Nükleer Düzenleme Kurumundan:
NÜKLEER ENERJİ VE İYONLAŞTIRICI RADYASYONA İLİŞKİN
DENETİM VE YERİNDE İNCELEMELER YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; nükleer enerji ve
iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetler ve yetkilendirilen kişiler
için Nükleer Düzenleme Kurumu tarafından yapılan denetim ve yerinde
incelemelere ilişkin iş ve işlemleri, denetimlerin türü ve kapsamı ile
denetim görevlilerine ilişkin hususları belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik; nükleer enerji ve iyonlaştırıcı
radyasyona ilişkin faaliyetlere, bu faaliyetlerle ilgili tesis, cihaz ve
maddeler ile yetkilendirilen kişilere ve yetkilendirme kapsamında
yetkilendirilen kişilerin yüklenici, alt yüklenici, tedarikçi ve alt
tedarikçilerinin faaliyetlerine yönelik gerçekleştirilecek güvenlik,
emniyet ve nükleer güvenceye ilişkin denetim ve yerinde incelemeleri
kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 5/3/2022 tarihli ve 7381 sayılı
Nükleer Düzenleme Kanununun 7 nci maddesinin sekizinci fıkrası ile 95
sayılı Nükleer Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (b)
bendine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bulgu: İlgili mevzuat veya yetki koşulları,
Kurum kararları ve talimatları, güvenlik, emniyet ve nükleer güvenceye
ilişkin uyulması gereken teknik gerekler ile standart, prosedür ve benzeri
dokümanlar kapsamında denetim, yetkilendirme veya değerlendirme
faaliyetleri sürecinde tespit edilen eksiklik, uyumsuzluk ve
yetersizlikleri,
b) Denetim: Nükleer enerji ve iyonlaştırıcı
radyasyona ilişkin faaliyetler, yetkilendirilen kişiler ve yetkilendirme
kapsamında bu kişilerin yüklenici, alt yüklenici, tedarikçi ve alt tedarikçileri
tarafından yürütülen faaliyetlerin ilgili mevzuat veya yetki koşullarına,
Kurum kararlarına ve talimatlarına, güvenlik, emniyet ve nükleer güvenceye
ilişkin uyulması gereken teknik gerekler ile standart, prosedür ve benzeri
dokümanlara uygun bir şekilde yerine getirildiğinin, güvenliğin ve
emniyetin sağlandığının veya ilgili mevzuat kapsamında belirtilen
faaliyetlerde nükleer güvenceye ilişkin yükümlülüklerin yerine
getirildiğinin tespitine yönelik olarak Kurum tarafından gerçekleştirilen
bilgi ve belge toplama, ölçüm, analiz, muayene, test, inceleme, kontrol ve
benzeri faaliyetleri,
c) Denetim görevlisi: Denetim, yerinde inceleme
veya denetime eşlik etme faaliyetlerini yürütmek üzere Kurum tarafından
görevlendirilen kişiyi,
ç) Kontrol noktası: Belirli bir işin
gerçekleştirilmesi öncesinde, sırasında veya sonrasında; denetim, yerinde inceleme,
gözetim, gözden geçirme, muayene, kontrol, doküman kontrolü, şahitlik veya
doğrulama gibi bir faaliyet gerektiren iş adımını,
d) Kurul: Nükleer Düzenleme Kurulunu,
e) Kurum: Nükleer Düzenleme Kurumunu,
f) Kurum denetçisi: Kurum tarafından belirlenen
vasıfları taşıyan Kurum personeli arasından, denetim faaliyetlerini Kurum
adına yapmak üzere Kurul tarafından yetki verilen kişiyi,
g) Programlı denetim: Yıllık denetim programında
yer alan denetimleri,
ğ) Programsız denetim: Kurumun hizmet birimleri
tarafından gelen talepler, ilgili planlardaki değişiklikler ve gelişen yeni
durumlar nedeniyle ihtiyaç duyulan veya önceki denetimlerde elde edilen
bulgular çerçevesinde gerçekleştirilen ve yıllık denetim programında yer
almayan denetimler ile tepkisel denetimleri,
