin işlemlerine karşı idari yargıda dava açılması gerektiğinden bahisle, uyuşmazlığın çözümünde idari yargının görevli olduğunu belirterek davanın görev yönünden reddine karar vermiş olup, bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 26.09.2012 gün, E:2012/5864, K:2012/10187 sayılı kararı ile ihale sonucu beliren mülkiyet durumunun Tapu Sicil Müdürlüğünce sicile yansıtılmaması sebebiyle tapu iptali ve tescil isteği olmaksızın idarenin menfi işlem ve kararına karşı açılan davanın 2577 sayılı Yasanın 2.maddesi kapsamında bulunduğundan hükmün onanmasına karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle bu kez idari yargı yerinde dava açmıştır.

Rize İdare Mahkemesi: 26.12.2012 gün, E:2012/674 sayı ile, davacı tarafından icra yolu ile belirli hisseleri satın alınan taşınmazların devir ve tescili işlemlerinin davalı idarece bir kanun hükmü dayanak alınarak, kamu gücü kullanımı ile tek yanlı olarak kısıtlanmakta ise de, bu sınırlandırmanın mülkiyet hakkı ve bu hakka dayanılarak yapılabilecek olan tasarruf işlemlerine ilişkin bulunduğunu ve tapu kayıtları üzerinde yapılacak tescil, terkin ve tashih işlemlerine ilişkin davaların görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğunu belirtilerek, 2247 sayılı Kanunun 19.maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Rize 1. İcra Müdürlüğü'nün E:2008/371 sayılı dosyasında yürütülen icra takibi sonucu Rize İli Derepazarı İlçesi, Esentepe Köyü 1, 242, 419 ve 427 parsel sayılı taşınmazların 1/6 hissesi B.A. adına kayıtlı iken, cebri satış sonrası İcra Müdürlüğü'nce davacı adına tesciline karar verilmesi sonrasında, İcra Müdürlüğünce, taşınmazların davacı adına tescilinin yapılması istemiyle Derepazarı Tapu Sicil Müdürlüğü'ne yazılan yazıya, 08.06.2011 tarih ve 287 numaralı yazı ile verilen cevap ile, Derepazarı İlçe Tarım Müdürlüğü ve ekindeki Rize Tarım Müdürlüğü yazıları gerekçe gösterilerek 5578 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda belirtilen Bakanlığın uygun görüşü ile kamu yatırımları için ihtiyaç duyulan yerler hariç olmak üzere tarım arazileri belirlenen büyüklükteki parsellerden daha küçük pA.alara bölünemez, birlikte mülkiyet olarak tasarruf edilen hisselerin 3.şahıslara satılması, devredilmesi veya rehnedilmesi yasaklanmış olduğundan bahisle cebri tescil talebinin reddine ilişkin kararın iptali istemiyle açılmıştır.

5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu'nun 5578 sayılı Kanun'un 2. maddesiyle değişik 8. maddesinde de; "Tarım arazileri; doğal özellikleri ve ülke tarımındaki önemine göre, nitelikleri Bakanlık tarafından belirlenen mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri, dikili tarım arazileri ve marjinal tarım arazileri olarak sınıflandırılır. Ayrıca Bakanlık tarım arazilerinin korunması, geliştirilmesi ve kullanımı ile ilgili farklı sınıflandırmalar yapabilir.

Tarımsal faaliyetin ekonomik olarak yapılabildiği en küçük alana sahip ve daha fazla küçülmemesi gereken yeter büyüklükteki tarımsal arazi parsel büyüklüğü, bölge ve yörelerin toplumsal, ekonomik, ekolojik ve teknik özellikleri gözetilerek Bakanlık tarafından belirlenir. Belirlenen küçüklüğe erişmiş tarımsal araziler miras hukuku bakımından bölünemez eşya niteliğini kazanmış olur. Tarımsal arazinin bu niteliği tapu kütüğüne şerh edilir.

Belirlenen parsel büyüklüğü; mutlak tarım arazileri ve özel ürün arazilerinde 2 hektar, dikili tarım arazilerinde 0,5 hektar, örtü altı tarımı yapılan arazilerde 0,3 hektar ve marjinal tarım arazilerinde 2 hektardan küçük olamaz. Tarım arazileri bu büyüklüklerin altında ifraz edilemez, bölünemez veya küçük parsellere ayrılamaz. Ancak çay, fındık, zeytin gibi özel iklim ve toprak istekleri olan bitkilerin yetiştiği yerler ile seraların bulunduğu alanlarda, yörenin arazi özellikleri daha küçük parsellerin oluşmasını gerekli kıldığı takdirde, Bakanlığın uygun görüşü ile daha küçük parseller oluşturulabilir.

Bakanlığın uygun görüşü ile kamu yatırımları için ihtiyaç duyulan yerler hariç olmak üzere tarım arazileri, belirlenen büyüklükteki parsellerden daha küçük pA.alara bölünemez. Bölünemez büyüklükteki tarım arazilerinin mirasa konu olmaları ve üzerilerinde her ne şekilde gerçekleşmiş olursa olsun birlikte mülkiyetin mevcut olması durumunda, bu araziler ifraz edilemez, payları üçüncü şahıslara satılamaz, devredilemez veya rehnedilemez. Bu araziler hakkında 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun özgülemeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanır." düzenlemesi yer almaktadır.

Van 3. Asliye Hukuk Mahkemesince, 03.07.2005 gün, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nun 31.01.2007 gün, 5578 sayılı Kanun’un 2.maddesiyle değiştirilen 8.maddesinin 3 ve 4. fıkralarının Anayasa’ya aykırılığı savıyla Anayasa Mahkemesine yapılan başvuruda, Anayasa Mahkemesi 17.05.2012 gün, E:2011/58, K:2012/70 sayı ile, itiraz konusu kuralların Anayasaya aykırı olmadıklarından bahisle iptal isteminin reddine karar vermiştir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 705. maddesinde de, “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur.

Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” hükmüne,

Bir taşınmazın mülkiyetini işgal, miras, kamulaştırma, cebrî icra veya mahkeme kararına dayanarak kazanan kişi tescili doğrudan doğruya yaptırabilir.

Bir taşınmazın mülkiyetinde eşler arasındaki mal rejimi dolayısıyla meydana gelen değişiklikler, eşlerden birinin istemiyle tapu kütüğüne doğrudan tescil olunur.” hükmüne,

1006. maddesinde “Tapu idarelerinin kuruluş, işleyiş ve hizmetlerinin yürütülmesi, özel kanun hükümlerine tâbidir.” hükmüne,

1027. maddesinde “İlgililerin yazılı rızaları olmadıkça, tapu memuru, tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebilir.

Düzeltme, eski tescilin terkini ve yeni bir tescilin yapılması biçiminde de olabilir.

Tapu memuru, basit yazı yanlışlıklarını, tüzük kuralları uyarınca re'sen düzeltir.” hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun "idari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2 nci maddesinin 1'inci bendinde de; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları dava muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar, idari dava türleri olarak sayılmıştır.

Anlaşıldığı üzere, İdari Yargının görev alanı, İdare Hukuku kuralları içinde, kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla, kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade beyanıyla tesis edilen idari işlemler, idari eylemler ve idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar sebebiyle açılan davaların görüm ve çözümüyle sınırlıdır.

Davanın konusunun tapu iptali ve tescil mahiyetinde olmayıp,ihale sonucu beliren mülkiyet durumunun Tapu Sicil Müdürlüğünce sicile yansıtılmaması şeklinde ortaya çıkan menfi işlem ve kararı olduğu anlaşılmıştır.

Bu durumda, idarenin idare hukuku alanında kamu gücüne dayalı olarak re’sen ve tek yanlı irade açıklaması sonucu tesis etmiş olduğu işlemlere, hukuk alanında yeni durumlar oluşturmasıyla idari işlem niteliği kazandırdığı ve kural olarak bu işlemlerin özel yasal düzenlemeler dışında idari yargı denetimine tabi bulunduğu gözetildiğinde, davacı tarafından icra yolu ile belirli hisseleri satın alınan taşınmazların devir ve tescili işlemlerinin davalı idarece bir kanun hükmü dayanak alınarak, kamu gücü kullanımı ile tek yanlı olarak kısıtlanmasına ilişkin davaya konu işlemin kamu gücüne dayanılarak tesis edilen idari işlem niteliğinde olduğu, dolayısıyla uyuşmazlığın görüm ve çözümünün idare mahkemesinin görev alanına girdiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli olmakla, Rize İdare Mahkemesi’nin başvurusunun reddi gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Rize İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN REDDİNE, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/287

KARAR NO: 2013/657

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : M.Ç.

Davalı : İstanbul Valiliği O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan denetimler sırasında 34 GBL 98 plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 19.10.2012 tarih ve FV-818406 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 19.10.2012 tarih ve 365 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

SİLİVRİ 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 5.11.2012 gün ve D. İş:2012/737, K:2012/737 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle ve Uyuşmazlık Mahkemesi’nin konu ile ilgili benzer kararları da emsal gösterilerek, davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine karar vermiş, yapılan itiraz Silivri 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

Davacı, bu kez aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 9. İDARE MAHKEMESİ: 6.11.2012 gün ve E:2012/2027, K:2012/2253 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında, araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle açılan dava yönünden 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlığın esasını oluşturan, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karara gelince:

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir” denilmiş; “Motorlu Araçlara Ait Şartlar” başlığı altında düzenlenen beşinci kısım ikinci bölümünde yer alan 30.maddesinde araçların teknik şartlara uygunluğu,31.maddesinde araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler,32.maddesinde adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme,Ek 2.maddesinde araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması; altıncı kısım üçüncü bölümde düzenlenen “Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar” başlıklı 65.maddesinde araçların yüklenmesi ile ilgili esaslar, uyulması gereken kural-lar,uymayanlara verilecek cezalar ve araçların hangi koşullarda trafikten men edileceklerine ilişkin hususlar ayrıntılı ve idarece tek yanlı kurallar şeklinde belirlenmiş,79.maddesinde de, trafikten men edilen araçlar ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 9. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 9. İdare Mahkemesi’nin 6.11.2012 gün ve E:2012/2027, K:2012/2253 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/295

KARAR NO: 2013/658

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İdarenin dava konusu taşınmazlara kamulaştırmasız el atmasından doğan zararın tazmini istemiyle açılan davada, idarece fiili olarak el atılan taşınmaz bakımından, davanın haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre ADLİ YARGI YERİNDE, fiili olarak el atılmayan taşınmaz bakımından ise, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : E.Ç.

Vekili : Av.B.Ç.

Davalı : Büyükçekmece Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.A.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, Mimarsinan Köyü, Mektep Civarı mevki 10 pafta, 1823 parsel sayılı 1242,5 m2 taşınmazın 24/54 hissesi ile, İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, Mimarsinan Köyü, Mektep Civarı mevki 10 pafta, 1822 parsel sayılı 292,5 m2 taşınmazın 24/54 hissesinin maliki olduğunu, taşınmazlardan 1823 parsel sayılı taşınmazın 1/1000 ölçekli, 05.10.2000 tasdik tarihli Mimarsinan Revizyon İmar Planında yol alanında kalmakta, fiilen hala yol olarak kullanılmakta ve ''Gülistan'' sokak olarak adlandırılmakta olduğunu, sokakta tüm alt yapı çalışmalarının yapılmış, sokağın asfaltlanmış olduğunu, 1822 parsel sayılı taşınmazın 1/1000 ölçekli, 05.10.2000 tasdik tarihli Mimarsinan Revizyon İmar Planında kısmen yol, kısmen park alanında kaldığını, bu parselde herhangi bir kamulaştırma işlemi, park çalışması veya yol çalışmasının olmadığını, taşınmazlar üzerindeki mülkiyeti tasarruf haklarının kullanılamayacak şekilde kısıtlandığını belirterek, davaya konu 1822 ve 1823 parsellerde bulunan gayrimenkullerdeki hisselerinin bedelinden fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5.000 TL nin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi, davalı idarenin fiilen el attığı ve uzun yıllardır yol olarak kullanılmakta olan 1823 parsel sayılı taşınmaz için fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla 25.000 TL ecrimisil bedelinin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi, taşınmazlardaki davacı hisselerinin tapu kaydından terkinine karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Büyükçekmece Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Büyükçekmece 2.Asliye Hukuk Mahkemesi: 02.11.2012 gün, E:2012/818 sayı ile, davalı Büyükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Büyükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı: İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Büyükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Büyükçekmece Belediye Başkanlığı açısından, davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının hisseli taşınmazlarından 1823 parsel sayılı taşınmazın imar planında yol alanında kaldığı, fiilen de yol olarak kullanıldığı, 1822 parsel sayılı taşınmazın ise imar planında kısmen yol, kısmen park alanında kaldığı, bu parsele ilişkin park çalışması veya yol çalışmasının yapılmadığı belirtilmek suretiyle, taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkının kullanılamayacak şekilde kısıtlandığı gerekçesiyle, davaya konu 1822 ve 1823 parsellerde bulunan gayrimenkullerdeki hisselerinin bedelinden fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 5.000 TL nin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi, davalı idarenin fiilen el attığı ve uzun yıllardır yol olarak kullanılmakta olan 1823 parsel sayılı taşınmaz için fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla 25.000 TL ecrimisil bedelinin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi, taşınmazlardaki davacı hisselerinin tapu kaydından terkinine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Davalı idare vekilinin görev itirazının reddine ilişkin Büyükçekmece 2.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 02.11.2012 gün, E:2012/818 sayılı kararından sonra, davalı idare vekilince olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yönünde sunulan talep dilekçesine karşılık, davacı vekili tarafından verilen cevapta, davaya konu taşınmazlardan 1823 parsel sayılı taşınmaza idarece fiilen yol yapılmak suretiyle fiili el atıldığı, fiili el atma nedeniyle açılan tazminat istemlerinde görevli yargı yerinin adli yargı mahkemelerinin olduğu ifade edilmiş olup, davalı idare tarafından dosyaya bu hususun aksine bir delil ibraz edilmediği gibi, dosya kapsamında da bu hususun aksini ispat edecek bir bilgi veya belge yer almamaktadır.

Hal böyle iken, davaya konu taşınmazlardan 1823 parsel sayılı taşınmazın fiilen yolda kaldığı ve böylece iş bu taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın fiilen el atıldığı anlaşılmıştır.

Belediyelerin 3194 sayılı imar Kanunu 8. maddesi ve 18. maddesinin verdiği yetki ile arazi ve arsalar üzerinde imar planlarının hazırlanması ve yürürlüğe konulması, arazi ve arsa düzenlemesi gibi faaliyetleri kapsamında yaptıkları imar planlarından kaynaklanan işlemlerin tek yanlı ve kamu gücüne dayanan irade açıklamaları ile tesis edilen genel ve düzenleyici işlemler olduğu bu yönü ile de idari eylem ve işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargı yerlerinde çözümlenmesi gerektiği tartışmasızdır. Buna karşılık, Belediyece, Kamulaştırma Kanunu’nda öngörülen usul ve yöntemlere uygun idari nitelikte uygulama işlemleri yapılmaksızın, dava konusu taşınmazlardan bir tanesine fiilen el atılması karşısında, idarenin bu eyleminin kamulaştırmasız el atma niteliğini taşıdığı açıktır.

Öte yandan, İdarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak uygulamaya koyduğu plan ve projeye göre meydana getirdiği yol, kanal, baraj, su yolları, su şebekesi gibi tesislerin kurulması, işletilmesi ve bakımı sırasında kişilere verdiği zararların tazmini istemiyle açılacak davaların görüm ve çözümünün, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılacak tam yargı davaları kapsamında yargısal denetim yapan idari yargı yerine ait olduğu; idarece herhangi bir ayni hakka müdahalede bulunulduğu, özel mülkiyete konu taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığı veya plan ve projeye aykırı iş görüldüğü iddiasıyla açılacak müdahalenin men’i ve meydana gelen zararın tazmini davalarının ise, mülkiyete tecavüzün önlenmesine ve haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümleneceği, yerleşik yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.

Nitekim, yukarıda belirtilen genel kabul doğrultusundaki Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 11.2.1959 günlü, E:1958/17, K:1959/15 sayılı kararının III. bölümünde, “İstimlaksiz el atma halinde amme teşekkülü İstimlak Kanununa uygun hareket etmeden ferdin malını elinden almış olması sebebiyle kanunsuz bir harekette bulunmuş durumdadır. Ve bu bakımdan dava Medeni Kanun hükümlerine giren mülkiyete tecavüzün önlenmesi veya haksız fiil neticesinde meydana gelen zararın tazmini davasıdır. Ve bu bakımdan adliye mahkemesinin vazifesi içindedir.” görüşüne yer verilmiştir.

İdarenin dava konusu taşınmazlardan bir tanesine kamulaştırmasız el atması karşısında, bu taşınmaz bakımından el atmadan doğan zararın tazminine yönelik olan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girmektedir.

Diğer taraftan, davaya konu 1822 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak, taşınmazın imar planında kısmen yol, kısmen park alanında kaldığı belirtilmiş olup, bu parselde de herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadığı gibi, park çalışması veya yol çalışmasının da yapılmadığı, dolayısıyla bu taşınmaza fiili olarak el atılmadığı ifade edilmiştir.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde; “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

Dolayısıyla, davaya konu 1822 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak; imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kısmen yol, kısmen park alanında kaldığı, bu taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği, davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan 1822 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olan davanın ise, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

1-Davaya konu İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, Mimarsinan Köyü, Mektep Civarı mevki 10 pafta, 1823 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın görüm ve çözümünde Adli Yargı yeri görevli olduğundan Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun reddi gerektiği,

2-Davaya konu İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, Mimarsinan Köyü, Mektep Civarı mevki 10 pafta, 1822 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın görüm ve çözümünde İdari Yargı yeri görevli olduğundan Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı bakımından, başvurusunun kabulü ile, davalı Büyükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Büyükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde, davaya konu İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, Mimarsinan Köyü, Mektep Civarı mevki 10 pafta, 1823 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın görüm ve çözümünde ADLİ YARGI yeri görevli olduğundan Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN REDDİNE, davaya konu İstanbul İli, Büyükçekmece İlçesi, Mimarsinan Köyü, Mektep Civarı mevki 10 pafta, 1822 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın görüm ve çözümünde İDARİ YARGI yeri görevli olduğundan Danıştay Başsavcısı’nın davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı bakımından, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Büyükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Büyükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 02.11.2012 gün, E:2012/818 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/342

KARAR NO: 2013/659

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Sigortalı araç için araç sahibine ödemede bulunan sigorta şirketince, zararın giderilmesi istemiyle idare aleyhine açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : E. Sigorta A.Ş.

Vekilleri : Av. Ümit Özata

Adli Yargıda

Davalılar : 1- Samsun Su ve Kanalizasyon İdaresi (SASKİ) Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. S.E.Y., Av. Ö.C.K.

2- Samsun İlkadım Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.K.

İdari Yargıda

Samsun İlkadım Belediye Başkanlığı

O L A Y : Davacı şirket vekili, dava dilekçesinde, müvekkili şirkete “Arabam Garantide Kombine Sigorta Poliçesi” ile sigortalı bulunan M.Ç.’ye ait 55 BS …. plakalı aracın, Yenice Sokak istikametinden Volga Türkleri Sokak istikametine seyir halindeyken No: 41 önüne geldiği sırada yol üzerinde bulunan rögar kapağına aracın alt kısmını çarptığını ve aracın hasar gördüğünü, düzenlenen trafik kaza tespit tutanağına göre, gerekli kontrolleri yerine getirmeyen, gösterilmesi gereken özeni göstermeyen, davalı kurumun işbu kazada asli kusurlu olduğunu; toplam 9.466,00 TL’lik hasar meydana geldiğini; tazminatın müvekkili şirket tarafından hasar gören M.Ç.’ye ödendiğini; T.T.K.’nun 1301'inci maddesine göre, sigortacı, hasar bedelini ödedikten sonra kanunen sigortalısının yerine halef olacağından ödenen miktarın tahsili için işbu davayı açtıklarını ifade ederek; 9.466,00 TL alacağın, ödeme tarihi olan 27.10.2010 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalı kurumlardan tahsiline karar verilmesi istemiyle 16.8.2011 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar vekillerince, süresinde verilen birinci savunma dilekçesinde, dava konusu uyuşmazlığın idari yargının görev alanına girdiği ileri sürülerek görev itirazında bulunulmuştur.

SAMSUN 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 29.11.2011 gün ve E:2011/407, K:2011/483 sayı ile, davanın Saski Genel Müdürlüğü ve Belediye Başkanlığı’nın kusuru nedeniyle açılan rucuen alacak istemine ilişkin olduğu, her ne kadar davalı Belediye ve Saski aleyhine rucuen alacak davası açılmış ise de, yol üzerinde bulunan rögar kapağına sigortalı aracın alt kısmını çarpmış olduğundan, çarpmanın etkisi ile araçta hasar meydana geldiğinin iddia edildiği, şu durumda davalıların hizmet kusurunun bulunduğunun ileri sürüldüğü, davalıların her ikisinin de kamu hizmeti gördüğü, kamu hizmeti görülürken kusurun bulunduğu ileri sürüldüğüne göre eldeki davanın İdari Yargıda görülmesi gerektiği, buna rağmen mahkemelerinde dava açıldığı, mahkemelerinin Belediye Başkanlığı ve Saski Genel Müdürlüğü aleyhine açılan dava nedeniyle görevinin bulunmadığı, açılan davanın İdari Yargıda görülmesi gerektiğinden, yargı yolu bakımından dava dilekçesinin reddine karar vermek gerektiği gerekçesiyle yargı yolu bakımından mahkemelerinin görevsizliği nedeniyle dava dilekçesinin bu nedenle reddine karar vermiş, bu karar davacı vekilince temyiz edilmiş, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 1.6.2012 gün ve E:2012/1928, K:2012/7209 sayılı kararı ile, aracın rögar kapağına çarpması sonucu hasar gördüğünün belirtildiği ancak rögar kapağının kime ait olduğunun tespit edilemediği Mahkemece her ne kadar davalı SASKİ’nin kamu hizmeti görmesi ve hizmetin görüldüğü esnada kusurun meydana geldiği gerekçesiyle idari yargının görevli olduğu belirtilmişse de, tacir olan davalı SASKİ ile davacı arasında haksız fiilden kaynaklanan davaya bakma görevi adli yargıya ait olup, öncelikle rögar kapağının davalı SASKİ’ye ait olup olmadığının tespit edilmesi ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin temyiz itirazlarının davalı Samsun İlkadım Belediyesi Başkanlığı yönünden reddi ile hükmün ONANMASINA, davacı vekilinin temyiz itirazlarının davalı SASKİ yönünden kabulü ile BOZULMASINA, karar vermiş, davalı Samsun İlkadım Belediye Başkanlığı yönünden karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle bu kez idari yargı yerinde 14.9.2012 tarihinde Samsun İlkadım Belediye Başkanlığına karşı dava açmıştır.

SAMSUN 1. İDARE MAHKEMESİ: 20.9.2012 gün ve E:2012/1109, K:2012/1078 sayı ile, uyuşmazlığın Yenice Sokak üzerindeki Volga Türkleri Sokak istikametinde seyir halinde iken yol üzerinde bulunan rögar kapağının aracın alt kısmına çarpması sonucu araçta davalı idarenin kusuru nedeniyle meydana geldiği ileri sürülen kazaya dayalı tazminat isteminden kaynaklandığı, bu sebeple 2918 sayılı Kanun’da 6099 sayılı Kanun’un 14. maddesi ile yapılan değişiklik ile bu tarz tazminat taleplerinden kaynaklanan davaların görüm ve çözümünün kanun koyucu tarafından adli yargıya bırakılması nedeniyle söz konusu uyuşmazlığın çözümünün Mahkemelerinin görev alanında olmadığı gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, davacı vekilince karara itiraz edilmiş, Samsun Bölge İdare Mahkemesi’nin 18.12.2012 gün ve E:2012/571, K:2012/554 sayılı kararıyla itirazın reddine, kararın onanmasına karar verilmiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili adli ve idari yargı yerlerince verilen görevsizlik kararları nedeniyle oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle başvuruda bulunmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Bahri AYDOĞAN, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU‘nun katılımlarıyla yapılan 13.5.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, Adli ile İdari Yargı Yerinde açılmış olan davalarda konu ve sebep ile davalı Samsun İlkadım Belediyesi Başkanlığının aynı olduğu açık olmakla birlikte, davalı Samsun İlkadım Belediyesi açısından açılmış olan davaların kesinleştiği görüldüğünden, bu davalıya ilişkin olarak, idari yargı dosyasının Mahkemece, Adli Yargı dosyası temin edilmeden Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği, bu nedenle Başkanlık yazısıyla Adli Yargı dosyasının Mahkemesinden getirtildiği ve sonuçta usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN’ın davada adli yargı, Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın ise davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, sigortalı aracın uğradığı hasarı ödeyen sigorta şirketinin, zararın idarece giderilmesi isteminden ibaret bulunan bir rücuen tazminat davasıdır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 1. maddesinde, Kanunun amacının karayollarında can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlayacak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemek olduğu; “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu Kanunun trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri bunların uygulamasını ve denetlenmesini ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsadığı ve bu kanunun karayollarında uygulanacağı; 10. maddesinde, yapım ve bakımdan sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmanın, gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri, işaret levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmanın Belediye Trafik birimlerinin görev ve yetkileri arasında olduğu belirtilmiştir.

Öte yandan 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 günlü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Yasanın 14. maddesiyle değişik 110. maddesinde “İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır.

Dosyanın incelenmesinden, dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; Şirkete sigortalı vasıtanın geçirdiği trafik kazası neticesinde hasarlandığı, bahis konusu olay neticesinde şirkete sigortalı vasıtada 9.466,00 TL’lik hasarın meydana geldiği; tespit edilen hasar bedelinin sigortalı vasıta sahibine 27.10.2010 tarihinde ödendiği, ibraz edilen zabıt varakasına göre olayın meydana gelişinde davalı idarenin yol kusurunun tespit edildiği, meydana gelen hasar nedeniyle sigortalısına tazminat ödeyen şirketin kusur nispetine göre avans faiziyle birlikte davalıdan tahsili istemiyle davanın açılmış olduğu anlaşılmaktadır. Belediye aleyhine idare mahkemesinde açılan başka bir tazminat talepli tam yargı davasında, İdare Mahkemesi 2918 sayılı Yasanın 110.maddesinin 1.fıkrasının birinci ve ikinci cümlelerinin Anayasaya aykırı olduğu kanısına varmış, İdare Mahkemesinin bu iki cümlenin iptali istemiyle yaptığı başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi 8.12.2011 gün ve E:2011/124, K:2011/160 sayı ve 8.11.2012 gün ve E:2012/118, K:2012/170 sayılı aynı içerikli iki kararı ile; “2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 110. maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanun’dan doğan sorumluluk davalarının adli yargıda görüleceği öngörülmektedir. İtiraz başvurusunda bulunan mahkeme ise idare mahkemesi olup davaya bakmakta görevli ve yetkili mahkeme değildir. Başvurunun Mahkeme’nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.” kararına varmıştır.

Bu durumda, 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 tarihinde yürürlüğe giren 110. maddesi ile Anayasa Mahkemesi’nin benzer bir konuda İdare Mahkemesi’nin davaya bakmakla görevli bulunmadığı yolundaki kararları gözetildiğinde, bahsi geçen Kanun maddesinin karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzeninin sağlanarak trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri kapsadığı ve Kanunun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev yetki ve sorumlulukları ile, çalışma usullerini kapsadığı, dolayısıyla oluşan trafik kazası nedeniyle açılacak sorumluluk davalarının görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu; meydana gelen zararın tazmini istemiyle açılan bu davanın da adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının Samsun İlkadım Belediye Başkanlığı yönünden kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 29.11.2011 gün ve E:2011/407, K:2011/483 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ SAMSUN İLKADIM BELEDİYE BAŞKANLIĞI YÖNÜNDEN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/356

KARAR NO: 2013/660

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen koşulu taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : İ.K.

Davalılar : 1- Sağlık Bakanlığı

2- R.A. (Sağlık Bakanı)

Vekili : Av. A.Ö.

O L A Y : Davacı, dava dilekçesinde, Bursa Valiliği’ne 28 Nisan 2008 tarihli dilekçe ile başvurarak, süresi dolan silah taşıma ruhsatının yenilenmesini talep ettiğini, bu işlemler nedeniyle kendisinden sağlık kurulu raporu ücreti adı altında 102.00 TL tahsil edildiğini, davacı tarafından ödenen bu tutarın davalılardan tahsili amacıyla davalılar aleyhine Bursa 1. İcra Müdürlüğünün 2008/15454 nolu dosyası ile icra takibine geçildiğini, davalılarca bu takibe itiraz edildiğini ileri sürerek, davalıların itirazının iptaline, %40 icra inkar tazminatının tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

BURSA 5. SULH HUKUK MAHKEMESİ: 3.12.2009 gün ve E:2009/1180, K:2009/2275 sayı ile, celp edilen Bursa 1. İcra Müdürlüğünün 2008/15454 E. Sayılı dosyasının tetkikinden: Davacı tarafından davalılar aleyhine, davacıdan tahsil edilen 102.00 TL’nin tahsili amacı ile icra takibine girişildiği, davalıların itirazı üzerine takibin durduğunun anlaşıldığı, davacının açtığı dava idari eylem ve işlemden kaynaklandığından ve İdari Yargı görevi alanına girdiğinden, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, davacının açtığı dava idari eylem ve işlemden kaynaklandığından ve idari yargının görev alanına girdiğinden dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar davacı tarafından temyiz edilmiş, Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 31.5.2010 gün ve E:2010/9128, K:2010/9551 sayı ile, karara karşı temyiz yolu açık olmadığından temyiz isteminin reddine karar vermiş; davacı tarafından yazılı emir talep edilmiş, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 3.2.2011 gün ve 3623 sayılı yazısı ile, verilen kararda usul ve yasaya aykırı bir yön görülmediğinden kanun yararına temyiz yoluna başvurulmamış, karar kesinleşmiştir.

Davacı bu kez Bursa 5. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/1180 Esas nolu dava dosyasının celbi ile, gerekli tahkikatın yapılarak: davalı bakanlığın Bursa Çekirge Devlet Hastanesine, resmi yazı ile istenmesine rağmen, hukuk dışı kanun dışı tahsil edildiği ileri sürülen 102.00 TL’nin davalı Sağlık Bakanlığı ile davalı Sağlık Bakanı Recep Akdağ’dan, müştereken ve müteselsilen tahsiline, Bursa 1. İcra D.2008/15454 nolu dosyada yapılan icra takibine, her iki davalı tarafından vaki itirazın iptaline, %40 icra inkar tazminatının, her iki davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

BURSA 2. İDARE MAHKEMESİ: 14.4.2011 gün ve E:2011/367, K:2011/269 sayı ile, uyuşmazlıkta, davaya konu Bursa 1. İcra Dairesinin 2008/15454 dosyası üzerinden yapılan icra takibine vaki itirazın iptali ve %40 icra inkar tazminatının davalılardan müteselsilen tahsili isteminden kaynaklı uyuşmazlığın 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca adli yargının görev alanına girdiği, 8.5.2008 tarih ve 554 nolu sağlık raporuna karşılık Çekirge Devlet Hastanesince 102,00 TL alınması işleminden kaynaklı zararın tazminine ilişkin kısmın ise, idari yargının görev alanına girdiği nedeniyle, buna göre ayrı yargı yerlerinin görev alanında kalan 102,00 TL’nin tazminine karar verilmesi istemine karşı ayrı dilekçeyle mahkemelerinde, diğer istemler yönünden ayrı dilekçelerle görevli ve yetkili adli yargı mahkemelerinde dava açılması gerektiğinden, aksi yönde düzenlenen dava dilekçesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesine uygun olmadığı sonucuna ulaşıldığı; öte yandan, idari mahkemelerde ancak kurumların hasım gösterilmesi mümkün olup, şahıslara karşı dava açılması mümkün olmadığından, dava dilekçesinde bu hususa da riayet edilmediğinin görüldüğü gerekçesiyle, dava dilekçesinin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun15/1-d maddesi gereğince reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı, idari ve adli yargı yerlerince verilen kararlar nedeniyle doğan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi isteminde bulunmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 13.5.2013 günlü toplantısında; Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın 2247 sayılı Yasa’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada başvurunun reddi gerektiğine ilişkin sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 14. maddesine göre; olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararın kesin veya kesinleşmiş olması gerekmekte; bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi ise, hukuk uyuşmazlıklarında ancak davanın taraflarınca ileri sürülebilmektedir. Aynı Yasa’nın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmektedir.

Olayda, adli ve idari yargı yerlerinde, haksız ve hukuka aykırı olarak tahsil edildiği ileri sürülen 102.00 TL’nin davalılardan tahsili amacıyla, dava açıldığı ve ayrıca yapılan icra takibine her iki davalıca itiraz edilmesi üzerine itirazın iptali, %40 icra inkar tazminatının tahsili istemiyle açılan davaların tarafları, konusu ve sebebinin aynı olduğu; idare mahkemesince uyuşmazlıkta, davaya konu Bursa 1. İcra Dairesinin 2008/15454 sayılı dosyası üzerinden yapılan icra takibine vaki itirazın iptali ve %40 icra inkar tazminatının davalılardan müteselsilen tahsili isteminden kaynaklı uyuşmazlığın 2004 Sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca adli yargının görev alanına girdiği; 8.5.2008 tarih ve 554 nolu sağlık raporuna karşılık Çekirge Devlet Hastanesince 102,00 TL alınması işleminden kaynaklı zararın tazminine ilişkin kısmın ise idari yargının görev alanına girdiği nedeniyle, ayrı yargı yerlerinin görev alanında kalan 102,00 TL’nin tazminine karar verilmesi istemine karşı ayrı dilekçeyle mahkemelerinde, diğer istemler yönünden ayrı dilekçelerle görevli ve yetkili adli yargı mahkemelerinde dava açılması gerektiğinden, aksi yönde düzenlenen dava dilekçesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesine uygun olmadığı sonucuna ulaşıldığı; öte yandan, idari mahkemelerde ancak kurumların hasım gösterilmesi mümkün olup, şahıslara karşı dava açılması mümkün olmadığından, dava dilekçesinde bu hususa da riayet edilmediğinin görüldüğü gerekçesiyle, 2577 sayılı kanunun 15/1-d maddesi uyarınca bu kararın bildirim tarihinden itibaren (30) otuz gün içinde aynı Kanun'un 5. maddesine uygun biçimde düzenlenecek iki örnek dilekçe ile her işlem için ayrı ayrı dava açılmak üzere dilekçenin reddine karar verilmiş olduğundan, ortada olumsuz görev uyuşmazlığı doğmasına neden olacak şekilde idari yargı yerince göreve ilişkin olarak verilmiş bir karar bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Yasanın 14. maddesinde öngörülen koşuları taşımayan başvurunun, anılan Yasanın 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.

SONUÇ : 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 13.5.2013 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/359

KARAR NO: 2013/661

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : Ş. Gıda Dayanıklı Tüketim Maddeleri Tic. San. A.Ş.

Vekili : Av. H.İ.G.

Davalı : İstanbul Valiliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 FE ….. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca,sürücü belgesi sahibi Kenan Aras adına 13.8.2012 tarih ve GM-778850 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden araç sahibi davacı adına düzenlenen 13.8.2012 tarih ve 189797 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 10. İDARE MAHKEMESİ: 1.11.2012 gün ve E:2012/1364, K:2012/1888 sayı ile; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

KARTAL 8. SULH CEZA MAHKEMESİ: 7.12.2012 gün ve D. İş:2012/1265 sayı ile; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine,görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş,yapılan itiraz Kartal 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulunun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği…” açıkça belirtilmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma olanağını tanımıştır.

Uyuşmazlığın esasını oluşturan, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karara gelince:

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir” denilmiş; “Motorlu Araçlara Ait Şartlar” başlığı altında düzenlenen beşinci kısım ikinci bölümünde yer alan 30.maddesinde araçların teknik şartlara uygunluğu,31.maddesinde araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler,32.maddesinde adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme, Ek 2. maddesinde araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması; altıncı kısım üçüncü bölümde düzenlenen “Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar” başlıklı 65.maddesinde araçların yüklenmesi ile ilgili esaslar, uyulması gereken kurallar, uymayanlara verilecek cezalar ve araçların hangi koşullarda trafikten men edileceklerine ilişkin hususlar ayrıntılı ve idarece tek yanlı kurallar şeklinde belirlenmiş,79.maddesinde de, trafikten men edilen araçlar ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

Açıklanan nedenlerle, Kartal 8. Sulh Ceza Mahkemesince yapılan başvurunun 19. madde kapsamında kabulü ile, İstanbul 10. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Kartal 8. Sulh Ceza Mahkemesinin 19. madde kapsamında görülen BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, İstanbul 10. İdare Mahkemesi’nin 1.11.2012 gün ve E:2012/1364, K:2012/1888 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/360

KARAR NO: 2013/662

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2/3. maddesi uyarınca verilen para cezasının ve aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılan davanın, Kabahatler Kanunu’nun 3 ve 27/8. maddesi hükümleri uyarınca İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : K.K.

Davalı : İstanbul Valiliği, Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 TM …. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 19.9.2012 tarih ve GO-149405 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 19.9.2012 tarih ve 203375 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 3. İDARE MAHKEMESİ: 31.10.2012 gün ve E:2012/1668, K:2012/1929 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

KARTAL 8. SULH CEZA MAHKEMESİ: 7.12.2012 gün ve D. İş:2012/1272 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin benzer kararlarına da dayanılarak görevsizlik kararı ile dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma olanağını tanımıştır.

Dava, 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesi üçüncü fıkrası uyarınca verilen idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin tutanağın iptal edilmesi istemiyle açılmıştır.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde ise, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Uyuşmazlığın çözümü için, aracın altmış gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karar, 2918 ve 5326 sayılı Kanunlar uyarınca incelendiğinde, idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu idari bir işlem olduğu, 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde aracın geçici olarak trafikten men edilmesi hususunun trafik ve sulh ceza mahkemelerinin görevine dahil edilmediği ve 5326 sayılı Kanun’un 19. maddesinde, diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için kara nakil aracının trafikten alıkonulmasına ilişkin hükümlerin geçici istisnalar içinde sayıldığı dikkate alındığında; aracın altmış gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin davaya bakma görevi idare mahkemesine ait olmaktadır.

Buna göre, 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca verilen para cezasının çözüm yerinin adli yargı, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin işlemin çözüm yerinin idari yargı olması dikkate alındığında:

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Aynı Kanunun 27. maddesine, 5560 sayılı Kanun ile eklenen sekizinci fıkrada ise; idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddialarının, bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görüleceği kurala bağlanmış, bu maddenin gerekçesinde de bu hükümle, Kabahatler Kanunu'ndaki düzenlemelerin ortaya çıkardığı bağlantı sorununa çözüm getirilmesinin amaçlandığı ifade edilmiştir.

19.12.2006 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, Kabahatler Kanunu’nun; idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı ancak; idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddialarının, bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görüleceği anlaşılmaktadır.

Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesi ve aynı Kanunun 27. maddesine 5560 sayılı Kanun’la eklenen sekizinci fıkra hükmü bir arada değerlendirildiğinde, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca verilen para cezasının ve aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle açılan davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Kartal 8. Sulh Ceza Mahkemesinin başvurusunun 19.madde kapsamında kabulü ile İstanbul 3. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Kartal 8. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 19. madde kapsamında görülen BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, İstanbul 3. İdare Mahkemesi’nin 31.10.2012 gün ve E:2012/1668, K:2012/1929 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/363

KARAR NO: 2013/663

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : S.D.

Davalı : İstanbul Valiliği, Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 FD …. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 13.8.2012 tarih ve GA-797284 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 13.8.2012 tarih ve 7380 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edile-rek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 3. İDARE MAHKEMESİ: 31.10.2012 gün ve E:2012/1421, K:2012/1950 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

KARTAL 8. SULH CEZA MAHKEMESİ: 7.12.2012 gün ve D. İş:2012/1279 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin benzer kararlarına da dayanılarak görevsizlik kararı ile dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma olanağını tanımıştır.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

aracın geçici olarak trafikten men edilmesi hususunun trafik ve sulh ceza mahkemelerinin görevine dahil edilmediği ve 5326 sayılı Kanun’un 19. maddesinde, diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için kara nakil aracının trafikten alıkonulmasına ilişkin hükümlerin geçici istisnalar içinde sayıldığı dikkate alındığında; aracın altmış gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin davaya bakma görevi idare mahkemesine ait olmaktadır.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, Kartal 8. Sulh Ceza Mahkemesinin başvurusunun 19.madde kapsamında kabulü ile İstanbul 3. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Kartal 8. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 19. madde kapsamında görülen BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, İstanbul 3. İdare Mahkemesi’nin 31.10.2012 gün ve E:2012/1421, K:2012/1950 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/368

KARAR NO: 2013/664

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : Y.O.C.

Davalı : İstanbul Valiliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 BCV …. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 17.9.2012 tarih ve GO-154919 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 17.9.2012 tarih ve 202602 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 2. İDARE MAHKEMESİ: 19.10.2012 gün ve E:2012/1830, K:2012/1843 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

İSTANBUL 3. SULH CEZA MAHKEMESİ: 4.12.2012 gün ve D. İş:2012/6400, K:2012/6400 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, yapılan itiraz İstanbul 34. Asliye Ceza Mahkemesi’nce reddedilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece, 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla, idari yargı dosyasının getirtildiği ve sonuçta usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde " (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 2. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 2. İdare Mahkemesi’nin 19.10.2012 gün ve E:2012/1830, K:2012/1843 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/369

KARAR NO: 2013/665

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacılar : 1-H.C., 2-G.C.

Davalı : İstanbul Valiliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 41 UT ….. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi davacı G.C. adına 5.12.2012 tarih ve GR-177867 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden araç sahibi davacı H.C. adına düzenlenen 5.12.2012 tarih ve 235468 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacılar, idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuşlardır.

İSTANBUL 3. SULH CEZA MAHKEMESİ: 14.12.2012 gün ve D. İş:2012/6510, K:2012/6510 sayı ile; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

Davacılar, bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmışlardır.

İSTANBUL 1. İDARE MAHKEMESİ: 27.12.2012 gün ve E:2012/2300, K:2012/2409 sayı ile; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, davacıların uyuşmazlığın giderilmesini talep ettikleri dilekçelerini adli yargı yerine vermeleri nedeniyle, adli yargı dosyasının; davacıların istemi üzerine, Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, idari yargı dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla idari yargı dosyası getirtildiğinden sonuçta usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 1. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nin 27.12.2012 gün ve E:2012/2300, K:2012/2409 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/384

KARAR NO: 2013/666

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olarak öncesinden Fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak suretiyle adli yargı yerinde açılmış ve hüküm verilmiş olan kısmi dava mahiyetindeki davanın kabulü sonrasında yine adli yargı yerinde açılan ek davada, söz konusu davanın bağımsız ve yeni bir dava olduğu gözetilerek yapılan inceleme neticesinde, İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.V.A. mirasçısı F.A.

Vekilleri : Av. K.D., Av. V.B.

Davalı : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ö.Y.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının murisi H.V.A. adına, davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi aleyhine, Ankara 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/442 sayılı dosyasında, kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davası açmış ve imar planında ‘’Terminal ve Toplu Taşım Alanı’’ olarak ayrılan Ankara İli, Yenimahalle İlçesi Alacaatlı mahallesi 43633 ada 1 nolu parseldeki davacıya ait hisseye ve kardeşleri ile birlikte elbirliği mülkiyeti şeklindeki hissenin davacıya ait olan kısmına karşılık fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla 8.000 TL kamulaştırmasız el atma bedelinin faizi ile birlikte davacıya ödenmesine, hükmedilecek bedele karşılık davacının davaya konu hisselerinin iptali ile davalı adına tesciline kara verilmesini talep etmiş olduklarını, davacının kardeşi adına da aynı parseldeki hissesi dolayısıyla aynı davalı aleyhine birleştirme talepli olarak Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/459 sayılı dosyasında aynı şekilde dava açtıklarını, Ankara 8.Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından, gerekli incelemeler yapıldıktan sonra, davacı H.V.A.’ın 19.03.2012 tarihinde vefatı üzerine veraset ilamı ve mirasçılarının vekaletnamelerinin dosyaya sunulduğunu, mirasçıların davaya davacı sıfatıyla katılımının sağlandığını, sonrasında birleşen dosyanın davacısı M. Alparslan açısından dava değeri ıslahla arttırılabilmiş ise de, dahili davacı H.V.A.’ın mirasçıları adına ıslah yapılamadığını mirasçılardan F.A.’ın kendi hissesine isabet eden kısmının hA. ve masraflarını ancak temin edebildiğinden adına iş bu ek davayı açtıklarını, Ankara 8.Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2012/442 sayılı dosyasının, birleşen dosya ile birlikte 02.05.2012 tarihinde karara çıktığını ve istemle bağlı kalınarak davanın kabulüne karar verildiğini belirterek, davacı adına açılan iş bu ek davanın kabulü ile, Ankara 8.Asliye Hukuk Mahkemesi 02.05.2012 gün, E:2011/442, K:2012/177 sayılı kararında hükmedilen 8.000 TL’nin haricindeki toplam 7.399.317,50 TL kamulaştırmasız el atma bedelinin veraset ilamı ve tapudaki hisselerine göre 1.849.829,38 TL”lik kısmın sağ eş F.A.’a isabet ettiğinden bu miktarın fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla ilk davanın açıldığı tarihten itibaren yasal faizi ile birlikte tahsili ile davacıya ödenmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi; 18.12.2012 gün ve E:2012/382 sayı ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının murisine ait Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Alacaatlı Mahallesi, 43633 ada, 1 parsel sayılı taşınmaza imar planında ‘’Terminal ve Toplu Taşım Alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığı öne sürülerek kamulaştırmasız el atma nedeniyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 8.000 TL”nin davalı idareden tahsili ile, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili istemiyle Ankara 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/442 sayısında kayıtlı dosyada, bilirkişi raporu sonrasında istemle bağlı kalınarak davanın kabulüne ve taşınmazın tapu kaydının davalı adına tesciline karar verildiği, kararın davalı idarece temyiz edildiği ve henüz kesinleşmediği öne sürülerek, bilirkişi raporunda belirtilen ve taleple bağlı kalınmak suretiyle hükmedilen 8.000 TL”nin haricindeki kamulaştırmasız el atma bedelinin veraset ilamı ve tapudaki hisseye göre 1.849.829,38 TL”lik kısmın sağ eş davacıya isabet ettiğinden bahisle, bu miktarın ilk davanın açıldığı tarihten itibaren yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline kara verilmesi istemiyle açılmıştır.

Ankara 8.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 02.05.2012 gün, E:2011/442, K:2012/177 sayılı kararında yapılan incelemede, davacıların H.V.A. mirasçıları F.A., Birsel Pehlivan, Zahide Yılmaz, Tevfik Alparslan, Naile Tongut, Rukiye Çakır, davalının Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı olduğu, dava konusunun Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Alacaatlı Mahallesi, 43633 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında davalı idare tarafından ‘’Terminal ve Toplu Taşım Alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığından bahisle tazminat talebine ilişkin olduğu, iş bu dava ile birleşen Ankara 10.Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2011/459 sayılı davasının davacısının M. Alparslan, davalısının Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı olduğu, dava konusunun Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Alacaatlı Mahallesi, 43633 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında davalı idare tarafından ‘’Terminal ve Toplu Taşım Alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığından bahisle tazminat talebine ilişkin olduğu yapılan yargılama sonunda davanın istemle bağlı kalınmak suretiyle kabulüne karar verildiği, iş bu kararın hali hazırda kesinleşmediği anlaşılmıştır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ‘’Kısmi Dava’’ başlıklı 109.maddesinde; ‘’Talep konusunun niteliği itibarıyla bölünebilir olduğu durumlarda, sadece bir kısmı da dava yoluyla ileri sürülebilir.'' hükmü yer almakta olup, bu düzenleme çerçevesinde, talep konusu niteliği itibariyle bölünebiliyor ise kısmi davanın varlığından bahsedilebilecektir.

Alacağın tamamı aynı hukuki ilişkiden doğup, şimdilik sadece bir kesimi dava ediliyorsa kısmi davadan söz etmek gerekecek olup, kısmi dava davacı lehine karara bağlandıktan sonra, alacağın geri kalan kısmı için ek dava açılması söz konusu olacaktır. somut olayda da davacı tarafından Ankara 8.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2011/442 sayılı dosyasında görülmekte olan ilk davada aynı hukuki ilişki ve konudan doğduğu ifade edilen alacağın bir kısmı dava edilmiş, iş bu dava kabul ile neticelendikten sonra ise, Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2012/382 sayılı dosyasında görülmekte olan ek dava açılmış olmakla, hal böyle iken davacı tarafından ilk etapta açılmış olan Ankara 8.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2011/442 sayılı dosyasında görülmekte davanın 6100 sayılı Yasa kapsamında kısmi dava mahiyetinde olduğu anlaşılmıştır.

Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:2012/382 sayılı dosyasında görülen dava, yukarıda izahı yapıldığı üzere, daha önceden fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak suretiyle açılıp karara bağlanan alacak miktarının kalan kısmı bakımından bir ek dava mahiyetindedir. Her ne kadar,bu davaların konuları ve tarafları birbirleri ile aynı olsa da, bahse konu ek dava yeni bir dava olup, bu dava için yeniden dava harcı alınması, yeniden taraf teşkili sağlanarak yargılama yapılması, gerekirse yeniden bilirkişi incelemesi yapılıp delillerin yeniden toplanması gerekmekte, dolayısıyla ek davanın ilk aşamasından itibaren, ilk açılan kısmi davadan bağımsız olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu değerlendirmeler ışığında, her ne kadar kısmi dava mahiyetindeki Ankara 8.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2011/442 sayılı dava dosyasının yargılaması adli yargı yerinde yapılmış ve burada görülmekte olan davada görev (yargı yolu) itirazı olmaksızın karar verilmiş ise de, hakkında uyuşmazlık çıkartılmış olan ek dava mahiyetindeki Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:2012/382 sayılı dava dosyası bu dosyadan bağımsız ve yeni bir dava dosyası olarak değerlendirilmeli ve dolayısıyla görev itirazına ilişkin olarak Danıştay Başsavcısınca 2247 sayılı Yasa'nın 10.maddesi uyarınca çıkartılan görev uyuşmazlığının esası incelenmelidir.

Bu kabuller ve değerlendirmeler neticesinde, davanın özü itibariyle davacının. murisine ait Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Alacaatlı Mahallesi, 43633 ada, 1 parsel sayılı taşınmazına imar planında ‘’Terminal ve Toplu Taşım Alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle taşınmazın tapu kaydının davalı idareye terkini ile meydana geldiği iddia edilen zararın faizi ile birlikte tahsili istemiyle açıldığı anlaşılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında Terminal ve Toplu Taşım alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı bakımından, başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı bakımından, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.12.2012 gün ve E:2012/382 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/399

KARAR NO: 2013/667

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : M. Otomotiv San.Tic. A.Ş.

Vekili : Av. R.K.

Davalı : İstanbul Valiliği Emn. Md. Bölge Trafik Denetleme Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 UA ….. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3 ve 23. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi Ertuğrul Özsan adına 13.8.2012 tarih ve GN-508020 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek toplam olarak 2.022,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden davacı adına düzenlenen 13.8.2012 tarih ve 189847 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı vekili, araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 9. İDARE MAHKEMESİ: 23.10.2012 gün ve E:2012/1482, K:2012/2168 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez dava dilekçesinin “konu” başlıklı bölümüne 13.8.2012 tarihli 34 UA 2364 plaka sayılı aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin tutanağın iptaline dava dilekçesinin sonuna 34 BG 1647 plaka sayılı aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesi işleminin tedbiren durdurulmasına, davanın kabulüne şeklinde yazdığı dava dilekçesi ile adli yargı yerine itirazda bulunmuş,dilekçenin içeriği itibariyle sonuç kısmının sehven yazıldığı anlaşılmıştır.

KÜÇÜKÇEKMECE 7. SULH CEZA MAHKEMESİ:26.12.2012 gün ve D. İş:2012/1245 sayıyla; 34 UA 2364 plaka sayılı aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesi işlemine karşı açılan davada, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma olanağını tanımıştır.

Uyuşmazlığın esasını oluşturan, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karara gelince:

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir” denilmiş; “Motorlu Araçlara Ait Şartlar” başlığı altında düzenlenen beşinci kısım ikinci bölümünde yer alan 30.maddesinde araçların teknik şartlara uygunluğu,31.maddesinde araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler,32.maddesinde adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme,Ek 2.maddesinde araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması; altıncı kısım üçüncü bölümde düzenlenen “Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar” başlıklı 65.maddesinde araçların yüklenmesi ile ilgili esaslar, uyulması gereken kural-lar,uymayanlara verilecek cezalar ve araçların hangi koşullarda trafikten men edileceklerine ilişkin hususlar ayrıntılı ve idarece tek yanlı kurallar şeklinde belirlenmiş,79.maddesinde de, trafikten men edilen araçlar ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

Açıklanan nedenlerle, Küçükçekmece 7. Sulh Ceza Mahkemesince yapılan başvurunun 19. madde kapsamında kabulü ile, İstanbul 9. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Küçükçekmece 7. Sulh Ceza Mahkemesinin 19. madde kapsamında görülen BAŞVURU-SUNUN KABULÜ ile, İstanbul 9. İdare Mahkemesi’nin 23.10.2012 gün ve E:2012/1482, K:2012/2168 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/400

KARAR NO: 2013/668

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : E.A.

Vekili : Av. S.Y.

Davalı : İstanbul Valiliği Emn. Md. B Bölgesi Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 17 ET …. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi E.A.A. adına 7.10.2012 tarih ve GO-534615 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden davacı adına düzenlenen 7.10.2012 tarih ve 211115 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı vekili, idari para cezası ile araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 9. İDARE MAHKEMESİ: 18.10.2012 gün ve E:2012/1956, K:2012/2054 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

İSTANBUL 3. SULH CEZA MAHKEMESİ: 15.11.2012 gün ve D. İş:2012/6084, K:2012/6084 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, yapılan itiraz 10.Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının; davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla, idari yargı kararının kesinleşme durumunu gösteren onaylı bir örneğinin getirtildiği ve sonuçta usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 9. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 9. İdare Mahkemesi’nin 18.10.2012 gün ve E:2012/1956, K:2012/2054 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/401

KARAR NO: 2013/669

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : Y.K.

Vekili : Av. N.N.T.

Davalı : İstanbul Valiliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 ZE …. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 14.11.2012 tarih ve GN-760550 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 14.11.2012 tarih ve 226389 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 10. İDARE MAHKEMESİ: 15.11.2012 gün ve E:2012/2095, K:2012/2133 sayı ile; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili , bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

İSTANBUL 3. SULH CEZA MAHKEMESİ: 23.11.2012 gün ve D. İş:2012/6234, K:2012/6234 sayı ile; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, yapılan itiraz İstanbul 22.Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının; davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla idari yargı dosyası getirtildiğinden sonuçta usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 10. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 10. İdare Mahkemesi’nin 15.11.2012 gün ve E:2012/2095, K:2012/2133 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/408

KARAR NO: 2013/670

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : O. Org.Taş. Loj. Dan. ve Karayolu Taş. Acen. Ltd. Şti.

Vekili : Av. F.Z.

Davalı : İstanbul Valiliği Emn.Md. C Bölgesi Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 BG ….. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi O.A. adına 19.9.2012 tarih ve GO-004214 seri-sıra numaralı, araç sahibi davacı adına 19.9.2012 tarih ve GO-004215 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanakları düzenlenerek ayrı ayrı 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 19.9.2012 tarih ve 203608 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı vekili, araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

PENDİK 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 17.10.2012 gün ve D. İş:2012/939, K:2012/939 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine karar vermiş, yapılan itiraz Pendik 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

Davacı vekili, bu kez davacı adına düzenlenen idari para cezası ile araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 6. İDARE MAHKEMESİ: 9.1.2013 gün ve E:2012/2423, K:2013/12 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında, araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle açılan dava yönünden 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının; davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla, adli yargı dosyasının getirtildiği ve sonuçta usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davaların görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın esasını oluşturan, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karara gelince:

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir” denilmiş; “Motorlu Araçlara Ait Şartlar” başlığı altında düzenlenen beşinci kısım ikinci bölümünde yer alan 30.maddesinde araçların teknik şartlara uygunluğu,31.maddesinde araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler,32.maddesinde adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme,Ek 2.maddesinde araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması; altıncı kısım üçüncü bölümde düzenlenen “Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar” başlıklı 65.maddesinde araçların yüklenmesi ile ilgili esaslar, uyulması gereken kural-lar,uymayanlara verilecek cezalar ve araçların hangi koşullarda trafikten men edileceklerine ilişkin hususlar ayrıntılı ve idarece tek yanlı kurallar şeklinde belirlenmiş,79.maddesinde de, trafikten men edilen araçlar ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

ceza mahkemelerinde bakılacağı ifade edilmiş; böylelikle araçların belirli bir süre için trafikten men edilmelerine ilişkin uygulamalar, trafik ve sulh ceza mahkemelerinin görevi dışında tutulmuştur.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 6. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin 9.1.2013 gün ve E:2012/2423, K:2013/12 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/409

KARAR NO: 2013/671

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : O. Org. Taş. Loj. Dan.ve Karayolu Taş. Acen. Ltd. Şti.

Vekili : Av. F.Z.

Davalı : İstanbul Valiliği Emn. Md. C Bölgesi Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 BG …. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi A.M.V. adına 6.11.2012 tarih ve GO-508267 seri-sıra numaralı, araç sahibi davacı adına 6.11.2012 tarih ve GO-508268 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanakları düzenlenerek ayrı ayrı 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 6.11.2012 tarih ve 223372 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı vekili, araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

PENDİK 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 9.11.2012 gün ve D. İş:2012/1029, K:2012/1029 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine karar vermiş, yapılan itiraz Pendik 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

Davacı vekili, bu kez davacı adına düzenlenen idari para cezası ile araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 6. İDARE MAHKEMESİ: 16.1.2013 gün ve E:2012/2424, K:2013/44 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında, araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle açılan dava yönünden 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının; davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla, adli yargı dosyasının getirtildiği ve sonuçta usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlığın esasını oluşturan, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karara gelince:

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir” denilmiş; “Motorlu Araçlara Ait Şartlar” başlığı altında düzenlenen beşinci kısım ikinci bölümünde yer alan 30.maddesinde araçların teknik şartlara uygunluğu,31.maddesinde araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler,32.maddesinde adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme,Ek 2.maddesinde araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması; altıncı kısım üçüncü bölümde düzenlenen “Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar” başlıklı 65.maddesinde araçların yüklenmesi ile ilgili esaslar, uyulması gereken kural-lar,uymayanlara verilecek cezalar ve araçların hangi koşullarda trafikten men edileceklerine ilişkin hususlar ayrıntılı ve idarece tek yanlı kurallar şeklinde belirlenmiş,79.maddesinde de, trafikten men edilen araçlar ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 6. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin 16.1.2013 gün ve E:2012/2424, K:2013/44 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/412

KARAR NO: 2013/672

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesine göre verilen para cezasının kaldırılması istemiyle açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.Z.

Vekili : Av. H.K.

Davalı : Küçükçekmece Belediye Başkanlığı

O L A Y : Küçükçekmece Belediye Encümeninin 31.8.2005 gün ve 2005/2589 sayılı kararı ile,mülkiyeti davacıya ait olan, Halkalı, Güverçintepe Mevkii,Altınşehir-Kayabaşı köy yolu 247 pafta 167 ada 2-3 parsel sayılı otopark olarak işletmeye açılı mahallin tabi zemin üzerine yaklaşık 203 metre küp toprak döküldüğü ve reglaj yapıldığının tespit edildiği,ilgilisine yapılan tebligat hitamında alanın eski hale getirilmediğinden bahisle davacıya 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca 5.000,00 TL. para cezası verilmiştir.

Davacı vekili, idari para cezasının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 6. İDARE MAHKEMESİ: 30.1.2006 gün ve E:2005/2345, K:2006/87 sayı ile, Kabahatler Kanunu’na göre,1.6.2005 tarihinden itibaren açılacak bütün idari para cezası davalarında artık 5326 sayılı Yasa uygulanacağından, 3194 sayılı Kanun uyarınca verilen idari yaptırım niteliğindeki para cezalarına karşı açılacak davalarda da Sulh Ceza Mahkemelerinin görevli kılınması karşısında, uyuşmazlığın görüm ve çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

KÜÇÜKÇEKMECE 2.SULH CEZA MAHKEMESİ: 26.4.2007 gün ve 2006/418 Müt. sayı ile,Anayasa Mahkemesinin iptal kararı nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş,yapılan itiraz Küçükçekmece 7.Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

Davacı vekilinin, meydana gelen olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesi talebini içeren dilekçesi üzerine, Mahkemece talebin reddine karar verilmiş, yapılan itiraz Küçükçekmece 5.Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiş, bunun üzerine davacı vekilinin kanun yararına bozma talebi kabul edilerek, kararın Yargıtay 7. Ceza Dairesi’nce bozulması üzerine, Küçükçekmece 5.Asliye Ceza Mahkemesi, Sulh Ceza Mahkemesince verilen “talebin reddine” ilişkin kararın kaldırılmasına, dosyanın görev uyuşmazlığının halli için Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine kesin olarak karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının; davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla, idari yargı dosyasının getirtildiği ve sonuçta usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesine göre verilen para cezasının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

3.5.1985 tarih ve 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 42. maddesinin birinci fıkrasında, ruhsat alınmadan veya ruhsat veya eklerine veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının yapı sahibine, fenni mesule ve müteahhidine, istisnalar dışında özel parselasyon ile hisse karşılığı belirli bir yer satan ve alana para cezası verileceği kurala bağlanmış; anılan Yasa maddesinin itiraz merci olarak sulh ceza mahkemesini belirleyen beşinci fıkrası Anayasa Mahkemesi’nin 15.5.1997 tarihli ve E:1996/72, K:1997/51 sayılı kararıyla; bir idari işlemin bir bölümünün idari yargının, diğer bir bölümünün ise adli yargının denetimine bırakılmasında, kamu yararı bulunmadığı, zira bu işlemlerin, kamu gücünün kullanılmasıyla ilgili bir idari işlemin devamı ve idari bir yasağa aykırı davranan kişiye idari bir yaptırımın uygulanması niteliğinde olduğu, çıkacak uyuşmazlıkların çözümünde de idari yargının yetkili olacağı, idarenin aynı yapı için aldığı kararın bir bölümünün idari yargıda bir bölümünün adli yargıda görülmesinin yargılamanın bütünlüğünü bozacağı, idari bir işlemin bölünerek bir bölümünün idari yargının bir bölümünün de adli yargının denetimine bırakılmasında isabet bulunmadığı belirtilmek suretiyle iptal edilmiş olup, yasama organınca bu konuda düzenleme yapılmamıştır.

Anayasa Mahkemesinin iptal kararını gözeten Uyuşmazlık Mahkemesi, 3194 sayılı Yasa’nın 42. maddesine göre verilen idari para cezalarına karşı açılan davaları, göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüştür.

3194 sayılı Yasa’nın 42. maddesi, 9.12.2009 gün ve 5940 sayılı Kanun’un 2. maddesi ile değiştirilmiş ise de; idari para cezasına karşı kanun yoluna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde, “(1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır." denilmiştir.

19.12.2006 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, Kabahatler Kanunu’nun; İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı ancak; idari yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idari yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddialarının, bu işlemin iptali talebiyle birlikte idari yargı merciinde görüleceği anlaşılmaktadır.

