|
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma
Kurumundan:
TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK ARAŞTIRMA KURUMU
BİLİM VE
TOPLUM BAŞKANLIĞI TARAFINDAN YÜRÜTÜLECEK
PROGRAMLARA İLİŞKİN YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç ve
kapsam
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı; Türkiye Bilimsel ve
Teknolojik Araştırma Kurumu Bilim ve Toplum Başkanlığı tarafından toplumda
bilim, teknoloji ve yenilik kültürünün yaygınlaştırılması, bilim ve
teknoloji farkındalığının artırılması ve
nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesi gayesiyle yürütülecek programlara
ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
(2) Bu Yönetmelik, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu Bilim ve Toplum Başkanlığı tarafından yürütülen
programlara ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, 17/7/1963
tarihli ve 278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu ile
İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanuna ve 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı,
İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 584 üncü ve 587 nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Ar-ge: Araştırma ve
geliştirmeyi,
b) Başkanlık: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu Başkanlığını,
c) Burs: Türkiye’de kurulu örgün eğitim
kurumlarında lise, ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitimlerini sürdüren
öğrenciler ile doktora sonrası araştırmacılara, yurt içinde ve/veya yurt
dışında yaşam ve/veya öğrenim giderlerini karşılamak amacıyla Yönetim
Kurulunca belirlenen miktarda ve süreyle yapılan aylık ödemeyi,
ç) Bursiyer: Tatbikat
amacıyla projede yer alan, Türkiye’de kurulu örgün eğitim kurumlarında
lise, ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitimlerini sürdüren öğrenciler ile
doktora sonrası araştırmacıları,
d) Çağrı: Programlar kapsamında; konu, başvuru
koşulları, destek miktarı ve destek süresi ile takvim ve başvuruya özel hususları
tanımlayan ilan metni ve eklerini,
e) Danışman: Başkanlık personelinin görev ve
yetkinlikleri dışında kalan konularda, bilgisinden yararlanılmak üzere
Bilim ve Toplum Başkanlığı faaliyetleri gereği geçici süre ile hizmet
alınan uzmanı,
f) Danışma ve Değerlendirme Kurulu: Yürütülecek
programın niteliğine göre görüş ve değerlendirmelerinden yararlanılmak
üzere Başkanlık onayıyla oluşturulan kurulları,
g) Etkinlik: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu ve varsa iş birliğinde bulunulan kurum/kuruluşlar
tarafından yürütülen kongre, konferans, toplantı, organizasyonlar ile
söyleşi, yarışma ve benzeri faaliyetleri,
ğ) İzleyici: Projeler kapsamındaki faaliyetleri
izlemek, değerlendirmek ve raporlamak amacıyla görevlendirilen konusunda
uzman kişi veya kurum/kuruluşu,
h) Kurum/kuruluş: Üniversiteler, araştırma
kurumları ve fonları, kamu kurum ve kuruluşları ile sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın
firma düzeyinde katma değer yaratan bir veya birden çok gerçek veya tüzel
kişiye ait olan Türkiye’de yerleşik işletmeleri,
ı) Kurum hissesi: Destek verilen kurum/kuruluşun
imkânlarından faydalanılması karşılığı Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu tarafından dönem içindeki proje teşvik ikramiyesi dışında
kalan proje bütçesinin en fazla %10’u oranında hesaplanarak destek bütçesine
eklenen tutarı,
i) Ödül: Yarışma ve benzeri etkinliklerde başarı
gösteren kişilere; net ödeme tutarı 60.000 gösterge rakamının memur aylıklarına
uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucu elde edilecek tutarı geçmemek
üzere verilen hibe niteliğindeki ödemeleri,
j) Özel hesap: Proje desteğinin aktarılacağı ve
yalnızca proje kapsamındaki harcamalar için kullanılacak banka hesabını,
k) Program: Bu Yönetmelik kapsamında Türkiye
Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Yönetim Kurulu onayı ile belirlenen
proje türlerini,
l) Proje: Programlar kapsamında; bir ürün, süreç,
hizmet geliştirmek ya da sonuç elde etmek için üstlenilmiş, başarı
ölçütleri ve hedefleri tanımlanmış, belirli bir zaman aralığında ve belirli
miktarda kaynakla gerçekleştirilen etkinlik ve faaliyetler bütününü,
m) Proje teşvik ikramiyesi: Desteklenen projelerde,
278 sayılı Kanunun 16 ncı maddesine göre bu
Yönetmelik hükümleri doğrultusunda proje sözleşmesinde belirlenerek ödenen
tutarları,
n) Proje yürütücüsü: Proje hazırlama, yürütme beceri
ve deneyimine sahip, projenin bilimsel, teknik, idari, mali ve hukuki her
türlü sorumluluğunu taşıyan ve yazışmaları yapan kişiyi,
o) TÜBİTAK: Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumunu,
ö) Yönetim Kurulu: TÜBİTAK Yönetim Kurulunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Program Süreçleri
Program
yapısı
MADDE 4- (1) Programların başlatılması, değiştirilmesi,
durdurulması ve kaldırılması Yönetim Kurulu tarafından karara bağlanır.