h) Tepkisel denetim: Meydana gelen olağandışı bir
olay nedeniyle; olayın etkilerine ve varsa olay nedeniyle yürütülen
düzeltici ve önleyici faaliyetlerin yeterliğine veya şikâyetlere, ihbarlara
ya da kişisel doz değerlerine ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan
değerlendirme sonucu gerçekleştirilen programsız denetimleri,
ı) Tesis: Nükleer tesis, radyasyon tesisi,
radyoaktif atık tesisi veya bir etkin kilogramdan daha fazla nükleer madde
bulundurulan yeri,
i) Uygunsuzluk: Kurum tarafından güvenlik, emniyet
ve nükleer güvence kapsamında yapılan değerlendirme sonucuna göre hakkında
idari yaptırım süreci başlatılabilecek bulguları,
j) Yerinde inceleme: Yetkilendirilmek üzere başvuru
yapan kişilere, yetkilendirilen kişilere veya yetkilendirilen kişilerin
yüklenici, alt yüklenici, tedarikçi, alt tedarikçilerinin yetkilendirme
kapsamındaki faaliyetlerine yönelik gerçekleştirilen yetkilendirme,
değerlendirme veya denetime esas bilgi ve belge toplama, ölçüm, analiz,
muayene, test, inceleme, kontrol ve benzeri faaliyetleri,
k) Yerleşik denetim görevlisi: Yetkilendirilmek
üzere başvuru yapan kişilerin, yetkilendirilen kişilerin ve yetkilendirilen
kişilerin yüklenici, alt yüklenici, tedarikçi ve alt tedarikçilerinin
yetkilendirme kapsamındaki faaliyetlerinin yürütüldüğü tesis veya yerlerde
Kurum tarafından yerleşik olarak görevlendirilen denetim görevlisini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Denetim ve Yerinde İncelemeye İlişkin Hususlar
Genel
hususlar
MADDE 5- (1) Kurum, nükleer enerji ve iyonlaştırıcı
radyasyona ilişkin faaliyetlerin; ilgili mevzuat veya yetki koşullarına,
Kurum kararlarına ve talimatlarına, güvenlik, emniyet ve nükleer güvenceye
ilişkin uyulması gereken teknik gerekler ile standart, prosedür ve benzeri
dokümanlara uygunluğunu denetim ve yerinde incelemelerle tespit ve teyit
eder.
(2) Denetim ve yerinde incelemeler, nükleer enerji
ve iyonlaştırıcı radyasyona ilişkin faaliyetler ve bu faaliyetlerle ilgili
kişi, tesis, cihaz ve maddelere yönelik olarak, Kurum tarafından
düzenleyici kontrolden çıkarma kararı verilene kadar tüm aşamalarda
gerçekleştirilebilir.
(3) Denetimler, gerçek veya tüzel kişilerin genel
denetimini içerebileceği gibi belirlenen konular özelinde de gerçekleştirilebilir.
(4) Denetim ve yerinde incelemeler; yetkilendirilen
kişilerin yüklenici, alt yüklenici, tedarikçi ve alt tedarikçilerinin
yetkilendirme kapsamındaki faaliyetleri yürüttükleri yerleşkelerinde de
gerçekleştirilebilir.
(5) Denetimlerin sıklığı ve kapsamı ile yerinde
incelemelerin kapsamı dereceli yaklaşım ilkesi göz önünde bulundurularak
Kurum tarafından belirlenir.
(6) Kurum, gerek görmesi hâlinde, tesislerde veya
faaliyetlerin yürütüldüğü yerlerde yerleşik denetim görevlisi
görevlendirir.
(7) İhtiyaç hâlinde, yapılan denetimlerde ilgili
kamu kurum ve kuruluşlarıyla iş birliği yapılır.
(8) Kurum tarafından denetim ve yerinde
incelemelerin gerçekleştirilmesi veya yetkilendirilen kişinin yükümlülüklerini
yerine getirmek üzere görevlendirme yapması ya da hizmet alması,
yetkilendirilen kişinin sorumluluğunu azaltmaz veya ortadan kaldırmaz.
(9) Kurum tarafından gerçekleştirilen denetim ve
yerinde incelemeler, yetkilendirilen kişi tarafından veya onun adına
yürütülen iç denetim, gözetim, kontrol, doğrulama ve benzeri faaliyetlerin
yerine geçmez.