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 3194 sayılı İmar Kanunu’nda da idari para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği, ancak; idari para cezasına konu yapı ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararın(izin alınmadan dökülen toprağın 7 gün içinde kaldırılarak alanın eski hale getirilmesi) da verildiği anlaşıldığından; idari para cezasına ilişkin kararın hukuka aykırılığı iddiasının da, idari yargı yerinde görüleceği kuşkusuzdur.

Kaldı ki, Anayasa Mahkemesi’nin 5.4.2007 tarih ve E:2007/35, K:2007/36 sayılı kararında da, “İmar Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesi işlemi, imar mevzuatına aykırı bir yapılanmanın tespiti, önlenmesi veya giderilmesine yönelik idari bir işlemin devamı niteliğinde olduğundan, Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesinin (8) numaralı fıkrası uyarınca idari yaptırım kararının yanı sıra idari yargının görev alanına giren başka bir kararın da verilmiş olduğunun ve buna bağlı olarak sözkonusu para cezalarına karşı açılacak davalarda idari yargının görevli olduğunun kabulü gerekmektedir” denilerek, İmar Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca verilen para cezasına karşı Sulh Ceza Mahkemesinde açılan davanın, itiraz başvurusunda bulunan Sulh Ceza Mahkemesinin görevine girmediği belirtilerek itiraz başvurusu Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddedilmiştir.

Yukarıda belirtilen hususlar ve Kabahatler Kanunu’nun 27. maddesine 5560 sayılı Kanun’la eklenen sekizinci fıkra hükmü bir arada değerlendirildiğinde, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca verilen para cezasına karşı açılacak davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 6. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılmasının gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin 30.1.2006 gün ve E:2005/2345, K:2006/87 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/453

KARAR NO: 2013/673

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : Ü.T.

Davalı : İstanbul Valiliği,Esenyurt Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 UE… plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 23.7.2012 tarih ve GN-546081 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 23.7.2012 tarih ve 182093 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 3. İDARE MAHKEMESİ: 31.10.2012 gün ve E:2012/1415, K:2012/1952 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

BÜYÜKÇEKMECE 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 7.1.2013 gün ve D. İş:2013/90 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin benzer kararlarına da dayanılarak davanın görev yönünden reddine ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma olanağını tanımıştır.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

karşılığında öngörülen belirli bir süre için kara nakil aracının trafikten alıkonulmasına ilişkin hükümlerin geçici istisnalar içinde sayıldığı dikkate alındığında; aracın altmış gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin davaya bakma görevi idare mahkemesine ait olmaktadır.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, Büyükçekmece 2. Sulh Ceza Mahkemesinin başvurusunun 19.madde kapsamında kabulü ile İstanbul 3. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Büyükçekmece 2. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 19. madde kapsamında görülen BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, İstanbul 3. İdare Mahkemesi’nin 31.10.2012 gün ve E:2012/1415, K:2012/1952 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/454

KARAR NO: 2013/674

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : O.K.

Davalı : İstanbul Valiliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 HV…. ve 34 RKM …. plaka sayılı araçların yasa dışı taşımacılık yaptıklarının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca,sırasıyla sürücü belgesi sahibi İ.E. ve Z.G. adına 16.8.2012 tarih ve GN-969835,10.8.2012 tarih ve GN-717125 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanakları düzenlenerek ayrı ayrı 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş,ayrıca 16.8.2012 tarih ve GN-969836 ile 10.8.2012 tarih ve GN-717126 ve GN-717127 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanakları düzenlenerek, davacı adına sırasıyla aynı Kanun’un Ek 2/3 ve 36.maddeleri uyarınca 1.950,00 ve 319,00 TL idari para cezası verilmiş ve bu tutanaklara istinaden davacı adına düzenlenen 16.8.2012 tarih ve 191157,10.8.2012 tarih ve 188489 sayılı Araç Trafikten Men Tutanakları ile araçlar 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmışlardır.

Davacı, araç trafikten men tutanaklarının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 3. İDARE MAHKEMESİ: 31.10.2012 gün ve E:2012/1452, K:2012/2018 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez, adına düzenlenen 10.8.2012 tarih ve GN-717126, GN-717127 ile 16.8.2012 tarih ve GN-969836 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanak-larının iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

BÜYÜKÇEKMECE 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 7.1.2013 gün ve D. İş:2013/88 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin benzer kararlarına da dayanılarak davanın görev yönünden reddine ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönde-rilmesine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı

İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği…”açıkça belirtilmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, olay bölü-münde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

(Değişik ikinci fıkra: 23/7/2008 – 5791/9 md.) Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir” denilmiştir. Aynı Yasanın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesinin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, davacının 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca adına ayrı ayrı verilen 1.950,00 TL ile aynı Kanun’un 36.maddesi uyarınca verilen 319,00 TL tutarındaki idari para cezalarının kaldırılması istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunduğu ve Mahkemece görevsizlik kararı verildiği, bu işlemler ile ilgili olarak idari yargı yerine dava açılıp açılmadığı konusunda bir bilgi olmadığı gibi, idari yargı yerince verilmiş bir görevsizlik kararı da bulunmadığı, söz konusu Trafik İdari Para Cezası karar Tutanaklarına istinaden düzenlenen araç trafikten men tutanaklarının iptali istemiyle de idari yargı yerinde dava açtığı, Mahkemece davanın görev yönünden reddine karar verildiği, bu işlemler ile ilgili olarak adli yargı yerine dava açılıp açılmadığı konusunda bir bilgi olmadığı gibi, adli yargı yerince verilmiş bir görevsizlik kararı da olmadığı, ancak Mahkemece, İstanbul 3. İdare Mahkemesi ile Mahkemeleri arasında olumsuz görev uyuşmazlığı meydana geldiğinden bahisle dosyanın Mahkememize gönderildiği anlaşılmıştır.

Bu durumda, adli ve idari yargı yerlerince, konusu ve sebebi aynı olan dava sebebiyle verilmiş iki ayrı görevsizlik kararı bulunmadığından, 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, başvurunun aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca reddine karar verilmesi gerekmiştir.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/476

KARAR NO: 2013/675

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : M.K.

Vekili : Av. İ.A.

Davalı : İstanbul Valiliği O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan denetimler sırasında 34 BP…. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi K.K. adına 29.12.2012 tarih ve GR-130863 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden araç sahibi davacı adına düzenlenen 29.12.2012 tarih ve 244208 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 1. İDARE MAHKEMESİ: 7.1.2013 gün ve E:2013/5, K:2013/13 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

İSTANBUL 3. SULH CEZA MAHKEMESİ: 25.1.2013 gün ve D. İş:2013/347, K:2013/347 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında, 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının; davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla, idari yargı kararının kesinleşme durumunu gösteren onaylı bir örneğinin Mahkemesinden getirtildiği ve sonuçta usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlığın esasını oluşturan, aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karara gelince:

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, ”Bu kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir” denilmiş; “Motorlu Araçlara Ait Şartlar” başlığı altında düzenlenen beşinci kısım ikinci bölümünde yer alan 30.maddesinde araçların teknik şartlara uygunluğu,31.maddesinde araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler,32.maddesinde adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri bildirme,Ek 2.maddesinde araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması; altıncı kısım üçüncü bölümde düzenlenen “Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar” başlıklı 65.maddesinde araçların yüklenmesi ile ilgili esaslar, uyulması gereken kural-lar,uymayanlara verilecek cezalar ve araçların hangi koşullarda trafikten men edileceklerine ilişkin hususlar ayrıntılı ve idarece tek yanlı kurallar şeklinde belirlenmiş,79.maddesinde de, trafikten men edilen araçlar ile ilgili işlemlerin usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.

5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun “Saklı tutulan hükümler” başlığını taşıyan 19. maddesinde, “(1) Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için;

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun “Genel kanun niteliği” başlıklı 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 1. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nin 7.1.2013 gün ve E:2013/5, K:2013/13 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/477

KARAR NO: 2013/676

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacılar : 1- R.K., 2- B.K.

Davalı : İstanbul Valiliği, Silivri Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 UR …. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi davacı B.K. adına 26.9.2012 tarih ve GN-981840 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden araç sahibi davacı R.K. adına düzenlenen 26.9.2012 tarih ve 206575 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacılar, idari para cezası ile araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle adli yargı yerinde itirazda bulunmuşlardır.

BAKIRKÖY 1. SULH CEZA MAHKEMESİ: 8.1.2013 gün ve D. İş:2012/2194, K:2012/2194 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin benzer kararlarına da dayanılarak görevsizlik kararı vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

Davacılar, bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 10. İDARE MAHKEMESİ: 1.11.2012 gün ve E:2012/1714, K:2012/1960 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece, 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; Başkanlık yazısıyla, adli yargı kararının kesinleşme durumunu gösteren onaylı bir örneğinin Mahkemesinden istenildiği ve sonuçta usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde " (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 10. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 10. İdare Mahkemesi’nin 1.11.2012 gün ve E:2012/1714, K:2012/1960 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/527

KARAR NO: 2013/677

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Polis memuru olarak görev yapmakta iken, geçirdiği trafik kazasında vefat eden davacı murisi hakkında 5510 sayılı Kanunun 47.maddesinin 1.fıkrasına göre vazife malullüğü hükümlerinin uygulanamayacağına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Vazife Malullüğü Tespit Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davanın, müteveffa 5754 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli sandığı iştirakçisi olduğu için, olayda 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanması gerektiğinden İDARİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : K.V.; kendi adına asaleten, kızı S.N.V. adına vekaleten

Vekilleri : Av. Ö.T., Av. D.B., Av. S.Y.

Davalı : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı

Vekili : Av. T.S. (Adli Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili özetle; Davacı K.V.’ın eşi, S.N.V.’ın babası olan S.V.’ın, 25.11.2009 tarihinde Siirt İli, Pervari İlçesi, İlçe Emniyet Müdürlüğünde polis memuru olarak görev yaparken geçirdiği trafik kazası sonucu hayatını kaybettiğini, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Vazife Malullüğü Tespit Kurulu'nun 04.04.2010 tarih, 172 sayılı kararı ile S.V.'ın görev esnasında kaza yapmadığı için vazife malulü sayılmadığının belirtildiğini ifade ederek, kurul kararının iptali ile müteveffanın vazife malulü olduğunun tespitine karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Ankara 12.İdare Mahkemesi; 23.06.2010 gün, E:2010/967, K:2010/972 sayı ile özetle, Siirt İli, Pervari İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken geçirdiği trafik kazasında vefat eden S.V. hakkında 5510 sayılı Kanunun 47.maddesinin 1.fıkrasına göre vazife malullüğü hükümlerinin uygulanamayacağına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Vazife Malullüğü Tespit Kurulunun 04.04.2010 gün ve 172 sayılı kararının iptali istemiyle açılan, 5510 sayılı Kanunun 47.maddesi kapsamında tesis edilen işlemden kaynaklanan uyuşmazlığın aynı kanunun 101.maddesi uyarınca adli yargı yerinde görülüp çözümlenmesi gerektiğinden bahisle davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez, aynı istemle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Ankara 9.İş Mahkemesi: 29.03.2012 gün, E:2011/30, K:2012/152 sayı ile davanın kabulüne karar vermiş olup, yapılan temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 02.07.2012 gün, E:2012/11738, K:2012/12855 sayı ile özetle, yargı yolu yanlışlığı nedeniyle dinlenmesi mümkün bulunmayan dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek, yazılı şekilde karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğundan bahisle hükmün bozulmasına karar vermiştir.

Ankara 9.İş Mahkemesi: 06.11.2012 gün, E:2012/884, K:2012/883 sayı ile bozma ilamına uyarak yargı yolu yanlışlığı nedeniyle davanın reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasanın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında anılan Kanun'un 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının, davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, idari yargı dosyası da temin edilmek suretiyle mahkememize gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, idari ve adli yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Siirt İli, Pervari İlçe Emniyet Müdürlüğü emrinde polis memuru olarak görev yapmakta iken, geçirdiği trafik kazasında vefat eden Soner Vural hakkında 5510 sayılı Kanunun 47.maddesinin 1.fıkrasına göre vazife malullüğü hükümlerinin uygulanamayacağına ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Vazife Malullüğü Tespit Kurulunun 04.04.2010 gün ve 172 sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.

Dosya kapsamında yer alan Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Vazife Malullüğü Tespit Kurulunun 04.04.2010 gün, 172 sayılı kararına ilişkin yazıda; müteveffa Soner Vural'ın ölüm olayının fiilen pılis memuru görevini yaptığı sırada meydana gelmediğinden, hakkında 5510 sayılı Yasanın 47.maddesinin 1.fıkrasına göre vazife malullüğü hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığının belirtildiği anlaşılmıştır.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 47.maddesi ''Vazife Malullüğü'' nü düzenlemekte olup, maddenin 1.fıkrasında; ''...25 inci maddede belirtilen malûllük; sigortalıların vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden veya kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malûllüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denir.'' hükmü yer almaktadır.

5510 sayılı Kanunun iptali amacıyla açılan davada Anayasa Mahkemesi, 15.12.2006 tarih ve E: 2006/111, K: 2006/112 sayılı kararıyla, anılan Kanunun birçok maddesi ile birlikte, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlilerini diğer sigortalılarla aynı sisteme tabi kılan (başta 4/c maddesi) hükümlerin iptaline karar vermiş; bu karardan sonra kabul edilen 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunda düzenlemeler yapılmış ve anılan Kanuna eklenen Geçici 1 nci ve Geçici 4 ncü maddelerle, 5754 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4 ncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanlar (memurlar ile diğer kamu görevlileri) ile bunların dul ve yetimleri hakkında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 5754 sayılı Kanunun kimi hükümlerinin iptali istemiyle açılan dava Anayasa Mahkemesi’nin 30.3.2011 tarih ve E: 2008/56, K:2011/58 sayılı kararı ile reddedilmiştir.

Dosya kapsamında yer alan Soner Vural'a ait Hizmet Cetvelinde yapılan incelemede, ilk atama tarihinin 11.07.2003 olduğu anlaşılmıştır.

Bu durumda, 5510 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, 5754 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten önce emekli sandığı iştirakçisi olan müteveffanın eşi olan davacı tarafından açılan davanın, görüm ve çözümünde idari yargının görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 12. İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 12. İdare Mahkemesi’nin 23.06.2010 gün, E:2010/967, K:2010/972 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/529

KARAR NO: 2013/678

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : K.K.

Vekilleri : Av. M.E., Av. Ş.Ö.

Davalılar : 1-Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. O.E.

2-Kocasinan Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. F.A.

O L A Y : Davacı vekili özetle, davacının Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Boğazköprü Mahallesi, 145 ada, 133, 134, 135 parselde bulunan taşınmazların hisseli maliki olduğunu, söz konusu taşınmazların imar planında park alanı olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15.000 TL tazminatın faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili 1.celsede süresi içerisinde beyanen özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Kocasinan Belediye Başkanlığı vekili 1.celsede süresi içerisinde beyanen özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesi; 15.01.2013 gün ve E:2012/453 sayı ile, davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçeleri üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanununun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem" , bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri, yani, bu konudaki hareketsizlikleri de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiğini ifade ederek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Kocasinan Belediye Başkanlığı açısından,10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının hissedar olduğu taşınmazlara, imar planında park alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15.000 TL tazminatın faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar. Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parsellerin imar planında park alanında kaldığı, davaya konu taşınmazlara idarece fiilen el atılmadığı, davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanun uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin yapmış oldukları görev itirazlarının Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.01.2013 gün ve E:2012/453 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/530

KARAR NO: 2013/679

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : C.K.

Vekili : Av. R.C.

Davalı : Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. O.E.

O L A Y : Davacı vekili özetle, davacının Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Boğazköprü Mahallesi, 145 ada, 126 parselde bulunan taşınmazın hisseli maliki olduğunu, söz konusu taşınmazın imar planında yeşil alan olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15.000 TL tazminatın faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde 1.celsede beyanen özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesi; 15.01.2013 gün ve E:2012/548 sayı ile, davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında yeşil alan olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15.000 TL tazminatın faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında yeşil alanda kaldığı, davaya konu taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanun uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin yapmış olduğu görev itirazının Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.01.2013 gün ve E:2012/548 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/531

KARAR NO: 2013/680

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacının 02.09.1975 – 28.01.1999 tarihleri arasında işçi olarak çalıştığı DYO Boya AŞ. tarafından, tahakkuk ettirilen KEY ödemelerinin her ay düzenli olarak İzmir Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmiş olmasına karşın, sonrasında söz konusu ödemelerin tarafına eksik olarak ödendiği iddiasıyla eksik ödenen Konut Edindirme Yardımı ve Neması alacağının tahsiline ilişkin olan davanın, söz konusu işlemin idarenin tek yanlı ve kamu gücünü kullanarak gerçekleştirmiş olduğu bir işlem olması karşısında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : B.A.

Vekili : Av. S.S.S.

Davalı : 1- EMLAK KONUT GYO AŞ.

Vekili : Av. S.B.A. (İdari Yargıda)

2- Sos. Güv. Kur. Bşk.lığı (Hasım Düzeltme kararı ile İdari Yargıda)

Vekili : Av. N.Ö. (İdari Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının DYO Boya AŞ işyerinde 02.09.1975-28.01.1999 tarihleri arasında çalışırken tahakkuk ettirilen Konut Edindirme Yardımı (KEY) tutarlarının her ay işveren tarafından düzenli olarak İzmir Sosyal Güvenlik Kurumuna ödendiğini,

O tarihlerde yürürlükte bulunan 3320 sayılı Kanun'un 4.maddesinde; ''Yardıma müstahak işçilerin, konut edindirme yardımı, işverenlerce tahakkuk ettirilerek Sosyal Sigortalar Kurumuna yatırılır. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun primlerin ödenmesine ilişkin hükümleri dairesinde Kurumca tahsil edilen miktar, tahsilatın yapıldığı ayı takip eden bir ay zarfında topluca Türkiye Emlak Kredi Bankasında Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı adına açılacak İşçiler ve Emeklileri Konut Edindirme Yardımı Hesabına yatırılır.

Yaşlılık veya malullük aylığı alanlardan yardıma müstahak bulunanların konut edindirme yardımı, Sosyal Sigortalar Kurumunca aylıklara ilişkin hükümler dairesinde tahakkuk ettirilerek, yardımın ait olduğu takip eden bir ay içinde yukarıda belirtilen hesaba yatırılır.'' hükmünün yer aldığını belirtmiş,

Aynı Kanunun 8.maddesinde; ''İşveren tarafından Sosyal Sigortalar Kurumuna zamanında ödenmeyen konut edindirme yardımları, resen veya ilgililerin başvurusu üzerine Sosyal Sigortalar Kurumunca 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun primlerin tahsiline ilişkin hükümleri dairesinde tahsil olunur.'' hükmünün yer aldığını belirtmiş,

3320 sayılı Kanunun 11.maddesinde ise; Türkiye Emlak Kredi Bankasındaki hesaplarda bulunan paraları kullanma hak ve de yetkisinin yine bu kanunun hükümleri çerçevesinde Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığına verildiğinin belirtildiğini ifade etmiş,

Konut Edindirme Yardımı Hak Sahiplerine ödem yapılmasına dair 5664 sayılı Kanunun 3/2.maddesine göre, KEY yardımı hesaplarını 3320 sayılı Kanunun 4.maddesi uyarınca tahakkuk ettirmek ve Türkiye Emlak Bankası AŞ.ne devretmekle yükümlü kurumların, hak sahiplerine ilişkin listelerin bildirilmemesi, mükerrer veyahut yanlış bildirilmesi halinde hak sahiplerine karşı sorumlu tutulduğunu belirterek, davacı adına 02.09.1975-28.01.1999 tarihleri aralığında işveren tarafından ödenen KEY ve nemalara karşılık gelen 750 TL nin davacıya ödenmesi gerektiğini ifade ederek, fazlaya ilişkin talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla davacıya eksik ödendiği ifade edilen Konut Edindirme Yardımı ve Neması alacağına mahsuben 750 TL nin faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

İzmir 9. İş Mahkemesi: 14.06.2012 gün, E:2012/251, K:2012/360 sayı ile özetle, yargı yolu nedeniyle davaya bakmakla görevli olmadığından dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı konuya ilişkin olarak, davacıya eksik ödendiği ifade edilen Konut Edindirme Yardımı ve Neması alacağına mahsuben şimdilik 500 TL nin faizi ile birlikte tahsili istemiyle bu kez idari yargı yerinde dava açmıştır.

İzmir 1. İdare Mahkemesi: 15.08.2012 gün, E:2012/1518 sayı ile, davanın doğru hasım olan EMLAK KONUT GYO AŞ. ve SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI husumetiyle incelenmesi gerektiğinden bahisle dava dilekçesinin 2577 sayılı Kanunun 15.maddesinin c fıkrası gereğince gerçek hasım olarak tespit edilen EMLAK KONUT GYO AŞ. ve SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI'na tebliğine karar verilmiştir.

İzmir 1. İdare Mahkemesi: 22.02.2013 gün, E:2012/1518 sayı ile özetle, işçi statüsünde çalıştığı hizmet sürelerine ilişkin davacı adına eksik tahakkuk ettirilen konut edindirme yardımı ve nemasının yasal faiziyle ödenmesi istemiyle açılan davanın görülmesi ve çözülmesinin 5510 sayılı yasanın 101.maddesi uyarınca iş mahkemesinin görevine girdiğinden bahisle 2247 sayılı yasanın 19.maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında, 2247 sayılı Yasa’nın 19.maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 02.09.1975-28.01.1999 tarihleri arasında DYO Boya AŞ.de işçi olarak çalışan davacının eksik ödenen konut edindirme yardımı ve neması alacağının yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle açılmıştır.

26/11/1999 tarih ve 588 sayılı Konut Edindirme Yardımı Hesaplarının Tasfiyesine Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin 4'üncü maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olan 22/11/1986 tarih, 3320 sayılı Memurlar ve İşçiler ile Bunların Emeklilerine Konut Edindirme Yardımı Yapılması Hakkında Kanun'un ''Kapsam'' başlıklı 1.maddesinin b bendine göre, işçilere bu kanunda belirtilen esas ve usuller dahilinde Konut Edindirme Yardımı yapılacağı belirtilmiş olup, mülga kanunun ''Yardımın Ödenme Şekli'' başlıklı 4.maddesinin b bendinde, yardıma müstahak işçilerin konut edindirme yardımlarının işverenlerce tahakkuk ettirilerek Sosyal Sigortalar Kurumuna yatırılacağı, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun primlerin ödenmesine ilişkin hükümleri dairesince kurumca tahsil edilen miktarın tahsilatın yapıldığı ayı takip eden bir ay zarfında topluca Türkiye Emlak Kredi Bankasında Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığı adına açılacak ''İşçiler ve Emeklileri Konut Edindirme Yardımı Hesabına'' yatırılacağı, 8.maddesinde de, İşveren tarafından Sosyal Sigortalar Kurumuna zamanında ödenmeyen konut edindirme yardımlarının resen veya ilgililerin başvurusu üzerine Sosyal Sigortalar Kurumunun primlerin tahsiline ilişkin hükümleri dairesinde tahsil olunacağı belirtilmiştir.

30.5.2007 tarih ve 26537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 5664 sayılı “Konut Edindirme Yardımı Hak Sahiplerine Ödeme Yapılmasına Dair Kanun”un “Amaç ve kapsam” başlıklı 1. maddesinde,

“(1) Bu Kanunun amacı, mülga 3320 sayılı Memurlar ve İşçiler ile Bunların Emeklilerine Konut Edindirme Yardımı Yapılması Hakkında Kanun uyarınca hak sahibi olanlara nakit veya hisse senedi olarak ödeme yapılmasına ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir.”;

“Tanımlar” başlıklı 2. maddesinin c bendinde; “Bu Kanunun uygulanmasında; (…) c) Hak sahibi: Mülga 3320 sayılı Memurlar ve İşçiler ile Bunların Emeklilerine Konut Edindirme Yardımı Yapılması Hakkında Kanun uyarınca; 1/1/1987 ila 31/12/1995 tarihleri arasında adlarına konut edindirme yardımı yatırılan ve yardım tutarları gerekli bildirimler yapılarak Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi hesaplarına intikal etmiş olan kişiler veya bunların kanunî mirasçıları ile 1/1/1987 ila 31/12/1995 tarihleri arasında adlarına düzenlenen bildirim formu, konut edindirme yardımı hesaplarını tahakkuk ettirmek ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketine devretmekle yükümlü kurum ve kuruluşlara verilmiş ve yardım tutarı tahsil edilmiş, ancak Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi hesaplarına intikal ettirilmemiş olan kişiler (SSK tarafından yardım tutarları kısmen Bankaya aktarılmış olan işçi emeklileri dahil) veya bunların kanunî mirasçılarını,(…) ifade eder.”;

''Hak sahiplerinin belirlenmesi'' başlıklı 3.maddesinin 2.bendinde, ''Bu süre içinde hak sahiplerine ilişkin listelerin bildirilmemesi, mükerrer veya yanlış bildirilmesi halinde hak sahiplerine karşı sorumluluk ilgili kurum veya kuruluşlara aittir.''

“Hak sahiplerinin alacaklarının nemalandırılması ve ödeme” başlıklı 4.maddesinde;“(1) Hak sahiplerinin konut edindirme yardımı ana para tutarlarının nemalandırılmasında; 1/1/1987 ilâ 29/12/1999 tarihleri arasındaki dönem için Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketinin 6 aylık vadeli mevduat faizi bileşik usûlde uygulanır. 29/12/1999 tarihinden sonraki dönem için 3 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre sonundaki EGYO'nun net aktif değerinin % 60,96'sının bu Kanunla mülga 588 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi tarafından aynî sermaye olarak EGYO'ya devredilen taşınmaz karşılığı 395.751.717,17 YTL'ye oranı esas alınarak nema hesaplanır.

(2) EGYO, 3 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre sonundaki net aktif değerini Sermaye Piyasası Kurulunun gayrimenkul yatırım ortaklıklarına ilişkin düzenlemelerindeki usûl ve esaslara göre belirler ve sonuçları Bankaya bildirir.

(3) 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde tanımlanan hak sahiplerine ilişkin bilgiler Bankaca EGYO'ya bildirilir. Bu kişilere talep etmeleri halinde ödemeler, nemasıyla birlikte nakit veya payları oranında EGYO hisse senedi verilmek suretiyle yapılır. Her bir hak sahibinin EGYO'nun sermayesinin % 60,96'sı içindeki payı; hak sahibinin konut edindirme yardımının 29/12/1999 itibarıyla nemalandırılmış toplam değerinin, tüm hak sahiplerinin konut edindirme yardımlarının 29/12/1999 tarihi itibarıyla nemalandırılmış toplam değeri içindeki payı esas alınarak belirlenir. Hak sahiplerine yapılacak ödemelerde kullanılmak üzere gerektiğinde Hazine Müsteşarlığı tarafından EGYO'ya, ikrazen Devlet iç borçlanma senedi ihraç edilebilir. (Ek cümle: 13/2/2011-6111/139 md.) Bu fıkrada tanımlanan hak sahiplerine EGYO tarafından ödenen kâr paylarının EGYO’nun yükümlülüğünü aşan kısmı, Hazine Müsteşarlığınca incelenmesini müteakip düzenlenecek rapora istinaden Hazine tarafından EGYO’ya ödenir.

(4) 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde tanımlanan hak sahiplerine ilişkin bilgiler Bankaca EGYO'ya bildirilir ve hak sahiplerince talep edilmesi halinde, karşılığının Hazine tarafından EGYO'ya aktarılmasını müteakip EGYO tarafından nemasıyla birlikte nakit olarak ödeme yapılır.

(5) Konut edindirme yardımı hesaplarını tahakkuk ettirmek ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketine devretmekle yükümlü kurum ve kuruluşlar nezdinde bulunan ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketine aktarılmamış olan hak sahiplerine ilişkin konut edindirme yardımı tutarlarının tamamı, fer'ilerinin tahsili beklenilmeksizin, Hazine Müsteşarlığının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki 410 numaralı hesabına aktarılır. Bu kişilere ait konut edindirme yardımı tutarları gecikme zamları ile birlikte, ilgili kurumlarca tahsil edilmesini müteakip tahsilatın yapıldığı tarihi izleyen ayın sonuna kadar Hazine Müsteşarlığının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki 410 numaralı hesabına aktarılır. (Ek cümle: 8/12/2009-5939/1 md.) Bu fıkra uyarınca ana para ve fer'ilerinin ayrımı yapılmaksızın 410 numaralı hesaba aktarılan tutarlar bütçeye gelir kaydedilir.

(6) Bu Kanunun uygulanmasında, SSK tarafından işverenlerden gecikme zammı ve faizi ile birlikte tahsil edilen konut edindirme yardımı tutarlarının ilişkin olduğu ayı takip eden ayın sonunda tahsil edilmiş olduğu kabul edilerek işlem yapılır.

(7) Hak sahiplerine yapılacak nakit ödemeler EGYO tarafından belirlenecek ödeme planı ve süresine göre yapılır.

(8) Nakit olarak yapılacak ödemeler için EGYO ile Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Anonim Şirketi arasında protokol düzenlenir.

(9) 3 üncü maddede belirtilen sürenin bitiminden itibaren hak sahiplerinin alacakları nemalandırılmaz.”;

“İlan ve hak sahipliğinin sona ermesi” başlıklı 5. maddesinde;

“(1) Hak sahiplerine ilişkin olarak 4 üncü madde uyarınca Bankaca EGYO'ya bildirilen listeler hak sahipliğinin tespitine esas olmak üzere Resmî Gazetede ilan edilir.

(2) Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketine iletilen listelerde isimleri yer almadığı halde, konut edindirme yardımına müstahak olduğunu ileri sürenlerin, ilanın yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içerisinde mülga 3320 sayılı Kanuna göre konut edindirme yardımı hesaplarını tahakkuk ettirmek ve ilgili bankaya devretmekle yükümlü olan kurum ve kuruluşlara başvurmaları halinde, adlarına daha önce konut edindirme yardımı yapıldığı hususunun her zaman düzenlenmesi mümkün olmayan nitelikteki belgelerle kanıtlanması veya bu durumun ilgili kurumların kayıtları ile anlaşılması kaydıyla, konut edindirme yardımı tutarları ilgili kurum veya kuruluşlarca hesaplanarak ilgililerin başvurusunu izleyen 8 aylık süre içinde 3 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen formatta ve şekilde Bankaya bildirilir. (Mülga ikinci cümle: 8/12/2009-5939/2 md.) Bu fıkrada belirtilen başvuru süresi geçirildikten sonra yapılan talepler ilgili kurum ve kuruluşlarca dikkate alınmaz.

(3) (Mülga : 8/12/2009-5939/2 md.)

(4) (Ek: 8/12/2009-5939/2 md.) İkinci fıkrada belirlenen sürenin sonuna kadar ilgili kurum ve kuruluşlarca Bankaya gönderilen listelerde belirlenen hatalı bildirimler, Banka tarafından azami 3 ay içinde ilgili kurumlara düzeltme işlemleri için iade edilir. Hatalı bildirimlerin düzeltilmesi ile ilgili süre 31/12/2010 tarihinde sona erer. Ancak kurum ve kuruluşlar süre sonunu beklemeden düzeltmesi tamamlanan listeleri üçer aylık dönemler halinde Bankaya gönderir. Bu düzeltme sırasında, 30/6/2010 tarihinden sonra yeni hak sahibi bildirimi yapılamaz. Banka, ikinci fıkrada belirlenen sürenin sonuna kadar yapılacak bildirimlerden hatasız olanlara göre hazırlanacak listeleri 31/3/2010 tarihine kadar, kurum ve kuruluşlarca düzeltme işlemleri yapılarak gönderilen listeleri ise üçer aylık dönemler halinde EGYO’ya gönderir. Düzeltmeler neticesinde hazırlanacak son liste 31/3/2011 tarihine kadar EGYO’ya gönderilir. Bankaca EGYO’ya bildirilen listeler hak sahipliğinin tespitine esas olmak üzere EGYO tarafından Resmî Gazete’de ilan edilir.

(5) (Ek: 8/12/2009-5939/2 md.) Dördüncü fıkraya göre Resmî Gazete’de ilan edilen ilk listede yer alan hak sahipleri için 4 üncü maddeye göre yapılan nema hesaplaması neticesinde oluşan yardım tutarına ilk ilanın yapılacağı tarihe kadarki dönem için % 10 artış uygulanır. İlk ilan tarihinden sonraki listelerde isimleri yer alan hak sahiplerine ise her ilan dönemi için başlangıçtaki % 10 artışa ilave olarak basit usulde % 1,25 artış uygulanır.

(6) (Ek: 8/12/2009-5939/2 md.) Deprem, sel, yangın gibi sebeplerle konut edindirme yardımı hak sahiplerinin bildirimlerini bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvele uygun şekilde yapamayan kurum ve kuruluşların, bu bilgilerin yukarıda belirtilen sebeplerle zayi olduğuna ilişkin mahkeme kararını ekleyerek hak sahiplerinin kurum ve kuruluşlarında çalıştıkları tarihleri 30/6/2010 tarihine kadar bu Kanuna ekli (2) sayılı cetveldeki formatta ve elektronik ortamda Bankaya bildirmeleri halinde, hak sahiplerinin bu kurum ve kuruluşlarda çalıştıkları tarihlere isabet eden kanuni yardım dilimleri dikkate alınmak suretiyle beşinci fıkra çerçevesinde nema hesaplaması yapılır.

(7) (Ek: 8/12/2009-5939/2 md.) Birinci fıkra uyarınca Resmî Gazete’de ilan edilen listelerde yer aldığı halde hatalı bildirimler nedeniyle yardım tutarını alamayanların bilgileri de dördüncü fıkrada belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda işleme alınarak Resmî Gazete’de iptal ve düzeltme listesi olarak ilan edilir. Bu listelerdeki hak sahiplerinin alacakları da beşinci fıkra çerçevesinde nemalandırılır.

(8) (Ek: 8/12/2009-5939/2 md.) Birinci fıkra uyarınca Resmî Gazete’de ilan edilen listelerde yer aldığı halde, yardım tutarını eksik alan hak sahiplerinin alacakları ile Resmî Gazete’de ilan edilen listelerde yer almayıp hak sahibi oldukları ilgili kurum ve kuruluşlarca bildirilen kişilerin alacakları ile ilgili olarak; düzeltme, nemalandırma ve ilan işlemleri dördüncü ve beşinci fıkrada belirtilen esaslar uyarınca yapılır.

(9) (Ek: 8/12/2009-5939/2 md.) Belediyeler, bu Kanunda belirlenen kriterlere ve nema hesaplama yöntemine göre nemalandıracakları tutarı kendi kaynaklarından çalışanlarına ödeyebilir.

(10) (Ek: 8/12/2009-5939/2 md.) Bu madde uyarınca yapılan ilan tarihlerinden itibaren beş yıl içinde talep edilmeyen alacaklar Hazineye irad kaydedilir.

(11) (Ek: 8/12/2009-5939/2 md.) Bu maddede yapılan düzenlemeler uyarınca ilan edilen listelerde yer alan;

a) 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde ve bu maddenin ikinci ve altıncı fıkralarında tanımlanan gruptaki hak sahiplerine 4 üncü maddenin üçüncü fıkrası ve 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun geçici 18 inci maddesi uyarınca,

b) 3 üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde tanımlanan gruptaki hak sahiplerine 4 üncü maddenin dördüncü fıkrası uyarınca, ödenmek üzere Hazine Müsteşarlığı tarafından EGYO’ya kaynak aktarılır.” denilmiştir.

Uyuşmazlığa ilişkin mevzuat hükümleri ile somut olay birlikte irdelendiğinde; davacının mezkur kanun maddelerinden kaynaklanan Konut Edindirme Yardımı ödemelerinin idarece eksik yatırıldığı iddiasıyla iş bu davayı açtığı anlaşılmıştır.

Anayasa’nın 125. maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış olup, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları ihlâl edilenler tarafından açılacak tam yargı davalarının görüm ve çözümünün idari yargı yerlerinin görevine girdiği tartışmasızdır.

Bununla birlikte, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun "idari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2 nci maddesinin 1'inci bendinde de; idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar, idari dava türleri olarak sayılmıştır.

Olayda, davacının 02.09.1975 – 28.01.1999 tarihleri arasında işçi olarak çalıştığı DYO Boya AŞ. tarafından, tahakkuk ettirilen KEY ödemelerinin her ay düzenli olarak İzmir Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmiş olmasına karşın, sonrasında söz konusu ödemelerin tarafına eksik olarak ödendiği iddiasıyla eksik ödenen Konut Edindirme Yardımı ve Neması alacağının tahsiline ilişkin olan davanın, söz konusu işlemin idarenin tek yanlı ve kamu gücünü kullanarak gerçekleştirmiş olduğu bir işlem olması karşısında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli olmakla, İzmir 1. İdare Mahkemesi’nin başvurusunun reddi gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle İzmir 1. İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN REDDİNE, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/544

KARAR NO: 2013/681

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- H.T., 2- İ.E.

Vekili : Av. Ü.T.

Davalılar : 1- İl Özel İdaresine İzafeten Ankara Valiliği

Vekili : Av. Z.T.

2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. N.C.

3- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.K.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Eryaman Mahallesi, 46207 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında kreş alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 2.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı İl Özel İdaresine İzafeten Ankara Valiliği ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilleri 1. celsede beyanen: görev itirazında bulunmuşlardır.

ANKARA 22. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 13.11.2012 gün ve E:2012/79 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İl Özel İdaresine İzafeten Ankara Valiliği ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilleri idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10. maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında kreş alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 2.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kreş alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı İl Özel İdaresine İzafeten Ankara Valiliği ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilleri görev itirazının, Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresine izafeten Ankara Valiliği ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilleri GÖREV İTİRAZININ, Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.11.2012 gün ve E:2012/79 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/545

KARAR NO: 2013/682

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.T.

Vekili : Av. M.Ş.G.

Davalılar : 1- Antalya İl Özel İdaresi

Vekili : Av. M.K.

2- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.K.

3- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. R.O.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Demircikara Mahallesi, 6380 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 19.10.2012 gün ve E:2012/213 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 19.10.2012 gün ve E:2012/213 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/546

KARAR NO: 2013/683

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Ö.T.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. G.S.Ş.

2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. C.G.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yakcık-İmar Köyü, 44030 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında resmi kurum alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 15. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 13.12.2012 gün ve E:2012/167 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idarenin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, 10. maddede öngörülen biçimde “davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında resmi kurum alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında resmi kurum alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.12.2012 gün ve E:2012/167 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/547

KARAR NO: 2013/684

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- N.E., 2- Z.D., 3- M.P., 4- C.P., 5- S.P., 6- M.B.

Vekili : Av. H.Ü.

Davalılar : 1- Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.D.G.

2- Osmangazi Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.Y.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Bursa İli, Osmangazi İlçesi, Hüdavendigar Mahallesinde kain, 4518 Ada, 10 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında spor alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Osmangazi Belediye Başkanlığı vekilleri süresi içinde, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

BURSA 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 20.11.2012 gün ve E:2012/643 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10. maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında spor alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.11.2012 gün ve E:2012/643 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/548

KARAR NO: 2013/685

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- H.T.D., 2- M.Y.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.V.

2- SGK Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. G.K.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yakacık-İmar Köyü, 43828 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında yaşlılar yurdu olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 16. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 12.12.2012 gün ve E:2012/298 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında yaşlılar yurdu olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında yaşlılar yurdu alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 12.12.2012 gün ve E:2012/298 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/549

KARAR NO: 2013/686

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Tasfiye Halinde Sınırlı Sorumlu V. Konut Yapı Kooperatifi

Vekili : Av. Z.K.

Davalı : Ankara İl Özel İdaresi Müdürlüğü’ne İzafeten Ankara Valiliği

Vekili : Av. S.K.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Çankaya İlçesi, Hilal Mahallesi mevkii, 27643 Ada, 2 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı vekili süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuşlardır.

ANKARA 17. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 17.10.2012 gün ve E:2012/206 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmında, 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı vekilinin görev itirazının, Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.10.2012 gün ve E:2012/206 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/550

KARAR NO: 2013/687

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : V.Y.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1- Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. D.K.

2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. O.S.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43059 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında spor alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili süresi içinde, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 18.12.2012 gün ve E:2012/311 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında spor alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.12.2012 gün ve E:2012/311 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/551

KARAR NO: 2013/688

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : F.Ş.N.

Vekili : Av. F.G.H.

Davalılar : 1- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.A.

2- Küçükçekmece Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. H.A.B.

3- İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. A.E.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Cumhuriyet Mahallesi, 30 pafta, 1100 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 8.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

KÜÇÜKÇEKMECE 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 6.12.2012 gün ve E:2012/215 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekilleri idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 8.000,00 TL’nin davalı idarelerden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekilleri görev itirazının, Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin GÖREV İTİRAZININ, Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 6.12.2012 gün ve E:2012/215 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/552

KARAR NO: 2013/689

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- M.Ö., 2- H.Ö.T., 3- B.Ö., 4- N.Ö., 5- H.Ö.

Vekili : Av. T.Ö.

Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. C.Y.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Ankara İli, Çankaya İlçesi, 5. Bölge Huzur Mahallesi, 25190 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 2.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 14. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 20.6.2012 gün ve E:2011/527 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı vekili idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 2.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı vekili görev itirazının, Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekili GÖREV İTİRAZININ, Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.6.2012 gün ve E:2011/527 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/553

KARAR NO: 2013/690

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Türk Telekomünikasyon A.Ş.’de çalışırken 4046 sayılı Yasa’nın 22. maddesi uyarınca başka kuruma nakledilen davacının, özelleştirme tarihinden sonra tesis edilen işlemin iptali istemiyle açtığı davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.P.

Vekili : Av. M.B.

Davalı : Türk Telekom A.Ş.

Vekili : Av. C.G.E.

O L A Y : İl Telekom Müdürlüğünde görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen davacı, 17.9.2009 tarihinde Denizli Valiliğine bağlı Vali Necati Bilican Mesleki Eğitim Merkezi emrine atanmıştır.

Davacı 23.12.2010 tarihli dilekçesiyle, maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesini istemiş; bu isteği zımnen reddedilmiştir.

Davacı vekili; davalı idare işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Denizli İdare Mahkemesi: 11.4.2011 gün ve E:2011/338, K:2011/328 sayı ile, iptali istenilen işlemin tesis edildiği tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekom A.Ş.’nin olması karşısında, idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz edilemeyeceğinden, uyuşmazlığın özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Danıştay 5. Daire Başkanlığı: 14.12.2011 gün ve E:2011/5333, K:2011/7483 sayı ile, imtiyaz sözleşmesi ile bir kamu hizmetinin yürütmekle görevli ve yetkili kılınması nedeniyle, diğer özel hukuk tüzel kişilerinden farklı olarak kimi kamusal ayrıcalıklara ve yükümlülüklere tabi olan, 406 sayılı Yasa hükümleri ile, kamu kurumlarına nakil hakkı bulunan personeli ilgili olarak bazı kamusal görevler yüklenen davalı şirketin, belirtilen görevleri kapsamında tesis ettiği işlemlerin idari işlem niteliğinde olduğu ve bu işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargının görevinde bulunduğu sonucuna varılmakta olduğu aksi yöndeki kararda isabet görülmediği gerekçesiyle davacının temyiz isteminin kabulüyle Denizli İdare Mahkemesince verilen kararın bozulmasına karar vermiş, Mahkemece bozma kararına uyulmuştur.

Davalı vekilince birinci savunma dilekçesinde, davanın adli yargının görev alanına girdiği öne sürülerek görev itirazında bulunulmuştur.

DENİZLİ İDARE MAHKEMESİ: 7.11.2012 gün ve E:2012/847 sayı ile, 406 sayılı Yasa'nın Ek 29. maddesi hükümleri uyarınca, kamu kurumuna nakil hakkı bulunan personelden hizmet sözleşmesi feshedilenlerin 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesi uyarınca yeniden kamu personeli statüsüne girdiğinde kendilerine ödenecek ücretin hesaplanması görevinin idari nitelik taşıdığı, bu hesaplama konusunda T. Telekomünikasyon A.Ş.'nin görevli kılındığı, anılan şirketin belirlediği atamaya esas ücrete göre personele atandığı kurumda ödenecek maaşın tespit edilecek olması dolayısıyla T. Telekomünikasyon A.Ş. tarafından düzenlenen maaş nakil ilmühaberinin kamu görevlisi olan kişinin hukukunu etkilemesi, öte yandan davacının kamu kurumuna atanmasıyla kamu personeli statüsüne girmesi karşısında, kamu görevlisinin maaşının hatalı hesaplandığı iddiasına dayandırılan ve bu nedenle maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin bir idari uyuşmazlık yarattığı kuşkusuz olup bu nedenle bu işlemin iptali ile parasal hak istemiyle açılan davanın görülmesi ve çözümlenmesi görevinin idari yargıya ait olduğu, gerekçesiyle, davalı idarenin görev itirazının reddine ve Mahkemelerinin görevliliğine karar vermiştir.

Davalı vekilince süresi içinde verilen dilekçe ile olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemiyle başvuruda bulunulması üzerine dilekçe, dava dosyası ile birlikte Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmiştir.

YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISI; Telekomünikasyon şebekeleri üzerinden sunulan ulusal ve uluslararası ses iletimini ihtiva eden telefon hizmetlerini 31.12.2003 tarihine kadar "tekel" olarak yürütmekle görevli kılınan ve çoğunluk hisseleri kamuya ait bulunan Türk Telekom'un, tekel kapsamında kamu hizmeti yürüten, ancak kuruluş yasasındaki son düzenlemeler ile kendine özgü statüye sahip olan ve sermayesindeki kamu payı %50' nin altına düşünceye kadar kamu kuruluşu niteliğini taşıyan bir kuruluş olduğu; özelleştirme kapsamında bulunan Türk Telekomünikasyon A.Ş.'deki tamamı Hazineye ait bulunan hisselerden % 55'i, Bakanlar Kurulu'nun 25.7.2005 tarih ve 2005/9146 sayılı "Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketinin" % 55 oranındaki Hissesinin Blok Olarak Satışına İlişkin Nihai Devir İşlemlerine Dair Kararın Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar"ı uyarınca, 14.11.2005 tarihli Hisse Satış Sözleşmesi ile Ojer Telekomünikasyon A.Ş.'ne satıldığı; Anayasa'nın 128. maddesinde, "Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür" hükmünün yer aldığı; 406 sayılı Yasa'nın Ek 29. maddesinin 3.7.2005 tarih ve 5398 sayılı Kanunla değişik birinci fıkrasında, "Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde ellinin altına düşmesi durumunda; Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden yüzseksen gün aylıksız izinli sayılır. Bu personel belirtilen süre içinde Türk Telekomda çalışmaya devam eder ve hisse devir tarihinden nakli için Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihe kadarki aylık ücret, harcırah, sağlık giderleri, cenaze giderleri ve ölüm yardımı ile diğer mali ve özlük hakları Türk Telekom tarafından karşılanır..." denilmek suretiyle yasa koyucu tarafından Türk Telekom'da çalışan kapsam dışı personelin, kamu personeli sayıldığı; bu duruma göre, davalı Türk Telekom hisselerinin devrinin fiilen gerçekleştiği tarihten sonra davacıyla davalı Şirket arasındaki uyuşmazlığın, bir özel hukuk ilişkisi niteliğini taşıdığı, öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde: "a) (Değişik: 8.6.2000-4577/5md) idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c) (Değişik: 18.12.1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar."ın İdari dava türleri olarak sayıldığı, kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabileceği; dolayısıyla, işlemin tesis edildiği tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekomünikasyon A.Ş.nin davalı olması karşısında, ortada idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmenin olanaksız olduğu; belirtilen tüm bu hususlara göre, daha önce davalı şirkette görev yapmış olan davacının isteminin; özelleştirilen kuruluş tarafından reddedilmesi üzerine açılan davanın özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli bulunduğu; bu nedenlerle, 2247 sayılı Kanun'un 10 ve 13. maddeleri gereğince, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına, dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı’na gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; davalı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davalı şirkette görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen, sonrasında Kamu Kurumu emrine atanan davacı tarafından; maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

27.1.2000 tarih ve 4502 sayılı Yasa’nın 1. maddesi ile, 406 sayılı Yasa’nın 1. maddesine eklenen dokuzuncu fıkrada, “Türk Telekom, bu Kanun ve özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirkettir. Kamu İktisadi Teşebbüslerinin kuruluş, teşkilât ve faaliyetleri ile ilgili mevzuat Türk Telekom’a uygulanmaz. Sadece, Türkiye Büyük Millet Meclisi denetimine ilişkin 2.4.1987 tarihli ve 3346 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi hükümleri uygulanır” denilmiş; anılan fıkra hükmü, 12.5.2001 tarih ve 4673 sayılı Yasa’nın 1. maddesi ile değiştirilmiş ve “Türk Telekom, bu Kanun ve özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirkettir. Bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu iktisadi teşebbüsleri de dahil, sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan kamu kurum, kuruluş ve ortaklıklarına uygulanan mevzuat Türk Telekom’a uygulanmaz. Sermayesinin yarısından fazlası kamuda kaldığı sürece, Türkiye Büyük Millet Meclisi denetimine ilişkin 2.4.1987 tarihli ve 3346 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi hükümleri uygulanır. 16.7.1965 tarihli ve 697 sayılı Kanun ile milli güvenlik ve kamu düzeniyle sıkıyönetim ve seferberlik hallerinde telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin özel kanunların hükümleri saklıdır”; Ek 29. maddesinin 3.7.2005 gün ve 5398 sayılı Kanun’un 14. maddesi ile değişik birinci fıkrasında, “Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde ellinin altına düşmesi durumunda; Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen aslî ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden yüzseksen gün aylıksız izinli sayılır…” denilmiştir.

Öte yandan; 406 sayılı Yasa’nın 4502 sayılı Yasa ile değişik 2. maddesinin (c) bendinin birinci alt bendinin birinci cümlesinde, “Türk Telekom; telekomünikasyon şebekeleri üzerinden sunulan ulusal ve uluslararası ses iletimini ihtiva eden telefon hizmetlerini, 31.12.2003 tarihine kadar bu Kanun ve görev sözleşmesi çerçevesinde tekel olarak yürütür” denildikten sonra, anılan (c) bendinin birinci alt bendine 12.5.2001 tarih ve 4673 sayılı Yasa ile eklenen üçüncü cümlede, “Ancak, Türk Telekom’daki kamu payı %50’nin altına düştüğünde, Türk Telekom’un tüm tekel hakları 31.12.2003 tarihinden önce de olsa ortadan kalkmış olur” denilmiş; 4502 sayılı Yasa’nın Geçici 3. maddesi ile de Türk Telekomünikasyon A.Ş., 233 sayılı KHK’nin ekindeki “B-Kamu İktisadi Kuruluşları (KİK)” bölümünde yer alan kuruluşlar listesinden çıkarılmıştır.

Bu düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde, telekomünikasyon şebekeleri üzerinden sunulan ulusal ve uluslararası ses iletimini ihtiva eden telefon hizmetlerini 31.12.2003 tarihine kadar “tekel” olarak yürütmekle görevli kılınan ve çoğunluk hisseleri kamuya ait bulunan Türk Telekom’un, tekel kapsamında kamu hizmeti yürüten, ancak kuruluş yasasındaki son düzenlemeler ile kendine özgü statüye sahip olan ve sermayesindeki kamu payı %50’nin altına düşünceye kadar kamu kuruluşu niteliğini taşıyan bir kuruluş olduğu tartışmasızdır.

Özelleştirme kapsamında bulunan Türk Telekomünikasyon A.Ş.’deki tamamı Hazineye ait bulunan hisselerden % 55’i, Bakanlar Kurulu’nun 25.7.2005 tarih ve 2005/9146 sayılı “Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi (Türk Telekom)’nin % 55 Oranındaki Hissesinin Blok Olarak Satışına İlişkin Nihai Devir İşlemlerine Dair Kararın Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar”ı uyarınca, 14.11.2005 tarihli Hisse Satış Sözleşmesi ile (6.550.000.000 USD. bedelle) Ojer Telekomünikasyon A.Ş.’ne satılmıştır.

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

Türk Telekom A.Ş., 4502 sayılı Yasa’nın 29.1.2000 tarih ve 23948 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği dikkate alındığında, 29.1.2000 tarihi itibariyle 233 sayılı KHK kapsamı dışında kalmış ve anılan KHK eki cetvellerden çıkarılmış olması nedeniyle, Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 22.1.1996 gün ve E:1995/1, K:1996/1 sayılı ve özelleştirme kapsamında bulunan kamu iktisadi teşebbüslerinde sözleşmeli veya kapsam dışı statüde çalışan personelin kurumları ile olan ilişkilerinden doğan anlaşmazlıkların çözüm yerinin idari yargı olduğu yolundaki İlke Kararı kapsamı dışında değerlendirilmesi gerekmektedir.Anılan 4502 sayılı Yasa’nın 13. maddesi ile 406 sayılı Yasa’ya eklenen Ek 22. maddenin (a) bendinde, “a) Personelin statüsü: Telekomünikasyon hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler telekomünikasyon alanında sekiz yıl tecrübeye sahip ve en az dört yıllık yüksek öğrenim görmüş bir genel müdür ile kadro, unvan, derece ve sayıları Yönetim Kurulunun önerisi ve Bakanlığın teklifi üzerine bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yüzseksen gün içerisinde Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen kadrolarda istihdam edilen personel eliyle yürütülür. Bu personel hakkında bu Kanunda öngörülen hükümler saklı kalmak üzere 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uygulanır. Bunların dışında kalan personel iş mevzuatı uyarınca istihdam edilir. İş mevzuatına göre istihdam edilenlere ilişkin kayıt ve şartlar Yönetim Kurulu tarafından tayin olunur” hükmüne yer verilmiş; bu bent hükmü, 4673 ve 5189 sayılı Yasalarla yapılan değişiklikler sonucunda; “a) Personelin statüsü: (Ek ibare: 12.5.2001-4673/6. md.) Türk Telekomdaki kamu payı %50’nin altına düşünceye kadar, Türk Telekom Yönetim Kurulu üyeliklerine atanacaklarda Devlet memurluğuna atanabilme genel şartlarına sahip olma ve en az dört yıllık yüksek öğrenim görme şartları aranır. (Mülga ikinci ve üçüncü cümle: 16.6.2004-5189/12 md.) Bunların dışında kalan personel iş mevzuatı uyarınca istihdam edilir. İş mevzuatına göre istihdam edilenlere ilişkin kayıt ve şartlar Yönetim Kurulu tarafından tayin olunur” hükmünü almış; aynı maddenin (b) bendinin ikinci paragrafında da iş mevzuatına tabi olan Türk Telekom çalışanlarının aylık ücretlerinin kendilerini atamaya yetkili olan Yönetim Kurulu tarafından tespit olunacağı kurala bağlanmıştır.

406 sayılı Yasa’nın anılan Ek 22. maddesi uyarınca, Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne ait asli ve sürekli kadrolar belirlenerek 4.4.2000 tarih ve 24010 (Mükerrer) sayılı R.G. de yayımlanan 31.3.2000 tarih ve 2000/331 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan listede: merkez teşkilatı için 100 ve taşra teşkilatı için 100 (6 Bölge Müdürü, 12 Bölge Müdür Yardımcısı ve 82 İl Telekom Müdürü) kadro ihdas edilmiş; öte yandan, aynı Yasa maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan “Türk Telekomünikasyon A.Ş. Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği” adı altındaki düzenleme, Yönetim Kurulunun 31.8.2000 tarih ve 407 sayılı kararıyla kabul edilmek suretiyle yürürlüğe konulmuştur.

Kanunla, Kurumda görev yapan personelden asli ve sürekli görev yapacak olanları kadro unvanı itibariyle belirlemek konusunda Bakanlar Kurulu'na yetki verildiği açıktır. Bu yetki 4502 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 29.1.2000 tarihi ile 5189 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 2.7.2004 tarihleri arasında geçerli olmuştur.

Anayasa’nın 128. maddesinde, “Devletin, kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği aslî ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür” denilmiştir.

406 sayılı Yasa’nın Ek 29. maddesinin 3.7.2005 tarih ve 5398 sayılı Kanun’la değişik birinci fıkrasında, “Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde ellinin altına düşmesi durumunda; Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden yüzseksen gün aylıksız izinli sayılır. Bu personel belirtilen süre içinde Türk Telekomda çalışmaya devam eder ve hisse devir tarihinden nakli için Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihe kadarki aylık ücret, harcırah, sağlık giderleri, cenaze giderleri ve ölüm yardımı ile diğer mali ve özlük hakları Türk Telekom tarafından karşılanır…” denilerek, yasakoyucu tarafından Türk Telekom’da 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ile kapsam dışı personel, kamu personeli sayılmıştır.

Olayda, davalının hisse devir (14.11.2005) tarihinde çalışmakta iken 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve sonrasında kamu kurumu emrine atanan davacı tarafından; maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

“a) (Değişik : 8.6.2000-4577/5 md.) İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları,

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c) (Değişik: 18.12.1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar” idari dava türleri olarak sayılmış olup; kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabilir.

Buna göre, iptali istenilen işlemin tesis edildiği tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekomünikasyon A.Ş.'nin olması karşısında, idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan sözetmek olanaksız olduğundan; uyuşmazlığın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Belirtilen nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile Denizli İdare Mahkemesinin Görevlilik Kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Denizli İdare Mahkemesinin 7.11.2012 gün ve E:2012/847 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/554

KARAR NO: 2013/691

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : R.Ö.

Vekili : Av. M.B.

Davalı : Türk Telekom A.Ş.

Vekili : Av. C.G.E.

O L A Y : İl Telekom Müdürlüğünde görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen davacı, 22.11.2010 tarihinde Denizli Valiliği emrine atanmıştır.

Davacı 3.2.2011 tarihli dilekçesiyle, maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesini istemiş; bu isteği zımnen reddedilmiştir.

Davacı vekili; davalı idare işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Denizli İdare Mahkemesi: 11.4.2011 gün ve E:2011/508, K:2011/331 sayı ile, iptali istenilen işlemin tesis edildiği tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekom A.Ş.’nin olması karşısında, idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz edilemeyeceğinden, uyuşmazlığın özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Danıştay 5. Daire Başkanlığı: 14.12.2011 gün ve E:2011/5335, K:2011/7488 sayı ile, imtiyaz sözleşmesi ile bir kamu hizmetinin yürütmekle görevli ve yetkili kılınması nedeniyle, diğer özel hukuk tüzel kişilerinden farklı olarak kimi kamusal ayrıcalıklara ve yükümlülüklere tabi olan, 406 sayılı Yasa hükümleri ile, kamu kurumlarına nakil hakkı bulunan personeli ilgili olarak bazı kamusal görevler yüklenen davalı şirketin, belirtilen görevleri kapsamında tesis ettiği işlemlerin idari işlem niteliğinde olduğu ve bu işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargının görevinde bulunduğu sonucuna varılmakta olduğu aksi yöndeki kararda isabet görülmediği gerekçesiyle davacının temyiz isteminin kabulüyle Denizli İdare Mahkemesince verilen kararın bozulmasına karar vermiş, Mahkemece bozma kararına uyulmuştur.

Davalı vekilince birinci savunma dilekçesinde, davanın adli yargının görev alanına girdiği öne sürülerek görev itirazında bulunulmuştur.

DENİZLİ İDARE MAHKEMESİ: 7.11.2012 gün ve E:2012/848 sayı ile, 406 sayılı Yasa'nın Ek 29. maddesi hükümleri uyarınca, kamu kurumuna nakil hakkı bulunan personelden hizmet sözleşmesi feshedilenlerin 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesi uyarınca yeniden kamu personeli statüsüne girdiğinde kendilerine ödenecek ücretin hesaplanması görevinin idari nitelik taşıdığı, bu hesaplama konusunda T. Telekomünikasyon A.Ş.'nin görevli kılındığı, anılan şirketin belirlediği atamaya esas ücrete göre personele atandığı kurumda ödenecek maaşın tespit edilecek olması dolayısıyla T. Telekomünikasyon A.Ş. tarafından düzenlenen maaş nakil ilmühaberinin kamu görevlisi olan kişinin hukukunu etkilemesi, öte yandan davacının kamu kurumuna atanmasıyla kamu personeli statüsüne girmesi karşısında, kamu görevlisinin maaşının hatalı hesaplandığı iddiasına dayandırılan ve bu nedenle maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin bir idari uyuşmazlık yarattığı kuşkusuz olup bu nedenle bu işlemin iptali ile parasal hak istemiyle açılan davanın görülmesi ve çözümlenmesi görevinin idari yargıya ait olduğu, gerekçesiyle, davalı idarenin görev itirazının reddine ve Mahkemelerinin görevliliğine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

Belirtilen nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile Denizli İdare Mahkemesinin Görevlilik Kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Denizli İdare Mahkemesinin 7.11.2012 gün ve E:2012/848 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/555

KARAR NO: 2013/692

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.A.T.

Vekili : Av. A.F.D.

Davalılar : 1- Nilüfer Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.D.

2- Bursa İl Özel İdaresi

Vekili : Av. Y.G.

3- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. E.Ç.D.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Ataevler Mahallesi, 1207 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

BURSA 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 22.11.2012 gün ve E:2012/334 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılar Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalılar Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri görev itirazının, Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekili GÖREV İTİRAZININ, Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 22.11.2012 gün ve E:2012/334 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/557

KARAR NO: 2013/693

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : O.D.

Vekili : Av. K.E.

Davalı : Konyaaltı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.Y.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, 20270 Ada, 2 Parsel (20952 ada 1 parsel ve 20400 ada 8 parsel olarak tadil edilen) ve 20274 ada 3 parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında belediye rekreasyon tesisleri alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı vekilinin süresi içinde verdiği dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 17.12.2012 gün ve E:2012/242 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında belediye rekreasyon tesisleri alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında belediye rekreasyon tesisleri alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı vekilinin görev itirazının, Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.12.2012 gün ve E:2012/242 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/558

KARAR NO: 2013/694

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.L.K.

Vekili : Av. S.Y.

Davalı : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.K.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 44675 Ada, 38 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında kentsel çalışma/rekreasyon alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 10. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 6.12.2012 gün ve E:2012/331 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında kentsel çalışma/rekreasyon alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kentsel çalışma/rekreasyon alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı vekilinin görev itirazının, Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 6.12.2012 gün ve E:2012/331 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/559

KARAR NO: 2013/695

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.Ç.

Vekili : Av. V.Ö.

Davalı : Mamak Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. F.E.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Ankara İli, Mamak İlçesi, İmrahor-İmar Mahallesi, 50120 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında sosyo-kültürel tesis alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 13. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 1.11.2012 gün ve E:2012/277 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında sosyo-kültürel tesis alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında sosyo-kültürel tesis alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı vekili görev itirazının, Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekili GÖREV İTİRAZININ, Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1.11.2012 gün ve E:2012/277 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/560

KARAR NO: 2013/696

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- C.A., 2- T.K., 3- F.A., 4- G.G., 5- H.G.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.K.

2- Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. D.B.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Ankara İli, Çankaya İlçesi, Mürsel Uluç Mahallesi, 27120 Ada, 14 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında oyun ve spor alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 2.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 20. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 29.6.2012 gün ve E:2012/211 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında oyun ve spor alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 2.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında oyun ve spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 29.6.2012 gün ve E:2012/211 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/561

KARAR NO: 2013/697

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : O.A.

Vekili : Av. İ.H.