(2) Programların genel çerçevesini Ülkemizin
öncelikli ar-ge ve yenilik alanları, ulusal
ihtiyaçları ile küresel eğilimler doğrultusunda;
a) Toplumun bilime olan ilgi ve merakını deneysel
ve uygulamalı etkinlikler yoluyla artırmayı, bireyleri denemeye ve keşfetmeye
teşvik etmeyi hedefleyen bilim merkezleri, bilim ve teknoloji atölyeleri ve
benzeri yapıların kurulması, işletilmesi ve sürdürülebilirliğinin
sağlanmasına yönelik çağrılı veya iş birliği protokollerine dayalı destekler,
b) Bilim ve teknoloji kültürünün toplumda
yaygınlaştırılmasını sağlamayı, Ülkemizin genç insan kaynağının bilgi,
beceri ve çalışma azmini artırmayı amaçlayan ulusal veya uluslararası
etkinlik, organizasyon ve yarışmalar gerçekleştirilmesi ile yarışmalara
hazırlanan veya katılan kişi/takımlara yönelik destekler,
c) Farklı yaş ve eğitim düzeyindeki kişilerin, bilimsel
çalışmalar gerçekleştirme konusunda teşvik edilerek bilimsel yaklaşım
becerilerine katkı sağlanması, bilimsel çalışmaların ve bulguların hedef
kitleye uygulama ve etkinlikler yoluyla ulaştırılması, başta eğitimde
yenilikçi yaklaşımlar geliştirilmesi olmak üzere; etkinlik odaklı,
etkileşimli uygulamalar içeren bilim toplum faaliyetlerine ve bilim
fuarlarına ilişkin destekler,
ç) Bilimsel ve teknolojik gelişmeleri doğru, hızlı,
özgün ve anlaşılır bir dille toplumun her kesimine sunmak amacıyla popüler bilim
dergi ve kitaplarının basılması, içeriklerin dijital ve diğer kanallarla
yayınlanması ile bu Yönetmeliğin amacına uygun nitelikteki ürün, mal ve
malzemenin üretilerek veya temin edilerek hedef kitleye ulaştırılmasına
yönelik faaliyetler,
d) Yönetim Kurulu tarafından bilim ve teknoloji farkındalığını artırmaya yönelik uygun görülen diğer
destek ve faaliyetler,
oluşturur.
(3) Programlar kapsamında; çağrı usulüyle,
kurum/kuruluşlarla iş birliği içerisinde veya doğrudan Bilim ve Toplum
Başkanlığı tarafından projeler yürütülebilir.
Çağrı,
başvuru ve değerlendirme
MADDE 5- (1) Çağrıda; projelerin başvuru dönemleri,
koşulları, bütçe ve süreleri ile değerlendirme, izleme ve sonuçlandırma
yöntem ve süreçleri belirtilir. Çağrı, Danışma ve Değerlendirme Kurulu veya
danışman görüşleri doğrultusunda hazırlanır ve Başkanlık onayı ile
yayınlanır.
(2) Başvurular, dönemsel veya herhangi bir zaman
kısıtlaması olmadan çağrıda belirtilen kural ve usullere uygun olarak alınır.
Çağrıda belirlenen değerlendirme süreçlerinden geçen projeler için destek
kararı, Bilim ve Toplum Başkanlığının önerisi ve Başkanlık onayı ile
kesinleşir.
(3) Bu Yönetmelik kapsamında, Bilim ve Toplum
Başkanlığı tarafından yürütülecek projeler için konu, bütçe, yürütücü, süre
ve projeye ilişkin diğer hususlar Başkanlık Onayı ile belirlenir.
Protokol,
sözleşme ve taahhütnameler
MADDE 6- (1) Bilim ve Toplum Başkanlığı tarafından
kurum/kuruluşlarla iş birliği içinde yürütülecek projeler için taraflar
arasında; görev, yetki, sorumluluklar ile süre ve bütçe hususlarını içeren
protokol imzalanır.
(2) Kurum/kuruluşlar bünyesinde yürütülecek olan
projeler için çağrıda belirtilen kurallar çerçevesinde desteklenen kişi/kurum/kuruluşlar
ile TÜBİTAK arasında sözleşme imzalanır.
(3) Kurum/kuruluşlar ile ilişkilendirilmeksizin
doğrudan kişilere verilen destekler için kişilere, TÜBİTAK tarafından belirlenen
yükümlülüklere uyacaklarını belirten taahhütname imzalatılır.