Denetimin
kapsamı
MADDE 6- (1) Denetimler uygulanabilirliğine göre;
a) Yetkilendirme kapsamında yürütülen faaliyetleri
ve bu faaliyetlerle ilgili bilgi ve belgeleri,
b) Yetkilendirme kapsamında Kurum tarafından talep
edilen kayıt, plan, program, rapor ve talimatların uygunluğunu, yeterliğini
ve güncelliğini,
c) Güvenlik, emniyet ve nükleer güvencenin
sağlanmasına ilişkin alınan tedbirleri ve düzenlemeleri,
ç) Güvenlik kültürünü,
d) Emniyet kültürünü,
e) Yönetim sistemini,
f) Personelin yetkinliğini ve sayıca yeterliğini,
g) Güvenlik ve emniyet açısından önemli yapı,
sistem, bileşenler ve malzemeler ile gerek görülmesi hâlinde diğer yapı,
sistem, bileşen ve malzemelere ilişkin imalat, saha, inşa, işletmeye alma,
işletme, işletmeden çıkarma ve düzenleyici kontrolden çıkarma da dâhil tüm
süreçlerde yürütülen faaliyetleri,
ğ) Yetkilendirme kapsamında; yetkilendirilen
kişilerin yüklenici, alt yüklenici, tedarikçi ve alt tedarikçilerinin
yürüttüğü faaliyetleri,
h) Daha önceki denetimlerde tespit edilen
hususların giderildiğinin tespitini,
ı) Güvenlik, emniyet ve nükleer güvenceye ilişkin
olarak Kurum tarafından gerekli görülen diğer hususları,
kapsayacak şekilde gerçekleştirilir.
Denetimin
türü
MADDE 7- (1) Denetimler, Kurum tarafından programlı veya
programsız olarak sınıflandırılır.
(2) Denetimler resmî tatil günleri de dâhil olmak
üzere yılın herhangi bir günü ve günün herhangi bir saatinde haberli veya
habersiz olarak gerçekleştirilebilir.
(3) Haberli denetimler, ilgili belgelerin ve
personelin denetim sırasında hazır bulundurulmasını ve denetimin
planlandığı şekilde uygulanabilmesini sağlamak için önceden bildirilerek
gerçekleştirilir.
(4) Habersiz denetimler, bu Yönetmelik kapsamındaki
faaliyetlerin hâlihazırdaki durumunun tespiti için önceden bildirilmeksizin
gerçekleştirilir.
Denetimin
yöntemi
MADDE 8- (1) Denetimlerin gerçekleştirilmesinde
uygulanabilirliğine göre;
a) Gerekli kayıtların ve belgelerin incelenmesi ve
değerlendirilmesi,
b) Gözetim, izleme ve gerekli hususlarda inceleme,
araştırma ve soruşturma yapılması,
c) Gerektiğinde test, muayene ve ölçüm yapılması
veya yaptırılması, analiz ettirilmek üzere numune alınması veya
aldırılması,
ç) Gerekli görülen kişilerle görüşme yapılması,
d) Denetimin kapsamı ve ilgili mevzuat hükümleri
çerçevesinde, görsel, işitsel veya yazılı kayıt tutulması,
yöntemleri kullanılır.
(2) Kurum;
a) Yerinde inceleme kapsamında veya Kurum
tarafından alınan hizmetler vasıtasıyla elde edilen bilgi, belge ve
tespitlerin incelenmesi sonucunda,
b) Mücbir sebepler nedeniyle denetimin yerinde
gerçekleştirilememesi hâlinde,
c) Denetime tabi olanlardan talep edilen bilgi ve
belgelerin incelenmesi sonucunda,
uzaktan denetim gerçekleştirebilir.