Davalı : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.V.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43249 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında rekreasyon alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 2.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 14.12.2012 gün ve E:2012/180 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında rekreasyon alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 2.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında rekreasyon alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı vekilinin görev itirazının, Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 14.12.2012 gün ve E:2012/180 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/562

KARAR NO: 2013/698

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- A.G., 2- M.B., 3- H.B., 4- O.B., 5- K.B., 6- R.B., 7- Ç.B., 8- G.B., 9- N.B.

Vekili : Av. M.Ş.G.

Davalılar : 1- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. Z.H.

2- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. E.Ö.

3- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.G.M.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Demircikara Mahallesi, 6293 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında semt spor alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 6. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 18.1.2013 gün ve E:2012/511 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında semt spor alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında semt spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.1.2013 gün ve E:2012/511 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/563

KARAR NO: 2013/699

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.D.

Vekili : Av. M.S.G.

Davalılar : 1- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. G.B.(C.)

2- Esenler Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.B.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilin İstanbul İli, Esenler İlçesi, Atışalanı mevkii, 523 Ada, 5 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında dini tesis alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

BAKIRKÖY 10. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 15.11.2012 gün ve E:2012/368 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Esenler Belediye Başkanlığı vekili idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında dini tesis alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında dini tesis alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Esenler Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Bakırköy 10. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Esenler Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Bakırköy 10. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.11.2012 gün ve E:2012/368 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/566

KARAR NO: 2013/700

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’ndan kaynaklanan idari para cezasının iptali istemiyle açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : K.S.

Vekili : Av. T.Y.

Davalı : İstanbul Valiliği Emn.Md. C Bölgesi Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 GE ….. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 27.9.2012 tarih ve GO-46441 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiştir.

Davacı vekili, idari para cezasının iptal edilmesi istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

PENDİK 1. SULH CEZA MAHKEMESİ: 9.10.2012 gün ve D. İş:2012/934 sayı ile, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine karar vermiş,yapılan itiraz Pendik 4.Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

Davacı vekili, idari para cezasının iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 9. İDARE MAHKEMESİ: 2.1.2013 gün ve E:2012/2433, K:2013/5 sayı ile, 2918 sayılı Kanun’da,bu Kanun nedeniyle verilen idari para cezasına karşı idari yargı yerine başvurulacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığından,5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği...” açıkça belirtilmiştir. Bu durum gözetildiğinde, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası onaylı örneği de temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesi üçüncü fıkrası uyarınca verilen idari para cezasının iptal edilmesi istemiyle açılmıştır.

30.3.2005 gün ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 6.12.2006 gün ve 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesiyle değiştirilen 3. maddesinde, " (1) Bu Kanunun;

a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır"; Kanunun “Başvuru yolu” başlıklı 27. maddesinin 1. fıkrasında ise "idari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idari yaptırım kararı kesinleşir" düzenlemeleri yer almıştır.

Bu düzenlemelere göre; Kabahatler Kanunu’nun, idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer Kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı anlaşılmaktadır.

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.Açıklanan nedenlerle, Pendik 1. Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Pendik 1. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 9.10.2012 gün ve D. İş:2012/934 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/568

KARAR NO: 2013/701

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’ndan kaynaklanan idari para cezasının iptali istemiyle açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk

K A R A R

Davacı : H.A.

Vekili : Av. M.F.Y.

Davalı : İstanbul Valiliği İl Emniyet Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 FZ…. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 10.11.2012 tarih ve GP-559067 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiştir.

Davacı vekili, idari para cezasının iptal edilmesi istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

İSTANBUL 3. SULH CEZA MAHKEMESİ: 28.11.2012 gün ve D. İş:2012/6334,

K:2012/6334 sayı ile, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş,verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

Davacı vekili,bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 9. İDARE MAHKEMESİ: 26.12.2012 gün ve E:2012/2382, K:2012/2780 sayı ile, 2918 sayılı Kanun’da,bu Kanun nedeniyle verilen idari para cezasına karşı idari yargı yerine başvurulacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığından,5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Dava, 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesi üçüncü fıkrası uyarınca verilen idari para cezasının iptal edilmesi istemiyle açılmıştır.

30.3.2005 gün ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 6.12.2006 gün ve 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesiyle değiştirilen 3. maddesinde, " (1) Bu Kanunun;

a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.Açıklanan nedenlerle, İstanbul 3. Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 3. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 28.11.2012 gün ve D. İş:2012/6334,K:2012/6334 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/570

KARAR NO: 2013/702

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2247 sayılı Yasa’nın 14 ve 19. maddelerinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A. Turizm Tekstil İnş. ve Oto San. ve Tic. Ltd. Şti.

Vekili : Av. D.A.

Davalı : İstanbul Valiliği,Silivri Bölge Trafik Denetleme İstasyon Amirliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 ZM…. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 10.8.2012 tarih ve GN-995008 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 10.8.2012 tarih ve 189488 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 5. İDARE MAHKEMESİ: 23.10.2012 gün ve E:2012/1663, K:2012/2465 sayıyla; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez idari para cezasının iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulun-muştur.

SİLİVRİ 1. SULH CEZA MAHKEMESİ: 28.2.2013 gün ve D. İş:2013/55 sayıyla; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle ve Uyuşmazlık Mahkemesinin benzer kararlarını da gerekçe göstererek, davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına ve işin incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi’nin karar vermesine değin ertelenmesine karar vermiştir.

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı

İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği…”açıkça belirtilmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

(Değişik ikinci fıkra: 23/7/2008 – 5791/9 md.) Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir” denilmiştir. Aynı Yasanın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesinin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmiştir.

2247 sayılı Yasanın 19. madde hükmü ile, yargı merciilerinin Uyuşmazlık Mah-kemesi’ne re’sen başvurabilmelerine olanak tanınmış olup, böylece 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesine göre doğabilecek olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi bakımından daha ekonomik bir yöntem öngörülmüştür.

Buna göre, 19. madde kapsamındaki bir başvuruda da, 14. maddede öngörülen “... tarafları, konusu ve sebebi aynı olan dava...” koşulunun aranacağı doğaldır.

Dosyanın incelenmesinden,davacının yukarıda sözü edilen Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağına istinaden düzenlenen “araç trafikten men tutanağı”nın iptali istemiyle idari yargı yerinde açtığı davada, Mahkemece davanın görev yönünden reddine karar verildiği ve kararın kesinleştiği, davacının 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca adına verilen 1.950,00 TL tutarındaki idari para cezasının kaldırılması istemiyle de adli yargı yerine itirazda bulunduğu ve Mahkemece , davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına ve işin incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi’nin karar vermesine değin ertelenmesine karar verildiği anlaşıldığından, olayda, davanın konusu ve sebebinin aynı olması koşulunun gerçekleşmediği anlaşılmıştır.

Bu durumda, idari ve adli yargı yerlerine açılan davaların konusu ve sebebi aynı olmadığından, 2247 sayılı Yasa’nın 14 ve 19. maddelerinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, başvurunun aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca reddine karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ : 2247 sayılı Yasa’nın 14 ve 19. maddelerinde belirtilen koşulların oluşmaması nedeniyle, BAŞVURUNUN aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/575

KARAR NO: 2013/703

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48/5. maddesi uyarınca verilen idari para cezasına karşı yapılan itirazın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : S.G.

Vekilleri : Av. A.A.Y.

Davalı : İstanbul Valiliği

O L A Y : İstanbul Valiliği, İl Emniyet Müdürlüğü, Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü’nün 29.6.2012 gün ve GL-001555 seri-sıra sayılı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı ile davacıya, ikinci kez alkollü araç kullanmaktan dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48/5. maddesi uyarınca 814,00TL. para cezası verilmiş; aynı birim tarafından 29.6.2012 tarih ve 128934 sayılı Sürücü Belgesi Geri Alma Tutanağı düzenlenmiştir.

Davacı vekili, idari para cezasının iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

İSTANBUL 3. SULH CEZA MAHKEMESİ; 31.08.2012 gün ve Değ.İş:2012/4777, K:2012/4777 sayı ile; ; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez, aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 2. İDARE MAHKEMESİ: 27.11.2012 gün ve E:2012/2361, K:2012/2178 sayı ile; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 2918 sayılı Yasa’nın 48/5. maddesi uyarınca verilen para cezasının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

13.10.1983 tarih ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48. maddesinin beşinci fıkrasında(Değişik: 8/1/2003 - 4785/3 md), “Yönetmelik ile belirtilen miktarların üzerinde alkollü araç kullandığı tespit edilen sürücülerin, suçun işlendiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde; birinci defasında sürücü belgeleri altı ay süreyle geri alınır ve haklarında 265 300 000 lira para cezası uygulanır. İkinci defasında sürücü belgeleri iki yıl süreyle geri alınır ve haklarında 332 600 000 lira para cezası uygulanır ve bu sürücüler Sağlık Bakanlığınca, esas ve usulleri Sağlık ve İçişleri Bakanlıklarınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilen sürücü davranışlarını geliştirme eğitimine tabi tutulurlar, eğitimi B.ıyla tamamlayanların belgeleri süresi sonunda iade edilir. Üç veya üçten fazlasında ise, sürücü belgeleri beş yıl süreyle geri alınır ve altı aydan aşağı olmamak üzere hafif hapis cezası ile birlikte 532 600 000 lira hafif para cezası uygulanır. Ayrıca, psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutulurlar. Bu değerlendirme ve muayene sonrasında uygun görülenlere, geri alma süresi sonunda sürücü belgeleri iade edilir. Psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesinin yapılmasına dair esas ve usuller yönetmelikte gösterilir” hükmü yer almıştır.

1.6.2005 tarihinde 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesi üzerine Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nce, sözü edilen Kanun’un diğer kanunlarda düzenlenen idari yaptırımlar ile bunlara karşı yapılacak itirazlara ilişkin görev hükümleri üzerindeki etkisinin incelenmesi sonucunda: diğer kanunlarda düzenlenen idari yaptırımın, dayanağı olan yasanın amacı dikkate alınarak; Kabahatler Kanunu’nun 1., 2., 16. ve 19. maddelerinde belirtilen koşulları taşıması, 27. maddenin (1) numaralı bendinde belirtilen idari yaptırımlardan olması halinde, idari para cezaları ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin olanlarına karşı 1.6.2005 tarihinden sonra yapılacak itirazlarda sulh ceza mahkemelerinin genel görevli kılındığına ve bu nedenle doğan görev uyuşmazlıklarında adli yargı yerinin görevli bulunduğuna karar verilmiştir.

Daha sonra, 30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde “(1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır.” denilmiştir.19.12.2006 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, Kabahatler Kanunu’nun; idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterildiği durumunda ise uygulanmayacağı anlaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 3. Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 3. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 31.08.2012 gün ve Değ.İş:2012/4777, K:2012/4777 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/578

KARAR NO: 2013/704

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: 5996 sayılı Yasa uyarınca verilen idari para cezasına karşı yapılan itirazın ve ele geçirilen ilaçların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine ilişkin işlemin kaldırılması istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesinin gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.E

Vekili : Av. E.T.

Davalı : Gölmarmara Kaymakamlığı

O L A Y : İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde görevli veteriner hekim davacının, İlçe Tarım Müdürlüğündeki çalışma odasında, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 13.maddesinde belirtilen satış yerleri dışında veteriner tıbbi ürünlerin satışını yaptığından bahisle, Gölmarmara Kaymakamlığı İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünce, aynı Kanun’un 37.maddesinin birinci fıkrası (g) bendi uyarınca 11.875 TL. idari para cezası verilmiş, ayrıca ele geçirilen ilaçların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine de karar verilmiştir.

Davacı vekili, idari para cezası ile ele geçirilen ilaçların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine ilişkin kararların iptali istemiyle adli yargı yerinde itirazda bulunmuştur.

AKHİSAR 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 16.11.2012 gün ve Değ. İş. No:2012/281 sayı ile, Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesi uyarınca davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez, aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

MANİSA 2. İDARE MAHKEMESİ; 19.12.2012 gün ve E: 2012/590, K:2012/176 sayı ile, Kabahatler Kanunu uyarınca 1.6.2005 tarihinden itibaren açılacak tüm idari yaptırım kararlarına ilişkin davaların çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulunun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği…” açıkça belirtilmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nun 37.maddesinin birinci fıkrası (g) bendi uyarınca verilen 11.875 TL. idari para cezası ile ele geçirilen ilaçların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle açılmıştır.

5996 sayılı Kanun’un “Veteriner tıbbî ürünlerinin toptan ve perakende satışı, tanıtımı ”

başlığı altında düzenlenen 13.maddesinde, “ (1)Veteriner biyolojik ürünler dışındaki veteriner tıbbî ürünlerinin toptan satışı, ecza depoları veya veteriner ecza depoları kanalıyla, perakende satışları ise eczaneler, veteriner muayenehane, klinik, poliklinik ve hayvan hastaneleri kanalıyla yapılır. Ancak, Bakanlıkça izin verilmiş süs kuşları ile akvaryum ve egzotik süs hayvanlarını satan işyerlerinde, veteriner biyolojik ürünler dışındaki sadece bu hayvanlara mahsus olan veteriner tıbbî ürünler satılabilir. Veteriner biyolojik ürünlerin satışına ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir.

(2) Veteriner tıbbî ürünlerini depolayanlar, toptan ve perakende ticaretini yapanlar, alış ve satış ile ilgili kayıtları tutmak, Bakanlığın belirlediği uygun şartlarda muhafaza etmek ve denetimlerde her türlü kolaylığı göstermek zorundadır.

(3) Psikotropik ve narkotik veteriner tıbbî ürünleri, bu Kanun hükümlerine ilave olarak uyuşturucularla ilgili özel kanunlara da tâbidir. Bu ürünler sadece klinisyen veteriner hekimlere, veteriner fakültelerinin ilgili birimlerine satılabilir, sadece veteriner hekimler tarafından uygulanır ve Bakanlığın izni olmadıkça devredilemez ve satılamaz. Bu ürünler için azaltılmış olsa dahi tanıtım numunesi hazırlanamaz.

(4) Veteriner sağlık ürünlerinin tanıtımına ilişkin düzenlemeler Bakanlıkça belirlenir. Ancak, psikotropik ve narkotik etkili veteriner tıbbî ürünlerinin kitlesel iletişim vasıtalarıyla hatırlatıcı ya da bilgilendirici tanıtımı yapılamaz.

(5) Veteriner sağlık ürünlerinin ambalajında satış fiyatının belirtilmesi zorunludur. Bakanlık, ülke ihtiyaçları, piyasa koşulları, kamu yararı ve hizmetin gereklerini dikkate alarak gerektiğinde satış fiyatlarını belirleyebilir.

(6) Bu maddenin uygulanması ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelik ile belirlenir” denilmiş; “Veteriner sağlık ürünleri ile ilgili yaptırımlar” başlıklı 37.maddesinin birinci fıkrası (g) bendinde ise; “13 üncü maddede belirtilen satış yerleri dışında veteriner tıbbî ürünlerin satışını yapan yer sahiplerine onbin Türk Lirası idarî para cezası verilir; ürünlere el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir” hükmü yer almıştır.

Olayda, dava, idari para cezası ile ele geçirilen ilaçların mülkiyetinin kamuya geçirilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle açılmış olup ; 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nda idari para cezası ile mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin hususlar düzenlenmiş; ancak, bu idari yaptırımlara karşı kanun yoluna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Öte yandan;30.3.2005 tarih ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun birinci mad-desinde, “Bu Kanunda; toplum düzenini, genel ahlâkı, genel sağlığı, çevreyi ve ekonomik düzeni korumak amacıyla;

a) Kabahatlere ilişkin genel ilkeler,

b) Kabahatler karşılığında uygulanabilecek olan idari yaptırımların türleri ve sonuçları,

c) Kabahatler dolayısıyla karar alma süreci,

d) İdari yaptırıma ilişkin kararlara karşı kanun yolu,

e) İdari yaptırım kararlarının yerine getirilmesine ilişkin esaslar,

belirlenmiş ve çeşitli kabahatler tanımlanmıştır” denilerek Kanunun amaç ve kapsamı belirlenmiş; ikinci kısmında yer alan 32 ila 43. maddelerinde, Türk Ceza Kanunu kapsamı dışında kalan çeşitli kabahatler sayılarak, bu eylemlere yaptırımlar öngörülmüştür.Anılan Kanun’un 2. maddesinde, “kabahat” deyiminden, kanunun karşılığında idari yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlığın anlaşılacağı; 16. maddesinde, kabahatler karşılığında uygulanacak olan idari yaptırımların “idari para cezası” ve “idari tedbirler”den ibaret bulunduğu; “idari tedbirler”in de mülkiyetin kamuya geçirilmesi ve ilgili kanunlarda yer alan diğer tedbirler olduğu belirtilmiştir.

Kanun’un “Mülkiyetin kamuya geçirilmesi” başlıklı 18.maddesinde de:

“(1) Kabahatin konusunu oluşturan veya işlenmesi suretiyle elde edilen eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine, ancak kanunda açık hüküm bulunan hallerde karar verilebilir.

(2) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar, eşyanın;

a) Kullanılmaz hale getirilmesi,

b) Niteliğinin değiştirilmesi,

c) Ancak belli bir surette kullanılması,

Koşullarından birinin yerine getirilmesine bağlı olarak belli bir süre geciktirilebilir. Belirlenen süre zarfında koşulun yerine getirilmemesi halinde eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir.

(3) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar kesinleşinceye kadar ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından eşyaya elkonulabileceği gibi; eşya, kişilerin muhafazasına da bırakılabilir.

(4) Eşyanın mülkiyeti, kanunda açık hüküm bulunan hallerde ilgili kamu kurum ve kuruluşuna, aksi takdirde Devlete geçer.

(5) Eşyanın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilebilmesi için fail hakkında idari para cezası veya başka bir idari yaptırım kararı verilmiş olması şart değildir.

(6) Kaim değerin mülkiyetinin kamuya geçirilmesine de karar verilebilir.

(7) Mülkiyeti kamuya geçirilen eşya, başka suretle değerlendirilmesi mümkün olmazsa imha edilir.

(8) Mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin karar, kesinleşmesi halinde yerine getirilir”

denilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nun 6.12.2006 gün ve 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesiyle değiştirilen 3. maddesinde, “ (1) Bu Kanunun;

a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır” ”; Kanunun “Başvuru yolu” başlıklı 27. maddesinin 1. fıkrasında ise “idari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idari yaptırım kararı kesinleşir” düzenlemeleri yer almıştır.

Bu düzenlemelere göre; Kabahatler Kanunu’nun, idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı anlaşılmaktadır.

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezası ile mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden olduğu, 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’nda da bu idari yaptırım kararlarına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacak olması nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Yasa hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi işlemine karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Akhisar 2. Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Akhisar 2. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 16.11.2012 gün ve Değ. İş. No:2012/281 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/579

KARAR NO: 2013/705

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : G.Y.

Davalı : İstanbul Valiliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 CBH…. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 7.11.2012 tarih ve GH-771221 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 7.11.2012 tarih ve 223794 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 6. İDARE MAHKEMESİ: 19.11.2012 gün ve E:2012/2090, K:2012/2288 sayı ile; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

KARTAL 6. SULH CEZA MAHKEMESİ: 21.11.2012 gün ve D. İş:2012/1017, K:2012/1017 sayı ile; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş,karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

I-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, idari yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 6. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin 19.11.2012 gün ve E:2012/2090, K:2012/2288 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/582

KARAR NO: 2013/706

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : S.S. Kongre Org. Tanıtım Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.

Vekili : Av. E.Ö.

Davalı : İstanbul Valiliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 16 YZ… plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi S.F. adına 5.10.2012 tarih ve GO-101947 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden araç sahibi davacı adına düzenlenen 5.10.2012 tarih ve 210493 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 1. İDARE MAHKEMESİ: 31.10.2012 gün ve E:2012/1923, K:2012/1773 sayı ile; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

PENDİK 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 21.1.2013 gün ve D. İş:2013/84 sayı ile; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş,karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının; davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği görülmekte ise de; dosya içersinde idari yargı yerince verilmiş görevsizlik kararının kesinleşme şerhli onaylı örneği mevcut olduğundan, sonuçta usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 1. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nin 31.10.2012 gün ve E:2012/1923, K:2012/1773 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/583

KARAR NO: 2013/707

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : T.K.

Davalı : İstanbul Valiliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 BD …. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi H.K. adına 8.10.2012 tarih ve GO-590036 seri-sıra numaralı, araç sahibi davacı adına 8.10.2012 tarih ve GO-590037 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanakları düzenlenerek ayrı ayrı 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden davacı adına düzenlenen 8.10.2012 tarih ve 211572 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı ile Hüseyin Karakurluk, idari para cezaları ve aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmışlardır.

İSTANBUL 8. İDARE MAHKEMESİ: 19.10.2012 gün ve E:2012/1842, K:2012/1970 sayı ile; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez adına düzenlenen idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

KARTAL 6. SULH CEZA MAHKEMESİ: 21.11.2012 gün ve D. İş:2012/1041 sayı ile; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş,yapılan itiraz Kartal 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği...” açıkça belirtilmiştir. Bu durum gözetildiğinde, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

İdari ve adli yargı yerleri arasında, davacının adına düzenlenen idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açtığı davalar yönünden, 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının; 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, idari yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 8. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 8. İdare Mahkemesi’nin 19.10.2012 gün ve E:2012/1842, K:2012/1970 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/586

KARAR NO: 2013/708

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesi uyarınca verilen para cezasının ve aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılan davanın, Kabahatler Kanunu’nun 3 ve 27/8. maddesi hükümleri uyarınca İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : T.G.

Davalı : Bergama Bölge Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 H…. plaka sayılı aracın amaç dışı kullanıldığının (korsan işletildiği) tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesi uyarınca, davacı adına 4.9.2012 tarih ve GJ-946030 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 650 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 4.9.2012 tarih ve 2658 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 15 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle adli yargı yerinde itirazda bulunmuştur.

BERGAMA SULH CEZA MAHKEMESİ: 18.10.2012 gün ve D.İş:2012/570 sayı ile, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş,verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İZMİR 2. İDARE MAHKEMESİ: 26.12.2012 gün ve E:2012/2055, K:2012/2331 sayı ile, 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının;15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesi uyarınca verilen para cezasının ve aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılmıştır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması” başlığı altında düzenlenen Ek 2. maddesinde, “(Ek: 17/10/1996 - 4199/43 md. Değişik: 21/5/1997 - 4262/4 md.), Araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahipleri 14 400 000 lira para cezası ile cezalandırırlar.

Ayrıca, araç onbeş gün süre ile trafikten men edilir” hükmü yer almıştır.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

Uyuşmazlığın çözümü için, aracın onbeş gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin karar, 2918 ve 5326 sayılı Kanunlar uyarınca incelendiğinde, idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu idari bir işlem olduğu, 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde aracın geçici olarak trafikten men edilmesi hususunun trafik ve sulh ceza mahkemelerinin görevine dahil edilmediği ve 5326 sayılı Kanun’un 19. maddesinde, diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için kara nakil aracının trafikten alıkonulmasına ilişkin hükümlerin geçici istisnalar içinde sayıldığı dikkate alındığında; aracın onbeş gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin davaya bakma görevi idare mahkemesine ait olmaktadır.

Buna göre, 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesi uyarınca verilen para cezasının çözüm yerinin adli yargı, aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin işlemin çözüm yerinin idari yargı olması dikkate alındığında:

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde " (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesi ve aynı Kanunun 27. maddesine 5560 sayılı Kanun’la eklenen sekizinci fıkra hükmü bir arada değerlendirildiğinde, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesi uyarınca verilen para cezasının ve aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle açılan davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, İzmir 2. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İzmir 2. İdare Mahkemesi’nin 26.12.2012 gün ve E:2012/2055, K:2012/2331 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/588

KARAR NO: 2013/709

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu uyarınca verilen idari para cezasına karşı açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A. Akaryakıt Nakl. Gıda İnş. Taahhüt San. Tic. Ltd. Şti.

Vekili : Av. H.K.

Davalı : Muğla Valiliği

O L A Y : Muğla Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğünce yapılan denetimler sırasında, davacıya ait istasyonda, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu’nun yasaklarla ilgili 14/d maddesinde belirtilen “damga süresi geçmiş ölçü aleti” kullandığının tespit edildiğinden bahisle, 13.9.2010 tarih ve 2010/12 sayılı karar ile davacı adına aynı Kanun’un 15/c. maddesi uyarınca 22.880,00 TL idari para cezası verilmiştir.

Davacı vekili, idari para cezasının kaldırılması istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

KÖYCEĞİZ SULH CEZA MAHKEMESİ: 25.10.2010 gün ve D.İş No: 2010/184 sayı ile, para cezasının damga süresi geçmiş ölçü aleti tespit tutanağı uyarınca verildiği,öncelikle bu tutanağın iptali gerektiği,bu durumda 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine karar vermiş,yapılan itiraz Muğla 1.Ağır Ceza Mahkemesince kesin olarak reddedilmiştir.

Davacı vekili, aynı istekle bu kez, idari yargı yerinde dava açmıştır.

MUĞLA 2. İDARE MAHKEMESİ: 27.2.2013 gün ve E: 2012/1268 sayı ile, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu uyarınca verilen para cezasına karşı aynı Kanun’da başvurulacak yargı yolu belirtilmediğinden, görev konusunda bir düzenleme bulunmaması karşısında 5326 sayılı Yasa uyarınca davanın adli yargı yerinde görülüp çözümlenmesinin gerektiği gerek-çesiyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına ve işin incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi’nin karar vermesine değin ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği…” açıkça belirtilmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

İdari yargı yerince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının Mahkemece, ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu’nun 14. maddesinin (d) fıkrasına aykırılık nedeniyle aynı Kanun’un 15. maddesinin (c) fıkrası uyarınca verilen idari para cezasının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

11.1.1989 tarih ve 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu’nun “Yasaklar” başlıklı 14. maddesinin (d) bendinde, “Damgası kopmuş, bozulmuş, periyodik muayene zamanında müracaat edilmemiş veya damga süresi geçirilmiş veya damgaları iptal edilmiş ölçü ve ölçü aletlerinin kullanılması, satışa arzı veya satılması, alım satım yerlerinde bulundurulması, damgaları iptal edilmiş ölçü ve ölçü aletlerinin, tamirlerinden sonra tekrar muayene ve damga yaptırılmadan sahiplerine teslimi, (…) Yasaktır ” hükmüne yer verilmiş; aynı Yasa’nın “İdari Cezalar” başlıklı (Değişik:23/1/2008 – 5728/461 md.) 15. maddesinin (c) bendinde, “Damgası kopmuş, bozulmuş, damga süresi dolmuş ölçü aletini kullanan kişiye, bin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca bu ölçü aletlerine el konularak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilir ” denilmiştir.

Olayda, dava idari para cezasının kaldırılması istemiyle açılmış olup; 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu’nda idari para cezasına karşı kanun yoluna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.Öte yandan; 30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesiyle değiştirilen 3. maddesinde, " (1) Bu Kanunun;

a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır"; Kanunun “Başvuru yolu” başlıklı 27. maddesinin 1. fıkrasında ise, "İdari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idari yaptırım kararı kesinleşir" düzenlemeleri yer almıştır.

Bu düzenlemeye göre; Kabahatler Kanunu’nun, idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı anlaşılmaktadır.

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu’nda da idari para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Yasa hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Muğla 2. İdare Mahkemesince yapılan başvurunun kabulü ile Köyceğiz Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Muğla 2. İdare Mahkemesince yapılan BAŞVURUNUN KABULÜ ile, Köyceğiz Sulh Ceza Mahkemesi’nin 25.10.2010 gün ve D.İş No: 2010/184 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/589

KARAR NO: 2013/710

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- H.S., 2- İ.S.

Vekili : Av. S.S.

Davalılar : 1- Nilüfer Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.D.

2- Bursa İl Özel İdaresi

Vekili : Av. Y.G.

3- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. E.Ç.D.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Beşevler Mahallesi, 814 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

BURSA 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 22.11.2012 gün ve E:2012/485 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, Davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri görev itirazının, Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri GÖREV İTİRAZININ, Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 22.11.2012 gün ve E:2012/485 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/590

KARAR NO: 2013/711

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.Y.

Vekili : Av. A.F.D.

Davalılar : 1- Nilüfer Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.D.

2- Bursa İl Özel İdaresi

Vekili : Av. Y.G.

3- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. E.Ç.D.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkillinin Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Beşevler Mahallesi, 814 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

BURSA 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 20.11.2012 gün ve E:2012/325 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri görev itirazının, Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri GÖREV İTİRAZININ, Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.11.2012 gün ve E:2012/325 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/591

KARAR NO: 2013/712

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- N.K., 2- N.Y.

Vekili : Av. A.F.D.

Davalılar : 1- Nilüfer Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.D.

2- Bursa İl Özel İdaresi

Vekili : Av. Y.G.

3- Milli Eğitimi Bakanlığı

Vekili : Av. E.Ç.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Demirci Mahallesi, 3347 Ada, 7 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

BURSA 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 20.11.2012 gün ve E:2012/314 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Nilüfer Belediye Başkanlığı ve Bursa İl Özel İdaresi vekilleri GÖREV İTİRAZININ, Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.11.2012 gün ve E:2012/314 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/592

KARAR NO: 2013/713

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.O.K.

Vekili : Av. S.K.

Davalılar : 1- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. E.N.C.

2- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.K.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yakacık Mahallesi, 44269 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında ağaçlandırılacak alan olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 20. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 16.1.2013 gün ve E:2012/446 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

Davalılar vekillerinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında ağaçlandırılacak alan olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1.000,00 TL’nin davalı idarelerden tahsili, taşınmazın davalılar lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ağaçlandırılacak alanda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalılar vekillerinin görev itirazının, Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar vekillerinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 16.1.2013 gün ve E:2012/446 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/593

KARAR NO: 2013/714

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Y.G.

Vekili : Av. S.S.O.

Davalı : İl Özel İdaresi’ne İzafeten Ankara Valiliği

Vekili : Av. S.K.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Çankaya İlçesi, İlker Mahallesi, 27065 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 44.950,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı vekili süresi içinde verdiği dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 20. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 16.1.2013 gün ve E:2012/457 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 44.950,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı vekilinin görev itirazının, Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 16.1.2013 gün ve E:2012/457 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/594

KARAR NO: 2013/715

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : B.Ö.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.V.

2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. O.S.

3- Kültür ve Turizm Bakanlığı

Vekili : Av. B.A.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Alacaatlı Mahallesi, 43660 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında sosyo kültürel tesis alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 2.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 15. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 28.12.2012 gün ve E:2012/37 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekillerinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında sosyo kültürel tesis alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 2.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında sosyo kültürel tesis alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazının, Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28.12.2012 gün ve E:2012/37 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/595

KARAR NO: 2013/716

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : N.G.

Vekili : Av. Ö.F.Y.

Davalılar : 1- Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.K.

2- T.C. Sağlık Bakanlığı

Vekili : Av. S.B.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Çankaya İlçesi, Karakusunlar Mevkiinde kain, 27557 Ada, 5 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında sağlık ve kreş alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 9. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 6.12.2012 gün ve E:2012/183 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında sağlık ve kreş alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1.000,00 TL’nin davalı idarelerden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında sağlık ve kreş alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalılar vekillerinin görev itirazının, Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar vekillerinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 6.12.2012 gün ve E:2012/183 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/596

KARAR NO: 2013/717

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Ö.A.

Vekili : Av. R.I.

Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. A.Ü.K.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Bağlıca Köyü, 46881 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 600.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

SİNCAN 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 12.6.2012 gün ve E:2012/371 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 600.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı idare vekili görev itirazının, Sincan 1. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı idare vekili GÖREV İTİRAZININ, Sincan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 12.6.2012 gün ve E:2012/371 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/597

KARAR NO: 2013/718

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- Z.S., 2- O.S., 3- Ş.Ş. Vekili : Av. A.Ş.

Davalı : Sağlık Bakanlığı

Vekili : Av. H.K.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Ankara İli, Çankaya İlçesi, Hilal Mahallesi, 27643 Ada, 3 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında sağlık alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 18. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 12.4.2012 gün ve E:2011/586 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında sağlık alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında sağlık alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı vekilinin görev itirazının, Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 12.4.2012 gün ve E:2011/586 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/599

KARAR NO: 2013/719

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- S.K., 2- A.K., 3- H.K., 4- Ş.K. varisleri: a) H.U., b) E.K., c) Ş.K., d) G.U., e) M.K.

5- F.K. varisleri: a) F.Ö., b) G.Ö., d) N.K. d) N.G., e) N.K., f) E.O.

Vekili : Av. V.B.A.

Davalılar : 1- Esenler Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. E.K.

2- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. M.Ö.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin İstanbul İli, Esenler Atışalanı’nda bulunan Havaalanı Mahallesi, 24 pafta 756 parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında kısmen yol, kısmen de kentsel hizmet alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

BAKIRKÖY 10. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 11.9.2012 gün ve E:2012/224 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

Davalı Esenler Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında kısmen yol, kısmen de kentsel hizmet alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kısmen yol, kısmen de kentsel hizmet alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı Esenler Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Bakırköy 10. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Esenler Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Bakırköy 10. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 11.9.2012 gün ve E:2012/224 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/601

KARAR NO: 2013/720

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacının rahatsızlığında kullanılan stentlerin bedelinin tarafına ödenmemesi üzerine açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : İ.Ö.

Davalılar : İdari Yargıda

1- Espiye Kaymakamlığı (Espiye Devlet Hastanesi)

2- Giresun Valiliği (Giresun İl Sağlık Müdürlüğü)

Adli Yargıda

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı

Vekili : Av. M.Ö.

O L A Y : Espiye Devlet Hastanesinde Ayniyat Saymanı olarak çalışmakta olan davacının, (devredilen Emekli Sandığı iştirakçisi), kalp rahatsızlığının tedavisinde kullanılan stentlerin bedelinin tarafına ödenmesi istemiyle 3.3.2010 tarihinde yaptığı başvurunun, 9.3.2010 tarihinde Giresun Valiliği İl Sağlık Müdürlüğünce reddedilmesi üzerine, ret işleminin iptali ile, ilaç salınımlı stentlere ödemiş olduğu toplam 6.712,64 TL’nin, kuruma başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, davalıdan tahsili istemiyle, idari yargı yerinde dava açmıştır.

ORDU İDARE MAHKEMESİ: 29.12.2010 gün, E:2010/326, K:2010/1732 sayı ile, 5510 sayılı Yasanın 102. ve 104. ve geçici 12. maddelerinden söz ederek, davacının toplamda 6.712,64 TL olan tedavi giderinin tamamının, sağlık sigortası kapsamında, sağlık uygulama tebliğine göre davalı kurumca ödenmemesine ilişkin 9.3.2010 tarih ve 1791-3197 sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmış ise de, tedavi giderinin Kurumca ödenmemesinden kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözüm yerinin adli yargı olduğu, mahkemelerinin görevsiz olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle, davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı bu kez aynı istemle Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına karşı adli yargı yerinde dava açmıştır. (Ancak dava devam ederken davacının vefatı üzerine davacının murislerince davaya devam edilmiştir.)

Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (İş Mahkemesi Sıfatıyla): 29.11.2011 gün ve E:2011/8, K:2011/526 sayı ile, davanın kısmen kabulüne, 6.480.00 TL’nin 3.3.2010 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermiş; bu karar davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığınca temyiz edilmiş; Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 3.4.2012 gün ve E:2012/339, K:2012/6583 sayı ile, yargılama devamında ölen sigortalının, tedavisinin yapıldığı 9.9.2009 tarihinde memur olarak çalıştığı anlaşılmakta olup, tedavisinin yapıldığı tarih itibariyle sağlık sigortası açısından 5510 sayılı Yasa kapsamında bulunmayıp, 5434 sayılı Yasa kapsamında olduğu gözetilerek, davanın, görevsizlik nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek yazılı şekilde karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu nedeniyle davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazlarının kabulü ve hükmün bozulmasına karar vermiştir.

GİRESUN 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ (İŞ MAHKEMESİ SIFATIYLA):10.7.2012 gün ve E:2012/345, K:2012/424 sayı ile, bozma kararına uyarak, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı İbrahim Özcan’ın mirasçıları Nergiz Özcan, Cüneyt Özcan, Ercüment Özcan vekilleri Av. Burcu Ocak Öğütücü tarafından adli ve idari yargı yerlerince verilen görevsizlik kararları nedeniyle oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istenmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, ancak her iki yargı kolunda gösterilen davalı idareler farklı ise de, sonuç itibariyle aynı işlemin iptali istemiyle işlemi tesis edebilecek konumda olan idarelere karşı dava açıldığı, idari ve adli yargı dosyalarının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Espiye Devlet Hastanesinde Ayniyat Saymanı olarak görev yapmakta olan davacının, (devredilen Emekli Sandığı iştirakçisi), kalp rahatsızlığının tedavisinde kullanılan 6.712,64 TL tutarındaki stentlerin bedelinin faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile ödenen bedelin faiziyle birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden, kamu görevlisi olan davacıya Özel Gaziosmanpaşa Hastanesinde 9.9.2009 tarihinde stent takıldığı, davacı tarafından stentlerin bedelinin ödenmesi istemiyle 3.3.2010 tarihinde idareye başvurulduğu, bu başvurunun 9.3.2010 tarihinde reddedilmesi üzerine dava açıldığı ancak dava devam ederken davacının vefatı üzerine mirasçılarınca davanın takip edildiği anlaşılmıştır.

Ancak, yukarıda açıklandığı üzere 5754 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden önce statüde bulanan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile ilgili sosyal güvenlik mevzuatının uygulanmasından doğan idari işlem ve idari eylem niteliğindeki uyuşmazlıklarda idari yargının görevinin devam edeceği açıktır…”

Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, 5754 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihte kamu görevlisi olan davacı tarafından açılan davanın, görüm ve çözümünün idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Ordu İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ordu İdare Mahkemesi’nin 29.12.2010 gün, E:2010/326, K:2010/1732 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/602

KARAR NO: 2013/721

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : S.İ.

Vekili : Av. S.K.D.

Davalılar : 1- Kültür ve Turizm Bakanlığı

2- Türk Telekom A.Ş.

Vekili : Av. N.B.

O L A Y : İl Telekom Müdürlüğünde görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen davacı, 4.1.2010 tarihinde Kırıkkale Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü’ne atanmıştır.

Davacı 1.6.2012 tarihli dilekçesiyle, maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesini istemiş; bu istemi 13.06.2012 gün ve 131078 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü işlemi ile reddedilmiştir.

Davacı vekili; davalı idare işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Türk Telekom A.Ş. vekilince birinci savunma dilekçesinde, davanın adli yargının görev alanına girdiği öne sürülerek görev itirazında bulunulmuştur.

KIRIKKALE İDARE MAHKEMESİ: 6.11.2012 gün ve E:2012/421 sayı ile, 406 sayılı Yasa'nın Ek 29. maddesinin yukarıda yazılı hükümleri uyarınca, kamu kurumuna nakil hakkı bulunan personelden hizmet sözleşmesi feshedilenlerin 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesi uyarınca yeniden kamu personeli statüsüne girdiğinde kendilerine ödenecek ücretin hesaplanması görevinin idari nitelik taşıdığı, bu hesaplama konusunda T. Telekomünikasyon A.Ş.'nin görevli kılındığı, anılan şirketin belirlediği atamaya esas ücrete göre personele atandığı kurumda ödenecek maaşın tespit edilecek olması dolayısıyla T. Telekomünikasyon A.Ş. tarafından düzenlenen maaş nakil ilmühaberinin kamu görevlisi olan kişinin hukukunu etkilemesi, öte yandan davacının kamu kurumuna atanmasıyla kamu personeli statüsüne girmesi karşısında, kamu görevlisinin maaşının hatalı hesaplandığı iddiasına dayandırılan ve bu nedenle maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin bir idari uyuşmazlık yarattığı kuşkusuz olup bu nedenle bu işlemin iptali ile parasal hak istemiyle açılan davanın görülmesi ve çözümlenmesi görevinin idari yargıya ait olduğu, gerekçesiyle, davalı idarenin görev itirazının reddine ve Mahkemelerinin görevliliğine karar vermiştir.

Davalı Türk Telekom A.Ş. vekilince süresi içinde verilen dilekçe ile olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemiyle başvuruda bulunulması üzerine dilekçe, dava dosyası ile birlikte Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, davalı şirkette görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen, sonrasında Kamu Kurumu emrine atanan davacı tarafından; maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

Olayda, davalının hisse devir (14.11.2005) tarihinde çalışmakta iken 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve sonrasında kamu kurumu emrine atanan davacı tarafından; maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

Buna göre, iptali istenilen işlemin tesis edildiği tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekomünikasyon A.Ş.'nin olması karşısında, idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmek olanaksız olduğundan; uyuşmazlığın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Belirtilen nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile Kırıkkale İdare Mahkemesinin Görevlilik Kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Kırıkkale İdare Mahkemesinin 6.11.2012 gün ve E:2012/421 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/603

KARAR NO: 2013/722

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : R.B.

Vekili : Av. S.K.D.

Davalılar : 1- Kırıkkale Üniversitesi Rektörlüğü

Vekili : Av. Ö.K.

2- Türk Telekom A.Ş.

Vekili : Av. N.B.

O L A Y : İl Telekom Müdürlüğünde görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen davacı, 16.3.2010 tarihinde Kırıkkale Üniversitesi Rektörlüğü emrine atanmıştır.

Davacı 25.5.2012 tarihli dilekçesiyle, maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesini istemiş; bu isteği 06.06.2012 gün ve 593 sayılı Kırıkkale Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı işlemi ile reddedilmiştir.

Davacı vekili; davalı idare işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Türk Telekom A.Ş. vekilince birinci savunma dilekçesinde, davanın adli yargının görev alanına girdiği öne sürülerek görev itirazında bulunulmuştur.

KIRIKKALE İDARE MAHKEMESİ: 26.11.2012 gün ve E:2012/422 sayı ile, 406 sayılı Yasa'nın Ek 29. maddesinin yukarıda yazılı hükümleri uyarınca, kamu kurumuna nakil hakkı bulunan personelden hizmet sözleşmesi feshedilenlerin 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesi uyarınca yeniden kamu personeli statüsüne girdiğinde kendilerine ödenecek ücretin hesaplanması görevinin idari nitelik taşıdığı, bu hesaplama konusunda T. Telekomünikasyon A.Ş.'nin görevli kılındığı, anılan şirketin belirlediği atamaya esas ücrete göre personele atandığı kurumda ödenecek maaşın tespit edilecek olması dolayısıyla T. Telekomünikasyon A.Ş. tarafından düzenlenen maaş nakil ilmühaberinin kamu görevlisi olan kişinin hukukunu etkilemesi, öte yandan davacının kamu kurumuna atanmasıyla kamu personeli statüsüne girmesi karşısında, kamu görevlisinin maaşının hatalı hesaplandığı iddiasına dayandırılan ve bu nedenle maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin bir idari uyuşmazlık yarattığı kuşkusuz olup bu nedenle bu işlemin iptali ile parasal hak istemiyle açılan davanın görülmesi ve çözümlenmesi görevinin idari yargıya ait olduğu, gerekçesiyle, davalı idarenin görev itirazının reddine ve Mahkemelerinin görevliliğine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, davalı şirkette görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen, sonrasında Kamu Kurumu emrine atanan davacı tarafından; maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

Olayda, davalının hisse devir (14.11.2005) tarihinde çalışmakta iken 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve sonrasında kamu kurumu emrine atanan davacı tarafından; maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle dava açılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

Buna göre, iptali istenilen işlemin tesis edildiği tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekomünikasyon A.Ş.'nin olması karşısında, idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmek olanaksız olduğundan; uyuşmazlığın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Belirtilen nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile Kırıkkale İdare Mahkemesinin Görevlilik Kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Kırıkkale İdare Mahkemesinin 26.11.2012 gün ve E:2012/422 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/605

KARAR NO: 2013/723

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : Ankara Anonim Türk Sigorta Şirketi

Vekili : Av. O.S.

Davalı : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. G.T.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkili şirkete 11692551 nolu poliçe ile sigortalanan 34 A 7925 plaka sayılı İstanbul Emniyet Müdürlüğü adına kayıtlı aracın, eskort ekibi olarak görev yaptığı sırada, Gülhane Parkı içerisinde yolda kaplama olarak bulunan parke taşının yerinden fırlayarak sağ arka tekerleği patlatması sonucu araç sürücüsünün direksiyon hakimiyetini kaybettiğini, araçta maddi hasar meydana geldiğini, kazaya Gülhane Parkı içerisine taşların gevşek döşenmesinin neden olduğunu, müvekkili şirket tarafından 4.205,00 TL zararın sigortalısına ödendiğini, TTK 1301 md. Uyarınca sigortalının haklarına müvekkili şirketin halef olduğunu ileri sürerek, 4.205,00 TL maddi zararın kaza tarihi olan 22.1.2010 tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle 8.7.2011 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 2. SULH HUKUK MAHKEMESİ: 8.12.2011 gün ve E:2011/705, K:2011/1180 sayı ile, belediyelerin kamu tüzel kişileri olduğu, kamu hizmetleri sırasında verdikleri iddia olunan zararlardan dolayı sorumluluklarının özel hukuk hükümlerine tabi olmadığı, davanın idari yargı yerinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle, mahkemelerinin görevsizliğine, dava dilekçesinin reddine karar vermiş; bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle 27.6.2012 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 4. İDARE MAHKEMESİ: 28.9.2012 gün ve E:2012/1120, K:2012/1586 sayı ile, davalı idarenin gerekli tedbirleri almadığı iddiasıyla 2918 sayılı Kanun uygulamasından kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözümünün 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunun 110. maddesi hükmü uyarınca adli yargının görev alanına girdiği sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş; bu karara davacı vekilince itiraz edilmiş, İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 26.12.2012 gün ve E:2012/21443, K:2012/22440 sayı ile, itirazın reddine, kararın onanmasına karar vermiş; bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, adli ve idari yargı yerleri arasında oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle başvuruda bulunmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının aslı, adli yargı kararının kesinleşme şerhli örneği ile birlikte 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, meydana gelen trafik kazası sonucu sigortalı aracın uğradığı hasarı ödeyen sigorta şirketinin, zararın, olayda kusur ve sorumluluğu bulunduğundan bahisle, davalı tarafından giderilmesi isteminden ibaret bulunan bir rücuen tazminat davasıdır.

Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir”; Geçici 21. maddesinde de “Bu Kanunun 110 uncu maddesinin birinci fıkrasının göreve ilişkin hükmü, yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargıda ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış bulunan davalara uygulanmaz” denilmiştir. Dosyanın incelenmesinden, davacı sigorta şirketinin kasko sigortalısı olan aracın seyir halinde iken, davalı idarenin sorumluluğundaki yolda bulunan parke taşının yerinden fırlayarak aracın tekerleğini patlatması nedeniyle meydana gelen kaza sonucu oluşan zararın sigortalıya ödenmesi sonrasında; rücuen davalı idare tarafından tazmini istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır. Belediye aleyhine idare mahkemesinde açılan başka bir tazminat talepli tam yargı davasında, İdare Mahkemesi 2918 sayılı Yasanın 110.maddesinin 1.fıkrasının birinci ve ikinci cümlelerinin Anayasaya aykırı olduğu kanısına varmış, İdare Mahkemesinin bu iki cümlenin iptali istemiyle yaptığı başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi 8.12.2011 gün ve E:2011/124, K:2011/160 sayı ve 8.11.2012 gün ve E:2012/118, K:2012/170 sayılı aynı içerikli iki kararı ile; “2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 110. maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanun’dan doğan sorumluluk davalarının adli yargıda görüleceği öngörülmektedir. İtiraz başvurusunda bulunan mahkeme ise idare mahkemesi olup davaya bakmakta görevli ve yetkili mahkeme değildir. Başvurunun Mahkeme’nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.” Kararına varmıştır. Bu durumda, 2918 sayılı Yasanın 19.1.2011 tarihinde yürürlüğe giren 110. maddesi ile Anayasa Mahkemesi’nin benzer bir konuda İdare Mahkemesi’nin davaya bakmakla görevli bulunmadığı yolundaki kararları gözetildiğinde, bahsi geçen Kanun maddesinin karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzeninin sağlanarak trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri kapsadığı ve Kanunun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev yetki ve sorumlulukları ile, çalışma usullerini kapsadığı, dolayısıyla oluşan trafik kazası nedeniyle açılacak sorumluluk davalarının görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu; meydana gelen zararın tazmini istemiyle açılan bu davanın da adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden, Sulh Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın görüm ve çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, İstanbul 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 8.12.2011 gün ve E:2011/705, K:2011/1180 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde Üyelerden Eyüp Sabri BAYDAR’ın KARŞIOYU ve OY OYÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.

KARŞI OY

Davalı Belediyenin karayolunun yapım, bakım ve korunmasındaki ihmali sonucu meydana gelen kazada, davacının uğradığı maddi zararın tazmini istemi ile Adli Yargı İlk Derece Mahkemesinde dava açılmış,

Yargılama sonucunda "idarenin hizmet kusuruna dayalı açılan davaların tam yargı davası niteliğinde bulunduğu, İdari Yargıda açılması gerektiği" gerekçesi ile dava dilekçesi yargı yolu yönünden reddedilmiş,

Kararın kesinleşmesi üzerine bu kez davacı vekili aynı istekle İdari Yargıda dava

ikame etmiş,

İdare Mahkemesi de yargılama sonucunda "uyuşmazlığın 2918 Sayılı Yasa'nın 110. maddesi gereğince Adli Yargıda çözümlenmesi gerektiği" gerekçesi ile yargı yolu yönünden davanın reddine, 2247 Sayılı Yasa'nın 19.maddesi gereğince görevli yargı kolunun belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na gönderilmesine karar vermiş,

Bu kararın da kesinleşmesi üzerine dosya Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmiş, Yüksek Mahkemece yapılan inceleme sonucunda "2918 Sayılı Yasa'nın 110.maddesi hükümleri gözetildiğinde davanın Adli Yargıda çözümlenmesi gerektiği" düşüncesi ile Asliye Hukuk Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılmasına, Adli Yargının görevli olduğuna oyçokluğuyla kesin olarak karar verilmiştir.

Sayın çoğunluğun uyuşmazlıkta Adli Yargıyı görevli kabul eden düşüncesine iştirak edilmesi mümkün değildir.

Zira;

Davada, davalı Belediyenin karayolunun yapım, bakım ve korunmasındaki ihmali sonucu zarara neden olan kazanın meydana geldiği iddia edilmektedir.

2918 Sayılı KTK'nın l0.md. "Belediyelerin yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolları, trafik düzen ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmak, karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalışmalarda gerekli tedbirleri almakla görevli" olduğuna işaret edilmiş,

3030 Sayılı Yasa'nın 6.md. "Büyükşehir dahilindeki meydan, bulvar, cadde ve anayolları yapma, yaptırma, bakım ve onarımını sağlama..." Büyükşehir Belediyesinin görevleri arasında gösterilmiş,

TC Anayasası'nın 125/son md. "idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu" kurala bağlanmış,

2577 Sayılı İYUK 2/1-b md. "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel haklan ihlal edilenler tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava çeşitleri arasında" sayılmıştır.

Bu durumda belediye sınırlan içindeki yolun yapım, bakım ve onarımının yapılmadığı nedeniyle doğan zararın tazmininin amaçlanmış olması karşısında, idarenin görevinde olan kamu hizmetini yürüttüğü esnada kişilere verdiği zararın ödetilmesine yönelik bulunan uyuşmazlık konusu davanın, olayda kamu hizmetinin usulüne ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, hizmet kusuru veya idarenin sorumluluğunu gerektiren bir husus olup olmadığının tespitinde esas alman idare hukuku kurallarına ve 2577 Sayılı İYUK 2/1-b md. sayılan tam yargı davasında görüm ve çözümünde idari yargı yerleri görevli bulunmaktadır.

Sayın çoğunluk, karayolunun yapım, bakım ve korunmasındaki ihmalden doğan zararda Adli Yargıyı görevli kabul eden görüşünde hukuki dayanak olarak 2918 Sayılı KTK 110/1 md. hükümlerini esas almıştır.

11.01.2011 gün 6099 Sayılı Yasa'nın 14. maddesi ile 2918 Sayılı KTK 110. maddesine eklenen 1.fıkra ile "işleteni veya sahibi devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil bu kanundan doğan sorumluluk davaları Adli Yargıda görülür..." hükmü getirilmiştir.

Sayın çoğunluk görüşünün aksine eldeki uyuşmazlık anılan yasa hükmü kapsamında kalmamaktadır.

Çünkü, 2918 Sayılı KTK 85.maddesinde açıkça belirtildiği gibi yasa motorlu araçların isletilmesinden doğan zararlar nedeniyle işletenin hukuki sorumluluğunu düzenlemektedir.

Yasa hükmünde geçen bu kanundan ve Adli Yargıda görülmesi gereken sorumluluk davaları, 2918 Sayılı Yasa'nın 85.maddesinde düzenlenen motorlu araçların işletilmesi nedeniyle verilen zararlardan dolayı araç işletenin hukuki sorumluluğuna ilişkin davalardır.

Yasa değişikliğinden önce kamu araçlarının işletilmesi nedeniyle verilen zararlardan dolayı kamu idaresinin sorumluluğunun hangi yargı kolunda görüm ve çözümü konusunda yasada bir düzenleme bulunmadığından İdari ve Adli Yargı organları arasında çıkan görev uyuşmazlıklarını sonlandırmak üzere sözü geçen yasa hükmü getirilmek suretiyle kamu araçlarının verdiği zararlar nedeniyle işletenin sorumluluğunda 2918 Sayılı Yasa'nın amacına uygun olarak Adli Yargıda görüm ve çözüm esası benimsenmiştir.

Açıklanan gerekçelerle uyuşmazlıkta idari yargı görevli olup, benzer ihtilaflarda da idari yargının görevli olduğu Yargıtay 4, 11, 17 Hukuk Dairelerinin istikrarlı kararlarıyla Içtihad edildiği gibi Danıştay kararlarında da uyuşmazlıkta İdari Yargının görevli olduğu benimsenmiştir. (Danıştay 10. Daire E 2011/11522, K 2012/5347 sayı vs.)

Somut uyuşmazlıkta davanın karayolunun yapım, bakım ve korunmasındaki idarenin hizmet kusuruna dayanmasına,

2918 Sayılı Yasa'nın 110/1 md. motorlu araçların işletilmesinden doğan zararlardan dolayı işletenini hukuki sorumluluğunun Adli Yargıda görüm ve çözümünü düzenleme altına almasına,

Somut uyuşmazlığın anılan yasa hükmü kapsamında bulunmamasına,

Kamu hizmetinin usulüne ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin hizmet kusuru veya idarenin sorumluluğunu gerektiren bir husus olup olmadığının tespitinde, 2577 Sayılı İYUK 2/1-b md. sayılan tam yargı davasında görüm ve çözümünde İdari Yargının görevli olmasına göre,

Uyuşmazlıkta Adli Yargıyı görevli kabul eden sayın çoğunluğun görüşüne katılamıyorum.

Azlık Oyu

Eyüp Sabri BAYDAR

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/606

KARAR NO: 2013/724

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2247 sayılı Yasa’nın 10. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİ gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- A.K., 2- A.C.

Vekili : Av. B.K.

Davalılar : 1- Antalya İl Özel İdaresi

Vekili : Av. M.K.

2- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.E.

3- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.O.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, 8287 Ada, 2 Parselde kayıtlı taşınmazın hisseleri oranında malikleri olduğu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili süresi içinde verdiği dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 5. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 30.11.2012 gün ve E:2012/344 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiş, bu karar davalı idare vekiline 19.12.2012 günü tebliğ edilmiştir.

Davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 3.1.2013 günü mahkeme kayıtlarına giren dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 13.5.2013 günlü toplantısında; Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın 2247 sayılı Yasa’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada başvurunun reddi gerektiğine ilişkin sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makam; reddedilen görevsizlik itirazı adli yargı yararına ileri sürülmüş ise Cumhuriyet Başsavcısı, idari yargı yararına ileri sürülmüş ise Danıştay Başkanunsözcüsü, askeri ceza yargısı yararına ileri sürülmüş ise Askeri Yargıtay Başsavcısı, Askeri İdari Yargı yararına ileri sürülmüş ise bu mahkemenin Başkanunsözcüsüdür.

Görev itirazının reddine ilişkin karara karşı itiraz yolunun açık bulunduğu ceza davalarında ret kararı kesinleşmeden uyuşmazlık çıkarma istenemez” denilmiş; 12.maddesinde, “Görev itirazında bulunan kişi veya makam itirazının reddine ilişkin kararın verildiği tarihten, şayet bu kararın tebliği gerekiyorsa tebliğ tarihinden, itiraz yolu açık bulunan ceza davalarında ise ret kararının kesinleştiği tarihten başlayarak 15 gün içinde, uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye yetkili makama sunulmak üzere iki nüsha dilekçeyi itirazı reddeden yargı merciine verir.

Bu yargı mercii dilekçenin bir nüshasını ve varsa eklerini yedi gün içinde cevabını bildirmesi için diğer tarafa tebliğ eder. Tebligat yapılan taraf, süresi içinde bu yargı merciine cevabını bildirmezse cevap vermekten vazgeçmiş sayılır.

Yargı mercii, itiraz dilekçesi üzerine verdiği itirazı ret kararını kaldırarak görevsizlik kararı vermediği takdirde yetkili makama sunulmak üzere kendisine verilen dilekçeyi alınan cevabı ve görevsizlik itirazının reddine ilişkin kararını, dava dosyası müktevasının onaylı örnekleriyle birlikte uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makama gönderir.

Bir davada uyuşmazlık çıkarılması için yalnız bir kez başvurabilir.” hükmü yeralmış, 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmiştir.

Olayda, Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan davada, birinci oturum tarihi olan 7.2.2013 gününden önce (20.7.2012 tarihinde), davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilince görev itirazında bulunulduğu; Mahkemenin 30.11.2013 günlü ara kararıyla görev itirazı reddedilerek, ara kararının davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığına 19.12.2012 gününde tebliğ edildiği ve davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin 3.1.2013 günü kayda giren dilekçesi ile olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemiyle başvuruda bulunduğu anlaşılmıştır.

Yukarıda sözü edilen Kanun hükümleri uyarınca, görev itirazının reddine ilişkin kararın tebliğ edildiği günden başlayan onbeş gün içinde uyuşmazlık çıkarılmasının istenebileceği gözetildiğinde, verilen görevlilik kararının tebliği nedeniyle, on altıncı gün olan 3.1.2013 günü kayda giren dilekçenin süresi içerisinde verildiğinin kabulü olanaksızdır.

Bu durumda, davalı idare vekili tarafından Antalya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan davada verilen görevlilik kararının tebliği nedeniyle, on beşinci gün olan 2.1.2013 tarihinden sonra olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemiyle yapılan başvuru süresinde olmadığından, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilince yapılan başvurunun reddi gerektiği açıktır.

Açıklanan nedenlerle 2247 sayılı Yasanın 10. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan başvurunun anılan Yasanın 27. maddesi uyarınca reddi gerekmiştir.

SONUÇ : 2247 sayılı Yasa’nın 10. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan BAŞVURUNUN, aynı Yasanın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 13.5.2013 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/608

KARAR NO: 2013/725

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.T. Veresesi: a) İ.T., b) H.T., c) M.A., d) M.T.

Vekili : Av. H.T.U.

Davalılar : 1- Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.D.

2- Sağlık Bakanlığı

Vekili : Av. E.Ş.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Ankara İli, Çankaya İlçesi, Çukurca Mahallesi, 26182 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında sağlık alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 30.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekili 1. celsede beyanen; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Sağlık Bakanlığı vekili süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 10. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 23.1.2013 gün ve E:2011/605 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılar Çankaya Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekilleri idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında sağlık alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 30.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında sağlık alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, Davalılar Çankaya Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin görev itirazının, Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Çankaya Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 23.1.2013 gün ve E:2011/605 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/609

KARAR NO: 2013/726

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.A.

Vekili : Av. İ.G.

Davalılar : Ankara İl Özel İdaresi

Vekili : Av. D.S.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Çankaya İlçesi, 1. Bölge, Çukurca Mahallesi, 26164 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, söz konusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı vekili 1. celsede beyanen; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 13. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 26.9.2012 gün ve E:2012/4 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının, Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 26.9.2012 gün ve E:2012/4 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/610

KARAR NO: 2013/727

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- A.C. (A. kızı) Varisleri: a) T.Ö., b) G.Z., 2- G.Y., 3- A.K. Varisi: a) M.K.

Vekili : Av. M.A.

Davalı : Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.K.A.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Demircikara Mahallesi, 5534 Ada, 2 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında semt spor alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANTALYA 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 17.10.2012 gün ve E:2012/201 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında semt spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı vekilinin görev itirazının, Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.10.2012 gün ve E:2012/201 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/611

KARAR NO: 2013/728

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Ü.K.

Vekili : Av. M.G.

Davalılar : 1- Küçükçekmece Belediye Başkanlğı

Vekili : Av. B.Ç.A.

2- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na izafeten Maliye Hazinesi

Vekili : Av. B.A.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, 1. Bölge İç Kumsal Fatih mevkii, 12 Pafta 7932 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarı olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın Koruma Kurulu Kararıyla doğal sit alanı olarak belirlenip imar planına işlendiğini, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 12.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

KÜÇÜKÇEKMECE 5. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 28.12.2012 gün ve E:2012/419 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmazın, Koruma Kurulu Kararıyla doğal sit alanı olarak belirlenip imar planına işlenmesi suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 12.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, uyuşmazlığa konu taşınmazın Koruma Kurulu Kararıyla doğal sit alanı olarak belirlenip imar planına işlendiği, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Küçükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Küçükçekmece 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28.12.2012 gün ve E:2012/419 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/613

KARAR NO: 2013/729

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : N.O.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.K.

2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.B.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43035 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında ağaçlandırılacak alan olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 23. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 20.12.2012 gün ve E:2012/471 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında ağaçlandırılacak alan olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ağaçlandırılacak alanda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.12.2012 gün ve E:2012/471 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/614

KARAR NO: 2013/730

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : T.R.A.

Vekili : Av. M.C.Y.

Davalı : İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. M.B.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin İstanbul İli, Bahçelievler İlçesi, Kocasinan Mahallesi, Köyaltı Mevkii, tapu siciline 244DT4d Pafta 1524 Ada, 4 Parselde kayıtlı taşınmazın maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında temel eğitim ve yol alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

BAKIRKÖY 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 20.12.2012 gün ve E:2012/228 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının maliki olduğu taşınmaza, imar planında temel eğitim ve yol alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında temel eğitim ve yol alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı vekilinin görev itirazının, Bakırköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Bakırköy 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.12.2012 gün ve E:2012/228 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/615

KARAR NO: 2013/731

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Askerlik hizmetini yapmakta olan davacının, bir diğer asker kişi tarafından ateşli silahla yaralanması sonucu uğradığı ileri sürülen maddi manevi zararın tazmini istemiyle açılan davanın ASKERİ İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : T.E.

Vekili : Av. Ş.K.P.