Projelerin
izlenmesi ve sonuçlandırılması
MADDE 7- (1) Verilen desteklerin program amaçlarına uygun
olarak yürütülüp yürütülmediği, Bilim ve Toplum Başkanlığı tarafından
izlenir. Bilim ve Toplum Başkanlığı programın niteliğine göre gerek gördüğü
takdirde, yürütücü kişi/kurum/kuruluştan projelerin izlenmesi ve
sonuçlandırılması için rapor talep eder; desteğin bilimsel, teknik, idari
ve mali açılardan incelenmesi amacıyla belirleyeceği izleyicileri yerinde
inceleme için görevlendirir.
(2) Projeler; yürütücü kişi/kurum/kuruluşlardan
alınan rapor ve/veya izleyici raporları dikkate alınarak TÜBİTAK tarafından
çağrıda yer alan ölçütlere göre sonuçlandırılır. Başarı ile
sonuçlandırılmayan projeler için iptale ilişkin hükümler uygulanır.
Durdurma,
yürürlükten kaldırma ve iptal
MADDE 8- (1) Yapılan inceleme sonucunda öngörülen amaç ve çalışma
programına uygun biçimde yürütülmediği anlaşılan veya mücbir sebeple
yürütülmeleri geçici olarak olanaksız hale gelen projeler, Bilim ve Toplum
Başkanlığı kararıyla geçici süre ile durdurulabilir. Durdurma
gerekçelerinin ortadan kalkması halinde Bilim ve Toplum Başkanlığının
kararı ile proje kaldığı yerden yeniden başlatılır ve durdurma süresi proje
süresine ilave edilir.
(2) Durdurma sonrasında yapılan inceleme sonucu
mücbir sebeplerle yürütülmeleri olanaksız hale gelen projeler, Bilim ve
Toplum Başkanlığının önerisi ve Başkanlık onayıyla yürürlükten kaldırılır.
(3) Proje Yürütücüsü ve varsa diğer proje
personelinin sorumluluklarını zamanında veya usulüne uygun şekilde yerine getirmemeleri
nedeniyle yürütülemeyeceği anlaşılan projeler ile etik ilkelere aykırı
davranışların gerçekleştiği tespit edilen projeler, danışman, izleyici veya
Danışma ve Değerlendirme Kurulu görüşleri alınarak Bilim ve Toplum
Başkanlığının önerisi ve Yönetim Kurulunun onayıyla iptal edilir.
(4) Projeler hakkında durdurma kararı verilmeden de
yürürlükten kaldırma veya iptal süreci başlatılabilir.
(5) İptal edilen projede görev alan, sorumlu
kişilere ödenen proje teşvik ikramiyeleri iptal kararının tebliğinden
itibaren uygulanmak üzere, 21/7/1953 tarihli ve
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 5l inci
maddesinde yer alan gecikme zammı oranında faiz uygulanarak tebliğ
tarihinden itibaren otuz gün içinde geri alınır ve bu kişilere, bir ilâ beş
yıl arasında değişen sürelerde TÜBİTAK ile ilgili herhangi bir işte görev
veya destek verilmez. Bu kişilerin yürürlükte olan diğer projelerdeki
görevleri ve varsa TÜBİTAK tarafından yapılmış olan görevlendirmeleri sona
erdirilir.
(6) Yürürlükten kaldırma ve iptal süreçlerinde
proje hesabında kurum hissesi dâhil kalan tutar kararın bildirimini izleyen
otuz gün içinde TÜBİTAK’a iade edilir. İade edilmediği takdirde, kanuni
faizi ile birlikte genel hükümlere göre tahsil edilir. Alınan bu kararlar
uyarınca proje kapsamında alınmış makine teçhizat ile sarf malzemenin nasıl
değerlendirileceği, TÜBİTAK’a iadesi, benzer projeler için üçüncü taraflara
devri veya projenin yürütüldüğü kurum/kuruluşta bırakılması yönündeki
karar, Proje yürütücüsüne ayrıca bildirilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İdari ve Mali Hükümler
İdari ve
mali hükümler
MADDE 9- (1) Program türlerine göre destek kararı verilecek
projelerin proje teşvik ikramiyesi, ödül, burs, kurum hissesi, bütçe ve
süre üst sınırları Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
(2) Proje bütçesinin belirlenmesi, projenin
yürütüldüğü kurumun değiştirilmesi, proje süresinin uzatılması ile projeye
ek ödenek verilmesine ilişkin işlemler; Başkanlık onayı alınarak yürütülür.
(3) Projelerde kapsam, iş planı/takvim ve proje
yürütücüsü değişikliği, ekonomik kodlar arası ödenek aktarımı ile proje süresince
gelen diğer talepler; Bilim ve Toplum Başkanlığı tarafından
değerlendirilir.