Denetime
tabi olanların yükümlülükleri
MADDE 9- (1) Denetime tabi olanlar;
a) Yetkilendirme öncesinde veya sonrasında
gerçekleştirilecek denetim ve yerinde incelemelerin planlanması ve
gerçekleştirilmesi için gerekli olan bilgi ve belgeleri istenen biçim,
kapsam, içerik ve sürede Kuruma sunmakla,
b) Denetim görevlilerinin görevlerini
serbestçe ve zamanında yerine getirebilmeleri için gerekli şartları sağlamakla,
c) Denetim ve yerinde inceleme sırasında
radyasyondan korunma ile iş sağlığı ve güvenliği gerekleri kapsamında
ihtiyaç duyulan çalışma ortamını, cihazı, malzemeyi ve koruyucu donanımı
sağlamakla ve gerekli bilgilendirmeyi yapmakla,
ç) Denetim sırasında güvenlik, emniyet ve nükleer
güvenceyle ilgili kayıtlar ile her türlü bilgi ve belgeyi istenen biçim,
kapsam, içerik ve sürede sağlamakla,
d) Denetim ve yerinde inceleme kapsamındaki yapı,
sistem, bileşen ve cihazlara erişimi sağlamakla,
e) Talep edilmesi durumunda, bilgi güvenliği
gerekleri de dikkate alınarak denetim ve yerinde inceleme kapsamındaki
yazılım ve donanıma erişimi sağlamakla,
f) Denetim veya yerinde inceleme sırasında Kurum
tarafından talep edilmesi hâlinde herhangi bir cihazı kullanarak test,
muayene ve ölçüm yapılmasını veya yaptırılmasını, analiz ettirilmek üzere
numune alınmasını veya aldırılmasını sağlamakla,
g) Yetkilendirme kapsamında yürüttüğü faaliyetlerin
programlı ya da programsız denetimlerinin ve yerinde incelemelerinin
serbestçe ve zamanında gerçekleştirilebilmesi için gerekli şartları
sağlamakla,
ğ) Denetim ve yerinde inceleme kapsamında Kurum
tarafından bildirilen belgelerin Türkçe veya İngilizce bir kopyasının
ilgili denetim yerinde hazır bulundurulmasını sağlamakla ve ihtiyaç
duyulacak diğer belgeleri Kurum tarafından uygun görülen sürede sunmakla,
h) Denetim ve yerinde inceleme sırasında gerekli
iletişimin sağlanabilmesi için ihtiyaç duyulması hâlinde Türkçe veya
İngilizce çeviri yapabilen tercüman veya personeli sağlamakla,
ı) Denetim görevlilerinin, denetlenenin ilgili
yerleşkelerine girişi için gerekli düzenlemeleri yapmakla,
i) Haberli denetimlerde ilgili personelin hazır
bulundurulmasını sağlamakla,
j) Kurum tarafından kendilerine bildirilen
kontrol noktalarına ilişkin denetim veya yerinde incelemelerin gerçekleştirilebilmesi
için Kurum tarafından belirlenen sürede Kuruma bildirim yapmakla,
k) Faaliyetlerine yönelik belirlenmiş kontrol
noktalarına ilişkin sorumluluklarını yerine getirmekle,
yükümlüdür.
(2) Yetkilendirilen kişi yetkilendirme kapsamında
denetime esas olmak üzere; yüklenici, alt yüklenici, tedarikçi ve alt
tedarikçilerini ve bunların faaliyet alanlarını içeren listeyi her üç ayda
bir Kuruma sunar.
(3) Denetlenen, denetimlerde tespit edilen
bulgularla veya bu bulgulara dayanan uygunsuzluklarla ilgili gerekli
önlemleri almakla, bunların verilen süre içerisinde giderilmesini
sağlamakla, tekrarlanmasını veya bunlara bağlı başka uygunsuzlukların
ortaya çıkmasını önlemek için tedbir almakla, güvenliğin, emniyetin ve
nükleer güvencenin sağlandığının doğrulanması için gerekli teknik kontrol,
inceleme veya testleri yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Söz konusu bulgular
veya bu bulgulara dayanan uygunsuzluklarla ilgili olarak Kurum tarafından
bir idari yaptırım uygulanmış olup olmaması denetlenenin bu yükümlülüğünü
azaltmaz veya ortadan kaldırmaz.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Denetim Görevlilerinin Vasıfları,
Yetkilendirilmesi, Yetkileri ve Sorumlulukları
Kurum
denetçilerinin vasıfları ve yetkilendirilmesi
MADDE 10-
(1) Kurumun denetimle
görevlendirilen hizmet birimlerinde görev yapan personelden aşağıdaki
vasıflara sahip olanlar Kurum denetçisi olarak yetkilendirilir:
a) Mühendislik veya fen bilimlerinin ilgili
alanlarında en az dört yıllık eğitim veren fakültelerden ya da bunlara
denkliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen yurt içindeki veya
yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmak.
b) Görevin gerektirdiği mental ve fiziksel
yeterliğe sahip olmak.
c) Kurumun görev ve yetki alanına giren konularda
Kurum bünyesinde en az üç yıl çalışmış olmak.