Davalı : Milli Savunma Bakanlığı

Vekili : Av. S.B.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, davacının P. Onb. Rütbesiyle, Isparta 40’ıncı P. Eğt. A. 1’inci Tb. 4’üncü Bl. K.lığı emrinde askerlik hizmetini ifa etmekte iken, P.Er. S.G. tarafından ateşli silah vasıtası ile yaralanması sonucu uzun bir süre tedavi gördüğünü, bu tedavilerin ardından askerliğe elverişli değildir raporu aldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, uğranıldığı ileri sürülen 5.000.00 TL maddi, 200.000,00 TL manevi zararın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle 13.4.2012 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı idare vekili süresi içerisinde verdiği dilekçede, eldeki davanın idari eylem ve işlemlere ilişkin ve idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı maddi ve manevi zararların tazminine ilişkin olduğu, dolayısıyla Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılması gerektiğinden bahisle görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 20.11.2012 gün ve E:2012/211 sayı ile, her ne kadar Anayasa Mahkemesi tarafından HMK’nın 3. maddesi iptal edilmiş ise de, iptal kararının Resmi Gazetede 19.5.2012 tarihinde yayınlanmış ve eldeki davanın bu tarihten önce 13.4.2012 tarihinde açılmış olmasına göre davalı vekilinin yargı yolu itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı vekilinin, Askeri İdari Yargı kararına karşı olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcılığına gönderilmiştir.

ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ BAŞSAVCISI: 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20 nci maddesinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevlerinin hükme bağlandığı, anılan hükme göre Askeri Yüksek İdare Mahkemesince “Askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini yapar” denildiği, asker kişinin tanımının yapıldığı aynı hükmün 2 nci fıkrasında ise, “Bu kanunun uygulanmasında asker kişiden maksat; Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurlardır” hükmünü taşıdığı 1602 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ilk fıkrasına göre, “20 nci maddede belirtilen kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden dolayı; yetki, sebep, şekil, konu, maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından bahisle menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacak iptal davaları, aynı idari işlem ve eylemlerin haklarını ihlal etmesi halinde açılacak tam yargı davaları, doğrudan doğruya ve kesin olarak Askeri Yüksek İdari Mahkemesinde çözümlenir ve karar bağlanır” denildiği, Anayasanın, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başlıklı 157 nci maddesinde yer alan göreve ilişkin hükümlerini yukarıda açıklandığı gibi benzer bir biçimde tekrarlayan Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20 nci ve 21 inci maddelerine göre, uyuşmazlık konusunun Askeri İdari Yargı yerinde görülebilmesi için iki şartın bir arada gerçekleşmesi gerektiği davacının 1602 sayılı AYİM Kanununun 20 nci maddesinin 2 nci fıkrası gereğince asker kişi sayıldığı, bu nedenle dava konusunun asker kişiyi ilgilendirdiği, diğer şartın ise, davaya konu idari işlemin veya eylemin “askeri hizmete ilişkin” olduğu, Uyuşmazlık Mahkemesinin birçok kararında belirtildiği üzere idari işlemin veya eylemin, görevli yargı yerinin tespiti yönünden “askeri hizmete ilişkin” olup olmadığının saptanabilmesi için işlemin veya eylemin konusuna bakılması gerektiği, eğer idari işlem veya eylem askeri gereklere, askeri usul ve yönteme ve askeri hizmete göre tesis edilmiş ise bu işlemin askeri hizmete ilişkin bulunduğunun kabul edilmesi gerektiği, daha açık bir ifadeyle, askeri hizmete ilişkin idari işlemlerin, idarece bir asker kişinin askeri yeterlik ve yetenekleri, tutum ve davranışları, askeri geçmişi, asker kişi olmaktan kaynaklanan hak ve ödevleri, askerlik hizmetinin amacı, askeri görev yerlerinin özellikleri, askeri kural, gerek ve gelenekler göz önünde tutularak değerlendirilmesi sonucunda tesis edilen işlemler olduğu; dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının askerlik hizmetini yerine getirdiği sırada, ateşli silahla vurulmak suretiyle yaralandığı konusunda tereddüt bulunmadığı; dava konusu ihtilaf çerçevesinde, 'davacının, askeri hizmete ilişkin bir işlem ya da eylemden dolayı zarar görüp görmediği; askeri bir hizmet ya da görev ifa ederken zarar görmüş ise, görevi ile meydana gelen zarar arasında illiyet bağı bulunup bulunmadığı ve bu illiyet bağını kesecek bir davranışının bulunup bulunmadığı' konularında değerlendirme yapılmasının gerektiği; bu kapsamda olmak üzere, asker kişinin askeri yeterlik ve yeteneklerinin, icra ettiği askeri görevler kapsamındaki tutum ve davranışlarının, askeri geçmişinin, asker kişi olmaktan kaynaklanan hak ve yükümlülüklerinin; askeri hizmetten kaynaklanan durumların, askeri görevlerin icra ediliş biçimlerinin, askeri kural ve gereklerin göz önünde tutularak bir değerlendirme yapılacak olması nedeniyle, somut olayda "idari eylemin askeri hizmete ilişkin bulunması" koşulunun da gerçekleştiğinin anlaşıldığı; açıklanan nedenlerle, dava konusu olayda Anayasanın 157 nci ve 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20'nci maddesinde öngörülen idari eylemin "asker kişiyi ilgilendirmesi" ve "askeri hizmete ilişkin bulunması" koşulları birlikte gerçekleştiğinden, davanın görüm ve çözümünde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevli bulunduğu gerekçesiyle; 2247 sayılı Yasanın 10, 12 ve 13'üncü maddeleri gereği Asliye Hukuk Mahkemesinin davada görevli olduğuna dair kararının kaldırılmasına ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevli olduğuna karar verilmesi talebiyle olumlu görev uyuşmazlığı çıkarmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE :

I-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR ile A.Y.İ.M. Savcısı Müjdat TUNA’nın davada Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, askerlik hizmetini yaparken, başka bir er tarafından ateşli silahla vurulmak suretiyle yaralanan davacının uğradığı öne sürülen maddi ve manevi zararın tazmini istemiyle açılmıştır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 3. maddesinde, her türlü idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen yitirilmesine yahut kişinin ölümüne bağlı maddi ve manevi zararların tazminine ilişkin davalara asliye hukuk mahkemelerinin bakacağı hükmüne, geçici 1. maddesinde ise, bu Kanunun yargı yolu ve göreve ilişkin hükümlerinin, Kanunun yürürlüğe girmesinden önceki tarihte açılmış olan davalarda uygulanmayacağı hükmüne yer verilmiş, bu Kanunun 3. maddesinin (1) numaralı fıkrasının birinci cümlesinin iptali amacıyla açılan davada, Anayasa Mahkemesi, 16.2.2012 tarih ve E:2011/35, K:2012/23 sayılı kararıyla: dava konusu kuralla, sadece kişinin vücut bütünlüğüne verilen maddi zararlar ile buna bağlı manevi zararların ve ölüm nedeniyle oluşan maddi ve manevi zararların tazmini konusunun kapsama alındığı ve bu tazminat davalarına bakma görevinin asliye hukuk mahkemelerine verildiği; buna göre, aynı idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerden kaynaklanan zararların kapsama alınmadığı; sorumluluk sebebi aynı olsa da bu zararların tazmini davalarının idari yargıda görülmeye devam edeceği; bu durumda, idarenin aynı yapı içinde aldığı kararın bir bölümünün idari yargıda bir bölümünün adli yargıda görülmesinin yargılamanın bütünlüğünü bozacağı ayrıca iki ayrı yargı kolunda görülen davalarda, idarenin sorumluluğu, bu sorumluluğun kapsamı, idarenin tazmin yükümlülüğü konularında farklı sonuçlara ulaşabileceği; esasen idare hukukunda var olan hizmet kusuru ve kusursuz sorumluluk kavramlarının, kişilerin gördüğü zararların tazmininde kullanılan ve kişilerin idare karşısında korunma kapsamını genişleten kavramlar olduğu; idare hukukunda, idarenin hiçbir kusuru olmasa da sosyal risk, terör eylemleri, fedakarlığın denkleştirilmesi gibi kusursuz sorumluluğa ilişkin kavramlara dayanılarak kişilerin uğradığı zararların tazmin edilmesinin mümkün olduğu, özel hukuk alanındaki kusursuz sorumluluk hallerinin ise, belirli konular için düzenlendiği ve sınırlı olduğu; idarenin idare hukuku esaslarına dayanarak tesis ettiği tartışmasız bulunan eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerden kaynaklanan zararlara ilişkin davaların idari yargı yerlerinde görülmesi gerektiği; bu nedenle, yukarıda belirtildiği gibi, aynı idari eylem, işlem veya sorumluluk sebebinden kaynaklanan zararların tazminine ilişkin davaların farklı yargı yerlerinde görülmesinde kamu yararı ve haklı neden olduğunun söylenemeyeceği gerekçesiyle iptaline karar vermiştir.

Anayasa’nın 157. maddesinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesi olduğu; ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması şartının aranmayacağı belirtilmiş; 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu’nun 25.12.1981 tarih ve 2568 sayılı Yasa ile değişik 20. maddesinin birinci fıkrasında, “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen, görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda; ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz” denilmiştir.

Buna göre, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin bir davaya bakabilmesi için dava konusu idari işlem veya eylemin “asker kişiyi ilgilendirmesi” ve “askeri hizmete ilişkin bulunması” koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

1602 sayılı Yasa’nın değişik 20. maddesinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurlar asker kişi sayılmaktadır.

Davacının 1602 sayılı Yasa’nın 20. maddesinde sayılan asker kişilerden olduğu ve bu nedenle dava konusu eylemin asker kişiyi ilgilendirdiği tartışmasızdır.

Dava konusu eylemin askeri hizmete ilişkin olup olmadığına gelince:

İdari eylemin “askeri hizmete ilişkin bulunması”, eylemin kanun ve nizamların Türk Silahlı Kuvvetlerine tanıdığı yetki ve görevlerin yerine getirilmesi amacına yönelik olması anlamını taşımaktadır. Askeri nitelikteki idari eylemi de, askeri kural ve gerekler çerçevesinde yürütülen askeri hizmet sırasındaki bir hareket, tutum veya meydana gelen ya da getirilen bir olay olarak tanımlamak olanaklıdır.

Bir idari eylemin asker kişiyi ilgilendirmesi koşuluna üç değişik anlam vermek mümkündür: Bunlar, “davacının asker kişi olması”, “idari eylemin asker kişilerce tesis edilmiş olması” ve “idari eylemin bir asker kişiye yönelmiş bulunması”dır.

Dosyanın incelenmesinden, davacının askerlik hizmetini yerine getirdiği sırada, 18.5.2009 tarihinde, 11 numaralı devriye nöbet yerinde, saat 19.00 sularında, nöbet değişikliği görevini ifa ederken P.Er Selim Gülbahar tarafından ateşli silahla vurulmak suretiyle yaralandığı ve tedavisinin ardından askerliğe elverişsiz hale geldiğinin anlaşıldığı; bu olaydan dolayı davacının tazminat talebi değerlendirilirken, askerlik hizmetinin amacı ve askeri görev yerlerinin özellikleri göz önüne alınarak bir değerlendirilme yapılması gerektiği açıktır.

Bu durumda, dava konusu eylemin, asker kişinin askeri yeterlik ve yetenekleri, icra ettiği askeri görevler kapsamındaki tutum ve davranışları, askeri geçmişi, asker kişi olmaktan kaynaklanan hak ve yükümlülükleri, askeri hizmetten kaynaklanan durumları, askeri görevlerin icra ediliş biçimleri, askeri kural ve gerekleri göz önünde tutularak değerlendirilmesinde “askeri hizmete ilişkinlik” unsurunun gerçekleştiğinin kabulü gerekir.

Belirtilen durumlara göre ve olayda Anayasa’nın 157. ve 1602 sayılı Yasa’nın 20. maddelerinde öngörülen, idari eylemin asker kişiyi ilgilendirmesi ve askeri hizmete ilişkin bulunması koşulları birlikte gerçekleştiğinden, davanın görüm ve çözümü Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin görevine girmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile Davalı Milli Savunma Bakanlığı vekilinin görev itirazının reddine ilişkin Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİNİN görevli olduğuna, bu nedenle Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile davalı Milli Savunma Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.11.2012 gün ve E:2012/211 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/616

KARAR NO: 2013/732

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacının çocuğunun, öğrencisi olduğu okulda yaralanması nedeniyle oluştuğu öne sürülen maddi ve manevi zararın tazmini istemiyle açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.V., A.E.V.’a velayeten

Vekili : Av. B.B.

Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı Metehan İlköğretim Okulu

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkili Aydın Vurkun’un oğlu A.E.V.’un 2000 doğumlu olduğunu ve M.E.B. Metehan İlköğretim Okulu 5. Sınıf öğrencisi olduğunu, küçük Anıl Emre’nin okulda teneffüste sol el D3 parmağının sınıf kapısının içeri doğru açılması nedeniyle bir anda çok sert bir biçimde kapanması sonucunda sıkışarak koptuğunu, sınıf kapısının içeri doğru açılmasının TC. Milli Eğitim Bakanlığı’nın yayınladığı Okul ve Sınıf Yerleşim Planı Yönetmeliğine, Doğal Afetler Yönetmeliğine ve 17 Şubat 2011 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından Özel Eğitim Kurumları Standartlarına aykırı olduğunu, sınıf kapısının içeri doğru açılmasında TC. Milli Eğitim Bakanlığı, Müdür ve Müfettişlerinin sorumlu olduğunu, bu durumun Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurumu Şişli Adli Tıp Şube Müdürlüğü tarafından 6311 sayılı raporla sabit olduğunu, müvekkilinin okul yönetiminden şikayetçi olduğunu ileri sürerek, 675.00 TL maddi, 8.000.00 TL manevi zararın davalı idareden tazmini istemiyle 29.11.2011 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 4. İDARE MAHKEMESİ: 20.12.2011 gün ve E:2011/2291, K:2011/2459 sayı ile, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 3. maddesinden söz ederek, uyuşmazlık konusu olayda, mevzuat hükmü uyarınca her türlü idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen yitirilmesine yahut kişinin ölümüne bağlı maddi ve manevi zararların tazminine ilişkin davalara asliye hukuk mahkemelerinin bakacağı kuralı karşısında, davacının idarenin eylemi nedeni ile uğranıldığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin uyuşmazlığın adli yargı yerinin görevinde olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle, davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle 5.4.2012 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 16. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 23.8.2012 gün ve E:2012/255, K:2012/322 sayı ile, 6100 sayılı HMK 3. maddesi gereğince “her ürlü idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen yitirilmesine yahut kişinin ölümüne bağlı maddi ve manevi zararların tazminine ilişkin davalara asliye hukuk mahkemeleri bakar” ancak, 6100 sayılı HMK’nın 3. maddesinin 16.2.2012 tarihinde Anayasa Mahkemesinin 2011/3 E sayılı kararı ile iptal edildiği, ayrıca Anayasanın 129/5 ve 657 sayılı yasa hükümleri gereğince kamu görevlilerinin görev sırasında verdikleri zarar nedeniyle ancak bağlı bulundukları idareye karşı idari yargı yerinde dava açılabileceği, kamu hizmeti sırasında hizmetin kötü işlemesi nedeniyle idarenin hizmet kusurundan kaynaklandığı ileri sürülerek açılan tazminat davalarında İdari Yargının görevli olduğu, bu nedenle davanın mahkemelerinin yargı alanından çıkmış olduğu, görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, davanın yargı yolu nedeniyle reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili adli ve idari yargı yerleri arasında oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle başvuruda bulunmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının, ekinde idari yargı onaylı dosya örneği ile birlikte 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının çocuğunun, öğrencisi olduğu okulun sınıf kapısının, elinin üzerine çarpması sonucu, sol el D3 parmağının kopması nedeniyle, uğranıldığı öne sürülen maddi ve manevi zararın tazmini istemiyle açılmıştır.

Anayasa’nın 125. maddesinin son fıkrasında, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b. maddesinde, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava türleri arasında sayılmıştır

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 3. maddesinde, her türlü idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerin yol açtığı vücut bütünlüğünün kısmen veya tamamen yitirilmesine yahut kişinin ölümüne bağlı maddi ve manevi zararların tazminine ilişkin davalara asliye hukuk mahkemelerinin bakacağı hükmüne, geçici 1. maddesinde ise, bu Kanunun yargı yolu ve göreve ilişkin hükümlerinin, Kanunun yürürlüğe girmesinden önceki tarihte açılmış olan davalarda uygulanmayacağı hükmüne yer verilmiş, bu Kanunun 3. maddesinin (1) numaralı fıkrasının birinci cümlesinin iptali amacıyla açılan davada, Anayasa Mahkemesi, 16.2.2012 tarih ve E:2011/35, K:2012/23 sayılı kararıyla; dava konusu kuralla, sadece kişinin vücut bütünlüğüne verilen maddi zararlar ile buna bağlı manevi zararların ve ölüm nedeniyle oluşan maddi ve manevi zararların tazmini konusunun kapsama alındığı ve bu tazminat davalarına bakma görevinin asliye hukuk mahkemelerine verildiği; buna göre, aynı idari eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerden kaynaklanan zararların kapsama alınmadığı; sorumluluk sebebi aynı olsa da bu zararların tazmini davalarının idari yargıda görülmeye devam edeceği; bu durumda, idarenin aynı yapı içinde aldığı kararın bir bölümünün idari yargıda bir bölümünün adli yargıda görülmesinin yargılamanın bütünlüğünü bozacağı; ayrıca iki ayrı yargı kolunda görülen davalarda, idarenin sorumluluğu, bu sorumluluğun kapsamı, idarenin tazmin yükümlülüğü konularında farklı sonuçlara ulaşabileceği; esasen idare hukukunda var olan hizmet kusuru ve kusursuz sorumluluk kavramlarının, kişilerin gördüğü zararların tazmininde kullanılan ve kişilerin idare karşısında korunma kapsamını genişleten kavramlar olduğu; idare hukukunda, idarenin hiçbir kusuru olmasa da sosyal risk, terör eylemleri, fedakarlığın denkleştirilmesi gibi kusursuz sorumluluğa ilişkin kavramlara dayanılarak kişilerin uğradığı zararların tazmin edilmesinin mümkün olduğu; özel hukuk alanındaki kusursuz sorumluluk hallerinin ise belirli konular için düzenlendiği ve sınırlı olduğu; idarenin idare hukuku esaslarına dayanarak tesis ettiği tartışmasız bulunan eylem ve işlemler ile idarenin sorumlu olduğu diğer sebeplerden kaynaklanan zararlara ilişkin davaların idari yargı yerlerinde görülmesi gerektiği; bu nedenle, yukarıda belirtildiği gibi, aynı idari eylem, işlem veya sorumluluk sebebinden kaynaklanan zararların tazminine ilişkin davaların farklı yargı yerlerinde görülmesinde kamu yararı ve haklı neden olduğunun söylenemeyeceği gerekçesiyle iptaline karar vermiştir.

İdarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak, kişilere verdiği zararların tazmini istemiyle, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılacak davaların görüm ve çözümünün, iptal ve tam yargı davaları kapsamında yargısal denetim yapan idari yargı yerine ait olduğu yerleşik yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.

Dosyanın incelenmesinden; Anıl Emre Vurkun’un, öğrencisi olduğu okulun sınıf kapısının elinin üzerine çarpması sonucu, sol el D3 parmağının kopması nedeni ile idarenin hizmet kusuru bulunduğundan bahisle, uğranıldığı ileri sürülen, 675,00-TL maddi ve 8.000,00-TL manevi tazminatın ödenmesi istemi ile bakılan bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

· Kamu hizmetinin yöntemine ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin; kamu yararına uygun şekilde işletilip işletilmediğinin; hizmet kusuru ya da başka bir nedenle idarenin sorumluluğu bulunup bulunmadığının yargısal denetiminin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde “idari dava türleri” arasında sayılan “idari işlem ve eylemlerden dolayı zarara uğrayanlar tarafından açılacak tam yargı davası” kapsamında, idari yargı yerlerince yapılacağı açıktır.

Belirtilen durum karşısında, davanın görüm ve çözümü idari yargı yerinin görevine girdiğinden, İstanbul 4. İdare Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın görüm ve çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, İstanbul 4. İdare Mahkemesi’nin 20.12.2011 gün ve E:2011/2291, K:2011/2459 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/617

KARAR NO: 2013/733

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.S.

Vekili : Av. C.Ş.

Davalılar : 1- Kartal Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. E.Ü.

2- İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. F.K.Ş.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin İstanbul İli, Kartal İlçesi, Yakacık Mahallesi, Kurfal mevkii, Eski: 996 Ada, Yeni: 2694 Ada, 48 Parselde kayıtlı taşınmazın maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında yol ve okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 45.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

KARTAL 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 16.10.2012 gün ve E:2012/6 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında yol ve okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 45.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında yol ve okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının, Kartal 3. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Kartal 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 16.10.2012 gün ve E:2012/6 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/619

KARAR NO: 2013/734

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’ndan kaynaklanan idari para cezasının iptali istemiyle açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.G.

Davalı : Gebze Kaymakamlığı

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 ZH…. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi M.G. adına 17.11.2012 tarih ve GL-787626 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden araç sahibi davacı adına düzenlenen 17.11.2012 tarih ve 5057 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

GEBZE 4. SULH CEZA MAHKEMESİ: 25.12.2012 gün ve D. İş:2012/1070 sayı ile; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez, idari para cezasına ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

KOCAELİ 2. İDARE MAHKEMESİ: 28.1.2013 gün ve E:2013/55, K:2013/96 sayı ile; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlendiği, davanın para cezasına karşı açıldığı,5326 sayılı Kanun’un 27/8. maddesinde belirtilen durumun söz konusu olmadığı dikkate alındığında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında “idari para cezası” yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülten Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca verilen idari para cezasının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

30.3.2005 gün ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 6.12.2006 gün ve 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesiyle değiştirilen 3. maddesinde, " (1) Bu Kanunun;

a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.Açıklanan nedenlerle, Gebze 4. Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Gebze 4. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 25.12.2012 gün ve D. İş:2012/1070 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/620

KARAR NO: 2013/735

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Y.Ö.

Vekili : Av. Ö.Ö.

Davalılar : 1- Ankara İl Özel İdaresine izafeten Ankara Valiliği

Vekili : Av. Z.T.

2- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. M.N.G.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Ankara İli, Çankaya İlçesi, Çukurca Mahallesi, 26783 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “okul yeri’’ olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL alacağın dava tarihinden itibaren işletilecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek banka mevduat faizi/yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekili ön inceleme duruşmasında göreve itirazında bulunmuştur.

Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi; 05.02.2013 gün E:2012/123 sayı ile, adli yargı mercileri görevli olduğundan davalılar vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 12.02.2013 tarihli dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı ile Ankara İl Özel İdaresi vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve davalılardan Ankara İl Özel İdaresi vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “okul yeri’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL ’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Çankaya İlçesi, Çukurca Mahallesi, 26783 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “okul yeri’’ olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “okul yeri” olarak kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 05.02.2013 gün E:2012/123 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/621

KARAR NO: 2013/736

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1- İ.S., 2- A.G.

Vekilleri : Av. Ö.F.Y., Av. E.Ç.

Davalılar : 1- Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. P.G.

2- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. I.P.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Ankara İli, Çankaya İlçesi, Karakusunlar mevkiinde, 27549 ada, 6 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “lise alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının faizi ile birlikte davalılardan tahsil edilerek davacılara payları oranında ödenmesine karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi; 24.05.2012 gün, E:2012/3 sayı ile özetle, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Milli Eğitim Bakanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “lise alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Çankaya İlçesi, Karakusunlar mevkiinde, 27549 ada, 6 parsel sayılı taşınmazın imar planında “lise alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde okul binası bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında lise alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 24.05.2012 gün, E:2012/3 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/622

KARAR NO: 2013/737

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : V.Y.

Vekilleri : Av. M.E.A., Av. C.A.

Davalılar : 1- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. D.K.

2- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.K.

3- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ö.A.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, 1.Bölge Yuva Mahallesi, 43163 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “spor ve oyun alanı” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve 08.02.2013 tarihli ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi; 08.02.2013 gün ve E:2012/381 sayı ile davalılardan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 08.02.2013 tarihli dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “spor ve oyun alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, 1.Bölge Yuva Mahallesi, 43163 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “spor ve oyun alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor ve oyun alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 08.02.2013 gün ve E:2012/381 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/623

KARAR NO: 2013/738

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- M.G., 2- G.A.S., 3- K.B., 4- H. (M.) B., 5- R.D.

Vekilleri : Av. O.P.

Davalı : Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ç.U.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların Ankara İli, Çankaya İlçesi, 26955 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “pazar alanı’’ olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik her bir davacı için 2.000’er TL olmak üzere toplam 10.000 TL alacağın dava tarihinden kesinleşme tarihine kadar yasal faizi ile, kesinleşmeden sonrası için Anayasanın 46. maddesi uyarınca Kamu alacakları için öngörülen faiz oranı uygulanacak şekilde davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekili ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi; 29.06.2012 gün, E:2011/616 Esas sayı ile, söz konusu davaya adli yargı mercilerinin bakmakla görevli olduğu gerekçesi ile davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 02.07.2012 günlü dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı açısından, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “pazar alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapusunun davalı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik her bir davacı için 2.000’er TL olmak üzere toplam 10.000 TL ’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; 26955 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “pazar alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde pazar yeri bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında pazar alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 29.06.2012 gün, E:2011/616 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/624

KARAR NO: 2013/739

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.B.

Vekilleri : Av. N.S., Av. M.Z.K.

Davalılar : 1- Mamak Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Y.O.T.

2- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Ankara İli, Mamak İlçesi, Kızılcaköy mevkii, 39246 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “park alanı’’ olarak ayrıldığını, taşınmaza davalı idarelerce fiilen el atılmadığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2.000 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili ile Mamak Belediye Başkanlığı vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuşlardır.

Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesi:14.11.2012gün E:2012/245 Esas sayı ile, husumet itirazları ile ilgili kararın esas hükümle birlikte değerlendirilmesi kaydıyla davalılar vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Mamak Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 16.11.2012 günlü dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Mamak Belediye Başkanlığı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve davalılardan Mamak Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Mamak Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “park alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 2.000 TL ’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Mamak İlçesi, Kızılcaköy mevkii, 39246 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “park alanı’’ olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “park alanında” kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Mamak Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Mamak Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 14.11.2012gün E:2012/245 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/626

KARAR NO: 2013/740

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- M.S., 2- F.S., 3- N.S., 4- B.S.

Vekilleri : Av. F.M.B.A., Av. O.S.,

Davalılar : 1- Pendik Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. F.A.

2- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. F.A.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların İstanbul İli, Pendik İlçesi, Esenyalı mevkiinde kain, 2 pafta, 4180 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “park alanı” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idareler adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Pendik Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde görev itirazında bulunmuştur.

Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 13.11.2012 gün ve E:2012/210 sayı ile davalı Pendik Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Pendik Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Pendik Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Pendik Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların taşınmazına, imar planında “park alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; İstanbul İli, Pendik İlçesi, Esenyalı mevkiinde kain, 2 pafta, 4180 parsel sayılı taşınmazın imar planında “park alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Pendik Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Pendik Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.11.2012 gün ve E:2012/210 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/627

KARAR NO: 2013/741

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1-B.A.,2-İ.Y.,3-M.K.,4-C.A.,5-D.A., 6-E.A.,7-G.A.,8-Ş.A.,9-T.A.,10-İ.A.,11-Y.T.T.,

12-M.Ç.,13-M.İ.,14-M.Y.,15-B.I.,16-H.Ş.,17-Y.T.,18-A.T.,19-F.Y.,20-H.K.,21-A.A.,

22- H.Ö., 23- M.T. Vekilleri : Av. H.T.

Davalılar : Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. P.G.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacılardan Mahiye Yıldız’ın Ankara İli, Çankaya İlçesi, Çukurca Mahallesi, 26121 ada, 4 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, diğer davacıların ise aynı yer, 26121 ada, 5 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazların imar planında kamu yararına tahsis edildiğini, taşınmaza davalı idarelerce fiilen el atılmadığı gibi kamulaştırma işleminin de yapılmadığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 20.000 TL ve artırılacak miktara, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle, görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi: 27.09.2012 gün E:2012/88 Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin içtihatları nazara alınarak davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin göreve itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda verdiği 02.10.2012 tarihli dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazlarına, imar planında “soysa-kültürel tesisler alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 20.000 TL ’nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Çankaya İlçesi, Çukurca Mahallesi, 26121 ada, 4 ve 5 parsel sayılı taşınmazların imar planlarında “soysa- kültürel tesisler alanı’’ olarak ayrılmış olmalarına rağmen, taşınmazlar üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi, taşınmazlar için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parsellerin imar planlarında “soysa-kültürel tesisler alanı’’ olarak kaldığı, taşınmazlara idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazların bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacıların hissedar oldukları taşınmazların bedellerinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 27.09.2012 gün E:2012/88 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/628

KARAR NO: 2013/742

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : V.A.

Vekili : Av. R.A.

Davalı : İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. F.K.Ş.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının İstanbul İli, Pendik İlçesi, 5130 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “ilköğretim alanı’’ olarak ayrıldığını, taşınmaza davalı idarece fiilen el atılmadığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesi:15.11.2012 gün ve E:2012/220 sayı ile Kamulaştırma Kanununun 10 ve 37 maddelerini gerekçe göstererek davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 28.11.2012 günlü dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İstanbul İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “ilköğretim alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; İstanbul ili, Pendik İlçesi 5130 ada 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında ilköğretim alanı olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde okul binası bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ilköğretim alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.11.2012 gün ve E:2012/220 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/629

KARAR NO: 2013/743

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- H.T., 2- A.T., 3- R.T., 4- F.K., 5- S.K., 6- S.Ç.

Vekilleri : Av. N.A., Av. F.A.

Davalılar : 1- Konyaaltı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.Y.

2- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. C.D.

3- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.K., Av. A.O.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesi, 4278 ada, 9 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “belediye semt spor sahası / semt spor sahası’’ olarak ayrıldığını, taşınmaza davalı idarelerce fiilen el atılmadığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 20.000 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden müştereken tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesi ve 14.12.2012 tarihli ön inceleme duruşma tutanağındaki beyanında; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Gençlik ve Spor Bakanlığı vekili ile davalı Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuşlardır.

Antalya 8. Asliye Hukuk Mahkemesi; 14.12.2012 gün ve E:2012/449 sayı ile özetle; davanın taşınmazın aynından kaynaklı tazminat davası olması nedeniyle davalılar vekillerinin göreve itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 20.12.2012 havale tarihli dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazının reddedilmesi ve davalılardan Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “belediye semt spor sahası / semt spor sahası’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 20.000 TL ’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesi, 4278 ada, 9 parsel sayılı taşınmazın imar planında “belediye semt spor sahası / semt spor sahası’’ olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “belediye semt spor sahası / semt spor sahası’’ kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 8. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 8. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 14.12.2012 gün ve E:2012/449 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/630

KARAR NO: 2013/744

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk

K A R A R

Davacılar: 1- H.M.Ö., 2- D.Ö.

Vekilleri : Av. M.E.A., Av. C.A.

Davalı : Ankara İl Özel İdaresi

Vekili : Av. Z.T.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43206 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında ‘’temel eğitim alanı’’ olarak ayrıldığını, taşınmaza davalı idarece fiilen el atılmadığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek Kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi: 16.01.2013 gün E:2012/507 sayı ile, Yargıtay uygulamaları karşısında mahkemenin görevli olduğu gerekçesi ile davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda verdiği 18.01.2013 tarihli dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara İl Özel İdaresi açısından, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “temel eğitim alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapusunun davalı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL ’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43206 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “temel eğitim alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında temel eğitim alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 16.01.2013 gün E:2012/507 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/631

KARAR NO: 2013/745

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: Türk Telekomünikasyon A.Ş.’de çalışırken Kurumun özelleştirilmesi nedeniyle başka kuruma nakledilen davacının, maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi ve alacağının faizi ile birlikte tazmini istemiyle açtığı davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : N.S.

Vekili : Av.Z.N.B.Ş.-Av. Ö.F.T.

Davalı : Türk Telekomünikasyon A.Ş.

Vekili : Av. M.Ç.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Türk Telekom A.Ş. Tokat İl Müdürlüğü emrinde koruma ve güvenlik görevlisi olarak görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adının 15.04.2006 tarihinde Devlet Personel Başkanlığına bildirildiğini, bunun üzerine Niksar Orman İşletme Şefliğine atandığını ve yeni görevine başladığını, 16.02.2009 tarihli dilekçesiyle yaptığı başvurusu ile ek ödemelerin maaşına yansıtılmadığı bildirildiğinden, davalı kurum tarafından davacının maaşına eklenmeyen aylık 40 TL ek ödemenin maaş nakil ilmühaberine eklenmesine istemiyle 02.02.2011 tarihinde adli yargıya dava açmıştır.

TOKAT 1. İŞ MAHKEMESİ: 29.12.2011 gün ve E:2011/40 K:2011/646 sayı ile özetle, imtiyaz sözleşmesi ile bir kamu hizmetinin yürütme hakkını elinde bulunduran davalı Türk Telekom A.Ş. ne devir sonrasında yetişmiş personel yetersizliği nedeniyle doğabilecek aksaklıkların önüne geçilebilmesi için 406 sayılı kanun ile kendisine tanınan imtiyazların neticesi olarak belli bir süre ile çalışan personelin kamu kurumlarına naklen atanmasının sağlanması amacıyla bazı görevler yüklemiştir. Söz konusu bu görevler kapsamında 406 sayılı yasa hükümleri uyarınca davalı şirket tarafından hak sahibi çalışanların Devlet Personel Başkanlığına bildirilmesi, bildirim ile beraber personelin nakledileceği kamu kurumunda yararlanacağı parasal haklara esas olmak üzere memur maaş nakil ilmühaberi düzenlenmesi, personelin ilişiğinin kesilmesi gibi işlemler kamu personeli hakkında ve idare hukuku alanında tesis edilmiş birer idari işlem olduğundan dava konusu talebin idari yargının görev alanına tabi olduğu gerekçe gösterilerek dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir.

Yerel mahkemenin görevsizliğe ilişkin kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ: 06.11.2012 gün E: 2012/16613 K: 2012/36429 sayılı ile görevsizlik kararının onanmasına karar vermiş olmakla Tokat 1. İş Mahkemesinin kararı 06.11.2012 tarihinde kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez davalı kurum tarafından hatalı olarak düzenlenen ve aylık 40 TL ek ödeme–denge tazminatı eklenmeyen maaş nakil ilmühaberi düzenlenmesi işleminin iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

TOKAT İDARE MAHKEMESİ : 19.02.2013 gün E: 2013/9 sayı ile vermiş olduğu gönderme kararında özetle; davalı olarak gösterilen Türk Telekomünikasyon A.Ş.deki tamamı Hazineye ait bulunan hisselerden % 55’i 14.11.2005 tarihli Hisse Satış Sözleşmesi ile Ojer Telekomünikasyon A.Ş.’ye satılmış ve böylece Türk Telekomünikasyon A.Ş. kamu kurumu niteliğini yitirdiğinden idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz edilemeyeceği gerekçesiyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. Maddesi hükümleri uyarınca görevli yargı merciinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık mahkemesine gönderilmesine, Uyuşmazlık Mahkemesi’nce karar verilinceye kadar davanın ertelenmesine karar vererek dosya Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce anılan Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN’ın davada adli yargının, Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın ise davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davalı şirkette görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve Niksar Orman İşletme Şefliğine atanması nedeniyle yeni görevine başlayan davacı tarafından, 5473 sayılı Yasa uyarınca hak edilen ek ödemelerin kendisine ödenmesi ve maaş ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi istemiyle yaptığı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali, eksik ve yanlış hesaplanan maaş nakil bildiriminin düzeltilmesi ve ek ödemelerin ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

1953 tarih ve 6145 sayılı Yasa ile, Türkiye Cumhuriyeti Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi kurulmuş; 1924 tarih ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu’nun 10.6.1994 tarih ve 4000 sayılı Yasa’yla değiştirilen 1. maddesi ile, posta ve telgraf tesis ve işletmesine ilişkin hizmetler, Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü’nce (P.İ), telekomünikasyon hizmetleri ise, “Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi (Şirket)” tarafından yürütülecek şekilde yeniden yapılandırılmıştır. 27.1.2000 tarih ve 4502 sayılı Yasa’nın 1. maddesi ile, 406 sayılı Yasa’nın 1. maddesine eklenen dokuzuncu fıkrada, “Türk Telekom, bu Kanun ve özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirkettir. Kamu İktisadi Teşebbüslerinin kuruluş, teşkilât ve faaliyetleri ile ilgili mevzuat Türk Telekom’a uygulanmaz. Sadece, Türkiye Büyük Millet Meclisi denetimine ilişkin 2.4.1987 tarihli ve 3346 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi hükümleri uygulanır” denilmiş; anılan fıkra hükmü, 12.5.2001 tarih ve 4673 sayılı Yasa’nın 1. maddesi ile değiştirilmiş ve “Türk Telekom, bu Kanun ve özel hukuk hükümlerine tabi bir anonim şirkettir. Bu Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, kamu iktisadi teşebbüsleri de dahil, sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan kamu kurum, kuruluş ve ortaklıklarına uygulanan mevzuat Türk Telekom’a uygulanmaz. Sermayesinin yarısından fazlası kamuda kaldığı sürece, Türkiye Büyük Millet Meclisi denetimine ilişkin 2.4.1987 tarihli ve 3346 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi hükümleri uygulanır. 16.7.1965 tarihli ve 697 sayılı Kanun ile milli güvenlik ve kamu düzeniyle sıkıyönetim ve seferberlik hallerinde telekomünikasyon hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin özel kanunların hükümleri saklıdır”; Ek 29. maddesinin 3.7.2005 gün ve 5398 sayılı Kanun’un 14. maddesi ile değişik birinci fıkrasında, “Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde ellinin altına düşmesi durumunda; Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen aslî ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tâbi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden yüzseksen gün aylıksız izinli sayılır…” denilmiştir.Öte yandan; 406 sayılı Yasa’nın 4502 sayılı Yasa ile değişik 2. maddesinin (c) bendinin birinci alt bendinin birinci cümlesinde, “Türk Telekom; telekomünikasyon şebekeleri üzerinden sunulan ulusal ve uluslararası ses iletimini ihtiva eden telefon hizmetlerini, 31.12.2003 tarihine kadar bu Kanun ve görev sözleşmesi çerçevesinde tekel olarak yürütür” denildikten sonra, anılan (c) bendinin birinci alt bendine 12.5.2001 tarih ve 4673 sayılı Yasa ile eklenen üçüncü cümlede, “Ancak, Türk Telekom’daki kamu payı %50’nin altına düştüğünde, Türk Telekom’un tüm tekel hakları 31.12.2003 tarihinden önce de olsa ortadan kalkmış olur” denilmiş; 4502 sayılı Yasa’nın Geçici 3. maddesi ile de Türk Telekomünikasyon A.Ş., 233 sayılı KHK’nin ekindeki “B-Kamu İktisadi Kuruluşları (KİK)” bölümünde yer alan kuruluşlar listesinden çıkarılmıştır.

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

Olayda, davalının hisse devir (14.11.2005) tarihinde memur statüsünde görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre diğer kamu kurum ve kuruluşlarına naklinin yapılması için adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve 10.08.2010 tarihinde Niksar Orman İşletme Şefliği görevine başlayan davacı tarafından, 5473 sayılı Yasa uyarınca hak edilen ek ödemelerin ödenmesi ve maaş ilmühaberinin davacının maaşına eklenmeyen aylık 40 TL ek ödemenin maaş nakil ilmühaberine eklenmesi ve maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle dava açılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c) (Değişik : 18.12.1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar” idari dava türleri olarak sayılmış olup; kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabilir.

Buna göre, iptali istenilen işlemin tesis edildiği ve dava açıldığı tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekomünikasyon A.Ş.'nin olması karşısında, idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmek olanaksız olduğundan; uyuşmazlığın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Tokat 1. İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Tokat 1. İş Mahkemesi’nin 29.12.2011 gün ve E:2011/40 K:2011/646 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/632

KARAR NO: 2013/746

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : K.B.

Vekili : Av. Ö.F.T.

Davalı : Türk Telekomünikasyon A.Ş.

Vekili : Av. M.Ç.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Türk Telekom A.Ş. Tokat İl Müdürlüğü emrinde koruma ve güvenlik görevlisi olarak görev yapmakta iken, davalı kurumun özelleştirilmesinden sonra 14.04.2006 tarihinde 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adının Devlet Personel Başkanlığına bildirildiğini, bunun üzerine İller Bankası Samsun 16. Bölge Müdürlüğü emrine atandığını, yeni görevine başladığını, maaş nakil ilmühaberi üzerinde yapılan incelemede ek ödemelerin maaşına yansıtılmadığından, davalı kurum tarafından davacının maaşına eklenmeyen aylık 40 TL ek ödemenin maaş nakil ilmühaberine eklenmesi gerektiğinin tesbiti istemiyle 03.03.2011 tarihinde adli yargıya dava açmıştır.

TOKAT 1. İŞ MAHKEMESİ: 29.12.2011 gün ve E:2011/102 K:2011/663 sayı ile özetle, imtiyaz sözleşmesi ile bir kamu hizmetinin yürütme hakkını elinde bulunduran davalı Türk Telekom A.Ş. ne devir sonrasında yetişmiş personel yetersizliği nedeniyle doğabilecek aksaklıkların önüne geçilebilmesi için 406 sayılı kanun ile kendisine tanınan imtiyazların neticesi olarak belli bir süre ile çalışan personelin kamu kurumlarına naklen atanmasının sağlanması amacıyla bazı görevler yüklemiştir. Söz konusu bu görevler kapsamında 406 sayılı yasa hükümleri uyarınca davalı şirket tarafından hak sahibi çalışanların Devlet Personel Başkanlığına bildirilmesi, bildirim ile beraber personelin nakledileceği kamu kurumunda yararlanacağı parasal haklara esas olmak üzere memur maaş nakil ilmühaberi düzenlenmesi, personelin ilişiğinin kesilmesi gibi işlemler kamu personeli hakkında ve idare hukuku alanında tesis edilmiş birer idari işlem olduğundan dava konusu talebin idari yargının görev alanına tabi olduğu gerekçe gösterilerek dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir.

Yerel mahkemenin görevsizliğe ilişkin kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ: 06.11.2012 gün E: 2012/16615 K: 2012/36431 sayılı ile görevsizlik kararının onanmasına karar vermiş olmakla Tokat 1. İş Mahkemesinin kararı 06.11.2012 tarihinde kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez davalı kurum tarafından hatalı olarak düzenlenen ve aylık 40 TL Ek Ödeme- Denge tazminatı eklenmeyen maaş nakil ilmühaberi düzenlenmesi işleminin iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

TOKAT İDARE MAHKEMESİ: 19.02.2013 gün E: 2013/11 sayı ile vermiş olduğu gönderme kararında özetle; davalı olarak gösterilen Türk Telekominasyon A.Ş.deki tamamı Hazineye ait bulunan hisselerden % 55’i 14.11.2005 tarihli Hisse Satış Sözleşmesi ile Ojer Telekominasyon A.Ş.’ye satılmış ve böylece Türk Telekominasyon A.Ş. kamu kurumu niteliğini yitirdiğinden idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz edilemeyeceği gerekçesiyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. Maddesi hükümleri uyarınca görevli yargı merciinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık mahkemesine gönderilmesine, Uyuşmazlık Mahkemesi’nce karar verilinceye kadar davanın ertelenmesine karar vererek dosya Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce anılan Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davalı şirkette görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve İller Bankası samsun 16. Bölge Müdürlüğü emrine atanması nedeniyle yeni görevine başlayan davacı tarafından, davalı kurum tarafından hatalı olarak düzenlenen ve aylık 40 TL ek ödeme-denge tazminatı eklenmeyen maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle açılmıştır.

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

Olayda, davalının hisse devir (14.11.2005) tarihinde memur statüsünde görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre diğer kamu kurum ve kuruluşlarına naklinin yapılması için adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve İller Bankası Samsun Bölge Müdürlüğünde görevine başlayan davacı tarafından, 5473 sayılı Yasa uyarınca hak edilen ek ödemelerin ödenmesi ve maaş ilmühaberinin davacının maaşına eklenmeyen aylık 40 TL ek ödemenin maaş nakil ilmühaberine eklenmesi ve maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle dava açılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

Açıklanan nedenlerle, Tokat 1. İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Tokat 1. İş Mahkemesi’nin 29.12.2011 gün ve E:2011/102 K:2011/663 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/633

KARAR NO: 2013/747

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : A.G.

Vekili : Av. Ö.F.T.

Davalı : Türk Telekomünikasyon A.Ş.

Vekili : Av. M.Ç.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Türk Telekom A.Ş. Tokat İl Müdürlüğü emrinde koruma ve güvenlik görevlisi olarak görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adının14.04.2006 tarihinde Devlet Personel Başkanlığına bildirildiğini, bunun üzerine Tokat İl Çevre ve Orman Müdürlüğü emrine atanmakla yeni görevine başladığını, 01.02.2010 tarihli dilekçesiyle yaptığı başvurusu ile ek ödemelerin maaşına yansıtılmasını istemiş, davalı idare tarafından bu talebi reddedildiğinden, davalı kurum tarafından davacının maaşına eklenmeyen aylık 40 TL ek ödemenin maaş nakil ilmühaberine eklenmesi ve yeniden düzenlenmesi istemiyle 02.02.2011 tarihinde adli yargıya dava açmıştır.

TOKAT 1. İŞ MAHKEMESİ: 29.12.2011 gün ve E:2011/48 K:2011/654 sayı ile özetle, imtiyaz sözleşmesi ile bir kamu hizmetinin yürütme hakkını elinde bulunduran davalı Türk Telekom A.Ş. ne devir sonrasında yetişmiş personel yetersizliği nedeniyle doğabilecek aksaklıkların önüne geçilebilmesi için 406 sayılı kanun ile kendisine tanınan imtiyazların neticesi olarak belli bir süre ile çalışan personelin kamu kurumlarına naklen atanmasının sağlanması amacıyla bazı görevler yüklemiştir. Söz konusu bu görevler kapsamında 406 sayılı yasa hükümleri uyarınca davalı şirket tarafından hak sahibi çalışanların Devlet Personel Başkanlığına bildirilmesi, bildirim ile beraber personelin nakledileceği kamu kurumunda yararlanacağı parasal haklara esas olmak üzere memur maaş nakil ilmühaberi düzenlenmesi, personelin ilişiğinin kesilmesi gibi işlemler kamu personeli hakkında ve idare hukuku alanında tesis edilmiş birer idari işlem olduğundan dava konusu talebin idari yargının görev alanına tabi olduğu gerekçe gösterilerek dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir.

Yerel mahkemenin görevsizliğe ilişkin kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ: 06.11.2012 gün E: 2012/16614 K: 2012/36430 sayılı ile görevsizlik kararının onanmasına karar vermiş olmakla Tokat 1. İş Mahkemesinin kararı 06.11.2012 tarihinde kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez davalı kurum tarafından hatalı olarak düzenlenen ve aylık 40TL ek ödeme–denge tazminatı eklenmeyen maaş nakil ilmühaberi düzenlenmesi işleminin iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

TOKAT İDARE MAHKEMESİ : 19.02.2013 gün E: 2013/13 sayı ile vermiş olduğu gönderme kararında özetle; davalı olarak gösterilen Türk Telekomünikasyon A.Ş.deki tamamı Hazineye ait bulunan hisselerden % 55’i 14.11.2005 tarihli Hisse Satış Sözleşmesi ile Ojer Telekomünikasyon A.Ş.’ye satılmış ve böylece Türk Telekomünikasyon A.Ş. kamu kurumu niteliğini yitirdiğinden idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz edilemeyeceği gerekçesiyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. Maddesi hükümleri uyarınca görevli yargı merciinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık mahkemesine gönderilmesine, Uyuşmazlık Mahkemesi’nce karar verilinceye kadar davanın ertelenmesine karar vererek dosya Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce anılan Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davalı şirkette görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen Tokat İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne atanarak yeni görevine başlayan davacı tarafından, 5473 sayılı Yasa uyarınca hak edilen ek ödemelerin kendisine ödenmesi ve maaş ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali, eksik ve yanlış hesaplanan maaş nakil bildiriminin düzeltilmesi ve yeniden düzenlenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

Olayda, davalının hisse devir (14.11.2005) tarihinde memur statüsünde görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre diğer kamu kurum ve kuruluşlarına naklinin yapılması için adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve Tokat İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nde görevine başlayan davacı tarafından, 5473 sayılı Yasa uyarınca hak edilen ek ödemelerin ödenmesi ve maaş ilmühaberinin davacının maaşına eklenmeyen aylık 40 TL ek ödemenin maaş nakil ilmühaberine eklenmesi ve maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesine karar verilmesi istemiyle dava açılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c) (Değişik : 18.12.1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar” idari dava türleri olarak sayılmış olup; kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabilir.

Açıklanan nedenlerle, Tokat 1. İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Tokat 1. İş Mahkemesi’nin 29.12.2011 gün ve E:2011/48 K:2011/654 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/634

KARAR NO: 2013/748

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Z.A. Vekili : Av. M.E.A.

Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. A.H.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Ankara İli, Çankaya İlçesi, 1. Bölge Çukurca Mahallesi, 26796 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında ‘’okul yeri lise alanı’’ olarak ayrıldığını davalı idarece fiilen el atılmadığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2.000 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; davanın öncelikle yargı yolu ve husumet yokluğundan, aksi takdirde esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir.

Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesi”nin 17.04.2012 gün ve E:2012/12 sayı ile özetle; davanın konusuna göre uyuşmazlığın Adli Yargı mercii önünde çözümlenmesi gerektiğini gerekçe göstererek davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 24.04.2012 günlü dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Milli Eğitim Bakanlığı açısından, davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “okul yeri lise alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapusunun davalı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 2.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara ili, Çankaya İlçesi,1. Bölge, Çukurca Mahallesi 26796 ada 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “okul yeri lise alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde okul binası bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “okul yeri lise alanında” kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.04.2012 gün ve E:2012/12 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/635

KARAR NO: 2013/749

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacının rahatsızlığında kullanılan stentlerin bedelinin tarafına ödenmemesi üzerine açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.Y.

Vekili : Av. C.G.

Davalılar : 1- Yozgat Valiliği

Vekili : Av. O.G.

2- Akdağmadeni Kaymakamlığı

O L A Y : Yozgat İli, Akdağmadeni İlçesi, Akdağmadeni Devlet Hastanesinde devlet memuru (mutemet) olarak görev yapan davacının, kalp rahatsızlığının tedavisinde kullanılan stentlerin bedelinin tarafına ödenmesi istemiyle davalı kuruma yaptığı başvurunun reddine ilişkin 5.3.2009 gün ve 219 sayılı Akdağmadeni Kaymakamlığı Devlet Hastanesi Baştabipliği işleminin iptali ile, stent fatura bedeli olan 6.739,20 TL’nin yasal faizi ile ödenmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açılmıştır.

YOZGAT İDARE MAHKEMESİ: 12.3.2010 gün, E:2009/288, K:2010/173 sayılı kararı ile; ilaçlı stent bedelinden kaynaklanan uyuşmazlığın, işlem tarihinde 5510 sayılı yasanın yürürlükte olması nedeniyle, iş mahkemesinin görev alanında bulunduğundan 5510 sayılı yasanın 101.maddesi gereğince davanın görüm ve çözümünde adli yargı mercilerinden İş Mahkemelerinin görevli olduğunu belirterek görevsizlik kararı vermiştir.

Bu karara karşı yapılan itiraz başvurusu üzerine Kayseri Bölge İdare Mahkemesi 22.9.2010 gün, E:2010/707, K:2010/657 sayı ile, itirazın reddine karar vermiş olup, karar bu şekilde kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemiyle bu kez adli yargı yerinde dava açmıştır.

Akdağmadeni Asliye Hukuk Mahkemesi (İş Mahkemesi Sıfatıyla): 8.5.2012 gün ve E:2011/419, K:2012/173 sayı ile; davanın kısmen kabulüne, fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermiştir.

Bu karar davalı idareler tarafından temyiz edilmiş, Yargıtay 10.Hukuk Dairesi 12.10.2012 gün ve E:2012/18625, K:2012/18686 sayı ile; Emekli Sandığı iştirakçileri açısından görevli mahkemenin belirlenmesinde, tedavinin başladığı tarih esas alınarak; pasif sigortalılar için tedavisi 15.10.2008 tarihinden önce başlayan sigortalılar ile bunların hak sahipleri yönünden idari yargının, tedavisi anılan tarihten sonra başlayanlar yönünden adli yargının (iş mahkemelerinin) görevli olduğu; aktif olarak çalışmasına devam edenler yönünden ise, sağlık sigortası açısından Sosyal Güvenlik Kurumu’na devir tarihlerine göre, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan asker ve sivil personel ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişilerden tedavisi 15.10.2010 tarihinden, diğer kamu görevlileri ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler yönünden tedavisi 15.1.2010 tarihinden önce başlayan sigortalılar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kişiler yönünden idari yargının, tedavisi anılan devir tarihlerinden sonra başlayanlar yönünden adli yargının (iş mahkemelerinin) görevli olduğu sonucuna varıldığı, somut olaya gelince; davacının, tedavi başlangıç tarihini de kapsar şekilde halen memur olarak çalışmakta olduğu, tedavisinin 8.10.2008 tarihinde başladığı gözetilerek, davanın, görevsizlik nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken; işin esasına girilerek karar verilmiş olmasının, usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle bozmuştur.

Yargıtay bozma ilamından sonra yapılan yargılamada;

AKDAĞMADENİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ (İŞ MAHKEMESİ SIFATIYLA):

29.1.2013 gün, E:2012/426, K:2013/32 sayı ile; bozma kararına uyarak uyuşmazlığın çözümünün idari yargının görev alanına girdiğinden bahisle davanın görevsizlik nedeniyle reddine karar vermiş ve bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari ve adli yargı dosyalarının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Yozgat İli, Akdağmadeni İlçesi, Akdağmadeni Devlet Hastanesinde devlet memuru (mutemet) olarak görev yapmakta olan davacının kalp rahatsızlığının tedavisinde kullanılan 6.739.20 TL tutarındaki stentlerin bedelinin faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun 5.3.2009 gün ve 219 sayı ile reddine ilişkin Akdağmadeni Kaymakamlığı Devlet Hastanesi Baştabipliğinin işleminin iptali ile ödenen bedelin faizi ile birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden; kamu görevlisi (devredilen Emekli Sandığı iştirakçisi) olan davacıya, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji ABD tarafından, 8.10.2008 tarihinde stent-implantasyonu yapıldığı, davacının bu tedavi nedeniyle 6.739,20 TL ödemek zorunda kaldığı, davacı tarafından stentlerin bedelinin ödenmesi istemiyle davalı idareye müracaat edildiği, bu müracaatın 5.3.2009 tarihinde reddi üzerine, ret işleminin iptali ile, stent fatura bedelinin idareler tarafından faizi ile birlikte ödenmesi istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.

Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, 5754 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihte kamu görevlisi olan davacı tarafından açılan davanın, görüm ve çözümünün idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Yozgat İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, Yozgat İdare Mahkemesi’nin 12.3.2010 gün, E:2009/288, K:2010/173 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/636

KARAR NO: 2013/750

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1.A.F.B., 2.A.P., 3.M.K., 4.A.K., 5.A.A.

Vekili :Av. A.K.

Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili :Av. Ö.F.Y.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin Ankara İli Çankaya İlçesi 26796 Ada 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli malikleri olduklarını, davalı tarafından taşınmaza herhangi bir kamulaştırma işlemi olmaksızın imar planında lise alanı olarak ayrılmak sureti ile el atıldığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile davacılara eşit olarak 1000,00 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının davalıdan tahsiline ve taşınmazın davalı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.

ANKARA 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ:17.12.2012 gün ve 2012/269 esas sayılı kararında görev-yargı yolu itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı’na gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI: 28.02.2013 gün ve 2013/346 sayılı yazısında özetle; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Milli Eğitim Bakanlığı bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Birgül YİĞİT’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında lise alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında lise alanı kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte şimdilik her bir davacı için ayrı ayrı 1000,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında lise alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 2.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 2.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.12.2012 gün ve 2012/269 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/637

KARAR NO: 2013/751

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Y.Ö.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalı : Ankara İl Özel İdaresi’ne izafeten Ankara Valiliği

Vekili : Av. S.K.

O L A Y : Davacı vekili Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne verdiği 15.10.2012 tarihli dava dilekçesinde özetle;42808 Ada 1 parselde bulunan taşınmazın 221,00 m2’sinin davacıya ait olduğunu, davalı tarafından yapılan imar uygulaması sırasında taşınmazın temel eğitim alanı olarak ayrıldığını, dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 1000,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 7.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 05.02.2013 gün ve 2012/550 esas sayılı kararı ile davalı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI: 19.03.2012 tarih ve 2013/356 sayılı yazısı ile İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Osmangazi Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Osmangazi Belediye Başkanlığı bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında temel eğitim alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, temel eğitim alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalıdan tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında temel eğitim alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmı yönünden kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 05.02.2013 gün ve 2012/550 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/638

KARAR NO: 2013/752

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : B. Bilgi sistemleri ve İletişim Teknikleri Sanayi Ltd Şti

Vekili : Av.O.K.

Davalı : Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av. B.V.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu Yuva Mahallesi 43120 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın 464 m2’sinin maliki olduğunu, dava konusu taşınmaza idare tarafından fiilen el atılmamakla birlikte imar planında ağaçlandırılacak alan olarak ayrıldığını ve tapu kaydına kamulaştırılacak şerhinin konulduğunu, davacıya bu işlem nedeni ile bir bedel de ödenmediğini, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren kamu alacakların için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte davalı alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalı adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 19. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 01.02.2013 gün ve 2012/579 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI: İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında ağaçlandırma alanı içinde kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında ağaçlandırma alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ağaçlandırma alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 19.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 19.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 01.02.2013 gün ve 2012/579 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/639

KARAR NO: 2013/753

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : D.D. mirasçıları 1.A.D., 2.H.D., 3.N.D., 4.M.D.,5.A. D., 6.S.D.

Vekili : Av. V.Ö.

Davalı : Mamak Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av. F.E.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin murisi D.D. dava konusu Çiğiltepe Mahallesi 15698 Ada 3 parselde kayıtlı taşınmazın maliki olduğunu, dava konusu taşınmazda İmar Genel Müdürlüğü’nün 10.02.1977 tarih ve 1412 sayılı kararı ile imar planında çocuk bahçesi olarak ayrılmak sureti ile hukuken el atıldığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalı adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuştur

ANKARA 22. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 22.01.2013 gün ve 2012/595 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Mamak Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir,

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Mamak Belediyesi Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Mamak Belediyesi Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında çocuk bahçesi alanında kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında çocuk bahçesi alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında çocuk bahçesi alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Mamak Belediyesi vekilinin görev itirazının Ankara 22.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Mamak Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 22.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 22.01.2013 gün ve 2012/595 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/640

KARAR NO: 2013/754

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.A.

Vekili : .Av. E.A.

Davalılar : 1.İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av.N.Ö.

2.Milli Savunma Bakanlığı

Vekili : Av. R.B.

3.Beşiktaş Belediyesi Başkanlığı

Vekilli : Av.D.P.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 1212 Ada 73 parselde kayıtlı taşınmazın müşterek maliklerinden olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında 1/1000 ölçekli Boğaziçi Sahil Şeridi ve öngörünüm bölgesi uygulama planının 13.06.2011 onanlı sayısallaştırılmış ve güncelleştirilmiş paftasında kısmen 1 grup koru alanında kısmen 1 grup koru alanı ve askeri alanda kısmen askeri alanda kısmen de yol alanında kaldığını ayrıca parselde bir adet 2. Grup tescilli korunması gerekli kültür varlığı ile bir adet grubu belli olmayan korunması gerekli sarnıç yapısının bulunduğunu ve bu alanda korunması gerekli kültür varlığı uygulaması dışında herhangi bir yapının yapılamayacağının belirtildiğini, bu imar düzenlemesinin yapıldığı tarihten beri 30 senedir davalı idare tarafından kamulaştırma işlemi gerçekleştirilmediği gibi tahsis amacının değiştirilmediğini ya da davacıya takas yolu ile başka yerden taşınmaz verilmediğini, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 30,000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalılar adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalılardan Milli Savunma Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

İSTANBUL 10 ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 16.10.2012 gün ve 2012/147 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Milli Savunma Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Milli Savunma Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedildiği, bu red kararına karşı davalı Milli Savunma Bakanlığı tarafından 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunulmadığı, diğer davalı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Milli Savunma Bakanlığı ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilleri bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında 1/1000 ölçekli Boğaziçi Sahil Şeridi ve öngörünüm bölgesi uygulama planının 13.06.2011 onanlı sayısallaştırılmış ve güncelleştirilmiş paftasında kısmen 1 grup koru alanında kısmen 1 grup koru alanı ve askeri alanda kısmen askeri alanda kısmen de yol alanında kaldığını ayrıca parselde bir adet 2. Grup tescilli korunması gerekli kültür varlığı ile bir adet grubu belli olmayan korunması gerekli sarnıç yapısının bulunduğu ve bu alanda korunması gerekli kültür varlığı uygulaması dışında herhangi bir yapının yapılamayacağı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında bahsi geçen düzenleme alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 30.000 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında 1/1000 ölçekli Boğaziçi Sahil Şeridi ve öngörünüm bölgesi uygulama planının 13.06.2011 onanlı sayısallaştırılmış ve güncelleştirilmiş paftasında kısmen 1 grup koru alanında kısmen 1 grup koru alanı ve askeri alanda kısmen askeri alanda kısmen de yol alanında kaldığını, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, davalılardan Milli Savunma Bakanlığı tarafından yapılan görev itirazının 2247 sayılı kanunun 12/1.maddesinde öngörülen yasal süresinde yapılmadığından reddine, diğer davalı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin görev itirazı yönünden ise Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü görev itirazının İstanbul 10. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle davalılardan Milli Savunma Bakanlığı tarafından yapılan görev itirazının 2247 sayılı kanunun 12/1.maddesinde öngörülen yasal süresinde yapılmadığından REDDİNE, diğer davalı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin görev itirazı yönünden ise Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile görev itirazının İstanbul 10.Asliye Hukuk Mahkemesinin 16.10.2012 gün ve 2012/147 sayılı reddine ilişkin kararın TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/641

KARAR NO: 2013/755

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : T.P.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1.Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. C.G.

2.Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. G.A.

O L A Y : Davacı vekili Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne verdiği 07.08.2012 tarihli dava dilekçesinde özetle; Ankara İli Yenimahalle İlçesi Yuva Mahallesi 43059 Ada 1 parsel sayılı taşınmazın 13880 m2’sinin davacıya ait olduğunu, dava konusu yerin imar planında spor alanı olarak ayrıldığını ve tapuda üzerine kamulaştırılacak şerhinin konulduğunu, taşınmaza filen el atılmadığını, ancak taşınmaz bedelinin de davacıya ödenmediğini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 1000.00 TL kamulaştırmasız el atma bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesini ve dava konusu taşınmazın davalı idare adına tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı’nın 29.08.2012 tarihli cevap dilekçesinde, dava konusu uyuşmazlığın idari yargının görev alanına girdiğinden bahisle yargı yolu itirazında bulunduğu anlaşılmıştır.

ANKARA 16. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 23.01.2013 gün ve 2012/444 esas sayılı kararı ile açılan davada 6100 sayılı HMK’nın 114. Maddesinde belirtilen şartların mevcut bulunduğu gerekçesi ile görev itirazının reddine karar verilmiş ve davalı idareye yargı yolu uyuşmazlığı çıkartılması istemi ile Danıştay Başsavcılığı’na müracaatı için süre verildiği anlaşılmıştır.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında spor alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında spor alanı kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir. Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 16.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı yönünden ve tazmine ilişkin kısım ile sınırlı olarak kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 16.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 23.01.2013 gün ve 2012/444 sayılı KARARININ davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı yönünden ve TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/642

KARAR NO: 2013/756

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.K.