(4) Proje bütçesi aşağıda belirtilen kalemler
kapsamında oluşturulabilir:
a) Personel giderleri.
b) Malzeme ve sarf giderleri.
c) Seyahat giderleri.
ç) Hizmet alımları.
d) Alet, makine teçhizat, yazılım ve yayın alım
giderleri.
e) Bursiyer giderleri ve
ödüller.
f) Proje teşvik ikramiyesi.
g) Kurum hissesi.
ğ) Proje ile doğrudan veya dolaylı ilgisi olan
diğer giderler.
(5) Proje teşvik ikramiyesi; projeye ilişkin
hizmetlerde görev alan kamu kurum ve kuruluşlarının kadro veya
pozisyonlarında bulunan kişilere, bir ayda ödenen tutarın %75’ini geçmemek
şartıyla proje süresiyle sınırlı olacak şekilde ödenir. Kişinin aynı anda
birden fazla projede yürütücü olarak görevli olması durumunda en fazla iki;
diğer personele ise en fazla dört proje için proje teşvik ikramiyesi
ödenir. Bu ödeme tutarlarının hesaplanmasına ve ödenmesine ilişkin hususlar
çağrıda belirtilir.
(6) Destek tutarları; TÜBİTAK bütçesine gider
kaydedilmek suretiyle kişi, kurum/kuruluşların özel hesaplarına ön ödeme
yoluyla veya proje için gerçekleşen harcamalar dikkate alınarak aktarılır.
(7) Projenin sona ermesini takiben, özel hesapta
kalan tutar, varsa faiz geliriyle birlikte TÜBİTAK’a iade edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Etik
kurallara uyma yükümlülüğü
MADDE 10-
(1) Programlardan yararlananlar ve
programın yürütülmesinde görev alanlar TÜBİTAK tarafından belirlenen etik
kurallara uymak zorundadır. Etik kurallara aykırılığın tespiti halinde;
TÜBİTAK Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu Yönetmeliği ve diğer ilgili mevzuat
hükümleri ile protokol, sözleşme ve taahhütnamelerde belirtilen hükümler
çerçevesinde işlem başlatılır.
Fikri ve sınai mülkiyet hakları
MADDE 11-
(1) Bu Yönetmelik kapsamında projelerin
yürütülmesi aşamasında veya gerçekleştirilmesi sonucunda, ortaya
çıkan/çıkması muhtemel fikrî ve sınaî mülkiyete konu olabilecek buluş
(patent, faydalı model ve benzeri), tasarım, eser, entegre
devre topoğrafyaları ve teknik bilgi gibi fikrî
ve sınaî ürünler üzerindeki haklar aksi sözleşmede/protokolde/taahhütnamede
belirtilmedikçe destek verilen kişi/kurum/kuruluşa aittir. TÜBİTAK’ın
talebi halinde, fikrî ve sınaî ürünler üzerinde hak sahibi olan kişi/kurum/kuruluşlar,
proje çıktılarının TÜBİTAK’ın faaliyetlerinde kullanılabilmesi için
ücretsiz olarak, inhisari olmayan, yer ve zaman
sınırlaması olmaksızın geri alınamaz bir lisans hakkını TÜBİTAK’a verir.
Yürürlükten
kaldırılan yönetmelik
MADDE 12-
(1) 1/3/2013
tarihli ve 28574 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Bilimsel ve
Teknolojik Araştırma Kurumu Bilim ve Toplum Daire Başkanlığı Tarafından
Yürütülecek Programlara İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Diğer mevzuatta, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik
Araştırma Kurumu Bilim ve Toplum Daire Başkanlığı Tarafından Yürütülecek
Programlara İlişkin Yönetmeliğe yapılan atıflar, bu Yönetmeliğe yapılmış
sayılır.
Mevcut
alt düzenlemelerin uygulanması
GEÇİCİ
MADDE 1- (1) 12 nci madde ile yürürlükten kaldırılan Yönetmeliğe
dayanılarak hazırlanan alt düzenleyici işlemler, bu Yönetmeliğe aykırı
olmamak şartıyla bu Yönetmelik uyarınca yenisi yürürlüğe girinceye kadar
yürürlükte kalmaya ve bu Yönetmeliğe aykırı olmayan hükümleri uygulanmaya
devam eder.
Devam
eden iş ve işlemler
GEÇİCİ
MADDE 2- (1) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe girdiği tarihten önce başlatılan projelerde; projeye ilişkin
sözleşme, protokol veya taahhütnamelerin imza tarihinde yürürlükte olan
mevzuat hükümleri uygulanmaya devam eder.
Yürürlük
MADDE 13-
(1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 14-
(1) Bu Yönetmelik hükümlerini
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanı yürütür.
|