ç) Görev yapacağı denetim alanına göre içeriği,
süresi ve başarı ölçütleri Kurum tarafından belirlenen eğitim programını ve
denetimlere katılımı da içeren denetçi vasıflandırma programını başarıyla
tamamlamış olmak.
d) İlgili mevzuatla belirlenen mesleki etik
davranış ilkeleri çerçevesinde görevin yerine getirilmesinde sakınca
doğuracak bir disiplin cezası almamış olmak.
(2) Birinci fıkrada belirlenen vasıfları taşıyan
denetçi adayları, tamamladıkları eğitimin ve denetim katılım programının
kapsamına göre Kurul tarafından beş yıl süre ile Kurum denetçisi olarak
yetkilendirilir.
(3) Kurum denetçilerine, Kurum tarafından denetim
yetkisini gösteren ayrı bir kimlik kartı verilir.
(4) Kurum denetçileri, yetki sürelerinin bitiminden
önce tazeleme eğitimini tamamlamalarını takiben Kurul tarafından beş yıl
süreyle tekrar yetkilendirilebilir.
(5) Birinci fıkrada belirlenen vasıflardan en az
birini kaybeden Kurum denetçilerinin yetkileri kendiliğinden sona erer.
Denetim
görevlileri
MADDE 11-
(1) Denetim görevlileri şunlardır:
a) Kurum denetçileri.
b) Denetime eşlik etmek veya yerinde inceleme
yapmak üzere görevlendirilen diğer Kurum personeli.
c) Denetimin veya yerinde incelemenin kapsamına
ilişkin bilgi ve tecrübesinden faydalanmak amacıyla denetime eşlik etmek
veya yerinde inceleme yapmak üzere ilgili mevzuat uyarınca Kurum tarafından
görevlendirilen, kamu kurum ve kuruluşlarının personeli.
ç) Denetim ve yerinde inceleme kapsamında sonuçları
itibarıyla Kurum açısından bağlayıcı olmayacak şekilde inceleme, araştırma,
tespit ve raporlama yapmak üzere hizmet alınan ihtisas sahibi kamu kurum ve
kuruluşları, özel hukuk tüzel kişileri ve gerçek kişiler veya bunların
personeli.
Denetim
görevlilerinin yetkileri ve sorumlulukları
MADDE 12-
(1) Kurum denetçileri ve denetime
eşlik etmek üzere görevlendirilen diğer Kurum personeli denetim amacıyla
ilgili yerlere veya tesislere girmek; faaliyetleri denetlemek ve yerinde
incelemek; gerekli gördükleri kişilerle görüşmek ve gerekli gördükleri
hususlarda inceleme, araştırma ve soruşturma yapmak; her türlü bilgi, belge
ve kayıtları istemek, incelemek, inceletmek, alıkoymak veya suretini almak;
herhangi bir malzeme veya numuneyi almak, aldırmak, alıkoymak, usulüne
uygun olarak bertaraf etmek veya ettirmek; herhangi bir cihazı kullanarak
ölçüm, analiz, muayene ve test yapmak veya yaptırmak; görsel, işitsel veya
yazılı kayıt tutmak yetkisine sahiptir.
(2) Denetime eşlik etmek veya yerinde inceleme
yapmak üzere Kurum tarafından görevlendirilen personel ile denetim ve
yerinde inceleme kapsamında sonuçları itibarıyla Kurum açısından bağlayıcı
olmayacak şekilde inceleme, araştırma, tespit ve raporlama yapmak üzere
hizmet alınanlar veya bunların personeli; ilgili yerlere veya tesislere
girmek; gerekli gördüğü kişilerle görüşmek; her türlü bilgi, belge ve
kayıtları incelemek, suretini almak; herhangi bir malzeme veya numuneyi
almak; herhangi bir cihazı kullanarak ölçüm, analiz, muayene ve test
yapmak; görsel, işitsel veya yazılı kayıt tutmak yetkisine sahiptir.