Vekili : Av. V.K.

Davalı : Çankaya Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av. P.G.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 27549 Ada 7 parselde kayıtlı taşınmazın maliki olduğunu, dava konusu taşınmazın 1995 yılında kesinleşen imar planı ile “sosyal ve kültürel tesis alanı olarak ayrılmış olmasına rağmen aradan geçen 17 sene gibi uzun bir süreye rağmen davalı idare tarafından kamulaştırılmadığını, buna rağmen davacının taşınmaz üzerinde tasarrufta bulunma imkanının kalmadığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalı adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur

ANKARA 5. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 24.05.2012 gün ve 2012/56 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Çankaya Belediyesi Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Çankaya Belediyesi Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında “sosyal ve kültürel tesis alanı”nda kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında “sosyal ve kültürel tesis alanı”nda alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 2000,00 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “sosyal ve kültürel tesis alanı”nda alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 5.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 5.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 24.05.2012 gün ve E:2012/56 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/643

KARAR NO: 2013/757

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Z.Ç.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1.Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av. B.V.

2.Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. E.S.Ç.

3.Kültür ve Turizm Bakanlığı

Vekili : Av.A.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 43146 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın maliki olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında sosyo- kültürel tesisi alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza fiilen el atılmadığını, idareye yapılan tüm başvurulara rağmen davacıya adı geçen imar düzenlemesi nedeni ile herhangi bir ödeme yapılmadığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalılar adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalılardan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 24. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 16.10.2012 gün ve 2012/12 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir,

İNCELEME VE GEREKÇE :

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında “sosyo- kültürel tesis” alanında kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında sosyo- kültürel tesis alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “sosyo kültürel tesis” alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılardan Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 24.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılardan Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 16.10.2012 gün ve 2012/12 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/644

KARAR NO: 2013/758

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı :Tasfiye Halinde Yörük Gıda Sanayi Tic. Ltd. Şti

Vekili : Av. S.R.B.

Davalılar : 1.Etimesgut Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. F.A.D.

2.Sağlık Bakanlığı

Vekili : Av. E.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 445036 Ada 6 parselde kayıtlı taşınmazın maliki olduğunu, dava konusu taşınmazın 873/1357 oranında hissedarı olduğunu, dava konusu taşınmazın Etiler Mahallesi ıslah imar çalışmaları sırasında imar planında “ sağlık alanı” olarak ayrıldığını ancak davalılar tarafından herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadığını ve davacıya herhangi bir bedel ödenmediğini, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalılardan Sağlık Bakanlığı ve Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuşlar, Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/378 esas ve 12.02.2013 tarihli kararı ile talebin reddedilmesi üzerine davalılardan Etimesgut Belediye Başkanlığı süresi içinde verdiği dilekçe ile dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesini talep etmiştir.

Davalılardan Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Etimesgut Belediye Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında “sağlık alanı”nda kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında sağlık alanında kalan kısmı bakımından davacının hissesine düşen oranda fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “sağlık alanı”nda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılardan Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Sincan 5.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılardan Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Sincan 5.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 12.02.2013 gün ve E:2012/378 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/645

KARAR NO: 2013/759

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- H.B., 2- İ.B., 3- İ.B., 4- A.D., 5- M.O.

Vekilleri : Av. A.M.

Davalılar : 1- Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. O.E.

2- Kocasinan Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.D.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Cırgalan Mahallesi, 6295 ada, 60 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “yol, park ve resmi bina” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 16.000 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılar vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçeleri ve 15.05.2012 tarihli ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuşlardır.

Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 15.05.2012 gün ve E:2012/138 sayı ile davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların taşınmazına, imar planında “yol, park ve resmi bina” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 16.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Cırgalan Mahallesi, 6295 ada, 60 parsel sayılı taşınmazın imar planında “yol, park ve resmi bina” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında yol, park ve resmi bina alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.05.2012 gün ve E:2012/138 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/646

KARAR NO: 2013/760

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- L.T., 2- Ö.B.

Vekilleri : Av. S.E.

Davalı : Etimesgut Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.Ö.İ.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Ankara İli, Etimesgut İlçesi, 30 Ağustos Mahallesi, 47440 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “oyun ve spor alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL bedelin kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Etimesgut Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde görev itirazında bulunmuştur.

Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesi; 22.01.2013 gün ve E:2012/367 sayı ile davalı Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Etimesgut Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların taşınmazına, imar planında “oyun ve spor alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Etimesgut İlçesi, 30 Ağustos Mahallesi, 47440 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “oyun ve spor alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında oyun ve spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 22.01.2013 gün ve E:2012/367 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/647

KARAR NO: 2013/761

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : E.M.

Vekili : Av. Z.B.

Davalılar : 1- Bursa İl Özel İdaresi

Vekili : Av. P.T.Y.

2- Nilüfer Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.A.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Barış Mahallesi, 1228 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “kreş alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılar vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde görev itirazında bulunmuştur.

Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 20.12.2012 gün ve E:2012/625 sayı ile davalılar Bursa İl Özel İdaresi ile Nilüfer Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Bursa İl Özel İdaresi ile Nilüfer Belediye Başkanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Bursa İl Özel İdaresi ile Nilüfer Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Bursa İl Özel İdaresi ile Nilüfer Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının taşınmazına, imar planında “kreş alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 15.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Barış Mahallesi, 1228 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “kreş alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kreş alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalılar Bursa İl Özel İdaresi ile Nilüfer Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Bursa İl Özel İdaresi ile Nilüfer Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.12.2012 gün ve E:2012/625 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/648

KARAR NO: 2013/762

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.K.

Vekilleri : Av. T.T., Av. D.T.

Davalılar : 1- Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. H.İ.Y.

2- Kocasinan Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.D., Av. F.A.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Seyrani Mahallesi, 4288 ada, 9 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “otopark, yeşil alan, oyun alanı ve yol” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 5.000 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılar vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde ve 13.07.2012 tarihli ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuşlardır.

Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi; 13.07.2012 gün ve E:2012/322 sayı ile özetle, tazminat istemine yönelik davanın adli yargı mahkemelerinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “otopark, yeşil alan, oyun alanı ve yol” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 5.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Seyrani Mahallesi, 4288 ada, 9 parsel sayılı taşınmazın imar planında “otopark, yeşil alan, oyun alanı ve yol” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “otopark, yeşil alan, oyun alanı ve yol” alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.07.2012 gün ve E:2012/322 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/649

KARAR NO: 2013/763

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- H.V.E., 2- H.E., 3- M.E.

Vekili : Av. M.Y.

Davalı : Sincan Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. U.İ.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların Ankara İli, Sincan İlçesi, Yenikent Mahallesi, 1666 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “pazar alanı’’ olarak ayrıldığını, taşınmaza davalı idarece fiilen el atılmadığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik davacılardan Hacı Veli Ekisıkı için 6.300 TL, Menduh Elisıkı için 30.500 TL, Hasan Elisıkı için ise 6.400 TL olmak üzere toplam 43.200 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Sincan Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde görev itirazında bulunmuştur.

Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesi; 20.12.2012 gün ve E:2012/325 sayı ile davalı Sincan Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Sincan Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 24.12.2012 havale tarihli dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Sincan Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Sincan Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “pazar alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 43.200 TL ’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Sincan İlçesi, Yenikent Mahallesi, 1666 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “pazar alanı’’ olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “pazar alanında’’ kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile davalı Sincan Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Sincan Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.12.2012 gün ve E:2012/325 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/650

KARAR NO: 2013/764

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.B.

Vekili : Av. C.D.

Davalılar : 1-Kocasinan Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. F.A.

2- Kayseri İl Özel İdaresi

Vekili : Av. E.Y., Av. E.Y.

3- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. H.T.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Pervane Mahallesi, 944 ada, 17 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “kısmen ilköğretim okulu alanı, kısmen de yol’’ olarak ayrıldığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 11.916,66 TL nin davalıların el attığı tarihten itibaren %25 faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı, Kayseri İl Özel İdaresi ve Milli Eğitim Bakanlığı vekilleri süresi içerisinde görev itirazında bulunmuşlardır.

Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi; 18.12.2012 gün ve E:2012/72 Esas sayı ile davalılar vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi vekillerinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içerisinde verdikleri dilekçeler üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Kayseri İl Özel İdaresi, Kocasinan Belediye Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve davalılardan Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi vekillerinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “kısmen ilköğretim okulu alanı, kısmen de yol” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 11.916,66 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Pervane Mahallesi, 944 ada, 17 parsel sayılı taşınmazın imar planında “kısmen ilköğretim okulu alanı, kısmen de yol” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “kısmen ilköğretim okulu alanında, kısmen de yol” olarak kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazının Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.12.2012 gün ve E:2012/72 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/651

KARAR NO: 2013/765

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : S.B.

Vekilleri : Av. M.E.A., Av. C.A.

Davalı : Ankara İl Özel İdaresi

Vekili : Av. D.O.İ.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Altındağ İlçesi, Çamlık Mahallesi, 20923 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “okul yeri” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve 16.10.2012 tarihli ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi; 16.10.2012 gün, E:2012/382 sayı ile davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “okul yeri” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Altındağ İlçesi, Çamlık Mahallesi, 20923 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “okul yeri” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir okul bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 16.10.2012 gün, E:2012/382 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/652

KARAR NO: 2013/766

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- M.A., 2- O.A., 3- H.T., 4- C.K.

Vekilleri : Av. M.Ş.G., Av. N.G.

Davalılar : 1- İçişleri Bakanlığı

Vekili : Av. E.T.

2- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.O.

3- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. F.K.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Demircikara Mahallesi, 5506 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “karakol yeri” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL’nin davanın açıldığı tarihten ilamın kesinleşeceği tarihe kadar işleyecek yasal faizi ile ve ilamın kesinleşmesinden sonraki dönem için ise 17.01.2001 tarihinde yürürlüğe giren 4709 sayılı kanunla değişik Anayasanın 46/son maddesi uyarınca, kamu alacakları için öngörülen en yüksek faiz oranı ile davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı İçişleri Bakanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve 13.02.2013 tarihli duruşma tutanağında görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve 13.02.2013 tarihli duruşma tutanağında özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi; 13.02.2013 gün ve E:2012/232 sayı ile davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdikleri dilekçeler üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan İçişleri Bakanlığı ile Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar İçişleri Bakanlığı ile Muratpaşa Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “karakol yeri” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Demircikara Mahallesi, 5506 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “karakol yeri” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “karakol yeri” alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile İçişleri Bakanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.02.2013 gün ve E:2012/232 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/653

KARAR NO: 2013/767

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1- İ.İ. adına vesayeten S.K., 2- H.S., 3- F.K., 4- O.C.K., 5- L.S., 6- H.A.,7- İ.K.

8- F.T.,9- S.E., 10- M.Y., 11- D.B., 12- V.K., 13- A.C.

Vekilleri : Av. S.K.

Davalı : Ankara İl Özel İdaresi

Vekili : Av. D.S.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Ankara İli, Çankaya İlçesi, Kırkkonaklar Mahallesi, 26320 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “ilkokul alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2.000 TL hisseleri oranında ayrı hesaplanarak dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve 07.09.2012 tarihli ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi; 07.09.2012 gün ve E:2011/602 sayı ile özetle, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “ilkokul alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 2.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Çankaya İlçesi, Kırkkonaklar Mahallesi, 26320 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “ilkokul alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir okul bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ilkokul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 07.09.2012 gün ve E:2011/602 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/654

KARAR NO: 2013/768

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : G.K.

Vekilleri : Av. S.M.A., Av. M.A.

Davalılar : 1- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. H.U.

2- Kocasinan Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.D., Av. F.A.

3- Kayseri İl Özel İdaresi

Vekili : Av. E.Y.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Fevzioğlu Mahallesi, 3272 ada, 78 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “ilköğretim okul alanı, yol ve park’’ olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 12.000 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılar vekilleri süresi içerisinde görev itirazında bulunmuştur.

Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 08.05.2012 gün ve E:2012/23 Esas sayı ile davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının taşınmazına, imar planında “ilköğretim okul alanı, yol ve park’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 12.000 TL ’nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Fevzioğlu Mahallesi, 3272 ada, 78 parsel sayılı taşınmazın imar planında “ilköğretim okul alanı, yol ve park’’ olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde herhangi bir yapı bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “ilköğretim okul alanı, yol ve park’’ alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, Kocasinan Belediye Başkanlığı ile Kayseri İl Özel İdaresi vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 08.05.2012 gün ve E:2012/23 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/655

KARAR NO: 2013/769

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İdarenin dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atmasından doğan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği, imar planından kaynaklanan tazminat davasının ise İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- N.N.B., 2-M.B.

Vekilleri : Av. S.M.A., Av. M.A.

Davalılar : 1- Kocasinan Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.D., Av. F.A.

2- Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. O.E.

O L A Y : Davacılar vekilleri özetle; davacıların Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Yavuz Selim Mahallesi 6326 ada 7 ve 9 parsel sayılı parsellerin hissedarı olduklarını, taşınmazların onanmış 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planlarında kamu hizmetine ayrıldığını, dava konusu taşınmazlara davalı idarelerin kamulaştırmasız el atması nedeniyle fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 12.000 TL nin yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar vekilleri süresi içerisinde görev itirazında bulunmuştur.

Kayseri 2.Asliye Hukuk Mahkemesi: 08.05.2012 gün, E:2012/24 sayı ile, davalılar vekillerinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı: İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahi 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Kocasinan Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, İdarenin dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atmasından doğan zararın tazminine yönelik bulunan davada haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinin, imar planından kaynaklanan tazminat davasının ise idari yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hissedar oldukları taşınmazların imar planlarında kamu hizmetine ayrıldığı belirtilmek suretiyle, taşınmazlar üzerindeki mülkiyet hakkının kullanılamayacak şekilde kısıtlandığı gerekçesiyle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 12.000TL nin yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Davalı idare vekillerinin görev itirazının reddine ilişkin Kayseri 2.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 08.05.2012 gün, E:2012/24 sayılı kararından sonra, davalı idare vekillerince olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yönünde sunulan talep dilekçesine karşılık, davacılar vekilleri tarafından verilen cevapta, davaya konu taşınmazlardan 6326 ada 9 parsel sayılı taşınmaza idarece kaldırım yapılmak suretiyle fiilen el atıldığı, fiili el atma nedeniyle açılan tazminat istemlerinde görevli yargı yerinin adli yargı mahkemelerinin olduğu ifade edilmiş olup, davalı idare tarafından dosyaya bu hususun aksine bir delil ibraz edilmediği gibi, dosya arasında bulunan 25.05.2012 tarihli bilirkişi raporu kapsamında da bu hususun belirlendiği 6326 ada 9 parselin bir kısmına kilitli taş döşenmek suretiyle kaldırım yapıldığı anlaşılmaktadır.

Hal böyle iken, davaya konu taşınmazlardan 6326 ada 9 parsel sayılı taşınmazın fiilen yolda kaldığı ve böylece iş bu taşınmaza kamulaştırma yapılmaksızın fiilen el atıldığı anlaşılmıştır.

İdarenin dava konusu taşınmazlardan 6326 ada 9 parsele kamulaştırmasız el atması karşısında, bu taşınmaz bakımından el atmadan doğan zararın tazminine yönelik olan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girmektedir.

Diğer taraftan, davaya konu 6326 ada 7 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak, taşınmazın imar planında yolda kaldığı belirtilmiş olup, bu parselde de herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadığı gibi yol çalışmasının da yapılmadığı, dolayısıyla bu taşınmaza fiili olarak el atılmadığı ifade edilmiştir.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dolayısıyla, davaya konu 6326 ada 7 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak; imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında yolda kaldığı, bu taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği, davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan 1822 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olan davanın ise, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

1-Davaya konu Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Yavuz Selim Mahallesi, 6326 ada 9 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın görüm ve çözümünde Adli Yargı yeri görevli olduğundan Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun reddi gerektiği,

2-Davaya konu Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Yavuz Selim Mahallesi, 6326 ada 7 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın görüm ve çözümünde İdari Yargı yeri görevli olduğundan Danıştay Başsavcısı’nı başvurusunun kabulü ile davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili ve Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde, davaya konu Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Yavuz Selim Mahallesi, 6326 ada 9 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın görüm ve çözümünde ADLİ YARGI yeri görevli olduğundan Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN REDDİNE, davaya konu Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Yavuz Selim Mahallesi, 6326 ada 7 parsel sayılı taşınmaz bakımından davanın görüm ve çözümünde İDARİ YARGI yeri görevli olduğundan Danıştay Başsavcısı’nı BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Kayseri 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 08.05.2012 gün, ve E:2012/24 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/656

KARAR NO: 2013/770

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : V.Y.

Vekilleri : Av. M.E.A., Av. C.A.

Davalılar : 1- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. D.K.

2- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. G.S.Ş.

3- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.B.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, 1.Bölge Yuva Mahallesi, 43130 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “spor tesisi alanı” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve 07.02.2013 tarihli ön inceleme duruşmasında özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve 07.02.2013 tarihli ön inceleme duruşmasında özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi; 07.02.2013 gün ve E:2012/309 sayı ile özetle, davalılardan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “spor tesisi alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, 1.Bölge Yuva Mahallesi, 43130 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “spor tesisi alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor tesisi alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 07.02.2013 gün ve E:2012/309 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/657

KARAR NO: 2013/771

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Y.A.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. S.K.

2- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ö.Y.

3- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. E.N.C.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yenikent Mahallesi, 42560 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “lise alanı’’ olarak ayrıldığını, taşınmaza davalı idarece fiilen el atılmadığını belirterek, fazlaya ilişkin ve ıslah hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 3.000 TL’nin dava tarihinden itibaren kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçeleri ile 10.07.2012 tarihli ön inceleme duruşmasındaki beyanlarında görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi; 10.07.2012 gün ve E:2012/50 sayı ile özetle; davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, Yenimahalle Belediye Başkanlığı ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 12.07.2012 havale tarihli dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, Yenimahalle Belediye Başkanlığı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve davalılardan Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “lise alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 3.000 TL ’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yenikent Mahallesi, 42560 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “lise alanı’’ olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde herhangi bir okul bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “lise alanında’’ kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 10.07.2012 gün ve E:2012/50 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/658

KARAR NO: 2013/772

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1- S.G., 2- S.G., 3- Ş.T., 4- Z.T., 5- Ş.T., 6- Z.T.

Vekilleri : Av. M.K., Av. M.M.S.

Davalı : İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. F.K.Ş.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Mahallesi, 4014 ada, 5 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “temel eğitim alanı’’ olarak ayrıldığını, taşınmaza davalı idarece fiilen el atılmadığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 100,00 TL alacağın davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesi ve 27.09.2012 tarihli duruşma tutanağındaki beyanında göreve itirazında bulunmuştur.

Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 27.09.2012 gün ve E:2011/762 sayı ile özetle; Kamulaştırma Kanununun 10 ve 37. maddeleri gereği davalı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 09.10.2012 havale tarihli dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İstanbul İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “temel eğitim alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 100,00 TL ’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Mahallesi, 4014 ada, 5 parsel sayılı taşınmazın imar planında “temel eğitim alanı’’ olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “temel eğitim alanında’’ kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 27.09.2012 gün ve E:2011/762 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/659

KARAR NO: 2013/773

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.S.I.

Vekili : Av. M.E.A., Av. C.A.

Davalılar : 1- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. D.K.

2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.B.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yenikent Mahallesi, 42504 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “spor alanı’’ olarak ayrıldığını, taşınmaza davalı idarece fiilen el atılmadığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin ve ıslah hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesi ile 22.02.2013 tarihli ön inceleme duruşmasındaki beyanında; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi; 22.02.2013 gün ve E:2012/559 sayı ile davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 25.02.2013 havale tarihli dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “spor alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL ’nin yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yenikent Mahallesi, 42504 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “spor alanı’’ olarak ayrılmış olmasına rağmen, taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi, taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “spor alanında’’ kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 22.02.2013 gün ve E:2012/559 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/660

KARAR NO: 2013/774

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.A.

Vekilleri : Av. M.E.A., Av. C.A.

Davalılar : 1- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. G.A.

2- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.V.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43130 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “spor alanı” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve 28.12.2012 tarihli ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesi; 28.12.2012 gün ve E:2012/515 sayı ile davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “spor alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43130 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “spor alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28.12.2012 gün ve E:2012/515 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/661

KARAR NO: 2013/775

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1- S.K., 2- H.Z.A., 3- G.K., 4- H.K.,5- H.S., 6- A.Ç., 7- H.S.

Vekilleri : Av. A.U.

Davalı : Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.H.K.

O L A Y : Davacılar vekilleri dava dilekçesinde özetle; davacıların Ankara İli, Çankaya İlçesi, Sancak Mahallesi, 25326 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında ‘’Çankaya Belediyesi Açık ve Kapalı Spor ve Oyun Alanı’’ olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik davacılardan Satı Kibaroğlu için 9.000 TL, Hadiye Zerrin Aşur için 9.000 TL, Gönül Kesginlikımiloğlu için 9.000 TL, Hatice Kesginlikımiloğlu için 9.000 TL, Hanife Sönmez için 7.500 TL, Azime Çelik için 22.500 TL, Hanife Sönmez için ise 29.000 TL olmak üzere toplam 95.000 TL’nin hukuki el atma tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi”nin 19.12.2012 gün ve E:2012/433 sayı ile özetle; davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 02.01.2013 günlü dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, tazminat istemine hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı açısından, davanın, tazminat istemine hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında ‘’Çankaya Belediyesi Açık ve Kapalı Spor ve Oyun Alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapusunun davalı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 95.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Çankaya İlçesi, Sancak Mahallesi, 25326 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında ‘’Çankaya Belediyesi Açık ve Kapalı Spor ve Oyun Alanı’’ olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ‘’Çankaya Belediyesi Açık ve Kapalı Spor ve Oyun Alanı’’kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, tazminat istemine hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, tazminat istemine hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 19.12.2012 gün ve E:2012/433 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/662

KARAR NO: 2013/776

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : B.E.

Vekili : Av. U.N.

Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. Y.D.Dahili Davalı:1- Gölbaşı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. M.G.

2-Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. M.G.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Ankara İli, Gölbaşı İlçesi, İncek Mahallesi, 190 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “resmi okul yeri’’ olarak ayrıldığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL nin el atma tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılar vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde görev itirazında bulunmuştur.

Gölbaşı Asliye Hukuk Mahkemesi; 10.01.2013 gün ve E:2012/683 Esas sayı ile özetle; davalı Milli Eğitim Bakanlığı ile dahili davalı Gölbaşı Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Dahili davalı Gölbaşı Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 18.01.2013 günlü dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, dahili davalı Gölbaşı Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahili davalı Gölbaşı Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, dahili davalı Gölbaşı Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “resmi okul yeri” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Gölbaşı İlçesi, İncek Mahallesi, 190 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “resmi okul yeri” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “resmi okul yeri” olarak kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, dahili davalı Gölbaşı Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Gölbaşı Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, dahili davalı Gölbaşı Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Gölbaşı Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 10.01.2013 gün ve E:2012/683 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/663

KARAR NO: 2013/777

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.Ö.

Vekilleri : Av. Y.G., Av. A.B.G.

Davalı : Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. C.G.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yukarıyurtçu Mahallesi, 23 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “teknik altyapı alanı” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi; 29.01.2013 gün ve E:2012/138 sayı ile özetle, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda 30.01.2013 havale tarihli verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının taşınmazına, imar planında “teknik altyapı alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yukarıyurtçu Mahallesi, 23 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “teknik altyapı alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında teknik altyapı alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 29.01.2013 gün ve E:2012/138 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/664

KARAR NO: 2013/778

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacının rahatsızlığında kullanılan stent bedelinin tarafına ödenmemesi üzerine açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : S.B.

Davalı : SGK Başkanlığı

Vekili : Av. Z.G.

O L A Y : Davacı, Manisa İdare Mahkemesine verdiği 18.06.2009 havale tarihli dilekçesinde özetle; Emekli Sandığı iştirakçisi olarak 26 yıl süre ile öğretmen olarak görev yaptığını, kalp rahatsızlığı nedeni ile Mersin Üniversitesi Hastanesi yoğum bakım ünitesinde 01.06.2008-026.06.2008 ile 18.07.2008-21.07.2008 tarihleri arasında iki kez tedavi gördüğünü, ilk tedavi sırasında 301751 numaralı faturada yazdığı üzerine takılan stent nedeni ile 3650,00 TL, 2 tedavi sırasında da 301753 numaralı faturada yazdığı üzere tekrar stent takılarak 3400,00 TL masraf yapıldığını, rahatsızlığı nedeni ile bir kez de İzmir Gazi Özel Hastanesi’nde geçirdiği tedavi gördüğünü ve 331175 numaralı faturada yazdığı üzerine takılan stent nedeni ile 3320,00 TL masraf yaptığını, yaptığı toplam 10370,00 TL masrafın ödenmesi talebi ile ödenmesi istemi ile idareye yazılı olarak 11.03.2009 tarihinde başvurduğunu, talebinin reddine karar verildiğini, verilen kararın iptali ile yaptığı 10370,00 TL masrafın kendisine ödenmesine karar istemiyle dava açmıştır.

MANİSA İDARE MAHKEMESİ: 08.07.2010 gün ve 2009/844 Esas 2010/1349 Karar sayılı kararı ile 5510 sayılı kanun uyarınca tesis edilen işlemler nedeni ile açılacak davalarda iş mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı bu kez aynı istemle adli yargı yerinde dava açmıştır.

MANİSA 1.İŞ MAHKEMESİ: 14.03.2013 gün 2011/1127 esas 2013/201 Karar sayılı kararı ile davacının 5510 sayılı yasanın yürürlüğe girmesinde önce yürürlükte bulunan 5434 sayılı yasa uyarınca emekli sandığı iştirakçisi konumunda bulunduğu, bu nedenle davaya idari yargıda bakılması gerektiğini belirterek yargı yolu uyuşmazlığı nedeni ile görev yönünden davanın reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı adli ve idari yargı yerlerince verilen görevsizlik kararları nedeniyle oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle başvuruda bulunmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE:

I-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari ve adli yargı dosyalarının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Emekli Sandığı’na (Devredilen) tabi olan davacının, geçirdiği kalp rahatsızlığı nedeni ile gördüğü tedavi sırasında yaptığı 10370,00 TL masrafın idarece, ( adli yargıda açılan davada dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte) ödenmesi istemiyle açılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden; davacının, 29.06.1968 tarihinde Pervari Ortaokul Fen grubu öğretmeni olarak göreve başladığı, 01.02.1994 tarihinde kendi isteği ile emekliye ayrıldığı, Mersin Üniversitesi Hastanesi yoğum bakım ünitesinde 01.06.2008-026.06.2008 ile 18.07.2008-21.07.2008 tarihleri arasında iki kez, İzmir Gazi Özel Hastanesi’nde bir kez kalp rahatsızlığı nedeni ile tedavi gördüğü ve bu esnada yaptığı 10370,00 TL tedavi masrafının kendisine ödenmesi istemi ile yaptığı başvurunun reddi üzerine 10370,00 TL’nin ( adli yargıda açtığı davada dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte) tarafına ödenmesi istemiyle dava açtığı anlaşılmıştır.

Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, emekli kamu personeli olan davacı tarafından açılan davanın, görüm ve çözümünün idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Manisa İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Manisa İdare Mahkemesi’nin 08.07.2010 gün ve 2009/844 Esas 2010/1349 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/669

KARAR NO: 2013/779

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 5510 sayılı Kanunun Geçici 4.maddesi uyarınca borçlandırılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile belirtilen tarihler arasındaki boşta geçen sürenin borçlanmasının sağlanması istemiyle açılan davanın İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : C.Ş.

Davalı : Sosyal Güvenlik Kurumu

O L A Y : Davacı dava dilekçesinde özetle; Sosyal Güvenlik Kurumunun 5754 sayılı Kanunun 68. maddesiyle, Kanunun geçici 4. maddesinin son fıkrasına göre, Osmangazi Üniversitesi tarafından olumsuz sicil verilip üniversiteden atılmasının sonucunda 15.12.1999- 10.05.2001 tarihleri arasında boşta geçen süreyi borçlanmasının sağlanmasına yönelik yaptığı başvurunun reddine ilişkin 28.02.2009 tarihli Sosyal Güvenlik Kurumunun işleminin iptali ve belirttiği tarihler arası borçlanmasının sağlanması istemiyle davalı Sosyal Güvenlik Kurumuna karşı idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 4. İDARE MAHKEMESİ; 21.10.2009 gün ve E:2009/435, K:2009/1453 sayılı kararında özetle; 5510 sayılı Kanunun Geçici 4. maddesinin uygulanmasına ilişkin çıkarılan uyuşmazlığın çözümünün adli yargı yeri olarak İş Mahkemelerinin görevinde olduğunu gerekçe göstererek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/ 1-a maddesi hükmü uyarınca davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı taleple Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığına karşı 07.01.2009 tarihinde adli yargıda dava açmıştır.

ESKİŞEHİR İŞ MAHKEMESİ; 22.04.2010 gün ve E:2010/88, K:2010/316 sayılı kararında özetle; davanın kabulüne karar vermiş olup, temyiz başvurusu üzerine; Yargıtay 10.Hukuk Dairesinin 10.07.2012 gün 2010/7068 Esas, 2010/13648 Karar sayılı ilamında aynen “ 5510 sayılı Yasanın yürürlüğünden önce ve halen 5434 sayılı Yasaya göre iştirakçi sıfatı ile memur olarak çalışmaya devam eden davacının talebi yönünden Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ( devredilen T.C. Emekli Sandığı ) nın tesis edeceği işlem ve muameleler “idari işlem” niteliğini korumaya devam edecek bu işlemlere yönelik ihtilaflar da önceden olduğu gibi idari yargı yeri görevli olmaya devam edeceği dikkate alınarak taraflar arasında ki uyuşmazlığın çözümünde 5510 sayılı Kanunun uygulama yeri bulunmadığından, sözü edilen 101.madde hükümlerine göre sınırlı yetki ile donatılmış iş mahkemesi görevli olmayıp; idari yargının görevli olduğu gözetilmeksizin hatalı değerlendirme sonucu işin esasına girilerek karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir” denilmek suretiyle hükmün bozulmasına karar vermiştir.

Yargıtay bozma ilamından sonra, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde;

ESKİŞEHİR İŞ MAHKEMESİ; 14.11.2012 gün ve E:2012/1013, K:2012/863 sayılı kararında özetle; 5510 sayılı Yasanın yürürlüğünden önce ve halen 5434 sayılı Yasaya göre iştirakçi sıfatı ile memur olarak çalışmaya devam eden davacının talebi yönünden sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ( devredilen T.C. Emekli Sandığı ) nın tesis edeceği işlem ve muameleler “idari işlem” niteliğini korumaya devam edecek bu işlemlere yönelik ihtilaflar da önceden olduğu gibi idari yargı yeri görevli olmaya devam edeceği dikkate alınarak taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümünde 5510 sayılı Kanunun uygulama yeri bulunmadığından dava dilekçesinin görev nedeniyle reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 14. maddesine göre; olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli, idari veya askeri yargı mercilerinden en az ikisinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekmekte olup, bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi ise, hukuk uyuşmazlıklarında ancak davanın taraflarınca ileri sürülebilmektedir. Aynı Yasanın 27. maddesinde ise, Uyuşmazlık Mahkemesinin, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceleyeceği; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddedeceği kuralına yer verilmektedir

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasanın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasanın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Mahkememize gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının, Osmangazi Üniversitesinde okutman olarak görev yapmakta iken 1999 yılında olumsuz sicilden dolayı terfi ettirilmeyerek 15.12.1999 tarihinde Üniversiteden ilişiği kesilen ve 17.04. 2001 tarihinde Milli Eğitim Bakanlığı’na açıktan öğretmen olarak atanan davacı tarafından görevine son verildiği tarih ile tekrardan göreve başladığı tarih arasında geçen sürelerin 5510 sayılı Kanunun Geçici 4.maddesi uyarınca borçlandırılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 28.02.2009 tarih ve 73.469.066 sayılı işlemin iptali ile belirtilen tarihler arasındaki boşta geçen sürenin borçlanmasının sağlanması istemiyle açılmıştır.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasasının 101. maddesinde, bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıkların İş Mahkemelerinde görüleceği; 104. maddesinde, (Değişik fıkra:17.04.2008-5754 S.K./62.mad) Bu Kanunla yürürlükten kaldırılmayan hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı ve 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı kanunlara yapılan atıflar ile ilgili mevzuatında emeklilik, malûllük, vazife malûllüğü ve sosyal sigorta haklarına, yardımlarına ve yükümlülüklerine, iştirakçiliğe ve sigortalılığa, dul, yetim ve hak sahipliği şartlarına, emekli ikramiyesine, ek ödemelere, sağlık hizmetleri veya tedavi bedellerinin ödenmesine ilişkin yapılan atıflar bu Kanunun ilgili maddelerine yapılmış sayılır.

27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununda kadrosuzluk tazminatının ödenmesine ilişkin T.C. Emekli Sandığına yapılmış olan atıf ile diğer kanunlarda T.C. Emekli Sandığına, Sosyal Sigortalar Kurumuna, Bağ-Kur'a yapılmış atıflar Kuruma yapılmış sayılır.

Geçici 4. maddenin 4 ve 5.fıkrasında; “Bu Kanunda aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde; iştirakçi iken, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamına alınanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce 5434 sayılı Kanun hükümlerine tabi olarak çalışmış olup bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine tabi olarak yeniden çalışmaya başlayanlar ile bunların dul ve yetimleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır.

Bu madde kapsamına girenlerin aylıklarının bağlanması, artırılması, azaltılması, kesilmesi, yeniden bağlanması, toptan ödemeleri, ilgi devamı, ihya ve borçlanmaları, diğer ödemeler ve yardımlar ile emeklilik ikramiyeleri hakkında bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır ve bu maddenin uygulanmasında mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri ayrıca dikkate alınır.” .

Yine aynı Geçici Maddenin son fıkrasında ise;

Personel mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu 23/4/1999 tarihi ile 14/2/2005 tarihleri arasında memuriyetleri sona erenlerden, 22/6/2006 tarihli ve 5525 sayılı Kanun uyarınca haklarında verilmiş disiplin cezaları bütün sonuçları ile ortadan kaldırılanların, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren (Değişik ibare:13.02.2011 - 6111 S.K./47.mad) 30/6/2011 tarihine kadar Kuruma müracaatları halinde, görevlerinden ayrıldıkları tarih ile göreve başladıkları tarih arasındaki prim veya kesenek ödenmemiş süreleri, istekleri halinde, görevlerinden ayrıldıkları derece ve kademelerine prim veya kesenek ödenmemiş veya borçlanmak istedikleri sürenin her üç yılına bir derece ve her yılına bir kademe verilmek ve öğrenim durumları itibariyle 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 36 ncı maddesindeki yükselebilecekleri dereceleri geçmemek üzere tespit edilecek derece, kademe ve ek göstergeleri ile emekli keseneğine esas aylığın hesabına ait tüm unsurların toplamının müracaat tarihinde yürürlükte olan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarlar esas alınarak, yine o tarihteki kesenek ve karşılık oranları borçlandırılmak suretiyle hizmetten sayılır. Bundan doğacak borç tutarının tamamı borcun tebliğ edildiği tarihten itibaren (Değişik ibare:13.02.2011 - 6111 S.K./47.mad) 31/12/2014 tarihine kadar kendileri tarafından eşit taksitlerle veya defaten ödenir.”

Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, 5754 sayılı Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce 15.12.1997 tarihinde işe başlamış olan davacı tarafından açılan davanın idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 4.İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 4. İdare Mahkemesi’nin 21.10.2009 gün ve E:2009/435, K:2009/1453 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/671

KARAR NO: 2013/780

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesi uyarınca verilen para cezasının ve aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılan davanın, Kabahatler Kanunu’nun 3 ve 27/8. maddesi hükümleri uyarınca İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.E.

Vekilleri : Av. A.Y., Av.Y.U.

Davalı : İstanbul Valiliği, İl Emn. Md. C Bölgesi Trafik Dent. Şb. Müdürlüğü

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 RIZ …. plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesi uyarınca, davacı adına 12.4.2012 tarih ve GL-144569 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 650,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen 12.4.2012 tarih ve 141455 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 15 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı vekilleri, idari para cezası ile aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle adli yargı yerine itirazda bulunmuşlardır.

PENDİK 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 23.4.2012 gün ve D.İş:2012/381 sayı ile, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine karar vermiş,verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

Davacı vekilleri, bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmışlardır.

İSTANBUL 8. İDARE MAHKEMESİ: 31.10.2012 gün ve E:2012/1086, K:2012/2145 sayı ile, 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekillerinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2. maddesi uyarınca verilen para cezasının ve aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılmıştır.

Ayrıca, araç onbeş gün süre ile trafikten men edilir” hükmü yer almıştır.

Uyuşmazlık Mahkemesi, 2918 sayılı Yasa’nın 116. maddesi kapsamında araç tescil plakasına göre düzenlenenler dışında trafik zabıtasınca uygulanan idari para cezalarına karşı açılan davaları; bu uygulamanın idari ceza kapsamında bulunması; Yasada idari cezalarla ilgili davalarda görevli yargı yerini açıkça belli eden bir hükme yer verilmemesi; bu Yasada gösterilen adli cezalara hükmetmekle görevli mahkemeye işaret eden 112. maddeye de herhangi bir atıfta bulunulmamış olması karşısında ve göreve ilişkin genel ilkelere göre idari yargının görev alanında görmüş iken; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden sonra; öngörülen trafik para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda da bu para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

ancak; idari para cezasına konu işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren kararın (aracın geçici olarak trafikten men edilmesi) da verildiği ve birlikte dava konusu edildikleri anlaşıldığından; idari para cezasına ilişkin kararın hukuka aykırılığı iddiasının da, idari yargı yerinde görüleceği kuşkusuzdur.

Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesi ve aynı Kanunun 27. maddesine 5560 sayılı Kanun’la eklenen sekizinci fıkra hükmü bir arada değerlendirildiğinde, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesi uyarınca verilen para cezasının ve aracın 15 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptali istemiyle açılan davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, İstanbul 8. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle İstanbul 8. İdare Mahkemesi’nin 31.10.2012 gün ve E:2012/1086, K:2012/2145 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/672

KARAR NO: 2013/781

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2/3. maddesi uyarınca verilen para cezasına ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılan davanın, 5326 sayılı Kabahatler Kanu-nu’nun 3.maddesi ve aynı Kanun’un 27.maddesinin sekizinci fıkrası hükmü bir arada değerlendirildiğinde İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.O.

Davalı : İstanbul Valiliği Emn. Md. Bölge Trf. Anadolu Yakası Trafik Denetleme Şb. Md.

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan denetimler sırasında 34 TU….. plaka sayılı aracın amaç dışı kullanıldığının tespit edildiğinden bahisle, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, davacı adına 15.8.2012 tarih ve GN-079535 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek 1.950,00 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden düzenlenen Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı, idari para cezası ile araç trafikten men tutanağının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 6. İDARE MAHKEMESİ:31.10.2012 gün ve E:2012/1369,K:2012/2039 sayı ile, 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş,verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı,bu kez,idari para cezasının iptali istemiyle adli yargı yerine itirazda bulun-muştur.

KARTAL 6. SULH CEZA MAHKEMESİ: 21.1.2013 gün ve D. İş:2013/66 sayı ile; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin benzer kararlarına da dayanılarak görevsizlik kararı ile dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiş, itiraz süresinde yapılmadığından reddine karar verilerek, kesinleşen karar ve dava dosyası Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği…” açıkça belirtilmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

Olay kısmında belirtildiği üzere, “idari para cezası” yönünden tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada; idari yargı yerince adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle verilmiş ve kesinleşmiş bir görevsizlik kararı bulunmakta olup, bunun üzerine kendine gelen davayı inceleyen adli yargı yerinin sahip olduğu seçenekler ile verdiği karar bakımından bir değerlendirme yapılması gerekmektedir.

Yasakoyucu, 14. maddeye göre hukuk alanında olumsuz görev uyuşmazlığı doğması halinde her iki yargı merciince işten el çekilmiş olduğundan başvurma iradesini davanın taraflarına bırakmış iken, bu yönteme nazaran daha kısa zamanda çözüme ulaşılmasını amaçladığı 19. madde ile, daha önce görevsizlik kararı veren yargı merciinden sonra davayı inceleyen yargı merciine, işten el çekmeden doğrudan Uyuşmazlık Mahkemesine başvurma olanağını tanımıştır.

Dava, 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca verilen idari para cezasının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

Daha sonra, 30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde “(1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır” denilmiştir.

Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. maddesi ve aynı Kanunun 27. maddesine 5560 sayılı Kanun’la eklenen sekizinci fıkra hükmü bir arada değerlendirildiğinde, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca verilen para cezasına karşı açılacak davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Kartal 6. Sulh Ceza Mahkemesinin başvurusunun 19.madde kapsamında kabulü ile İstanbul 6. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Kartal 6. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 19. madde kapsamında görülen BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nin 31.10.2012 gün ve E:2012/1369,K:2012/2039 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/673

KARAR NO: 2013/782

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca verilen idari para cezasına karşı açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : İ. Montaj Sav. San. Ulus. Dan.Tur. İnş. İth.San. ve Tic. Ltd. Şti.

Vekili : Av. R.Ç.

Davalı : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Ankara Bölge Müdürlüğü

O L A Y : Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Ankara Bölge Müdürlüğü’nün 30.9.2005 gün ve …. 202398.06.7 sayılı işlemi ile, yapılmak istenilen teftişle ilgili olarak belirtilen gün ve saatte yapılan davete icabet etmeyip, işyeri ile ilgili kayıt ve belgeleri ibraz etmeyerek,teftişin sonuçlandırılmasına engel olunduğundan bahisle, 4857 sayılı İş Kanu-nu’nun 92.maddesine aykırılık nedeniyle aynı Kanun’un 108.maddesine dayanılarak 107/a maddesi uyarınca davacı adına 7.144.60 YTL idari para cezası verilmiştir.

Davacı vekili, para cezasına karşı adli yargı yerinde itirazda bulunmuştur.

ANKARA 1. SULH CEZA MAHKEMESİ:23.12.2005 gün ve Müt. No: 2005/852 sayı ile, 4857 sayılı Kanun’a göre verilen idari para cezalarına karşı idare mahkemesine itiraz edilebileceği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, yapılan itiraz Ankara 18. Asliye Ceza Mahkemesi’nce kesin olarak reddedilmiştir.

Davacı vekili, bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 3. İDARE MAHKEMESİ: 8.3.2013 gün ve E: 2013/250 sayı ile, Kabahatler Kanunu’na göre davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına ve işin incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi’nin karar vermesine değin ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari yargı yerince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının, Mahkemece ekinde adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 4857 sayılı Kanun’un 92. maddesine aykırılık nedeniyle verilen idari para ceza-sının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun, “Yetkili makam ve memurlar” başlığı altında düzenlenen 92. maddesinde, “91 inci madde hükmünün uygulanması için iş hayatının izlenmesi, denetlenmesi ve teftişiyle ödevli olan iş müfettişleri, işyerlerini ve eklentilerini, işin yürütülmesi tarzını ve ilgili belgeleri, araç ve gereçleri, cihaz ve makineleri, ham ve işlenmiş maddelerle, iş için gerekli olan malzemeyi 93 üncü maddede yazılı esaslara uyarak gerektiği zamanlarda ve işçilerin yaşamına, sağlığına, güvenliğine, eğitimine, dinlenmesine veya oturup yatmasına ilişkin tesis ve tertipleri her zaman görmek, araştırmak ve incelemek ve bu Kanunla suç sayılan eylemlere rastladığı zaman bu hususta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılacak İş Teftişi Tüzüğünde açıklanan şekillerde bu halleri önlemek yetkisine sahiptirler.

(Değişik ikinci fıkra: 13/2/2011-6111/78 md.) Teftiş, denetleme ve incelemeler sırasında işverenler, işçiler ve bu işle ilgili görülen başka kişiler izleme, denetleme ve teftişle görevli iş müfettişleri ve işçi şikayetlerini inceleyen bölge müdürlüğü memurları tarafından çağrıldıkları zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip göstermek ve vermek; iş müfettişlerinin birinci fıkrada yazılı görevlerini yapmaları için kendilerine her çeşit kolaylığı göstermek, bu yoldaki isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmekle yükümlüdürler”, 107.maddesinde, “Bu Kanunun;

a) 92 nci maddesinin ikinci fıkrasındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen,

b) 96 ncı maddesindeki yasaklara uymayan,

işveren veya işveren vekiline sekizbin Türk Lirası idarî para cezası verilir.

İş müfettişlerinin bu Kanundan veya diğer kanunlardan doğan her çeşit teftişdenetleme yetki ve görevleri gereğince görevlerinin yerine getirilmesi sırasında, görevlerini yapma ve sonuçlandırmaya engel olan kimselere, fiil suç oluşturmadığı takdirde, sekizbin Türk Lirası idarî para cezası verilir” denilmiş, 108. maddesinin 2. fıkrasında, bu cezalara karşı tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebileceği öngörülmüşken, 8.2.2008 gün ve 26781 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 23.1.2008 gün ve 5728 sayılı Kanun’un 578. maddesinin öö bendi ile, 22.5.2003 tarihli ve 4857 sayılı Kanun’un 108 inci maddesinin ikinci fıkrası yürürlükten kaldırılmış; anılan madde 15.5.2008 tarihli 5763 sayılı Kanun’un 10. maddesiyle, “Bu Kanunda öngörülen idari para cezaları, 101 ve 106 ncı maddelerdeki idari para cezaları hariç, gerekçesi belirtilmek suretiyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürünce verilir. 101 ve 106 ıncı maddeler kapsamındaki idari para cezaları ise doğrudan Türkiye İş Kurumu İl Müdürü tarafından verilir ve genel esaslara göre tahsil edilir. 106 ncı maddeye göre verilecek idari para cezası için, 4904 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (h) bendindeki tutar esas alınır” şeklinde değiştirilmiş; madde hükmü 26.5.2008 tarihinde yürürlüğe girmiş; son olarak maddenin ikinci cümlesi, 25.2.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanun’un 79. maddesiyle “101 inci ve 106 ncı maddeler kapsamındaki idari para cezaları ise doğrudan Türkiye İş Kurumu il müdürü tarafından; birden fazla ilde işyerleri bulunan işverenlere uygulanacak idari para cezası ise işyerlerinin merkezinin bulunduğu yerdeki Türkiye İş Kurumu il müdürünce verilir ve genel esaslara göre tahsil edilir” şeklinde değiştirilmiştir.

4857 sayılı İş Kanunu’nda idari para cezasına karşı kanun yoluna ilişkin bir düzenleme yer almamaktadır.Öte yandan; 30.3.2005 gün ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 6.12.2006 gün ve 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesiyle değiştirilen 3. maddesinde, “ (1) Bu Kanunun;

a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır”; Kanunun “Başvuru yolu” başlıklı 27. maddesinin 1. fıkrasında ise, “İdari para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idari yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idari yaptırım kararı kesinleşir” düzenlemeleri yer almıştır.

Bu düzenlemelere göre; Kabahatler Kanunu’nun, idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı anlaşılmaktadır.

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezasının, 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 4857 sayılı İş Kanunu’nda da idari para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 3. maddesinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacak olması nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Yasa hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 3. İdare Mahkemesince yapılan başvurunun kabulü ile, Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 3. İdare Mahkemesi’nce yapılan BAŞVURUNUN KABULÜ ile, Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 23.12.2005 gün ve Müt. No: 2005/852 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/675

KARAR NO: 2013/783

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- A.M.Ü., 2- S.Ü.,3- D.Ü., 4- F.G.M., 5- S.M.E.

Vekili : Av. E.A.

Davalılar : 1- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. O.K.

2- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Vekili : Av. M.Ç.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin İstanbul İli, Beşiktaş İlçesi, Bebek Mahallesinde, Gülşen Sk. mevkiinde kain ve tapunun, 69 Pafta, 634 Ada, 384 Parselde ve 68 Pafta, 634 Ada, 382 Parselde ayrıca 68 Pafta, 634 Ada, 381 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında Boğaziçi Sahil Şeridi ve Öngörünüm Bölgesi Uygulama alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

İSTANBUL 13. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 4.12.2012 gün ve E:2012/68 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10. maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacıların hissedar oldukları taşınmaza, imar planında Boğaziçi Sahil Şeridi ve Öngörünüm Bölgesi Uygulama alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyasında bulunan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Boğazici İmar Müdürlüğünün 5.9.2012,8.6.2012 ve 4.6.2012 günlü yazılarında; sözkonusu parsellerin; 22.07.1983 onanlı, 1/1000 ölçekli Boğaziçi Sahil Şeridi ve Öngörünüm Bölgesi Uygulama İmar Planının, 13.06.2011 onanlı sayısallaştırılmış ve güncelleştirilmiş paftalarında; “Koruya Katılacak Alanda” kaldığı; bu alanlarda kalan parsellerde korunması gerekli kültür varlığı uygulaması dışında hiçbir yapı yapılamayacağı belirtilmiştir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında Koruya Katılacak Alanda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, İstanbul 13. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, İstanbul 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 4.12.2012 gün ve E:2012/68 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/676

KARAR NO: 2013/784

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- R.G., 2- A.K.

Vekili : Av. O.T.

Davalılar : 1- Konyaaltı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.Y.

2- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.O.

3- Antalya İl Özel İdaresi

Vekili : Av. T.C.C.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Pınarbaşı Mahallesi 4024 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Antalya İl Özel İdaresi vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuşlardır.

ANTALYA 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 13.2.2013 gün ve E:2012/499 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Antalya İl Özel İdaresi vekillerinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Antalya İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazının, Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Antalya İl Özel İdaresi vekillerinin GÖREV İTİRAZININ, Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.2.2013 gün ve E:2012/499 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ kararının “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/677

KARAR NO: 2013/785

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.O.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. C.I.

2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. H.K.

3- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. N.Ö.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43036 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında spor alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 9. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 7.2.2013 gün ve E:2012/245 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 7.2.2013 gün ve E:2012/245 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/678

KARAR NO: 2013/786

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.O.A.

Vekili : Av. A.N.K.

Davalı : İstanbul İl Özel İdare Müdürlüğü

Vekili : Av. A.G.E.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin İstanbul İli, Sultangazi İlçesi, 50. Yıl Mahallesi, 6/14 Pafta, 2731 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 30.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

GAZİOSMANPAŞA 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 12.2.2013 gün ve E:2012/639 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 30.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı vekilinin görev itirazının, Gaziosmanpaşa 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Gaziosmanpaşa 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 12.2.2013 gün ve E:2012/639 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/679

KARAR NO: 2013/787

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- S.Y., 2- E.Y., 3- Y.E.

Vekili : Av. M.C.K.

Davalılar : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ö.Y.

İhbar Edilen

2- Etimesgut Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. F.A.D.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Ankara İli, Etimesgut İlçesi, Elvan Mahallesi, 45993 Ada, 1 Parsel; 46049 Ada, 1 Parsel; 46144 Ada, 1 Parsel; 47597 Ada, 1 Parsel; 46007 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında kreş alanı, spor alanı, resmi kurum alanı ve belediye hizmet alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 3.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Etimesgut Belediye Başkanlığı vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

SİNCAN 5. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 27.11.2012 gün ve E:2012/303 sayı ile, görev itirazının reddine, taşınmaz sayısının çokluğu, farklı amaçlarla kamu hizmetine tahsis edilmiş olmaları gözetilerek yargılamanın 47597 ada 1 parsele münhasıran yürütülmesine, diğer taşınmazlar hakkındaki davaların tefrikiyle aynı amaçla kamu hizmetine tahsis edilen taşınmazların aynı, farklı amaçla kamu hizmetine tahsis edilmiş olan taşınmazların her birinin ayrı bir esasa kaydına, karar vermiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin duruşmaya katılmadığı tespit edilmiş olmasına karşın, kendisine kararın tebliğ edilmediği dosya içeriğinden anlaşılmıştır. Ancak, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin , “görev itirazının reddine” ilişkin kararı 01.02.2013 tarihinde tebellüğ ettiği ve aynı gün idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde dilekçe verdiğinin anlaşılması üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmazlara, imar planında kreş alanı, spor alanı, resmi kurum alanı ve belediye hizmet alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 3.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kreş alanı, spor alanı, resmi kurum alanı ve belediye hizmet alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili görev itirazının, Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili GÖREV İTİRAZININ, Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 27.11.2012 gün ve E:2012/303 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/680

KARAR NO: 2013/788

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk

K A R A R

Davacı : S.M.Ş.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ö.Y.

2- Sincan Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ş.D.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Sincan İlçesi, Sincan Mahallesi, 100176 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında kentsel rekreasyon alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sincan Belediye Başkanlığı vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

SİNCAN 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 14.2.2013 gün ve E:2012/709 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

Davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sincan Belediye Başkanlığı vekillerinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında kentsel rekreasyon alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1.000,00 TL’nin davalı idarelerden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kentsel rekreasyon alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sincan Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazının, Sincan 1. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sincan Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZININ, Sincan 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 14.2.2013 gün ve E:2012/709 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/681

KARAR NO: 2013/789

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- S.S., 2- C.A., 3- N.A., 4- K.A., 5- N.A.

Vekili : Av. M.Ş.G.

Davalılar : 1- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.E.

2- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.G.M.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, 12537 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında resmi kurum alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 1.3.2013 gün ve E:2012/495 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında resmi kurum alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında resmi kurum alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili görev itirazının, Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili GÖREV İTİRAZININ, Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1.3.2013 gün ve E:2012/495 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/683

KARAR NO: 2013/790

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2499 sayılı Kanun’un 47/A maddesi uyarınca verilen idari para cezasının iptali istemiyle açılan davanın, yapılan yeni düzenleme nedeniyle İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : GFC General Finans Menkul Değerler A.Ş.

Vekilleri : Av. G.F.

Davalı : Sermaye Piyasası Kurulu

O L A Y : Sermaye Piyasası Kurulu’nca, “Aracılık Faaliyetleri ve Aracı Kuruluşlara İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ”in, “Müşteri tanıma kuralı ” başlıklı 12.maddesine ve Kurul’un 25.8.2005 tarih ve 34/1066 sayılı kararına aykırı olarak, işlem yasaklı kişi tarafından işlem gerçekleştirilmesine imkan sağladığı nedeniyle, davacı adına 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 47/A maddesi uyarınca 28.11.2008 tarih ve 31/1214 sayılı karar ile 54.900,00 YTL idari para cezası verilmiş,karar, Yatırımcıları Koruma Fonu tarafından davacıya tebliğ edilmiştir.

Davacı vekili, idari para cezasının kaldırılması istemiyle adli yargı yerinde itirazda bulunmuştur.

ŞİŞLİ 1. SULH CEZA MAHKEMESİ: 30.10.2009 gün ve Müt.:2009/31,Müt.K:2009/31 sayı ile, sermaye piyasası kurulu tarafından verilen idari para cezalarına karşı Uyuşmazlık Mahkemesi kararları doğrultusunda idari yargı yerine itiraz edilebileceği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar yapılan itirazın İstanbul 17. Asliye Ceza Mahkemesi’nce reddedilmesiyle kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 8. İDARE MAHKEMESİ: 12.3.2013 gün ve E.2013/26 sayı ile, 2499 sayılı Kanun’da idari para cezalarına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşıldığından, Kabahatler Kanunu’na göre davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine, bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesi'nce bir karar verilinceye kadar yargılamanın ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2’nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkûmiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği...” açıkça belirtilmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının Mahkemece, ekinde adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 47/A maddesi uyarınca idari para cezası verilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun “İdari Para Cezaları” başlıklı 47/A maddesinde, “(Ek:15/12/1999 - 4487/26 md.; Değişik: 23/1/2008-5728/373 md.)

Bu Kanuna dayanılarak yapılan düzenlemelere, belirlenen standart ve formlara ve Kurulca alınan genel ve özel nitelikteki kararlara aykırı hareket ettiği tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilere, gerekçesi belirtilmek suretiyle Kurul tarafından onbeşbin Türk Lirasından yüzbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.

Kanunun 40/C maddesinin beşinci fıkrasındaki yükümlülüğe uymayan üyelere Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği Yönetim Kurulunca beşbin Türk Lirasından yirmibeşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.

Kanunun 40/D maddesinin beşinci fıkrasındaki yükümlülüğe uymayan üyelere, Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği Yönetim Kurulunca bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir. Birlik, verdiği cezaları ilgiliye tebliğ eder ve tahsil ve gelir kaydı için Yatırımcıları Koruma Fonuna bildirir.

İdarî para cezalarının verilmesini gerektiren fiillerin tekrarı halinde, verilen para cezası iki katı, ikinci ve müteakip tekrarlarda üç katı artırılarak uygulanır. Bu cezaların verildiği tarihten itibaren iki yıl içinde idarî para cezası verilmesini gerektiren aynı fiil işlenmediği takdirde önceki cezalar tekrarda esas alınmaz” hükmü düzenlenmiş iken, 2499 sayılı Kanun 30.12.2012 tarihinde yürürlüğe giren 6.12.2012 gün ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 139. maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır.

6362 sayılı Kanun’un “İdari Para Cezası Gerektiren Fiiller” başlığı altında düzenlenen 103. maddesinde, “ (1) Bu Kanuna dayanılarak yapılan düzenlemelere, belirlenen standart ve formlara ve Kurulca alınan genel ve özel nitelikteki kararlara aykırı hareket eden kişilere Kurul tarafından yirmi bin Türk Lirasından iki yüz elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Ancak, yükümlülüğe aykırılık dolayısıyla menfaat temin edilmiş olması hâlinde verilecek idari para cezasının miktarı bu menfaatin iki katından az olamaz.

(2) Birinci fıkradaki yükümlülüklere aykırı hareket eden kişinin bir özel hukuk tüzel kişisinin organ veya temsilcisi olması veya organ veya temsilcisi olmamakla birlikte bu tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde görev üstlenen bir kişi olması hâlinde, ayrıca tüzel kişi hakkında da birinci fıkra hükmüne göre idari para cezası verilir. Aykırılığın, temsilcisi olunan veya adına hareket edilen tüzel kişinin zararına bir sonuç doğurması hâlinde, tüzel kişiye idari para cezası verilmez.

(3) 26 ncı madde uyarınca ve gerekirse Kurulca verilebilecek ek süre zarfında pay alım teklifi zorunluluğunu yerine getirmeyen gerçek ve tüzel kişiler hakkında, Kurul tarafından pay alım teklifine konu payların toplam bedeline kadar idari para cezası verilir.

(4) 106 ncı maddede belirtilen nitelikte bir bilginin varlığı aranmaksızın, Kurulca izin verilen hâller hariç olmak üzere ve Kurulca belirlenen zaman dilimi içinde ilgili sermaye piyasası araçlarının alım satımından kazanç elde eden ihraççıların yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri elde ettikleri net kazancı ihraççıya vermekle yükümlüdürler. Bu yükümlülüğü otuz gün içinde yerine getirmeyenler hakkında Kurul tarafından elde ettikleri menfaatin iki katı idari para cezası verilir.

(5) 75 inci maddenin altıncı fıkrasındaki yükümlülüğe uymayan üyelere, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği tarafından beş bin Türk Lirasından elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir.

(6) Halka açık ortaklıklar ve kolektif yatırım kuruluşları ile bunların iştirak ve bağlı ortaklıklarının, esas sözleşmeleri veya iç tüzükleri çerçevesinde basiretli ve dürüst bir tacir olarak veya piyasa teamülleri uyarınca kârlarını ya da malvarlıklarını korumak veya artırmak için yapmaları beklenen faaliyetleri yapmamaları yoluyla ilişkili oldukları gerçek veya tüzel kişilerin kârlarının ya da malvarlıklarının artmasının sağlanması hâlinde ilgili tüzel kişiye Kurul tarafından yirmi bin Türk Lirasından iki yüz elli bin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Ancak, verilecek idari para cezasının miktarı elde edilen menfaatin iki katından az olamaz” denilmiş, “İdari para cezalarının uygulanması” başlıklı 105. maddesinin dördüncü fıkrasında, “Bu Kanun uyarınca verilen idari para cezası kararlarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir” hükmü yer almıştır.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde, “ (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır.” denilmiştir.

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda idari para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmemiş olması nedeniyle, daha önce Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nce, bu nedenle doğan görev uyuşmazlıklarında adli yargı yerinin görevli kılındığı, ancak dava konusu edilen idari para cezasına ilişkin Yasa’nın yürürlükten kaldırılmış ve yeni düzenlemenin 30.12.2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olması nedeni ile, görev kuralının geçmişe etkili olacağı yolundaki genel hukuk ilkesi karşısında, 2499 sayılı Yasa’nın 47/A maddesine göre verilen idari para cezasına karşı yapılan itirazın görüm ve çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu kuşkusuzdur.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 8. İdare Mahkemesince yapılan başvurunun reddi gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 8. İdare Mahkemesi’nce, 12.3.2013 gün ve E.2013/26 sayı ile yapılan BAŞVURUNUN REDDİNE, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/684

KARAR NO: 2013/791

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- A.Ç., 2- Z.T.

Vekilleri : Av. S.U., Av. D.A.

Davalı : İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. F.K.Ş.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların İstanbul İli, Pendik İlçesi, 4014 ada, 5 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında temel eğitim alanı olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Pendik 2.Asliye Hukuk Mahkemesi; 04.12.2012 gün ve E:2012/461 sayı ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İstanbul İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında temel eğitim alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapusunun davalı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ilköğretim tesis alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 04.12.2012 gün ve E:2012/461 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/685

KARAR NO: 2013/792

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : C.Ö.

Vekilli : Av. H.Ç.B.

Davalı : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. H.Ö.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının İstanbul İli, Sultangazi İlçesi, Yunus Emre Mahallesi, 0 ada, 7665 ve 7666 parsel sayılı taşınmazların maliki olduğunu, taşınmazların imar planlarında yeşil alan, yol, kamu alanı olarak ayrıldıklarını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 20.000 TL nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Gaziosmanpaşa 4. Asliye Hukuk Mahkemesi; 27.11.2012 gün ve E:2012/289 sayı ile, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2.maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının taşınmazlarına, imar planlarında yeşil alan, yol, kamu alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 20.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parsellerin imar planlarında park alanında kaldıkları, taşınmazlara idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazların bedellerinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazların bedellerinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Gaziosmanpaşa 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Gaziosmanpaşa 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 27.11.2012 gün ve E:2012/289 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/686

KARAR NO: 2013/793

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- H.H.,2- M.H.’e vekaleten H.H., 3- N.D.’a vekaleten H.H.,4- Z.K.’a vekaleten H.H.

Vekilli : Av. Y.İ.

Davalılar : 1- Esenler Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.B.

2- İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. M.B.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların İstanbul İli, Esenler İlçesi, Namık Kemal Mahallesi, 244DU1b pafta, 4241 parsel sayılı taşınmazın maliki olduklarını, taşınmazın imar planında okul alanı olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL nin faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Esenler Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Bakırköy 6. Asliye Hukuk Mahkemesi; 26.02.2013 gün ve E:2012/58 sayı ile, davalılar Esenler Belediye Başkanlığı ile İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılar Esenler Belediye Başkanlığı ile İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Esenler Belediye Başkanlığı ile İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Esenler Belediye Başkanlığı ile İstanbul İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların taşınmazına, imar planında okul alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalılar Esenler Belediye Başkanlığı ile İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının Bakırköy 6. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Esenler Belediye Başkanlığı ile İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Bakırköy 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 26.02.2013 gün ve E:2012/58 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/687

KARAR NO: 2013/794

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.O.Ü.