(3) Denetim ve yerinde inceleme faaliyetleri Kurum
adına yapılır. Denetim görevlileri, denetim ve yerinde inceleme görevleri
kapsamında;
a) Kendilerinin ve yakınlarının çıkarlarının söz
konusu olabileceği veya tarafsızlığını etkileyebilecek her türlü durumdan
kaçınmakla,
b) Yetki ve nüfuzunu kullanarak denetlenenden
hizmet veya imkân talep etmemekle,
c) Kamu kaynaklarını denetim veya yerinde inceleme
görevinin gerektirdiği hâller dışında kullanmamakla,
ç) Onur kırıcı, küçük düşürücü, keyfî, baskıcı,
hakaret veya tehdit edici davranışlardan kaçınmakla,
d) Temin ettikleri bilgi ve belgeleri gizlilik
derecesine uygun olarak muhafaza etmekle ve kendi yararlarına veya
başkalarının yarar ve zararına kullanmamakla,
e) Başkalarına herhangi bir vaat veya taahhütte
bulunmamakla,
f) Görevlerinin saygınlığını ve güvenilirliğini
zedeleyen tutum ve davranışlardan kaçınmakla,
g) Görevlerini ilgili mevzuatta belirtilen diğer mesleki
etik davranış ilkelerine uygun olarak yerine getirmekle,
yükümlüdür.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Denetim ve Yerinde İnceleme Süreçleri
Yıllık
denetim programının oluşturulması
MADDE 13-
(1) Yıllık denetim programı, Kurum
tarafından yıllık olarak gerçekleştirilecek programlı denetimleri
belirlemek amacıyla; önceki dönemde yapılan denetimlerin sonuçları, ilgili
hizmet birimlerinin talepleri, denetlenen faaliyetin özellikleri ile
denetime tabi olanların ilgili plan, program ve iş takvimleri dikkate
alınarak hazırlanır.
(2) Yıllık denetim programı, Kurul tarafından
onaylanır ve gerektiğinde güncellenir.
Denetimlerin
gerçekleştirilmesi
MADDE 14-
(1) Denetimler, Kurum tarafından
tesis veya faaliyetin türüne göre belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde
denetim ekibi tarafından gerçekleştirilir.
(2) Denetimi gerçekleştirecek denetim ekibi,
yapılacak denetimin türüne ve kapsamına göre denetim görevlileri arasından
görevlendirilir. Denetim ekibi, en az biri Kurum denetçisi olmak üzere en
az iki kişiden oluşur.
(3) Her bir denetim için denetim ekibine başkanlık
yapmak üzere bir Kurum denetçisi, denetim ekibi sorumlusu olarak
belirlenir.
(4) Haberli yapılacak denetimler, denetimlerin
kapsamı ile tesis ve faaliyetlerin türü dikkate alınarak Kurum tarafından
belirlenen süre öncesinde denetlenene bildirilir.
Denetimin
raporlanması ve sonuçlarının bildirilmesi
MADDE 15-
(1) Gerçekleştirilen denetim
sonucunda denetim ekibi tarafından denetime ilişkin rapor düzenlenerek
denetimin sonuçları, varsa tespit edilen bulgular ve ilgili bilgi ve
belgeler kayıt altına alınır.
(2) Denetimin sonuçları ve tespit edilen bulgular,
denetim sonrasında denetlenene bildirilir.
Yerinde
inceleme süreci
MADDE 16-
(1) Yerinde incelemeler; tesis
veya faaliyetin türüne göre Kurum tarafından belirlenen sayıda denetim
görevlisi tarafından gerçekleştirilir.
(2) Kurum; yetkilendirilmek üzere başvuru yapan
kişilere, yetkilendirilen kişilere ve yetkilendirilen kişilerin yüklenici,
alt yüklenici, tedarikçi ve alt tedarikçilerinin yetkilendirme kapsamındaki
faaliyetlerine yönelik yerinde inceleme yapabilir veya yaptırabilir.
(3) Yerinde incelemeler, yetkilendirme öncesinde
veya sonrasında gerçekleştirilebilir.
(4) Yerinde incelemeler uygulanabilirliğine göre;
a) Gerekli kayıtların ve belgelerin incelenmesi,
değerlendirilmesi veya suretinin alınmasını,
b) Personelin yetkinliğinin ve sayıca yeterliğinin
değerlendirilmesini,
c) İlgili plan, program ve talimatın uygun ve
uygulanabilir olduğunun değerlendirilmesini,
ç) Yetkilendirme kapsamında talep edilen koruyucu
donanımın uygunluğunun ve yeterliğinin değerlendirilmesini,
d) Gerektiğinde test, muayene ve ölçüm yapılması
veya yaptırılması, analiz ettirilmek üzere numune alınması veya
aldırılmasını,
e) Gerekli görülen kişilerle görüşme yapılmasını,
f) Güvenlik, emniyet ve nükleer güvenceye ilişkin
olarak Kurum tarafından gerekli görülen diğer hususları,
kapsar.
(5) Kurum, yerinde inceleme sonucu elde edilen
bilgi ve belgelere dayanarak değerlendirme yapabilir veya denetim
başlatabilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Bulgu ve Uygunsuzluk Yönetimi ile Müdahale
Gerektiren Hâller
Bulgu ve
uygunsuzluk yönetimi
MADDE 17-
(1) Denetlenen, denetimlerde
tespit edilerek kendisine Kurum tarafından bildirilen bulguların giderilmesine
ve tekrarının önlenmesine yönelik olarak düzeltici ve önleyici faaliyetleri
süresi içerisinde yerine getirmekle yükümlüdür.
(2) Denetlenen, denetimlerde tespit edilen
bulgulara ilişkin açıklamalar ile gerekli görülen düzeltici ve önleyici
faaliyetleri ve bu faaliyetlerin uygulanmasına ilişkin süreleri içeren
planlamayı ve atıf yapılan dokümanları, bulguların kendisine Kurum
tarafından bildirilmesinden itibaren en geç on beş iş günü içerisinde
Kuruma sunar. Kurum tarafından, düzeltici ve önleyici faaliyetlerin ve
planlamanın uygunluğu değerlendirilir ve değerlendirme sonucu denetlenene
bildirilir.
(3) Değerlendirme sonucunun Kurum tarafından uygun
bulunmaması hâlinde denetlenen tarafından yeniden düzeltici ve önleyici
faaliyetlerle birlikte bu faaliyetlerin uygulanmasına ilişkin süreleri
içeren planlama en geç on beş iş günü içerisinde Kuruma sunulur.
(4) Bulgular, Kurum tarafından belirlenen ölçütlere
göre sınıflandırılır. Bulgulara ilişkin işlemler bu sınıflandırmaya göre
yürütülür.
(5) Denetim görevlilerinin görevlerini yapmasının
engellenmesi, gerçeğe aykırı belge sunulması veya yanıltıcı bilgi verilmesi
durumunda Kurum tarafından idari yaptırım süreci başlatılır.
(6) İlgili mevzuat hükümlerine, yetki koşullarına,
Kurum kararlarına ve talimatlarına uyulmaması, tekrar eden veya olumlu
kapatılmayan bulguların varlığı ya da müdahale gerektiren hâllerin oluşması
durumunda Kurum tarafından uygunsuzluk süreci başlatılabilir.
(7) Belirlenen uygunsuzluklara ilişkin olarak Kurum
tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda aykırılık oluşabileceğinin
değerlendirilmesi hâlinde idari yaptırım süreci başlatılır.
Müdahale
gerektiren hâller
MADDE 18-
(1) Denetimlerde veya yerinde
incelemelerde güvenlik veya emniyetin tehlikeye düştüğü veya düşebileceği
ve müdahalenin gecikmesinde sakınca bulunduğunun tespit edildiği hâllerde
durum Kurum denetçisi tarafından Kuruma ve yetkilendirilen kişiye derhâl
bildirilir. Bu durumda, Kurum yetki verilen faaliyetin tamamının veya bir
kısmının durdurulması veya sınırlanması da dâhil olmak üzere gerekli
tedbirleri aldırabilir.
(2) Kurum denetçisi, 7381 sayılı Kanunun 8 inci
maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca denetim sırasında gerekli hâllerde
mülki idare amirlerinden kolluk kuvveti talebinde bulunabilir. Bu durumda
mülki idare amirleri ve kolluk kuvvetleri Kurum denetçilerine gereken
desteği gecikmeksizin sağlar.
ALTINCI BÖLÜM
Hizmet Alımı
Hizmet
alımı
MADDE 19-
(1) Kurum, denetim ve yerinde
inceleme kapsamında, sonuçları itibarıyla Kurum açısından bağlayıcı
olmayacak şekilde inceleme, araştırma, tespit ve raporlama yapmak üzere
ihtisas sahibi kamu kurum ve kuruluşları, özel hukuk tüzel kişileri ve
gerçek kişilerden teknik destek hizmeti alabilir.