Vekilleri : Av. İ.S., Av. M.S., Av. C.S.

Davalılar : 1- Küçükçekmece Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.U.

2- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. B.A.

Dahili Davalı: İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. M.B.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Altınşehir Mahallesi, 9 pafta, 1235 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmazın imar planında kısmen ortaöğretim tesis alanı, kısmen de yol alanı olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.500 TL nin faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Dahili davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi; 31.01.2013 gün ve E:2011/954 sayı ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı ile dahili davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Dahili davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Milli Eğitim Bakanlığı ile dahili davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahili davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, dahili davalı İstanbul İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının taşınmazına, imar planında kısmen ortaöğretim tesis alanı, kısmen de yol alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.500 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kısmen ortaöğretim tesis alanı, kısmen de yol alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, dahili davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, dahili davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 31.01.2013 gün ve E:2011/954 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/688

KARAR NO: 2013/795

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- İ.G., 2- N.B., 3- K.G., 4- K.G.

Vekilleri : Av. M.E.A., Av. C.A.

Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı

Vekilleri : Av. M.N.E., Av. E.D.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Ankara İli, Mamak İlçesi, Üreğil Mahallesi, 50801 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında lise alanı olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2.000 TL nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi; 28.02.2013 gün ve E:2012/587 sayı ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27.maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Milli Eğitim Bakanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında lise alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapusunun davalı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 2.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında lise alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28.02.2013 gün ve E:2012/587 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/689

KARAR NO: 2013/796

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- Ş.S., 2- Z.T., 3- H.T., 4- E.T., 5- N.T.

Vekili : Av. Ö.M.

Davalılar : 1- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.Ö.A.

2- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.V.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Macun Mahallesi, 61052 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında park yeri olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL nin faizi ile birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi; 07.02.2013 gün ve E:2012/540 sayı ile, davalılar Yenimahalle Belediye Başkanlığı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklandığı ileri sürülen zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Yenimahalle Belediye Başkanlığı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Yenimahalle Belediye Başkanlığı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında park yeri olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında park yeri alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın,2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalılar Yenimahalle Belediye Başkanlığı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Yenimahalle Belediye Başkanlığı ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 07.02.2013 gün ve E:2012/540 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/690

KARAR NO: 2013/797

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Y.N.

Vekili : Av. N.B.

Davalı : Ankara İl Özel İdaresi'ne izafeten Ankara Valiliği

Vekili : Av. D.O.İ.

O L A Y : Davacı vekili Ankara 5. Asliye hukuk Mahkemesi'ne verdiği 13.02.2012 tarihli dava dilekçesinde özetle; 46414 Ada 1 parselde bulunan taşınmazın hissedarlarından olduğunu, davalı tarafından yapılan imar uygulaması sırasında taşınmazın Temel Eğitim alanı olarak ayrıldığını, dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 240,000,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.

Davalı İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 5. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 10.10.2012 gün ve 2012/85 esas sayılı kararı ile davalı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI: 18.03.2013 tarih ve 2013/391 sayılı yazısı ile İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İl Özel İdaresi bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında Temel Eğitim Alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, Temel Eğitim Alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 240,000,00 TL’nin davalıdan tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında Temel Eğitim alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmı yönünden kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 10.10.2012 gün ve E:2012/85 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/691

KARAR NO: 2013/798

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.B.

Vekili : Av. A.B.

Davalı : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili :Av. M.S.

O L A Y : Davacı vekili Sincan 1. Asliye hukuk Mahkemesi'ne verdiği 03.05.2012 tarihli dava dilekçesinde özetle; 47466 Ada 2 parselde bulunan taşınmazın hissedarlarından olduğunu, dava konusu alanda yapılan imar uygulaması sırasında taşınmazın Kültür ve Eğlence Parkı olarak ayrıldığını, davalı idare tarafından yapılan kamulaştırmasız el atma nedeni ile daha önce aynı yere ilişkin olarak fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak 8000,00 TL için açılan davanın Sincan 1 Asliye Hukuk Mahkemesi 'nin 2010/61 Esas 2011/65 Karar sayılı kararı ile kabul edildiğini ve Yargıtay'dan onanarak kesinleştiğini, bu dosyada davacının hissesine düşen kamulaştırmasız el atma bedelinin 655408,00 TL olarak hesaplandığını, bu sebeple bakiye kalan 652742,00 TL’nin ilgili 2010/61 esas sayılı dava dosyası tarihi olan 14.01.2010 itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur

SİNCAN 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 16.10.2012 gün ve 2012/594 esas sayılı kararı ile davalı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir,

DANIŞTAY BAŞSAVCISI: 18.03.2013 tarih ve 2013/397 sayılı yazısı ile İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara Büyük Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara Büyük Belediye Başkanlığı bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında kültür ve eğlence olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, kültür ve eğlence alanında kalan kısmı bakımından 14.01.2010 tarihinden( ilk dava ) itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bakiye 652742,00 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında Kültür ve Eğlence alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Sincan 1.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Sincan 1.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 16.10.2012 gün ve E:2012/594 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/692

KARAR NO: 2013/799

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1-S.K., 2.S.A., 3.S.S., 4.S.E., 5. M.K.

Vekili : Av. N.B.

Davalılar : 1.Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.B.

2.Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.K.

O L A Y : Davacı vekili Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi 'ne verdiği 19.03.2013 tarihli dava dilekçesinde özetle; 43122 Ada Ada 1 parselde bulunan taşınmaza davacıların hisseli olara malik bulunduklarını, davalı tarafından yapılan imar uygulaması sırasında taşınmazın idari tesisi alanı olarak ayrıldığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000,00 TL’nin yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi vekili ile davalı Yenimahalle Belediyesi Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuşlardır.

ANKARA 24. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 20.09.2012 gün ve 2012/236 esas sayılı kararı ile davalıların görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılar Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili ve Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir,

DANIŞTAY BAŞSAVCISI: 20.03.2013 tarih ve 2013/403 esas sayılı yazısı ile İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ve Yenimahalle Belediyesi Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ve Yenimahalle Belediyesi Başkanlığı bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında idari tesisi alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, 5635 m2 lik alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, yasal faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında idari tesis alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalılar Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ve Yenimahalle Belediyesi Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 24.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ve Yenimahalle Belediyesi Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.09.2012 gün ve E:2012/236 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/693

KARAR NO: 2013/800

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1.M.S., 2.İ.A., 3.A.K.

Birleşen

Dava Davacısı : S.K.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. H.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 26320 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarları olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında “okul yeri“ olarak ayrıldığını, taşınmaza fiilen el atılmamakla birlikte davacıların taşınmazdan yararlanma imkanın kısıtlandığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2000.00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalı adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davacı Saniye Kargı vekili tarafından aynı taşınmaza ilişkin olarak aynı davalıya karşı Ankara 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılan dava Ankara 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012/403 Esas 2012/409 karar sayılı kararı ile Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2012-11 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmiş, Birlikte görülen dava sırasında davalı vekilinin yargı yolu itirazı üzerine Ankara 18 Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.04.2012 gün ve 2012/11 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında “ okul yeri” olarak ayrıldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında “okul yeri” alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan faizi ile birlikte şimdilik 2000,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında okul yeri alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 18. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.04.2012 gün ve E:2012/11 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/694

KARAR NO: 2013/801

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar :1.R.G., 2-M.S., 3-O.S., 4-A.S., 5-F.K., 6-S.A., 7-E.B., 8-F.S., 9-M.T., 10-M.T.

Vekili : Av. M.G.

Davalı : Bağcılar Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. İ.Ü.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin dava konusu 1670 Ada 18, 22 ve 23 parselde kayıtlı taşınmazlarda hissedar olduklarını, dava konusu parsellerin imar planında park alanı olarak ayrılmasına rağmen davalı idare tarafından herhangi bir kamulaştırma işlemine girişilmediği gibi takas cihetine de gidilmediğini, bu nedenle davacıların zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10,000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren değişen oranlarda işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

BAKIRKÖY 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 18.12.2012 gün ve 2012/45 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Bağcılar Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Bağcılar Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Bağcılar Belediye Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların hissedarı olduğu taşınmazın, imar planında park alanında kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında park alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren değişen oranlarda işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 10,000 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında park alanında alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacıların hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Bağcılar Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Bakırköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Bağcılar Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Bakırköy 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.12.2012 gün ve E:2012/45 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/695

KARAR NO: 2013/802

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1-Ö.M., 2.Ö.L.T., 3.İ.L.M.

Vekili : Av.S.A.

Davalı : Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : B.V.

Davalı :Mamak Belediye Başkanlığı

Vekili : L.D.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 39991 Ada 1 parselde ve 50013 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazların hissedarları olduğunu, dava konusu taşınmazların imar planında ağaçlandırılacak alan olarak ayrıldığını, taşınmazın kamulaştırılmadığını ancak düzenlenen imar planı ile davacıların taşınmazdan yararlanmasının engellendiğini, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalılar adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalılar Mamak Belediye Başkanlığı vekili ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuşlardır.

ANKARA 9. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 17.01.2013 gün ve 2012/178 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılar Mamak Belediye Başkanlığı vekili ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Mamak Belediye Başkanlığı vekili ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Mamak Belediye Başkanlığı vekili ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların taşınmazlarının, imar planında ağaçlandırılacak alanda kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında kamulaştırılacak alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10,0000 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ağaçlandırılacak alanda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılar Mamak Belediye Başkanlığı vekili ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 9.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Mamak Belediye Başkanlığı ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.01.2013 gün ve E:2012/178 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/696

KARAR NO: 2013/803

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : R.G.

Vekili : Av.V.A.

Davalı : İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. F.K.Ş.

O L A Y : Davacı vekili İstanbul Anadolu 4. Asliye Hukuk Mahkemesi verdiği 12.03.2012 tarihli dava dilekçesinde özetle; Pendik İlçesi Kavakpınar Mahallesi 11 pafta 289 parselde bulunan 5360,00 m2 taşınmazın davacıya ait olduğunu, davalı tarafından yapılan imar uygulaması sırasında taşınmazın yol ve temel eğitim alanı olarak ayrıldığını, dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 10.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.

Davalı İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

İSTANBUL ANADOLU 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ:13.11.2012 gün ve 2012/152 esas sayılı kararı ile davalı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI: 23.03.2013 tarih ve 2013/414 sayılı yazısı ile İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İl Özel İdaresi vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında kısmen yol ve kısmen temel eğitim alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, kısmen yol ve kısmen temel eğitim alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 10.000 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kısmen yol ve kısmen temel eğitim alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının İstanbul Anadolu 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN İstanbul Anadolu 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.11.2012 gün ve E:2012/152 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/697

KARAR NO: 2013/804

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET :İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Tasfiye Halinde SS B. Konut Yapı Koop

Vekili : Av. S.İ.

Davalı : 1.Nilüfer Belediye Başkanlığı vekili

Vekili : Av. A.D.M.

2.Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. D.D.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 2167 Ada 2 ve 5 parselde kayıtlı taşınmazların maliki olduğunu, dava konusu taşınmazların ime planında Teknik Lise olarak ayrılmasına rağmen dava tarihine kadar herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadığını, davacının başvurularının da neticesiz kaldığını, bu nedenle davacının mülkiyet hakkının süresiz olarak kısıtlandığını ve davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalılar Nilüfer Belediye Başkanlığı vekili ve Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuşlar, görev itirazının reddi üzerine davalılardan sadece Nilüfer Belediye Başkanlığı vekili tarafından süresinde olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması talebinde bulunulmuştur.

BURSA 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 07.06.2012 gün ve 2012/303 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Nilüfer Belediye Başkanlığı vekili ile Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde davalılardan Nilüfer Belediye Başkanlığı vekilinin başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında teknik lise alanında kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında teknik lise alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında teknik lise alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Nilüfer Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Bursa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 07.06.2012 gün ve 2012/303 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/698

KARAR NO: 2013/805

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1.N.P., 2.S.D.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalı : Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av. A.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 44116 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarlarından olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında ağaçlandırılacak alan olarak ayrılmak sureti ile kamulaştırmasız olarak el atıldığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 250,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalı/lar adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 15. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 29.01.2013 gün ve 2012/307 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında ağaçlandırılacak alanda kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında ağaçlandırılacak alanda kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 250,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 15.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 29.01.2013 gün ve E:2012/307 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/699

KARAR NO: 2013/806

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : E.Ç.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalılar : 1.Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av.E.Ş.

2.Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : S.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 43150 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarlarından olduğunu, dava konusu taşınmazın yapılan imar planında lise alanı olarak ayrılmak sureti ile el atıldığını ve mülkiyet hakkının kısıtlandığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalılar adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalılar Milli Eğitim Bakanlığı vekili ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 15.02.2013 gün ve 2012/439 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili ile Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde davalılardan Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında Lise Alanı’nda kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında Lise Alanı’nda alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında lise alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılardan Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 3.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılardan Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.02.2013 gün ve E:2012/439 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/700

KARAR NO: 2013/807

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1.H.Ü., 2. A.F., 3.S.D.

Vekili :Av. A.Y.

Davalılar : 1-Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili :Av. B.Ş.

2.Sağlık Bakanlığı

Vekili : Av. N.H.T.

3.Etimesgut Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. E.Y.

O L A Y : Davacı vekili Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesi verdiği 02.11.2012 tarihli dava dilekçesinde özetle; Elvan Köyü 480241 Ada 1 parselde bulunan taşınmazın 1008 m2’sinin davacılardan H.Ü., 1100 m2'sinin davacılardan A.F. ve 275 m2'sinin davacılardan S.D.'a ait olduğunu, davalı tarafından yapılan imar uygulaması sırasında taşınmazın Hastane alanı olarak ayrıldığını, dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 2000.00 TL’nin imar planı kesinleşme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.

Davalılar Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili, Sağlık Bakanlığı vekili, Etimesgut Belediye Başkanlığı vekili ayrı ayrı ve süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuşlar ancak bu davalılardan sadece Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili, Sağlık Bakanlığı vekili uyuşmazlık çıkartılması talebi ile süresi içinde müracaat etmişlerdir.

SİNCAN 5. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ:19.02.2013 gün ve 2012/346 esas sayılı kararı ile davalıların görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili ve Sağlık Bakanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir,

DAIŞTAY BAŞSAVCISI: 27.03.2013 tarih ve 450 sayılı yazısı ile İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sağlık bakanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalıkar Sağlık Bakanlığı ve Ankara Büyükşehir belediye Başkanlığı bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında Bölge Hastanesi Alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, Bölge Hastanesi alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, imar planının kesinleştiği tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 20,000 TL’nin davalıdan tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında bölge hastanesi alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının Sincan 5.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmı yönünden kaldırılması gerektiği gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Sincan 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 19.02.2013 gün ve 2012/346 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/701

KARAR NO: 2013/808

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar :1-T.M., 2.A.K., 3-M.K., 4-M.U., 5-Z.K., 6-Y.K., 7-Ş.Z.K., 8-R.K.K.

Vekili : Av.İ.Ö.

Davalı : İstanbul İl Özel İdaresi Başkanlığı

Vekili : Av. F.K.Ş.

O L A Y : Davacı vekili İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi verdiği 27.04.2012 tarihli dava dilekçesinde özetle; İstanbul Pendik Kurtköy 240EG1D pafta 4000 Ada 4 parselde kayıtlı 12659,00 m2 büyüklüğündeki taşınmazın 199/2400 hissesinin davacıların murisi olan K.K.'ya ait olduğunu ve murisin ölümünden sonra davacılara intikal ettiğini, davalı tarafından yapılan imar uygulaması sırasında taşınmazın temel eğitim alanı olarak ayrıldığını, dava konusu taşınmaza fiilen el atılmadığını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 20.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

İSTANBUL 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 29.11.2012 gün ve 2012/298 esas sayılı kararı ile davalı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI: 26.03.2013 tarih ve 2013/456 sayılı yazısı ile İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İstanbul İl Özel İdaresi bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında temel eğitim alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, temel eğitim alanında alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 20.000 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında temel eğitim alanı alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının İstanbul 4.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN İstanbul 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 29.11.2012 gün ve 2012/298 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/702

KARAR NO: 2013/809

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Z.Ç.

Vekili : Av. M.E.A., Av. C.A.

Davalı : Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ç.U.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Çankaya İlçesi, Çukurca Mahallesi, 26121 ada, 5 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “Çankaya Belediyesi sosyo-kültürel tesisler alanı ” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 2.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi; 30.01.2013 gün ve E:2012/583 sayı ile davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının taşınmazına, imar planında “Çankaya Belediyesi sosyo-kültürel tesisler alanı ” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 2.000 TL’nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Çankaya İlçesi, Çukurca Mahallesi, 26121 ada, 5 parsel sayılı taşınmazın imar planında “Çankaya Belediyesi sosyo-kültürel tesisler alanı ” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “Çankaya Belediyesi sosyo-kültürel tesisler alanı ” kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 30.01.2013 gün ve E:2012/583 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/703

KARAR NO: 2013/810

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1- S.K.2- T.Ç., 3- M.K., 4- A.K., 5- A.K.

Vekili : Av. M.E., Av. Ş.Ö.

Davalılar : 1- Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. H.İ.Y.

2- Kocasinan Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.D., Av. F.A.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Yenidoğan Mahallesi, 4925 ada, 3 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “ağaçlandırılacak alan” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılar vekilleri süresi içerisinde görev itirazında bulunmuşlardır.

Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi; 13.07.2012 gün ve E:2012/250 sayı ile davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı ile Kocasinan Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların taşınmazına, imar planında “ağaçlandırılacak alan” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 15.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Yenidoğan Mahallesi, 4925 ada, 3 parsel sayılı taşınmazın imar planında “ağaçlandırılacak alan” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ağaçlandırılacak alanda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.07.2012 gün ve E:2012/250 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/705

KARAR NO: 2013/811

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.U.

Vekili : Av. Ö.Ö.

Davalı : Ankara İl Özel İDaresi

Vekili : Av. Z.T.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Çankaya İlçesi, Sancak Mahallesi, 25313 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “ortaokul alanı” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi; 29.01.2013 gün ve E:2012/137 sayı ile davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “ortaokul alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Çankaya İlçesi, Sancak Mahallesi, 25313 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “ortaokul alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ortaokul alanda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 29.01.2013 gün ve E:2012/137 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/706

KARAR NO: 2013/812

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.Y.

Vekili : Av. A.K.

Davalılar : 1- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.A.

2- Küçükçekmece Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.G.D.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Tevfik Bey Mahallesi, 56 ada, 12 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “yeşil alan” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi; 14.02.2013 gün ve E:2012/158 sayı ile davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının taşınmazına, imar planında “yeşil alan” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan müştereken tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; İstanbul İli, Küçükçekmece İlçesi, Tevfik Bey Mahallesi, 56 ada, 12 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “yeşil alan, park alanı ” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında yeşil alan, park alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Küçükçekmece Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 14.02.2013 gün ve E:2012/158 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/707

KARAR NO: 2013/813

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.U.

Vekili : Av. A.T.B.

Davalılar : 1- Konyaaltı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.Y.

2- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. C.H.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesi, 6393 ada, 2 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “okul alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL’nin dava tarihinden itibaren devlet alacaklarına uygulanacak olan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili ile davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde görev itirazında bulunmuştur.

Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi; 18.02.2013 gün ve E:2012/526 sayı ile davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine; dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı ile Mili Eğitim Bakanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “okul alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesi, 6393 ada, 2 parsel sayılı taşınmazın imar planında “okul alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.02.2013 gün ve E:2012/526 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/708

KARAR NO: 2013/814

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- A.Ç., 2- S.I.

Vekilleri : Av. D.S., Av. B.İ.

Davalı : Sağlık Bakanlığı

Vekili : Av. Ö.C.

Dahili Davalılar: 1- Altındağ Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. E.G.

2- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. B.V.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Ankara İli, Altındağ İlçesi, Karapürçek Mahallesi, 21818 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “sağlık ocağı alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik davacılardan Ali Çankar için 2.000 TL, Sezai Ilgaz için 8.000 TL olmak üzere toplam 10.000 TL bedelin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı ve dahili davalılar vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde ve 21.02.2013 tarihli duruşmada görev itirazında bulunmuşlardır.

Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi; 21.02.2013 gün ve E:2012/364 sayı ile özetle, davalı Sağlık Bakanlığı ile dahili davalılar Altındağ Belediye Başkanlığı ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Sağlık Bakanlığı ile dahili davalılar Altındağ Belediye Başkanlığı ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Sağlık Bakanlığı ile dahili davalılar Altındağ Belediye Başkanlığı ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Sağlık Bakanlığı ile dahili davalılar Altındağ Belediye Başkanlığı ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “sağlık ocağı alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik davacılardan Ali Çankar için 2,000 TL, Sezai Ilgaz için 8,000 TL olmak üzere toplam 10.000 TL bedelin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Altındağ İlçesi, Karapürçek Mahallesi, 21818 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “sağlık ocağı alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında “sağlık ocağı alanında” kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Sağlık Bakanlığı ile dahili davalılar Altındağ Belediye Başkanlığı ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Sağlık Bakanlığı ile dahili davalılar Altındağ Belediye Başkanlığı ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 21.02.2013 gün ve E:2012/364 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/709

KARAR NO: 2013/815

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacının rahatsızlığında kullanılan stent bedelinin tarafına ödenmemesi üzerine açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : T.Ö.

Davalı : Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı

O L A Y : Diyarbakır İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’nda Seçim Müdürü olarak görev yapmakta olan davacının, kalp rahatsızlığının tedavisinde kullanılan stentlerin bedelinin tarafına ödenmesi istemiyle davalı kuruma yaptığı başvurunun 07.09.2011 tarihinde reddi üzerine, davacı tarafından, ret işleminin iptali ile stent fatura bedeli olan 3.870,00 TL nin yasal faizi ile ödenmesi istemiyle idari yargı yerinde 18.09.2012 tarihinde dava açılmıştır.

DİYARBAKIR 1. İDARE MAHKEMESİ: 01.10.2012 gün, E:2012/870, K:2012/1439 sayılı kararı ile özetle; ilaçlı stent bedelinden kaynaklanan uyuşmazlığın, işlem tarihinde 5510 sayılı yasanın yürürlükte olması nedeniyle, İş Mahkemesinin görev alanında bulunduğundan 5510 sayılı yasanın 101.maddesi gereğince davanın görüm ve çözümünde adli yargı mercilerinden İş Mahkemelerinin görevli olduğunu belirterek görevsizlik kararı vermiştir.

İdare mahkemesinin kararı itiraz edilmeksizin 17.11.2011 tarihinde kesinleşmiştir.

Davacı aynı istemiyle bu kez adli yargı yerinde dava açmıştır.

DİYARBAKIR 2. İŞ MAHKEMESİ: 09.11.2012 gün ve E:2012/921, K:2012/709 sayı ile özetle; davanın idarenin eylem ve işlemlerine karşı açıldığından 6100 sayılı HMK nun 114/C ve 115/2 maddeleri gereğince davanın görev yönünden reddine karar verilmiş ve bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari ve adli yargı dosyalarının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Diyarbakır İlçe seçim Kurulu Başkanlığı’nda Seçim Müdürü olarak görev yapmakta olan davacının kalp rahatsızlığının tedavisinde kullanılan 3.870,00 TL tutarındaki stentlerin bedelinin faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun 07.09.2012 tarihinde reddine ilişkin Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı işleminin iptali ile ödenen bedelin faizi ile birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden; kamu görevlisi olan davacıya Özel Veni Vidi Hastanesi tarafından, 24.05.2009 tarihinde stent-implantasyonu yapıldığı, 25.05.2009 tarihli faturaya göre davacının bu tedavi nedeniyle 3.583,33 TL ödemek zorunda kaldığı, davacı tarafından stentlerin bedelinin ödenmesi istemiyle 17.07.2012 tarihinde davalı idareye müracaat edildiği, bu müracaatın 07.09.2012 tarihinde reddi üzerine, ret işleminin iptali ile, stent fatura bedelinin idare tarafından faizi ile ödenmesi istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.

31.05.2006 tarih ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunlar kapsamındaki hizmet akdine göre ücretle çalışanlar (Sosyal Sigortalılar), kendi hesabına çalışanlar (Bağ-Kur’lular), tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlar (Tarım Bağ-Kur’luları), tarım işlerinde ücretle çalışanlar, (Tarım sigortalıları), devlet memurları ve diğer kamu görevlilerini (Emekli Sandığı İştirakçileri), geçici maddelerle korunan haklar dışında, sosyal güvenlik ve sağlık hizmetleri yönünden yeni bir sisteme tabi tutmuş, beş farklı emeklilik rejimini aktüeryal olarak hak ve hükümlülükler yönünden tek bir sosyal güvenlik sistemi altında toplamıştır. 5510 sayılı Kanunun iptali amacıyla açılan davada Anayasa Mahkemesi, 15.12.2006 tarih ve E: 2006/111, K: 2006/112 sayılı kararıyla, anılan Kanunun birçok maddesi ile birlikte, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlilerini diğer sigortalılarla aynı sisteme tabi kılan (başta 4/c maddesi) hükümlerin iptaline karar vermiş; bu karardan sonra kabul edilen 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunda düzenlemeler yapılmış ve anılan Kanuna eklenen Geçici 1 nci ve Geçici 4 ncü maddelerle, 5754 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4 ncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanlar (memurlar ile diğer kamu görevlileri) ile bunların dul ve yetimleri hakkında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 5754 sayılı Kanunun kimi hükümlerinin iptali istemiyle açılan dava Anayasa Mahkemesi’nin 30.3.2011 tarih ve E: 2008/56, K:2011/58 sayılı kararı ile reddedilmiştir.

Bu durumda, 5510 sayılı Yasanın yürürlüğe girmesinden önce iştirakçi sıfatıyla çalışmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlileri ile emekli sıfatıyla 5434 sayılı Kanuna göre emekli, dul ve yetim aylığı almakta olanlar ve ayrıca memurlar ve diğer kamu görevlilerinden ileride emekliliğe hak kazanacaklar yönünden Sosyal Güvenlik Kurumunca tesis edilen işlem ve yapacağı muamelelerin “idari işlem” ve “idari eylem” niteliğini korumaya devam edeceği, dolayısıyla, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2/1-a maddesinde belirtilen idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları kapsamında bulunan, 5754 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihte kamu görevlisi olan davacı tarafından açılan davanın, görüm ve çözümünün idari yargı yerinde görüleceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Diyarbakır 1.İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Diyarbakır 1. İdare Mahkemesi’nin 01.10.2012 gün, E:2012/870, K:2012/1439 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/710

KARAR NO: 2013/816

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Davacıların miras bırakanı C.Ç.’ın, olay günü kullandığı motosiklet ile davalı idareye ait olan ambulansın çarpışması sonucu meydana gelen trafik kazasında, C.Ç.’ın ölümü nedeniyle meydana geldiği belirtilen maddi ve manevi zararın tazmini istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1-G.Ç., 2-C.D., 3-S.Ç., 4-Z.Ö., 5-B.Ç., 6-M.K.,7-H.B., 8-Y.Ç., 9-M. Ç.

Vekili : Av. B.A.

Davalılar : 1-Sağlık Bakanlığı (Adli Yargı ve İdari Yargıda)

Vekili : Av. A.F.A.

2-F.B. (Adli Yargıda)

Vekili : Av. Osman Baysal

3-G. Sigorta AŞ. (Adli Yargıda)

Vekili : Av. S.Ö.

O L A Y : Davacılar vekili Sağlık Bakanlığı, F.B., G. Sigorta AŞ.yi davalı olarak göstermek suretiyle özetle, 17.06.2010 tarihinde davacıların miras bırakanı C.Ç.'ın kullandığı 46 KE ….. plakalı motosiklete, davalılardan F.B.'nın kullandığı ve diğer davalı Sağlık Bakanlığına ait 46 FE ….. plakalı acil servis ambulansının çarpması neticesinde trafik kazasının meydana geldiğini, kaza neticesinde C.Ç.'ın vefat ettiğini, 46 FE 112 plakalı ambulansın diğer davalı G. Sigorta AŞ tarafından 000829 nolu zorunlu mali sigorta poliçesi ile 02.02.2010 tarihinde sigortalandığını, davacılarda meydana gelen zararlardan, davalı F.B.'nın kazaya sebebiyet verdiği için, Sağlık Bakanlığı'nın ise araç sahibi işleten sıfatının bulunduğunu ve kusursuz sorumluluk gereği sorumlu olduğunu, diğer davalı G. Sigorta AŞ.nin ise poliçenin kapsadığı riziko ile davacıların uğradıkları maddi zararlar yönü ile kusursuz sorumlu olduğunu belirterek, olay sebebiyle davacıların uğradıkları maddi zararların tazmini için fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000 TL’nin kaza tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılar Sağlık Bakanlığı, F.B., G. Sigorta AŞ.den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılar için toplam 210.000 TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte, davalılar Sağlık Bakanlığı ve F.B.'dan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Kahramanmaraş 3.Asliye Hukuk Mahkemesi: 21.03.2012 gün, E:2011/45, K:2012/112 sayı ile özetle, 6100 sayılı HKM.nun 3.maddesinin iptal edilmiş olması karşısında ve de TC Anayasasının 129.maddesinin 5.fıkrası gereğince memurlar ile diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davalarının kendilerine rücu edilmek kaydıyla ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlarına uygun olarak ancak idare aleyhine açılabileceği, dolayısıyla davanın idari yargıda ancak Sağlık Bakanlığına karşı yöneltilebileceğinden bahisle, davalılar Sağlık Bakanlığı ve F.B. yönünden davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacılar vekili Sağlık Bakanlığını davalı olarak göstermek suretiyle bu kez idari yargı yerinde dava açmıştır.

Gaziantep 2.İdare Mahkemesi: 28.02.2013 gün, E:2012/1234 sayı ile özetle, 2918 sayılı Yasanın ‘’Görevli ve Yetkili Mahkeme’’ başlıklı 110.maddesinin ilk fıkrasında; ‘’İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu kanun hükümleri uygulanır.’’ hükmüne, geçici 21.maddesinde ise bu kanunun 110.maddesinin birinci fıkrasının göreve ilişkin hükmü, yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargıda ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış bulunan davalara uygulanmaz.’’ Hükmüne yer verildiğini belirterek, Karayolları Trafik Kanununa dayanılarak istenilen maddi ve manevi tazminata ilişkin davanın adli yargı yerinin görev alanına girdiğinden bahisle, dava dosyasının 2247 sayılı Yasanın 19.maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında, davalı Sağlık Bakanlığı açısından 2247 sayılı Yasa’nın 19.maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının, son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların miras bırakanı C.Ç.'ın, olay günü kullandığı motosiklet ile davalı idareye ait olan ambulansın çarpışması sonucu meydana gelen trafik kazasında, C.Ç.'ın ölümü nedeniyle meydana geldiği belirtilen maddi ve manevi zararın tazmini istemiyle açılmıştır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 1. maddesinde, Kanunun amacının karayollarında can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlayacak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemek olduğu; “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu Kanunun trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri bunların uygulamasını ve denetlenmesini ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsadığı ve bu kanunun karayollarında uygulanacağı; 10. maddesinde, yapım ve bakımdan sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmanın gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri, işaret levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmanın Belediye Trafik birimlerinin görev ve yetkileri arasında olduğu belirtilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, 17.06.2010 tarihinde müteveffa C.Ç.'ın kullandığı motorsikletin, Sağlık Bakanlığı'na ait olup F.B.'nın kullanımında olan ambulans ile çarpışması sonucu meydana gelen ölümlü trafik kazasından kaynaklı maddi ve manevi tazminat istemiyle iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Belediye aleyhine idare mahkemesinde açılan başka bir tazminat talepli tam yargı davasında, İdare Mahkemesi 2918 sayılı Yasanın 110.maddesinin 1.fıkrasının birinci ve ikinci cümlelerinin Anayasaya aykırı olduğu kanısına varmış, İdare Mahkemesinin bu iki cümlenin iptali istemiyle yaptığı başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi 8.12.2011 gün ve E:2011/124, K:2011/160 sayı ve 8.11.2012 gün ve E:2012/118, K:2012/170 sayılı aynı içerikli iki kararı ile; “2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 110. maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanun’dan doğan sorumluluk davalarının adli yargıda görüleceği öngörülmektedir. İtiraz başvurusunda bulunan mahkeme ise idare mahkemesi olup davaya bakmakta görevli ve yetkili mahkeme değildir.

Başvurunun Mahkeme’nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.” kararına varmıştır.

Açıklanan nedenlerle; davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden, Gaziantep 2. İdare Mahkemesi'nin başvurusunun kabulü ile, Kahramanmaraş 3.Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Gaziantep 2. İdare Mahkemesinin, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Kahramanmaraş 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 21.03.2012 gün, E:2011/45, K:2012/112 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/711

KARAR NO: 2013/817

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olarak öncesinden Fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak suretiyle adli yargı yerinde açılmış ve hüküm verilmiş olan kısmi dava mahiyetindeki davanın kabulü sonrasında yine adli yargı yerinde açılan ek davada, söz konusu davanın bağımsız ve yeni bir dava olduğu gözetilerek yapılan inceleme neticesinde, İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : İ.H.B.

Vekili : Av. Ö.U.

Davalı : Ankara İl Özel İdaresi

Vekili : Av. D.O.İ.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Çayyolu mevkiinde kain 16547 ada, 1 parsel sayılı taşınmazda hissedar olarak malik iken, açmış oldukları kamulaştırmasız el atma nedeniyle tazminat davasında, Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2010/319, K:2011/424 sayılı ilamı ile fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak davanın kabulüne karar verdiğini, anılan taşınmaza, davalı idare tarafından her hangi bir kamulaştırma işlemi yapmaksızın ilköğretim eğitim alanı olarak kullanılmak suretiyle el atılmış olduğunun sübut bulduğunu, tapu iptali ile davalı idare adına kayıt ve tesciline karar verildiğini, açılmış olan ilk davada mahkemenin davacıya yapılacak ödeme miktarının bilirkişi raporuna göre 3.063.535,55 TL olduğunu belirlediğini, ancak dava ıslah edilmediği için fazlaya ilişkin hakları saklı tutup, taleple bağlı kalarak 8.000 TL nin davalıdan tahsiline karar verdiğini, bu durumda kamulaştırmasız el atma nedeniyle davacı adına dava konusu parsel için fazlaya ilişkin saklı tutulmuş hakları olan 3.055.535,55 TL nin tahsiline hükmedilmesi için iş bu ek davanın açılmasının zorunlu olduğunu belirterek, tapusu iptal edilerek davalı idare adına kayıt ve tesciline karar verilen Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Çayyolu mevkiinde kain 16547 ada, 1 parsel sayılı taşınmaz için ilk davada davacı adına fazlaya ilişkin saklı tutulmuş hakları olan 3.055.535,55 TL kamulaştırmasız el atma nedeniyle saklı tutulan bedelin ilk dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte tahsili ile davacıya ödenmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 3.Asliye Hukuk Mahkemesi; 07.12.2012 gün ve E:2012/279 sayı ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara İl Özel İdaresi açısından,10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının paydaş olduğu Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Çayyolu Mevkii, 16547 ada 1 parsel sayılı taşınmaza imar planında ‘’Temel Eğitim Alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığı öne sürülerek, kamulaştırmasız el atma nedeniyle şimdilik 8.000 TL nin davalı idareden tahsiline ve taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tesciline karar verilmesi istemiyle Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2010/319 sayısında kayıtlı dosyada açılan davada bilirkişi raporu sonrasında istemle bağlı kalınarak davanın kabulüne ve taşınmazın tapu kaydının davalı adına tesciline karar verildiği öne sürülerek, bilirkişi raporunda belirtilen ve taleple bağlı kalınmak suretiyle hükmedilen 8.000 TL nin haricindeki kamulaştırmasız el atma bedeli olan 3.055.535,55 TL nin ilk davanın açıldığı tarihten itibaren yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline kara verilmesi istemiyle açılmıştır.

Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 19.10.2011 gün, E:2010/319, K:2011/424 sayılı kararında yapılan incelemede, davacının İ.H.B., davalıların Ankara İl Özel İdaresi ve Milli Eğitim Bakanlığı olduğu, dava konusunun Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Çayyolu, 16547 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında davalı idareler tarafından ‘’Temel Eğitim Alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığından bahisle tazminat talebine ilişkin olduğu, yapılan yargılama sonunda davanın istemle bağlı kalınmak suretiyle kabulüne karar verildiği, iş bu kararın hali hazırda kesinleşmediği anlaşılmıştır.

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ‘’Kısmi Dava’’ başlıklı 109.maddesinde; ‘’Talep konusunun niteliği itibarıyla bölünebilir olduğu durumlarda, sadece bir kısmı da dava yoluyla ileri sürülebilir.'' hükmü yer almakta olup, bu düzenleme çerçevesinde, talep konusu niteliği itibariyle bölünebiliyor ise kısmi davanın varlığından bahsedilebilecektir.

Alacağın tamamı aynı hukuki ilişkiden doğup, şimdilik sadece bir kesimi dava ediliyorsa kısmi davadan söz etmek gerekecek olup, kısmi dava davacı lehine karara bağlandıktan sonra, alacağın geri kalan kısmı için ek dava açılması söz konusu olacaktır. somut olayda da davacı tarafından Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2010/319 sayılı dosyasında görülmekte olan ilk davada aynı hukuki ilişki ve konudan doğduğu ifade edilen alacağın bir kısmı dava edilmiş, iş bu dava kabul ile neticelendikten sonra ise, Ankara 3.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2012/279 sayılı dosyasında görülmekte olan ek dava açılmış olmakla, hal böyle iken davacı tarafından ilk etapta açılmış olan Ankara 7.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E:2010/319 sayılı dosyasında görülmekte davanın 6100 sayılı Yasa kapsamında kısmi dava mahiyetinde olduğu anlaşılmıştır.

Ankara 3.Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:2012/279 sayılı dosyasında görülen dava, yukarıda izahı yapıldığı üzere daha önceden fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmak suretiyle açılıp karara bağlanan alacak miktarının kalan kısmı bakımından bir ek dava mahiyetindedir. Her ne kadar, bu davaların konuları ve tarafları birbirleri ile aynı olsa da, bahse konu ek dava yeni bir dava olup, bu dava için yeniden dava harcı alınması, yeniden taraf teşkili sağlanarak yargılama yapılması, gerekirse yeniden bilirkişi incelemesi yapılıp delillerin yeniden toplanması gerekmekte, dolayısıyla ek davanın ilk aşamasından itibaren, ilk açılan kısmi davadan bağımsız olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu kabuller ve değerlendirmeler neticesinde, davanın özü itibariyle davacının murisine ait Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Alacaatlı Mahallesi, 43633 ada, 1 parsel sayılı taşınmazına imar planında ‘’Terminal ve Toplu Taşım Alanı’’ olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle taşınmazın tapu kaydının davalı idareye terkini ile meydana geldiği iddia edilen zararın faizi ile birlikte tahsili istemiyle açıldığı anlaşılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı bakımından, başvurusunun kabulü ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı bakımından, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 07.12.2012 gün ve E:2012/279 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/713

KARAR NO: 2013/818

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Yasa’nın Ek 2/3. maddesi uyarınca verilen para cezasının ve aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle açılan davanın, Kabahatler Kanunu’nun 3 ve 27/8. maddesi hükümleri uyarınca İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : G. Turizm Tic. Ltd. Şti.

Vekili : Av. M.D.

Davalı : İzmir Valiliği

O L A Y : Trafik Denetleme Şube Müdürlüğünce yapılan incelemede 34 JE 11… plaka sayılı aracın yasa dışı taşımacılık yaptığının tespit edildiğinden bahisle; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3. madde ve fıkrası uyarınca, sürücü belgesi sahibi M.B.E. adına 3.1.2013 tarih ve GP-456122 seri-sıra numaralı Trafik İdari Para Cezası Karar Tutanağı düzenlenerek ayrı 2102 TL idari para cezası verilmiş ve ayrıca bu tutanağa istinaden araç sahibi davacı adına düzenlenen 3.1.2013 tarih ve 4555 sayılı Araç Trafikten Men Tutanağı ile araç 60 gün süre ile trafikten men edilerek muhafaza altına alınmıştır.

Davacı vekili, idari para cezası ile aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kararın iptal edilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

İZMİR 2. İDARE MAHKEMESİ: 16.1.2013 gün ve E:2013/32, K:2013/22 sayı ile; 2918 sayılı Kanun’un 112. maddesinde, sürücü belgelerinin geçici olarak geri alınması hariç olmak üzere bu Kanundaki suçlarla ilgili davalara Trafik Mahkemelerinde, bunların bulunmadığı yerlerde ise yetki verilen Sulh Ceza Mahkemelerinde bakılacağının düzenlenmesi karşısında, davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez aynı istemle adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

KARŞIYAKA 2. SULH CEZA MAHKEMESİ: 8.2.2013 gün ve D. İş:2013/63 sayı ile; 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle itirazın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar itiraz edilmeden kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

İdari ve adli yargı yerleri arasında, 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının; 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, idari yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Uyuşmazlığın, motorlu aracın 60 gün süre ile trafikten men edilmesine ilişkin kısmına gelince:

a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi,

b) İşyerinin kapatılması,

c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması,

d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması,

gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır” denilmiştir.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3 üncü maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. Maddesinde," (1) Bu Kanunun;

a) İdari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idari para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır" denilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İzmir 2. İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle İzmir 2. İdare Mahkemesi’nin 16.1.2013 gün ve E:2013/32, K:2013/22 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/714

KARAR NO: 2013/819

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: Türk Telekomünikasyon A.Ş.’de çalışırken Kurumun özelleştirilmesi nedeniyle başka kuruma nakledilen davacının, maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle açtığı davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Ö.Y.

Vekili : Av. Ö.F.T.

Davalı : Türk Telekom A.Ş.

Vekili : Av. M.Ç.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle Koruyucu Güvenlik Görevlisi sıfatı ile Türk Telekom A.Ş. Tokat İl Müdürlüğü'nde çalışmakta iken kurumun özelleştirilmesi nedeni ile 22.08.2006 tarihinde Tokat Orman İşletme Müdürlüğü Zile Orman İşletme Şefliği’ne atandığını, nakil işlemleri sırasında Türk Telekom A.Ş. Tarafından nakil ilmuhaberinin düzenlendiğini ancak bu bildirimin hatalı yapıldığını, davacının 5473 sayılı yasanın 1 maddesi, 375 sayılı KHK'nın Ek maddesinin 3. fıkrası kapsamında ek ödeme öngörülen personel kapsamında yar aldığını, ilgili kanun gereğince vekili kılınan Yüksek Planlama kurulu tarafından 08.05.2006 tarih ve 2006/T-17 sayılı kararı ile kendi statüsünde olan personele 01.01.2006 ve 30.06.2006 tarihleri arasında 40 TL ek ödeme yapılmasının karara bağlandığını, davacının nakil işlemine tabi tutulduğu 14.04.2006 tarihi itibari ile söz konusu ek ödemeye hak kazanmış durumda olduğunu, bu nedenlerle davacının maaşına eklenmeyen 40.00 TL ek ödemenin Maaş Nakil İlmuhaberine eklenmesi ve bu şekilde maaş ilmuhaberinin yeniden düzenlenmesine karar verilmesini talep ettiği anlaşılmaktadır.

TOKAT 1.İŞ MAHKEMESİ: 29.12.2011 gün ve 2011/39 Esas 2011/645 karar sayılı kararı ile davalı kurum tarafından 406 sayılı yasa ile kendisine verilen görevlerin yerine getirilmesi niteliğindeki işlemlerin kamu personeli hakkında ve idare hukuku alanında tesisi edilmiş işlemler olması nedeni ile davaya idari yargıda bakılması gerektiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, kararın temyizi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 06.11.2012 gün 2012/16612 Esas 2012/36428 Karar sayılı onama kararı ile kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez, ilk olarak görev yönünden reddi aksi halde davanın kabulü ile hatalı düzenlenen maaş nakil ilmuhaberin iptali talebi ile istemi ile idari yargı yerinde dava açmıştır.

TOKAT İDARE MAHKEMESİ: 19.02.2013 gün 2013/10 sayılı ara kararı ile işlemin tesis edildiği 22.08.2006 tarihi itibari ile davalı kurumun kamu kurumu niteliği kalmadığı gerekçesi ile davada adli yargı mercilerinin görevli olduğunu, mahkemelerinin görevine girmeyen ve adli yargı yerince de görevsizlik kararı verilen bu davada, görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, davanın Uyuşmazlık Mahkemesi kararına kadar ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

I-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce anılan Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından, her iki yargı yerinde ortak işlem olan 22.08.2006 tarihli yer değiştirme sureti ile atamalara ilişkin aylık bildiriminin hatalı olması nedeni ile iptali yönünden oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Birgül YİĞİT’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Türk Telekom A.Ş.'nde güvenlik görevlisi olarak çalışmakta iken kurumun özelleştirilmesi nedeni ile başka kuruma atanan davacının, davalı tarafından ilgili kuruma bildirilen maaşına esas ilmuhaberine eklenmeyen 40.00 TL ek ödemenin Maaş Nakil İlmuhaberine eklenmesi ve bu şekilde maaş ilmuhaberinin yeniden düzenlenmesine karar verilmesi istemiyle Tokat İş Mahkemesinde açılmış ve mahkemenin görevden red kararı üzerine davacı vekili tarafından davanın ilk olarak görev yönünden reddi aksi halde davanın kabulü ile hatalı düzenlenen maaş nakil ilmuhaberin iptali talebi ile Tokat İdare Mahkemesi’ne başvurulmuş, Tokat İdare Mahkemesi’nin 2013/10 esas sayılı dosyası üzerinden verdiği ara karar ilen görevli yargı yerinin belirlenmesi istemi ile dosyanın mahkememize gönderildiği anlaşılmıştır.

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

406 sayılı Yasa’nın anılan Ek 22.maddesi uyarınca, Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne ait asli ve sürekli kadrolar belirlenerek 4.4.2000 tarih ve 24010 (Mükerrer) sayılı R.G. de yayımlanan 31.3.2000 tarih ve 2000/331 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan listede: merkez teşkilatı için 100 ve taşra teşkilatı için 100 (6 Bölge Müdürü, 12 Bölge Müdür Yardımcısı ve 82 İl Telekom Müdürü) kadro ihdas edilmiş; öte yandan, aynı Yasa maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan “Türk Telekomünikasyon A.Ş. Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği” adı altındaki düzenleme, Yönetim Kurulunun 31.8.2000 tarih ve 407 sayılı kararıyla kabul edilmek suretiyle yürürlüğe konulmuştur.

Olayda, davalının hisse devir (14.11.2005) tarihinde çalışmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve sonrasında başka bir kamu kurumu emrine atanan davacı tarafından, maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle Tokat İş Mahkemesi’nde dava açılmıştır.Tokat İş Mahkemesi tarafından davada görev yönünden red kararı verilmesi sonrasında davacı vekili tarafından Tokat idare mahkemesine davanın ilk olarak görev yönünden redi aksi halde davanın kabulü ile hatalı düzenlenen maaş nakil ilmuhaberin iptali talebi ile başvurulmuş, Tokat İdare Mahkemesinin istemi uygun görmesi üzerine 2477 sayılı kanunun 19. Maddesi koşullarına uygun olarak dosya mahkememize gönderilmekle yapılan değerlendirme neticesinde;

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

Buna göre, iptali istenilen işlemin tesis edildiği ve davanın açıldığı tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekomünikasyon A.Ş.'nin olması karşısında, idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmek olanaksız olduğundan, uyuşmazlığın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Belirtilen nedenlerle, Tokat İdare Mahkemesi’nin başvurusunun kabulü ile, Tokat 1.İş Mahkemesinin Görevsizlik Kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Tokat İdare Mahkemesince yapılan BAŞVURUNUN KABULÜ ile, Tokat 1.İş Mahkemesi’nin 29.12.2011 gün ve 2011/39 Esas 2011/645 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/715

KARAR NO: 2013/820

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : M.P.

Vekili : Av. Z.N.B.Ş.

Davalı : Türk Telekom A.Ş.

Vekili : Av. M.Ç.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle müvekkilinin Koruyucu Güvenlik Görevlisi sıfatı ile Türk Telekom A.Ş. Tokat İl Müdürlüğü'nde çalışmakta iken kurumun özelleştirilmesi nedeni ile 15.03.2006 tarihinde Niksar Orman İşletme Müdürlüğü'ne atandığını, nakil işlemleri sırasında Türk Telekom A.Ş. Tarafından nakil ilmuhaberinin düzenlendiğini ancak bu bildirimin hatalı yapıldığını, davacının 5473 sayılı yasanın 1 maddesi,375 sayılı KHK'nın Ek maddesinin 2. fıkrası kapsamında ek ödeme öngörülen personel kapsamında yar aldığını, ilgili kanun gereğince yetkili kılınan Yüksek Planlama kurulu tarafından 08.05.2006 tarih ve 2006/T-17 sayılı kararı ile kendi statüsünde olan personele 01.01.2006 ve 30.06.2006 tarihleri arasında 40 TL ek ödeme yapılmasının karara bağlandığını, davacının nakil işlemine tabi tutulduğu 23.02.2006 tarihi itibari ile söz konusu ek ödemeye hak kazanmış durumda olduğunu, bu nedenlerle davacının maaşına eklenmeyen 40.00 TL ek ödemenin Maaş Nakil İlmuhaberine eklenmesi ve bu şekilde maaş ilmuhaberinin yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirterek bu konuda karar verilmesini talep ettiği anlaşılmaktadır.

TOKAT 1.İŞ MAHKEMESİ: 29.12.2011 gün ve 2011/41 Esas 2011/647 karar sayılı kararı ile davalı kurum tarafından 406 sayılı yasa ile kendisine verilen görevlerin yerine getirilmesi niteliğindeki işlemlerin kamu personeli hakkında ve idare hukuku alanında tesisi edilmiş işlemler olması nedeni ile davaya idari yargıda bakılması gerektiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez ilk olarak görev yönünden reddi aksi halde davanın kabulü ile hatalı düzenlenen maaş nakil ilmuhaberin iptali talebi ile idari yargı yerinde dava açmıştır.

TOKAT İDARE MAHKAMESİ: 19.02.2013 gün ve 2013/14 sayılı ara kararı ile işlemin tesis edildiği 15.08.2006 tarihi itibari ile davalı kurumun kamu kurumu niteliği kalmadığı gerekçesi ile davada adli yargı mercilerinin görevli olduğunu, mahkemelerinin görevine girmeyen ve adli yargı yerince de görevsizlik kararı verilen bu davada, görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, davanın Uyuşmazlık Mahkemesi kararına kadar ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

I-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce anılan Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından, her iki yargı yerinde ortak işlem olan 15.08.2006 tarihli yer değiştirme sureti ile atamalara ilişkin aylık bildiriminin hatalı olması nedeni ile iptali yönünden oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Türk Telekom A.Ş.'nde güvenlik görevlisi olarak çalışmakta iken kurumun özelleştirilmesi nedeni ile başka kuruma atanan davacının, davalı tarafından ilgili kuruma bildirilen maaşına esas ilmuhaberine eklenmeyen 40.00 TL ek ödemenin Maaş Nakil İlmuhaberine eklenmesi ve bu şekilde maaş ilmuhaberinin yeniden düzenlenmesine karar verilmesi istemiyle Tokat İş Mahkemesinde açılmış ve mahkemenin görevden red kararı üzerine davacı vekili tarafından, ilk olarak görevsizlik kararı verilmesi mahjkeme aksi kanaatte ise davanın kabulü ile işlemin iptaline karar verilmesi talebi ile Tokat İdare Mahkemesi’ne başvurulmuş, Tokat İdare Mahkemesi’nin 2013-14 esas sayılı dosyası üzerinden verdiği ara karar ilen görevli yargı yerinin belirlenmesi istemi ile dosyanın mahkememize gönderildiği anlaşılmıştır.

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

406 sayılı Yasa’nın anılan Ek 22.maddesi uyarınca, Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne ait asli ve sürekli kadrolar belirlenerek 4.4.2000 tarih ve 24010 (Mükerrer) sayılı R.G. de yayımlanan 31.3.2000 tarih ve 2000/331 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan listede: merkez teşkilatı için 100 ve taşra teşkilatı için 100 (6 Bölge Müdürü, 12 Bölge Müdür Yardımcısı ve 82 İl Telekom Müdürü) kadro ihdas edilmiş; öte yandan, aynı Yasa maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan “Türk Telekomünikasyon A.Ş. Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği” adı altındaki düzenleme, Yönetim Kurulunun 31.8.2000 tarih ve 407 sayılı kararıyla kabul edilmek suretiyle yürürlüğe konulmuştur.

Olayda, davalının hisse devir (14.11.2005) tarihinde çalışmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22. maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen ve sonrasında başka bir kamu kurumu emrine atanan davacı tarafından, maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle Tokat İş Mahkemesi’nde dava açılmıştır. Tokat İş Mahkemesi tarafından davada görev yönünden red kararı verilmesi sonrasında davacı vekili tarafından Tokat idare mahkemesine davanın ilk olarak görev yönünden redi aksi halde davanın kabulü ile hatalı düzenlenen maaş nakil ilmuhaberin iptali talebi ile başvurulmuş, Tokat İdare Mahkemesinin istemi uygun görmesi üzerine 2477 sayılı kanunun 19. Maddesi koşullarına uygun olarak dosya mahkememize gönderilmekle yapılan değerlendirme neticesinde;

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

Belirtilen nedenlerle, Tokat İdare Mahkemesi’nin başvurusunun kabulü ile, Tokat 1.İş Mahkemesinin Görevsizlik Kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Tokat İdare Mahkemesince yapılan BAŞVURUNUN KABULÜ ile, Tokat 1.İş Mahkemesi’nin 29.12.2011 gün ve 2011/41 Esas 2011/647 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/716

KARAR NO: 2013/821

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Borçlar Kanununa göre yüklenici Şirketin, Kooperatif ile arasında yaptığı Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesine dayanılarak elde ettiği ve sözleşme gereği kendisine tekabül eden alacağının, davacıya temliki sonucu ortaya çıkan Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesinin Medeni Kanunun 1009 ve devamı maddeleri uyarınca tapu siciline şerh verilmesi istemiyle açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : E.A.

Vekili : Av. N.K.

Davalı : Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü

Temsilcisi: Hukuk Müşaviri M.T.

O L A Y : Davacı, dava dilekçesinde, dava dışı B.C. isimli kişiden 273000,00 TL alacaklı olduğunu, borcun tahsili istemi ile İstanbul 12. İcra Müdürlüğü’nün 2010/22056 esas sayılı dosyası üzerinden takip başlattığını, S.C.un borca itirazının İstanbul 2. İcra Mahkemesi’nin 2010/1756 Esas ve 2011/607 karar sayılı kararı ile iptaline karar verildiğini ve bu şekilde borcun kesinleştiğini ancak S.C.’un kendisinden mal kaçırması nedeni ile borcunu tahsil edemediğini, Haricen yaptığı araştırma ile Saaddetin Coşkun’a babasından kalan malların bulunduğunu tespit ettiğini ve davacının 13.05.2010 tarihinde vefat eden babası B.C.’dan kalan mallar üzerine haciz konulması istemi ile icra müdürlüğü’ne başvurduğunu, icra müdürlüğünün yazısı üzerinde Malatya Tapu Müdürlüğü’nün 23.08.2011 tarih ve 17944 yevmiye sayılı kararı ile borçlu adına taşınmaz kaydına rastlanmadığından talebin reddedildiğini, yine 05.09.2011 tarih ve 18417 yevmiye numaralı yazı cevabı ile de üzerine haciz konulması istenilen gayrimenkullerin muris B.C. adına kayıtlı iken satışının yapıldığından bahisle talebin reddine karar verildiğini, Borçlu S.C.’un murisi B.C.’un 13.05.2010 tarihinde vefat ettiğini ve ölümünden kısa bir süre önce 05.03.2010 tarihinde malları A.L. isimli başka bir kişiye sattığını, ancak yapılan satışın davacıdan mal kaçı9rmak amacını taşıdığını, zira taşınmazı satın alan A.L.’in borçlu S.C.’un dayısı olması, satış bedelinin çok düşük gösterilmesi, B.C.’un diğer varislerinin de davacıya borçlu bulunmaları, satışın B.C.’a vekaleten borçlu S.C. tarafından yapılması, satış işleminin hileli olduğunu ortaya koyduğunu, Ayrıca Malatya 2. Noterliği tarafından yapılan satış işleminde aranması gerekli bazı şekli şartların yerine getirilmediğini, (murisin yaşı, okur yazar olup olmadığı iradesinin bağımsız olarak kullanabilecek akli melekelerinin yerinde olup olmadığına ilişkin bilgi ve belgeler) bu nedenlerle de yapılan işlemin sakat olduğunu, bu nedenlerle davacının alacağının ödenmesinin engellenmesi amacı ile 05.03.2010 tarihinde gerçekleştirilen satışların iptaline karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı idare vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde, idari yargıda görülecek dava ve işlerin 2577 sayılı İYUK’nun 2. Maddesinin 1 bendinde sayıldığını, bu maddeden de anlaşılacağı üzere idari yargının görev alanının idare hukuku kuraları içinde kamu hizmetinin yürütülmesi amacı ile kamu gücünün kullanılarak tesisi edilen idari işlemler, idari eylemler ve idari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar olduğunu, bu nedenlerle davanın idari yargının değil, adli yargının görev alanında bulunduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

MALATYA İDARE MAHKEMESİ: 02.10.2012 gün ve 2012/992 esas sayılı kararı ile, her ne kadar 4721 sayılı yasanın 1025. Maddesi uyarınca tapu kayıtları üzerindeki tescilin iptali ve düzeltilmesine ilişkin davalar adli yargı merciince karara bağlanması öngörülmüş ise de dava konusu edilen işlemin doğrudan tapu kayıtları üzerindeki işlemin iptali ve düzeltilmesi işlemine ilişkin olmayıp, davalının muvazaalı olarak yapıldığını iddia ettiği tescilin iptali ve düzletilmesi istemi ile yaptığı başvurunun idarece reddine ilişkin olduğu, bu işlemin de idare tarafından kamu gücüne dayanılarak yapılan tek taraflı işlem olduğunu belirterek davalı idarenin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İdarenin adli yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dosya örneği Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmiştir.

YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISI: Dava konusu, davacının alacaklı bulunduğu S.C.’un miras bırakanı B.C.’un ölümünden iki ay gibi kısa bir zaman önce adına kayıtlı tüm gayrimenkulleri satın alma gücü olmadığı iddia olunan A.L. isimli kişiye satış sureti ile devretmesi işleminin gerçekte mirasçıyı borçtan kurtarmaya yönelik işlem olması nedeni ile muvazaalı olduğu ve bu işlemin iptali istemine yönelik olduğu,

818 sayılı Borçlar kanunun 18. Maddesinde “ Bir akdin şekil ve şartlarını tayininde, iki tarafın gerek sehven gerek akitteki hakiki maksatlarını gizlemek için kullandıkları tabirlere ve isimlere bakılmayarak, onların hakiki ve müşterek maksatlarını aramak lazımdır./Tahriri borç ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisabeden başkasına karşı, borçlu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz.” Şeklindeki düzenleme ile muvazaa kavramını özel hukuk işlemi olarak düzenlediğini,

4721 sayılı Medeni Kanunun "Tescil" başlığı altında yer alan 1013. Maddesine göre "Tescil, tasarrufa konu olan taşınmaz malikinin yazılı beyanı üzerine yapılır. /Edinen kimse, kanun hükmüne, kesinleşmiş mahkeme kararma veya buna eşdeğer bir belgeye dayanıyorsa, bu beyana gerek yoktur. /Bir ayni hakkı tescilden önce kazanan kimse, gerekli belgeleri ibraz ederek tescili isteyebilir.", 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 1027. maddesinde “İlgililerin yazılı rızaları olmadıkça, tapu memuru, tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebilir. Düzeltme eski tescilin terkini ve yeni bir tescilin yapılması biçiminde de olabilir. Tapu memuru, basit yazı yanlışlıklarını, tüzük kuralları uyarınca resen düzeltir.” hükmüne; Tapu Sicili Tüzüğü’nün 85. maddesinde de “Kütük üzerinde belgelere aykırı tescil veya yazımın düzeltilebilmesi için ilgililerin yazılı olurunun alınması ve yevmiye 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu uyarınca tapu kayıtları üzerinde yapılacak tescil, defterine kaydedilmesi gerekir,(…) hükümlerine yer verildiğini ve bu uyuşmazlıkların çözümünde görevli yargı yeri olarak adli yargının düzenlendiğini,

Uyuşmazlık Mahkemesinin 04/03/1981 tarihli, 1980/11 E, 1982/2 K sayılı emsal kararında da tapu kayıtları üzerinde yapılacak tescil, terkin, tahsis gibi mülkiyetin aynına ilişkin davaların adli yargı yerinde görülmesi gerektiğinin hüküm altına alındığı belirterek 2247 sayılı Kanunun 10 ve 13. maddeleri gereğince olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına karar vermiştir

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Dosya örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; davalı İdarenin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından, görev uyuşmazlığının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıdan mal kaçırmak amacı ille dava dışı borçlu S.C. tarafından babası B.C.’a ait malların dava dışı A.L.’e satılması işleminin muvazaalı olduğu gerekçesi ile iptal edilmesi talebi ile açılmıştır.

818 sayılı Borçlar Kanunu’nun 18. Maddesinde “Bir akdin şekil ve şartlarını tayininde, iki tarafın gerek sehven gerek akitteki hakiki maksatlarını gizlemek için kullandıkları tabirlere ve isimlere bakılmıyarak, onların hakiki ve müşterek maksatlarını aramak lazımdır./Tahriri borç ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisabeden başkasına karşı, borçlu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 705. maddesinde, “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, tescille olur./Miras, mahkeme kararı, cebrî icra, işgal, kamulaştırma hâlleri ile kanunda öngörülen diğer hâllerde, mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak, bu hâllerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” hükmüne,

706.maddesinde Taşınmaz mülkiyetinin devrini amaçlayan sözleşmelerin geçerli olması, resmi şekilde düzenlenmiş bulunmalarına bağlıdır./Ölüme bağlı tasarruflar ve mal rejimi sözleşmeleri, kendilerine özgü şekillere tabidir.

716. maddesinde “Mülkiyetin kazanılmasına esas olacak bir hukukî sebebe dayanarak malikten mülkiyetin kendi adına tescilini istemek hususunda kişisel hakka sahip olan kimse, malikin kaçınması hâlinde hâkimden, mülkiyetin hükmen geçirilmesini isteyebilir. /Bir taşınmazın mülkiyetini işgal, miras, kamulaştırma, cebrî icra veya mahkeme kararına dayanarak kazanan kişi tescili doğrudan doğruya yaptırabilir./Bir taşınmazın mülkiyetinde eşler arasındaki mal rejimi dolayısıyla meydana gelen değişiklikler, eşlerden birinin istemiyle tapu kütüğüne doğrudan tescil olunur.” hükmüne,

1006. maddesinde “Tapu idarelerinin kuruluş, işleyiş ve hizmetlerinin yürütülmesi, özel kanun hükümlerine tâbidir.” hükmüne,

1027. maddesinde “İlgililerin yazılı rızaları olmadıkça, tapu memuru, tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebilir./Düzeltme, eski tescilin terkini ve yeni bir tescilin yapılması biçiminde de olabilir./Tapu memuru, basit yazı yanlışlıklarını, tüzük kuralları uyarınca re'sen düzeltir.” hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlığını taşıyan 2. maddesinin 1 numaralı bendinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar, idari dava türleri olarak sayılmıştır.