(2) Hizmet alınan kişi, kurum veya kuruluşlar;
hizmetleri süresince, alınan hizmet kapsamında denetime tabi olanlarla
doğrudan veya dolaylı olarak ticari bir faaliyette bulunamazlar.
(3) Hizmet alınan kişi, kurum veya kuruluşlar, bu
hizmetleri kapsamında Kurumdan veya denetime tabi olanlardan temin
ettikleri hiçbir bilgi ve belgeyi Kurumun bilgisi ve onayı olmadan sözlü
veya yazılı olarak üçüncü kişilere açıklayamaz, bu bilgi ve belgeleri başka
amaçlarla kullanamaz, paylaşamaz ve çoğaltamazlar. Hizmetleri kapsamında
temin ettikleri tüm bilgi ve belgeleri gizlilik derecesine uygun olarak
muhafaza ederler.
(4) Hizmet alınan kişi, kurum veya kuruluşlar bu
madde uyarınca alınan hizmetler kapsamında elde ettikleri bilgi ve belgeler
ile tespitlerini Kuruma sunar. Kurum, alınan hizmetler vasıtasıyla elde
edilen tespit ve bu tespitlere yönelik denetime tabi olanlar tarafından
gerçekleştirilen faaliyetlerle elde edilen bilgi ve belgelere dayanarak
değerlendirme yapabilir veya denetim başlatabilir. Kurumun uygun bulması
durumunda, hizmet alınan kuruluşlar tarafından yapılan tespitler;
denetlenen tarafa bildirilerek, denetlenenden gerekli düzeltici ve önleyici
faaliyetleri gerçekleştirmesi istenebilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yaptırım
MADDE 20-
(1) İlgili mevzuat veya yetki
koşullarına, Kurum kararlarına ve talimatlarına aykırı hareket edildiğinin
tespit edilmesi hâlinde idari yaptırım uygulanır. İdari yaptırımlara
ilişkin hususlarda ilgili yönetmelikte yer alan hükümler uygulanır.
Diğer
hususlar
MADDE 21-
(1) Bu Yönetmelik hükümleri
çerçevesinde; denetime tabi olanlar tarafından sunulacak bilgi ve belgelere
ilişkin hususlar, denetimin sıklığı, denetim ve yerinde incelemenin
planlanması, bildirilmesi, uygulanması, raporlanması, denetim ve yerinde
incelemenin sonuçlarının bildirilmesi, bulguların sınıflandırılması, bulgu
ve uygunsuzlukların yönetimi, Kurum denetçisinin vasıflandırılması,
yetkilendirilmesi ve yetkisinin sonlandırılması, yerleşik denetim
görevlilerinin görev, yetki ve sorumluluklarına ilişkin hususlar Kurum
tarafından ayrıca düzenlenir.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde; tesis
veya faaliyetin türüne göre gerçekleştirilecek denetim ve yerinde
incelemelerde uygulanacak usul ve esaslar Kurum tarafından ayrıca
düzenlenir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 22- (1) 5/3/2021 tarihli ve 31414 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Nükleer Enerji ve İyonlaştırıcı Radyasyona İlişkin
Denetimler Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Mevzuatta, birinci fıkra ile yürürlükten
kaldırılan Nükleer Enerji ve İyonlaştırıcı Radyasyona İlişkin Denetimler
Yönetmeliğine yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Geçiş
hükümleri
GEÇİCİ
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihte Kurum denetçisi olarak görev yapan personelin
mevcut yetkileri devam eder.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte
Kurumda nükleer enerji ve iyonlaştırıcı radyasyonun kullanımını içeren
faaliyetlerin düzenleyici kontrolü ile ilgili görev yapmakta olan Kurum
personelinin görev yaptığı hizmet birimine bakılmaksızın, 10 uncu maddenin
birinci fıkrasında aranan vasıflardan (ç) bendi dışındakileri taşımaları
kaydıyla bir defaya mahsus Kurum denetçisi olarak yetkilendirilmeleri
hususunda Kurul yetkilidir.
Yürürlük
MADDE 23-
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Nükleer Düzenleme Kurumu Başkanı yürütür.
|