Dosyanın İncelenmesinden, davacının dava dışı S.C.’dan alacaklı olduğu ve bu alacağı için icra takibi başlattığı, takip dosyasının kesinleştiği ancak borçlu S.C.’un babasına B.C.’dan kendisine kalacak malları haciz kapsamına alınmasını engellemek amacı ile muris B.C.’un vefatından kısa bir süre önce dava dışı A.L.’e sattığı, davacının bu satış işleminin kendisinden mal kaçırmak amacı ile hileli olarak yapıldığı ayrıca işlemin şekli şartları da taşınmaması nedeni ile batıl olduğu, bu sebeplerle işlemin iptaline karar verilmesini talep ettiği, konu ile ilgili olarak davacıya Malatya Valiliği Tapu Müdürlüğü’nün 09.04.2012 tarih ve 2012/2179 sayılı kararının gönderildiği ve bu kararda haczin reddine ilişkin kararın doğru olduğunu ve davacının iddia ettiği olaylarla ilgili yargıya başvurması gerektiğinin belirtildiği, davacının bu cevap üzerine muvazaalı olduğunu iddia ettiği 05.03.2010 tarihli satışın iptali istemi ile taşınmazların B.C. mirasçıları adına tescil edilmesi istemi ile dava açtığı anlaşılmıştır.

Olayda, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlığını taşıyan 2. maddesinin 1 numaralı bendinde belirtilen nitelikte Malatya Tapu Müdürlüğü’nün 09.04.2012 tarih ve 2012/2179 sayılı kararı bulunmakta ise de davacının dava dilekçesinin talep kısmında bu işlemin iptalini istemediği, 05.03.2010 tarihinde kendisinden mal kaçırmak amacı ile muvazaalı olarak yapılan satış işleminin iptalini ve taşınmazların B.C. mirasçıları adına tesciline karar verilmesini istediği açıktır. Bu talep karşısında davacının davası idari işlemin iptali niteliğini değil muvazaaya dayalı tapu iptal ve tescil davası niteliğini taşımaktadır.

Açıklanan nedenlerle, davada adli yargının görevli olduğu nedeniyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının başvurusunun kabulü gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Malatya İdare Mahkemesi’nin 02.10.2012 gün ve 2012/992 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/717

KARAR NO: 2013/822

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : O.G.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalı : 1.Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. O.S.

2.Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av. C.I.

3. Sağlık Bakanlığı

Vekili : Av. R.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 43219 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarı olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında “spor alanı“ olarak ayrıldığını, taşınmaza fiilen el atılmadığını ancak davacıya bu işlem nedeni ile dava tarihine kadar yapılan bir ödeme olmadığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalılar adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalılardan vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 11 ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 23.01.2013 gün ve 2012/451 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Sağlık Bakanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Sağlık Bakanlığı vekili, Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekili ile Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi üzerine davalılardan Sağlık Bakanlığı vekilinin 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Sağlık Bakanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında Spor alanında kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında spor alanı alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor alanında alanında kaldığı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 15.12.2010 tarih 2012/551 sayılı kararından sonra imar planında sağlık alanı olarak ayrıldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminin ve davalılar adına tesciline ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılardan Sağlık Bakanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 11.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılardan Sağlık Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 11.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 23.01.2013 gün ve E:2012/451 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/718

KARAR NO: 2013/823

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1.A.B., 2.O.D.

Vekili : Av.T.A.

Davalı : Ankara İl Özel İdaresi

Vekili : Av.D.O.İ.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin dava konusu 43144 Ada 1. parselde kayıtlı taşınmazın hissedarları olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında temel eğitim alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza fiilen el atılmadığını ancak davacıların tasarruf etme imkanının ellerinden alındığını.,bu nedenle davacıların zarar gördüğünü,fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000,00 TL tazminatın dava..tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalı adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 16 ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 17.10.2012. gün ve 2012/109 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İl Özel İdaresi vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında temel eğitim alanında kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında temel eğitim alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 1000,00. TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında temel eğitim alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Ankara İl Özel idaresi vekilinin görev itirazının Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.10.2012. gün ve 2012/109 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/719

KARAR NO: 2013/824

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1-O.H., 2.F.H.

Vekili : Av. G.B.

Davalılar : 1.Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.K.A.

2.Kültür ve Turizm Bakanlığı

Vekili : Av. Ş.D.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 6305 Ada 1parselde kayıtlı taşınmazın hissedarları olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında kütüphane yeri olarak ayrıldığını ancak taşınmaz ile ilgili herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadığını, bu nedenle kamulaştırmaz olarak el atılan taşınmaz nedeni ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacılara verilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili ve Kültür ve Turizm Bakanlığı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 13.02.2013 gün ve 2012/251 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili ve Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME:Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili ve Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili ve Kültür ve Turizm Bakanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında Kütüphane alanında kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında kütüphane alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10,000 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kütüphane alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacıların hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının Antalya 4.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.02.2013 gün ve E:2012/251 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/720

KARAR NO: 2013/825

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : E.Y.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalı : Ankara İl Özel İdaresi

Vekili : Av. D.S.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 43172 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarı olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında Kreş Alanı olarak ayrıldığını ve davacının taşınmaz üzerinde tasarruf imkanının kaldığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000,00 TL tazminatın dava..tarihinden itibaren kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalı adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi; 28.01.2013. gün ve 2012/434 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Ankara İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Ankara İl Özel idaresi vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında “Kreş Alanı”nda kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında kreş alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek. faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kreş alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Ankara İl Özel idaresi vekilinin görev itirazının Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Ankara İl Özel idaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 28.01.2013. gün ve E:2012/434 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/721

KARAR NO: 2013/826

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar :1-M.K.D. L.H. (Ölü) Mirasçıları; 2-A.T., 3-A.D.K., 4-M.A., 5-M.B., 6-İ.Y., 7-M.T., 8-E.E.,9-K.D.,10-N.H.,11-B.N.,12-S.T., 13-Ö.S.K., 14-B.P.A., 15-Ü. C.(C.) 16-N.Ö., 17-S.Ö.,18-E.E.,19-N.E.,20-H.Y.,21-T.Ş.,22-N.H.,23-G.B.,24-E.H.,25-E.H., 26-Z.K., M.Y.Ç.(Ölü) ve N.Ç. (Ölü) Mirasçıları; 27-A.Ç., 28-A.Ç., 29-T.Ç. 30-A.Ç. 31-H.E.Ç. A.Ö.(Ölü) Mirasçıları: 32-G.Ö., 33-O.E.(Ö.), 34-İ.K.(Ö.), 35-Y.V.Ö., 36-S.Y.(Ö.)

Vekili : Av. Y.K.

Davalı : İzmir İl Özel idaresi

Vekili : Av. E.E.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin dava konusu 4518 Ada 1. parselde kayıtlı taşınmazın hissedarları olduğunu, dava konusu taşınmazın 1990 yılındaki imar planında ilkokul yeri olarak ayrıldığını, o tarihten beri de niteliğinde bir değişiklik yapılmadığını, davacıların taşınmaz üzerindeki tasarruf yetkilerinin bu şekilde kısıtlandığını, bu nedenle davacıların zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 4877,436,00 TL tazminatın idareye başvuru tarihi ile kararın kesinleşmesi arasındaki dönem için yasal kesinleşmesinden sonraki dönemde ise kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte davalı/lardan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalı/lar adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı ekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

İZMİR 6. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 13.12.2012. gün ve 2012/30 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İzmir İl Özel İdaresi vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir,

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İzmir İl Özel İdaresi .vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İl Özel İdaresi. vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacıların taşınmazına, imar planında “ilkokul yeri” kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında ilkokul yeri alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, idareye başvuru tarihinden kararın kesinleşmesi tarihine kadar yasal, kararın kesinleşmesinden sonrasında ise kamu alacakları için öngrülen en yüksek faizi ile ile birlikte şimdilik 4877,436.00. TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ilkokul yeri alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacıların hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı İzmir İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONU Ç : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İzmir İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.12.2012 gün ve E:2012/30 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/722

KARAR NO: 2013/827

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : T.G.

Vekili : Av. S.Y.

Davalılar : 1.Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. O.S.

2.Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av.B.V.

3. Ankara İl Özel İdaresi

Vekili : Av.D.O.İ.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu Alacaatlı Mahallesi 42923 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarı olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında spor alanı olarak ayrıldığını. Dava konusu taşınmaza fiilen el atılmasa bile davacının taşınmaz üzerindeki tasarruf hakkının kısıtlandığını ,bu nedenle davacının zarar gördüğünü,fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1000 TL tazminatın dava..tarihinden itibaren kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalılar adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalılardan Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı ve İl Özel İdaresi vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde davalılardan Yenimahalle Belediye Başkanlığı, ise ilk oturumda özetle; görev itirazında bulunmuşlardır.

ANKARA 21. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 13.02.2013 gün ve 2012/327 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında spor alanında kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında spor alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava. tarihinden itibaren işleyecek kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 1000,00 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor alanı alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılardan Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 21. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılardan Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 21. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.02.2013 gün ve E:2012/327 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/723

KARAR NO: 2013/828

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : Sigortalı araç için araç sahibine ödemede bulunan sigorta şirketince, zararın giderilmesi istemiyle idare aleyhine açılan davanın ADLİ YARGI yerinde çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A. Sigorta A.Ş.

Vekili : Av. N.Ö.

Davalı : Karayolları Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. D.A.

O L A Y : Davacı şirket vekili dava dilekçesinde, müvekkili şirkete 31850329 sayılı poliçe ile kasko sigortalı 44 DR ….. plakalı vasıtanın 09.07.2010 tarihinde geçirdiği trafik kazası neticesinde perte çıkmış olması nedeniyle davacı şirket tarafından 26.04.2011 tarihinde sigortalı araç sahibine Maksimum Kasko Sigorta Poliçesi limiti dahilinde 39100 TL nin ödendiğini, meydana gelen maddi hasarlı trafik kazasında Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 11/a ve 11/b maddeleri gereğince fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla toplam 8250,00TL rücuen tazminatın 01.09.2011 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

MALATYA 4.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 23.11.2011 gün ve E:2011/133 K:2011/106 sayı ile, davacı tarafın iddiasının davalının hizmet kusuruna dayandırdığını, bu durumda görülmekte olan davaya bakmaya görevli olmadığını, İdare Mahkemesinde davanın açılması gerektiği gerekçesiyle davanın görevsizlik sebebiyle reddine karar vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu defa aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

MALATYA İDARE MAHKEMESİ: 13.07.2012 gün ve E:2012/195 Esas, K: 2012/2706 sayı ile, davalı idarenin sorumluluğunda bulunan karayolunun bakım ve onarımının gereği gibi yapmaması nedeniyle meydana gelen trafik kazası sonucu oluşan zararın tazminine ilişkin olarak 2918 sayılı Yasanın 110. maddesi kapsamındaki iş bu sorumluluk davasının görüm ve çözümünde adli yargının görevli olması nedeniyle idari yargının görevsiz olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karara davalı vekilince itiraz edilmiş, Malatya Bölge İdare Mahkemesi’nin 19.11.2012 gün ve E:2012/771, K:2012/810 sayılı kararıyla onanmış, onama kararına karşı yapılan karar düzeltme talebi de Malatya Bölge İdare Mahkemesi’nin 20.03.2013 gün, E:2012/415, K:2013/366 sayı ile reddedilmek suretiyle kesinleşmiştir.

Davacı vekili adli ve idari yargı yerlerince verilen görevsizlik kararları nedeniyle oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle başvuruda bulunmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, dava dosyalarının 15.maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, sigortalı aracın uğradığı hasarı ödeyen sigorta şirketinin, zararın idarece giderilmesi isteminden ibaret bulunan bir rücuen tazminat davasıdır.

Öte yandan 2918 sayılı Yasanın 19.01.2011 günlü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Yasanın 14. maddesiyle değişik 110. maddesinde “İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır.

Dosyanın incelenmesinden, dava dosyasında mevcut bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda; Şirkete sigortalı vasıtanın 26.04.2011 tarihinde geçirdiği trafik kazası neticesinde şirkete sigortalı vasıtada meydana gelen hasardan dolayı pert total işlemi yapıldığı, bu nedenle araç malikinin talebi üzerine davacı şirket tarafından Maksimum Kasko Sigorta Poliçesi limiti dahilinde 39100 TL nin 26.04.2011 tarihinde sigortalısına tazminat ödeyen şirketin kusur nisbetine göre fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak üzere 8250 TL rücuen tazminatın 01.09.2011tarihinden itibaren reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsili istemiyle davanın açılmış olduğu anlaşılmaktadır.

Başvurunun Mahkeme’nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.” kararına varmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Malatya 4. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Malatya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 23.11.2011 gün ve E:2011/133 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde Üyelerden Eyüp Sabri BAYDAR’ın KARŞI OYU ve OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.

KARŞI OY

Davalı İdarenin karayolunun yapım, bakım ve korunmasındaki ihmali sonucu meydana gelen kazada, davacının uğradığı maddi zararın tazmini istemi ile Adli Yargı İlk Derece Mahkemesinde dava açılmış,

Adli Yargıda yapılan yargılama sonucunda da "İdarenin Hizmet Kusuruna dayalı açılan davaların tam yargı davası niteliğinde bulunduğu, İdari yargıda açılması gerektiği" gerekçesi ile dava dilekçesi yargı yolu yönünden reddedilmiş, idare Mahkemesi yargılama sonucunda "uyuşmazlığın 2918 Sayılı Yasa'nın 110. maddesi gereğince Adli Yargıda çözümlenmesi gerektiği" gerekçesi ile yargı yolu yönünden davanın reddine, karar verilmiş,

Kararın kesinleşmesi üzerine bu kez davacı vekilince aynı istekle İdari Yargıda dava ikame edilmiş,

idare Mahkemesince yargılama sonucunda "uyuşmazlığın 2918 Sayılı Yasa'nın 110. maddesi gereğince Adli Yargıda çözümlenmesi gerektiği" gerekçesi ile yargı yolu yönünden davanın reddine, karar verilmiş,

Kararın kesinleşmesi üzerine 2247 Sayılı Yasa'nın 19.maddesi gereğince görevli yargı kolunun belirlenmesi için dosya Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na gönderilmiş,

Yüksek Mahkemece yapılan inceleme sonucunda "2918 Sayılı Yasa'nın 110.maddesi hükümleri gözetildiğinde davanın Adli Yargıda çözümlenmesi gerektiği" düşüncesi ile Asliye Hukuk Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılmasına, Adli Yargının görevli olduğuna oyçokluğuyla kesin olarak karar verilmiştir.

Sayın çoğunluğun uyuşmazlıkta Adli Yargıyı görevli kabul eden düşüncesine iştirak edilmesi mümkün değildir.

Zira; Davada, davalı Karayolları Genel Müdürlüğünün karayolunun yapım, bakım ve korunmasındaki ihmali sonucu zarara neden olan kazanın meydana geldiği iddia edilmektedir.

2918 Sayılı Yasanın KTK'nın 7.md. "Karayolları Genel Müdürlüğünün Yapım ve Bakımından sorumlu olduğu Karayollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak önlemleri alma ve aldırmanın" İdarenin görev ve yetkileri arasında bulunduğuna işaret edilmiş,

6001 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün teşkilat ve görevleri hakkındaki kanunun 4.md. "Hazırlayacağı programlar uyarınca karayollarını yapmak, yaptırmak, emniyetle kullanılmalarını sağlayacak şekilde sürekli bakım altında bulundurmak, bakımını yaptırmak, onarımım yaptırmak, işletmek ve işlettirme" Genel Müdürlüğün görev ve yetkileri arasında gösterilmiş,

TC Anayasası'nın 125/son md. "idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu" kurala bağlanmış,

2577 Sayılı İYUK 2/1-b md. "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel haklan ihlal edilenler tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava çeşitleri arasında" sayılmıştır.

Bu durumda Karayolları Genel Müdürlüğünün sorumluluk alanındaki yolun yapım, bakım ve onaranının yapılmadığı nedeniyle doğan zararın tazmininin amaçlanmış olması karşısında, idarenin görevinde olan kamu hizmetini yürüttüğü esnada kişilere verdiği zararın ödetilmesine yönelik bulunan uyuşmazlık konusu davanın, olayda kamu hizmetinin usulüne ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, hizmet kusuru veya idarenin sorumluluğunu gerektiren bir husus olup olmadığının tespitinde esas alman idare hukuku kurallarına ve 2577 Sayılı İYUK 2/1-b md. sayılan tam yargı davasında görüm ve çözümünde idari yargı yerleri görevli bulunmaktadır.

Sayın çoğunluk görüşünün aksine eldeki uyuşmazlık anılan yasa hükmü kapsamında kalmamaktadır.

Çünkü, 2918 Sayılı KTK 85.maddesinde açıkça belirtildiği gibi yasa motorlu araçların işletilmesinden doğan zararlar nedeniyle işletenin hukuki sorumluluğunu düzenlemektedir.

Yasa değişikliğinden önce kamu araçlarının işletilmesi nedeniyle verilen zararlardan dolayı kamu idaresinin sorumluluğunun hangi yargı kolunda görüm ve çözümü konusunda yasada bir düzenleme bulunmadığından idari ve Adli Yargı organları arasında çıkan görev uyuşmazlıklarını sonlandırmak üzere sözü geçen yasa hükmü getirilmek suretiyle kamu araçlarının verdiği zararlar nedeniyle işletenin sorumluluğunda 2918 Sayılı Yasa'nın amacına uygun olarak Adli Yargıda görüm ve çözüm esası benimsenmiştir.

2918 sayılı yasanın 110. maddesinde yapılan yasa değişikliğine ilişkin Hükümet gerekçesi de getirilen yeni hükmün bu nedenle maddeye eklendiğini teyit etmektedir.

Açıklanan gerekçelerle uyuşmazlıkta idari yargı görevli olup, benzer ihtilaflarda da idari yargının görevli olduğu Yargıtay 4, 11, 17 Hukuk Dairelerinin istikrarlı kararlarıyla İçtihad edildiği gibi Danıştay kararlarında da uyuşmazlıkta İdari Yargının görevli olduğu benimsenmiştir. (Danıştay 10. Daire E 2011/11522, K 2012/5347 sayı vs.)

Somut uyuşmazlıkta davanın karayolunun yapım, bakım ve korunmasındaki idarenin hizmet kusuruna dayanmasına,

Somut uyuşmazlığın anılan yasa hükmü kapsamında bulunmamasına,

Uyuşmazlıkta Adli Yargıyı görevli kabul eden sayın çoğunluğun görüşüne katılamıyorum.

Azlık Oyu

Eyüp Sabri BAYDAR

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/724

KARAR NO: 2013/829

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 5510 sayılı Kanun uyarınca tespit edilen fark prim borcunun hesaplanmasına yönelik işlemin iptaline istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Ş.Ç.

Vekili : Av. S.G.

Davalı : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı

Vekili : Av. M. Torgut

O L A Y : Davacı süreli iş alıp ihale suretiyle iş yapan bir firma olduğundan MKE Barutsan Roket ve Patlayıcı Fabrikası Müdürlüğü ile 10.05.2011 tarihinde yaptığı sözleşmeyle fabrikanın buhar sanralı çatı tamir işini yapmak üzere anlaşmış ve bu anlaşma gereği 11.04.2011 tarihinde işe başlamıştır. Davalı kurum 25.11.2011-21697055 sayılı yazısında özetle; 5510 sayılı Yasa’nın 85. maddesinin 2. Fıkrası ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 117. Maddesinin 1. ve 2. Fıkrasına istinaden yapılan incelemede, yeterli işçilik bildirimi yapılmadığından 2.245,95TL fark işçilik miktarı üzerinden tahakkuk eden 797,31 TL sigorta pirimi 84,00TL gecikme cezası ve gecikme zammı olmak üzere toplam 881,32 TL tutarındaki borcun ödenmesi aksi durumda yapılacak yasal işlemlerin neler olduğunu açıklamıştır. 25.11.2011-21697055 sayılı yazıyla tahakkuk ettirilen fark pirim borcu işverene gönderilmiş ve 20.12.2012 tarihinde tebliğ edilmiştir.

Davacı işveren tarafından 04.01.2012 tarihli dilekçesinde; MKE Barutsan Roket ve Patlayıcı Fabrikası ile yapılan anlaşma gereği 11.04.2011 tarihinde işe başlanması nedeniyle 3 işçiyi işe aldığını ve kendisi de işveren olarak çalışarak iş bitirme belgesi almak amacıyla işi gereği gibi yapmak için çeşitli giderler yapmış olmasına rağmen bunların maliyet gideri hesaplanırken KDV hariç malzemeli işçilik faturası düşülmeden yapılan hesaplanmanın eksik ve kusurlu işlem olması nedeniyle kesilmiş olan cezanın kaldırılarak iptaline karar verilmesi istemiyle adli yargıya başvurarak itiraz etmiştir.

ELMADAĞ SULH CEZA MAHKEMESİ: 07.05.2012 gün E:2012/98 Değişik İş sayı ile evrak üzerinden yaptığı incelemede; Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü; Ulucanlar Sosyal Güvenlik Merkezi tarafından düzenlenen 25.11.2011 tarih ve 06/21697055 sayılı 881,32TL tutarlı prim borcuna ilişkin itirazı incelemeye 5510 sayılı Yasa’nın 102. Maddesi gereğince İdare Mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle itirazın reddine kesin olarak karar vermiştir.

Davacı, aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 16. İDARE MAHKEMESİ: 19.02.2013 gün ve E:2012/1202 sayı ile, dava konusu uyuşmazlığın davacı adına sigorta primi ve gecikme cezasının borç çıkarılmasının ilişkin olduğundan uyuşmazlığın çözümünde 5510 sayılı Kanunu'nun 101. maddesine göre, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıkların iş mahkemelerinde görüleceği hükmüne göre genel görevli mahkeme olan İş Mahkemesinin görevli olduğu sonucuna varıldığından, 2247 sayılı yasanın 19. maddesine istinaden görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurularak, bu mahkemenin kararına kadar dava dosyasının bekletilmesine, karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247sayılı Yasa’nın 27.maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce anılan Yasa’nın 19. Maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, 5510 sayılı Kanun uyarınca tespit edilen fark prim borcunun hesaplanmasına yönelik işlemin iptaline ilişkindir.

5510 sayılı Kanunu’nun Asgari İşçilik ve Uzlaşma başlığını kaşıyan 85. Maddesinin 1, 2 ve 3. fıkralarında “İşverenin, işin emsaline, niteliğine, kapsam ve kapasitesine göre işin yürütümü açısından gerekli olan sigortalı sayısının, çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunduğunun tespiti halinde, işin yürütümü açısından gerekli olan asgarî işçilik tutarı; yapılan işin niteliği, kullanılan teknoloji, işyerinin büyüklüğü, benzer işletmelerde çalıştırılan sigortalı sayısı, ilgili meslek veya kamu kuruluşlarının görüşü gibi unsurlar dikkate alınarak tespit edilir. Söz konusu tespitler, Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından yapılır.

Kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar ile bankalar tarafından ihale mevzuatına göre yaptırılan işlerden ve özel nitelikteki inşaat işlerinden dolayı bu işleri yapan işveren tarafından yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığı Kurumca araştırılır. Bu araştırma sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğu anlaşılırsa, eksik bildirilen işçilik tutarı üzerinden hesaplanan prim tutarı, 89 uncu madde gereği hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte bir ay içinde ödenmek üzere işverene tebliğ edilir. Tebliğ edilen prim ve gecikme cezası ve gecikme zammının ödendiği veya ödeneceğinin işveren tarafından yazılı olarak taahhüt edilmesi halinde borç kesinleşir. Kuruma verilecek taahhütnamede üstlenilen ödeme yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde, işveren hakkında 88 inci ve 89 uncu maddeler uyarınca işlem yapılır. Tebliğ edilen prim ve gecikme cezası ve gecikme zammının ödenmemesi, taahhütname verilmemesi veya Kurumca işyerinin denetlenmesine gerek görülmesi durumunda Kurumca inceleme yapılır.

Bu maddenin birinci ve ikinci fıkrasında belirtilen usûllerle Kuruma bildirilmediği tespit edilen asgarî işçilik tutarı üzerinden Kurumca re’sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri, 88 inci ve 89 uncu maddeler dikkate alınarak işverene tebliğ edilir. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazın reddi halinde işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz.” hükmüne yer verilmiştir. Yine anılan Kanunun 101. Maddesinde 5510 sayılı kanunda aksine hüküm bulunmayan bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görüleceği kabul edilmiştir.

Dava dosyasının incelenmesinden, davacının olaya konu ihale ile aldığı bina inşaatı sırasında yanında çalıştırdığı işçilerle ilgili olarak eksik yapılan bildirimden dolayı davalı kurum tarafından 5510 sayılı Kanunun Asgari İşçilik ve Uzlaşma başlığını taşıyan 85. Madde kapsamında davacıya bildirimde bulunarak, tespit edilen fark prim borcunun ödenmesi veya işin yürütümü için asgari işçilik miktarının tesbiti yönünden işyeri kayıtlarının incelenmesi gerektiğinden, bilgi edinilmesi, söz konusu borcun ilgili yazıda belirtilen şekilde ödenip ödenmeyeceğinin tebligatın alınmasından itibaren kuruma bildirilmesi istenmiştir.

Davacı, kurumun bu talebi üzerine kuruma başvurarak itirazlarını ve ilgili belgelerin incelenmesini talep edebileceği yerde Ankara Sulh Ceza Mahkemesine itirazda bulunmuş, dosya olayın Elmadağ ilçesinde geçtiği gerekçesi ile Elmadağ Sulh Ceza Mahkemesine gönderilmiştir. Elmadağ Sulh Ceza Mahkemesi ise; uyuşmazlığın 5510 sayılı Yasa’nın 102. Maddesinde açıklanan idari para cezasına itiraz olarak değerlendirerek idari yargının görevli olduğu sonucuna varmıştır.

Dava dilekçesinde her ne kadar itiraz konusu olarak, idarece verilen idari para cezasına itiraz şeklinde bir açıklamada bulunulmuş ise de; dava dilekçesi ve eklerinin incelenmesinden uyuşmazlık konusu olayın davacı tarafından ödenmesi gereken prim borcunun hesaplanması sırasında kurumun ilgili kanun uyarınca yaptığı tespit ile davacı işverenin yaptığı bildirimler arasındaki uyumsuzluktan kaynaklandığı anlaşılmaktadır.

Bu durumda, taraflar arasındaki uyuşmazlık 5510 sayılı Kanunun 85. Maddesinde belirtilen fark prim borcunun hesaplanmasına ilişkin olduğundan, anılan kanunun 85 ve 101.maddeleri uyarınca İş Mahkemesi görevlidir.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 16. İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile Elmadağ Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 16. İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Elmadağ Sulh Ceza Mahkemesinin 07.05.2012 gün E:2012/98 Değişik İş sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/727

KARAR NO: 2013/830

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : 1-S.M.A., 2-M.A.K., 3-E.N.S.,

Vekili : Av. A.O.

Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. E.T.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 1490 Ada 10 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarı olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında “lise alanı” olarak ayrıldığını, dava konusu taşınmaz ile ilgili herhangi bir kamulaştırma işlemi olmadığını, kamulaştırmasız el atma işlemi nedeni ile davacıların zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10,000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 20.02.2013 gün ve 2012/528 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacıların taşınmazına, imar planında “lise alanı”nda kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında lise alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10,000 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında lise alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atıldığına dair dosyada herhangi bir belge olmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacıların hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.02.2013 gün ve E:2012/528 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/728

KARAR NO: 2013/831

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1-A.G., 2-M.B., 3-H.B., 4-O.B., 5-K.B., 6-R,B., 7-Ç.B., 8-G.B., 9-N.B.,

Vekili : Av. M.Ş.G.

Davalılar : 1.Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.K.A.

2.Kültür ve Turizm Bakanlığı

Vekili : Av. Ş.D.

3.Antalya Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av.G.M.

O L A Y : Davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkillerinin dava konusu 6305 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarı olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında kütüphane yeri olarak ayrıldığını ancak herhangi bir kamulaştırma işlemi yapılmadığını bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10,0000 TL tazminatın dava tarihinden kararın kesinleşmesine kadar geçecek süre için yasal, kararın kesinleşmesinden sonra geçecek süre için kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte davalılardan alınarak davacılara verilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalılardan Kültür ve Turizm Bakanlığı vekili ile Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 6. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 18.01.2013 gün ve 2012/512 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Kültür ve Turizm Bakanlığı vekili ile Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi üzerinde davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında kütüphane alanında kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında kütüphane alanında kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden kararın kesinleşmesi tarihine kadar olan sürede yasal, kararın kesinleşmesinden sonraki sürede kamu alacaklarına uygulanan en yüksek faizi ile birlikte birlikte şimdilik 10,000 TL’nin davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kütüphane alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atıldığına dair dosyada herhangi bir belgeye rastlanmdığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacıların hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 6.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.01.2013 gün ve E:2012/512 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/729

KARAR NO: 2013/832

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: Davacılara ait yapıların, İmar Planında toplu konut alanında kalması nedeniyle yıktırılmasından dolayı uğranılan zararın tazmini istemiyle açılan davanın İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : F.B.

Vekili : Av.M.A.B.

Davalı : Altındağ Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. N.I.K.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 23583 Ada 1 parsel ve 23605 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazlarda hissedar olduğunu, dava konusu taşınmaza TOKİ ile Davalı Belediye Başkanlığı arasında imzalanan protokol çerçevesinde kentsel dönüşüm alanı kapsamına alınarak TOKİ konutlarının yapıldığını, davalı Belediye Başkanlığı arsa sahiplerine TOKİ evlerinden verdiği halde davacıya herhangi bir ödeme yapılmadığını ya da takasen ev verilmediğini, bu nedenlerle davacının zarar gördüğünü, taşınmaz üzerindeki evinin de TOKİ tarafından yıkıldığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 14. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 21.06.2012 gün ve 2011/516 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin ,idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.,

DANIŞTAY BAŞSAVCISI: 03.07.2005 tarih ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 5998 sayılı Kanunla değişik 73'üncü maddesinin; birinci fıkrasının birinci tümcesinde, "Belediye, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir." denilmiş; dördüncü fıkrasında, "Büyükşehir belediyeleri tarafından yapılacak kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine ilişkin her ölçekteki imar planı, parselasyon planı, bina inşaat ruhsatı, yapı kullanma izni ve benzeri tüm imar işlemleri ve 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmaya büyükşehir belediyeleri yetkilidir." kuralı yer almış; yedinci fıkrasında, "Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarındaki gayrimenkul sahipleri ve 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı imar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanuna istinaden, hak sahibi olmuş kimselerle anlaşmaları halinde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında hakları verilir. 2981 sayılı Kanun kapsamına girmeyen gecekondu sahiplerine enkaz ve ağaç bedelleri verilir veya belediye imkânları ölçüsünde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı dışında arsa veya konut satışı yapılabilir/ Belediye, kentsel dönüşüm ve gelişim projelerini gerçekleştirmek amacıyla; imar uygulaması yapmaya, imar uygulaması yapılan alanlardaki taşınmazların değerlerini tespit etmeye ve bu değer üzerinden hak sahiplerine dağıtım yapmaya veya hasılat paylaşımını esas alan uygulamalar yapmaya yetkilidir." hükümlerine yer verilmiş olduğu; Belediyenin kentsel dönüşüm ve gelişim projelerini gerçekleştirmek amacı ile imar uygulaması yapmaya, imar uygulaması yapılan alanlardaki taşınmazların değerlerini tespit etmeye ve bu değer üzerinden hak sahiplerine dağıtım yapmaya veya hasılat paylaşımını esas alan uygulamalar yapmaya yetkili olduğu “ hükümlerine yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden; 5393 yasanın yukarıda belirtilen yasa hükümleri gereğince kentsel dönüşüm projesi kapsamında yapılan uygulamalar sonucunda davacının yapısının enkaz bedeline ilişkin olarak 2942 sayılı yasa uyarınca uzlaşma tutanağı düzenlenmiş ise de, yapının bulunduğu yere karşılık ilk önce tahsis yapılan 23582 Ada 1 parsel sayılı taşınmazda proje kapsamında inşaat yapılacağı nedeni ile yeniden yapılan parselizasyon işlemi ile anılan parseldeki davacının payının 23583 Ada 1 parsele kaydırılarak, 23582 Ada 1 parsel sayılı taşınmazda proje kapsamında yapılan konutlara ilişkin çekilişe davacının dahil edilmemesi nedeni ile uğranıldığı öne sürülen zarar, davalı idarenin kentsel dönüşüm projesinin uygulanması sırasında kamu gücüne dayanılarak resen ve tek yanlı şekilde tesisi ettiği işlemlerden kaynaklandığı, bu nedenle davacının çekilişe dahil edilmemesi nedeni ile uğranılan zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden 2247 Sayılı Yasanın 10'uncu maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının ilk yapılan imar ve ifraz işlemleri ile 23582 Ada 1 parselde yer alan hissesinin daha sonra kentsel dönüşüm projesi kapsamında yapılan imar ve ifraz işlemleri sırasında 23583 Ada 1 parsele kaydırılarak 23582 Ada 1 parselde yapılan konutların kura çekilişine davacının dahil edilmemesi ve 25.04.2011 tarihli uzlaşma metnine rağmen kararlaştırılan bedelin davacıya ödenmemesi nedeni ile uğranılan zararların dava tarihinden itibaren kamu alacaklarına uygulanan faizi ile birlikte şimdilik 15.000 TL’nin tahsili istemine ilişkindir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlığını taşıyan 2. maddesinin 1 numaralı bendinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar” idari dava türleri olarak sayılmıştır.

5393 sayılı yasanın 5998 sayılı yasa ile değişik 73. Maddesine göre “Belediye, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir. Bir alanın kentsel dönüşüm ve gelişim alanı olarak ilan edilebilmesi için yukarıda sayılan hususlardan birinin veya bir kaçının gerçekleşmesi ve bu alanın belediye veya mücavir alan sınırları içerisinde bulunması şarttır. Ancak, kamunun mülkiyetinde veya kullanımında olan yerlerde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilebilmesi ve uygulama yapılabilmesi için ilgili belediyenin talebi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca bu yönde karar alınması şarttır./

Büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde kentsel dönüşüm ve gelişim projesi alanı ilan etmeye büyükşehir belediyeleri yetkilidir. Büyükşehir belediye meclisince uygun görülmesi halinde ilçe belediyeleri kendi sınırları içinde kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir./

Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarındaki gayrimenkul sahipleri ve 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanuna istinaden, hak sahibi olmuş kimselerle anlaşmaları halinde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında hakları verilir. 2981 sayılı Kanun kapsamına girmeyen gecekondu sahiplerine enkaz ve ağaç bedelleri verilir veya belediye imkanları ölçüsünde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı dışında arsa veya konut satışı yapılabilir. Bu kapsamda bulunanlara Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile işbirliği yapılmak suretiyle konut satışı da yapılabilir. Enkaz ve ağaç bedelleri arsa veya konut bedellerinden mahsup edilir.

Belediye, kentsel dönüşüm ve gelişim projelerini gerçekleştirmek amacıyla; imar uygulaması yapmaya, imar uygulaması yapılan alanlardaki taşınmazların değerlerini tespit etmeye ve bu değer üzerinden hak sahiplerine dağıtım yapmaya veya hasılat paylaşımını esas alan uygulamalar yapmaya yetkilidir.” Şeklindeki düzenlemeler ile kentsel dönüşüm projesi kapsamında gerek Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı gerekse Belediye Başkanlığı tarafından kullanılabilecek hak ve yetkileri belirlenmiştir.

Dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde; dava konusu taşınmazın ilk imar planı uygulaması sırasında 6889 Ada 18 parsel olarak Seyit Ahmet Sarıkaya adına tescil edildiği, taşınmaz üzerine 35 m2 alanında bina yapıldığı, daha sonra tapu malikinin kızı Akkız Birkan’a geçtiği, Bu esnada taşınmaz hakkında 2981 sayılı yasa hükümleri uyarınca tespitinin yapıldığı, Birkan Akkız üzerine kayıtlı iken taşınmazın imar ifraz çalışmasına tabi tutulduğu ve Akkız Birkan’ın hissesinin iki pA.aya ayrıldığı, hissesinin bir kısmının 23582 Ada 1 parsele bir kısmının ise 23605 Ada 1 parselde kaldığı, davalı idare tarafından dava dışı TOKİ ile imzalanan 05.06.2008 tarihli protokol ile 23582,23593 ve 23594 parsellerde kalan taşınmazları kapsayan alanda toplu konut yapılması konusunda anlaşmaya varıldığı, bu alanlarda inşaat yapılması amacı ile tekrar imar çalışmasının yapıldığı ve bu imar çalışması ile davacının 23582 Ada 1 parselde bulunan hissesinin 23583 Ada 1 parsele kaydırıldığı, bu şekilde davacının 5383 sayılı yasanın 73. Maddesi gereğince toprak sahiplerine verilecek dairelere ilişkin kura çekilişine katılma olanağının elinden alınmak sureti ile zarara uğradığı, ayrıca dava konusu taşınmazlar üzerinde bulunan davacıya ait evin de 2005 tarihinde davalı belediye başkanlığı tarafından yıkıldığı, bütün bu açıklamalar ışığında davacının, idarenin 5393 sayılı yasa kapsamında kendisine verilen yetkilerin kullanımından doğan tek taraflı imar işlemi ve yıkım eylemi nedeni ile zarara uğradığı ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 14.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 14.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 21.06.2012 gün ve E:2011/516 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/730

KARAR NO: 2013/833

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET: İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : C.D.

Vekili : Av. M.E.A.

Davalı : Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı

Vekili : Av. C.I.

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 44269 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazın hissedarı olduğunu, dava konusu taşınmazın imar planında
”Ağaçlandırılacak Alan“ olarak kaydedildiğini, taşınmaza fiilen el atılmadığı ancak idare tarafından herhangi bir kamulaştırma işleminin de yapılmadığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 250,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve taşınmazın tapusunun iptali ile davalı adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur

ANKARA 21. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 13.02.2013 gün ve 2012/390 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Dava, Davacının taşınmazına, imar planında “ ağaçlandırılacak alan”da kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın imar planında ağaçlandırılacak alanda kalan kısmı bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, dava tarihinden itibaren işleyecek kamun alacakları için öngörülen en yüksek faizi ile birlikte şimdilik 250,00 TL’nin davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında ağaçlandırılacak alanda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ve tesciline ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik kısmı yönünden davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 21.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın tazminata ilişkin kısmının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 21. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 13.02.2013 gün ve E:2012/390 sayılı KARARININ TAZMİNATA İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/732

KARAR NO: 2013/834

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- F.S.E. adına vekaleten ile,2- İ.S.T. adına vekaleten S.H.T.

Vekili : Av. E.A.

Davalılar : 1- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. D.K.

2- Beykoz Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. H.K.

İhbar Olunan

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Vekili : Av. A.S.E.

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin İstanbul İli, Beykoz İlçesi, Anadolu Hisarı Mahallesinde, Kavacıkçiftliği yolu mevkiinde kain ve tapunun, 14 Pafta, 604 Ada, 368 Parselde ve 370 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında Boğaziçi Sahil Şeridi ve Öngörünüm Bölgesi Uygulama alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 30.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar ve ihbar olunan vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

BEYKOZ 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 23.1.2013 gün ve E:2012/16 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13. maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedeline tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10. maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı idare vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı’nca, 10. maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, Davacıların hissedar oldukları taşınmaza, imar planında Boğaziçi Sahil Şeridi ve Öngörünüm Bölgesi Uygulama alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 30.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyasında bulunan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Boğaziçi İmar Müdürlüğünün yazılarında; sözkonusu parsellerin; 22.07.1983 onanlı, 1/1000 ölçekli Boğaziçi Sahil Şeridi ve Öngörünüm Bölgesi Uygulama İmar Planının, 13.06.2011 onanlı sayısallaştırılmış ve güncelleştirilmiş paftalarında; “ park, konut alanı, ve yolda” kaldığı; bu alanlarda kalan parsellerde korunması gerekli kültür varlığı uygulaması dışında hiçbir yapı yapılamayacağı, konut kullanımına ayrılmış ancak yapı yapılmamış yerlerde yeşil alan statüsü uygulanacağı belirtilmiştir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında park, konut alanı ve yolda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Beykoz 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Beykoz 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 23.1.2013 gün ve E:2012/16 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ “Davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden” KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/733

KARAR NO: 2013/835

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : P.Ç.

Vekili : Av. K.K.

Davalılar : 1- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. C.D.

2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ö.A.

İhbar Olunan

3- Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı (Birleşen Ankara 23.Asliye Hukuk

Mahkemesinin E:2012/288 sayılı dosyası nedeniyle)

Vekili : Av. İ.E.K.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Köyü, 43110 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında spor tesisleri alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 3.000,00 TL tazminat,1.000,00TL ecrimisil,1.000,00TL müdahalenin önlenmesinin yasal faizi ile birlikte tahsili ve taşınmazın davalı adına tescili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 22. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 24.1.2013 gün ve E:2012/9 sayı ile, Mahkemelerinin görevli olduğuna, karar vermiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; Davanın, mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamadan kaynaklanan tazminat talebiyle açıldığı sonucuna ulaşıldığı, dava dilekçesinde, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararında, mülkiyet hakkına getirildiği söylenen kısıtlamanın, taşınmazın maliki yönünden zarar doğurucu sonuçlarının olabileceğinde kuşku olmadığı, ancak; bu sonuç ya sonuçların genel ve düzenleyici nitelikte bir idari işlem olan imar planından kaynaklandığı, bu planda öngörülen kamulaştırma programlarının zamanında yapılmamasından ve imar uygulamalarından; başka bir anlatımla da, idari işlemlerden ve davalı idarenin imar planı gereği yapılması gereken kamulaştırmalar konusundaki hareketsizliği şeklinde ortaya çıkan idari eylemlerden kaynaklandığı, idari işlem ve eylemlerden doğan zararların tazmini talepleri ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 12 ve 13.maddeleri uyarınca idari yargı yerlerinde açılacak tam yargı davalarına konu edilmeleri, anılan Yasa hükümlerinin gereği olduğu, bu bakımdan hukuka uygunluklarının denetimi ve zarar doğurucu sonuçlarının giderilmesi idari yargının görev alanında bulunan idari işlem ve eylemlerin hukuk düzeninde yaratmış oldukları etki ve sonuçların, hukuki elatma olarak nitelendirilmesine ve bu olumsuz sonuçlarla ilgili tazminat taleplerinin adli yargı yerlerinde açılacak tazminat davalarına konu edilmelerine, hukuken olanak bulunmadığı, dolayısıyla davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmının, 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinin 1.fıkrasının b bendinde yer alan idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesi gerektiği, bu nedenle 2247 sayılı Yasanın 10.maddesi uyarınca davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında spor tesisleri alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 3.000,00 TL tazminat,1.000,00TL ecrimisil,1.000,00TL müdahalenin önlenmesinin davalı idareden tahsili, taşınmazın davalı lehine tapudan terkini istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında spor tesisleri alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden başvurusunun kabulü ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısım yönünden BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ, Ankara 22. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 24.1.2013 gün ve E:2012/9 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/734

KARAR NO: 2013/836

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : B.K.

Vekili : Av. M.Ş.G.

Davalılar : 1- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. Z.H.

2- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. E.Ö.

3- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.O.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Demircikara Mahallesi, 6293 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında semt spor sahası alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 7. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 6.12.2012 gün ve E:2012/472 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında semt spor sahası alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında semt spor sahası alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili görev itirazının, Antalya 7. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili GÖREV İTİRAZININ, Antalya 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 6.12.2012 gün ve E:2012/472 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/735

KARAR NO: 2013/837

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- A. O. (U.), 2- D.(Ö.) D., 3- M.A.D., 4- A.B., 5- A.(U.) K., 6- S.D., 7- H.K. (G.) 8- A.E., 9- B.K., 10- K.G., 11- M.A., 12- Ş.K., 13- İ.K., 14- Y.U., 15- F.İ., 16- S.G. H.D. Mirasçıları: 17- S.E., 18- S.K., 19- Ü.D.,

Vekili : Av. N.A.

Davalılar : 1- Konyaaltı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.Y.

2- Kültür ve Turizm Bakanlığı

Vekili : Av. E.A.A.

3- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.K.

4- Milli Eğitim Bakanlığı

O L A Y : Davacılar vekili, dava dilekçesinde, müvekkillerinin Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Hurma Mahallesi, 8859 Ada, 2 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak malikleri olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında kütüphane alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 20.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlğı vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 8.2.2013 gün ve E:2012/442 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekili idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dosya örneği Danıştay Başsavcılığına gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacıların hissedar olduğu taşınmaza, imar planında kütüphane alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 20.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kütüphane alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekili görev itirazının, Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekili GÖREV İTİRAZININ, Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 8.2.2013 gün ve E:2012/442 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/736

KARAR NO: 2013/838

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : İ.C.

Vekili : Av. M.Ş.G.

Davalılar : 1- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. H.A.

2- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Ayla G.M.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Antalya İli, Merkez İlçesi, Demircikara Mahallesi, 8483 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında resmi kullanım arsası alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 10.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANTALYA 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 1.3.2013 gün ve E:2012/460 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmaza, imar planında resmi kullanım arsası alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 10.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında resmi kullanım arsası alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili GÖREV İTİRAZININ, Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 1.3.2013 gün ve E:2012/460 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/739

KARAR NO: 2013/839

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.B.

Vekili : Av. S.A.

Davalılar : 1- Konyaaltı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.Y.

2- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. Z.H.

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, müvekkilinin Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesi, 4278 Ada, 9 Parsel; Hurma Mahallesi, 8441 Ada, 2 Parsel; Akkuyu Mahallesi, 4149 Ada, 6 Parsel ve Toros Mahallesi, 3526 Ada, 1 Parselde kayıtlı taşınmazın hissedar olarak maliki olduğunu, sözkonusu taşınmazın imar planında semt spor sahası alanı olarak ayrıldığını, taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin her türlü talep ve dava hakkı saklı kalmak kaydıyla şimdilik 16.000,00 TL tazminatın yasal faizi ile birlikte tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı vekilleri süresi içinde verdikleri dilekçede özetle, taşınmaza fiilen el atılmadığını, imar planına dayalı olarak açılan tazminat davalarının görüm ve çözüm yerinin idare mahkemeleri olduğunu ileri sürerek görev itirazında bulunmuştur.

ANTALYA 6. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 27.2.2013 gün ve E:2012/675 sayı ile, görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Dava, Davacının hissedar olduğu taşınmazlara, imar planında semt spor sahası alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla; işleyecek yasal faizi ile birlikte şimdilik 16.000,00 TL’nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

a) Bölge planları; sosyo-ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında semt spor sahası alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı ancak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararı ile bu tür yerlerin bedelinin ödeneceğine karar verildiği, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekili görev itirazının, Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekili GÖREV İTİRAZININ, Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 27.2.2013 gün ve E:2012/675 sayılı REDDİNE İLİŞKİN KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/740

KARAR NO: 2013/840

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : SSK lı olan eşinin sağlık güvencesi kapsamında SSK sağlık karnesi ile Turgut Özal Tıp Merkezi ve Malatya Beydağı Devlet Hastanesinde gördüğü tedavi ücretinin kendisine ödenmesi istemiyle Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Kayseri Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğüne başvuran davacının başvurusunun reddi üzerine 16.371,90 TL ilaç bedelinin yasal faizi ile birlikte kendisine ödenmesi istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE görülmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : G.K.

Vekili : Av. Y.S.

Davalı : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı

Vekili : Av. S.M. (Adli Yargıda)

O L A Y : Davacı vekili özetle; Davacının, SSK Tarım Çalışanı olup, SSK sicil numarası 4401030303288 olan eşi Hasan Karaca'nın sağlık güvencesi kapsamında SSK sağlık karnesi ile, Turgut Özal Tıp Merkezi ve Malatya Beydağı Devlet Hastanesinde sağ memede tespit edilen İnvaziv Duktal Meme Karsinom tanısıyla tedavi gördüğünü ve kendisine HERCEPTİN 150 mg tek dozluk 12 kür ilaç tedavisi uygulandığını, davacının tedavisinde kullanılan ilaç bedelinin ödenmesi için davalı SGK Başkanlığı Kayseri Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne yapmış olduğu 16.11.2009 günlü başvurusuna verilen dava konusu 25.12.2009 tarihli cevapla talebin hastalığın 2.evrede olduğu gerekçesiyle reddedildiğini belirterek, 25.12.2009 günlü ret işleminin iptali ve 16.371,90 TL tutarındaki ilaç bedelinin ilaç faturalarının düzenlenme tarihinden itibaren yasal faizi ie birlikte tahsili istemiyle 21.01.2010 tarihli dilekçe ile idari yargı yerinde dava açmıştır.

Kayseri 2.İdare Mahkemesi; 02.02.2010 gün ve E:2010/40, K:2010/101 sayı ile özetle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 101.maddesinde ‘’Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde bu Kanun hükümlerinin uygulanması ile ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar İş Mahkemelerinde görülür.’’ hükmünün yer aldığını, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden davacının Malatya Beydağı Devlet Hastanesinde ve İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezinde gördüğü tedavi kapsamında kullanılan ilaçlara ödediği tedavi giderinin ödenmesi için başvuruda bulunduğu ve bakılan davanın açıldığı tarihlerde 5510 sayılı Kanunun yürürlükte olduğu, gördüğü tedavi kapsamında kullandığı ilaç bedelinin ödenip ödenmeyeceği hususu bu Kanun hükümleri uyarınca değerlendirileceğinden bahisle kullanılan ilaç bedelinin ödenmesi isteminden kaynaklanan bu uyuşmazlığın adli yargı yerince görülüp çözümlenmesi gerektiği sonucuna varıldığını belirterek, davanın görev yönünden reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili 05.04.2010 tarihli dilekçe ile; davacının, SSK Tarım Çalışanı olup, SSK sicil numarası 4401030303288 olan eşi Hasan Karaca'nın sağlık güvencesi kapsamında SSK sağlık karnesi ile, Turgut Özal Tıp Merkezi ve Malatya Beydağı Devlet Hastanesinde sağ memede tespit edilen İnvaziv Duktal Meme Karsinom tanısıyla tedavi gördüğünü ve kendisine HERCEPTİN 150 mg tek dozluk 12 kür ilaç tedavisi uygulandığını, davacının tedavisinde kullanılan ilaç bedelinin ödenmesi için davalı SGK Başkanlığı Kayseri Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne yapmış olduğu 16.11.2009 günlü başvurusunun reddedildiğini belirterek, davacı tarafından ödenmek zorunda kalınan 16.371,90 TL tutarındaki ilaç bedelinin ilaç faturalarının düzenlenme tarihinden itibaren yasal faizi ie birlikte ödenmesi istemiyle bu kez adli yargı yerinde dava açmıştır.

Malatya İş Mahkemesi; 22.03.2013 gün ve E:2010/265, K:2013/242 sayı ile özetle, dosyanın incelenmesinden davacının tedavisinin 2007 yılında başlamış olup, dava konusu giderlere ilişkin faturaların ise 22.05.2008 ve 24.05.2008 tarihlerinde düzenlendiğini, buna göre tedavinin başlangıç tarihinin davacının eşi yönünden 15.01.2010 tarihinden önce olduğundan bahisle davaya bakmakla idari yargı yerinin görevli olduğunu belirterek, davanın yargı yolu nedeniyle reddine karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasanın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; idari ve adli yargı yerleri arasında uyuşmazlığa konu olayda davacı tarafından ödenmek zorunda kalındığı belirtilen 16.371,90 TL tutarındaki ilaç bedelinin ilaç faturalarının düzenlenme tarihinden itibaren yasal faizi ie birlikte ödenmesi bakımından anılan Kanun'un 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının, davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece idari yargı dosyasının ilgili evrakı da temin edilmek suretiyle mahkememize gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, idari ve adli yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, SSK Tarım Çalışanı olan eşinin sağlık güvencesi kapsamında SSK sağlık karnesi ile Turgut Özal Tıp Merkezi ve Malatya Beydağı Devlet Hastanesinde gördüğü tedavi ücretinin kendisine ödenmesi istemiyle Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Kayseri Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüğüne başvuran davacının başvurusunun reddi üzerine, davacı tarafından ödenmek zorunda kalınan 16.371,90 TL tutarındaki ilaç bedelinin ilaç faturalarının düzenlenme tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte ödenmesi istemiyle açılmıştır.

Dosya kapsamında yapılan incelemede, davacının eşinin 30.01.2004 tarihinden 13.12.2007 tarihine kadar 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak çalıştığı, 31/05/2006 kabul tarihli, 16/06/2006 tarih ve 26200 sayılı R.G.de yayımlanan 5510 Sayılı Kanun'un değişik 106. maddesi ile de, 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 142,143;Ek 36.Madde; Geçici 20,81,87.Maddeleri hariç yürürlükten kaldırıldığı anlaşılmıştır.

31.5.2006 tarih ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 506, 1479, 2925, 2926 ve 5434 sayılı Kanunlar kapsamındaki hizmet akdine göre ücretle çalışanlar (Sosyal Sigortalılar), kendi hesabına çalışanlar (Bağ-Kur’lular), tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlar (Tarım Bağ-Kur’luları), tarım işlerinde ücretle çalışanlar, (Tarım sigortalıları), devlet memurları ve diğer kamu görevlilerini (Emekli Sandığı İştirakçileri), geçici maddelerle korunan haklar dışında, sosyal güvenlik ve sağlık hizmetleri yönünden yeni bir sisteme tabi tutmuş, beş farklı emeklilik rejimini aktüeryal olarak hak ve hükümlülükler yönünden tek bir sosyal güvenlik sistemi altında toplamıştır. 5510 sayılı Kanunun iptali amacıyla açılan davada Anayasa Mahkemesi, 15.12.2006 tarih ve E: 2006/111, K: 2006/112 sayılı kararıyla, anılan Kanunun birçok maddesi ile birlikte, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine tabi olarak görev yapmakta olan memurlar ve diğer kamu görevlilerini diğer sigortalılarla aynı sisteme tabi kılan (başta 4/c maddesi) hükümlerin iptaline karar vermiş; bu karardan sonra kabul edilen 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunda düzenlemeler yapılmış ve anılan Kanuna eklenen Geçici 1 inci ve Geçici 4 üncü maddelerle, 5754 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanlar (memurlar ile diğer kamu görevlileri) ile bunların dul ve yetimleri hakkında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacağı hüküm altına alınmıştır. 5754 sayılı Kanunun kimi hükümlerinin iptali istemiyle açılan dava Anayasa Mahkemesi’nin 30.3.2011 tarih ve E: 2008/56, K:2011/58 sayılı kararı ile reddedilmiştir.

5754 sayılı Kanunun yürürlüğüyle birlikte, artık Sosyal Sigortacılık esasına göre faaliyet gösteren ve yaptığı, tesis ettiği işlem ve muameleler idari işlem sayılamayacak bir sosyal güvenlik kurumunun varlığından söz etmek gerekli bulunmaktadır.

5510 sayılı Kanunun 101 inci maddesinde yer alan “…bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar İş Mahkemelerinde görülür.” bölümünün iptali istemiyle yapılan itiraz başvurusunda Anayasa Mahkemesi, 22.12.2011 tarih ve E: 2010/65, K: 2011/169 sayılı kararıyla (RG. 25.1.2012, Sayı: 28184) davayı retle sonuçlandırmıştır.

Bu bakımdan, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden sonra, prim esasına dayalı yani sistemin içeriği ve Kanun kapsamındaki iş ve işlemlerin niteliği göz önünde bulundurulduğunda, itiraz konusu kuralla, yargılamanın bütünlüğü ve uzman mahkeme olması nedeniyle Kanun hükümlerinin uygulanması ile ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümünde iş mahkemelerinin görevlendirilmesinde Anayasa’ya aykırılık görülmemiştir.

Yukarıda sözü edilen mevzuat hükümleri ve Anayasa Mahkemesi kararı birlikte değerlendirildiğinde, uyuşmazlığa konu olayda olduğu gibi, daha öncesinden 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa tabi olarak çalışanların,5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile birlikte, bu Kanun hükümlerine tabi sigortalı sayılacakları ve haklarında 5510 sayılı Kanunun öngördüğü kural ve esasların uygulanacağı dolayısıyla 5510 sayılı Yasanın 101.maddesi uyarınca da ihtilafların adli yargı yerinde çözümleneceği açıktır.

Açıklanan nedenlerle, davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli olduğundan, Malatya İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Malatya İş Mahkemesi’nin 22.03.2013 gün ve E:2010/265, K:2013/242 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/741

KARAR NO: 2013/841

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.H.Ş.

Vekili : Av. M.E.A., Av. C.A.

Davalılar : 1- Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av. D.K.

2- Yenimahalle Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. H.K.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Yuva Mahallesi, 43059 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında spor alanı olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idareler adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılardan Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi; 7.2.2013 gün ve E:2012/308 sayı ile, davalılardan Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında spor alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idareler adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Yenimahalle Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 7.2.2013 gün ve E:2012/308 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/742

KARAR NO: 2013/842

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : M.S.

Vekili : Av. N.B.

Davalılar : 1- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. E.D.

2- Ankara İl Özel İdaresi

Vekili : Av. S.K.

3- OSTİM Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü

Vekili : Av. A.Ö., Av. D.Ö.

4- Maliye Hazinesi

Vekili : Av. S.T.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Yenimahalle İlçesi, Macun Mahallesi, 43452 ada, 2 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında eğitim alanı olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Maliye Hazinesi vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Ankara İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı OSTİM Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü vekili 1.celsede süresi içerisinde beyanen; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi; 27.02.2013 gün ve E:2012/518 sayı ile, davalılar Maliye Hazinesi, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara İl Özel İdaresi ve OSTİM Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Maliye Hazinesi, Milli Eğitim Bakanlığı ve Ankara İl Özel İdaresi vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Maliye Hazinesi, Milli Eğitim Bakanlığı, OSTİM Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü ve Ankara İl Özel İdaresi vekillerinin anılan Yasanın 10/2.maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve davalılardan Maliye Hazinesi, Milli Eğitim Bakanlığı ve Ankara İl Özel İdaresi vekillerinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Maliye Hazinesi, Milli Eğitim Bakanlığı ve Ankara İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında eğitim alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında eğitim alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalılar Maliye Hazinesi, Milli Eğitim Bakanlığı ve Ankara İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Maliye Hazinesi, Milli Eğitim Bakanlığı ve Ankara İl Özel İdaresi vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 27.02.2013 gün ve E:2012/518 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/743

KARAR NO: 2013/843

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1- Ş.Ş., 2- B.T., 3- İ.O., 4- H.T., Ş., 5- K.K.Ç., 6- H.I., 7-Ş.Ç., 8- Ş.B., 9- C.A., 10- R.I.,11- M.I., 12- İ.I.

Vekilleri : Av. T.G., Av. N.K., Av. E.E.Ş.

Davalı : Antalya İl Özel İdaresi

Vekili : Av. T.C.C.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesi, 5679 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında ilkokul yeri olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15.611,50 TL’nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Antalya İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 24.01.2013 gün ve E:2012/336 sayı ile, davalı Antalya İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Antalya İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Antalya İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Antalya İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında ilkokul yeri olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 15.611,50 TL’nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Antalya İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Antalya İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 24.01.2013 gün ve E:2012/336 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/744

KARAR NO: 2013/844

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar: 1- S.S. 2- C.A. 3- N.A., 4- K.A., 5- N.A.

Vekilleri : Av. M.Ş.G., Av. N.G.

Davalılar : 1- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.E.

2- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.G.M.

3- Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı

Vekili : Av. E.A.A.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Alan Mahallesi, 12537 ada, 2 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında PTT alanı olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 01.03.2013 gün ve E:2012/498 sayı ile, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında PTT alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında PTT alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 01.03.2013 gün ve E:2012/498 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/745

KARAR NO: 2013/845

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : K.U.

Vekili : Av. G.B.

Davalılar : 1- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. T.K.A.

2- Kültür ve Turizm Bakanlığı

Vekili : Av. H.Y.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Demircikara Mahallesi, 6305 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında kütüphane yeri olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekili 1.celsede süresi içerisinde beyanen; görev itirazında bulunmuştur.

Antalya 8. Asliye Hukuk Mahkemesi; 23.11.2012 gün ve E:2012/261 sayı ile, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Muratpaşa Belediye Başkanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların taşınmazına, imar planında kütüphane yeri olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kütüphane alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 8. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 8. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 23.11.2012 gün ve E:2012/261 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/746

KARAR NO: 2013/846

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- S.K., 2- C.K.

Vekili : Av. H.U.

Davalılar : 1- Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.E.

2- Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.O.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Güzeloba Mahallesi, 27948 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın maliki olduklarını, taşınmazın imar planında park alanı olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 100.000 TL nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Antalya 7. Asliye Hukuk Mahkemesi; 14.02.2013 gün ve E:2012/413 sayı ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların taşınmazına, imar planında park alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 100.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında park alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 7. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Muratpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 14.02.2013 gün ve E:2012/413 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/747

KARAR NO: 2013/847

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- S.G., 2- E.İ.

Vekilleri : Av. S.B.

Davalılar : 1- İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. M.E.

2- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. M.H.K. (B.)

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların İstanbul İli, Avcılar İlçesi, 23 pafta, 4066 parsel sayılı taşınmazın maliki olduklarını, taşınmazın imar planında ilkokul alanı olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 150.000 TL nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılardan İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi; 14.02.2013 gün ve E:2012/520 sayı ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalılardan İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İstanbul İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların taşınmazına, imar planında ilkokul alanı olarak ayrılmak görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapusunun davalı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 150.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 14.02.2013 gün ve E:2012/520 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/748

KARAR NO: 2013/848

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2918 sayılı Yasadan kaynaklanan sorumluluk davasının, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Ö.E.

Davalı : Konya İl Özel İdaresi

Vekili : Av . B.Y. (Adli Yargıda)

O L A Y : Davacı dilekçesinde özetle, 28.09.2011 günü 42 VB 049 plakalı aracı ile Karaağa kasabası istikametinden Koçaş kasabası istikametine doğru ilerlerken aniden yolun bitmesi sonucu aracıyla maddi hasarlı trafik kazası yaptığını, kaza sonrası yolu incelediğinde yolda bir çalışma yapılmış olduğunu anladığını, ancak yapılan bu çalışmayı gösterir herhangi bir uyarıcı levha veya işaret olmadığını gördüğünü, Konya İl Özel İdaresinin bölgede yol çalışması yapmış olmasına karşın yapılan çalışmayı uyarıcı gösterir hiçbir levha veya işaret koymayarak insan hayatını tehlikeye atacak kazaların meydana gelmesine sebep olduğunu, yapılan hasar tespiti çalışması neticesinde araçta 2.100 TL maddi hasarın meydana geldiğini belirterek, söz konusu zararın tazmini istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Doğanhisar Asliye Hukuk Mahkemesi; 29.02.2012 gün ve E:2011/103,K:2012/44 sayı ile özetle; davanın görev yönünden reddine, dosyanın karar kesinleştiğinde ve talep halinde görevli ve yetkili Konya Nöbetçi İdare Mahkemesine gönderilmesine karar vermiş olup, bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine, Yargıtay 4.Hukuk Dairesi 07.06.2012 gün, E:2012/7951, K:2012/10045 sayı ile özetle, ‘’2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasası’na göre idare mahkemelerinde dava açılması usulü özel olarak düzenlenmiştir. Yerel mahkemece, adli yargıda 6100 sayılı HMK hükümlerine göre açılmış bulunan dava dilekçesinin, mahkemenin görevsizliği nedeniyle reddi ile birlikte kara kesinleştiğinde idare mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş bulunması isabetli olmamıştır. Ne var ki bu yanılgının giderilmesi için yeniden yargılama yapılmasına gerek bulunmadığından Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasası’nın 438/son maddesi gereğince kararın düzeltilerek onanması gerekmiştir.’’ demek suretiyle, kararın hüküm fıkrasının 1 nolu bendinin ikinci cümlesi olan ‘’dosyanın karar kesinleştiğinde ve talep halinde görevli ve yetkili Konya İdare Mahkemesine gönderilmesine’’ biçimindeki sözcük dizisinin tümden silinmesine, kararın düzeltilmiş bu biçiminin onanmasına karar vermiş, bu karara karşı yapılan Karar Düzeltme talebi ise, Yargıtay 4.Hukuk Dairesinin 13.12.2012 gün, E:2012/12555, K:2012/19254 sayılı kararı ile reddedilmiş ve hüküm bu şekilde kesinleşmiştir.

Davacının talebi üzerine adli yargı dosyası Konya Nöbetçi İdare Mahkemesine gönderilmiş olup, Konya 1.İdare Mahkemesi 12.02.2013 gün, E:2013/87, K:2013/139 sayı ile, ‘’davacı tarafından 2577 sayılı Yasanın 3.maddesi hükmüne uygun olarak, Konya İdare Mahkemesine hitaben yazılan dilekçe ile dava açılması gerekirken, Doğanhisar Asliye Hukuk Mahkemesine hitaben dosyanın görevli Konya İdare Mahkemesine gönderilmesine ilişkin olarak yazılan dilekçe üzerine anılan mahkemece mahkememize gönderilen dava dosyasındaki uyuşmazlığın incelemeye alınmasına yasal olanak bulunmamaktadır.’’ demek suretiyle 2577 sayılı Yasanın 3.maddesi hükmüne uygun olmayan dilekçenin, anılan yasanın 15.maddesinin 1.bendinin (d) fıkrası gereğince kararın tebliğini izleyen günden itibaren 30 gün içinde 3.maddeye uygun şekilde düzenlenerek, yanlışlıklar giderilip, noksanı tamamlandıktan sonra hA. alınmaksızın yeniden dava açılmak üzere reddine karar vermiştir.

Davacı 26.03.2013 tarihli dava dilekçesiyle aynı istemle bu kez idari yargı yerinde dava açmıştır.

Konya 1.İdare Mahkemesi; 03.04.2013 gün ve E:2013/456 sayı ile özetle; 2918 sayılı Kanunun 19.01.2011 tarihinde yürürlüğe giren 110.maddesi ile Anayasa Mahkemesinin benzer bir konuda İdare Mahkemesinin davaya bakmakla görevli bulunmadığı yolundaki kararları gözetildiğinde, bahsi geçen Kanun maddesinin karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzeninin sağlanarak trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri kapsadığı ve Kanunun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev yetki ve sorumlulukları ile, çalışma usullerini kapsadığı, dolayısıyla oluşan trafik kazası nedeniyle açılacak sorumluluk davalarının görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğunu, meydana gelen zararın tazmini istemiyle açılan bu davanın da adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğini belirterek, 2247 sayılı Kanunun 19.maddesi uyarınca görevli merciin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; 2918 sayılı Yasa’dan kaynaklanan sorumluluk davasında adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı yasa’nın 19.maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN’ın davada adli yargının, Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın ise idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının 28.09.2011 günü 42 VB 049 plakalı aracı ile Karaağa kasabası istikametinden Koçaş kasabası istikametine doğru ilerlerken aniden yolun bitmesi sonucu meydana gelen maddi hasarlı trafik kazası neticesinde oluştuğu iddia olunan maddi zararının yasal faizi ile birlikte tazmini istemiyle açılmıştır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 1.maddesinde, Kanunun amacının karayollarında can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlayacak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemek olduğu; “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu Kanunun trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri bunların uygulamasını ve denetlenmesini ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsadığı ve bu kanunun karayollarında uygulanacağı; 10. maddesinde, yapım ve bakımdan sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmanın gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri, işaret levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmanın Belediye Trafik birimlerinin görev ve yetkileri arasında olduğu belirtilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından kullanılmakta olan 42 VB 049 plakalı aracın seyir halinde iken, aniden yolun bitmesi sonucu meydana geldiği iddia olunan maddi zararın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle iş bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.

Başvurunun Mahkeme’nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.” Kararına varmıştır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden Konya 1.İdare Mahkemesi’nin başvurusunun kabulü ile, Doğanhisar Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Konya 1.İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Doğanhisar Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 29.02.2012 gün ve E:2011/103,K:2012/44 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde üyelerden EYÜP SABRİ BAYDAR’ın KARŞI OYU ve OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.

KARŞI OY

Somut uyuşmazlıkta;

Davalı İdarenin hizmet kusuru sonucu, davacının işleteni bulunduğu araçta meydana gelen zararın tazmini istemi ile davacı tarafından davalı İdare aleyhinde Adli Yargıda Maddi Tazminat davası açılmış,

Yargılama sonucunda “Uyuşmazlığın hizmet kusurundan kaynaklandığı, İdari Yargının görevli olduğu” gerekçesiyle Yargı Yolu Yönünden Davanın Reddine karar verilmiş,

Kesinleşen karar üzerine bu kez davacı vekilince İdari Yargıda Tam Yargı davası açılmış,

İdari Yargıca, 2247 sayılı yasanın 19. maddesi uyarınca görevli merciin belirlenmesi için dosya Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiş,

Sayın çoğunluk görüşü doğrultusunda “Davanın çözümünde Adli Yargının görevli olduğu” kabul edilerek Adli Yargının görevsizlik kararı kaldırılmıştır.

Sayın çoğunluğun İdari Yargıda açılan Tam Yargı Davasında Adli Yargıyı görevli kabul eden görüşüne katılamıyorum.

Zira;

Davada, davalı idarenin karayolunun yapım, bakım ve korunmasındaki ihmali sonucu zarara neden olan kazanın meydana geldiği iddia edilmektedir.

5302 sayılı İl Özel İdaresinin Kanununun İl Özel İdarelerinin görev ve sorumluluklarına ilişkin 6/B maddesinde "imar, yol, su, kanalizasyon, katı atık, çevre, acil yardım vs. ilişkin hizmetleri Belediye sınırları dışında yapmakla'1 görev ve yetkili olduğu öngörülmüştür.

TC Anayasası'nın 125/son md. "idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu" kurala bağlanmış,

2577 Sayılı İYUK 2/1-b md. "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları ihlal edilenler tarafından açılan tam yargı davaları, idari dava çeşitleri arasında" sayılmıştır.

Bu durumda İl Özel İdaresinin yetki ve sorumluluk sınırları içindeki yolun yapım, bakım ve onarımının yapılmadığı nedeniyle doğan zararın tazmininin amaçlanmış olması karşısında, idarenin görevinde olan kamu hizmetini yürüttüğü esnada kişilere verdiği zararın ödetilmesine yönelik bulunan uyuşmazlık konusu davanın, olayda kamu hizmetinin usulüne ve hukuka uygun olarak yürütülüp yürütülmediğinin, hizmet kusuru veya idarenin sorumluluğunu gerektiren bir husus olup olmadığının tespitinde esas alman idare hukuku kurallarına ve 2577 Sayılı İYUK 2/1-b md. sayılan tam yargı davasında görüm ve çözümünde idari yargı yerleri görevli bulunmaktadır.

Sayın çoğunluk görüşünün aksine eldeki uyuşmazlık anılan yasa hükmü kapsamında kalmamaktadır.

Çünkü, 2918 Sayılı KTK 85.maddesinde açıkça belirtildiği gibi yasa motorlu araçların işletilmesinden doğan zararlar nedeniyle işletenin hukuki sorumluluğunu düzenlemektedir.

Yasa hükmünde geçen bu kanundan ve Adli Yargıda görülmesi gereken sorumluluk davaları, 2918 Sayılı Yasa'mn 85.maddesinde düzenlenen motorlu araçların işletilmesi nedeniyle verilen zararlardan dolayı araç işletenin hukuki sorumluluğuna ilişkin davalardır.

Yasa değişikliğinden önce kamu araçlarının işletilmesi nedeniyle verilen zararlardan dolayı kamu idaresinin sorumluluğunun hangi yargı kolunda görüm ve çözümü konusunda yasada bir düzenleme bulunmadığından İdari ve Adli Yargı organları arasında çıkan görev uyuşmazlıklarını sonlandırmak üzere sözü geçen yasa hükmü getirilmek suretiyle kamu araçlarının verdiği zararlar nedeniyle işletenin sorumluluğunda 2918 Sayılı Yasa'mn amacına uygun olarak Adli Yargıda görüm ve çözüm esası benimsenmiştir.

2918 sayılı Yasanın 110. madde değişikliğine ilişkin Hükümet gerekçesi de getirilen yeni hükmün bu nedenle maddeye eklendiğini teyit etmektedir.

Açıklanan gerekçelerle uyuşmazlıkta idari yargı görevli olup, benzer ihtilaflarda da idari yargının görevli olduğu Yargıtay 4, 11, 17 Hukuk Dairelerinin istikrarlı kararlarıyla İçtihat edildiği gibi Danıştay kararlarında da uyuşmazlıkta İdari Yargının görevli olduğu benimsenmiştir. (Danıştay 10. Daire E 2011/11522, K 2012/5347 sayı vs. )

Somut uyuşmazlıkta davanın karayolunun yapım, bakım ve korunmasındaki idarenin hizmet kusuruna dayanmasına,

2918 Sayılı Yasa'mn 110/1 md. motorlu araçların işletilmesinden doğan zararlardan dolayı işletenini hukuki sorumluluğunun Adli Yargıda görüm ve çözümünü düzenleme altına almasına,

Somut uyuşmazlığın anılan yasa hükmü kapsamında bulunmamasına,

Uyuşmazlıkta Adli Yargıyı görevli kabul eden sayın çoğunluğun görüşüne katılamıyorum.

Açıklanan nedenlerle İdari Yargının başvurusunun reddiyle uyuşmazlıkta İdari Yargının görevli olduğuna karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde açılan Tam Yargı Davasında Adli Yargıyı görevli kılan sayın çoğunluk görüşüne karşıyım.

Karşı Oy

Eyüp Sabri BAYDAR

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/749

KARAR NO: 2013/849

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : A.K.

Vekilleri : Av. A.F.D.

Davalı : 1-Osmangazi Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. R.B.

2-Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.D.G.

3-Karayolları 14.Bölge Müdürlüğü

Vekili : Av. D.G.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Bursa İli, Osmangazi İlçesi, Geçit Mahallesinde, 6351 ada, 4 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “çocuk bahçesi ve yeşil alan” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsil edilmese istemiyle dava açmıştır.

Davalılar Osmangazi Belediye Başkanlığı, Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Karayolları 14.Bölge Müdürlüğü vekilleri süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde görev itirazında bulunmuşlardır.

Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesi; 20.11.2012 gün ve E:2012/315 sayı ile davalılar vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazlarının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “çocuk bahçesi ve yeşil alan” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Bursa İli, Osmangazi İlçesi, Geçit Mahallesinde, 6351 ada, 4 parsel sayılı taşınmazın imar planında “çocuk bahçesi ve yeşil alan” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında çocuk bahçesi ve yeşil alanda kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Bursa 7. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.11.2012 gün ve E:2012/315 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/750

KARAR NO: 2013/850

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : 1-D.Y., Ş. ve Ş.U. Mirasçıları: 2-İ.U., 3-A.U., 4-S.Y., Ş.U.mirasçısı ölü H.U.Mirasçıları: 5-F.U.,6-Ö.O.,7-Ö.U.N.G. mirasçıları 8-Z.G., 9-Z. G.(Y.), 10-G.G.(T.), 11-H. G.(K.), N. mirasçısı ölü S.G. mirasçıları:12-K.G., 13-Z.D., 14-E.K.

Vekilleri : Av.N.A., Av.F.A.

Davalı : 1-Konyaaltı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av.A.Y.

2-Sağlık Bakanlığı

Vekili : Av.A.Ş.

3-Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av.R.O.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Hurma Mahallesinde 8856 ada 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “sağlık tesis alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 20.000 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçelerinde özetle; görev itirazında bulunmuşlardır.

Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi; 23.01.2013 gün ve E:2012/438 sayı ile özetle, davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı, Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazlarının reddedilmesi ve davalılardan Konyaaltı Belediye Başkanlığı ile Sağlık Bakanlığı vekillerinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine, Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “sağlık tesis alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 20.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Antalya İli, Konyaaltı İlçesi Hurma Mahallesinde, 8856 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “sağlık tesis alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında sağlık tesis alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Sağlık Bakanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 23.01.2013 gün ve E:2012/438 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/751

KARAR NO: 2013/851

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.D.

Vekili : Av.M.K.

Davalı : 1-Avcılar Belediye Başkanlığı

Vekili : Av.O.T.

2-İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av.M.E.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının İstanbul İli, Avcılar İlçesi, Mustafa Kemalpaşa Mahallesinde, 44 pafta, 7236 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “ilköğretim alanı” olarak ayrıldığını belirterek, davaya konu taşınmazın değerinin tesbiti ile taşınmazın tespit edilen değerinin faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açılmış ve dava dilekçesinde harca esas değeri 50.000 TL olarak göstermiştir.

Davalılar Avcılar Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuşlardır.

Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi; 14.02.2013 gün ve E:2012/419 sayı ile özetle, davalılar Avcılar Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılar Avcılar Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Avcılar Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazlarının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Avcılar Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekilleri açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının taşınmazına, imar planında “ilköğretim alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, davaya konu taşınmazın değerinin tesbiti ile tespit edilen değerin faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; İstanbul İli, Avcılar İlçesi, Mustafa Kemalpaşa Mahallesinde, 44 pafta, 7236 parsel sayılı taşınmazın imar planında “ilköğretim alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalılar Avcılar Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Avcılar Belediye Başkanlığı ve İstanbul İl Özel İdaresi vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Küçükçekmece 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 14.02.2013 gün ve E:2012/419 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/753

KARAR NO: 2013/852

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1-S.S., 2-C.A., 3-N.A., 4-K.A., 5-N.A.

Vekilleri : Av.M.Ş.G., Av. N.G.

Davalılar : 1-Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. S.T.

2-Muratpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. S.E.

3-Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili : Av.A.G.M.

: 4-Antalya İl Özel İdaresi

Vekili : Av.T.C.C.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Alan Mahallesinde 12537 ada 3 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “kreş alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsil edilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, Muratpaşa Belediye Başkanlığı ve Antalya İl Özel İdaresi vekilleri süresi içerisinde görev itirazında bulunmuşlardır.

Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 01.03.2013 gün ve E:2012/496 sayı ile davalılardan Milli Eğitim Bakanlığı, Muratpaşa Belediye Başkanlığı ve Antalya İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Milli Eğitim Bakanlığı, Muratpaşa Belediye Başkanlığı ve Antalya İl Özel İdaresi vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılardan Muratpaşa Belediye Başkanlığı, Antalya İl Özel İdaresi ve Milli Eğitim Bakanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazlarının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılardan Milli Eğitim Bakanlığı, Muratpaşa Belediye Başkanlığ ve Antalya İl Özel İdaresi vekilleri açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “kreş alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Alan Mahallesinde, 12537 ada, 3 parsel sayılı taşınmazın imar planında “kreş alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalılardan Milli Eğitim Bakanlığı, Muratpaşa Belediye Başkanlığı ve Antalya İl Özel İdaresi vekillerinin görev itirazlarının Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılardan Milli Eğitim Bakanlığı, Muratpaşa Belediye Başkanlığı ve Antalya İl Özel İdaresi vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 01.03.2013 gün ve E:2012/496 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/754

KARAR NO: 2013/853

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk

K A R A R

Davacı : H.B.

Vekili : Av. S.A.

Davalı : Konyaaltı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. A.Y.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesi 4045 ada 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “çocuk bahçesi” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15.000 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi; 20.02.2013 gün ve E:2012/678 sayı ile özetle, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “çoçuk bahçesi” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 15.000 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesinde, 4045 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “çocuk bahçesi” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında çocuk bahçesi alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 20.02.2013 gün ve E:2012/678 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/755

KARAR NO: 2013/854

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : N.T. Mirasçıları: 1-A.T., 2-S.T., 3-C.T., 4-M.G., 5-Z.T., 6-H.(T.)S., 7-N.(Tı.) S., 8-N.S., 9-O.S., 10-M. (S.) S., 11-G.S.

Vekilleri : Av.M.Y.

Davalı : 1-Konyaaltı Belediye Başkanlığı

Vekili : Av.A.Y.

2-Gençlik ve Spor Bakanlığı

Vekili : Av.Z.H.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesinde, 3526/1, 20062/4, 20063/2, 20074/2, 20077/3, 20310/1, 20311/1 ve 20312/1 ada/parsel sayılı taşınmazların hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “Belediye semt spor tesis alanı, park” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsil edilerek davacılara ödenmesine karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalılardan Konyaaltı Belediye Başkanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı vekillerinin süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuşlardır.

Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi; 15.02.2013 gün ve E:2012/500 sayı ile özetle, davalılar Konyaaltı Belediye Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılardan Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, Davalılardan Konyaaltı Belediye Başkanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazlarının reddedilmesi ve davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığının 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılardan Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekili açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “Belediye semt spor tesis alanı, park” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mahallesinde, 3526/1, 20062/4, 20063/2, 20074/2, 20077/3, 20310/1, 20311/1 ve 20312/1 ada/parsel sayılı taşınmazın imar planında “Belediye semt spor tesis alanı, park” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında Belediye semt spor tesis alanı, park alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 15.02.2013 gün ve E:2012/500 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/756

KARAR NO: 2013/855

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : O.D.

Vekili : Av. M.Ç.

Davalı : Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili : Av.T.D.

Dahili Davalı: Sağlık Bakanlığı

Vekili : Av. M.Z.E.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının Ankara İli, Çankaya İlçesi, Çukurca Mahallesinde, 26182 ada 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “poliklinik alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL kamulaştırmasız el atma tazminatının faizi ile birlikte davalılardan tahsil edilerek davacıya ödenmesine karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı ve dahili davalı Sağlık Bakanlığı vekillerinin süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi; 07.03.2013 gün ve E:2011/340 sayı ile davalı Çankaya Belediye Başkanlığı ve dahili davalı Sağlık Bakanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Dahili davalı Sağlık Bakanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı ve dahili davalı Sağlık Bakanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahili davalı Sağlık Bakanlığı vekilinin 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, dahili davalı Sağlık Bakanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hisseli taşınmazına, imar planında “poliklinik alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Ankara İli, Çankaya İlçesi, Çukurca Mahallesinde, 26182 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “poliklinik alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında poliklinik alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile dahili davalı Sağlık Bakanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, dahili davalı Sağlık Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 07.03.2013 gün ve E:2011/340 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/757

KARAR NO: 2013/856

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 3039 sayılı Çeltik Ekimi Kanunu uyarınca verilen para cezasının iptali istemiyle açılan davanın, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1-R.A., 2-N.A., 3-E.A.

Vekili : Av. A.T.

Davalı : Sungurlu Kaymakamlığı İlçe Çeltik Komisyonu

O L A Y : Sungurlu İlçesi Çeltik Komisyonunun 27.10.2009 tarih ve 2009/2 sayılı Kararı ile, davacılar adına, Kula köyü ile Paşaçiftliği mezrası arasında bulunan mera alanlarına, izinsiz ve ilgili Kanun ile Kanuna göre yapılacak idari ve fenni talimatların hükümlerine uygun olmayan şekilde çeltik ekimi yaptıklarından bahisle, 3039 sayılı Çeltik Ekimi Kanunu’nun 11.maddesinin ikinci fıkrası uyarınca ayrı ayrı 22.015,00 TL olmak üzere toplam olarak 66.046,00 TL idari para cezası verilmiştir.

Davacılar vekili, idari para cezasının kaldırılması istemiyle her bir davacı için ayrı dilekçe ile adli yargı yerine itirazda bulunmuştur.

SUNGURLU SULH CEZA MAHKEMESİ:12.3.2010 gün ve D.İş No: 2009/445 sayı ile, davacılar tarafından ayrı ayrı açılan davaların Mahkemenin 2009/445 esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verdikten sonra; davacılar hakkında aynı taşınmazlar ile ilgili ayrıca 3091 sayılı Taşınmaz Mal Zilyedliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkında Kanun uyarınca men kararı verildiği ve bu kararın iptali istemiyle davacıların idare mahkemesinde açtıkları davanın derdest olduğu açıklanarak, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 27/8. maddesine göre idari para cezası yanında idari yargının görev alanına giren kararın da verilmiş olması nedeniyle davanın çözümünün idari yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, yapılan itiraz Sungurlu Asliye Ceza Mahkemesince kesin olarak reddedilmiştir.

Davacılar vekili, bu kez, aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ÇORUM İDARE MAHKEMESİ: 13.2.2013 gün ve E: 2013/97 sayı ile,adli yargı yerince verilen görevsizlik kararına konu davanın 3039 sayılı Kanun uyarınca verilen para cezası ile ilgili olduğu ,kararın gerekçesinde bahsedilen davanın ise 3091 sayılı Kanun uyarınca verilen men kararı ile ilgili olup,iki davanın konularının birbirinden farklı olduğu,dolayısıyla bu davaya konu idari para cezasının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idari yargının görev alanına giren herhangi bir kararın verilmemiş olması ve 3039 sayılı Kanun uyarınca verilen para cezasına karşı aynı Kanun’da başvurulacak yargı yolu belirtil-mediğinden, görev konusunda bir düzenleme bulunmaması karşısında 5326 sayılı Yasa uyarınca davanın adli yargı yerinde görülüp çözümlenmesinin gerektiği gerekçesiyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına ve işin incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi’nin karar vermesine değin ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği…” açıkça belirtilmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

Dosyanın incelenmesinde, Sungurlu Kaymakamlığı İdare Kurulu Bürosu’nun 13.7.2009 tarih ve 2009/9 sayılı kararı ile, Kula Köyü sınırları içerisinde çeşitli mevkilerde bulunan meraların, bir kısmına sürülerek, bir kısmına çeltik ekilerek (olumsuz görev uyuşmazlığına konu aynı taşınmazlar ile ilgili) davacılar tarafından tecavüzde bulunulduğunun tespit edildiğinden bahisle, tecavüzlerin 3091 sayılı Yasa uyarınca men’ine, meraların Kula Köyü muhtarlığına teslimine, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu uyarınca davacılar hakkında gerekli işlemin yapılması için dosyanın Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine, tarafların üstün bir hak talebinde bulunması halinde ise ait olduğu mahkemeye dava açmakta serbest bulunduklarının kendilerine tebliğine karar verilmiş, bunun

üzerine Sungurlu Cumhuriyet Başsavcılığı’nca, bahsedilen men kararına dayanılarak Sungurlu Asliye Ceza Mahkemesi’ne 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 154/2. maddesinde düzenlenen “hakkı olmayan yere tecavüz” suçu nedeniyle davacıların cezalandırılmaları istemiyle kamu davası açıldığı, davanın Asliye Ceza Mahkemesinde derdest olduğu, davacıların ise, söz konusu men kararının iptali istemiyle Çorum İdare Mahkemesine dava açtıkları, bu davanın da derdest olduğu anlaşılmıştır.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu dava ise, 3039 sayılı Çeltik Ekimi Kanunu’nun 11.maddesinin ikinci fıkrası uyarınca verilen idari para cezasının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

3039 sayılı Kanun’un “Çeltik ekenlerin yapmakla mükellef oldukları hükümler ve bu hükümlere aykırı gidenlere verilecek cezalar” başlığı altında düzenlenen 11. maddesinde, “Çeltikliklerde kullanılacak su kime aid olursa olsun yukarıda yazılı şekilde izin kağıdı almadan hiç kimse çeltik ekemez.

(Değişik ikinci fıkra: 23/1/2008-5728/83 md.) İzinsiz ve fakat kanunun hükümlerine uygun olarak çeltik ekenlere ektikleri her dekar için elli Türk Lirası idarî para cezası verilir. İzinsiz yapılan çeltik ekimi aynı zamanda bu Kanunun ve bu Kanuna göre yapılacak idarî ve fenni talimatların hükümlerine uygun olmazsa, ekilen her dekar için yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir. Ayrıca, komisyonca gerek görülmesi ve karar verilmesi hâlinde zabıta kuvvetleriyle bu gibi çeltikliklerin suyu da kesilir ” denilmiş, 30. maddesinde, “Bu Kanunda yazılı idarî para cezalarına çeltik komisyonlarınca karar verilir ”, 31. maddesinde ise, “Bu Kanun hükümlerine göre verilen idarî para cezaları 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümlerine göre tahsil olunarak ilgili il özel idaresinin hesabına aktarılır.

…………” hükmü yer almış,Kanunda idari para cezasına karşı kanun yoluna ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiştir.Öte yandan; 30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesiyle değiştirilen 3. maddesinde, " (1) Bu Kanunun;

a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

İncelenen uyuşmazlıkta, öngörülen idari para cezasının 5326 sayılı Kanun’un 16. maddesinde belirtilen idari yaptırım türlerinden biri olduğu, 3039 sayılı Çeltik Ekimi Kanunu’nda da idari para cezasına itiraz konusunda görevli mahkemenin gösterilmediği anlaşılmıştır. Bu durumda, Kabahatler Kanunu’nun 5560 sayılı Kanun’la değişik 3. mad-desinde belirtildiği üzere, idari yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı nedeniyle, görevli mahkemenin belirlenmesinde 5326 sayılı Yasa hükümleri dikkate alınacağından, idari para cezasına karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, anılan Kanunun 27. maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Çorum İdare Mahkemesince yapılan başvurunun kabulü ile Sungurlu Sulh Ceza Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Çorum İdare Mahkemesi’nce yapılan BAŞVURUNUN KABULÜ ile, Sungurlu Sulh Ceza Mahkemesi’nin 12.3.2010 gün ve D.İş No: 2009/445 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/758

KARAR NO: 2013/857

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- F.Y., 2- İ.H., 3- İ.Y., 4- F.Y., 5- F.D., 6- M.Y., 7- H.E., 8- A.A., 9- E.Y.

Vekilleri : Av. C.Ç., Av. F.Ç.

Davalı : Kültür ve Turizm Bakanlığı

Vekili : Av. H.Ö.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Ankara İli, Keçiören İlçesi, Ovacık Köyü, Haçil (Hamamtaşları) mevkiinde kain, 449 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın bulunduğu alanın Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 24.06.1988 tarih ve 271 sayılı kararıyla 1.Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edilmiş olup, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 25.07.1995 tarih ve 534 sayılı kararıyla onanan 1/5000 ölçekli Ovacık Köyü ve Çevresi Nazım İmar Planı ile arkeolojik sit alanı olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi; 08.05.2012 gün ve E:2011/107 sayı ile, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların hisseli taşınmazının bulunduğu alana Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 24.06.1988 tarih ve 271 sayılı kararıyla 1.Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescil edilmiş olup, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 25.07.1995 tarih ve 534 sayılı kararıyla onanan 1/5000 ölçekli Ovacık Köyü ve Çevresi Nazım İmar Planı ile arkeolojik sit alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında arkeolojik sit alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 24. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 08.05.2012 gün ve E:2011/107 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/759

KARAR NO: 2013/858

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- Y.D., 2- F.S.E., 3- E.P.E.

Vekilleri : Av. Y.D., Av. E.U., Av. E.G.

Davalılar : 1- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. E.T.

2- İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. F.K.Ş.

3- Kartal Belediye Başkanlığı

Vekili : Av. Y.Ç.O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların İstanbul İli, Kartal İlçesi, Soğanlık Mevkii, 1101 ada, 123 parsel sayılı taşınmazın maliki olduklarını, taşınmazın imar planında eğitim öğretim tesisi alanı (okul yeri) olarak ayrıldığını ayrıca taşınmaza fiilen yol, kaldırım yapılmak suretiyle el atıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 1.000 TL nin faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Kartal Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Davalı Milli Eğitim Bakanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Kartal 15. Asliye Hukuk Mahkemesi; 07.02.2013 gün ve E:2012/416 sayı ile, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul İl Özel İdaresi ve Kartal Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul İl Özel İdaresi ve Kartal Belediye Başkanlığı vekillerinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul İl Özel İdaresi ve Kartal Belediye Başkanlığı vekillerinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptıkları görev itirazlarının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul İl Özel İdaresi ve Kartal Belediye Başkanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların taşınmazına, imar planında eğitim öğretim tesisi alanı (okul yeri) olarak ayrılmak, ayrıca taşınmaza fiilen yol, kaldırım yapılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 1.000 TL’nin faizi ile birlikte davalı idarelerden tahsili istemiyle açılmıştır.

İstanbul İl Özel İdaresi Emlak Yönetimi Daire Başkanlığının cevabi yazısında, davaya konu taşınmazda fiili el atma görülmediği belirtilmiştir.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında eğitim öğretim tesisi alanında (okul yeri) kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul İl Özel İdaresi ve Kartal Belediye Başkanlığı vekillerinin görev itirazlarının Kartal 15. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalılar Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul İl Özel İdaresi ve Kartal Belediye Başkanlığı vekillerinin GÖREV İTİRAZLARININ REDDİNE İLİŞKİN Kartal 15. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 07.02.2013 gün ve E:2012/416 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/760

KARAR NO: 2013/859

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- R.K.ler 2- H.A., 3- F.K., 4- Ö.K., 5- C.Ç., 6- K.K., 7- Z.M., 8- S.Y., 9- D.Ö.

Vekilleri : Av. T.G., Av. N.K., Av. E.E.Ş.

Davalı : Kültür ve Turizm B.lığı’na İzafeten Antalya Kültür ve Turizm İl Md.lüğü

Vekili : Av. F.S.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Antalya İli, Muratpaşa İlçesi, Demircikara Mahallesi, 5524 ada, 2 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında kütüphane alanı olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.426,50 TL nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi; 01.02.2013 gün ve E:2012/321 sayı ile, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında kütüphane alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.426,50 TL’nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında kütüphane alanında kaldığı, taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazın bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Kültür ve Turizm Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 01.02.2013 gün ve E:2012/321 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/767

KARAR NO: 2013/860

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- A.K., 2- H.K., 3- İ.F., 4- S.F., 5- R.Y.

Vekilleri : Av. M.Y.

Davalı : Konyaaltı Belediyesi Tüzel Kişiliği

Vekili : Av. A.Y.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mevkii 4120 ada 1 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “pazar alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesi ve 26.02.2013 tarihli ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuştur.

Antalya 2.Asliye Hukuk Mahkemesi; 26.02.2013 gün ve E:2012/478 sayı ile açılan davaya bakma görevinin adli yargı olduğu gerekçesi ile davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “pazar alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin faizi ile birlikte davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; Antalya İli, Konyaaltı İlçesi, Arapsuyu Mevkii, 4120 ada 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “pazar alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, başvurusunun kabulü ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Konyaaltı Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 26.02.2013 gün ve E:2012/478 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/768

KARAR NO: 2013/861

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacılar : 1- Kendi adına asaleten annesi K.Ö.’e veraseten M.F.Ö., 2- H.Ö. (Ö.)3- H.N. (Ö.),

4- A.Ö., 5- M.Ö., 6- M.A.Ö., 7- B.O.Ö.

Vekilleri : Av. V.A.

Davalılar : 1- İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. T.K.

2- Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili : Av. L.A.U.

O L A Y : Davacılar vekili özetle; davacıların İstanbul İli, Bayrampaşa İlçesi, 8-7/17 pafta, 2963 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, taşınmazın imar planında “ilköğretim alanı” olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 500.000 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde ve 18.12.2012 tarihli ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuştur.

İstanbul 8.Asliye Hukuk Mahkemesi; 18.12.2012 gün ve E:2012/265 sayı ile davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı İstanbul İl Özel İdaresi açısından, 10.maddede öngörülen biçimde, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli taşınmazına, imar planında “ilköğretim alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 500.000 TL’nin faizi ile birlikte davalılardan tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; İstanbul İli, Bayrampaşa İlçesi, 8-7/17 pafta, 2963 parsel sayılı taşınmazın imar planında “ilköğretim alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir okul bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının İstanbul 8. Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN İstanbul 8. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 18.12.2012 gün ve E:2012/265 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/769

KARAR NO: 2013/862

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : İmar planından kaynaklanan tazminat davasının, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : H.K.

Vekilleri : Av. Ç.K.

Davalı : İstanbul İl Özel İdaresi

Vekili : Av. F.K.Ş.

O L A Y : Davacı vekili özetle; davacının İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Yenişehir Mahallesi, 4010 ada 1 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmazın imar planında “temel eğitim alanı” olarak ayrıldığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 30.000 TL’nin kamulaştırmasız el koyma tarihinden itibaren Anayasa’nın 46/son maddesi uyarınca işlemiş ve işleyecek faizi ile birlikte davalı idareden tazmini ve tahsiline karar verilmesi istemiyle dava açmıştır.

Davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesi ve ön inceleme duruşmasında görev itirazında bulunmuştur.

Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesi; 27.09.2012 gün ve E:2012/113 sayı ile kamulaştırma kanununun 10 ve 37. maddelerini dikkate alarak davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının taşınmazına, imar planında “temel eğitim alanı” olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 30.000 TL’nin faizi ile birlikte davalı idareden tazmini ve tahsili istemiyle açılmıştır.

Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

Dava dosyası üzerinde yapılan incelemede; İstanbul İli, Pendik İlçesi, Kurtköy Yenişehir Mahallesi, 4010 ada, 1 parsel sayılı taşınmazın imar planında “temel eğitim alanı” olarak ayrılmış olmasına rağmen taşınmaz üzerinde herhangi bir tesis bulunmadığı gibi taşınmaz için alınmış kamulaştırma kararının da bulunmadığı anlaşılmıştır.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İstanbul İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Pendik 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 27.09.2012 gün ve E:2012/113 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 13.05.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO: 2013/775

KARAR NO: 2013/863

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : A.K.

Vekili : Av. A.K.

Davalı : Türk Telekomünikasyon A.Ş.

Vekili : Av. H.D.

O L A Y : Davacı vekili 05.09.2011 havale tarihli dava dilekçesinde özetle, davacının, Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğü’nde 22.01.1990 tarihinden itibaren görev yapmakta iken, 4046 sayılı Kanunun 22. maddesi kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılmak üzere 29.06.2010 tarihinde adının Devlet Personel Dairesi Başkanlığına bildirildiğini, sonrasında Hakkari İl Sağlık Müdürlüğüne atamasının yapılarak 15.10.2010 tarihinde göreve başladığını, nakil sırasında davalı kurum tarafından düzenlenen maaş nakil bildiriminde en son aldığı maaş tutarının nazara alınmadığını, enflasyon fark tutarının, ek tazminatın, ikramiyenin yer almadığını fark etmesi üzerine, ödemelerin ilave edilerek maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi ve ek ödemelerin faiz ile birlikte ödenmesi için davalı idareye müracaat ettiğini, bu müracaata süresi içerisinde cevap alamadığı için, bu hususun zımni ret olarak algılandığını belirterek, maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi talebinin reddine ilişkin işlemin iptali ile eksik ve yanlış hesaplanan maaş nakil bildiriminin düzeltilmesi ve aradaki farkın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Türk Telekomünikasyon A.Ş. vekilince süresi içerisinde sunulan cevap dilekçesi ile özetle, görev itirazında bulunulmuştur.

Van 3. İdare Mahkemesi; 09.11.2012 gün, E:2011/2579 sayı ile özetle, davalı idarenin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Türk Telekomünikasyon A.Ş. vekilince süresi içinde verilen dilekçe ile olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılması istemiyle başvuruda bulunulması üzerine dilekçe, dava dosyası ile birlikte Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na gönderilmiştir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı;Telekomünikasyon şebekeleri üzerinden sunulan ulusal ve uluslararası ses iletimini ihtiva eden telefon hizmetlerini 31.12.2003 tarihine kadar "tekel" olarak yürütmekle görevli kılınan ve çoğunluk hisseleri kamuya ait bulunan Türk Telekom'un, tekel kapsamında kamu hizmeti yürüten, ancak kuruluş yasasındaki son düzenlemeler ile kendine özgü statüye sahip olan ve sermayesindeki kamu payı %50' nin altına düşünceye kadar kamu kuruluşu niteliğini taşıyan bir kuruluş olduğunu, özelleştirme kapsamında bulunan Türk Telekomünikasyon A.Ş.'deki tamamı Hazineye ait bulunan hisselerden % 55'inin, Bakanlar Kurulu'nun 25.7.2005 tarih ve 2005/9146 sayılı "Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketinin" % 55 oranındaki Hissesinin Blok Olarak Satışına İlişkin Nihai Devir İşlemlerine Dair Kararın Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar"ı uyarınca, 14.11.2005 tarihli Hisse Satış Sözleşmesi ile Ojer Telekomünikasyon A.Ş.'ne satıldığını, Anayasa'nın 128. maddesinde, "Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür" hükmünün yer aldığını, 406 sayılı Yasa'nın Ek 29. maddesinin 3.7.2005 tarih ve 5398 sayılı Kanunla değişik birinci fıkrasında, "Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde ellinin altına düşmesi durumunda; Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden yüzseksen gün aylıksız izinli sayılır. Bu personel belirtilen süre içinde Türk Telekomda çalışmaya devam eder ve hisse devir tarihinden nakli için Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihe kadarki aylık ücret, harcırah, sağlık giderleri, cenaze giderleri ve ölüm yardımı ile diğer mali ve özlük hakları Türk Telekom tarafından karşılanır..." denilmek suretiyle yasa koyucu tarafından Türk Telekom'da çalışan kapsam dışı personelin, kamu personeli sayıldığını, bu duruma göre, davalı Türk Telekom hisselerinin devrinin fiilen gerçekleştiği tarihten sonra davacıyla davalı Şirket arasındaki uyuşmazlığın, bir özel hukuk ilişkisi niteliğini taşıdığını, öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde: "a) (Değişik: 8.6.2000-4577/5md) idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c) (Değişik: 18.12.1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar."ın İdari dava türleri olarak sayıldığını, kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabileceğini, dolayısıyla, işlemin tesis edildiği tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekomünikasyon A.Ş.nin davalı olması karşısında, ortada idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmenin olanaksız olduğunu, belirtilen tüm bu hususlara göre, daha önce davalı şirkette görev yapmış olan davacının isteminin, özelleştirilen kuruluş tarafından zımnen reddedilmesi üzerine açılan davanın özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli bulunduğunu belirterek, 2247 sayılı Kanun'un 10 ve 13. maddeleri gereğince, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına, dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı’na gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinden 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; davalı Türk Telekomünikasyon A.Ş. vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nca, davalı Türk Telekomünikasyon AŞ. Bakımından 10.maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN’ın davada adli yargının, Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın ise davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davalı şirkette görev yapmakta iken, 406 sayılı Yasa'nın Ek-29. maddesi ile 4046 sayılı Yasa'nın 22.maddesine göre adı Devlet Personel Başkanlığına bildirilen davacı tarafından, maaş nakil ilmühaberinin düzeltilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ve aradaki farkın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

406 sayılı Yasa’nın anılan Ek 22.maddesi uyarınca, Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne ait asli ve sürekli kadrolar belirlenerek 4.4.2000 tarih ve 24010 (Mükerrer) sayılı R.G. de yayımlanan 31.3.2000 tarih ve 2000/331 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan listede: merkez teşkilatı için 100 ve taşra teşkilatı için 100 (6 Bölge Müdürü, 12 Bölge Müdür Yardımcısı ve 82 İl Telekom Müdürü) kadro ihdas edilmiş; öte yandan, aynı Yasa maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan “Türk Telekomünikasyon A.Ş. Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği” adı altındaki düzenleme, Yönetim Kurulunun 31.8.2000 tarih ve 407 sayılı kararıyla kabul edilmek suretiyle yürürlüğe konulmuştur.

406 sayılı Yasa’nın Ek 29. maddesinin 3.7.2005 tarih ve 5398 sayılı Kanun’la değişik birinci fıkrasında, “Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde ellinin altına düşmesi durumunda; Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden yüzseksen gün aylıksız izinli sayılır.Bu personel belirtilen süre içinde Türk Telekomda çalışmaya devam eder ve hisse devir tarihinden nakli için Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihe kadarki aylık ücret, harcırah, sağlık giderleri, cenaze giderleri ve ölüm yardımı ile diğer mali ve özlük hakları Türk Telekom tarafından karşılanır…” denilerek, yasakoyucu tarafından Türk Telekom’da 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ile kapsam dışı personel, kamu personeli sayılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

Belirtilen nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, Van 3. İdare Mahkemesinin Görevlilik Kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Van 3. İdare Mahkemesi’nin 09.11.2012 gün, E:2011/2579 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/776

KARAR NO: 2013/864

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

K A R A R

Davacı : T.K.

Vekili : Av. N.B.D.

Davalı : Türk Telekomünikasyon A.Ş.

Vekili : Av. R.Y.A.

O L A Y : Davacı vekili 24.03.2011 günlü dava dilekçesinde özetle, davacının, Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğü’nde teknisyen yardımcısı unvanı ile görev yapmakta iken, 4046 sayılı Kanunun 22. maddesi kapsamında diğer kamu kurum ve kuruluşlarına nakli yapılmak üzere 15.08.2009 tarihinde adının Devlet Personel Dairesi Başkanlığına bildirildiğini, nakil sırasında davalı kurum tarafından düzenlenen yer değiştirme suretiyle atamalarda aylık bildirim tablosunu incelediğinde, ek ödemelere yer verilmediğini fark etmesi üzerine, ek ödemelerin ilave edilerek maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi ve ek ödemelerin faiz ile birlikte ödenmesi için 08.12.2010 tarihinde davalı kuruma müracaat ettiğini, bu müracaata süresi içerisinde cevap alamadığı için, bu hususun zımni ret olarak algılandığını belirterek, maaş nakil ilmühaberinin yeniden düzenlenmesi talebinin reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Türk Telekomünikasyon A.Ş. vekilince süresi içerisinde sunulan cevap dilekçesi ile özetle, görev itirazında bulunulmuştur.

Ankara 1. İdare Mahkemesi; 28.05.2012 gün, E:2011/577, K:2012/1912 sayı ile özetle; davanın yetki yönünden reddi ile, dosyanın yetkili Antalya İdare Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

Antalya 1. İdare Mahkemesi; 03.08.2012 gün, E:2012/973 sayı ile özetle, uyuşmazlık konusu işlemin idarenin tek yanlı idaresiyle, üstün emredici yetkisi dahilinde tesis edildiği ve tarafların arasında özel hukuk hükümlerinin uygulanmasının söz konusu olmadığının anlaşıldığından bahisle davanın görüm ve çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğunu belirterek, davalı idarenin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı; Telekomünikasyon şebekeleri üzerinden sunulan ulusal ve uluslararası ses iletimini ihtiva eden telefon hizmetlerini 31.12.2003 tarihine kadar "tekel" olarak yürütmekle görevli kılınan ve çoğunluk hisseleri kamuya ait bulunan Türk Telekom'un, tekel kapsamında kamu hizmeti yürüten, ancak kuruluş yasasındaki son düzenlemeler ile kendine özgü statüye sahip olan ve sermayesindeki kamu payı %50' nin altına düşünceye kadar kamu kuruluşu niteliğini taşıyan bir kuruluş olduğunu, özelleştirme kapsamında bulunan Türk Telekomünikasyon A.Ş.'deki tamamı Hazineye ait bulunan hisselerden % 55'inin, Bakanlar Kurulu'nun 25.7.2005 tarih ve 2005/9146 sayılı "Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketinin" % 55 oranındaki Hissesinin Blok Olarak Satışına İlişkin Nihai Devir İşlemlerine Dair Kararın Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar"ı uyarınca, 14.11.2005 tarihli Hisse Satış Sözleşmesi ile Ojer Telekomünikasyon A.Ş.'ne satıldığını, Anayasa'nın 128. maddesinde, "Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür" hükmünün yer aldığını, 406 sayılı Yasa'nın Ek 29. maddesinin 3.7.2005 tarih ve 5398 sayılı Kanunla değişik birinci fıkrasında, "Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde ellinin altına düşmesi durumunda; Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden yüzseksen gün aylıksız izinli sayılır. Bu personel belirtilen süre içinde Türk Telekomda çalışmaya devam eder ve hisse devir tarihinden nakli için Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihe kadarki aylık ücret, harcırah, sağlık giderleri, cenaze giderleri ve ölüm yardımı ile diğer mali ve özlük hakları Türk Telekom tarafından karşılanır..." denilmek suretiyle yasa koyucu tarafından Türk Telekom'da çalışan kapsam dışı personelin, kamu personeli sayıldığını, bu duruma göre, davalı Türk Telekom hisselerinin devrinin fiilen gerçekleştiği tarihten sonra davacıyla davalı Şirket arasındaki uyuşmazlığın, bir özel hukuk ilişkisi niteliğini taşıdığını, öte yandan, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde: "a) (Değişik: 8.6.2000-4577/5md) idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c) (Değişik: 18.12.1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar."ın İdari dava türleri olarak sayıldığını, kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabileceğini, dolayısıyla, işlemin tesis edildiği tarihte davalı mevkiinde kamu kuruluşu niteliği taşımayan Türk Telekomünikasyon A.Ş.nin davalı olması karşısında, ortada idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmenin olanaksız olduğunu, belirtilen tüm bu hususlara göre, daha önce davalı şirkette görev yapmış olan davacının isteminin, özelleştirilen kuruluş tarafından zımnen reddedilmesi üzerine açılan davanın özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli bulunduğunu belirterek, 2247 sayılı Kanun'un 10 ve 13. maddeleri gereğince, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına, dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı’na gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN’ın davada adli yargının, Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın ise davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Bu sürece paralel olarak Türk Telekom personelinin durumu incelendiğinde:

406 sayılı Yasa’nın anılan Ek 22.maddesi uyarınca, Türk Telekom A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne ait asli ve sürekli kadrolar belirlenerek 4.4.2000 tarih ve 24010 (Mükerrer) sayılı R.G. de yayımlanan 31.3.2000 tarih ve 2000/331 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yer alan listede: merkez teşkilatı için 100 ve taşra teşkilatı için 100 (6 Bölge Müdürü, 12 Bölge Müdür Yardımcısı ve 82 İl Telekom Müdürü) kadro ihdas edilmiş; öte yandan, aynı Yasa maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak hazırlanan “Türk Telekomünikasyon A.Ş. Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği” adı altındaki düzenleme, Yönetim Kurulunun 31.8.2000 tarih ve 407 sayılı kararıyla kabul edilmek suretiyle yürürlüğe konulmuştur.

406 sayılı Yasa’nın Ek 29. maddesinin 3.7.2005 tarih ve 5398 sayılı Kanun’la değişik birinci fıkrasında, “Türk Telekom hisselerinin devri sonucu kamu payının yüzde ellinin altına düşmesi durumunda; Türk Telekomda ek 22 nci maddenin (a) bendinin bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri uyarınca belirlenen asli ve sürekli görevlerde çalışmakta olanlar ile 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak kadrolu veya sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ve kapsam dışı personel, kamu görevlerinden yüzseksen gün aylıksız izinli sayılır.Bu personel belirtilen süre içinde Türk Telekomda çalışmaya devam eder ve hisse devir tarihinden nakli için Devlet Personel Başkanlığına bildirildikleri tarihe kadarki aylık ücret, harcırah, sağlık giderleri, cenaze giderleri ve ölüm yardımı ile diğer mali ve özlük hakları Türk Telekom tarafından karşılanır…” denilerek, yasakoyucu tarafından Türk Telekom’da 22.1.1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye tabi olarak sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar ile kapsam dışı personel, kamu personeli sayılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

Belirtilen nedenlerle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, Antalya 1. İdare Mahkemesinin Görevlilik Kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, Antalya 1. İdare Mahkemesi’nin 03.08.2012 gün, E:2012/973 sayılı GÖREVLİLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

—— • ——

Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığından:

ESAS NO : 2013/777

KARAR NO: 2013/865

KARAR TR : 13.05.2013

(Hukuk Bölümü)

ÖZET : 2872 sayılı Kanun’un 20/h maddesine aykırılık nedeniyle Cumhuriyet Savcısı tarafından verilen idari yaptırım kararının kaldırılması istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.

K A R A R

Davacı : Sağlık Bakanlığı Ulucanlar Göz Eğitim ve Araştırma Hastanesine izafeten Ankara Muhakemat Müdürlüğü

Vekili : Av. Y.K.

Davalı : Altındağ Belediye Başkanlığı

O L A Y : Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Ankara Kabahatler Bürosu’nun 15.06.2010 tarih ve Kabahat Defteri No:2010/4707, Karar Numarası: 2010/4297 sayılı İdari Yaptırım Kararı ile, davacı hastanenin soğutma-havalandırma sistemi ve cihazlarının neden olduğu gürültü kirliliği nedeniyle 2872 sayılı Çevre Kanununa aykırı kabahatin işlendiği; işlenen kabahat eylemi nedeni ile işlem yapılıp soruşturma sonucunda tespit tutanağı düzenlenerek suç duyurusunda bulunulduğu belirtilerek, eylemin 2872 sayılı Kanun’un 20/h maddesine temas ettiğinden bahisle, 5252 sayılı TCK’nın yürürlüğüne ilişkin Kanun’un 7.maddesi ve VUK’nun 298.maddesindeki yeniden değerlendirme oranında artırım ile hesaplanan, 4.000,00TL idari para cezasının ödenmesi hususu davacıya tebliğ edilmiştir.

Davacı vekili, söz konusu idari para cezasının kaldırılması istemiyle adli yargı yerinde itirazda bulunmuştur.

ANKARA 7. SULH CEZA MAHKEMESİ: 14.01.2011 gün ve Değ. İş No: 2010/863 sayı ile, yapılan incelemede 2872 sayılı Yasa’nın 20. Maddesinin (h) bendine aykırılıktan dolayı idari para cezası verildiği görülmekle, aynı Yasanın 25/2. maddesi ve 5326 sayılı Yasa gereği itiraza bakmaya İdare Mahkemesi’nin yetkili olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karara itiraz edilmesi üzerine, Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görevsizlik kararının kaldırılmasına kesin olarak karar verilmiş, bunun üzerine Mahkemece bu kararın yazılı emir suretiyle bozulması istemiyle Adalet Bakanlığına başvurulmuş, başvurunun kabulü sonucu Yargıtay 7. Ceza Daire’since kararı bozulan Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi, bu kez bozma ilamı uyarınca itirazın reddine kesin olarak karar vermiş, verilen görevsizlik kararı bu şekilde kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez, aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 12.İDARE MAHKEMESİ:8.3.2013 gün ve E: 2013/303,K:2013/603 sayı ile, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin E:2011/265, K:2012/65 sayılı kararına dayanarak idari yaptırım kararının idari makam ve mercilerce değil de soruşturma konusu fiilin suç olmayıp kabahat olarak değerlendirilmesi sonucu Cumhuriyet Başsavcılığı'nca verildiği dikkate alındığında, kararın idari işlemden çok, yargısal nitelikte bir yetkinin kullanılması sonucu verilen ceza niteliğini taşıdığı açık olduğundan, davanın çözümünün, Kabahatler Kanununu hükümleri uyarınca adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, verilen karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

l-İLK İNCELEME:Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre;

Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulu’nun 11.7.1988 günlü, E:1988/1, K:1988/1 sayılı İlke Kararında, “2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun bütünüyle incelenip değerlendirilmesinden, bu Kanunun uygulanması yönünden 2 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, ‘ceza uyuşmazlıkları’ ibaresinden, savcının ya da şahsi davacının talebi ile başlayan yargılaması sonunda sanığın mahkumiyetine ya da beraatine hükmedilebilecek davalarda, askeri ve adli ceza mahkemeleri arasında çıkan görev ve hüküm uyuşmazlıklarının anlaşılması, bunun dışında kalan tüm görev uyuşmazlıklarının ‘hukuk uyuşmazlığı’ sayılması gerektiği sonucuna varılmaktadır. Uygulanması idari organlara bırakılan cezalar, adli nitelikte olmadığından, bunlar hakkında yapılan itirazlar ya da açılan davalar ‘ceza davası’ olarak nitelendirilemezler. İdari niteliklerinden dolayı bu davalara ilişkin görev ve hüküm uyuşmazlıklarının Uyuşmazlık Mahkemesinin Hukuk Bölümünde incelenip çözümlenmesi gerektiği…” açıkça belirtilmiştir. Bu durum göz önüne alındığında, olay bölümünde yazılı başvuru konusu görev uyuşmazlığının Hukuk Bölümünde incelenmesi gerektiği kuşkusuzdur.

Adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

Dava, 2872 sayılı Kanun’un 20/h maddesine aykırılık nedeniyle Cumhuriyet Savcısı tarafından verilen idari yaptırım kararının kaldırılması istemiyle açılmıştır.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun “İdari nitelikteki cezalar” başlıklı 20.maddesinde, “(Değişik: 26/4/2006 – 5491/14 md.)

İdarî nitelikteki cezalar şunlardır:

(…)

h) Bu Kanunun 14 üncü maddesine göre çıkarılan yönetmelikle belirlenen önlemleri almayan veya standartlara aykırı şekilde gürültü ve titreşime neden olanlara, konutlar için 400 Türk Lirası,ulaşım araçları için 1.200 Türk Lirası, işyerleri ve atölyeler için 4.000 Türk Lirası, fabrika,şantiye ve eğlence gürültüsü için 12.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.

(…)

Bu maddenin uygulamasında Türk Ceza Kanunu ile diğer kanunların, fiilin suç oluşturması haline ilişkin hükümleri saklıdır ”; aynı Kanun’un, “İdarî yaptırımların uygulanması, tahsil usûlü ve itiraz^”başlıklı 25. maddesinde , “Değişik: 26/4/2006 – 5491/17 md.)

Bu Kanunda öngörülen idarî yaptırımların uygulanmasını gerektiren fiillerle ilgili olarak yetkili denetleme elemanlarınca bir tutanak tanzim edilir. Bu tutanak denetleme elemanlarının bağlı bulunduğu ve idarî yaptırım kararını vermeye yetkili mercie intikal ettirilir. Bu merci, tutanağı değerlendirerek gerekli idarî yaptırım kararını verir. İdarî yaptırım kararı, 11/2/1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre idarî yaptırım kararını veren merci tarafından ilgiliye tebliğ edilir.

İdarî yaptırım kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde idare mahkemesinde dava açılabilir. Dava açmış olmak idarece verilen cezanın tahsilini durdurmaz.

İdarî para cezalarının tahsil usûlü hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.

Ceza vermeye yetkili kurum ve merciler tarafından tahsil edilen idarî para cezaları, Maliye Bakanlığından izin alınarak Bakanlıkça bastırılan ve dağıtılan makbuz karşılığında tahsil edilir.

Bu Kanuna göre verilecek idarî para cezalarında ihlalin tespiti ve cezanın kesilmesi usûlleri ile ceza uygulamasında kullanılacak makbuzların şekli, dağıtımı ve kontrolüne ilişkin usûl ve esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir ” hükümlerine yer verilmiştir.

Uyuşmazlık Mahkemesince, 2872 sayılı Yasa’nın 20. maddesine göre verilen idari para cezasına karşı yapılan itirazın görüm ve çözümünde; 5326 sayılı Kabahatler Kanu-nu’nun 3. maddesi ve 2872 sayılı Yasa’da bu cezalara karşı idare mahkemesinde dava açılabileceğinin belirtilmesi karşısında, idari yargı yerinin görevli olduğu kabul edilmektedir.

Ancak bakılan davada, idari yaptırım kararının Cumhuriyet Savcısı tarafından verildiği dikkate alındığında yeniden değerlendirme yapılması gerekmektedir.

4.11.2004 gün ve 5252 sayılı Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun’un “Hafif hapis ve hafif para cezalarının idari para cezasına dönüştürülmesi” başlığını taşıyan 7. Maddesinde (Değişik: 11.5.2005 – 5349/3 md.), “(1) Kanunlarda, "hafif hapis" veya "hafif para" cezası olarak öngörülen yaptırımlar, idari para cezasına dönüştürülmüştür. İdari para cezasının hesaplanmasında 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 52 nci maddesi hükümleri uygulanır. İlgili kanunda "hafif hapis" cezasının üst sınırının belirtilmediği hallerde, idari para cezasının hesaplanmasında esas alınacak gün sayısının üst sınırı, yediyüzotuzdur.

(2) Kanunlarda, "hafif hapis cezası" ile "hafif para cezası"nın seçimlik olarak veya birlikte öngörüldüğü hallerde, idari para cezası yaptırımının belirlenmesinde "hafif hapis cezası" esas alınır.

(3) Kanunlarda, sadece "hafif para cezası"nın öngörüldüğü ve cezanın alt veya üst sınırının belirtilmediği hallerde, idari para cezası, yüzyirmimilyon Türk Lirasından az, onsekizmilyar Türk Lirasından fazla olamaz.

(4) Bu madde hükmüne göre idari para cezasına karar vermeye Cumhuriyet savcısı yetkilidir” hükmüne yer verilmiştir.

Olayda, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Ankara Kabahatler Bürosu’nun 15.06.2010 tarih ve Kabahat Defteri No:2010/4707, Karar Numarası: 2010/4297 sayılı İdari Yaptırım Kararı ile, hastanenin soğutma-havalandırma sistemi ve cihazlarının neden olduğu gürültü kirliliği nedeniyle 2872 sayılı Çevre Kanunu’na aykırı kabahatin işlendiği; işlenen kabahat eylemi nedeni ile işlem yapılıp soruşturma sonucunda tespit tutanağı düzenlenerek suç duyurusunda bulunulduğu belirtilerek, eylemin 2872 sayılı Kanun’un 20/h maddesine temas ettiğinden bahisle, 5252 sayılı TCK’nın yürürlüğüne ilişkin Kanun’un 7.maddesi, VUK’nun 298.maddesindeki yeniden değerlendirme oranında artırım ile hesaplanan 4.000,00TL idari para cezasının ödenmesi hususunun davacıya tebliğ edildiği anlaşılmıştır.

30.3.2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 3. maddesini değiştiren 6.12.2006 günlü, 5560 sayılı Yasa’nın 31. maddesinde " (1) Bu Kanunun;

a) İdarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümleri, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde,

b) Diğer genel hükümleri, idarî para cezası veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında,

uygulanır." denilmiştir.19.12.2006 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, Kabahatler Kanunu’nun; idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması halinde uygulanacağı; diğer kanunlarda görevli mahkemenin gösterilmesi durumunda ise uygulanmayacağı anlaşılmaktadır.

Ancak, 5326 sayılı Kanun’un "Cumhuriyet Savcısının Karar Verme Yetkisi" başlıklı 23. maddesinde, "(1) Cumhuriyet savcısı, kanunda açıkça hüküm bulunan hallerde bir kabahat dolayısıyla idari yaptırım kararı vermeye yetkilidir. (2) Bir suç dolayısıyla başlatılan soruşturma kapsamında bir kabahatin işlendiğini öğrenmesi halinde Cumhuriyet savcısı durumu ilgili kamu kurum ve kuruluşuna bildirebileceği gibi, kendisi de idari yaptırım kararı verebilir. (3) Soruşturma konusu fiilin kabahat oluşturduğunun anlaşılması halinde Cumhuriyet savcısı bu nedenle idari yaptırım kararı verir. Ancak, bunun için ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından idari yaptırım kararı verilmemiş olması gerekir.", "Başvuru Yolu" başlıklı 27. maddesinde “(1) İdarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesine ilişkin idarî yaptırım kararına karşı, kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabilir. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî yaptırım kararı kesinleşir. / (2) Mücbir sebebin varlığı dolayısıyla bu sürenin geçirilmiş olması halinde bu sebebin ortadan kalktığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde karara karşı başvuruda bulunulabilir. Bu başvuru, kararın kesinleşmesini engellemez; ancak, mahkeme yerine getirmeyi durdurabilir. / (3) Başvuru, bizzat kanunî temsilci veya avukat tarafından sulh ceza mahkemesine verilecek bir dilekçe ile yapılır. Başvuru dilekçesi, iki nüsha olarak verilir. / (4) Başvuru dilekçesinde, idarî yaptırım kararına ilişkin bilgiler, bu karara karşı ileri sürülen deliller açık bir şekilde gösterilir. Dilekçede ayrıca, başvurunun süresinde yapılmasını engelleyen mücbir sebep dayanaklarıyla gösterilir. / (5) (Değişik: 6/12/2006-5560/34 md.) İdarî yaptırım kararının mahkeme tarafından verilmesi halinde, bu karara karşı ancak itiraz yoluna gidilebilir. / (6) (Ek: 6/12/2006-5560/34 md.) Soruşturma konusu fiilin suç değil de kabahat oluşturduğu gerekçesiyle idarî yaptırım kararı verilmesi halinde; kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz edildiği takdirde, idarî yaptırım kararına karşı başvuru da bu itiraz merciinde incelenir. / (7) (Ek: 6/12/2006-5560/34 md.) Kovuşturma konusu fiilin suç değil de kabahat oluşturduğu gerekçesiyle idarî yaptırım kararı verilmesi halinde; fiilin suç oluşturmaması nedeniyle verilen beraat kararına karşı kanun yoluna gidildiği takdirde, idarî yaptırım kararına karşı itiraz da bu kanun yolu merciinde incelenir. / (8) (Ek: 6/12/2006-5560/34 md.) İdarî yaptırım kararının verildiği işlem kapsamında aynı kişi ile ilgili olarak idarî yargının görev alanına giren kararların da verilmiş olması halinde; idarî yaptırım kararına ilişkin hukuka aykırılık iddiaları bu işlemin iptali talebiyle birlikte idarî yargı merciinde görülür ” denilmiştir.

Kabahatler Kanununun 23. ve 27.maddeleri birlikte irdelendiğinde; belli şartlar altında Cumhuriyet Savcıları'na da idari yaptırım kararı verebilme yetkisinin tanındığı, özellikle soruşturma konusu fiilin kabahat oluşturduğunun anlaşılması halinde Cumhuriyet savcısının ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından idari yaptırım kararı verilmemiş olması koşuluyla idari yaptırım kararı verebileceği, bu karara karşı kararın tebliği veya tefhimi tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde, sulh ceza mahkemesine başvurulabileceği, Cumhuriyet Savcısının soruşturma konusu fiilin suç değil de kabahat oluşturduğu gerekçesiyle idarî yaptırım kararı vermesi halinde kovuşturmaya yer olmadığı kararına itiraz edildiği takdirde idarî yaptırım kararına karşı başvurunun da bu itiraz merciinde inceleneceği anlaşılmaktadır.

İncelenen uyuşmazlıkta, 2872 sayılı Kanun’un 20/h maddesinin ihlal edildiği nedeniyle suç duyurusunda bulunulduğundan bahisle 5252 sayılı Kanun’un 7. maddesi de dikkate alınarak davacıya Cumhuriyet Savcısı tarafından 4.000,00TL idari para cezası verilmiştir.

Buna göre, dava konusu olayda; idari yaptırım kararının idari makam ve mercilerce değil de soruşturma konusu fiilin suç olmayıp kabahat olarak değerlendirilmesi sonucu Cumhuriyet Başsavcılığı'nca verildiği dikkate alındığında, kararın idari işlemden çok, yargısal nitelikte bir yetkinin kullanılması sonucu verilen ceza niteliğini taşıdığı açık olduğundan, davanın çözümünün, Kabahatler Kanununu hükümleri uyarınca adli yargı yerine ait olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 7. Sulh Ceza Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 7. Sulh Ceza Mahkemesi’nin 14.01.2011 gün ve Değ. İş No: 2010/863 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.